De zaak MVM: het houden van aandelen als economische activiteit. P. Joosten ; N. Tetteroo

Transcriptie

1 De zaak MVM: het houden van aandelen als economische activiteit P. Joosten ; N. Tetteroo

2 P. Joosten MSc en drs. N. Tetteroo 1 Artikelen De zaak MVM: het houden van aandelen als economische activiteit Op 18 januari 2016 heeft het Hongaarse hooggerechtshof een aantal prejudiciële vragen gesteld aan het HvJ in de zaak MVM Magyar Villamos Művek Zrt. (MVM). 2 De vragen die zijn voorgelegd, behelzen in hoeverre het houden van aandelen voor de heffing van btw kwalificeert als een economische activiteit. Dit lijkt op het eerste gezicht geen nieuwe materie. Echter, de vragen hebben betrekking op een vennootschap die weliswaar moeit in beheer van haar deelnemingen, maar daarvoor geen vergoeding vraagt en wel reeds uit anderen hoofde ondernemer is. Hoewel deze situatie in Nederland aan de orde komt in de zogenoemde holdingresolutie, is dit nog niet expliciet aan de orde geweest in de jurisprudentie van het HvJ. Gelet op het geldende beleid in Nederland en mogelijk toekomstige aanpassingen aan de holdingresolutie, kan een uitspraak van het HvJ onzes inziens relevant zijn voor de Nederlandse praktijk. De zaak MVM2 MVM is een energiebedrijf dat eigendom is van de Hongaarse staat. MVM houdt aandelen in deelnemingen die zich bezighouden met de opwekking, verkoop en transport van elektriciteit, netbeheer en het verlenen van samenhangende en aanvullende diensten. MVM vormt samen met haar deelnemingen in Hongarije een elismert vállalatcsoport, een erkende groep van ondernemingen. Op basis van een zeggenschapsovereenkomst worden de moedermaatschappij (MVM), als controlerende en leidende onderneming, en haar dochtervennootschappen als gecontroleerde ondernemingen, met elkaar verenigd met het oog op het verwezenlijken van gemeenschappelijke bedrijfsdoelstellingen. MVM maakt echter ten tijde van het geschil geen deel uit van een fiscale eenheid voor de btw. Hongarije kent een fiscale-eenheidregime, maar in de periode van het geschil was het voor staatsbedrijven praktisch onmogelijk daarvan gebruik te maken. 3 Volgens de verwijzingsbeschikking handelt MVM voor de heffing van btw als een zogenoemde moeiende houdster. Haar deelname in het kapitaal van de dochtervennootschappen is niet beperkt tot het loutere innen van dividenden, MVM speelt ook een actieve rol in het beheer 1 P. Joosten MSc. en drs. N. Tetteroo zijn verbonden aan de praktijkgroep Indirect Tax van EY (Ernst & Young Belastingadviseurs LLP) te Rotterdam. 2 Verzoek om een prejudiciële beslissing van 18 januari 2016, zaak C-28/16. 3 Dit werd onder meer veroorzaakt doordat alle staatsbedrijven hoofdelijke aansprakelijkheid moesten accepteren voor de btw-schulden van de fiscale eenheid waarin een staatsbedrijf werd opgenomen. van haar deelnemingen. Voor haar bemoeienissen heeft MVM geen (expliciete) vergoeding bedongen van haar deelnemingen en reikt MVM geen facturen uit aan haar deelnemingen. In de verwijzingsbeschikking wordt hieruit afgeleid dat MVM haar activiteit als moeiende houdster in feite om niet verricht. Naast het moeien verricht MVM belastbare handelingen, bestaande uit de verhuur van elektriciteitscentrales en optische-vezelnetwerken. Hoewel onzes inziens van groot belang voor het duiden van de prejudiciële vragen, wordt uit de stukken die zijn aangebracht niet duidelijk jegens wie MVM deze belastbare handelingen verricht. Gelet op de inhoud van de prejudiciële vragen, ligt het voor de hand te veronderstellen dat MVM deze diensten niet rechtstreeks aan haar deelnemingen, maar aan derden verricht. MVM heeft prestaties afgenomen ten behoeve van de eigen activiteiten, ten behoeve van de groep als geheel en specifiek ten behoeve van de activiteiten van enkele van haar deelnemingen. MVM heeft alle btw op de samenhangende kosten in aftrek gebracht. Geschil tussen partijen De Hongaarse belastingdienst heeft de volledige aftrek van btw door MVM ter discussie gesteld. 4 Hij bestrijdt de aftrek van btw op twee typen kosten: kosten voor prestaties die aan MVM zijn verricht in het directe belang van haar dochtervennootschappen; en kosten voor prestaties die aan MVM zijn verricht in verband met diensten op het gebied van bedrijfsbeheer in verband met de verwerving van aandelen en verschillende projecten. De aftrek van btw op de eerste categorie kosten wordt bestreden met het argument dat een belastingplichtige de btw slechts in aftrek kan brengen op kosten voor prestaties die zijn verricht ten behoeve van de eigen btw-belaste activiteit en dus niet over prestaties ten behoeve van andere belastingplichtigen. De aftrek van btw op tweede categorie kosten wordt bestreden. De prestaties zijn niet gebruikt voor een btw-belaste activiteit van MVM, aangezien het innen van dividenden buiten de werkingssfeer van de btw valt. Uit de verwijzingsbeschikking wordt duidelijk dat het Hongaarse hooggerechtshof met name worstelt met het gegeven dat MVM weliswaar als moeiende houdster handelt ten opzichte van de deelnemingen, maar voor die activiteiten niet rechtstreeks een vergoeding bedingt. De eerste (en onzes inziens belangrijkste) vraag van het 4 Niet in geschil lijkt te zijn dat MVM is aan te merken als de afnemer van de afgenomen prestaties. 12 Afl. 5 - mei 2016

3 Artikelen DE ZAAK MVM: HET HOUDEN VAN AANDELEN ALS ECONOMISCHE ACTIVITEIT Hongaarse hooggerechtshof is of het houden van aandelen door een moeiende houdster als economische activiteit kan worden beschouwd (en dus binnen de werkingssfeer van de btw valt), ook als voor dat moeien geen vergoeding wordt bedongen van die deelnemingen. De tweede en derde vraag hebben betrekking op het recht van aftrek van btw van MVM wanneer het houden van de aandelen in deze situatie wordt aangemerkt als een economische activiteit en binnen de werkingssfeer van de btw valt. De vierde vraag behelst ten slotte of het in rekening brengen van een vergoeding de situatie van MVM anders maakt. De achtergrond is dat het expliciet in rekening brengen van vergoedingen door een houdster als MVM uit economisch oogpunt een zuiver technische kwestie is. Immers, wanneer vergoedingen in rekening worden gebracht is het uit te keren dividend evenredig lager. Het houden van aandelen en het recht op aftrek van btw Wanneer het HvJ uitspraak doet in deze zaak, zal dit arrest een toevoeging zijn aan een inmiddels lange lijst met Europese houdsterjurisprudentie. Een lijst die aanvangt met het arrest Polysar uit en in 2015 voor het laatst is aangevuld met het arrest Larentia + Minerva en Marenave Schiffahrt 6. In deze arresten draait het in beginsel om de vraag of het verwerven en houden van aandelen, en daarmee ook de verkoop van aandelen 7, een handeling is die binnen de reikwijdte van de btw valt. Wanneer dit niet het geval is, is het houden van de aandelen een zogenoemde niet-economische activiteit. Het onderscheid tussen economische activiteiten en niet-economische activiteiten is voor de heffing van btw doorslaggevend voor het recht op aftrek. Niet-economische activiteiten staan in beginsel in de weg van aftrek van btw. 8 Verricht een houdster uitsluitend niet-economische activiteiten, dan heeft deze houdster normaliter in het geheel geen recht op aftrek van btw. 9 Verricht een houdster zowel economische als niet-economische activiteiten, dan moet een splitsing worden gemaakt tussen het gedeelte van de kosten die betrekking hebben op de economische activiteiten (in beginsel btw-aftrek) en het gedeelte van de kosten dat betrekking heeft op de niet-economische activiteiten (geen btw-af- trek). 10 Verricht een houdster enkel economische activiteiten dan moet het recht op aftrek worden bepaald door enerzijds het direct toerekenen van de kosten aan een bepaalde belastbare handeling (volledig of geen aftrek) en anderzijds, wanneer de kosten niet direct toerekenbaar zijn, het aanmerken van de kosten als algemene kosten (aftrek van btw in verhouding van in beginsel belaste en vrijgestelde omzet). 11 De verwerving en het houden van aandelen zijn geen economische activiteit wanneer het houden van aandelen vergelijkbaar is met het houden van aandelen door een particulier investeerder. 12 Uit de jurisprudentie van het HvJ zijn drie situaties te herleiden die het verwerven en houden van aandelen tot een economische activiteit maken. 13 Wij typeren deze drie varianten als volgt. De eerste variant is wanneer het houden van aandelen een middel is een economische activiteit uit te oefenen. Dit is bijvoorbeeld het geval wanneer handelingen worden verricht in het kader van bedrijfsmatig handelen in aandelen, zoals de activiteiten van een effecten- of aandelenhandelaar. 14 In de tweede variant is het houden van aandelen niet direct een middel tot een economische activiteit te komen, maar ligt het houden van aandelen in het verlengde van een economisch activiteit. 15 Dit komt voor in het arrest Régie Dauphinoise, waarin een beheerder van onroerend goed (de economische activiteit) onder zich gehouden gelden belegt. In een dergelijk geval, zo lezen wij het arrest, is het houden van aandelen het rechtstreekse, duurzame en noodzakelijke verlengstuk van de belastbare activiteit van de belastingplichtige. De derde variant betreft het houden van aandelen waarbij de directe of indirecte inmenging van de houdster in het beheer van de deelnemingen gepaard gaat met belastbare handelingen. Bij deze variant heeft te gelden dat de economische activiteit in het verlengde ligt van het houden van aandelen, hetgeen naar onze mening het tegenovergestelde is van de tweede variant. Deze derde variant is relevant voor de situatie van MVM. Het houden van aandelen gepaard met belastbare handelingen In het arrest Polysar oordeelt het HvJ dat het enkele houden van aandelen niet kan worden aangemerkt als een 5 HvJ 20 juni 1991, zaak C-60/90, ECLI:EU:C:1991:268 (Polysar Investments Netherlands BV), V-N 1991/2140 pt. 35, FED 1991/ HvJ 16 juli 2015, zaken C-108/14 en C-109/14, ECLI:EU:C:2015:496 (Beteiligungsgesellschaft Larentia + Minerva en Marenave Schiffahrts AG), V-N 2015/ HvJ 29 oktober 2009, zaak C-29/08, ECLI:EU:C:2009:665 (AB SKF), V-N 2009/56.13, punt 34, zie ook: conclusie A-G Mengozzi van 12 februari 2009, zaak C-29/08, ECLI:EU:C:2009:90 (AB SKF), pt HvJ 13 maart 2008, zaak C-437/06, ECLI:EU:C:2008:166 (Securenta), V-N 2008/14.20, pt Zie de arresten HvJ 20 juni 1991, zaak C-60/90, ECLI:EU:C:1991:268 (Polysar Investments Netherlands BV), V-N 1991/2140 pt. 35, FED 1991/633 en HvJ 12 juli 2001, zaak C-102/00, ECLI:EU:C:2004:672 (Welthgrove BV), 10 HvJ 13 maart 2008, zaak C-437/06, ECLI:EU:C:2008:166 (Securenta), V-N 2008/14.20, pt , HvJ 16 juli 2015, zaak C-108/14 en C-109/14, ECLI:EU:C:2015:496 (Beteiligungsgesellschaft Larentia + Minerva en Marenave Schiffahrts AG), V-N 2015/44.18, pt Zie HvJ 14 november 2000, zaak C-142/99, ECLI:EU:C:2000:623 (Floridienne/BergInvest), BNB 2002/182, V-N 2001/42.14, FED 2001/541, HvJ 27 september 2001, zaak C-16/00, ECLI:EU:C:2001:495, (Cibo Participations SA), V-N 2001/55.7, FED 2002/31 en HvJ 16 juli 2015, zaken C-108/14 en C-109/14, ECLI:EU:C:2015:496 (Beteiligungsgesellschaft Larentia + Minerva en Marenave Schiffahrts AG), V-N 2015/ HvJ 20 juni 1996, zaak C-155/94, ECLI:EU:C:1997:56 (Wellcome Trust Ltd.), V-N 1997/1034 pt. 17, FED 1996/577, pt. 36, HvJ 29 april 2004, ECLI:EU:C:2004:243 (EDM), V-N 2004/26.15, pt HvJ 6 februari 1997, zaak C-80/95, ECLI:EU:C:1997:56 (Harnas & Helm), BNB 1997/386, V-N 1997/1031, FED 1997/158, pt HvJ 20 juni 1996, zaak C-155/94, ECLI:EU:C:1997:56 (Wellcome Trust Ltd.), pt HvJ 11 juli 1996, zaak C-306/93, ECLI:EU:C:1996:290 (Régie Dauphinoise), BNB 1997/38, pt. 18. Afl. 5 - mei

4 DE ZAAK MVM: HET HOUDEN VAN AANDELEN ALS ECONOMISCHE ACTIVITEIT Artikelen economische activiteit, maar voegt toe dat dit anders is wanneer het houden van aandelen gepaard gaat met de directe of indirecte inmenging in het beheer van de vennootschappen waarin wordt deelgenomen ( moeien ). 16 In het arrest Floridienne/Berginvest voegt het HvJ vervolgens toe dat het beheer gepaard moet gaan met belastbare handelingen. 17 In lijn oordeelt het HvJ in het arrest Welthgrove dat een houdstervennootschap die moeit in het beheer van haar dochtervennootschappen, zonder belastbare handelingen te verrichten, niet kan worden geacht een economische activiteit te verrichten. 18 Dit volgt uit de vaststelling van het HvJ dat dividenden niet de tegenprestatie voor enige economische activiteit vormen. 19 Om aldus het houden van aandelen binnen de reikwijdte van de btw te brengen, moet naast dit houden een belastbare handeling worden verricht door de houdster. In het midden gelaten wordt de aard van deze belastbare handeling. Een belangrijke vraag die uit het bovenstaande volgt, is wanneer sprake is van moeien door de houdster in het beheer van de deelneming en in welke gevallen dat moeien gepaard gaat met belastbare handelingen. De eerste vraag is reeds voorgelegd aan het HvJ in het arrest Cibo Participations. 20 Het HvJ heeft deze vraag echter geherformuleerd tot een die luidt in welk geval het moeien een economische activiteit vormt. 21 Op deze vraag heeft het HvJ het volgende antwoord gegeven: ( ) de inmenging van een holding in het beheer van de vennootschappen waarin hij deelnemingen heeft genomen, een economische activiteit vormt ( ) voor zover zij gepaard gaat met handelingen die ( ) aan btw zijn onderworpen, zoals het verrichten van administratieve, financiële, commerciële en technische diensten door de holding ten behoeve van haar dochterondernemingen. 22 Deze overwegingen heeft het HvJ vervolgens herhaald in zijn arresten over houdstervennootschappen waar de 16 HvJ 20 juni 1991, zaak C-60/90, ECLI:EU:C:1991:268 (Polysar Investments Netherlands BV), V-N 1991/2140 pt. 35, FED 1991/633, pt HvJ 14 november 2000, zaak C-142/99, ECLI:EU:C:2000:623 (Floridienne/BergInvest), 18 HvJ 12 juli 2001, zaak C-102/00, ECLI:EU:C:2004:672 (Welthgrove BV), 19 HvJ 22 juni 1993, zaak C-333/91, ECLI:EU:C:1993:261 (Sofitam SA), FED 1993/608, pt. 13, HvJ 14 november 2000, zaak C-142/99, ECLI:EU:C:2000:623 (Floridienne/BergInvest), BNB 2002/182, V-N 2001/42.14, FED 2001/541, r.o. 21, HvJ 27 september 2001, C-16/00, ECLI:EU:C:2001:495, (Cibo Participations SA), V-N 2001/55.7, FED 2002/31, r.o HvJ 27 september 2001, zaak C-16/00, ECLI:EU:C:2001:495, (Cibo Participations SA), V-N 2001/55.7,. 2002/31: De vraag luidt: Welk criterium moet worden gehanteerd voor de definitie van inmenging? Kan dit met name worden ontleend aan het feit dat er sprake is van diensten tegen betaling, of uit het sturen van een concern door een holding, dan wel uit feitelijk beheer waarbij elke zelfstandigheid van de dochtermaatschappij wordt uitgesloten, of uit enig ander element? 21 HvJ 27 september 2001, zaak C-16/00, ECLI:EU:C:2001:495, (Cibo Participations SA), V-N 2001/55.7, FED 2002/31, pt. 14: De vraag is geherformuleerd: Met de eerste vraag beoogt de verwijzende rechter in wezen te vernemen, welk criterium moet worden gehanteerd om te beoordelen of de inmenging van een holding in het beheer van de maatschappijen waarin hij deelnemingen heeft, een economische activiteit vormt in de zin van artikel 4, lid 2, van de Zesde richtlijn. 22 HvJ 27 september 2001, zaak C-16/00, ECLI:EU:C:2001:495, (Cibo Participations SA), V-N 2001/55.7, FED 2002/31, pt. 22. vraag speelt of de verwerving, het houden of de verkoop van aandelen economische activiteiten zijn. 23 Uit deze overwegingen kan worden afgeleid, en zo doet bijvoorbeeld de Staatssecretaris van Financiën, dat het houden van aandelen in dit kader slechts een economische activiteit is wanneer de houdster rechtstreeks belastbare handelingen verricht aan haar deelnemingen. 24 Deze opvatting bestaat als wij het wel hebben uit de volgende twee onderdelen: het moeien bestaat uit de belastbare handelingen die de houdster verricht aan haar deelneming, waarbij geldt dat: het moeten verrichten van die belastbare handelingen aan de deelneming een aanvulling is op de voorwaarde dat het moeien op zichzelf gepaard moet gaan met belastbare handelingen. Doordat het HvJ de gestelde vraag in de zaak Cibo Participations heeft geherformuleerd, heeft het HvJ zich nooit expliciet uitgelaten over wat het moeien in het beheer van een deelneming omvat. In elk geval is duidelijk dat het enkel uitoefenen van de rechten die voortvloeien uit het houden van de aandelen geen moeien in het beheer van de deelneming is en dat sprake moet zijn van belastbare handelingen. 25 In het arrest Floridienne/BergInvest wordt bij de feiten beschreven dat het moeien door de houdster bestaat uit het verrichten van administratieve, boekhoudkundige en informaticadiensten ten behoeve van de deelneming en het toekennen van financieringsleningen aan de deelneming. 26 Dit lijkt ons echter een voorbeeld van moeien in het beheer van een deelneming. Wij merken op dat in de gewezen arresten rond inmenging van de houdster in het beheer van de deelnemingen die gepaard ging met belastbare handelingen, het moeien altijd bestaat uit belastbare handelingen die rechtstreeks worden verricht aan de deelneming. 27 Dit laat echter onverlet dat een houdster ook kan moeien in het beheer van een deelneming zonder dat dat gepaard gaat met belastbare handelingen rechtstreeks verricht aan die desbetreffende deelneming. Steun is te vinden in het arrest Welthgrove. 28 In dit arrest spreekt het HvJ ook van moeien waar de leden van de board of directors zich bezig hielden met actieve begeleiding van de deelneming, zonder dat belastbare handelingen werden verricht door de houdster. 23 HvJ 16 juli 2015, zaken C-108/14 en C-109/14, ECLI:EU:C:2015:496 (Beteiligungsgesellschaft Larentia + Minerva en Marenave Schiffahrts AG), V-N 2015/44.18, pt. 21, HvJ 6 september 2012, zaak C-496/11, ECLI:EU:C:2012:557 (Portugal Telecom), V-N 2012/51.21, pt Kamerstukken II , , 18, p. 35 en 36, online te raadplegen via: 25 HvJ 20 juni 1991, zaak C-60/90, ECLI:EU:C:1991:268, (Polysar Investments Netherlands BV), V-N 1991/2140 pt. 35, FED 1991/633, pt HvJ 14 november 2000, zaak C-142/99, ECLI:EU:C:2000:623 (Floridienne/BergInvest), BNB 2002/182, V-N 2001/42.14, FED 2001/541, pt Zie HvJ 14 november 2000, zaak C-142/99, ECLI:EU:C:2000:623 (Floridienne/BergInvest), BNB 2002/182, V-N 2001/42.14, FED 2001/541, HvJ 27 september 2001, zaak C-16/00, ECLI:EU:C:2001:495, (Cibo Participations SA), V-N 2001/55.7, FED 2002/31 en HvJ 16 juli 2015, zaken C-108/14 en C-109/14, ECLI:EU:C:2015:496 (Beteiligungsgesellschaft Larentia + Minerva en Marenave Schiffahrts AG), V-N 2015/ HvJ 12 juli 2001, zaak C-102/00, ECLI:EU:C:2004:672 (Welthgrove BV), 14 Afl. 5 - mei 2016

5 Artikelen DE ZAAK MVM: HET HOUDEN VAN AANDELEN ALS ECONOMISCHE ACTIVITEIT Het staat ons aldus voor dat het moeien een bepaalde inmenging in het beheer van de deelneming betreft, die verder gaat dan het uitoefenen van de rechten die verbonden zijn aan het houden van aandelen, zonder dat per se sprake is van belastbare handelingen aan de deelneming. 29 Dit lijkt ook het standpunt van de Staatsecretaris van Financiën te zijn in de holdingresolutie. 30 Het lijkt ons dus niet dat geldt dat belastbare handelingen rechtstreeks aan de deelneming worden verricht. Het tweede onderdeel van de uitleg dat belastbare handelingen altijd aan de deelneming moeten worden verricht, volgt uit overwegingen van het HvJ in het arrest Cibo Participations, en hangt samen met de toevoeging zoals het verrichten van administratieve, financiële, commerciële en technische diensten door de holding ten behoeve van haar dochterondernemingen. In de Engelse taalversie is deze overweging opgenomen als such as the supply by a holding company to its subsidiaries of ( ) services en in de Franse taalversie als telles que la fourniture de services ( ) par la société holding à ses filiales. Hieruit leiden wij af dat ten behoeve van gelezen dient te worden als aan.het is aldus de vraag of het verrichten van dit soort belastbare handelingen rechtstreeks aan de deelnemingen inderdaad een voorwaarde is naast dat het moeien gepaard gaat met belastbare handelingen, of dat dit slechts voorbeelden zijn. Wanneer dit slechts voorbeelden zijn, lijkt het beslissende element of belastbare handelingen worden verricht in (nauwe) samenhang met het moeien, ongeacht of dit rechtstreeks aan de deelneming gebeurt. In dat geval lijkt de zienswijze dat de belastbare handelingen altijd rechtstreeks aan de deelnemingen moeten worden verricht op basis van de huidige jurisprudentie van het HvJ te beperkt en wellicht dat de zaak MVM daar meer duidelijkheid over geeft. Het houden van aandelen door MVM Het HvJ heeft eerder beslist dat het moeien door een houdster in een deelneming zonder dat een vergoeding wordt bedongen geen economische activiteit is. 31 In de zaak MVM zal aldus moeten worden beoordeeld of de belastbare handelingen van MVM, te weten de verhuur van elektriciteitscentrales en optische-vezelnetwerken, belastbare handelingen zijn die gepaard gaan met het moeien in de deelnemingen die zich bezighouden met de opwekking, verkoop en transmissie van elektriciteit, netbeheer en het verlenen van samenhangende en aanvullende diensten. Mocht het zo zijn dat MVM haar belastbare handelingen rechtstreeks aan haar deelnemingen verricht, dan lijkt het dat het HvJ de zaak eenvoudig kan afdoen. Een herhaling van de rechtsoverwegingen uit de bestaande jurisprudentie van het HvJ ligt dan voor de hand, namelijk dat 29 Zie: Conclusie A-G Stix-Hackl van 6 maart 2001,zaak C-16/00, ECLI:EU:C:2001:131 (Cibo Participations SA), V-N 2001/55.7, FED 2002/31, pt Besluit van 18 februari 1991, nr. VB91/347 (Heffing van omzetbelasting met betrekking tot zogenoemde houdstermaatschappijen en het houden van aandelen in het algemeen), pt HvJ 12 juli 2001, zaak C-102/00, ECLI:EU:C:2004:672 (Welthgrove BV), de inmenging van MVM in haar deelnemingen een economische activiteit vormt doordat de inmenging gepaard gaat met belastbare handelingen. Verricht MVM haar belastbare handelingen niet rechtstreeks aan haar deelnemingen, dan heeft het HvJ de mogelijkheid meer duidelijkheid te geven of en, zo ja, in hoeverre het moeien ook gepaard kan gaan met belastbare handelingen die niet rechtstreeks aan de desbetreffende deelneming worden verricht, dan wel niet rechtstreeks aan die deelneming in rekening worden gebracht. In dat geval zal moeten worden beoordeeld of de belastbare handelingen van MVM bijvoorbeeld nauw verbonden zijn met het moeien in de deelnemingen en om die reden het houden van de aandelen een economische activiteit is. Door de formulering van de tweede en derde vraag die betrekking hebben op het recht van aftrek, zou beantwoording niet nodig zijn wanneer het HvJ oordeelt dat het moeien zonder belastbare handelingen rechtstreeks verricht aan de deelneming een niet-economische activiteit is. Volgt het HvJ de hiervoor geschetste alternatieve interpretatie, dan zal het HvJ zich wel moeten uitlaten over het recht op aftrek van btw op de desbetreffende kosten van MVM. Het antwoord op de vierde vraag lijkt voor de hand te liggen. Wanneer een houdstervennootschap de kosten voor het moeien doorbelast aan haar deelnemingen, verricht de houdster btw-belastbare handelingen die gepaard gaan met het moeien ten behoeve van de deelneming en zou het houden van aandelen op basis van de huidige jurisprudentie al niet tot een aftrekbeperking moeten leiden. Toch is de vraag relevant omdat bij veel houdsters het doorbelasten van kosten slechts een technische kwestie is. De gevolgen voor de Nederlandse praktijk Een ieder die bekend is met de huidige houdsterpraktijk in Nederland zal bij een rechtspersoon, die reeds uit anderen hoofde ondernemer voor de btw is en naast deze ondernemersactiviteiten aandelen houdt (hetgeen overeen lijkt te komen met de feiten in de zaak MVM), denken aan het gestelde in punt 11 van de holdingresolutie. 32 Een dergelijke situatie zou in Nederland niet tot een aftrekbeperking voor de houdster moeten leiden wanneer men de strikte bewoordingen van deze resolutie in acht neemt. De zaak MVM lijkt dan voor de Nederlandse praktijk op het eerste gezicht slechts van beperkt belang. De Staatssecretaris van Financiën heeft echter aangegeven dat punt 11 van deze resolutie anders moet worden uitgelegd dan de letterlijke interpretatie van de tekst doet vermoeden. Volgens de Staatssecretaris van Financiën moet dit punt zo worden uitgelegd dat btw-aftrek alleen mogelijk is voor zover een houdster ook andere met btw belaste activiteiten jegens de desbetreffende deelneming verricht. Wij vertalen dit als een vereiste dat de houdster rechtstreeks aan de desbetreffende deelneming belastbare handelingen verricht. Of deze uitleg uit de 32 Besluit van 18 februari 1991, nr. VB91/347 (Heffing van omzetbelasting met betrekking tot zgn. houdstermaatschappijen en het houden van aandelen in het algemeen), pt. 11. Afl. 5 - mei

6 DE ZAAK MVM: HET HOUDEN VAN AANDELEN ALS ECONOMISCHE ACTIVITEIT Artikelen tekst van de houdsterresolutie is op te maken is twijfelachtig, temeer omdat punt 11 ook stelt dat deelnemingen al dan niet incidenteel en bijvoorbeeld ter tijdelijke belegging van overtollig kasgeld kunnen worden aangehouden zonder dat dit tot een aftrekbeperking leidt. Dit lijkt de Staatssecretaris van Financiën ook te beseffen, want in aanvulling op het bovenstaande heeft hij aangegeven dat over de toepassing van de resolutie in de praktijk vragen zijn gerezen en dat verduidelijking van de resolutie op korte termijn gewenst is. 33 Hoewel verduidelijking wenselijk is, vragen wij ons wel af of het niet beter is met deze verduidelijking te wachten totdat het HvJ een uitspraak heeft gedaan in de zaak MVM. Het komt ons voor dat een aanpassing nu niet tot meer rechtszekerheid leidt, maar juist tot meer onzekerheid. Als punt 11 van holdingresolutie wordt aangepast, kan hierop in Nederland door een zogenoemde holding-plus geen beroep meer worden gedaan.dit betekent dat waar het houden van aandelen op basis van jurisprudentie van het HvJ in principe een niet-economische activiteit is, dit tot een beperking van de aftrek bij een dergelijke houdster zou leiden. In die situatie kan een uitspraak in de zaak MVM van groot belang zijn voor de Nederlandse houdsterpraktijk. Het is met name van belang of het HvJ ruimte laat dat de belastbare handelingen niet slechts rechtstreeks aan de deelnemingen moeten worden verricht, maar ook dat deze handelingen aan andere mogen worden verricht mits zij gepaard gaan met de inmenging in het beheer van de deelnemingen. Alle reden om de uitspraak nauwlettend in de gaten te houden. 33 Kamerstukken II , , 18, p. 35 en 36: Omdat over de toepassing van het besluit in de praktijk vragen zijn gerezen, is verduidelijking ervan gewenst. Ik verwacht dat dit op korte termijn zal worden afgerond. Het conceptbesluit wordt nog via de gebruikelijke route vertrouwelijk voor commentaar voorgelegd aan het bedrijfsleven. 16 Afl. 5 - mei 2016

7 Ernst & Young LLP Accountancy Belastingen Transacties Advies Over Ernst & Young Paul Joosten Niels Tetteroo zijn verbonden aan Ernst & Young Belastingadviseurs LLP Tel: Tel: Verschenen in: BTW Brief 2016 nr. 5 (mei), p een uitgave van Wolters Kluwer te Deventer Ernst & Young is wereldwijd toonaangevend op het gebied van accountancy, belastingen, transacties en advies. Onze mensen delen wereldwijd dezelfde waarden en staan voor kwaliteit. Wij maken het verschil door onze mensen, onze cliënten en de samenleving te helpen hun mogelijkheden optimaal te benutten. Voor meer informatie: Disclaimer Dit bericht is met grote zorgvuldigheid samengesteld. Voor mogelijke onjuistheid en/of onvolledigheid van de hierin verstrekte informatie aanvaardt Ernst & Young geen aansprakelijkheid, evenmin kunnen aan de inhoud van dit bericht rechten worden ontleend. Ernst & Young De zaak MVM: het houden van aandelen als economische activiteit / P. Joosten ; N. Tetteroo. -