Model implementatieplan Vakbekwaam worden en blijven

Model implementatieplan Vakbekwaam worden en blijven Gegevens Versie: 7.3 Datum: 8 oktober 2009 Status: Concept Opgesteld door: Angelina den Besten Pim Donders Edwin Kadiks Jan Pluim Annemarie Breur Alex Overbeeke Ruben van der Wijst Meegelezen door: Jana Eggert Jan van Kimmenade Margret Veldscholten

Managementsamenvatting De managementsamenvatting verschilt per regio. In de managementsamenvatting dienen minimaal aan de orde te komen: Highlights, voornaamste constateringen die uit het plan volgen; De consequenties van de implementatie; De besluiten die gevraagd worden. Model implementatieplan Vakbekwaam worden en blijven, versie 7.3 2

Inhoudsopgave 1 Inleiding... 4 2 Doel en afbakening... 5 2.1 Doel... 5 2.2 Uitgangspunten In blok 1 deelplan aangeven brandweerpersoneel... 5 2.3 Afbakening... 6 3 Context... 7 4 Consequenties van de stelselwijzigingen voor opleiden, oefenen en bijscholen... 9 5 Opbouw van een model implementatieplan... 11 6 Uitwerking van een model implementatieplan... 12 6.1 Huidige situatie... 12 6.2 Nieuwe situatie... 13 6.3 Projectorganisatie voor de overgang naar het nieuwe leren... 15 6.4 Plan van aanpak voor de overgang naar het nieuwe leren met besluitvormingstraject en tijdpad inclusief de borging... 16 6.5 Borging van het kwaliteitstelsel... 19 7 Financiën... 20 7.1 Uitgaven... 20 7.2 Dekking... 21 8 Communicatie... 23 Model implementatieplan Vakbekwaam worden en blijven, versie 7.3 3

1 Inleiding De aanleiding voor het opstellen van dit document is de invoer van het Besluit personeel veiligheidsregio s. De introductie van het nieuwe besluit leidt voor het brandweerpersoneel en de veiligheidsregio s in Nederland tot veranderingen. Voor de uitvoering van het Besluit is een projectorganisatie ingericht. Het Project Implementatie en Communicatie ondersteunt de veiligheidsregio s bij de implementatie van het nieuwe stelsel. In dit kader is door een aantal Veiligheidsregio s het initiatief genomen om samen een modelimplementatieplan op te stellen ten behoeve van de implementatie van het kwaliteitstelsel in alle veiligheidsregio s. In de bijlage worden de rollen ten aanzien van de implementatie uitgelegd. Omdat de veiligheidsregio s verantwoordelijk zijn voor de implementatie van het Besluit personeel veiligheidsregio s in de eigen organisatie, beoogt dit model implementatieplan als hulpmiddel te functioneren voor de implementatie van het stelsel in de eigen regio. Model implementatieplan Vakbekwaam worden en blijven, versie 7.3 4

2 Doel en afbakening 2.1 Doel Dit plan is bedoeld als hulpmiddel bij de uitwerking van een (regionaal) plan van aanpak voor de implementatie van een nieuw kwaliteitstelsel voor vakbekwaamheid. Het Besluit personeel veiligheidsregio s omvat meerdere aspecten. Het kwaliteitstelsel voor het vakbekwaam worden en blijven van het personeel is hiervan een onderdeel. Voor de implementatie van het gehele besluit is het zinvol een Implementatieplan Besluit personeel veiligheidsregio s op te stellen. 2.2 Uitgangspunten Voor dit plan wordt uitgegaan van de volgende punten: Met het Implementatieplan Besluit personeel veiligheidsregio s beschikt de veiligheidsregio over een plan van aanpak voor de implementatie van nieuwe wet- en regelgeving. Het Besluit personeel veiligheidsregio s vormt de wettelijke basis voor dit kwaliteitstelsel, waarin vakbekwaam worden en vakbekwaam blijven centraal staan Het deelplan Implementatie vakbekwaam worden en vakbekwaam blijven voor brandweerpersoneel beschrijft hoe het nieuwe kwaliteitstelsel voor het vakbekwaam worden en het vakbekwaam blijven kan worden ingevoerd in de veiligheidsregio. Het deelplan Implementatie vakbekwaam worden en vakbekwaam blijven voor brandweerpersoneel maakt onderdeel uit van een integraal Implementatieplan Besluit personeel veiligheidsregio s (zie figuur 1). In deelplannen kunnen desgewenst gevolgen, die de Wet op de veiligheidsregio's en het Besluit personeel veiligheidsregio's met zich mee brengen, in kaart worden gebracht. Bijvoorbeeld arbeidsvoorwaardelijke gevolgen van het Besluit personeel veiligheidsregio's of de omvorming tot veiligheidsregio. Ook andere (landelijke) projecten, zoals tweede loopbaanbeleid of leeragentschap, kunnen in een deelplan worden uitgewerkt. De verschillende deelplannen maken deel uit van een overkoepelend hoofdplan, dat onder andere de implementatie van nieuwe wet- en regelgeving in volle omvang beschrijft. Model implementatieplan Vakbekwaam worden en blijven, versie 7.3 5

Figuur 1: implementatieplan Besluit personeel veiligheidsregio's en onderliggende deelplannen. Implementatieplan Besluit personeel veiligheidsregio's deelplan Implementatie kwaliteitstelsel voor brandweerpersoneel deelplan Implementatie kwaliteitstelsel voor multidisciplinaire en GHOR-functies deelplan Rangen deelplan Arbeidsvoorwaarden deelplan... deelplan... 2.3 Afbakening Dit modelplan werkt het deel vakbekwaam worden en vakbekwaam blijven uit voor de implementatie van het kwaliteitstelsel. Dit plan is bedoeld voor de implementatie van het kwaliteitstelsel voor brandweerpersoneel. Model implementatieplan Vakbekwaam worden en blijven, versie 7.3 6

3 Context De brandweer vervult binnen de brandweerzorg, de rampen- en crisisbeheersing een cruciale rol. Het is van belang dat zowel de kwaliteit van de brandweerorganisatie als die van het personeel aan hoge eisen voldoen. De minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) is verantwoordelijk voor het stellen van landelijke kaders ten aanzien van de kwaliteit van het brandweerpersoneel in Nederland. Dit is ingevuld door het Project Kwaliteit Brandweerpersoneel (KBP). In dit project wordt en is sinds 2005 intensief (samen)gewerkt door de branche (NVBR), door de landelijke instituten (NIFV, Nbbe), door BZK en door de VNG. Het project beoogt het verhogen en borgen van de kwaliteit van het brandweerpersoneel door: Een integrale benadering. Dit houdt in dat naast instroom, opleidingen en examinering er aandacht is voor oefenen en bijscholing. Doel van het systeem is ervoor te zorgen dat het brandweerpersoneel vakbekwaam is en blijft. Een functiegerichte benadering. Het huidige ranggerichte systeem wordt vervangen door een functiegericht systeem dat beter aansluit bij de beroepspraktijk. Het project leidt tot invoering van een nieuw kwaliteitstelsel, dat gericht is op behoud van vrijwilligheid. Aan de vrijwilligers worden dezelfde eisen gesteld als aan het beroepspersoneel. Door de opleiding zo goed mogelijk te laten aansluiten bij de functie-eisen worden de vrijwilligers zoveel mogelijk ontlast. Het nieuwe stelsel richt zich zowel op het vakbekwaam worden als op het vakbekwaam blijven. De eerste jaren stonden vooral in het teken van ontwikkeling. Nu vindt er een kanteling plaats: van het ontwikkelen en laten vaststellen van wet- en regelgeving, normen en instrumenten naar implementatie en uitvoering van het stelsel in het veld. Het nieuwe kwaliteitstelsel vindt zijn wettelijke verankering in de Wet op de veiligheidsregio s, het Besluit personeel veiligheidsregio s en ministeriële regelingen. Het wetsvoorstel is in de Tweede Kamer behandeld (21/22 april 2009). Het besluit is in consultatie geweest en wordt op de gebruikelijke wijze verder behandeld. De planning is om de Wet en het Besluit per 1 januari 2010 in werking te laten treden. In de ministeriële regelingen zullen per functie de kerntaken met de bijbehorende competenties worden beschreven. Daarnaast maakt een algemeen examenreglement deel uit van de regeling. Kenmerkend van het stelsel is dat het opleiden, examineren, oefenen en bijscholen geen losstaande onderdelen meer vormen maar één geheel, waardoor de kwaliteit van het brandweerpersoneel meetbaar wordt en te verhogen zal zijn. De branche ondersteunt de verandering (Raad Regionaal Commandanten, vergadering 12 september 2008). Model implementatieplan Vakbekwaam worden en blijven, versie 7.3 7

In de RRC is in september 2008 besloten om: door te gaan met de voorbereidingen; communicatie met het veld te intensiveren en met enkele regio s beperkt te starten met de invoering van het kwaliteitstelsel. Naar aanleiding van een pilot met de invoering van de functiegerichte leergang manschap A constateerde de RRC dat het raadzaam is om voldoende tijd te nemen voor een zorgvuldige invoering van het nieuwe kwaliteitstelsel. In mei 2009 heeft de RRC in haar vergadering de noodzaak van een nieuw opleidingstelsel onderschreven en is inhoudelijk akkoord gegaan met implementatie van het kwaliteitstelsel onder voorbehoud van financiering. De RRC gaat uit van een implementatieperiode van 1 september 2009 tot 1 januari 2011. Dit betekent dat iedere regio in ieder geval op 1 januari 2011 gestart is met het nieuwe stelsel. BZK heeft opdracht verstrekt aan de VNG/NVBR om voor de implementatie een gezamenlijk project Implementatie en Communicatie uit te voeren. Het doel van het project is het geven van sturing, begeleiding en ondersteuning aan de implementatie van het kwaliteitstelsel bij de Nederlandse brandweer. In het kader van het projectdoel heeft het project Implementatie en Communicatie samen met een aantal regio s dit model Implementatieplan voor het deel vakbekwaam worden en vakbekwaam blijven opgesteld. Model implementatieplan Vakbekwaam worden en blijven, versie 7.3 8

4 Consequenties van de stelselwijzigingen voor opleiden, oefenen en bijscholen De stelselwijziging heeft consequenties voor de regionale organisatie, voor het gemeentelijke/lokale korps en voor het (regionale of bovenregionale) opleidingsinstituut (ROI). Korpsen en het opleidingsinstituut worden anders dan voorheen nadrukkelijk partners in het leerproces, waarin de onderwijsdeelnemer centraal staat. Het nieuwe kwaliteitstelsel: gaat uit van een functiegerichte benadering in plaats van de ranggerichte benadering; beoogt dat personeel vakbekwaam wordt en blijft voor de functie die wordt uitgevoerd. Voor de functies zijn kwalificatiedossiers opgesteld. In het kwaliteitstelsel geldt dat aan al het personeel dezelfde kwaliteitseisen gesteld worden, ongeacht de beroeps- of vrijwilligersaanstelling. De verandering heeft de grootste impact op de vorm van het leren en daarmee alle medewerkers die in het leren een rol vervullen. Het is van belang om in de leerorganisatie een aantal nieuwe rollen te onderkennen: Op lokaal niveau bij het korps: De leerwerkplekbegeleider, die de deelnemer begeleidt in het leerproces en als vakman een vakinhoudelijke bijdrage levert aan het leerproces. De leerwerkplekbegeleider begeleidt, evalueert het leerproces, overlegt en werkt samen met anderen in de leerorganisatie. De positionering van de leerwerkplekbegeleider is meestal in het korps, voor de regionale organisatie is hierin een coördinerende taak (zie later: trajectbegeleiding). Op regionaal niveau: De trajectbegeleider volgt de deelnemer in het leerproces, zorgt voor passende leerwerkplekken en de kwaliteit van het werkend leren. Hiertoe zorgt de trajectbegeleider voor het aanstellen en bewaken van een netwerk leerwerkplekbegeleiders. De trajectbegeleider functioneert op regionaal niveau en is gepositioneerd bij de regionale organisatie. Bij de leerorganisatie: De docent is een nieuwe functie. De docent is pedagogisch meer geschoold dan de huidige brandweerinstructeurs. De functie instructeur blijft naast de nieuwe docentfunctie bestaan. Model implementatieplan Vakbekwaam worden en blijven, versie 7.3 9

Samengevat: De invoering van het kwaliteitstelsel resulteert in een aantal nieuwe functies, die in de leerorganisatie samenwerken; De consequentie van het functiegerichte stelsel is dat onderwijs via een duaal stelsel met werkend leren wordt aangeboden; Vakbekwaam worden en vakbekwaam blijven voor het brandweervak maken beiden deel uit van invoering van het nieuwe kwaliteitstelsel. Model implementatieplan Vakbekwaam worden en blijven, versie 7.3 10

5 Opbouw van een model implementatieplan Het implementatieplan voor vakbekwaam worden en blijven gaat minimaal in op de volgende onderwerpen: Beschrijving van de context (kaders); De consequenties van invoering van het kwaliteitstelsel in de eigen regio worden in kaart gebracht; Een beschrijving van de huidige situatie voor opleiden, oefenen en bijscholen; Een beschrijving van de nieuwe vakbekwaamheidorganisatie; Een stappenplan voor de invoering van het kwaliteitstelsel; De noodzakelijke middelen voor implementatie en voor het beheer van het nieuwe stelsel in de regio; Het besluitvormingstraject; Financiële belasting van de nieuwe wijze van opleiden en vakbekwaam houden. Hier gaat het om zowel de belasting in uren als de belasting in geld. Model implementatieplan Vakbekwaam worden en blijven, versie 7.3 11

6 Uitwerking van een model implementatieplan 6.1 Huidige situatie 6.1.1 Opleiden Deze paragraaf geeft minimaal antwoord op de volgende vragen: Wat is de omvang van het opleidingsbudget? Hoeveel fte telt het opleidingsinstituut? Welke opleidingen worden aangeboden? Onder welk organisatieonderdeel valt het opleiden? Is er een opleidingsbeleidsplan? Wat zijn de uitgangspunten? Komt het voor dat het organiseren van opleiden wordt uitbesteed? Zo ja, in welke mate? 6.1.2 Oefenen Deze paragraaf geeft minimaal antwoord op de volgende vragen: Wat is de omvang van het oefenbudget? Hoeveel fte telt de afdeling oefenen? Beschrijf de huidige situatie met betrekking tot het oefenen: wordt geoefend onder realistische omstandigheden en zo ja, hoe vaak? Onder welk organisatieonderdeel valt het oefenen? Is er een oefenbeleidsplan? Wat zijn de uitgangspunten? Komt het voor dat het organiseren van oefenen uitbesteed wordt? Zo ja, in welke mate? 6.1.3 Bijscholen Deze paragraaf geeft minimaal antwoord op de volgende vragen: Beschrijf de huidige situatie voor bijscholen. Voor welke gebieden vindt bijscholing plaats en hoe wordt bijscholing aangeboden aan de medewerkers? Onder welk organisatieonderdeel valt het bijscholen? Model implementatieplan Vakbekwaam worden en blijven, versie 7.3 12

6.2 Nieuwe situatie Het kwaliteitstelsel voor vakbekwaamheid wordt geregeld in een organisatieonderdeel. Het organisatieschema is geïllustreerd in Figuur 2. Hoofd vakbekwaamheid Beleidsmedewerker vakbekwaamheid (evt. SOO) Kwartiermaker Planning, administratie, registratie, financiën, facilitair bedrijf Teamleider vakbekwaam worden Mono en Multi (SOO) Teamleider vakbekwaam blijven Mono en Multi (SOO) Trajectbegeleider Medewerker vakbekwaam worden (SOO/MOO) Medewerker vakbekwaam blijven (SOO en/of PMO) (MOO en/of oefencoördinator) Docent Instructeur Oefenleider Leerwerkplekbegeleid er Veiligheidsfunctionaris Waarnemer / Beoordelaar Evaluator Medewerker vakbekwaam worden (SOO/MOO) Medewerker vakbekwaam blijven (SOO/MOO/oefencoördinator) Figuur 2: centraal organisatiemodel De afdeling Vakbekwaamheid bestaat uit de functies in het bovenstaande organigram. De functies zijn beschreven in de bijlage. De rol van kwartiermaker is in stippellijnen aangegeven. Dit is een tijdelijke functie die voor de duur van de implementatie van het kwaliteitstelsel in het leven is geroepen. Model implementatieplan Vakbekwaam worden en blijven, versie 7.3 13

Functionarissen die nu in dienst zijn, moeten wellicht worden om- en bijgeschoold. Men moet de tijd nemen om te werven en zich te realiseren dat de oude structuur ook nog even blijft gehandhaafd om lopende zaken in de huidige stijl af te kunnen maken. De omslag beslaat een periode van maximaal drie jaar. Deze paragraaf geeft minimaal antwoord op de volgende vragen: Hoeveel fte telt de afdeling Vakbekwaamheid? Hoeveel leergangen organiseert de afdeling Vakbekwaamheid ieder jaar op de verschillende niveaus? Hoeveel oefeningen en welk type oefeningen organiseert de afdeling Vakbekwaamheid ieder jaar? Welke leergangen worden uitbesteed? Welke oefeningen worden uitbesteed? Een overzicht van welke functies binnen welke termijn ingevuld moeten worden om het stelsel in te voeren. Zie hoofdstuk 7 voor het bepalen van de financiële consequenties. 6.2.1 Nieuwe situatie op lokaal niveau (gemeentelijk korps) Op lokaal niveau wordt leerwerkplekbegeleiding en oefenleiding georganiseerd. Het aantal onderwijsdeelnemers en oefenmomenten vormt de basis voor het lokale deel van de vakbekwaamheidorganisatie. 6.2.2 Nieuwe situatie op regionaal niveau (veiligheidsregio) De nieuwe situatie op regionaal niveau is weergegeven in Figuur 2. De activiteiten die op het onderwijsinstituut en die op lokaal niveau plaats vinden zijn voor de volledigheid opgenomen in deze figuur maar hoeven voor het regionaal niveau niet volledig uitgewerkt te worden. 6.2.3 Nieuwe situatie bij het opleidingsinstituut Het opleidingsinstituut vult de behoefte aan vakbekwaamheidsproducten in. Hiertoe organiseert het opleidingsinstituut de functies docent en instructeur, en de rollen oefenleider, veiligheidsfunctionaris, waarnemer/beoordelaar en evaluator. Het opleidingsinstituut stemt zijn bedrijfsvoering af op het aantal deelnemers aan opleidingen, oefeningen en bijscholing. Model implementatieplan Vakbekwaam worden en blijven, versie 7.3 14

6.3 Projectorganisatie voor de overgang naar het nieuwe leren In paragraaf 6.2 is beschreven hoe de afdeling Vakbekwaamheid in de nieuwe organisatie gestalte krijgt. Ten behoeve van de overgang is in de regio een kwartiermaker aangesteld die alle voorbereidingen treft voor de implementatie van het nieuwe stelsel. De kwartiermaker rapporteert aan de portefeuillehouder Opleiden en Oefenen (Vakbekwaamheid) in het MT. Het is raadzaam om een klankbordgroep op te richten ten behoeve van de implementatie. Tijdens de implementatieperiode kan de projectorganisatie bij deze groep klankborden over de te volgen strategie voor de implementatie van het nieuwe kwaliteitstelsel. Na het van kracht worden van de nieuwe wet kunnen opleidingen gedurende drie jaar nog volgens de bestaande systematiek afgerond worden. Deze periode bepaalt mede de duur van de eigen projectorganisatie. In onderstaande tabel is dit gevisualiseerd. Jaar 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Opleiding 100 200 300 400 2e jaar 400 opleiding; géén nieuwe manschap A manschap B bevelvoerder instroom 100 opleiding start laatste keer september 2009. 200 opleiding start de laatste keer september 2010 300 opleiding start de laatste keer september 2011 400 opleiding start de laatste keer september 2009 manschap A start september 2010 manschap B start vanaf 2011 bevelvoerder start september 2010 Model implementatieplan Vakbekwaam worden en blijven, versie 7.3 15

6.4 Plan van aanpak voor de overgang naar het nieuwe leren met besluitvormingstraject en tijdpad inclusief de borging Het plan van aanpak voor de implementatie is afgeleid van het schema dat eerder is opgesteld voor dit doeleinde. Het onderstaande schema bevat naast het plan van aanpak ook de maatregelen die nodig zijn voor de borging van het stelsel. Stappen Activiteiten door regio/roi Wanneer Ondersteunende (landelijke/ regionale) producten PLAN-fase (voorbereiding) Het inrichten van de projectorganisatie Implementatie kwaliteit brandweerpersoneel. Het uitvoeren van een 0-meting op basis van de eisen van het opleidingsplan van de desbetreffende leergang. Het opstellen van een regionaal implementatieplan, waarin is opgenomen: Een communicatieplan. Een beschrijving van de inrichting van de vakbekwaamheidorganisatie. De consequenties (zowel financieel als met betrekking tot capaciteit). Regio's benoemen een portefeuillehouder Opleiden en Oefenen en een kwartiermaker kwaliteit brandweerpersoneel. Regio's houden een zelfevaluatie en analyseren hoe ver zij zijn in de voorbereiding. Regio's stellen een implementatieplan op en bepalen financiële consequenties. Het implementatieplan wordt vastgesteld. Maand 1: de namen van deze functionarissen zijn bekend. Maand 3: de resultaten van de zelfevaluaties zijn bekend. Maand 5: regionale implementatieplannen zijn gereed en financiële consequenties zijn bekend. De taken van beide functionarissen zijn vindbaar via www.bkbp.nl. Een landelijke checklist voor de organisatie van de nieuwe leergangen. Het voorliggende model voor een regionaal implementatieplan. Een overzicht van 'good practices' uit de regio's. Model implementatieplan Vakbekwaam worden en blijven, versie 7.3 16

Stappen Activiteiten door regio/roi Wanneer Ondersteunende (landelijke/ regionale) producten PLAN-fase (voorbereiding) Het verzorgen van voorlichting aan de korpsen. Het inrichten van de opleidingsorganisatie (ROI), waaronder: Het aanstellen van docenten en instructeurs. Het aanbieden van (meer) realistisch oefenen als onderdeel van de opleiding. Het overwegen van de mogelijkheid om (deels) dagopleidingen aan te bieden. Het organiseren van het werkend leren in regio en de korpsen: Het aanstellen van trajectbegeleiding. Het aanstellen van leerwerkplekbegeleiders. Het creëren van geschikte leerwerkplekken. DO-fase (uitvoering) Het aanbieden van de leergangen. Regio s en ROI's verzorgen voorlichting over het project Kwaliteit brandweerpersoneel aan de diverse betrokken doelgroepen aan de hand van het regionaal communicatieplan. Regio's en ROI's verzorgen informatiebijeenkomsten voor de betrokken actoren en organiseren eventueel bijscholing voor (een deel van) hun huidige instructeurs. Regio's benoemen een trajectbegeleider en leerwerkplekbegeleiders. ROI's organiseren eventueel workshops voor leerwerkplekbegeleiders (coachen, feedback geven, competentiegericht opleiden en oefenen). ROI's en regio's verzorgen het nieuwe leren zoals beschreven in de nieuwe opleidingsplannen. NIFV: Nbbe: Standaardpresentatie (Kwaliteit brandweerpersoneel) Films Kwaliteit brandweerpersoneel www.bkbp.nl Nieuwsflitsen, folder Landelijke kwalificatieprofielen docent en instructeur Vakinhoudelijke cursussen voor docenten, instructeurs en leerwerkplekbegeleiders. Landelijk profiel trajectbegeleider. Landelijk profiel leerwerkplekbegeleider. Vakinhoudelijke cursussen voor docenten, instructeurs en leerwerkplekbegeleiders. Opleidingsplannen. Handleiding instructeur. Handleiding leerwerkplekbegeleider. Tekstboeken, Werkboeken en aanvullende leermiddelen. Toetswijzer proeve van bekwaamheid. Handleiding organisator. Model implementatieplan Vakbekwaam worden en blijven, versie 7.3 17

Stappen Activiteiten door regio/roi Wanneer Ondersteunende (landelijke/ regionale) producten Check-fase (evaluatie) Het afnemen van de landelijke Monitor Implementatie 'werkend leren'. Adapt-fase (bijstelling) Het verbeteren van het systeem door het doen van bijstellingen. Collegiale evaluatie op het onderwijssysteem. Op basis van evaluaties vindt bijstelling plaats van onderwijs- en examenproducten door NIFV, Nbbe en de branche. Continu proces met een bepaalde regelmaat: De leergang en proeve van bekwaamheid. Format evaluatie (checklist). Evaluatiehandleiding Model implementatieplan Vakbekwaam worden en blijven, versie 7.3 18

6.5 Borging van het kwaliteitstelsel Is in de vorige paragraaf beschreven. Model implementatieplan Vakbekwaam worden en blijven, versie 7.3 19

7 Financiën 7.1 Uitgaven Overzicht kostenaspecten op lokaal niveau (gemeentelijk korps). Het betreft een voorstel dat op lokaal ingevuld zal worden en dus ook moeilijk in een model is weg te schrijven. Activiteiten met een structureel karakter/financiering leerwerkplekbegeleiding oefencentrum ten behoeve van opleiden/oefenen in realistische omstandigheden inkoop oefeningen inkoop opleidingen oefenleiding waarneming/beoordeling/evaluatie vakbekwaamheid aantal (uren) (euro) (euro) (euro) (uren) (uren) kosten (euro) Activiteiten met een eenmalig karakter onderwijsmiddelen (euro) Overzicht kostenaspecten op regionaal niveau (veiligheidsregio) Activiteiten met een structureel karakter/financiering trajectbegeleiding leerwerkplekbegeleiding (leergangen vanaf officiersniveau) docent structurele bijscholing oefencentrum ten behoeve van opleiden/oefenen in realistische omstandigheden personele kosten afdeling vakbekwaamheid inkoop oefeningen inkoop opleidingen oefenleiding waarneming/beoordeling/evaluatie vakbekwaamheid aantal (fte) (uren) (fte/uren) (uren) (euro) (fte) (euro) (euro) (uren) (uren) kosten (euro) Activiteiten met een eenmalig karakter kwartiermaker (2009-2010) incidentele bijscholing (kwaliteitsimpuls) communicatie over het kwaliteitstelsel onderwijsmiddelen (fte) (uren) (uren) (euro) Model implementatieplan Vakbekwaam worden en blijven, versie 7.3 20

Overzicht kostenaspecten bij het opleidingsinstituut Activiteiten met een structureel karakter/financiering docent structurele bijscholing personele kosten opleidingsinstituut oefencentrum ten behoeve van opleiden/oefenen in realistische omstandigheden Oefenleiding waarneming/beoordeling/evaluatie vakbekwaamheid aantal (fte/uren) (uren) (fte) (euro) (uren) (uren) kosten (euro) Activiteiten met een eenmalig karakter Onderwijsmiddelen (euro) 7.2 Dekking 7.2.1 Eenmalig Met de implementatie van een nieuw kwaliteitsstelsel gaan eenmalige kosten gepaard. Het is raadzaam om voor de dekking incidentele inkomsten in te zetten en voor de eenmalige kosten op regionaal niveau, op lokaal niveau en bij het opleidingsinstituut gebruik te maken van de subsidieregeling van het Europees Sociaal Fonds (ESF subsidie). Indien de eenmalige kosten gedekt worden door ESF subsidie dan wordt deze dekking in het implementatieplan in kaart gebracht. 7.2.2 Structureel De verandering naar een nieuw stelsel betekent dat de kosten voor vakbekwaamheid toenemen. In een geregionaliseerde brandweer worden de (hogere) kosten voor vakbekwaamheid meegenomen in de regionale begroting. In een niet geregionaliseerde brandweer dienen de budgetten voor de gemeente, voor de regio en voor het opleidingsinstituut apart in kaart gebracht te worden. Model implementatieplan Vakbekwaam worden en blijven, versie 7.3 21

Gemeente: Kosten voor vakbekwaamheid ten aanzien van de niet-regionale brandweertaken worden opgevoerd in de begroting van de gemeentelijke brandweer. Voor de implementatie is het van belang dat de kosten voor het organiseren van het nieuwe stelsel per gemeente bepaald worden en meegenomen worden in de besluitvorming. Regio: Kosten voor vakbekwaamheid ten aanzien van de regionale brandweertaken worden opgevoerd in de regionale begroting. Voor de implementatie is het van belang dat de kosten voor het organiseren van het nieuwe stelsel voor de regio bepaald worden en meegenomen worden in de besluitvorming. Om de hoogte van de cursusprijzen te bepalen wordt de behoefte aan opleidingen, oefeningen en bijscholing op regionaal niveau in kaart gebracht. Opleidinginstituut: De kosten worden doorberekend in de cursusprijzen. Het opleidingsinstituut bepaalt op basis van de behoefte op regionale schaal de cursusprijzen ten behoeve van de regionale en gemeentelijke begrotingen. Model implementatieplan Vakbekwaam worden en blijven, versie 7.3 22

8 Communicatie In dit hoofdstuk wordt beschreven wat aan communicatie en voorlichting nodig is om op strategisch niveau draagvlak en akkoord voor implementatie te verkrijgen en op welke wijze de diverse actoren in de regio geïnformeerd kunnen worden over het nieuwe kwaliteitstelsel. Dit hoofdstuk gaat ondermeer in op de doelgroepenanalyse, communicatiemiddelen en tijdpad voor communicatie. Zie bijlage. Model implementatieplan Vakbekwaam worden en blijven, versie 7.3 23

Bijlage A Begeleidend besluit Nog op te stellen. Model implementatieplan Vakbekwaam worden en blijven, versie 7.3 24

Bijlage B Kader De brandweer vervult een belangrijke rol binnen de brandweerzorg, de rampen- en crisisbeheersing. Het is om die reden dat zowel de kwaliteit van de brandweerorganisatie als die van het brandweerpersoneel aan hoge eisen moet voldoen. De minister van BZK is verantwoordelijk voor het stellen van landelijke kaders ten aanzien van de kwaliteit van het brandweerpersoneel in Nederland. De werkgevers (de besturen van de gemeenten, de besturen van de brandweerregio s) zijn verantwoordelijk voor de kwaliteit van de brandweerorganisatie en de vakbekwaamheid van de individuele werknemers. De Wet veiligheidsregio s is het nieuwe wettelijk kader dat, evenals een aantal uitvoeringsbesluiten (Besluit veiligheidsregio s, Besluit personeel veiligheidsregio s, Besluit materieel en uitrusting) naar verwachting in 2010 van kracht zal zijn. Het wetsvoorstel beschrijft de organisatie van de brandweerzorg, de rampenbestrijding en crisisbeheersing op regionaal niveau, stelt kwaliteitseisen en vormt de juridische basis. De veiligheidsregio, zoals bedoeld in de Wet veiligheidsregio s, geeft uitvoering aan de in de afgelopen jaren gebleken noodzaak om de bestuurlijke en operationele slagkracht te vergroten. Uit de uitvoering van het Besluit personeel veiligheidsregio s volgen de ontwikkeling van het kwaliteitstelsel en de bijbehorende vernieuwing van het onderwijs. Hiervoor participeren BZK, VNG, NVBR, NIFV en Nbbe in het project Kwaliteit brandweerpersoneel (KBP). De brandweerkorpsen (verenigd in de NVBR) en de werkgevers (gemeenten, verenigd in de VNG) zijn verantwoordelijk voor de implementatie van de Wet veiligheidsregio s dus ook de implementatie van het Besluit personeel veiligheidsregio s. Dit model is als hulpmiddel bedoeld bij de invoering van het nieuwe kwaliteitstelsel. Met dit model kan invulling gegeven worden aan een (regionaal) implementatieplan, waarin vastligt hoe de regionale organisatie op het gebied van vakbekwaamheid eruit ziet, welke werkzaamheden worden uitgevoerd en hoe de mensen en middelen zijn geregeld. Met dit hulpmiddel wordt beoogd dat iedere veiligheidsregio over een strategisch implementatieplan beschikt waarin zowel de inhoudelijke als de procesmatige kant wordt belicht. Model implementatieplan Vakbekwaam worden en blijven, versie 7.3 25

Bijlage C Taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden Nog op te stellen. Model implementatieplan Vakbekwaam worden en blijven, versie 7.3 26

Bijlage D Organisatiemodel vakbekwaamheid Aanleiding In zowel het landelijk overleg oefenen (LPO) als door de pilot- en startregio s is aangegeven dat er een grote behoefte is aan een organisatiemodel voor de totale organisatie van vakbekwaamheid. Hierbij zijn efficiëntie, effectiviteit, uitvoerbaarheid en duidelijke relatie- en communicatiestromen vereisten. Doelstelling Ontwikkel een zo efficiënt en effectief mogelijke organisatie, waarin opleiden en oefenen zowel mono als multidisciplinair zijn opgenomen. Inleiding Op dit moment is de opleidings- en oefenorganisatie binnen brandweer Nederland zeer divers ingevuld. Variërend van een afdeling waarin alle onderdelen van opleiden en oefenen zowel mono als multidisciplinair zijn ondergebracht, tot afzonderlijke afdelingen waar opleiden en oefenen zowel mono als multidisciplinair gescheiden zijn en alle mogelijke mengvormen daarvan. Terminologie In het Besluit personeel veiligheidsregio s wordt gesproken over vakbekwaam worden en vakbekwaam blijven. Voor de herkenbaarheid is het raadzaam om onderscheid in de oude en nieuwe organisatie duidelijk te maken en deze twee begrippen te hanteren. Wanneer vakbekwaam worden en vakbekwaam blijven worden ondergebracht in de LLL ( een Leven Lang Leren)-cyclus ontstaat de term Vakbekwaamheid. Relatie met het functiehuis In het organisatiemodel is een vertaling gemaakt van de functies uit het functiehuis, aangevuld met algemene functies en rollen die geen deel uitmaken van het functiehuis. Centraal en decentraal Om duidelijkheid te geven aan het organisatiemodel is gekozen voor de termen centraal en decentraal. Afhankelijk van de aanwezige organisatievorm in een regio kan hiervoor gelezen worden: regionaal en lokaal. Flexibiliteit Het model dient de nodige flexibiliteit te bevatten om efficiënt en bij de situatie passend de vakbekwaamheid te borgen. Dit is mogelijk gemaakt door taken en functies daar waar mogelijk te combineren. Stafbureau Het stafbureau is ondersteunend aan zowel het hoofd Vakbekwaamheid als aan de teamleiders vakbekwaam worden en vakbekwaam (weglaten) blijven. De functies uit het stafbureau zijn niet opgenomen in het functiehuis en kunnen afhankelijk van behoeften van de organisatie worden uitgebreid. Model implementatieplan Vakbekwaam worden en blijven, versie 7.3 27

Uitwerking van het organisatiemodel Centraal: Hoofd vakbekwaamheid Verantwoordelijke functionaris in de regio die de organisatie van vakbekwaamheid aanstuurt. Deze functionaris (hoofd Vakbekwaamheid) zal eindverantwoordelijk zijn voor de gehele cyclus van een leven lang leren en vakbekwaamheid. Dit betekent dat hij/zij naast de aansturing van een teamleider Vakbekwaam worden en een teamleider Vakbekwaam blijven, zelf ondersteund wordt door een of meer beleidsmedewerkers en een stafbureau. Stafbureau Het stafbureau bestaat uit administratieve ondersteuning, financiële ondersteuning, één of meerdere planners, één of meerdere registrators en een beschikbare facilitaire afdeling. Teamleider Vakbekwaam worden en teamleider Vakbekwaam blijven De teamleiders sturen dagelijks hun eigen kolom aan. Zij zijn verantwoordelijk voor hun eigen producten en maken eveneens gebruik van het stafbureau. Ook zorgen zij dat beide kolommen op elkaar afgestemd worden. Trajectbegeleider De trajectbegeleider staat ter beschikking van de teamleider Vakbekwaam worden om het proces van vakbekwaam worden te borgen. Medewerker Vakbekwaam worden en blijven De medewerkers Vakbekwaam worden en blijven krijgen een eigen taakveld toebedeeld en leggen verantwoording af aan de verantwoordelijke teamleider. Zij worden ondersteund afhankelijk van hun taakveld door: Docenten, instructeurs, oefenleiders, leerwerkplekbegeleiders, veiligheidsfunctionarissen, beoordelaars, evaluatoren en eventueel andere functionarissen. Decentraal: Medewerker Vakbekwaam worden en blijven De medewerkers Vakbekwaam worden en blijven krijgen een eigen taakveld toebedeeld en leggen verantwoording af aan hun verantwoordelijke voor vakbekwaam worden en blijven. Zij worden ondersteund afhankelijk van hun taakveld door: Docenten, instructeurs, oefenleiders, leerwerkplekbegeleiders, veiligheidsfunctionarissen, beoordelaars, evaluatoren en eventueel andere functionarissen. Model implementatieplan Vakbekwaam worden en blijven, versie 7.3 28