Ontwerpen van sensoren voor de HPLC bepaling van organische anionen
|
|
- Valentijn Boender
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 ntwerpen van sensoren voor de HPLC bepaling van organische anionen 1. Inleiding Kevin Hellemans 17 juni 2008 HPLC is een veelgebruikte methode in de analytische scheikunde en kent vele toepassingen in de kwantitatieve en kwalitatieve bepaling van analieten. In de farmaceutische industrie bijvoorbeeld wordt 53% van alle analysen uitgevoerd aan de hand van HPLC. Het heeft echter enkele beperkingen: men kan alleen maar analyseren wat men kan detecteren. De gebruikte detector is dus van cruciaal belang. In HPLC zijn enkele courante detectoren voorhande, zoals UV-VIS detectie, fluorescentie, MS, etc. Iedere detector is gekenmerkt door enkele tekortkomingen. De UV-VIS detector is uitermate geschikt voor aromatische verbindingen of verbindingen met uitgebreide geconjugeerde systemen. Als de molecule die we wensen te analyseren dit niet bezit, krijgen we slechts een zwak signaal of soms zelfs helemaal geen signaal. Bovendien is voor elke molecule de λ max verschillend, wat er voor zorgt dat de UV-VIS detector geschikt is voor het kwantitatief analyseren van een gekende verbinding, maar minder geschikt is voor de bepaling van een onbekende. De vraag naar een meer geschikte detector is bijgevolg evident. In de onderzoeksgroep organische chromatografische sporenanalyse ontwikkelt men potentiometrische sensoren voor ionaire organische verbindingen. In dit gebied is er nog niet veel onderzoek gebeurd, aangezien het membraan voornamelijk uit lipofiele componenten bestaat, waar de te bepalen verbindingen in hoofdzaak hydrofiel van aard zijn. Als direct gevolg daarvan zijn deze verbindingen moeilijker te bepalen met deze techniek [1]. De potentiometrische detector bestaat uit een plastic omhulsel waarin zich een draad en een elektronische geleider gemaakt van glassy carbon bevindt. Er werd gekozen voor glassy carbon (sp² gehybridiseerde koolstofatomen) vanwege zijn goed geleidend karakter en zijn resistentie tegen chemische aantasting. p deze detector wordt onderaan een ionengeleidend membraan aangebracht. Vanuit de LC wordt de eluensstroom op korte afstand van de detector geplaatst. (typische waarde 100 µm) In tegenstelling tot redox elektroden gebruiken ion selectieve elektroden zoals de potentiometrische sensor (figuur 1) geen redoxreactie om een potentiaal op te wekken. De potentiaal wordt echter opgewekt door een verschil in ionenconcentraties over het ionengeleidend membraan of de neiging van het analietion om zich te verdelen tussen het 1 / 12
2 sample en het membraanoppervlak of -binnenste. Het potentiaalverschil wordt gemeten tussen de elektroden en een referentie-elektrode, dit signaal wordt versterkt en naar de PC gestuurd. Figuur 1: Schematische voorstelling van de potentiometrische detector De neiging van het analietion om zich te verdelen tussen het sample en het membraan oppervlak, geeft een Gibbs energie G tr, die omgezet wordt in een elektrische energieterm q E. Dit is enkel mogelijk als het tegenion van het membraan geweerd wordt. Het analietion zal interageren met het membraan, meer specifiek met de ionofoor die in het membraan aanwezig is. In HPLC gebeurt dit enkel aan het membraanoppervlak. Analietion en tegenion worden plaatselijk gescheiden, wat aanleiding geeft tot een potentiaal E, die we meten in mv [2]. 2. Doelstelling In deze bachelorproef werden sensoren ontwikkeld die dienst moeten doen als detector voor een HPLC opstelling. De doelstelling was de optimalisatie van verschillende weekmakers (figuur 2) op de HPLC detectie van organische ionen (figuur 3) Daarnaast wensen we enkele nieuw gesynthetiseerde ionoforen (figuur 4) te testen op de detectiekarakteristieken. Terloops wordt ook het effect van de temperatuur op het verkregen signaal even bekeken. 2 / 12
3 Dioctyl sebacaat (DS) Dioctyl ftalaat (DP) H 3 C CH 3 H 3 C CH 3 CH 3 2-nitrophenyl octyl ether (PE) CH 3 tris (2-ethylhexyl) trimellitaat (C) Figuur 2: De gebruikte weekmakers Citroenzuur Maleïnezuur Malonzuur Figuur 3: De gebruikte zuren 3 / 12
4 H H H H H CH 3 H H Substantie 1 Substantie 2 C H 3 H H H 37 C 18 H H CH 3 H 37 C 18 H H Substantie 3 Figuur 4: de ionoforen HST4 3. Experimenteel 3.1. Bereiding van membranen en elektroden Voor de synthese van het membraan werd 1 mg ionofoor, 33 mg PVC, 66 mg weekmaker en 0,5 mg MTDDACl (figuur 5) opgelost in 1 ml THF. 50 µl van deze oplossing werd aangebracht op een substraat elektrode van het coated-wire (glassy carbon) type. De elektrode werd blootgesteld aan de lucht, opdat de THF zou verdampen (zgn. dip-coating methode). Wat overblijft op de sensor is een dun membraan, van ongeveer 50 µm. Deze sensor met membraan wordt in een waterige oplossing geplaatst om het membraan te hydrateren en in evenwicht te laten komen met zijn omgeving. Voor elke weekmaker werden de membranen in drievoud aangemaakt. Figuur 5: MTDDACl 4 / 12
5 3.2. Metingen Alle metingen warden uitgevoerd met een Thermo P4000 pomp en Synergi 4u Hydro-RP 80A kolom van Phenomenex. Ter controle werd simultaan ook een UV-VIS detector gebruikt. Van een 10-3 M oplossing van het gebruikte zuur werd telkens 10 µl ingespoten. De gegevens werden verzameld met het Labview softwarepakket en verder verwerkt met Excell [5]. (figuur 6) Figuur 6: Schematische voorstelling van de HPLC-opstelling 5 / 12
6 4. resultaten en discussie 4.1. De gebruikte zuren signaal (10 mv/s -1) maleinezuur malonzuur citroenzuur ,2 3,4 3,6 3,8 4 4,2 4,4 4,6 4,8 5-5 tijd (min) Figuur 7: vergelijking respons van de drie zuren Het is duidelijk dat maleïnezuur een beter signaal oplevert dan de andere zuren (figuur 7). Daarom wordt voor de verdere resultaten verder gewerkt met maleïnezuur, om de fout op de resultaten zo laag mogelijk te houden. Een mogelijke reden voor het verschil in signaal is dat het citroenzuur beter gehydrateerd kan worden door de vele polaire groepen, waar maleïnezuur bvb. veel minder polair is, minder gehydrateerd zal worden en dus gemakkelijker interactie kan ondergaan met de receptormoleculen. Bovendien zal citroenzuur vanwege zijn polaire karakter moeilijker interactie aangaan met een hoofdzakelijk apolair membraan. Aangezien we geïnteresseerd zijn in analytische toepassingen, gaan we de reproduceerbaarheid na van de detector. In Tabel 1 zijn de verschillende piekhoogtes van de zuren weergegeven. citroenzuur maleïnezuur malonzuur 1 0,88 29,53 3,02 2 0,78 26,57 2,88 3 0,84 29,20 3,00 st.afw. 0,05 1,62 0,08 %afw 5,81 5,50 2,52 Tabel 1: piekhoogtes van de verschillende zuren 6 / 12
7 Het is duidelijk dat de procentuele standaardafwijking varieert van zuur tot zuur, maar dat bij citroenzuur en maleïnezuur de grens van 5% overschreden is. Voor analytisch werk is dit net teveel, waardoor verdere optimalisatie van de sensor vereist is De calibratiecurve signaal (mv) Experimenteel icolski-eisenmann fit log concentratie Figuur 8: Calibratiecurve voor maleïnezuur Via verdunningsreeks hebben we een mv versus -logc grafiek uitgevoerd (figuur 8). Het bovenste gedeelte van de curve is nagenoeg lineair en kan beschreven worden met de de ernst vergelijking. De totale curve wordt beschreven door een icolski Eisenmann vergelijking. 0 E( mv ) = E + S log( canalyte + Cst) In deze vergelijking wordt ook nog een constante interferentieterm in rekening gebracht. Het is belangrijk deze interferentieterm, afkomstig van een interfererend ion uit het eluens, zo laag mogelijk te houden, anders verandert het signaal te weinig in functie van c analiet en zal de sensor ongevoelig worden [3]. De icolski-eisenmann vergelijking wordt tevens gebruikt om het verkregen signaal om te zetten. De omzetting van het signaal wordt verkregen door: Signaal = 10 mv/s 1 7 / 12
8 Door het logaritmische verband tussen piekhoogte en concentratie worden namelijk de hoge signalen onderdrukt en de lage signalen worden te hoog ingeschat. Daarom gebruiken we deze omzetting, waardoor de de signaal-concentratie verhouding beter klopt Temperatuursafhankelijkheid signaal (10 mv/s -1) temperatuur ( C) Figuur 9: signaal vs temperatuur plot Alhoewel de gegeven meetpunten geen aanleiding geven tot een eenduidige ijklijn, is er een duidelijke tendens: de respons neemt toe met de temperatuur (figuur 9). Een verklaring voor dit fenomeen ligt in de glastransitietemperatuur: Eens het membraan onder een bepaalde temperatuur komt, gaat het van een rubberfase toestand naar een hardere, glasachtige toestand. In deze toestand is het veel moeilijker voor ionen om door het membraan te migreren, waardoor de sterkte van het signaal sterk afneemt. De slechte fit is te wijten aan de oven waarmee de opstelling op temperatuur werd gebracht. Bij het inschakelen van de ventilatie zorgde de ventilatie voor een enorme ruis in het chromatogram, waardoor de piekhoogte niet bepaald kon worden. Daarom was het nodig om de ventilatie uit te schakelen. Door deze uit te schakelen veranderde de temperatuur echter zeer snel tot kamertemperatuur, waardoor het inschatten van de meettemperatuur bemoeilijkt werd. 8 / 12
9 4.4. pname van een chromatogram 0,7 0,6 0,5 signaal (10 mv/s -1) 0,4 0,3 0,2 0, ,1 tijd (min) Figuur 10: chromatogram van de drie zuren De organische zuren die we hier gebruiken zijn erg polair, en bijgevolg zijn het moeilijke gevallen voor onze sensor, die eerder goede signalen oplevert voor lipofiele verbindingen. Het chromatogram duidt aan dat de drie zuren die gebruikt werden tijdens dit onderzoek op voldoende wijze getetecteerd kunnen worden met de ontwikkelde sensoren. De eerste piek, kort na 4 minuten is die van malonzuur, gevolgd door die van maleïnezuur na 7 minuten en die van citroenzuur rond 8 minuten. Maleïnezuur vertoonde in alle chromatogrammen een zekere tailing. Door deze tailing kunnen onder de huidige condities de pieken niet gebruikt worden voor kwantitatief werk (vallei boven de 10 % van de citroenzuurpiek), maar wel voor kwalitatief werk. Verdere optimalisatie van het eluens en het membraan is dus vereist voor dit product. p basis van de eerste piek bepalen we het plaatgetal van de kolom: p = z 2 2 R 2 W t Aan de hand van deze formule berekent men een plaatgetal van schotels per m [4]. Het is vrij duidelijk dat indien de tweede piek, die van maleïnezuur, wordt gebruikt, men een veel lager plaatgetal zal uitkomen. De tailing van die piek is echter zeer uitzonderlijk en dus niet representatief. Daarom wordt de eerste piek gebruikt. 9 / 12
10 4.5. Weekmakers signaal (10 mv/s -1) C DS DP PE ,2 3,4 3,6 3,8 4 4,2 4,4 4,6 4,8 5-5 tijd (min) Figuur 11: vergelijking respons van de weekmakers Het is vrij duidelijk dat PE de beste weekmaker is. DS, DP en C liggen duidelijk een stuk lager. We hebben dit aangetoond met maleïnezuur, aangezien dat zuur de beste respons geeft (figuur 11). De chromatogrammen van de andere zuren geven gelijkaardige resultaten, al wordt af en toe de relatieve volgorde van DS en DP omgedraaid, maar overal schiet PE er ver bovenuit. pnieuw wensen we na te gaan of de weergegeven resultaten reproduceerbaar zijn. In Tabel 2 staan de standaardafwijkingen getabelleerd van de verschillende weekmakers. Het is duidelijk dat ook hier verdere optimalisatie vereist is, vooral in het geval van C, waar de afwijking 20% bedraagt. Andere weekmakers leveren dan weer een beter resultaat op, zoals DP, met een standaardafwijking van slechts 1,73 %. dop npoe c dos 1 1,62 29,53 2,43 5,01 2 1,65 26,57 1,94 4,81 3 1,68 29,20 1,46 4,69 st.afw. 0,03 1,62 0,49 0,16 % afw 1,73 5,49 19,94 3,18 Tabel 2: piekhoogten bekomen met de verschillende weekmakers 10 / 12
11 4.6. Ionoforen signaal (10 mv/s -1) HST 4 geen ionofoor sub 2 sub 1 sub ,2 3,4 3,6 3,8 4 4,2 4,4 4,6 4, tijd (min) Figuur 12: vergelijking van de ionoforen Voor substance 1, substance 2 en substance 3 is de interactie tussen weekmakers en analiet gebaseerd op coulomb krachten. Bij HST4, dat een ureumfunctie bevat en dus moeilijk wordt geprotoneerd, zijn de interacties vooral te wijten aan waterstofbruggen. Het blijkt ook dat de logp waarde een belangrijke invloed heeft op de respons. De logp waarde is een verhouding tussen het aantal moleculen in organische fase (membraan) en anorganische fase (water, eluens). Hoge logp waarden betekenen dus dat de molecule goed in het membraan zal blijven zitten en bijgevolg goed zal functioneren. Men kan verwachten dat ionoforen met hoge logp waarden betere respons zullen leveren, wat wordt bevestigd in de resultaten, waar we zien dat de ionoforen met grote apolaire ketens en dus hogere logp waarden ( Substance 3 en HST4 ) beter presteren dan de andere ionoforen. 5. besluit We kunnen dus besluiten dat PE de beste weekmakers is voor organische anionen wat betreft respons ten opzichte van de andere weekmakers, maar dat er voor het gebruik in analytische toepassingen nog verfijningen moeten worden uitgevoerd aan de membranen om de reproduceerbaarheid te verhogen. We kunnen eveneens stellen dat het temperatuurseffect niet te verwaarlozen valt bij de rubber fase coatings, zodat men zich er telkens moet van vergewissen dat de opstelling voldoende boven de glastransitietemperatuur van het membraan is gebracht. Tot slot kunnen we ook stellen dat de geteste ionoforen een grote invloed hebben op de respons, 11 / 12
12 waarbij HST4 veruit voor de beste gevoeligheid zorgt voor de hier geteste heel polaire verbindingen. 6. referenties [1] Characteristics of new composite- and classical potentiometric sensors for the determination of pharmaceutical drugs, Vissers B, Bohets B, Everaert J, Cool P, Vansant EF, Du Prez F, Kaufmann JM, agels LJ. Electrochimica acta 51 (2006) [2] Molecular Interaction sensors: A ew Type of Detector for Separation Methods, agels LJ, Everaert J, Vissers B. LC GC Europe 20 (2007) [3] Potentiometric detection for high-performance liquid chromatography id a reality: which classes of organic substances are the targets?, agels LJ. Pure Appl. Chem. 76 (4) (2004) [4] Scheidingsmethoden, Luc Van Vaeck, 2007 [5] Microsoft Excell / 12
Karakteristieken van sensoren en hun molecuul-oppervlakte interacties
Karakteristieken van sensoren en hun molecuul-oppervlakte interacties Auteur: Frederik Vanmeert Begeleiders: Prof. Dr. L.J. Nagels, Joseph Everaert Academiejaar 2007-2008 Inleiding 1.1 Nood aan potentiometrische
Bepaling van opgelost chroom VI in water door ionenchromatografie
Compendium voor de monsterneming, meting en analyse van water Bepaling van opgelost chroom VI in water door ionenchromatografie Versie oktober 2013 WAC/III/C/050 1 TOEPASSINGSGEBIED Deze methode beschrijft
Bloedalcoholen bepaling met GC-FID op een apolaire kolom
Bloedalcoholen bepaling met GC-FID op een apolaire kolom E Olijslager en R Langen Klinisch Farmaceutisch Laboratorium TweeSteden ziekenhuis Dr. Deelenlaan 5, 5042 AD Tiiburg. EOlyslager@zamb.tsz.nl Inleiding
Capillaire gaschromatografie
1 2 3 Bij kwalitatieve analyse op basis van retentietijd methode wordt de retentietijd van de onbekende component (t r(c) ) vergeleken met de retentietijd van een z.g. standaard (t r(st) ). Indien t r(c)
Meten en Maken 1. Toets Harris 26-04-2010
Meten en Maken 1 Toets Harris 26-04-2010 Deze toets bestaat uit vier opgaven die even zwaar tellen. De vier opgaven bestaan allemaal uit deelvragen. Maak elke opgave op een apart antwoordblad. Dit maakt
GC of HPLC, that s the question?!
GC of HPLC, that s the question?! door Ir. Nico Vonk Avans+ Breda. Toepassingsgebied van de chromatografische technieken WP HT- GC Monster matrix Mengbaarheid met de mobiele fase (HPLC) Vluchtig (GC,
Uitwerkingen van de opgaven uit: CHEMISCHE ANALYSE ISBN , 1 e druk, Uitgeverij Syntax Media Hoofdstuk 19 Gaschromatografie bladzijde 1
Hoofdstuk 19 Gaschromatografie bladzijde 1 Opgave 1 a Welke voordelen heeft een capillaire kolom ten opzichte van een gepakte kolom? Veel betere scheiding: hoger schotelgetal b Welk nadeel is aan een capillaire
Meten en Maken 1. TOETS HARRIS 2006: Donderdag 27 April 2006, uur uur
Meten en Maken 1. TOETS HARRIS 2006: Donderdag 27 April 2006, 09.00 uur 12.00 uur Je treft vier opgaven aan, die elk even zwaar meewegen in het eindcijfer over deze toets. Elk van deze drie opgaven bevat
Membrane Interface Probe
Membrane Interface Probe Met de Membrane Interface Probe (MIP) worden verontreinigingen met vluchtinge (gehalogeneerde) organische verbindingen (VOC s) gescreend. De combinatie van de standaard sondeerconus
Vakbijlage Kwantitatief onderzoek aan verdovende middelen
Vakbijlage Kwantitatief onderzoek aan verdovende middelen Inhoudsopgave 2. Inleiding 1. De vakbijlage algemeen 2. Inleiding 3. Verloop van het onderzoek Monstername Onderzoeksmethode Technieken Interpretatie
Bepaling van de elektrische geleidbaarheid
Bepaling van de elektrische geleidbaarheid april 2006 Pagina 1 van 8 WAC/III/A/004 INHOUD 1 TOEPASSINGSGEBIED... 3 2 DEFINITIES... 3 2.1 SPECIFIEKE GELEIDBAARHEID, ELEKTRISCHE GELEIDBAARHEID (γ)... 3 2.2
ANORGANISCHE ANALYSEMETHODEN/WATER GELEIDBAARHEID
1 TOEPASSINGSGEBIED GELEIDBAARHEID Deze procedure beschrijft de bepaling van de elektrische geleidbaarheid in water (bijvoorbeeld grondwater, eluaten, ). De beschreven methode is bruikbaar voor alle types
Meten en Maken 1. Herkansing Toets Harris
Meten en Maken 1 Herkansing Toets Harris 31-8-2007 Deze toets bestaat uit vier opgaven die allemaal even zwaar tellen. De vier opgaven bestaan allemaal uit deelvragen. Maak elke opgave op een apart antwoordblad.
Haloperidol in serum m.b.v. Triple Quad LC-MS
Haloperidol in serum m.b.v. Triple Quad LC-MS Richard van Rossen / Henk Trumpie Apotheek Haagse Ziekenhuizen Email: r.vanrossen@ahz.nl Inleiding Sinds februari 2007 heeft het lab van de AHZ de beschikking
Three-Dimensional Visualization of Contact Networks in Granular Material C.E. Carpentier
Three-Dimensional Visualization of Contact Networks in Granular Material C.E. Carpentier Samenvatting 10 190 Hoofdstuk 10 Driedimensionale visualisatie van contactnetwerken in granulair materiaal Het onderzoek
Theorie GC. http://www.nano2.nl/theoriegc.pdf versie: 050515 2005 Frans Killian
Theorie GC http://www.nano2.nl/theoriegc.pdf versie: 050515 2005 Frans Killian INHOUD blz. 1 Chromatografie 2 2 Vloeistofchromatografie 2 3 Gaschromatografie 2 4 De opbouw van de gaschromatograaf 3 5 De
Geleidbaarheid. Ministerieel besluit van 29 jan Belgisch Staatsblad van 18 feb 2015
Compendium voor monsterneming en analyse in uitvoering van het Materialendecreet en het Bodemdecreet Versie april 2006 CMA/2/I/A.2 Inhoud INHOUD 1 Toepassingsgebied 3 2 Definities 3 2.1 Specifieke geleidbaarheid,
Wat is een ph meting?
Basics of. ph Wat is een ph meting? ph = zuurgraad van een vloeistof ph = potentia Hydrogenii / pondus Hydrogenii mv potentiaal in een ph-meetelektrode opgewekt door waterstof ionen (H + ) ten opzichte
Bepaling van de elektrische geleidbaarheid
Compendium voor de monsterneming, meting en analyse van water Bepaling van de elektrische geleidbaarheid Versie november 2016 WAC/III/A/004 Inhoud INHOUD 1 TOEPASSINGSGEBIED 3 2 DEFINITIES 3 2.1 Specifieke
o a. onveranderd blijven o b. verdubbelen tot -360 kv. o c. stijgen tot een waarde van OV. o d. positief worden tot een waarde van 720 kv.
jaar: 1989 nummer: 07 In ieder hoekpunt van een driehoek ABC bevindt zich een lading. In A en C is dit een lading van - 6.10-6 C. In B is dit +10.10-6 C. Beschouwen we het punt P gelegen op 30 cm van A
Geschikt voor grote monsteraantallen
ELISA (mg eiwit/kg) immunologische test PCR Flowcytometrische methoden (niet het eiwit zelf maar het DNA wordt gedetecteerd, moleculairbiologische test), DNA kwantitatieve analytische methode Specifieke
ANORGANISCHE ANALYSEMETHODEN/WATER BEPALING VAN DE PH. De ph wordt gedefinieerd als het negatieve logaritme van de waterstofionen activiteit:
1 INLEIDING BEPALING VAN DE PH Deze procedure beschrijft de bepaling van de ph in water (bijvoorbeeld grondwater, eluaten, ). De ph is een belangrijke parameter om de corrosiviteit van water te beoordelen.
Tentamen Chemische Analysemethoden. 25 oktober 2006 (14.00-17.00) Deel 2 Open boek (voor 78 punten) Beschikbare tijd: 140 minuten
Tentamen Chemische Analysemethoden 25 oktober 2006 (14.00-17.00) Deel 2 Open boek (voor 78 punten) Beschikbare tijd: 140 minuten Vraag 1 Rekenen in de chemische analyse (18 punten) 1,1 Uit ruime ervaring
Wanda Guedens en Monique Reynders. Universiteit Hasselt, België
Wanda Guedens en Monique Reynders Universiteit Hasselt, België Van chemisch experiment tot wiskundig model Hoe chemie en wiskunde elkaars maatje worden Data-analyse komt neer op het zoeken naar onderlinge
SPECTROFOTOMETRISCHE BEPALING VAN HET ORGANISCH KOOLSTOFGEHALTE IN BODEM
SPECTROFOTOMETRISCHE BEPALING VAN HET ORGANISCH KOOLSTOFGEHALTE IN BODEM 1 DOEL EN TOEPASSINGSGEBIED Deze methode beschrijft de spectrofotometrische bepaling van het organisch koolstofgehalte in bodem
Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/20093 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Guédon, Constant Marcel Title: Molecular charge transport : relating orbital structures
Compendium Lucht. Validatie Dossier De kwantitatieve bepaling van op XAD-7 geadsorbeerde DIOLEN met GC-FID
Compendium Lucht Validatie Dossier De kwantitatieve bepaling van op XAD-7 geadsorbeerde DIOLEN met GC-FID M. Spruyt, D. Poelmans, L. Verbeke 2005/MIM/R/xxx Expertisecentrum Milieumetingen April 2005 INHOUDSTAFEL
Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/19049 holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/19049 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Lindenburg, Petrus Wilhelmus Title: New electromigration-driven enrichment techniques
Studiedag : Ionenanalyse. Woensdag 24 november 2004 Hotel Serwir Koningin Astridlaan Sint-Niklaas
Studiedag : Ionenanalyse Woensdag 24 november 2004 otel Serwir Koningin Astridlaan 57 9100 Sint-Niklaas Ionenchromatografie Principes en concepten E. Jooken Ion Paar hromatografie Is mogelijk met standaard
Intermezzo, De expressie van een eiwit.
Samenvatting Bacteriën leven in een omgeving die voortdurend en snel verandert. Om adequaat te kunnen reageren op deze veranderingen beschikken bacteriën over tal van sensor systemen die de omgeving in
Zelfs zuiver water geleidt in zeer kleine mate elektrische stroom en dus wijst dit op de aanwezigheid van geladen deeltjes.
Cursus Chemie 4-1 Hoofdstuk 4: CHEMISCH EVENWICHT 1. DE STERKTE VAN ZUREN EN BASEN Als HCl in water opgelost wordt dan bekomen we een oplossing die bijna geen enkele covalente HCl meer bevat. In de reactievergelijking
Oefenvraagstukken 5 HAVO Hoofdstuk 13 Antwoordmodel
Oefenvraagstukken 5 AVO oofdstuk 13 Antwoordmodel Reactieomstandigheden 1 + 2 et zuur was in overmaat aanwezig dus de hoeveelheid O 2 is afhankelijk van de hoeveelheid ao 3. Alle drie gaan uit van dezelfde
Bepaling van de ph. Ministerieel besluit van 15 april Belgisch Staatsblad van 20 mei 2009 WAC
Bepaling van de ph januari 2009 Pagina 1 van 8 WAC/III/A/005 INHOUD 1 INLEIDING... 3 2 PRINCIPE... 3 3 OPMERKINGEN... 3 4 APPARATUUR EN MATERIAAL... 4 4.1 APPARATUUR... 4 5 REAGENTIA EN OPLOSSINGEN...
Meten en Maken 1. Toets Harris
Meten en Maken 1 Toets Harris 20-04-2009 Deze toets bestaat uit vier opgaven die even zwaar tellen. De vier opgaven bestaan allemaal uit deelvragen. Maak elke opgave op een apart antwoordblad. Dit maakt
Nederlandse Samenvatting
Chromatografische analyse van kleine metabolieten in biologische matrixen Metabolieten zijn kleine moleculen (doorgaans < 1 kda) die het moleculair fundament van het leven vormen en het resultaat zijn
Scheikunde SE2. Hoofdstuk 8
Scheikunde SE2 Hoofdstuk 8 Paragraaf 2 Indicatoren: stoffen waarmee je kunt bepalen of een oplossing zuur of basisch is. Zuur: als een oplossing een ph heeft van minder dan 7. Basisch: als een oplossing
Samenvatting Vrij vertaald luidt de titel van dit proefschrift: "Ladingstransport in dunne- lm transistoren gebaseerd op geordende organische halfgeleiders". Alvorens in te gaan op de specieke resultaten
Fluoride na hydropyrolyse
Compendium voor monsterneming en analyse in uitvoering van het Materialendecreet en het Bodemdecreet na hydropyrolyse Versie oktober 2012 CMA/2/II/B.1 1 DOEL EN TOEPASSINGSGEBIED Deze procedure vervangt
Bepaling van Totaal Organische Koolstof (TOC) en/of Opgeloste Organische Koolstof (DOC) in water
Bepaling van Totaal Organische Koolstof (TOC) en/of Opgeloste Organische Koolstof (DOC) in water januari 2005 1/6 WAC/III/D/050 INHOUD 1 TOEPASSINGSGEBIED... 3 2 PRINCIPE... 3 3 OPMERKINGEN... 3 4 APPARATUUR
Schrap wat niet past: Een ionverbinding met grote roosterkrachten heeft een kleine/grote ionstraal en een kleine/grote ionlading.
Welke soort ionverbinding is slecht oplosbaar in water? Schrap wat niet past: Een ionverbinding met grote roosterkrachten heeft een kleine/grote ionstraal en een kleine/grote ionlading. Zijn ionverbindingen
Frank Povel. a1. De twee factoren zijn: 1. er moeten geladen deeltjes zijn; 2. de geladen deeltjes moeten zich kunnen verplaatsen.
UITWERKING CCVS-TENTAMEN 26 november 2014 Frank Povel NB. Deze uitwerking is door mij gemaakt en is niet de uitwerking die de CCVS hanteert. Er kunnen dan ook op geen enkele wijze rechten aan deze uitwerking
Inhoudsopgave. 0.1 Netwerkmodel voor passieve geleiding langs een zenuwcel.. 2
Inhoudsopgave 01 Netwerkmodel voor passieve geleiding langs een zenuwcel 2 1 01 Netwerkmodel voor passieve geleiding langs een zenuwcel I Figuur 1: Schematische voorstelling van een deel van een axon Elk
1ste ronde van de 19de Vlaamse Fysica Olympiade 1. = kx. = mgh. E k F A. l A. ρ water = 1,00.10 3 kg/m 3 ( θ = 4 C ) c water = 4,19.10 3 J/(kg.
ste ronde van de 9de Vlaamse Fysica Olympiade Formules ste onde Vlaamse Fysica Olympiade 7 9de Vlaamse Fysica Olympiade Eerste ronde De eerste ronde van deze Vlaamse Fysica Olympiade bestaat uit 5 vragen
Samenvatting S AMENVATTING
S AMENVATTING De beschikbaarheid van voldoende drinkwater kan een probleem zijn in dichtbevolkte of industriële gebieden, zodat waterzuiveringsinstallaties noodzakelijk zijn. Adsorptie technologie kan
BIJLAGE III A A.18. AANTALGEMIDDELD MOLECUULGEWICHT EN MOLECUULGEWICHTSVERDELING VAN POLYMEREN. (Voor de EER relevante tekst)
bron : Publicatieblad van de Europese Gemeenschappen PB L 290 van 29/11/98 RICHTLIJN 98/73/EG VAN DE COMMISSIE van 18 september 1998 tot vierentwintigste aanpassing aan de vooruitgang van de techniek van
Kwantitatieve toets voor Agrobacterium rhizogenes
Kwantitatieve toets voor Agrobacterium rhizogenes 20 juli 2012 Kwantitatieve toets voor Agrobacterium rhizogenes Opdrachtgever: Looptijd project: september 2011 maart 2012 COLOFON: Contactpersoon: Adriaan
UITWERKING CCVS-TENTAMEN 27 november OPGAVE 1 zeven stoffen. Frank Povel
l UITWERKING CCVS-TENTAMEN 27 november 2018 Frank Povel NB. Deze uitwerking is door mij gemaakt en is niet de uitwerking die de CCVS hanteert. Er kunnen dan ook op geen enkele wijze rechten aan deze uitwerking
Infrarood temperatuurmeten:
Infrarood temperatuurmeten: Special: 2 Kleuren of Ratio Pyrometer Straling, convectie en geleiding: Met een infrarood temperatuurmeter of pyrometer meten we de straling of Radiation van een object. De
BEPALING VAN DOXYCYCLINE, TETRACYCLINE, OXYTETRACYCLINE EN CHLOORTETRACYCLINE IN
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen Bestuur Laboratoria I-MET-FLVVT-091 I-MET-FLVVT-091 BEPALING VAN DOXYCYCLINE, TETRACYCLINE, OXYTETRACYCLINE EN CHLOORTETRACYCLINE IN DIERENVOEDERS
Onderzoek naar Opbrengst panelen met Nano coating en reiniging
Auteurs namens Solar Comfort: Rinie Evertse Aart van Driel Plaats: Geldermalsen Datum: 10 07 2016 Onderzoek naar Opbrengst panelen met Nano coating en reiniging In dit onderzoek word gekeken naar de opbrengst
Cursus HPLC. Deel 1. Cursus HPLC 1
Cursus HPLC Deel 1 Cursus HPLC 1 Inleiding HPLC FPLC CE GLC = High Performance Liquid Chromatografie = Fast Proteine Liquid Chromatografie = Capillaire Electroforese (scheiding van componenten m.b.v. spanningsverschil)
Basics of ph. Theorie én praktijk (in 25 minuten en 10 slides ) Bart Küpers Productmanager Analyse, Endress+Hauser
Basics of ph Theorie én praktijk (in 25 minuten en 10 slides ) Bart Küpers Productmanager Analyse, Endress+Hauser bart.kupers@nl.endress.com Endress+Hauser Opgericht in 1953 door Georg H Endress and Ludwig
Uitwerkingen Bio-organische Chemie Werkcollege 1. 1. Hoeveel protonen, neutronen en elektronen hebben de volgende elementen:
Uitwerkingen Bio-organische hemie Werkcollege 1 1. oeveel protonen, neutronen en elektronen hebben de volgende elementen: a. 39 K 19 c. 13 6 b. 32 S 16 d. 200 g 80 a. 19 protonen, 19 elektronen, 20 neutronen.
Stabilisator voor PVC
Stabilisator voor PVC 1 maximumscore 2 Voorbeelden van een juist antwoord zijn: Als chlooretheen polymeriseert ontstaan lange ketens zonder dwarsverbindingen. De ketens kunnen langs elkaar bewegen (bij
WMV bv. Lunac 2+ duplo NBD (2010) Kwalificatie Test. Mr. G. van der Sluis. Datum: September 26, 2011 Guus Coolegem, M.Sc.
Office: Molengraaffsingel 12 2629 JD Delft (NL) Post adress: Frans Halsstraat 5 1816 CM Alkmaar (NL) Tel. +31 (0)15 744 01 38 Fax +31 (0)15 744 01 02 Internet www.ccube.nl Registration NL34231544 WMV bv.
Practicum 1: bepalen enzymactiviteit
Practicum 1: bepalen enzymactiviteit Vragen bij de oefen- en zelftoets-module behorende bij practicum 1 Versie 2012-2013 In deze module ga je een experiment uitvoeren. In dit experiment moet je de verschillende
Gaschromatografie in de klas Frans Killian, ISW havo/vwo Naaldwijk, franskillian@hotmail.com
Gaschromatografie in de klas Frans Killian, ISW havo/vwo Naaldwijk, franskillian@hotmail.com Waarom Gaschromatografie? Leerlingen die het voortgezet onderwijs verlaten denken vaak dat de analisten in een
KWANTITATIEVE BEPALING VAN UBIQUINONE IN
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen Bestuur Laboratoria I-MET-FLVVT-152 I-MET-FLVVT-152 KWANTITATIEVE BEPALING VAN UBIQUINONE IN Versie 03 Datum van toepassing 2014-01-17 Opgesteld
Thermische Desorptie als alternatief voor Solventextractie
Perspectieven in de Organische Milieuanalyse Grobbendonk - 14 oktober 2005 Thermische Desorptie als alternatief voor Solventextractie Dr. Gilbert Desmet Vlaamse Milieumaatschappij Labo Gent Krijgslaan
GridPix: Development and Characterisation of a Gaseous Tracking Detector W.J.C. Koppert
GridPix: Development and Characterisation of a Gaseous Tracking Detector W.J.C. Koppert Samenvatting Deeltjes Detectie in Hoge Energie Fysica De positie waar de botsing heeft plaatsgevonden in een versneller
Meten en Maken 1. TOETS HARRIS: Dinsdag 1 Juni 2004, uur uur
Meten en Maken 1. TETS HARRIS: Dinsdag 1 Juni 2004, 14.00 uur 17.00 uur U treft drie opgaven aan. Elk van deze drie opgaven weegt even zwaar mee in het cijfer over deze toets. Elk van deze drie opgaven
Bepaling van de totale organische koolstof (TOC) en/of de opgeloste organische koolstof (DOC) in water
Bepaling van de totale organische koolstof (TOC) en/of de opgeloste organische koolstof (DOC) in water september 2009 Pagina 1 van 5 WAC/III/D/050 INHOUD 1 DOEL EN TOEPASSINGSGEBIED... 3 2 DEFINITIES...
NATUURKUNDE KLAS 5. PROEFWERK H8 JUNI 2010 Gebruik eigen rekenmachine en BINAS toegestaan. Totaal 29 p
NATUURKUNDE KLAS 5 PROEFWERK H8 JUNI 2010 Gebruik eigen rekenmachine en BINAS toegestaan. Totaal 29 p Opgave 1: alles heeft een richting (8p) Bepaal de richting van de gevraagde grootheden. Licht steeds
De bepaling van anti-epileptica met behulp van solid phase extractie.
De bepaling van anti-epileptica met behulp van solid phase extractie. Hai Holthuysen Laboratorium apotheek Viecuri Medisch Centrum voor Noord-Limburg Tegelseweg 210, 5912 BI Venlo hholthuysen@viecuri.nl
Frank Povel. a. Fe + 2H + Fe 2+ + H 2 Er zullen gasbelletjes te zien zijn en de oplossing zal licht groen worden.
UITWERKING CCVS-TENTAMEN 29 november 2016 Frank Povel NB. Deze uitwerking is door mij gemaakt en is niet de uitwerking die de CCVS hanteert. Er kunnen dan ook op geen enkele wijze rechten aan deze uitwerking
Multi-residu analyse van geneesmiddelen in afvalwater
Multi-residu analyse van geneesmiddelen in afvalwater Leendert Vergeynst, Herman Van Langenhove, Kristof Demeestere EnVOC ENVIRONMENTAL ORGANIC CHEMISTRY & TECHNOLOGY RESEARCH GROUP ENVOC Vakgroep duurzame
In 10 jaar van HPLC naar LC-MS/MS met een snelle toxscreen op een Thermo triple quadrupole. Annelies Egas UMC Utrecht
In 10 jaar van HPLC naar LC-MS/MS met een snelle toxscreen op een Thermo triple quadrupole Annelies Egas UMC Utrecht Ontwikkeling lab apotheek 2006: eerste Triple Quadrupole LC-MS (TSQ Quantum Access)
b In plaats van een CN-kolom gebruikt men een C-18-kolom. Stationaire fase minder polair: retentietijd langer.
Hoofdstuk 20 Hoge druk vloeistofhromatografie (HPLC) bladzijde 1 pgave 1 In welke volgorde elueren de onderstaande omponenten bij normal phase? a otaanzuur C 7H 15CH langste apolaire staart: alkyl met
Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 2
Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 2 Samenvatting door S. 580 woorden 27 januari 2014 5,5 3 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Chemie overal Samenvatting Rep Hfst. 2 Water is bijzonder, dat komt door
ONDERZOEK CHEMISCHE VEILIGHEID KUNSTSTOFFEN POLSBANDJES
ONDERZOEK CHEMISCHE VEILIGHEID KUNSTSTOFFEN POLSBANDJES Voedsel en Waren Autoriteit December 2005 Onderzoek chemische veiligheid kunststoffen polsbandjes, december 2005 0 INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING 2 2.
Eindexamen scheikunde 1-2 vwo 2002-I
4 Antwoordmodel Munt 1 Het juiste antwoord bevat de notie dat V 0 = +0,96 V van N 3 + H + /N + H 2 of V 0 = +0,93 V van N 3 + H + /HN 2 + H 2 of V 0 = +0,81 V van N 3 + H + /N 2 + H 2 groter is dan V 0
VI-D4 Beton Vochtmeter
VI-D4 Beton Vochtmeter PRODUCTBESCHRIJVING De Caisson VI-D4 vochtmeter is een niet-destructieve vochtmeter voor het meten van diverse ondergronden zoals beton, dekvloeren, gips etc. Door middel van het
Module 1: werken met OPAMPS. Project 1 : Elementaire lineaire OPAMP schakelingen.
Vak: Labo elektro Pagina 1 / / Module 1: werken met OPAMPS. Project 1 : Elementaire lineaire OPAMP schakelingen. 1. Opgaven. - Zoek de bijzonderste principe schema s en datagegevens. Meet de opstellingen
Capillaire gaschromatografie
1 2 FID Flame Ionisation Detector Vlam Ionisatie Detector ECD Electron Capture Detector Elektronen Invang Detector NPD Nitrogen Phosphorus Detector Stikstof Fosfor Detector 3 FPD Flame Photometric Detector
ZUUR-BASE BUFFERS Samenvatting voor het VWO
ZUUR-BASE BUFFERS Samenvatting voor het VWO versie december 2014 INHOUDSOPGAVE 1. Vooraf 2. Wat is een buffer? 3. Hoe werkt een buffer? 4. Geconjugeerd zuur/base-paar 5. De ph van een buffer De volgende
Eindexamen scheikunde havo 2001-II
Eindexamen scheikunde havo 00-II 4 Antwoordmodel Energievoorziening in de ruimte et (uiteenvallen van de Pu-38 atomen) levert energie dus het is een exotherm proces. er komt energie vrij aantal protonen:
GEBRUIKSAANWIJZING Wolff Vochtmeter V1-D4 #071053
GEBRUIKSAANWIJZING Wolff Vochtmeter V1-D4 #071053 1. Productomschrijving: De Wolff V1-D4 vochtmeter is een niet-destructieve vochtmeter voor het meten van diverse ondergronden zoals beton, dekvloeren,
NATIONALE SCHEIKUNDEOLYMPIADE
NATINALE SHEIKUNDELYMPIADE RRETIEMDEL VRRNDE 1 (de week van) woensdag 4 februari 2009 Deze voorronde bestaat uit 24 meerkeuzevragen verdeeld over 5 onderwerpen en 3 open vragen met in totaal 13 deelvragen
Door Anna Gruber (FfE), Serafin von Roon (FfE) en Karin Wiesmeyer (FIW)
Energiebesparingspotentieel door isolatie Door Anna Gruber (FfE), Serafin von Roon (FfE) en Karin Wiesmeyer (FIW) Het is bekend dat de CO 2 uitstoot tegen 2020 fors naar omlaag moet. In Duitsland zijn
Examen VWO. Scheikunde 1 (nieuwe stijl)
Scheikunde 1 (nieuwe stijl) Examen VW Voorbereidend Wetenschappelijk nderwijs Tijdvak 1 Maandag 27 mei 13.30 16.30 uur 20 02 Voor dit examen zijn maximaal 66 punten te behalen; het examen bestaat uit 24
Uitwerkingen Vacuümpomp, 3HV, 1: Onderzoeken: theorieën, modellen en experimenten.
Uitwerkingen Vacuümpomp, 3HV, 1: Onderzoeken: theorieën, modellen en experimenten. 1.1 C. B 2. Als een goed uitgevoerd experiment en een goed rekenmodel daarbij niet dezelfde uitkomsten geven, zal de onderliggende
Bepaling van de droogrest
Bepaling van de droogrest september 2009 Pagina 1 van 5 WAC/III/A/001 INHOUD 1 TOEPASSINGSGEBIED... 3 2 PRINCIPE... 3 3 OPMERKINGEN... 3 4 APPARATUUR EN MATERIAAL... 4 4.1 APPARATUUR... 4 4.2 MATERIAAL...
FOTOMETRISCHE BEPALING VAN FLUORIDE MBV EEN DOORSTROOMANALYSESYSTEEM (CFA)
FOTOMETRISCHE BEPALING VAN FLUORIDE MBV EEN DOORSTROOMANALYSESYSTEEM (CFA) 1 TOEPASSINGSGEBIED Deze procedure vervangt de procedure CMA/2/I/C.1.1 van juli 2005. Deze methode beschrijft de bepaling van
EVENWICHTEN VOOR ZUREN EN BASEN
EVENWICHTEN VOOR ZUREN EN BASEN Een zuur is een chemisch bestanddeel dat waterstofionen afsplitst bij oplossen in water H zuurrest water H zuurrest Een base is een chemisch bestanddeel dat hydroxide-ionen
Conductometrie 1 R. Waarin [R] = Ω en [G]= Ω -1 = S (Siemens)
Conductometrie Conductometrie of geleidbaarheidsmeting is een van de elektrochemische analysemethoden. In de conductometrie wordt gekeken naar het gemak waarmee elektrische stroom door een oplossing geleid
Experiment DutchBE (Belgium) Dansende korrels - Een model voor fase-overgangen en instabiliteiten
Q2-1 Dansende korrels - Een model voor fase-overgangen en instabiliteiten (10 punten) Lees de algemene instructies in de aparte enveloppe voor je met het experiment begint. Introductie Fase-overgangen
ZUUR-BASE BUFFERS Samenvatting voor het VWO
ZUUR-BASE BUFFERS Samenvatting voor het VWO versie december 2017 INHOUDSOPGAVE 1. Vooraf 2. Wat is een buffer? 3. Hoe werkt een buffer? 4. Geconjugeerd zuur/base-paar 5. De ph van een buffer De volgende
Meten en Maken 1. TOETS HARRIS 2005: Vrijdag 20 Mei 2005, uur uur
Meten en Maken 1. TETS HARRIS 2005: Vrijdag 20 Mei 2005, 14.00 uur 17.00 uur Je treft drie opgaven aan, die elk even zwaar meewegen in het eindcijfer over deze toets. Elk van deze drie opgaven bevat deelopgaven.
Fotometrische bepaling van fluoride mbv een doorstroomanalysesysteem (CFA)
Compendium voor monsterneming en analyse in uitvoering van het Materialendecreet en het Bodemdecreet Fotometrische bepaling van fluoride mbv een doorstroomanalysesysteem (CFA) Versie oktober 2010 CMA/2/I/C.1.2
OilSense On - site Olieanalyse
OilSense On - site Olieanalyse Afhankelijk van het labo en de gekozen analyseparameters betaalt u per oliestaal al gauw 50 voor een eenvoudige olieanalyse. Heeft u een uitgebreid machinepark en analyseert
5.4 ph van oplossingen van zwakke zuren of zwakke basen
Opmerking: We gaan ervan uit, dat bij het mengen van oplossingen geen volumecontractie optreedt. Bij verdunde oplossingen is die veronderstelling gerechtvaardigd. 5.4 ph van oplossingen van zwakke zuren
Protolyse van zwakke zuren en basen
Protolyse van zwakke zuren en basen Zwakke protolyten protolyseren in oplossing slechts gedeeltelijk. Waterstoffluoride bv. is een zwak zuur: HF + H 2 O H 3 O + + F De evenwichtsvoorwaarde is: K = [H 3
Nederlandse Samenvatting
Electron Transfer Properties in the Prussian Blue Analogues Rb x Mn[Fe() 6 ] y z 2 ederlandse Samenvatting Ieder element dat bestaat heeft een specifiek aantal protonen (positief geladen deeltjes in de
Hertentamen Statistische en Thermische Fysica II Woensdag 14 februari 2007 Duur: 3 uur
Hertentamen Statistische en Thermische Fysica II Woensdag 14 februari 2007 Duur: 3 uur Vermeld op elk blad duidelijk je naam, studierichting, en evt. collegekaartnummer! (TIP: lees eerst alle vragen rustig
ZOUTGEHALTESENSOR BT78i
ZOUTGEHALTESENSOR BT78i GEBRUIKERSHANDLEIDING CENTRUM VOOR MICROCOMPUTER APPLICATIES http://www.cma-science.nl Korte beschrijving De Zoutgehaltesensor BT78i meet het zoutgehalte in een oplossing in het
Meten en Maken 1. Toets Herkansing Harris
Meten en Maken 1 Toets Herkansing Harris 03-07-2008 Deze toets bestaat uit vier opgaven die allemaal even zwaar tellen. De vier opgaven bestaan allemaal uit deelvragen. Maak de opgaven op de antwoordbladen,
- Rapport 2- MBT analyse in urine van 37 personen. Waalwijk, 6 december 2016, Dr HMJ Goldschmidt, algemeen directeur DCT Versie 2.0.
- Rapport 2- MBT analyse in urine van 37 personen Waalwijk, 6 december 2016, Dr HMJ Goldschmidt, algemeen directeur DCT Versie 2.0. Op maandag 24 oktober 2016 werden 37 urine monsters ontvangen die semi-
Gecombineerde ph-elektroden Met gecombineerd glas- en Ag/AgCl referentiesysteem.
Algemeen Speciale kenmerken MJK levert elektroden met accessoires voor het meten van ph, redox en temperatuur. De elektroden worden volgens de modernste productiemethoden gefabriceerd, tegemoetkomend aan
WMV bv. Lunac 2+ duplo NBD (2010) Kwalificatie Test. Mr. G. van der Sluis
Office: Molengraaffsingel 12 2629 JD Delft (NL) Post adress: Frans Halsstraat 5 1816 CM Alkmaar (NL) Tel. +31 (0)15 744 01 38 Fax +31 (0)15 744 01 02 Internet www.ccube.nl Registration NL34231544 WMV bv.