Door Anna Gruber (FfE), Serafin von Roon (FfE) en Karin Wiesmeyer (FIW)
|
|
- Renske Christina Michiels
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Energiebesparingspotentieel door isolatie Door Anna Gruber (FfE), Serafin von Roon (FfE) en Karin Wiesmeyer (FIW) Het is bekend dat de CO 2 uitstoot tegen 2020 fors naar omlaag moet. In Duitsland zijn gebouwen goed voor 40% van de CO 2 emissie. Hoe hoog de warmteverliezen in technische installaties in de industrie waren, bleef moeilijk in te schatten omdat er geen voldoende gegevens voorhanden waren. Dit onderzoek moet daar meer klaarheid in brengen. In het kader van een onderzoeksproject naar het besparingspotentieel door isolatie van technische leidingen in de industrie, werden een aantal installaties gedetailleerd onderzocht door het Forschungsgesellschaft für Energiewirtschaft (FfE), een Duits kenniscentrum rond energievragen. Daarbij werd het warmteverlies gemeten van een aantal leidingen en accessoires (pompen, kleppen...). Op basis daarvan werden de totale verliezen berekend. Het project kwam tot stand in samenwerking met een andere onderzoeksinstelling:forschungsinstitut für Wärmeschutz München (FIW) en werd door de Beierse regering ondersteund. Methode Voor het bepalen van de warmteverliezen werd een gestandaardiseerde opnameprocedure ontwikkeld. Zo werden gegevens over leidinglengte, isolatiedikte of het aantal flenzen, armaturen, pompen en andere accessoires systematisch verzameld. De warmteverliezen van technische installaties werden onderzocht in zes bedrijven uit diverse sectoren. Ze behoren tot de volgende branches: voeding machinebouw chemie voertuigen staal en non-ferrometalen Bij de verzameling van de data werd een onderscheid gemaakt tussen warmte voor verwarming en proceswarmte, net als tussen comfortairconditioning en proceskoeling. Het onderzoek sloeg op de meest uiteenlopende installatietypes voor productie en verdeling van warmte en koude. De volgende componenten werden gedetailleerd onderzocht: 26
2 Vaktechniek Verwarming: ketel buffervat onderstations leidingen (binnen en buiten) Stoom: stoomketel onderstations leidingen (binnen en buiten) Proceswarmte: ketel onderstations buizen (binnen) procesinstallaties Er werden thermografie-opnames gemaakt (zie figuur 1) van leidingen en installatieonderdelen om eventuele koude- of warmtebruggen te ontdekken. Figuur 1: Warmteverliezen in een CV-verdeelleiding. Evaluatie Op basis van het detailonderzoek werden er warmteverliesberekeningen uitgevoerd voor alle installatie-onderdelen. Hierbij werd het aantal pompen, armaturen en flenzen per diameter in rekening gebracht. Naast de meetdata werd ook gebruik gemaakt van plannen en schema s en gegevens van de regeltechniek om een totaalbeeld van de installatie te krijgen. Verder werden de leidinglengtes per diameter gemeten (tabel 1). Er werd ook een onderscheid gemaakt tussen leidingen met en zonder isolatie, en bij de geïsoleerde leidingen werd nagegaan of de isolatie van voor 1990 was of niet. DN Leidinglengte Armaturen Pompen Kleine Flenzen (m) armaturen Totaal Tabel 1: Leidinglengtes (links) en het aantal grote en kleine armaturen, pompen en flenzen per diameter in een van de onderzochte bedrijven. 27
3 Leidinglengte in m Bedrijf 1 Bedrijf 2 Bedrijf 3 Bedrijf 4 Bedrijf 5 Bedrijf 6 Diameter (DN) Figuur 2: Leidingslengte per bedrijf en per diameter. Figuur 2 geeft de leidinglengtes weer per bedrijf en per diameter. De meeste leidingen vallen in de categorie DN 10 tot DN 65, omdat deze diameters typisch zijn voor verwarmingsinstallaties. Diameters van DN 200 en groter zijn dan weer hoofdzakelijk te vinden in installaties voor proceswarmte. Om het warmteverlies van niet geïsoleerde installatie-onderdelen te bepalen, zoals armaturen, pompen en flenzen, had het FIW al een koudebrugcatalogus gemaakt voor VDI Op basis van metingen en simulaties werd voor iedere component een formule opgesteld voor de berekening van het warmteverlies. De resultaten worden in tabellen voorgesteld per temperatuurniveau en diameter in de koudebrugcatalogus. De leidingverliezen werden berekend met behulp van het ISOTWC softwarepakket. Totaal warmteverlies De verliezen van de aparte componenten, leidingen en installaties werden samengeteld. Tabel 2 geeft het overzicht van de resultaten van een bedrijf. Er is een indeling naar temperatuurniveau (verwarming, stoom en proceswarmte) en volgens type (leiding, soort component). Leiding- Buizen Andere Aandeel componenten componenten Tot 110 C (verwarming) 2% 18% 1% 21% 70 to 250 c (stoom) 2% 5% 0 7% >250 C (proceswarmte) 72% % Totaal 76% 23% 1% Tabel 2: Voorbeeld van de totale warmteverliezen in een van de bedrijven. 28
4 Aandeel van het warmteverlies in het totale brandstofverbruik (huidige toestand). Bedrijf 1 19% Bedrijf 2 16% Bedrijf 3 12% Bedrijf 4 15% Bedrijf 5 19% Bedrijf 6 6% Tabel 3: Totaal warmteverlies per bedrijf. Bedrijf 1 Bedrijf 2 Bedrijf 3 Bedrijf 4 Bedrijf 5 Bedrijf 6 Geïsoleerd Niet geïsoleerd Andere componenten Figuur 3: Verhouding van de warmteverliezen door geïsoleerde en niet-geïsoleerde leidingonderdelen. Tabel 3 geeft de totale warmteverliezen. Een hoog aandeel in het totale brandstofverbruik wijst niet noodzakelijk op een gebrekkige isolatie. Sommige bedrijven hebben een lang en breed vertakt leidingnet, dat zelfs met isolatie, toch nog hoge verliezen veroorzaakt. Het is dus belangrijk te weten hoe groot het niet-geïsoleerde deel van een installatie is. Figuur 3 toont het aandeel van geïsoleerde en niet-geïsoleerde leidingen in de warmteverliezen van de bedrijven. Met andere componenten worden elementen bedoeld zoals verwarmingsketels, buffervaten, ovens of reactievaten. Bij deze laatste was het niet altijd mogelijk een onderscheid te maken tussen geïsoleerde en niet-geïsoleerde delen. Besparingspotentieel Er werden twee methoden voor energiebesparing onderzocht. Variant 1 bestaat uit het isoleren van alle delen van de installatie die nu nog niet geïsoleerd zijn. Hierbij koos men voor de isolatiedikte met de laagste levencycluskosten. Er werd rekening gehouden met het feit dat niet alle installatiecomponenten geïsoleerd konden worden (bijvoorbeeld enkele oudere pompen). Variant 2 bestaat uit de maatregelen van Variant 1, gecombineerd met een optimalisering van de isolatie van de reeds geïsoleerde onderdelen. Ook hier ging men uit van de isolatiedikte met de laagste levenscycluskosten. Bij beide varianten hield men er ook rekening mee dat sommige installatiedelen niet afdoende geïsoleerd zouden kunnen worden wegens plaatsgebrek. 30
5 Kosten in euro/m 2 jaar Kosten warmteverlies Isolatiekosten Totale kosten Isolatiedikte in mm Figuur 4: Bepaling van de optimale isolatiedikte. Figuur 4 toont hoe de economisch optimale isolatiedikte bepaald wordt volgens VDI Met economisch optimale isolatiedikte bedoelt men die dikte waarbij de som van de investering en de kosten door warmteverlies (werkingskosten) minimaal is, over de hele levensduur bekeken. Naarmate de isolatiedikte stijgt, dalen ook de kosten door warmteverliezen. Daarentegen zijn de investeringskosten hoger. De grafiek toont ook de totale kosten, samengesteld uit de jaarlijkse werkingkosten en de eenmalige investeringskost. Het minimum op de grafiek komt overeen met de economisch optimale dikte. Praktisch gesproken, betekent dat meestal een extra isolatielaag (weergegeven als een sprong in de functie), omdat dit een duidelijke energiebesparing oplevert, voor relatief lage investeringskosten. De economisch optimale isolatiedikte werd ook met het ISOWTC programma berekend. Als dat tot een lagere dikte leidt dan voorgeschreven door de huidige Duitse eisen, dan kiest men voor het geval met de dikste isolatielaag. Dat laatste geldt natuurlijk ook als er al een dikkere isolatielaag is aangebracht, dan volgens de berekening nodig is. Resultaten Tabel 4 toont de huidige warmteverliezen en de mogelijke besparingen volgens beide varianten voor extra isolatie. In de onderzochte gevallen vertegenwoordigen de warmteverliezen door de installatie tussen 6 en 20% van de brandstofkosten. Het gemiddelde verlies bedraagt 15%. De mogelijke besparing door het isoleren van de niet geïsoleerde installatie-onderdelen schommelt tussen 1% en 5% van het totale brandstofverbruik, met een gemiddelde van 3%. Als men dan ook de geïsoleerde delen helemaal op de economisch optimale dikte brengt, vertegenwoordigt dat nog een extra 1% van het brandstofverbruik, vergeleken met Variant 1. De toepassing van Variant 2 brengt echter hogere kosten met zich mee, omdat de bestaande isolatie veelal eerst moet gedemonteerd worden. Het is dan ook aan te raden om geleidelijk over te schakelen op de economisch optimale isolatiedikte, bij onderhoud of renovatie van installatiedelen. 32
6 Vaktechniek Aandeel warmteverliezen in het totale brandstofverbruik Besparing door isolatie Huidige Variant 1 Variant 2 In verhouding In verhouding toestand tot het totale tot het warmteverlies brandstofverbruik Variant 1 Variant 2 Variant 1 Variant 2 Bedrijf 1 19% 17% 13% 3% 6% 14% 32% Bedrijf 2 16% 13% 12% 3% 4% 20% 24% Bedrijf 3 12% 8% 7% 4% 5% 36% 41% Bedrijf 4 15% 12% 11% 3% 4% 20% 25% Bedrijf 5 19% 14% 13% 5% 6% 27% 31% Bedrijf 6 6% 5% 5% 1% 2% 19% 25% Gemiddelde 15% 11% 10% 3% 4% 23% 30% Tabel 4: Warmteverliezen in de huidige toestand en volgens varianten 1 en 2. Brandstofverbruik om de warmteverliezen te compenseren in % Huidige toestand Variant 1 Variant 2 Figuur 5: Warmteverliezen in de huidige toestand en volgens variant 1 en 2. Gerekend naar warmteverliezen, komt Variant 1 overeen met een vermindering van 23% en Variant 2 met 30% (zie figuur 5). Figuur 6 toont het besparingspotentieel van beide varianten, opgedeeld naar temperatuurniveau. De grootste besparingen zijn te realiseren door installatie-onderdelen met temperaturen van C te isoleren. Bij werkingstemperaturen boven 250 C is er namelijk in elk geval isolatie aangebracht als aanrakingsbescherming. Bijkomende isolatie levert dan relatief weinig op, ondanks de hoge temperatuur. De besparingen van respectievelijk 23% en 30% worden nogmaals uitgesplitst naar temperatuurniveaus in figuur 6. 33
7 Aandeel van de besparing Besparing met Variant 1 Besparing met Variant 2 Verwarming Stoom en condensatie Proceswarmte Figuur 6: Besparingspotentieel volgens de verschillende temperatuurniveaus. Samenvatting Uit het gedetailleerde onderzoek bij zes bedrijven bleek dat de isolatie van technische installaties het verbruik en de CO 2 uitstoot merkelijk doet dalen, en dus bijdraagt tot de klimaatdoelstellingen. Door de tot nu toe niet-geïsoleerde componenten alsnog te isoleren, kon met het warmteverlies met 23% verminderen (zie figuur 5). Door de isolatie van reeds geïsoleerde leidingen te optimaliseren, kon men de verliezen met nog eens 7% reduceren. Uit het project kan men de volgende conclusies trekken: De totale warmteverliezen van een bedrijf bepalen, kost zeer veel tijd. Het aandeel van de warmteverliezen in het totale brandstofverbruik van een bedrijf zegt niets over de kwaliteit van de isolatie. De maximaal haalbare isolatiedikte hangt ook af van hoeveel plaats er beschikbaar is. Het is niet mogelijk om echt alle buizen en componenten te isoleren. Warmteverliezen worden sterk gereduceerd als men alle niet-geïsoleerde leidingdelen wel van isolatie voorziet. Een economische optimalisatie van de bestaande isolatie zorgt voor een extra besparing. 34
Isolatie van appendages
Isolatie van appendages In opdracht van het ministerie van Economische Zaken In opdracht van het ministerie van Economische Zaken Energie-efficiënte maatregelen bij vergunningplichtige bedrijven Factsheet
Nadere informatieEconomische isolatiedikten voor leidingen
Economische isolatiedikten voor leidingen Y7020 1 Economische isolatiedikten voor leidingen 1 Ir. H. J. Scholten 1. Inleiding Y7020 3 2. Aannamen Y7020 3 3. Handleiding Y7020 4 4. Warmteprijs Y7020 6 4.1.
Nadere informatieConsultancy en Auditing. Procesmodellering. Overige specialiteiten
Resimac heeft een unieke hoogwaardige oplosmiddel vrije epoxy isolatie coating Thermal Barrier 600 serie ontwikkeld. Thermal Barrier is speciaal ontwikkeld om toegepast te worden om diverse warme en koude
Nadere informatieEnergiebesparingbij stoomopwekking
Energiebesparingbij stoomopwekking 27 mei2009 Bruno Lociuro viesmann Familiebedrijf : 3 e generatie In België : 3 verkoopskantoren (Zaventem, Welkenraedt, Roeselare) Personeel : (120 waarvan 27 TD) Kompleetgamma
Nadere informatieWerkblad huismodule. Quintel Intelligence. Antwoordblad
Antwoordblad Opdracht 1 Noteer de startwaarden en scores Kijk bij het dashboard. Noteer de startwaarden en scores die je hier ziet staan in de tabel hieronder. Dashboard onderdelen CO₂ uitstoot (ton per
Nadere informatieKenniscentrum energie. Verslag: meetcampagne LT netten in glastuinbouw
Kenniscentrum energie Verslag: meetcampagne LT netten in glastuinbouw Inhoudsopgave Kenniscentrum energie... 1 Inhoudsopgave... 2 1 Meetmethode... 3 2 Resultaten... 3 3 besluit... 7 2 Zwarte PE-buis Diameter
Nadere informatieDe Laatste Hendrik. Energiescan & Investeringsvoorstel
De Laatste Hendrik Energiescan & Investeringsvoorstel Bedrijf : Efficient Energie Auteur : ing. Harry de Jonge Adres : Westhavenweg 58 F Plaats : Amsterdam Postcode : 1042 AL Telefoonnummer : 020-6922661
Nadere informatieIn fabrieken worden warme vloeistoffen en gassen getransporteerd door leidingsystemen. Deze systemen zijn niet altijd afdoende geïsoleerd, hetzij
In fabrieken worden warme vloeistoffen en gassen getransporteerd door leidingsystemen. Deze systemen zijn niet altijd afdoende geïsoleerd, hetzij omdat de isolatie ontbreekt of omdat de isolatiesystemen
Nadere informatieRENOVATIE KANTOOR NOTITIE ENERGIEBESPARING EN INVESTERINGEN INHOUDSPOGAVE
RENOVATIE KANTOOR NOTITIE ENERGIEBESPARING EN INVESTERINGEN INHOUDSPOGAVE SAMENVATTING 0. INLEIDING 1. ISOLATIE 2. INSTALLATIE 3. RAMEN EN KOZIJNEN 4. ZONWERING EN KOELING 5. VERLICHTING DIA duurzame auteur:
Nadere informatieAfstellen van verwarmingsinstallaties. Paul De Schepper
Afstellen van verwarmingsinstallaties Paul De Schepper Doel Aandacht besteden aan REG Werkwijze : Checklist afstellen van verwarmingsinstallaties www.ond.vlaanderen.be/energie/maatregelen.htm Afstellen
Nadere informatieeconomische isolatiedikten 98 voorleidingen1 Y7020 1 Ir. H.J. Scholten 7. 8. Isolatieprijzen Benaming, afkortingen en eenheden Y7020 19
Economischeisolatiedikten voorleidingen1 Ir. H.J. Scholten Economische isolatiedikten voor leidingen Y7020 1 1. 2. Inleiding Aannamen 3. Handleiding 3 Warmteprijs 4 4.1. 4.2. Aardgas Olie als primaire
Nadere informatieInventaris hernieuwbare energie in Vlaanderen 2014
1 Beknopte samenvatting van de Inventaris hernieuwbare energiebronnen Vlaanderen 2005-2014, Vito, januari 2016 1 Het aandeel hernieuwbare energie in 2014 bedraagt 5,7 % Figuur 1 groene stroom uit bio-energie
Nadere informatieResultaten monitoring
RenoseeC: renovaties met sociale, ecologische en economische meerwaarde via collectieve aanpak Resultaten monitoring Afdeling Bouwfysica KU Leuven / EnergyVille Evi Lambie & Dirk Saelens Cayman 1 Uitgevoerde
Nadere informatieWhitepaper. De kracht van pinch-technologie in de voedingsmiddelenindustrie WWW.VANBEEK.COM
Whitepaper De kracht van pinch-technologie in de voedingsmiddelenindustrie Inleiding De voedingsmiddelenindustrie kan nog verder energie besparen door intern warmte te gaan hergebruiken. Pinch-technologie
Nadere informatieISOLATIE: VERGETEN ONDERWERP GEMISTE KANS
HERTEL PLANT INTEGRITY ISOLATIE: VERGETEN ONDERWERP GEMISTE KANS Peter Stulen INHOUD Presentatie: Peter Stulen (Manager Plant Integrity, Hertel Group) Inhoud: Introductie Hertel Potentieel en besparingen
Nadere informatieENERGIEBALANS VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST Samenvatting
ENERGIEBALANS VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST 216 Samenvatting EINDVERSIE - OKTOBER 218 1. Samenvatting van de energiebalans 216 Elk jaar stelt Leefmilieu Brussel de energiebalans van het Brussels
Nadere informatieOpleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE
1 Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE Leefmilieu Brussel VERWARMINGSINSTALLATIES EN SWW INSTALLATIES EFFICIENT ONTWERPEN Kasper DERKINDEREN CENERGIE Doelstellingen van de presentatie Hoe een verwarmings
Nadere informatieEen warmtepomp: interessant voor uw woning? Doe de test!
Een warmtepomp: interessant voor uw woning? Doe de test! Een warmtepomp: interessant voor uw woning? Doe de test! Gratis warmte? 2 Een warmtepomp haalt gratis warmte uit de lucht en gebruikt om uw woning
Nadere informatieIk kan de meeste energie besparen door de volgende maatregel(en) toe te passen: 1. 2. 3.
Antwoordblad Opdracht 1 Noteer de startwaarden en scores Kijk bij het dashboard. Noteer de startwaarden en scores die je hier ziet staan in de tabel hieronder. CO₂ uitstoot (ton per jaar ) Investeringen
Nadere informatieSanitair warm water. Nieuw inzichten in productie en distributie vanuit het TETRA-project. 27 mei Studienamiddag collectieve installaties
Sanitair warm water Nieuw inzichten in productie en distributie vanuit het TETRA-project 27 mei Studienamiddag collectieve installaties Ivan Verhaert (Kenniscentrum Energie Thomas More Kempen) Sanitair
Nadere informatieDe verschillende stappen om de correcte verwarmingskabel te selecteren zijn:
Verwarmingskabel selectie e verschillende stappen om de correcte verwarmingskabel te selecteren zijn: Stap 1: bepaal het warmteverlies Stap 2: selecteer de correcte verwarmingskabelfamilie Stap 3: selecteer
Nadere informatieHET COMPLETE ISOLATIEPAKKET VOOR EFFECTIEVE ENERGIEBESPARING & BESCHERMING
HET COMPLETE ISOLATIEPAKKET VOOR EFFECTIEVE ENERGIEBESPARING & BESCHERMING TUBOLIT het robuuste en betrouwbare isolatiesysteem om warmteverliezen in verwarmings- en leidingen te verminderen en het akoestisch
Nadere informatieWaar zijn we met het verduurzamen van onze woningen in Nederland?
Waar zijn we met het verduurzamen van onze woningen in Nederland? We hebben veelal nog verouderde woningen waarbij ongeveer een kwart van de huiseigenaren een hypotheekschuld heeft boven de huidige marktwaarde.
Nadere informatieThermische isolatie van bestaande platte daken
Thermische isolatie van bestaande platte daken In onze maatschappij gaat steeds meer aandacht naar energiebesparingen, milieubescherming en comfort, wat een doordachte thermische isolatie van de gebouwschil
Nadere informatieOpleiding Duurzaam gebouw:
Opleiding Duurzaam gebouw: Energiebeheer (energieverantwoordelijke) Leefmilieu Brussel Beheer van het verbruik: energieboekhouding Jonathan FRONHOFFS CENERGIE Doelstellingen van de presentatie Het nut
Nadere informatieHANDLEIDING. EigenEnergieOpSchool. Besparingscalculator
Hoofdstuk: 1. Introductie HANDLEIDING EigenEnergieOpSchool Besparingscalculator Datum: januari 2013 Versie: V1.0 Versie EEOS Besparingscalculator: V1.a Benodigde Excel versie: Office 2010 1 Hoofdstuk:
Nadere informatieRapport nr. H.0611.S.393. EMCP-productiehallen
Verwarming van industriehallen: vergelijking van plafond stralingspanelen en industriële vloerverwarming pagina 1/11 Rapport nr. H.0611.S.393. EMCP-productiehallen Verwarming van industriehallen Gecomputeriseerde
Nadere informatieWarmtekrachtkoppeling Wat, waarom en wanneer? Tine Stevens COGEN Vlaanderen Studiedag Slimme netten en WKK 29 februari 2012
Voor kwaliteitsvolle WarmteKrachtKoppeling in Vlaanderen Warmtekrachtkoppeling Wat, waarom en wanneer? Tine Stevens COGEN Vlaanderen Studiedag Slimme netten en WKK 29 februari 2012 1 COGEN Vlaanderen Doelstelling:
Nadere informatieVerwarm uw woning elektrisch. Creëer met een warmtepomp uw ideale WinWoonSituatie
Verwarm uw woning elektrisch Creëer met een warmtepomp uw ideale WinWoonSituatie Bespaar op energiekosten én het milieu De meeste woningen in Nederland gebruiken een cv-ketel op gas. Hiermee verwarmen
Nadere informatieConform neutraal besteksystematiek release 6 van het CBS/NAV-bestek - uitgave 2012
Bestekteksten Conform neutraal besteksystematiek release 6 van het CBS/NAV-bestek - uitgave 2012 DEEL 4 SPECIALE TECHNIEKEN - VERWARMING & SWW, VENTILATIE, HVAC, 2 LOT 40 CENTRALE VERWARMING - INDIVIDUELE
Nadere informatieMilieubarometer 2010-2011
NOTITIE Nr. : A.2007.5221.01.N005 Versie : definitief Project : DGMR Duurzaam Betreft : Milieubarometer 2010-2011 Datum : 6 januari 2012 Milieubarometer 2010-2011 Inleiding De milieubarometer is een instrument,
Nadere informatieBrammer Energy Savings
Brammer Energy Savings Brochure 120853 Wij weten waar het om draait Energiebesparing is een belangrijk onderwerp, zo ook in het onderhoud. Bekend is dat energiekosten 90% van de totaal gemaakte kosten
Nadere informatie20140813.v2 2014 Q1/Q2
2014 Voortgang CO2-prestatieladder 2014 OFN heeft, samen met OFS, in het begin van niveau 5 bereikt op de CO 2 -prestatieladder. Dit is de hoogst haalbare trede op de ladder. Zoals gebruikelijk blikken
Nadere informatieGRUNDFOS pump audit HOE EFFICIËNT EN DUURZAAM ZIJN UW POMPEN?
GRUNDFOS pump audit HOE EFFICIËNT EN DUURZAAM ZIJN UW POMPEN? Een Grundfos pump audit creëert duidelijkheid Is duurzaamheid één van de doelstellingen in uw organisatie? Steeds meer bedrijven en (semi-)
Nadere informatiePilot verduurzaming commercieel vastgoed Nijmegen Aanpak klimaatneutraal maken van (winkel)panden: het klimaatgerust programma
11 juni 2019 Pilot verduurzaming commercieel vastgoed Nijmegen Aanpak klimaatneutraal maken van (winkel)panden: het klimaatgerust programma Uitgevoerd door: In samenwerking met: Wat gaan we doen? Projectactiviteiten
Nadere informatieEnergie besparen door een correcte regeling van de verwarmingsinstallatie: praktijkvoorbeeld in een secundaire school
Energie besparen door een correcte regeling van de verwarmingsinstallatie: praktijkvoorbeeld in een secundaire school 1. INLEIDING Veel verwarmingsinstallaties in schoolgebouwen draaien op volle toeren,
Nadere informatieEnergierapportage MFC Atria Leusden. Asschatterweg JJ Leusden
Energierapportage 2018 MFC Atria Leusden Asschatterweg 37 3831 JJ Leusden Introductie Voor u ligt de energierapportage 2018, waarin de energieverbruiken van de scholen wordt vergeleken met het maximale
Nadere informatieCERTIFICATIE EN EPB-VERWARMING
CERTIFICATIE EN EPB-VERWARMING INFORMATIE OVER TE NEMEN UIT DE HANDELINGEN VAN EPB-VERWARMING. INLEIDING Het geldende protocol voor de "EPB-certificatie" van wooneenheden bepaalt dat de certificateur zich
Nadere informatieCommissioning & Leidingisolatie De impact van isolatie
Commissioning & Leidingisolatie De impact van isolatie taking care of energy and the environment Nelienke Bosch en Marc Volder, Thermaflex DGBW, 28/09/2016 Commissioning Kwaliteitsbeheersing en prestatieborging.
Nadere informatieReview CO 2 reductiedoelstellingen voestalpine WBN. Conform niveau 5 op de CO 2 -prestatieladder 2.2
Review CO 2 reductiedoelstellingen voestalpine WBN Conform niveau 5 op de CO 2 -prestatieladder 2.2 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Voortgang subdoelstellingen 4 2.1. Voortgang subdoelstelling kantoren 4
Nadere informatieCO 2. Ketenanalyse. Duurzaamheidsprestaties in de waardeketen. Het slimme duurzame bouwconcept. Van VolkerWessels
Ketenanalyse Duurzaamheidsprestaties in de waardeketen gehele waardeketen: upstream en downstream De waardeketen is onderverdeeld in twee stromen: de upstream en de downstream. In de upstream bevinden
Nadere informatieCO 2. -Ketenanalyse. Duurzaamheidsprestaties in de waardeketen. Het slimme duurzame bouwconcept. Van VolkerWessels
-Ketenanalyse Duurzaamheidsprestaties in de waardeketen Het slimme duurzame bouwconcept. Van VolkerWessels Een slimmer concept door inzicht in de keten Met PlusWonen streeft VolkerWessels naar het minimaliseren
Nadere informatieRapport. Opdrachtgever: Gemeente Mill en St. Hubert Postbus 10001 5430 CA Cuijk. Documentnummer: 20140075-R04. Projectnaam:
Adviseurs & Ingenieurs Opdrachtgever: Gemeente Mill en St. Hubert Postbus 10001 5430 CA Cuijk Documentnummer: 20140075-R04 Projectnaam: Gemeente Mill, onderzoek CV- en E- installatie. Datum: 9-12-2014
Nadere informatieEnergieverbruik door de industrie,
Indicator 29 september 2014 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In 2013 (nader voorlopige
Nadere informatieSysteem - VOLL WONING
S.0. Gegevens en informatiebronnen Systeem - VOLL WONING Algemene kenmerken van het verwarmingssysteem Warmteproductie Ketel Brandstof : Aardgas Fabricagedatum : 01/01/2004 Vermogen : 35,000 kw Warmtedistributie
Nadere informatieVaktechniek. Uittreksel van De Onderneming nr. 915 - November 2014. Inleiding
Prestaties van een combinatie thermische zonnecollectoren en een warmtepomp Impact van regelstrategie en hydraulische aansluiting van doorslaggevend belang Door J. Veeken, J. Verheyen en M. Sourbron Dit
Nadere informatieCO2-reductieplan. Samen zorgen voor minder CO2. Rapportage M
CO2-reductieplan Samen zorgen voor minder CO2 Rapportage 2016-6M 1 Inleiding Dit CO₂-reductieplan heeft, net zoals het volledige energiemanagementsysteem, zowel betrekking op de totale bedrijfsvoering
Nadere informatieBedrijfsvoorstelling. Let s optimize your energy. Jozef Mees WWW.BUREAU9000.BE
Bedrijfsvoorstelling Jozef Mees WWW.BUREAU9000.BE Inhoud 1) Visie & Missie 2) UBP 3) Diensten aanbod Visie Bureau 9000 heeft als visie een substantiële bijdrage te leveren aan het inperken van de wereldwijde
Nadere informatieGemeentelijk besluit Energiebesparing bij Openbare Verlichting (OVL)
Gemeentelijk besluit Energiebesparing bij Openbare Verlichting (OVL) Inleiding De primaire functie van openbare verlichting is een bijdrage te leveren aan verkeersveiligheid en de sociale veiligheid op
Nadere informatieCO2 uitstoot per klant Tolheffingen per klant Lege kilometers Gereden kilometers per stop en klant Transport- of voertuigkosten per stop en klant
Hoe kun je de race tegen de klok winnen? HOE KUN JE DE RACE TEGEN DE KLOK WINNEN? PTV. The Mind of Movement De PTV Group levert software en consultancy diensten voor transport, logistiek en geomarketing.
Nadere informatieAlezio. >> Een winnende investering >> Tot 70% energiebesparing >> Behoud van het milieu. Warmte in al zijn éénvoud, warmte uit de lucht!
ZONNESYSTEMEN HOUT WARMTEPOMPEN CONDENSATIE OLIE/GAS Alezio WARMTEPOMPEN LUCHT/WATER EASYLIFE Warmte in al zijn éénvoud, warmte uit de lucht! >> Een winnende investering >> Tot 70% energiebesparing >>
Nadere informatieBeantwoordt aan de beperkingen. Beheerste energie BEHEERSTE ENERGIE CONDENSATIETECHNOLOGIE VOOR STOOKOLIE B ESPARING P LANEET R ENOVATIE
De uitstekend voor renovatie geschikte verwarmingsketels bieden u het 0/L 0/V stookolie met de Eco-NOx, die speciaal ontwikkeld is om bij tot de bescherming van het milieu. 0/L 0/V De verwarmingsketels,
Nadere informatieSamenvatting Natuurkunde hoofdstuk 4
Samenvatting Natuurkunde hoofdstuk 4 Samenvatting door Jel 1075 woorden 17 maart 2018 8 3 keer beoordeeld Vak Methode Natuurkunde Nova 1 Warmtebronnen en brandstoffen. Warmtebronnen thuis en op school.
Nadere informatieNIEUW! HET ABSOLUTE TOPPRODUKT VOOR PROFESSIONALS IN DE VERWARMINGS- EN SANITAIR BRANCHE
HET ABSOLUTE TOPPRODUKT VOOR PROFESSIONALS IN DE VERWARMINGS- EN SANITAIR BRANCHE SH/ARMAFLEX de zeer hoge energiebesparing, levert een aanzienlijke vermindering van de CO 2 uitstoot op De professionele
Nadere informatieDAIKIN-INTERGAS HYBRIDE WARMTEPOMP DAIKIN-INTERGAS HYBRIDE WARMTEPOMP
DAIKIN-INTERGAS WARMTEPOMP DAIKIN-INTERGAS WARMTEPOMP 890.327-04 WWW.INTERGASVERWARMING.NL Daikin en Intergas, het ultieme duurzame verwarmingskoppel Hoge energiekosten en nieuwe Europese wetgeving op
Nadere informatieMeting energieverbruik decentrale Ventilatie. 12 juli 2018
! Meting energieverbruik decentrale Ventilatie 12 juli 2018 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 1. Aanleiding... 3 2. Methode... 4 2.1 Meting elektriciteitsverbruik... 4 2.2 Meting luchtdebiet... 4 3. Resultaten...
Nadere informatieANALYSE ENERGIEAUDIT GROTE ONDERNEMINGEN 26/11/2018
//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// ANALYSE ENERGIEAUDIT GROTE ONDERNEMINGEN
Nadere informatieCO 2-reductiedoelen en CO 2-reductiemaatregelen
CO 2 -reductiedoelen en reductiemaatregelen Roosendaal, 20-06-2014. Auteur(s): H. Schrauwen, Energie & Technisch adviseur. Geaccordeerd door: M. Soenessardien, Organisatie INHOUDSOPGAVE 1. CO 2 -REDUCTIEBELEID
Nadere informatieVerwarming en sanitair warm water
1 Installatie-eisen bij renovatie Verwarming en sanitair warm water Inhoudstafel INHOUDSTAFEL... 1 INLEIDING... 2 1. TOEPASSING... 2 2. KETEL... 2 2.1 Energieverbruiksmeters... 3 3. WARMTEPOMP... 4 3.1
Nadere informatieStudie kost- en energie efficiënt (ver)bouwen. Auteur: Veronique Mattheeuws
Studie kost- en energie efficiënt (ver)bouwen Auteur: Veronique Mattheeuws Onderzoek perceptie impact bouwschil op E-peil Online enquête uitgevoerd in januari 2016 Representatieve steekproef van 700 bouwers
Nadere informatieDE BEREKENING VAN DE GROENESTROOMCERTIFICATEN
1. CONTEXT Infofiche Energie DE BEREKENING VAN DE GROENESTROOMCERTIFICATEN In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest wordt de productie van groene stroom afkomstig van hernieuwbare energiebronnen of warmtekrachtkoppeling
Nadere informatieCO 2 Prestatieladder Voortgangsrapportage 2018
CO 2 Prestatieladder Voortgangsrapportage 2018 Periode: 1 januari t/m 31 december 2018 Datum: 24-06-2019 Versie: 3 Opgesteld door: Will2Sustain Will2Sustain: Adviesbureau in Duurzaam Ondernemen 1 Inhoudsopgave
Nadere informatieDeerns ketenanalyse downstream van een van de twee meeste materiele emissies
Deerns ketenanalyse downstream van een van de twee meeste materiele emissies 2013 Inleiding In het kader van de CO 2 prestatieladder is een ketenanalyse uitgevoerd naar de CO 2 productie door verwarming
Nadere informatieWATERWERKBLAD BESCHERMINGEN
WATERWERKBLAD BESCHERMINGEN WB 2.5 DATUM: JUNI 2004 Auteursrechten voorbehouden Herziening van februari 2001 Met betrekking tot de bescherming van leidingwaterinstallaties is in NEN 1006 (AVWI-2002) het
Nadere informatieHerzlich willkommen. Voorbeeldproject: Hof Van Gan te Genk. Referent. OVED Studiedag Viessmann Belgium bvba
Titre Page 1 6-2015 Herzlich willkommen OVED Studiedag 25-6-2015 Voorbeeldproject: Hof Van Gan te Genk Referent Erik Viessmann Deen Akademie Viessmann Belgium bvba 25 6-2015 EPB : case study Seite 2 6-2015
Nadere informatieCollectieve kunststof rookgasafvoersystemen. Geen kunst met kunststof!
Collectieve kunststof rookgasafvoersystemen Geen kunst met kunststof! COLLECTIEVE KUNSTSTOF ROOKGASAFVOERSYSTEMEN Ubbink is dé specialist in kunststof rookgasafvoersystemen. Wij bieden tal van oplossingen
Nadere informatieEnergy Solutions Pioneering for you
Energy Solutions Pioneering for you Uw Energy Consultant : Ruben Boekel Telefoonnummer : 088-9456014 Energy Solutions Pompen zijn verantwoordelijk voor 10 procent van het wereldwijde energieverbruik. Dit
Nadere informatieDe garantie om uw electriciteitsnota te verlagen en CO2 uitstoot te verkleinen PQMS.NL/VO4BIZ
De garantie om uw electriciteitsnota te verlagen en CO2 uitstoot te verkleinen Wat is VO4BIZ? VO4BIZ is een Brits ontwerp, spanningsoptimalisatie systeem dat het inkomende voltage verlaagt en de stroomkwaliteit
Nadere informatiebuffer warmte CO 2 Aardgas / hout WK-installatie, gasketel of houtketel brandstof Elektriciteitslevering aan net
3 juli 2010, De Ruijter Energy Consult Energie- en CO 2 -emissieprestatie van verschillende energievoorzieningsconcepten voor Biologisch Tuinbouwbedrijf gebroeders Verbeek in Velden Gebroeders Verbeek
Nadere informatieToepassing Permanent Magneet Motor Green Deal Project
Toepassing Permanent Magneet Motor Green Deal Project IE Motoren Event 2016 Maarssen Spreker: Eric Dijkhuizen Accountmanager Facta Aandrijftechniek BV eric.dijkhuizen@facta.nl Inzet Permanent Magneet Motor
Nadere informatieSolarFreezer. Comfort zonder aardgas. Maart 2018
SolarFreezer Comfort zonder aardgas Maart 2018 Wie zijn we? Geschiedenis: 2013 SolarFreezer BV opgericht 2015 Investeringsronde 2016 SolarFreezer systeem volledig functionerend 2017 7 systemen operationeel
Nadere informatieVergelijkende tests van Aluthermo Quattro vs glaswol in een gesimuleerde dakomgeving.
Vergelijkende tests van Aluthermo Quattro vs glaswol in een gesimuleerde dakomgeving. Technish contact Thibault Boulanger Facturatiecontact Julien Thiry ELIOSYS sa ELIOSYS sa Boulevard de Colonster, 4
Nadere informatieHeatMaster 25 C 25 TC 35 TC 45 TC 70 TC 85 TC 120 TC
made in Belgium With the future in mind HeatMaster 25 C 25 TC 35 TC 45 TC 70 TC 85 TC 120 TC Condenserende gasketel met dubbele functie HeatMaster condensatie op CV HeatMaster condensatie op CV en sanitair
Nadere informatieMilieubarometer 2009-2010
NOTITIE Nr. : A.2007.5221.01.N004 Versie : definitief Project : DGMR Duurzaam Betreft : Milieubarometer 2009-2010 Datum : 26 juli 2011 Milieubarometer 2009-2010 Inleiding De milieubarometer is een instrument,
Nadere informatieANRE-DEMONSTRATIEPROJECT: WKK BIJ INVRIESBEDRIJF D'ARTA, ARDOOIE
ANRE-DEMONSTRATIEPROJECT: WKK BIJ INVRIESBEDRIJF D'ARTA, ARDOOIE Eindrapport J. Van Bael VITO Oktober 1996 SAMENVATTING In het kader van de bevordering van nieuwe energietechnologieën (KB van 1983) heeft
Nadere informatieVeel gebouwen worden in Nederland verwarmd door installaties die op aardgas werken. Het verbranden van aardgas veroorzaakt het broeikasgas CO2.
Veel gebouwen worden in Nederland verwarmd door installaties die op aardgas werken. Het verbranden van aardgas veroorzaakt het broeikasgas CO2. Dit artikel beschrijft hoe een prijs op CO2 invloed heeft
Nadere informatieOpleiding Duurzaam Gebouw:
Opleiding Duurzaam Gebouw: Gedeeltelijke en gefaseerde Leefmilieu Brussel van het systeem voor verwarming en SWW Jonathan FRONHOFFS CENERGIE Doelstellingen van de presentatie Een overzicht geven van de
Nadere informatieSlimme keuzes voor woningconcepten met warmtepompen
Slimme keuzes voor woningconcepten met warmtepompen Interactie tussen gevelisolatie, ventilatiesystemen en capaciteit warmtepompsystemen Per 1 januari 2015 worden de EPCeisen aangescherpt. Voor woningen
Nadere informatieDegree-n Nano Infrarood verwarming. Duurzame en energiezuinige verwarmingsoplossingen voor een schonere planeet
Degree-n Nano Infrarood verwarming Duurzame en energiezuinige verwarmingsoplossingen voor een schonere planeet Over Degree-n Opgericht in 2016 Volledig Nederlands familie bedrijf Gespecialiseerd in Nano
Nadere informatieIs uw huis geschikt voor een warmtepomp?
Is uw huis geschikt voor een warmtepomp? 14 februari 2019 Pieter Nap Frans den Braber Wie is BENG! www.beng2030.nl Energiecoöperatie BENG! is in juli 2013 opgericht en groeit sindsdien gestaag. We hebben
Nadere informatie>> Een maximum aan besparingen >> Comfort voor iedereen >> Ideaal voor renovatie
ZONNESYSTEMEN HOUT WARMTEPOMPEN CONDENSATIE OLIE/GAS Wingo CONDENSERENDE STOOKOLIEKETELS EASYLIFE Condensatie stookolie aan de beste prijs! >> Een maximum aan besparingen >> Comfort voor iedereen >> Ideaal
Nadere informatiePraktijkgids Energieboekhouding en monitoring & targeting
1 Inleiding... 1 2... 1 3 Monitoring & technieken... 4 1 Inleiding Om de energiekosten van een bedrijf te verminderen, is het essentieel dat men begrijpt hoe de energie verbruikt wordt binnen het bedrijf.
Nadere informatieTotale uitstoot in 2010: 14.000 kiloton CO 2
Totale uitstoot in 2010: 14.000 kiloton CO 2 Industrie Welke keuzes en wat levert het op? Huidig beleid 1% besparing op gas en elektra per jaar. Totaal is dat 8 % besparing in 2020. Opbrengst: 100 kiloton.
Nadere informatieStoomtechniekdag 22 November 2017 Edwin Ossel
Stoomtechniekdag 22 November 2017 Edwin Ossel Technisch Commercieel Medewerker 1. Introductie Thermatras 2. Waarom heetwater, stoom, condensaat, thermische olie systemen isoleren? 3. Isolatie in stoomtoepassingen
Nadere informatieDiscussienota Tertiaire Sector. BAU+ studie: Energie- en broeikasgasscenario s voor het Vlaamse gewest verkenning beleidsscenario s tot 2030
Discussienota Tertiaire Sector BAU+ studie: Energie- en broeikasgasscenario s voor het Vlaamse gewest verkenning beleidsscenario s tot 2030 Katleen Briffaerts 1 Inhoud Inleiding Aannames Beleidsdoelstellingen
Nadere informatieOpleiding Duurzaam Gebouw : Ontwerp en regeling van technische installaties
Opleiding Duurzaam Gebouw : Ontwerp en regeling van technische installaties Leefmilieu Brussel Energie becijferen Jonathan FRONHOFFS Cenergie cvba Doelstelling(en) van de presentatie Opfrissen van de theoretische
Nadere informatieIn 2016 is er 70 miljoen subsidie beschikbaar. De hoogte van het subsidiebedrag per apparaat hangt af van het aantal buizen in de collector:
Allereerst hartelijk dank voor uw getoonde interesse in onze Solesta Zonneboiler. In dit document vindt u informatie over het door ons samengestelde systeem. Het rendement van een zonneboiler Een zonneboiler
Nadere informatieKennissessie: CO 2 neutraal het echte verhaal
Ing. Vincent Keppel Accountmanager Vabi Kennissessie: CO 2 neutraal het echte verhaal TIP: Houd pen en papier bij de hand!!!! Ir. Roy Zold Directeur PVM welke data & welk doel Vraagstelling corporaties
Nadere informatieDiscussienota Tertiaire sector voor de studie: Energie en broeikasgasscenario s voor het Vlaamse gewest verkenning beleidsscenario s tot 2030
Discussienota Tertiaire sector voor de studie: Energie en broeikasgasscenario s voor het Vlaamse gewest verkenning beleidsscenario s tot 2030 BIJLAGEN 1 BIJLAGE 1 bij BELEIDSDOELSTELLING 1 van PIJLER II
Nadere informatieBesparing elektrische energie door ketenoptimalisatie. 26-4-2012 Kennisdag voor technici.
Besparing elektrische energie door ketenoptimalisatie. 26-4-2012 Kennisdag voor technici. Besparing elektrische energie door ketenoptimalisatie. Agenda: 1) Lezing door Jo Huppertz ca. 45 minuten 2) Vragen
Nadere informatieEnergiemanagement Actieplan 2015 CO 2 -Prestatieladder
Bijlage E Energiemanagement Actieplan CO2- Prestatieladder Energiemanagement Actieplan 2015 CO 2 -Prestatieladder Sarens Nederland Pagina 28 van 40 E.1 Inleiding Uit CO2 uitstoot berekeningen over 2013
Nadere informatieDAIKIN INTERGAS MONOBLOC HYBRIDE DAIKIN INTERGAS MONOBLOC HYBRIDE
DAIKIN INTERGAS MONOBLOC DAIKIN INTERGAS MONOBLOC 890.467-00MONOBLOC WWW.INTERGASVERWARMING.NL Daikin en Intergas, de natuurlijke combinatie In de totaaloplossing van Daikin en Intergas wordt voor het
Nadere informatieConcepten EPC 0.4. Bouwkundige uitgangspunten
Concepten EPC 0.4 Om een EPC 0.4 te realiseren voor de referentiewoningen zijn er verschillende concepten ontwikkeld die onderling verschillen op de wijze van ventileren en verwarmen. Aan de basis van
Nadere informatieBesparingspotentieel en comfort verhoging door juist hydraulisch concept, correcte inregeling en optimalisatie
Besparingspotentieel en comfort verhoging door juist hydraulisch concept, correcte inregeling en optimalisatie Water quality & system performance: Consultancy Commissioning Monitoring Support A-Quality-System:
Nadere informatieBNR PRODUCTS LED GROEN BOEK. Een kostenvergelijking van led met traditionele gloeilampen, halogeen spots en CFL spaarlampen
BNR PRODUCTS LED GROEN BOEK Een kostenvergelijking van led met traditionele gloeilampen, halogeen spots en CFL spaarlampen Voorwoord Led verlichting is duur! Het is een veel voorkomende opmerking. Terecht
Nadere informatieSTUDIE. optimalisatie van de isolatieschil bij het geothermiehuis
STUDIE optimalisatie van de isolatieschil bij het geothermiehuis Pagina 1 van 11 Inhoud 1. Plannen gebouw met EPB vloeroppervlakte 239,41 m²... 2 2. Het verhaal van de totale energievraag en energievraag
Nadere informatieItho Daalderop Installatieconcepten voor een gezond en comfortabel binnenklimaat. wonen zonder. energierekening
Itho Daalderop Installatieconcepten voor een gezond en comfortabel binnenklimaat wonen zonder energierekening regeltechniek Slimme installatieconcepten voor nieuwbouw en renovatie Vandaag nog beginnen
Nadere informatieGraag informeren wij u over de behaalde resultaten van 2013 inzake de CO 2 -prestatieladder.
MDB B.V. 5 Memo Onderwerp CO2-prestatieladder Graag informeren wij u over de behaalde resultaten van 2013 inzake de CO 2 -prestatieladder. Scope 1, directe CO 2-emissies door aardgas, diesel en benzine
Nadere informatieDe Energie Revolutie
De Energie Revolutie Proof, not promises Maximale CO2-reductie Maximaal Rendement Review Mijnsheerenland Type woning: Vrijstaande woning Locatie woning: Mijnsheerenland Systeem: HONE 501T Ligging: Oost
Nadere informatieDuurzaam bouwen Gebouw & Techniek. MFC Noordbroek
Duurzaam bouwen Gebouw & Techniek MFC Noordbroek mei 013 Wat is duurzaam bouwen? 1 Minimaliseer energievraag Benut vrijkomende energiestromen 3 Pas duurzame energie toe Maak efficiënt gebruik van fossiele
Nadere informatie