Kankerscreening: 3 bevolkingsonderzoeken. dr. Patrick Martens CvKO vzw (Centrum voor KankerOpsporing)

Vergelijkbare documenten
Jaarrapport bevolkingsonderzoeken. Dr. Patrick Martens, Directeur CvKO Isabel De Brabander, Belgian Cancer Register

Jaarrapport bevolkingsonderzoeken2015. Dr. Patrick Martens Directeur CvKO vzw

Bevolkingsonderzoeken naar kanker: stand van zaken in Tremelo

Geneeskundige Dagen van Antwerpen

Oncologie Kempen oktober 2013 Cultureel Centrum t Schaliken- Herentals Guido Van Hal Centrum voor Kankeropsporing vzw Afdeling Antwerpen

BEVOLKINGSONDERZOEK DIKKEDARMKANKER: BASISTEKST VOOR BEROEPSGROEPEN

Het Bevolkingsonderzoek Dikkedarmkanker anno 2019: stand van zaken, knelpunten en uitdagingen

OVERZICHT 2/07/2013 HET VLAAMS BEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALSKANKER. Dr. Stefan Teughels KANKERSCREENING IN VLAANDEREN EPIDEMIOLOGIE BMHKS

De kosteneffectiviteit van de bevolkingsonderzoeken in Vlaanderen. Baarmoederhalskanker, Borstkanker en Dikkedarmkanker

BEVOLKINGSONDERZOEK DIKKEDARMKANKER: BASISTEKST VOOR BEROEPSGROEPEN

Spreker Functie. Bevolkingsonderzoek Borstkanker Vlaanderen

BEREIKEN VAN NIET-DEELNEMERS IN HET BVO BAARMOEDERHALSKANKER AAN DE HAND V/E HERINNERINGSBRIEF VAN DE GMD-HOUDEND HUISARTS. Dr.

Dr. Bart Garmyn Voorzitter van de werkgroep BVO naar borstkanker ter voorbereiding van de Gezondheidsconferentie Domus Medica

Darmkankeronderzoek vanaf 2014 bij 1,9 miljoen Vlamingen

Spreker Functie. Bevolkingsonderzoek Dikkedarmkanker Vlaanderen

Borstkankeropsporing in de beleids- en beheerscyclus van gemeenten en OCMW s (BBC)

Spreker Functie. Bevolkingsonderzoek Dikkedarmkanker Vlaanderen

Heist-op-den-Berg 27 maart 2018 Dr Krista De Bondt. Bevolkingsonderzoek Dikkedarmkanker Vlaanderen

Colorectale kanker Eerste resultaten van het bevolkingsonderzoek voor darmkanker in Vlaanderen

Spreektekst bij PP BK verkort met het accent op het verloop_

J A A R R A P P O R T 0 1 6

Spreker Functie. Bevolkingsonderzoek Borstkanker Vlaanderen

DEFINITIES EN BEREKENINGS- WIJZEN

MAART 2019: MAAND VAN HET BEVOLKINGSONDERZOEK DIKKEDARMKANKER Menukaart voor ondersteuningsmaterialen. Bladwijzer De stoelgangtest

Bevolkingsonderzoeken. baarmoederhalskanker, borstkanker en darmkanker naar kanker

INLEIDING 1 september tot en met 31 december 2013 A.Z. St.-Dimpna (nr )

Vlaams bevolkingsonderzoek: + ifobt - St. Andriesziekenhuis Tielt

Spreker Functie. Bevolkingsonderzoek Baarmoederhalskanker Vlaanderen

MODULES VOOR HUISARTSEN

Prof. dr. Steven Weyers Namens de werkgroep BVO naar baarmoederhalskanker ter voorbereiding van de Gezondheidsconferentie Bestuurslid VVOG

Prof. dr. Lieven Annemans Gezondheidseconomische aspecten van bevolkingsonderzoek naar kanker UGent & VUB

Primaire preventie Behandeling P(rimaire p)reventie Secundaire preventie

Borstkanker is een kwaadaardig gezwel in de borst. Dit kan levensbedreigend zijn.

DEFINITIES EN BEREKENINGSWIJZEN

Laat je borsten zien: doen of niet? Resultaten screening. A Van Steen

DE VLAAMSE REGERING, Gelet op het advies van de Inspectie van Financiën, gegeven op... (datum);

Bevolkingsonderzoek darmkanker

INLEIDING CLUSTER 1: Participatie Resultaten Interpretatie Initiatieven en beleidsaanbevelingen 11

Herkenrode. Website : Huisartsen HAK vzw. 22/03/14 Dr. M. Van den Broeck 1

1 jaar Zoet Zwanger: Vlaanderen in actie tegen diabetes

BEVOLKINGSONDERZOEK NAAR BORSTKANKER 18. Inleiding 20

Bevolkingsonderzoek darmkanker

Bevolkingsonderzoek darmkanker

Contactgegevens universitaire centra

Screenen naar colorectale kanker in de huisartspraktijk

PROJECT ZOET ZWANGER DIABETESSYMPOSIUM 18 NOV 2013

Bevolkingsonderzoek darmkanker

Eerstelijnszone Dender Nieuwjaarsreceptie 14/01/2018

Bevolkingsonderzoek darmkanker

Kansen en mogelijkheden in de preventie

Draaiboek bevolkingsonderzoeken naar kanker 1. Inhoud

INSPIRATIEGIDS. voor lokale besturen VERSIE JANUARI UITGAVE VAN HET CvKO, VIGeZ EN DE VLAAMSE LOGO S

Bevolkingsonderzoek darmkanker

Centrum voor Bevolkingsonderzoek Principes van screening

Borstkankerscreening

BIJLAGE H: BEVOLKINGSONDERZOEK NAAR KANKER: MIDDELENBEREKENING

Reeks 12: De eeuwige mens

Preventie en vroegtijdige opsporing van darmkanker

ReumaCafé. e-health e-gezondheid. Welkom!

Draaiboek bevolkingsonderzoeken naar kanker 1. Inhoud

Gehoorscreening via telefoon en internet: ervaringen met de Nationale Hoortest. Cas Smits, Joost Festen VU medisch centrum

DEFINITIES EN BEREKENINGS- WIJZEN

Onbekend maakt onbemind

Onderzoek naar. levenskwaliteit. bij colorectale (ex-)kankerpatiënten. Basisrapport. Met financiële steun van

Draaiboek bevolkingsonderzoeken naar kanker 1. Inhoud

Bevolkingsonderzoek darmkanker Uitnodiging

IMPROVE. Helpt u mee het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker vrouwvriendelijker te maken?

Bevolkingsonderzoek. borstkanker 15 feiten

Bevolkingsonderzoek borstkanker Uitnodiging

Kankerscreening. Jean Tafforeau

Actieplan bij de gezondheidsdoelstelling voor bevolkingsonderzoek naar kanker van de baarmoederhals, borst en dikke darm

Nederlandse samenvatting

GEZONDHEIDSENQUETE 2013

Darmkanker en het bevolkingsonderzoek (en klein stukje erfelijkheid)

Nieuwsbrief Bacteriologie

OVERDIAGNOSE IN HET BVO BORSTKANKER. Dr. Eliane Kellen

Programma. Inleiding Aanpak in de huisartsenpraktijk. Algemene conclusies Evaluatie

Bevolkingsonderzoek borstkanker Uitnodiging

Bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker. Uitnodiging

2. Partners in het Vlaams bevolkingsonderzoek naar borstkanker De Vlaamse overheid als opdrachtgever Centrum voor kankeropsporing 12

Gezondheidsdoelstelling 'Bevolkingsonderzoeken naar kanker van de baarmoederhals, borst en dikke darm'

SCREENING NAAR COLORECTALE KANKER

Bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker. Uitnodiging

Risico op sterfte door hart- en vaatziekten in 10 jaar tijd met 25 procent gedaald

Jaarplan bevolkingsonderzoeken Borstkanker Baarmoederhalskanker Dikke darmkanker 2015 CENTRUM VOOR KANKEROPSPORING

Verpleegkunde en de preventie van zelfdoding: Een multidisciplinair perspectief

Dr Michel Ferrante AZ Sint Maarten Mechelen - Duffel. Screening voor colon kanker in Vlaanderen in 10 stappen VLK dag 18 september 2014

GENETIC COUNSELING WAAR ZIJN WE IN 2016? Dr. D. HERTENS Dr. F. LIEBENS. ISALA KLINIEK CHU Sint-Pieter - Brussel

BIJLAGE 2:JAARPLAN 2013 MET INBEGRIP VAN DE BEGROTING en goedgekeurd door het agentschap, om gevoegd te worden bij de beheersovereenkomst van datum

Nieuwe bevolkings onderzoek baarmoederhalskanker

Project Kwaliteitsindicatoren Borstkanker

Kleef hier onmiddellijk een identificatiesticker. blauw. Toelatingsexamen tandarts. 4 juli Generieke competenties (GC) VAARDIG 2

Kleef hier onmiddellijk een identificatiesticker. geel. Toelatingsexamen tandarts. 4 juli Generieke competenties (GC) VAARDIG 2

Vroedvrouwen en prenatale counseling

V.A.N.-TOP MINISTER JO VANDEURZEN 21 NOVEMBER 2015

Starten met het Vitalink medicatieschema

Kosteneffectiviteit colonscreening

Waarom een bevolkingsonderzoek naar darmkanker?

Baarmoederhalskanker screening

BIJLAGE A: GOED BESTUUR IN HET KADER VAN BEVOLKINGSONDERZOEK NAAR KANKER

Transcriptie:

Kankerscreening: 3 bevolkingsonderzoeken dr. Patrick Martens CvKO vzw (Centrum voor KankerOpsporing)

1. Wat weet je over de bevolkingsonderzoeken? 2. Uit de praktijk 3. CvKO 4. Cijfers 5. Geïnformeerde motivatie 6. Uitdagingen in de toekomst

1. Wat weet je over de bevolkingsonderzoeken?

KANKERS? Vlaanderen, 2014 vrouwen 35,2 18,3 15,8 8,3 1,9 2,1 2,2 2,3 2,9 2,9 3,1 5,1 Bron: Stichting Kankerregister, 2016

KANKERS? Vlaanderen, 2014 mannen 22,8 22,9 15,4 17,5 1,9 2,2 2,6 3,3 3,2 3,2 4,9 Bron: Stichting Kankerregister, 2016

TEST voor sommige kankers bestaan er betrouwbare testen die de kanker opsporen in een vroeg stadium screeningsinstrument moet betrouwbaar, eenvoudig, betaalbaar en aanvaardbaar zijn geen definitieve diagnose geen 100% zekerheid wel een signaal om bijkomende onderzoek te doen

WAT IS EEN BEVOLKINGSONDERZOEK NAAR KANKER? wanneer een methode (onderzoek of test) voor vroege opsporing van een ziekte aan een bepaalde doelgroep in de bevolking aangeboden wordt voor personen zonder klachten of symptomen voor personen zonder sterk verhoogd (familiaal of genetisch) risico vrijwillig & laagdrempelig

Bevolkingsonderzoek kanker: waarom? kanker vroeg opsporen zodat: kans op genezing hoger is behandeling vaak minder zwaar is sterfte door die kanker (verder) daalt levenskwaliteit (van persoon en omgeving) verbetert

1. DE BEVOLKINGSONDERZOEKEN NAAR KANKER 3 bevolkingsonderzoeken kanker 2001 2013 2013

Algemeen BVO Borstkanker Vrouwen 50-69 jaar Screeningsmammografie om de 2 jaar In een daarvoor erkende radiologische dienst (ME) Kwaliteitsgarantie (2 de lezing en fysisch-technische controle) Volledig terugbetaald en met derde betalers regeling

Algemeen BVO Dikkedarmkanker 55 t.e.m. 74 jaar (jaarrapport 2017: 56 t.e.m. 74) stoelgangtest (ifobt) om de 2 jaar

Algemeen BVO Baarmoederhalskanker 25 tot en met 64 jaar Driejaarlijks uitstrijkje (pap-smear) www.hopkinsmedecine.org

Criteria van Wilson en Jungner (1968): voorwaarden voor verantwoorde screening 1 belangrijk gezondheidsprobleem 2 algemeen aanvaarde behandelingsmethode 3 gekende methoden voor diagnose en behandeling 4 herkenbare pre-symptomatisch stadium 5 betrouwbare screeningsmethode 6 aanvaardbare opsporingsmethode 7 natuurlijke verloop ziekte bekend 8 duidelijkheid over wie opgevolgd / behandeld moet worden 9 kosten - baten verhouding 10 Aangeboden screening is structureel (continu proces)

WHO: aanvullende criteria 2008 1 inspelen op erkende behoefte 2 doelstelling vooraf bepaald 3 doelgroep vooraf bepaald 4 effectiviteit programma wetenschappelijk bewezen 5 kwaliteitswaarborging om risico s te minimaliseren 6 garanties voor geïnformeerde keuze en privacy van het individu 7 toegankelijkheid voor hele doelgroep 8 evaluatie vanaf start van het programma 9 voordelen screening wegen op t.o.v. nadelen 10 programma = geheel van opleiding, testpraktijk, zorg en programmamanagement

Wist je?: - exclusies & rol SKR - verschil uitnodiging BHK

2.Uit de praktijk

2. Uit de praktijk: onvoldoende gegevens?

Uitslag BK & DDK Negatieve screening: digitaal Positieve screening: digitaal+ post HA of keuze deelnemer Digitaal herkenbaar + of -

Uitnodiging : algemeen website ( geboortejaar)

Vitalink en Patient healthviewer Vitalink Wat? beveiligd systeem van Vlaamse overheid waarmee (huis)artsen, apothekers en thuisverplegers gegevens over en met patiënten kunnen delen Raadplegen via: EMD Patient Healthviewer Wat? programma waarmee de patiënt deze gegevens kan bekijken

Hoe? Patient Health Viewer installeren via link http://vitalink.intermut.be/viewer/ meer info bij de mutualiteit inloggen met eid-lezer, identiteitskaart en pincode Gegevens?

3. Het CvKO?

Over het CvKO AFDELINGEN

3. OVER HET CVKO Centrum voor Kankeropsporing: wetenschappelijk expertisecentrum voor preventief onderzoek naar kanker uitvoerder van bevolkingsonderzoeken naar kanker in opdracht van Vlaamse overheid uitnodigen van doelgroep: elk jaar circa 1,5 miljoen mensen bezorgen van resultaat van screening aan deelnemer en arts kwaliteit bewaken informeren van de doelgroep en artsen over voor- en nadelen sensibiliseren (in samenwerking met lokaal netwerk)

3.OVER HET CVKO Wat we doen

3. OVER HET CVKO Wat we doen

3. OVER HET CVKO Partners Beleid Vlaams Ministerie van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin Vlaamse werkgroep bevolkingsonderzoek algemeen Uitvoering Centrum voor Kankeropsporing - CvKO Stichting Kankerregister Artsen (HA en specialisten), mammografische eenheden, labo s, Evaluatie Sensibilisering Agentschap Zorg & Gezondheid CvKO (Jaarrapport) Stichting Kankerregister Vlaamse werkgroep per bevolkingsonderzoek Gezond Leven ( VIGEZ) Centrum voor Kankeropsporing - CvKO Logo s met netwerking Ziekenfondsen (GVO) Kom Op tegen Kanker, Stichting tegen Kanker, Think Pink, Pink Ribbon, Stop Darmkanker, Domus Medica, VVOG,

4. Cijfers

Bevolkingsonderzoek Borstkanker

Responsgraad 2015-2016 Vlaanderen Parameter 2015 2016 Volledige Doelgroep 854.612 861.223 Uitgesloten voor BVO borstkanker 296.387 309.660 Uitgenodigde personen 410.216 416.169 Responsgraad 48,6% 51,9%

Responsgraad 2016 per provincie http://bevolkingsonderzoek.incijfers.be Vlaanderen: 51,9% 50,4% 54,6% 52,7% 60,1 % 43,7 %

Responsgraad 2016 per gemeente http://bevolkingsonderzoek.incijfers.be

Responsgraad 2016 per gemeente http://bevolkingsonderzoek.incijfers.be

Evolutie responsgraad 2015-2016 per leeftijdsgroep http://bevolkingsonderzoek.incijfers.be

Respons en dekking 2015-2016 Vlaanderen Parameter EU-norm* 2015 2016** Volledige Doelgroep 854.612 861.223 Uitgesloten voor BVO borstkanker 296.387 309.660 Uitgenodigde personen 410.216 416.169 Responsgraad 48,6% 51,9% Totale dekkingsgraad 75% 64,8% 65,3% * Tevens Vlaamse Gezondheidsdoelstelling 2020 ** voorlopige cijfers

Totale dekkingsgraad 2016 per provincie Totale dekkingsgraad 2016 per provincie (Brugge 61% ) http://bevolkingsonderzoek.incijfers.be Vlaanderen: 65,3% 64,6% 63,8% 65,6% 69,3% 70,0% 63,8 %

Totale dekkingsgraad 2016 per gemeente http://bevolkingsonderzoek.incijfers.be

Respons versus dekkingsgraad 2016 per provincie http://bevolkingsonderzoek.incijfers.be

Evolutie dekkingsgraad in Vlaanderen http://bevolkingsonderzoek.incijfers.be

Statische sectoren https://www.youtube.com/embed/pu7qw8sa8hu?rel=0 Doel Lokale dekkingsgraad visueel en begrijpelijk weergeven Zeer gerichte regionale sensibilisatie acties door lokale besturen

Statische sectoren Beschikbaarheid cijfers 2015: BK en DDK (online) BHK (online vanaf 2018)

https://bevolkingsonderzoek.incijfers.be

Resultaten (1) Parameter EU-norm 2015 2016* Afwijkende screening (1e screening) max 5-7% 1.560 4,5% 1.677 4,7% Afwijkende screening (vervolgscreening) max 3-5% 3.386 1,9% 3.686 2,1% Kankerdetectiegraad (1 e screening) 6,9/1000 238 9,1/1000 172 9,1/1000 Kankerdetectiegraad (vervolgscreening) 3,45/1000 944 5,0/1000 734 5,1/1000 % Invasieve kankers 80-90% 84,9% 81,5% Voor screengedetecteerde kankers uit 2010-2014 Borstsparende ingrepen**: in situ kankers 72,1% Borstsparende ingrepen**: invasieve kankers 76,5% *Niet definitieve gegevens voor 2016 **Binnen de 12 maanden na de incidentiedatum

Resultaten (2) Parameter EU-norm 2015 2016* 98% 21d Tijdig resultaat (naar arts) 90% binnen 21 d 98% 21d 90% 14d Bijkomend onderzoek uitgevoerd 90% binnen 7 d <= 1 maand 70,7% 73,3% <= 2 maand 92,6% 93,2% <= 1 jaar 96,9% 96,1% Proportie vrouwen tijdig behandeld 90% binnen 21 d <= 1 maand 73,2% 75,3% <= 2 maand 92,6% 94,3% *onvolledige gegevens voor 2016

Bevolkingsonderzoek Dikkedarmkanker

N/100,000 Colorectal cancer 700,0 600,0 Colon and rectum: Age specific incidence in males, Flemish Region 55-74 500,0 400,0 300,0 2013 2014 200,0 100,0 0,0 0-5- 10-15- 20-25- 30-35- 40-45- 50-55- 60-65- 70-75- 80-85+ Age category www.kankerregister.org www.registreducancer.org

N/100,000 N/100,000 Colorectal cancer 300,0 250,0 Colon and rectum: Age specific incidence in males by stage, Flemish Region 2012 I II III IV 300,0 250,0 Colon and rectum: Age specific incidence in males by stage, Flemish Region 2014 I II III IV 200,0 200,0 150,0 150,0 100,0 100,0 50,0 50,0 0,0 0-10- 20-30- 40-50- 60-70- 80- Age category 0,0 0-10- 20-30- 40-50- 60-70- 80- Age category www.kankerregister.org www.registreducancer.org

2016 2016 volledige doelgroep uitgesloten voor BVO DDK uitnodigingen deelnemers 1.447.434 42,6% 571.034 311.430 responsgraad 54,5% man vrouw 53,1 56,0 voor én na herinnering 46,0% + 8,6 dekking door deelname BVO (deelname in 2015 of 2016) 37,0% totale dekking 65,5% Gezondheidsdoelstelling 2020: 60% en totale dekking in 2016 65,5% maar: 34,5% is niet in orde met de vroegtijdige opsporing van dikkedarmkanker

Responsgraad 2016: provincies Vlaams gemiddelde: 54,5% bron http://bevolkingsonderzoek.incijfers.be

Responsgraad 2016: gemeenten bron http://bevolkingsonderzoek.incijfers.be

Evolutie responsgraad Vlaanderen

Responsgraad 2016: leeftijd en geslacht 54,5% 49,8% 52,4% 61,8% 55,7% 53,1% 56,0% 54,5%

Totale dekkingsgraad 2016: provincies en gemeenten Vlaams gemiddelde: 65,5% ( Brugge 64,3%) 59% bron http://bevolkingsonderzoek.incijfers.be

Dekking door screening binnen BVO 2016: provincies Vlaams gemiddelde: 37,0% bron http://bevolkingsonderzoek.incijfers.be

Soorten dekking - 2016 provincies Soorten dekking Vlaanderen Antwerpe n Limburg Oost- Vlaanderen Vlaams- Brabant West- Vlaanderen door uitsluiting 23,8 24,0 22,1 23,4 23,9 24,9 door coloscopie in 2016 0,7 0,6 0,5 0,6 0,8 0,7 door screening binnen 37,0 37,2 42,3 37,6 32,4 35,9 BVO door screening buiten BVO 4,2 4,7 4,4 3,6 4,0 4,2 totale dekking 65,6 66,6 69,3 65,3 61,1 65,7 bron http://bevolkingsonderzoek.incijfers.be

Detectiegraad (n/1.000) Detectiegraad (n/1.000) Detectiegraad 2013-2015 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 Detectiegraad invasieve kankers bij 1e screening 2013 2014 2015 40 35 30 25 20 15 10 5 0 Adenomadetectiegraad bij 1e screening 2013 2014 2015 EU-richtlijn (Upper limit) Detectiegraad EU-richtlijn (lower limit)

Leeftijd populatie 1 e screening Leeftijd populatie 1e screening 2015 70-74 jaar 2014 65-69 jaar 60-64 jaar 56-59 jaar 2013 0,0% 10,0% 20,0% 30,0% 40,0% 50,0% 60,0% 70,0% 80,0%

Detectiegraad en karakteristieken Proportie screengedetecteerde kankers, intervalkankers en kankers bij niet-deelnemers bij personen uitgenodigd voor het BVO DDK 2% n=71 n=537 n=2.465 80% Kankers bij niet-deelnemers Screengedetecteerde kankers Intervalkankers

Detectiegraad en karakteristieken Stadium bij screengedetecteerde kankers, intervalkankers en kankers bij niet-deelnemers 100% 80% 60% 40% 20% 0% 2,8% 11,7% 17,6% 19,7% 10,5% 5,9% 17,6% 19,7% 28,3% 13,7% 19,0% 46,8% 45,1% 19,0% 22,5% IV III II I 0

Opvolging afwijkende stoelgangtest Coloscopie 2015 85,6 2014 82 2013 80,7 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 % GEVOLGD DOOR COLOSCOPIE range andere landen

Opvolging afwijkende stoelgangtest Geen gekende opvolging 2e stoelgangtest 201 5 9,4 2015 2,5 201 4 11 2014 4,1 201 3 11,4 0 20 40 60 80 100 % ZONDER GEKEND 2013 4,7 0 20 40 60 80 100 % GEVOLGD DOOR 2E

1 7 13 19 25 31 37 43 49 55 61 67 73 79 85 91 97 103 109 115 121 127 133 139 145 151 157 163 169 175 181 Opvolging afwijkende stoelgangstest 100% Vergelijking van het tijdsinterval tussen stoelgangstest en coloscopie in de verschillende screeningsjaren 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% screeningsjaar 2013 screeningsjaar 2014 screeningsjaar 2015 screeningsjaar 2016 20% 10% 0%

Bevolkingsonderzoek Baarmoederhalskanker

Algemeen BVO Baarmoederhalskanker 25 tot en met 64 jaar Volledige doelgroep: 1.707.322 Driejaarlijks uitstrijkje Brief naar niet-deelnemers (call-recall) 300.424 brieven verstuurd Responsgraad: 12,4% www.hopkinsmedecine.org

Dekkingsgraad & overscreening 2014 2015 2016 Gezondheidsdoelstelling 65% 65% 65% Totale dekking 61,3% 60,5% 62,1% Responsgraad 17,6% 28,4% 12,4% Afgenomen door de huisarts 16,0% 15,4% 16,8% Overscreening 28,2% 24,7% 26,3% Ten onrechte uitgevoerde HPV-testen 81,4% 79,8% 77,8%

Responsgraad 2016 provincies Vlaams gemiddelde: 12,5% bron http://bevolkingsonderzoek.incijfers.be

Totale dekkingsgraad 2016 provincies Vlaams gemiddelde: 62,1%

Totale dekkingsgraad 2016 gemeenten Vlaams gemiddelde: 62,1% ( Brugge 59,3%)

Dekking door deelname per leeftijdsklassen

Resultaten (1) 2014 2015 2016 Afwijkende screeningsuitstrijkjes 6,8% 6,7% 7,6% Stalen van onvoldoende kwaliteit 0,5% 0,5% 0,5% Terugbetaalde screeningsuitstrijkjes waarvoor HPV triage aangewezen en effectief uitgevoerd Onterechte HPV testen uitgevoerd op screeningsuitstrijkjes waarvoor geen HPV-test aangewezen is Opvolgingsgraad van afwijkende screeningsuitstrijkjes binnen het jaar Opvolgingsgraad van screeningsuitstrijkjes van onvoldoende kwaliteit binnen het jaar 85,9% 90,7% 97,1% 81,4% 79,8% 77,8% 76,5% 78,5% - 31,1% 35,2% -

Resultaten (2) Tumorkarakteristieken 2013 2014 Aantal nieuwe invasieve baarmoederhalstumoren in de volledige doelgroep Heracles 239 229 % HPV negatieve tumoren 4,3% - 14,7% % tumoren bij niet-gescreenden 48,3% % tumoren met vroegtijdig stadium bij vrouwen minstens één keer gescreend 73,7% % tumoren met vroegtijdig stadium bij vrouwen niet gescreend 45,9%

Resultaten (3) Tumorkarakteristieken: stadiumverdeling gescreenden versus niet-gescreenden (incidentiejaar 2013 en 2014)

5. Geïnformeerde motivatie

5. Geïnformeerde motivatie Wat Voorbeelden: brief/ folder/ website www.bevolkingsonderzoek.be Vitalink Piekmomenten Logo / Gezonde gemeente

Communicatiestijl bevolkingsonderzoeken Geïnformeerde motivatie Motivatie tot deelname en ondersteunen deelname door die makkelijk toegankelijk, eenvoudig en laagdrempelig te maken. Verduidelijkt dat het onderzoek niet verplicht is en dat vrouwen zelf geïnformeerd mogen beslissen om al dan niet deel te nemen aan het bevolkingsonderzoek. Biedt alle informatie aan, getrapt om information overload tegen te gaan. Geoptimaliseerde geïnformeerde keuze legt het accent op motiveren tot kiezen met doel dat doelgroep een weloverwogen keuze kan maken tot deelname of niet deelname. Geïnformeerde motivatie is de gekozen communicatiestijl van de overheid, Centrum voor Kankeropsporing en organisaties die subsidies ontvangen van de Vlaamse overheid Middenveld kiest vrij tussen de beide communicatiestijlen

Gedragsgerichte communicatie Gemakkelijk Aantrekkelijk Sociaal Tijdig

Bevolkingsonderzoek centraal Bevolkingsonderzoek centraal, niet de ziekte Kanker als substructuur Gelaagde en gedoseerde informatie verwijzend Basisinformatie Verdiepend Specialistisch Niet in elk middel evenveel info Gespreid over hele traject

Verwijzende info Toeleidend naar info weblink en bellijn Vb banner Affiches, banners, korte tv-spot

Basisinformatie Geïnformeerd e motivatie Kort: wat, waar, hoe, waarom Vb uitnodigingsbrief Aandacht vrije keuze Doorverwijzen meer info Brieven, landingspagina's, korte artikels

Verdiepend info vb. Folder uitnodiging Meer info, gestructureerd, eenvoudig, gegeneraliseerd vb. pagina Waarom deelnemen? Folders, brochures, infopagina's website, infografieken info geïnformeerde keuze

Oktober: actiemaand B.O. borstkanker TV spot Animatiefilm Advertenties bus en tram Publireportage Infofiche huisarts Kennistest en artikels Meer op website: https://borstkanker.bevolkingsonderzoek.be/actiemaand-borstkanker

GEZONDE GEMEENTEN gemeente werkt een lokaal gezondheidsbeleid uit ondersteund door logo s en Vigez www.gezondegemeente.be

6. Uitdagingen in de toekomst

SYMPOSIUM 15 JAAR BEVOLKINGSONDERZOEK BORSTKANKER Het Bevolkingsonderzoek Borstkanker bestaat al meer dan 15 jaar in Vlaanderen. Maar we willen vooral vooruit kijken. Met vijftien+ ideeën voor de toekomst geven diverse sprekers hun visie over de screening en aanpak van borstkanker. Maak deel uit van het verhaal. Niet alleen uw aanwezigheid wordt op prijs gesteld. Ook uw bijdrage is voor ons erg belangrijk. U krijgt tijdens het symposium de mogelijkheid om uw suggesties met ons te delen. Hopelijk kan u er op 26 oktober bij zijn. Blokkeer deze datum alvast in uw agenda. WANNEER - donderdag 26.10.2017 van 9u00 tot 15u30 WAAR - BLUEPOINT, Reyerslaan, Brussel

6. Uitdagingen in de toekomst Rol huisarts: Huisartsenprojecten Klantvriendelijkheid Gepersonaliseerde screening Nieuwe screeningsinstrumenten? Wat na screening?

Huisartsenprojecten De huisarts als vertrouwenspersoon van veel moeilijk bereikbare groepen de nodige logistieke ondersteuning geven vanuit de expertise binnen het CvKO linken aan GMD noodzakelijk

Huisartsenprojecten Persoonlijke brief niet-deelnemers 20% deelname Ondersteuning CvKO + voorstel brief Lijst GMD patienten ( éénlijn.be ) CvKO vult gegevens aan Controle door huisarts CvKO verzendt brief met laatste check info

Huisartsenprojecten Hoe doe je mee? huisarts@bevolkingsonderzoek.be Folder

Huisartsenprojecten

Klantvriendelijkheid Toegang verbeteren van een laagdrempelig patiënten portaal, zodat de burger zijn screeningsdossier kan raadplegen met de nodige uitleg een laagdrempelige Vitalink/Patiënt Health Viewer Gebruik waar mogelijk en nuttig van andere communicatiemiddelen dan een brief vb. SMS, e-mail, Wachttijden in de verschillende stappen binnen BVO kanker verbeteren om onnodige ongerustheid en angst te beperken

Gepersonaliseerde screening? Risicobepaling op basis van genetische profilering. Wereld in snelle verandering * en de plaats ervan in screeningsprogramma s moet grondig geëvalueerd worden, alvorens ze geïmplementeerd kunnen worden. Hoog risico : individuele screening Gemiddeld of laag risico : bevolkingsonderzoek Bv My PeBS : Europese multicenter studie, waar op basis van 76 SNP het risico profiel ( hoog, gemiddeld, laag ) het screeningsinterval van 2j) voor borstca wordt aangepast tot 1 of 3 jaar CAVE 1 nog geen evidence based gegevens 2 commerciële markt van genetische testen 3 genetic counseling en psychologische begeleiding voor en na de test 4 doorsturen naar Centra voor Menselijke Erfelijkheid capaciteit, kostprijs, Cf Artikel in Nature 80 nieuwe SNP s ontdekt, voorspellend voor borstkanker risico, wordt nu in klinische trials onderzocht.

Nieuw screeningsinstrument? Tomosynthese (verlaging vals positieve) in borstca, HPV screening en zelftesting ( verhoging participatie) in BMHK: ook hier moeten de nieuwe testen grondig geëvalueerd worden, alvorens ze geïmplementeerd kunnen worden d.w.z.: voldoende evidence based gegevens nodig kostenbatenanalyse en opportuniteitskost

Zelftesten Zelftesten via huisarts, apotheek of internet kunnen enkel gebruikt worden als de organisatie errond functioneel is: doelgroepselectie registratie opvolging kwaliteitsbewaking faalveiligheid procesevaluatie Een goed bevolkingsonderzoek vereist immers veel meer dan een test alleen! De Vlaamse overheid bereidt momenteel de nodige communicatie met de burger voor. CvKO werkt hieraan mee.

Tomosynthese

Achtergrond: wat is DBT? GE Essential DBT system. Courtesy L. Katz

Example of a cancer, Siemens DBT. Courtesy C. Van ongeval

13 21 26 37 See how lesions separate when displayed at different heights Courtesy of Malmö University Hospital, Dr. Ingvar Andersson * True 3D Breast Tomosynthesis is not yet commercially available in all countries. Due to regulatory reasons its future availability cannot be guaranteed. Please contact your local Siemens organization for further information.

Reconstructiebeeld Geen superpositie Langere opname tijd & compressie Stralendosis 1 tot 1,5* evt + de screening Detectie massa s excellent Detectie calcificaties minder Leestijd veel langer Datavolume probleem? De eerste prospectieve screening trials met DBT (STORM, OSLO, MALMO), allemaal doorgevoerd in Europa, tonen spectaculaire resultaten: kanker detectie graad tot + 50% recall rate verlaagt

Wat na de screening? Faalveiligheid verder onderzoek ( bericht) voor BVO BHK en BVO DDK

MEER INFO? Telefoonnummer: 0800/60.160 (elke werkdag van 9u00 tot 12u00 & van 13u00 tot 16u00) Email: info@bevolkingsonderzoek.be

Vragen?

VORMING VOOR LOK S Met externe begeleider tegen betaling Colorectale kankerscreening Doe-het-zelf-LOK-pakket Cervixkankerscreening: Aanpak in de huisartsenpraktijk Colorectale screening elissah.hendrickx@domusmedica.be: 03/425.76.66 gert.merckx@domusmedica.be: 03/425.76.63

PRESENTATIES VOOR HET ALGEMENE PUBLIEK CvKO heeft voor elk BVO een presentatie klaar Doelgroep: algemeen publiek in het kader van lokale sensibilisatie-actie In elke regio zijn er opgeleide sprekers Vraag ernaar bij uw Logo