Postoperatieve pijnstilling: PCEA pomp
Welkom Binnenkort ondergaat u een heelkundige ingreep in ons ziekenhuis. Pijn is een natuurlijke reactie van uw lichaam op de ingreep die u zal ondergaan en maakt de periode na de operatie zwaarder voor uzelf en uw lichaam. Het volledig wegnemen van alle pijn is een moeilijk haalbaar doel, maar het nastreven van een goed comfort is dat zeker niet. Het is bovendien wetenschappelijk aangetoond dat een goede pijnbestrijding na de operatie de kans op complicaties vermindert. Daarom zullen uw artsen en verpleegkundigen alles in het werk stellen om uw pijn in voldoende mate te controleren zodat u comfortabel bent in de periode na de operatie en u vlot kan herstellen. Aarzel daarom nooit om de artsen en verpleegkundigen op de hoogte te brengen van uw pijnbeleving. Wij voelen niet wat u voelt, maar horen het wel graag, zodat wij uw pijnstilling maximaal kunnen optimaliseren. PCEA in het kort Uw chirurg en anesthesist hebben u een PCEA pomp voorgesteld voor de pijnstilling na de operatie. PCEA staat voor het Engelse Patient Controlled Epidural Analgesia of in het Nederlands: patiënt gecontroleerde epidurale verdoving. Het is een soort van pijnstilling door middel van een pomp die u zelf kan bedienen binnen de door een anesthesist ingestelde veiligheidsgrenzen. De voorbereiding Wanneer er voor een PCEA pomp wordt gekozen, moet er vlak voor de operatie een epidurale catheter geplaatst worden. Dit is een fijn buisje dat door middel van een ruggenprik tot in de epidurale ruimte wordt gebracht. Dit is een ruimte waar de zenuwen liggen die uit het ruggenmerg komen en die zorgen voor het gevoel in de geopereerde zone. Wanneer deze catheter geplaatst is, ondergaat u vervolgens onder volledige verdoving uw ingreep.
De anesthesist zal tijdens en na de operatie de geplaatste catheter gebruiken om lokaal verdovingsproduct in te spuiten en zo de zenuwen te verdoven. Zolang deze zenuwen verdoofd zijn, sturen ze minder pijnsignalen door en bent u comfortabel. Wanneer u in de verkoeverkamer bent, wordt uw verdoving geëvalueerd en zo nodig nog verder geoptimaliseerd door extra verdoving in te spuiten via de catheter. Het kan zijn dat het verdovingsproduct ook een deel inwerkt op de zenuwen die voor uw spieren instaan. Daarom kan u een verminderde kracht hebben in de benen en is het belangrijk nooit alleen op te staan. Uw PCEA pomp Aangezien we moeilijk elke patiënt na de operatie zijn eigen anesthesist mee naar de kamer kunnen geven, zorgt een pomp voor de verdere toediening van uw pijnstilling via de rug. Uw anesthesist stelt deze pomp in op uw noden.
De werking bestaat uit twee delen: Ten eerste krijgt u een continue toediening van de verdoving via de epidurale catheter. Daarbovenop kan u de pomp zelf bedienen binnen de ingestelde veiligheidsgrenzen door een simpele druk op de knop. U krijgt dan een extra dosis pijnstilling. Zo kan u binnen bepaalde grenzen zelf uw pijnstilling regelen en hoeft u de verpleegkundige niet te roepen en te wachten op een injectie of een andere vorm van pijnstilling. Het is belangrijk te weten dat het product 5 à 15 minuten nodig heeft om in te werken. Blijf dus niet drukken als u niet direct effect voelt en wacht ook niet te lang tot de pijn te hevig is. Het is beter te drukken wanneer u een zeurend gevoel ervaart dan te wachten tot de pijn in alle hevigheid is teruggekeerd. Preventief drukken heeft geen zin. U hoeft geen schrik te hebben voor een overdosis bij correct gebruik, want de pomp wordt strikt ingesteld zodat deze u alleen een extra dosis geeft als dit is toegestaan. Alle gegevens worden opgeslagen zodat de pijntherapie zo nodig geëvalueerd en aangepast worden. Het is belangrijk dat u zelf de pomp bedient en dat niet iemand anders dit voor u doet, want u voelt immers de pijn. De pijnstilling Het is belangrijk te weten dat u de eerste dagen na de operatie nog pijn kan voelen. Met uw PCEA-pomp kunnen we er voor zorgen dat de pijn aanvaardbaar is en u voldoende comfortabel bent. We streven ernaar dat u comfortabel kan bewegen, doorademen en ophoesten. Hoe lang blijft de pomp? De PCEA-pomp zal, afhankelijk van uw operatie, één tot meerdere dagen ter plekke blijven. De pijnpomp en de epidurale catheter worden pas verwijderd wanneer uw pijn voldoende kan opgevangen worden door andere pijnmedicatie. Dit wordt individueel bekeken in samenspraak met uw chirurg en anesthesist. Voor het verwijderen van de catheter worden uw bloedwaarden gecontroleerd zodat dit veilig kan gebeuren.
Bijwerkingen Tijdens het gebruik van de PCEA pomp kan u een aantal nevenwerkingen ervaren, maar deze zijn tijdelijk van aard. Wanneer de pomp wordt gestopt, verdwijnen deze dan ook vanzelf. U kan last ondervinden van jeuk, moeilijk kunnen plassen of duizeligheid. Voor deze klachten kunnen we de pomp aanpassen of deze last tijdelijk opvangen met een simpele behandeling. Meestal heeft u tijdens het gebruik van de pomp een blaassonde zodat plassen geen problemen stelt. De meest voorkomende nevenwerkingen zijn een slapend gevoel in de benen, buik of borstkast. U kan ook een verminderde kracht in de benen ervaren. Daarom is het verplicht bedrust te houden en nooit op te staan zonder de aanwezigheid van een verpleegkundige. Indien u uw benen moeilijk of niet kunt bewegen, laat het uw verpleegkundige dan meteen weten. Complicaties bij een PCEA De meest voorkomende complicatie na het prikken van de epidurale catheter voor uw PCEA pomp is hoofdpijn. Meestal treedt die onmiddellijk na het plaatsen op, maar het kan ook pas duidelijk worden na enkele dagen. De therapie is hierbij simpel: platte rust, pijnstilling en extra vochtinname met een voorkeur voor cafeïnehoudende dranken. Andere complicaties komen bijna nooit voor, maar we vermelden ze voor de volledigheid. Er is een zeer geringe kans op een acuut epiduraal hematoom. Dit is een bloeding rond het ruggenmerg die de volgende symptomen kan geven: * Toenemende verlamming of gevoelloosheid in de benen of armen * Toenemende gevoelloosheid in de benen of armen * Problemen bij het plassen * Hevige rugpijn Heel uitzonderlijk kan men een hersenvliesontsteking ontwikkelen. Deze is goed te genezen met antibiotica.
Voor verdere vragen kan u zich steeds wenden tot uw chirurg, verpleegkundige of anesthesist. Dr. J. Caenen Dr. K. D Haeseleer Dr. L. Van Langenhove Dr. F. Verbeure Dr. T. Degryse Dr. E. Van den Enden Dr. L. Van Geldre Dr. L. Verhaeghe Algemeen Ziekenhuis Diest Statiestraat 65 3290 Diest t 013 35 40 11 f 013 31 34 53 post@azdiest.be www.azdiest.be
Algemeen Ziekenhuis Diest Voor verveelvoudiging of kopie van deze uitgave, gelieve contact op te nemen met de Algemeen Directeur van het Algemeen Ziekenhuis Diest. REALISATIE Dr. E. Van den Enden VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Algemeen Ziekenhuis Diest Statiestraat 65 3290 Diest t 013 35 43 23 f 013 31 34 53 post@azdiest.be www.azdiest.be Oktober 2015
8