Fabsheet: Lasersnijder De lasersnijder kan snijden en graveren. Te garanderen: Multiplex tot 12 mm en Acryl tot 15 mm dik. Dikkere platen kunnen uitgeprobeerd worden. Er moet dan op gelet worden dat er geen brand ontstaat. De lasersnijder heeft een werkoppervlak van 635 x 458 mm. FabLab Zeeland werkt met standaardplaten van 600 x 400 mm. Maak je eigen ontwerp in een 2D-teken programma, bv. Inkscape of Adobe Illustrator. Of haal een gratis 3D-model van internet. Bijvoorbeeld: - www.thingiverse.com - www.youmagine.com - www.instructables.com De volgende bestandsformaten zijn geschikt voor het onder andere geschikt voor de lasersnijder:.ai /.eps /.svg /.dxf / etc. Een.jpg bestand of soortgelijk is niet geschikt. Illustrator is het programma waarmee wij de laser aansturen. Hierin zul je de tekening moeten aanpassen om duidelijk te maken wat je wil snijden en wat je wilt graveren. Hieronder staat beschreven hoe dit moet. A. Voorbereiding 1. Open het document in Illustrator. a) Start Illustrator op. Start > Alle programma s > Adobe Design Premium CS5 > Adobe Illustrator CS5. b) Bestand > Openen > zoek je eigen document op. 2. We gaan het bestand nu klaar maken voor de lasersnijder. Hiervoor moet het document in kleurmodus in RGB staan. Dit wijzig je via: Bestand > Documentkleurmodus > RGB.
3. De afmetingen van het tekengebied moeten overeen komen met de lasersnijder. Stel deze in op B: 635 en H: 458. a) Klik op. b) Rechtsboven zie je afmetingen het tekengebied staan. Typ bij B: 635mm. Typ bij H: 458mm (let op, dus ook mm ) en druk op c) Enter. Ga weer uit de modus Tekengebied door op achtergrond verdwijnt. te klikken. De grijze 4. Schaal de tekening. a) Selecteer de tekening. Druk op linksboven in het scherm. Trek een kader om de tekening. (of druk op ctrl+a alles te selecteren). b) Klik op transformeren. c) Bij B: en H: staan de afmetingen. Hier kun je intypen hoe groot je de tekening wil. Zorg ervoor dat dit icoontje aanstaat. (wanneer dit niet zo is, klik er op). Hierdoor blijft de tekening in verhouding.
5. Zet de tekening linksboven in het tekengebied. Probeer de tekening net niet tegen de rand te zetten; ±3 mm afstand. a) Zoom uit totdat je het tekengebied in zijn geheel ziet. Houd Alt ingedrukt en scroll nu om in / uit te zoomen. b) c) Selecteer de tekening. Druk op trek een kader om de tekening. Wil je alles selecteren? Dit kan met crtl+a (druk op crtl houd-ingedrukt en druk op A ). Sleep de tekening. Klik-en-hou-vast op een lijn van de geselecteerde tekening (niet het kader er omheen). Met de pijltjes op het toetsenbord kun je de tekening in kleine stapjes opschuiven. 6. De lasersnijder kan niet met tekst omgaan. Deze moeten we dus omzetten in vormen. a) Druk op linksboven in het scherm. Klik op de tekst. Als het goed is ziet b) het er zo uit: (lijn eronder) Let op! Ziet de tekst eruit als bij b) dan kun je stap 6 overslaan. Druk op rechter de rechter muisknop en kies Letteromtrekken maken. De letters zijn nu vormen en zien er zo uit: (blauwe puntjes rond de tekst)
Met de lasersnijder kun je een tekening graveren en uitsnijden. Bij de laser geef je dit aan door verschil te maken tussen gevulde vlakken en lijnen. Graveren werkt behulp van gevulde vlakken; let op dat hier geen rand omheen zit (ook geen witte rand of in dezelfde kleur!). Lijnen die gesneden moeten worden, moeten 0,001 pt dik zijn. Zijn ze dit niet, dan zal de lasersnijder ze graveren. Bedenk wat je wilt graveren. 7. Selecteer het bijbehorende lijn(en)/vlak(en). a) b) Druk op linksboven in het scherm. Klik op de lijn/vlak dat je wilt graveren. Je kunt Shift ingedrukt houden om meerdere onderdelen tegelijk te selecteren. 8. Zet de vorm om in alleen een vulling door het voorbeeld te volgen. a) Klik op de knop Kleur (rechtsbovenin) wanneer dit nog niet uitgeklapt is. b) Klik op het pijltje er direct naast. c) Kies voor RGB. Je ziet 2 vierkantjes. Het rode vierkant is geheel zichtbaar en gevuld. Dit is de kleur van de vulling van een tekening (graveren). Hier is het blauwe vierkant met gat geheel zichtbaar. Dit is de kleur van de omlijning van de tekening (snijden). Je kunt tussen deze vierkantjes wisselen door erop te klikken. Om te kiezen voor geen vulling of omlijning klik je op. Voorbeeld: Klik op het rode vlakje. Voor graveren willen we alleen een vulling, geen omlijning. Druk op Klik op het gele vlakje.
De laser correspondeert met RGB-kleuren. Dus het snijden en het graveren moeten een verschillende kleur krijgen. Later zul je aangeven welke kleur bij welke actie (snijden of graveren) hoort. Ga je snijden en graveren? Dan zal je dus 2 kleuren in het document hebben. 9. Verander de kleur in een RGB kleur. Zet op bijvoorbeeld zwart. Zwart = 0 / 0 / 0 Zet op bijvoorbeeld rood. Rood = 255 / 0 / 0 Groen = 0 / 255 / 0 Blauw = 0 / 0 / 255 Geel = 255 / 255 / 0 Bedenk wat je wilt snijden. 10. Selecteer het bijbehorende lijn(en)/vlak(en) a) Druk op linksboven in het scherm. b) Klik op de lijn/vlak dat je wilt snijden. Je kunt Shift ingedrukt houden om meerdere onderdelen tegelijk te selecteren. 11. Zet de vorm om in alleen een lijn. Voorbeeld: Klik op het groene vlakje. Voor snijden willen we alleen een omlijning, geen vulling. Druk op Klik op het blauwe vlakje. 12. Verander de kleur in een RGB kleur. Zet op bijvoorbeeld zwart. Zwart = 0 / 0 / 0 Zet op bijvoorbeeld rood. Rood = 255 / 0 / 0 Groen = 0 / 255 / 0 Blauw = 0 / 0 / 255 Geel = 255 / 255 / 0
13. Lijnen die gesneden moeten worden, moeten 0,001 pt dik zijn. Zijn ze dit niet, dan zal de lasersnijder ze graveren. a) b) c) d) e) Druk op linksboven in het scherm. Klik op de lijn die je wilt snijden. Je kunt Shift ingedrukt houden om meerdere onderdelen tegelijk te selecteren. Klik op het getal achter Lijn:. Klik op de tekst niet op het pijltje, Typ in: 0,001 Druk op Enter. We hebben nu voor de gehele tekening aangegeven wat we willen snijden en wat we willen graveren. Het bestand is klaar voor de lasersnijder.
B. Het document instellen 1. Zet de lasersnijder aan met de knop aan de rechter zijkant. 2. Controleer of de USB-kabel van de lasersnijder in de voorkant van de PC zit. 3. Ga naar Bestand > Afdrukken... 4. Achter printer staat als het goed is: X252-3.03-03. Wijzig dit eventueel. 5. Klik op Instellen... links onderin. 6. Klik op Voorkeursinstellingen. 7. Kies bij Mode Setting voor Manual Color Fill. 8. Ga naar het tabblad Pen. Je ziet nu het scherm hieronder.
9. Bedenk welke kleuren in de tekening gebruikt zijn en wat er mee moet gebeuren. Welke kleur moet gegraveerd moet worden? Welke kleur moet gesneden moet worden? Lees de juiste waardes af in de tabel achterin deze handleiding. (Het hout dat gebruikt wordt tijdens de introductiecursus is 3 mm triplex.) a) Selecteer de kleur. b) Schuif de blokjes heen en weer om de de waardes aan te passen. Voor kleine stapjes kun je op de pijltjes drukken. Bijvoorbeeld Triplex 3mm graveren: 50/100/600 10. Ga naar het tabblad Advanced om de beginpositie in te stellen, bij 'Position mode' kies je Relative om zelf de positie te bepalen. Druk op OK. 11. Klik tweemaal op Afdrukken, de printopdracht komt nu in beeld op het scherm bovenop de laser. 12. Controleer of de tekening is aangekomen op de printer. Kijk op het scherm aan de rechterkant op de machine. Als het goed is, is de naam van de tekening in beeld. Het nummer dat ervoor staat geeft de hoeveelste printopdracht aan. 13. Draai de sleutel een kwartslag naar on. 14. Zet de compressor aan, op het stekkerblok links van de machine. 15. Zet de chiller aan, rechts van de machine. C. De lasersnijder instellen 1. Plaats het materiaal linksboven in de hoek. Let op! Het is belangrijk dat het materiaal vlak is, wanneer hout bijvoorbeeld krom is, is de kans groot dat de laser niet overal doorheen zal snijden. Maak eventueel gebruik van de gewichten. Vraag hiervoor een medewerker van het FabLab. Tip Maak een proefsnede om te kijken of het gewenste resultaat bereikt wordt met de ingestelde waardes, bijvoorbeeld om te controleren of de laser geheel door het hout komt. Wanneer eigen materiaal meegenomen is, is dit sterk aan te raden. (Voor de introductiecursus is dit niet nodig.) Hiervoor is een aparte handleiding.
2. Verplaats de laserkop met de hand boven het materiaal, boven de plek waar de tekening moet komen. 3. Bevestig het focus pennetje op de laserkop, dit ligt links in de bak. (Zie foto's)
4. Breng met de pijltoetsen het bed waar het materiaal op ligt (bv. Hout) omlaag zodat de focuspen het gebruikte materiaal precies aantikt. Dit kan met de knoppen hieronder. 5. Verwijder de focuspen van de laserkop en leg deze terug in de bak links. D. Controleren 1. Staat de compressor aan? (stekkerblok links van de machine). 2. Staat de chiller aan? (rechts van de machine). 3. Staat de sleutel een kwartslag naar on gedraaid? 4. Zet de printerkop linksboven in de hoek van het materiaal. 5. Laat het deksel open en druk op de rode knop START/STOP (druk in het midden), de laserkop beweegt zonder dat de laser werkt. 6. Controleer of de rode pointer niet buiten het materiaal komt en of dit de plek is die je voor ogen had. 7. Indien tevreden, druk op de rode knop START/STOP om te onderbreken. E. Snijden/graveren 1. Beweeg de laserkop naar de gewenste positie. Wanneer de testrit van net juist was, zet je de laserkop weer terug op dezelfde plek. 2. Sluit het deksel en druk op de rode knop START/STOP. 3. Indien klaar, wacht 10 seconden tot alle gassen afgezogen zijn. LET OP! Blijf altijd bij de lasersnijder! Als er iets in brand gaat: DEKSEL OPTILLEN, dan stopt laser en gaat de vlam uit.
Z. Materiaalsettings 1. Welk materiaal ga je laseren? Zoek het op in de tabel. 2. Bedenk welke kleur je wilt graveren. Lees de bijbehorende waardes af en vul ze in. a) Selecteer de kleur b) Schuif de blokjes heen en weer om de de waardes aan te passen. Voor kleine stapjes kunnen de pijltjes gebruikt worden. Bijvoorbeeld Triplex 3mm graveren: 50/100/600 3. Bedenk welke kleur je wilt snijden. Lees de bijbehorende waardes af en vul ze in. Materiaal Graveren Speed/Power/PPI Snijden Speed/Power/PPI Triplex 3 mm 50/100/600 3/100/600 Triplex 4 mm 50/100/600 2,4/100/600 Triplex 6 mm 50/100/600 1,8/100/600 Triplex 12 mm 50/100/600 0,9/100/600 Acryl (perspex) 1 mm 100/55/MAX 4,6/100/MAX Acryl (perspex) 2 mm 100/55/MAX 3,6/100/MAX Acryl (perspex) 3 mm 100/55/MAX 1,6/100/MAX Acryl (perspex) 4 mm 100/55/MAX 1,4/100/MAX Acryl (perspex) 5 mm 100/55/MAX 1,1/100/MAX Acryl (perspex) 6 mm 100/55/MAX 0,7/100/MAX Acryl (perspex) 8 mm 100/55/MAX 0,5/100/MAX Acryl (perspex) 10 mm 100/55/MAX 0,4/100/MAX Acryl (perspex) 15 mm 100/55/MAX 0,3/100/MAX MDF 2,5 mm 50/100/600 4,2/100/600 MDF 4 mm 50/100/600 2,5/100/600 MDF 6 mm 50/100/600 1,2/100/600 MDF 8 mm 50/100/600 1/100/600 MDF 12 mm 50/100/600 0,5/100/600
Materiaal Graveren Speed/Power/PPI Snijden Speed/Power/PPI Karton 1 mm 5/100/600 Karton 3 mm 5,4/50/600 Karton 4 mm 3,8/50/600 Leer 4 mm 50/100/600 1,2/100/600 Vilt 3,5 mm 6,4/100/MAX Vilt 10 mm 1,7/100/MAX Evacast 1,5mm 5/100/400 PoM 2mm 3,2/85/MAX PoM 3mm 1,7/85/MAX Polypropeen 1mm 3/100/600 Deze handleiding is geschreven door Irma Kluijfhout april 2015