verkeerseducatie? Wilt u ook actief aan de slag met Maak gebruik van dit kosteloze aanbod met kant en klare producten inclusief begeleiding

Transcriptie

1 Wilt u ook actief aan de slag met verkeerseducatie? Maak gebruik van dit kosteloze aanbod met kant en klare producten inclusief begeleiding Maak gebruik van dit kosteloze aanbod met kant en klare producten inclusief begeleiding 1

2 Adressen en contactpersonen: kijk op pagina 20 Speciale actie! Wanneer u zich inschrijft voor het traject SCHOOL op SEEF met een verkeersleerkracht, ontvangt u de complete leerlijn Verkeerskunsten plus een materialenset voor de praktische verkeerslessen. Wilt u aan de slag met één of meer van deze activiteiten? Meld uw school dan aan via de website van HCO, OnderwijsAdvies of SAD Wassenaar. Of neem contact op met één van de contactpersonen verkeer van de onderwijsadviesbureaus in deze regio.

3 Voorwoord Ieder jaar raken kinderen in de regio Haaglanden betrokken bij verkeersongelukken, soms met ernstige gevolgen. In onze drukke omgeving is een goede voorbereiding op verkeersdeelname daarom van belang. Ouders kunnen hun kinderen helpen en ook scholen kunnen hierin hun maatschappelijke rol vervullen, met een gevarieerd aanbod aan verkeerseducatie. Samen werken we aan een veilige deelname van kinderen aan het verkeer. Graag dragen we vanuit het Stadsgewest Haaglanden ons steentje bij. Wij nodigen u uit om uw school in te schrijven voor leuke, leerzame activiteiten op het gebied van verkeerseducatie binnen het programma SCHOOL op SEEF. Denk bijvoorbeeld aan de inzet van een verkeersleerkracht die verkeerslessen helpt voorbereiden, aantrekkelijk lesmateriaal of gastlessen van een vrachtwagenchauffeur. In de praktijk blijkt dat leerlingen met veel plezier deelnemen aan deze activiteiten en leren hoe zij zich veilig kunnen bewegen in het verkeer. Blader door deze brochure voor alle activiteiten die u door het Stadsgewest Haaglanden worden aangeboden. De activiteiten worden verzorgd door de onderwijsadviesbureaus HCO, OnderwijsAdvies en Schooladviesdienst Wassenaar. Aan deelname en begeleiding zijn voor uw school geen kosten verbonden. Wij wensen u veel plezier bij het maken van uw keuze uit het bijgaande aanbod en zien uw aanmelding graag tegemoet! 1

4 SCHOOL op SEEF Alle activiteiten in deze brochure sluiten aan bij de doelen van het programma SCHOOL op SEEF. SCHOOL op SEEF is hét programma in Zuid- Holland voor een goede aanpak van verkeersveiligheid en verkeerseducatie aan kinderen in de basisschoolleeftijd. Samenwerking tussen verschillende partijen staat hierbij centraal. De verkeersveiligheid van kinderen is een gedeelde verantwoordelijkheid van ouders, scholen en andere betrokkenen, zoals de gemeente, verkeersleerkrachten en ook het Stadsgewest Haaglanden. Op de volgende pagina staat het overzicht van alle verkeersprojecten die het Stadsgewest Haaglanden aanbiedt. Van al deze activiteiten sluit het traject met een verkeersleerkracht het beste aan bij de doelstellingen van SCHOOL op SEEF. Het programma SCHOOL op SEEF heeft 7 doelstellingen: 1. De schoolomgeving en de schoolroutes zijn veilig ingericht. 2. Er vindt theoretisch verkeersonderwijs plaats in alle leerjaren. 3. Er vindt praktisch verkeersonderwijs plaats in alle leerjaren. 4. Er is communicatie met de ouders over verkeersveiligheid. 5. Er vindt (indien nodig) handhaving plaats die is afgestemd op de specifieke situatie. 6. De school stimuleert kinderen en ouders zoveel mogelijk met de fiets of lopend naar school te gaan. 7. De aanpak is structureel en is verankerd in een goede organisatiestructuur. 2 Wilt u ook actief aan de slag met verkeerseducatie?

5 Overzicht verkeersaanbod Ouder- Project Bestemd voor betrokkenheid Inhoud Begeleiding verkeersveiligheidslabel SCHOOL op SEEF* Gehele school 4 Traject Keuze nieuwe verkeersmethode Gehele school Training Verkeer en het digitale schoolbord Gehele school Training Dode hoek les Groep 7 Gastles SCHOOL op SEEF en de verkeersleerkracht* Gehele school 4 Traject: training en lesmateriaal Begeleiding/consultatie verkeerscommissie* Gehele school 4 Consultatie Kennismaken met Verkeerskunsten* Gehele school 4 Training en lesmateriaal Wijkgebonden gastles door een verkeersleerkracht* Gehele school 4 Gastles en lesmateriaal op maat Ouderbijeenkomst verkeersveiligheid Gehele school 4 Ouderbijeenkomst Schoolbrengdag Gehele school 4 Promotiemateriaal Verkeersslang Gehele school 4 Training en lesmateriaal Leer in het Verkeer Groep 1/2 4 Training en lesmateriaal Trammenland Groep 7 en 8 Digitaal lesmateriaal Hoe kan het veilig? Groep 8 Gastles en lesmateriaal op maat OV4U Groep 8 Training en lesmateriaal JONGleren in het verkeer Voorscholen, Training, lesmateriaal en peuterspeelzalen en 4 ouderbijeenkomst kinderdagverblijven * Op deze projecten kunnen alleen scholen inschrijven die (nog) niet deelnemen aan het programma SCHOOL op SEEF met een verkeersleerkracht. Maak gebruik van dit kosteloze aanbod met kant en klare producten inclusief begeleiding 3

6 SCHOOL op SEEF en de verkeersleerkracht De verkeersleerkracht: Doelgroep: basisscholen die (nog) niet deelnemen aan het programma SCHOOL op SEEF/de verkeersleerkracht De verkeersleerkracht beschikt over een schat aan kennis en ervaring op het gebied van verkeerseducatie. Hij of zij kan leuke en leerzame verkeerslessen vormgeven waar alle kinderen enthousiast aan deelnemen. Als u kiest voor een verkeersleerkracht heeft u drie jaar lang een coach in de school die leerkrachten ondersteunt bij het uitvoeren van de praktische verkeerslessen. In de loop van deze periode neemt de inzet van de verkeersleerkracht af en de inzet van uw groepsleerkrachten toe, zodat alle leerkrachten na drie jaar zelf de praktische verkeerslessen geven. Na drie jaar is de verkeersleerkracht nog enkele uren per jaar beschikbaar voor begeleiding en advies op maat. De inzet van de verkeersleerkracht richt zich naast de praktische lessen ook op de overige onderdelen van SCHOOL op SEEF. In de periode van drie jaar dat een verkeersleerkracht op uw school aanwezig is, werkt u er samen naar toe dat de school: theoretische verkeerslessen en praktische verkeerslessen verzorgt in alle groepen; verkeersveiligheid en verkeerseducatie structureel opgenomen heeft in het schoolbeleid; met de ouders/verzorgers communiceert over de verkeersactiviteiten en de rol van de ouders binnen verkeersveiligheid; contact onderhoudt met de gemeente bij problemen in de schoolomgeving. Materiaal Kiest u voor de verkeersleerkracht, dan ontvangt de school ook: Bronnenboek Verkeerskunsten: een complete doorgaande leerlijn met praktische verkeerslessen voor groep 1 tot en met 8. Materialenset Verkeerskunsten. duizendpoot met praktische ideeën 4 Wilt u ook actief aan de slag met verkeerseducatie?

7 Begeleiding verkeersveiligheidslabel SCHOOL op SEEF Doelgroep: basisscholen die (nog) niet deelnemen aan het programma SCHOOL op SEEF/de verkeersleerkracht Basisscholen die actief en structureel werken aan verkeersveiligheid en verkeerseducatie kunnen in aanmerking komen voor het Verkeersveiligheidslabel SCHOOL op SEEF. Hiermee kun je als school laten zien dat je ernaar streeft dat leerlingen vaardig, verantwoordelijk en veilig aan het verkeer kunnen en mogen deelnemen. Criteria voor het Verkeersveiligheidslabel SCHOOL op SEEF: De school heeft een planmatige aanpak en goede organisatiestructuur. Op school vindt in alle leerjaren praktisch en theoretisch verkeersonderwijs plaats. De school communiceert met ouders over verkeersveiligheid en verkeersopvoeding. De school heeft de schoolomgeving en de schoolhuisroutes goed in beeld, gebruikt dit in het onderwijs en onderhoudt contacten met de gemeente voor een veilige schoolomgeving en school-thuisroutes. De school organiseert extra verkeersactiviteiten. Label aanvragen? Maak gebruik van ons aanbod om u te helpen bij de aanvraag. 1. Neem contact op met één van de contactpersonen van HCO, OnderwijsAdvies of SAD Wassenaar. Zij regelen dat één van onze adviseurs bij u op school komt. 2. Samen met de adviseur vult u een checklist in om te kijken hoe de school ervoor staat. 3. De adviseur brengt samen met u in beeld aan welke voorwaarden de school nog moet voldoen, en maakt een plan van aanpak met een tijdpad. 4. De school voert het plan van aanpak uit en ontvangt hierbij begeleiding van de onderwijsadviseur. 5. De school dient de aanvraag voor het label in. Maak gebruik van dit kosteloze aanbod met kant en klare producten inclusief begeleiding 5

8 Begeleiding/ consultatie verkeerscommissie Doelgroep: basisscholen Wilt u op uw school verkeerseducatie op een effectieve manier coördineren? Een verkeerscommissie biedt uitkomst. Als u een verkeerscommissie wilt opzetten of een bestaande commissie wilt ondersteunen, kunt u hiervoor kosteloos begeleiding krijgen van een adviseur. Binnen het programma SCHOOL op SEEF neemt de verkeerscommissie een belangrijke plaats in. De verkeerscommissie bestaat uit ouders en leerkrachten van de school en organiseert verschillende activiteiten rondom de verkeersveilige school. Denk aan het voeren van overleg met de gemeente over gevaarlijke situaties in de schoolomgeving of het communiceren met ouders over veilig halen en brengen. Ook kan de commissie verkeersacties organiseren. 6 Wilt u ook actief aan de slag met verkeerseducatie?

9 Kennismaken met Verkeerskunsten Doelgroep: basisscholen die (nog) niet deelnemen aan het programma SCHOOL op SEEF/de verkeersleerkracht en die praktisch verkeersonderwijs overwegen Als u eerst wilt kennismaken met onze methoden en materialen of als u overweegt te gaan werken met een verkeersleerkracht, kunt u een mooie start maken met Verkeerskunsten. Met Verkeerskunsten krijgen leerkrachten drie weken lang de beschikking over materialen en lessen om met praktische verkeerseducatie aan de slag te gaan. De materialen zijn als extra middel in te zetten bij iedere verkeersmethode. In een introductiebijeenkomst op school vertelt één van onze adviseurs u alles over het materiaal en de lessen. De adviseur legt uit hoe u het materiaal op school kunt gebruiken. Hij of zij geeft voorbeelden van praktische verkeerslessen op het schoolplein of in de schoolomgeving en licht toe welke informatie op kan helpen in de voorbereiding. Ook besteedt deze adviseur aandacht aan het betrekken van de ouders. Na deze kennismaking kunt u eenvoudig een doorstart maken met het programma SCHOOL op SEEF, waarin u met begeleiding van een verkeersleerkracht het praktisch verkeersonderwijs in alle groepen leert voorbereiden en uitvoeren. Materiaal Bronnenboek Verkeerskunsten: een complete doorgaande leerlijn met praktische verkeerslessen voor groep 1 tot en met 8. Materialenset Verkeerskunsten. Bron: 3 weken te leen voor een kennismaking Maak gebruik van dit kosteloze aanbod met kant en klare producten inclusief begeleiding 7

10 Wijkgebonden gastlessen door een verkeersleerkracht Doelgroep: basisscholen die (nog) niet deelnemen aan het programma SCHOOL op SEEF/de verkeersleerkracht en die praktisch verkeersonderwijs overwegen Zwemmen leer je niet uit een boekje. Dat moet je vaak doen. Zo is het ook met het deelnemen aan het verkeer. De schoolomgeving is de eerste en beste gelegenheid om verkeer in de praktijk te kunnen oefenen. Gastlessen van een verkeersleerkracht in verschillende groepen kunnen u daarbij helpen. U heeft de keuze uit verschillende soorten gastlessen: - een verkeerswandeling in de directe schoolomgeving (groep 1 t/m 4) - een verkeersbordenspeurtocht/wandeling (groep 5) - het fietsen van een educatieve route (groep 6) - het verkennen van de route praktisch verkeersexamen op de fiets (groep 7) - het fietsend verkennen van routes naar VO-scholen (groep 8) Scholen mogen maximaal twee jaar gebruik maken van dit aanbod. Per jaar kunt u twee soorten gastlessen inplannen in overleg met een verkeersleerkracht. Dit is een goede kennismaking met de werkwijze van een verkeersleerkracht en de activiteiten van het programma SCHOOL op SEEF. Na deze kennismaking kunt u eenvoudig een doorstart maken met het programma SCHOOL op SEEF, waarin u met begeleiding van een verkeersleerkracht het praktisch verkeersonderwijs in alle groepen leert voorbereiden en uitvoeren. De verkeersleerkracht maakt met u een afspraak om de wijkgebonden lessen op maat te ontwikkelen. Daarna komt de verkeersleerkracht bij u op school om de lessen uit te voeren met ondersteuning van de groepsleerkrachten. Materiaal De verkeersleerkracht ontwikkelt (digitaal) lesmateriaal op maat voor de school. Gastlessen! 8 Wilt u ook actief aan de slag met verkeerseducatie?

11 Ouderbijeenkomst verkeersveiligheid Doelgroep: basisscholen en ouders De verkeersopvoeding van kinderen is een gedeelde verantwoordelijkheid van ouders en de school. Wilt u ouders actief betrekken en informeren? Maak gebruik van ons aanbod een interactieve ouderbijeenkomst te organiseren. In deze bijeenkomst kunnen verschillende onderwerpen aan bod komen. Activiteiten van de school op het gebied van verkeerseducatie en verkeersveiligheid (zoals praktische en theoretische lessen en overige activiteiten, programma SCHOOL op SEEF). Afspraken tijdens de schoolspits (over bijvoorbeeld halen en brengen en parkeren). De rol van ouders als opvoeders in de ontwikkeling van kinderen op het gebied van verkeer. Goed voorbeeldgedrag is misschien wel één van de belangrijkste leermomenten voor kinderen. Toch zien we veel ouders zonder licht rijden of door het rood rijden. Wat kunnen en mogen ouders verwachten van hun kind? Hoe beleeft het kind het verkeer en wat mag er wel/ niet van een kind worden verwacht in verschillende leeftijdsfasen? Met een aangrijpende film krijgen de ouders een kijkje door de ogen van hun kind. De rol van de ouders als verkeersouders of hulpouders bij de praktische verkeerslessen. De ouderbijeenkomst leent zich ook uitstekend voor het werven van nieuwe verkeersouders voor de school. Deze verkeersouders kunnen zich aansluiten bij en begeleiding ontvangen van Veilig Verkeer Nederland. Eén van onze adviseurs stelt in overleg met u een datum vast en bespreekt de precieze invulling van de bijeenkomst. Materiaal Informatie voor ouders en een digitale presentatie op maat voor de school. Maak gebruik van dit kosteloze aanbod met kant en klare producten inclusief begeleiding 9

12 Keuze nieuwe verkeersmethode Doelgroep: basisscholen Wilt u een nieuwe methode voor verkeer aanschaffen? Onze onderwijsadviseurs kunnen u helpen bij het kiezen van een verkeersmethode die het beste bij uw school past. Nadat u uw keuze gemaakt heeft, begeleidt deze adviseur u bij de implementatie van de methode. Als eerste stap organiseert u een bijeenkomst met het team of met een verkeerswerkgroep. Tijdens deze bijeenkomst licht de adviseur actuele ontwikkelingen binnen de verkeerseducatie toe en geeft informatie over de verschillende verkeersmethodes. Er wordt aandacht besteed aan het ontwikkelen van een schoolvisie op het verkeersonderwijs. Vanuit deze visie en uw specifieke wensen stelt u samen een aantal criteria op waaraan de methode moet voldoen. Op basis van deze criteria vraagt u zichtzendingen van de verkeersmethodes aan. Nadat de school een keuze heeft gemaakt, krijgt u ondersteuning bij de implementatie zodat leerkrachten en leerlingen met de nieuwe methode leren werken. 10 Wilt u ook actief aan de slag met verkeerseducatie?

13 Verkeer en het digitale schoolbord Doelgroep: basisscholen Het digitale schoolbord biedt een schat aan mogelijkheden om op een aansprekende manier verkeersles te geven. In een introductiebijeenkomst Verkeer en het digitale schoolbord krijgt u antwoord op de vraag: Hoe maak ik mijn verkeersles nog interactiever?. In de bijeenkomst komen de volgende onderwerpen aan de orde: praktische en theoretische verkeerseducatie als kader; de mogelijkheden van de websites en de mogelijkheden van dr. digi (voor scholen met een verkeersmethode van Noordhoff); het betrekken van de schoolomgeving bij de verkeersles; het gebruiken van coöperatieve werkvormen tijdens de verkeerslessen. Een adviseur met veel ervaring met het werken met het digitale schoolbord verzorgt deze training voor uw lerarenteam. In een intake kunt u de specifieke wensen bespreken en een datum plannen voor deze bijeenkomst, die op school plaatsvindt. Maak gebruik van dit kosteloze aanbod met kant en klare producten inclusief begeleiding 11

14 Schoolbrengdag Doelgroep: basisscholen en ouders Tijdens het halen en brengen van de kinderen is het rondom scholen vaak druk. Soms levert dit gevaarlijke situaties op, zoals dubbel geparkeerde auto s voor de schoolingang. Om aandacht te vragen voor de verkeersveiligheid rondom scholen organiseert het Stadsgewest Haaglanden jaarlijks op de derde donderdag in september de Schoolbrengdag. Deze dag staat in het teken van de rol van de ouders bij een verkeersveilige schoolomgeving onder een motto zoals bijvoorbeeld Maak de kinderen blij, houd de schoolstraat autovrij. Alle scholen ontvangen van te voren een brief met een link naar het aanmeldingsformulier van het Stadsgewest Haaglanden. Na aanmelding ontvangt u begin september promotiemateriaal om de Schoolbrengdag onder de aandacht te brengen bij leerlingen en ouders. Hieraan zijn geen kosten verbonden. Wilt u met uw school meer dan één dag of in een andere periode dan september aandacht besteden aan de verkeersveiligheid tijdens de schoolspits? Maak gebruik van ons project de Verkeersslang, zie de volgende pagina. Tijdens de Schoolbrengdag krijgen ouders informatie over hoe zij zelf kunnen bijdragen aan een veiligere schoolomgeving. Ook vraagt de school aan de kinderen die dag zoveel mogelijk lopend of fietsend naar school te komen. Hoe meer kinderen hieraan meedoen, hoe veiliger de schoolomgeving wordt. Kinderen leren hoe ze veilig aan het verkeer kunnen deelnemen, door zelf te lopen of te fietsen. 12 Wilt u ook actief aan de slag met verkeerseducatie?

15 Verkeersslang Doelgroep: basisscholen en ouders Draaiende motoren, dubbel geparkeerde auto s en overstekende kinderen: de problemen bij de schoolingang tijdens spitsuur zijn talrijk. Veel kinderen wonen in de buurt van hun school, maar worden toch vaak door hun ouders met de auto gebracht. Dat kan anders Met behulp van het project Verkeersslang kunt u op school een verkeersproject van een week vormgeven waarin het milieuvriendelijk en veilig vervoer van kinderen naar school centraal staat. Kinderen en ouders worden zich bewust van de wijze waarop zij naar school gaan en iedereen staat eens stil bij het verminderen van de verkeersdrukte rondom de school. Verkeersslang is een spel waar de hele school aan meedoet. Tijdens deze projectweek komen de kinderen zoveel mogelijk met de fiets, te voet of carpoolend naar school. Dan krijgen ze een sticker. Deze stickers worden dagelijks verzameld en op een spandoek met een slang aangebracht. Als de Verkeersslang aan het einde van de week vol is, krijgen de kinderen een prijs. Een adviseur ondersteunt u met de voorbereiding en uitvoering van deze projectweek. Enkele weken voorafgaand aan de projectweek, tijdens de projectweek en enkele weken na afloop is het de bedoeling dat de school gedurende een week bijhoudt hoe de kinderen naar school komen. De ervaring heeft geleerd dat ook enige tijd na de projectweek de verplaatsing van veel leerlingen nog steeds met de fiets of te voet gebeurt. Het project heeft dus een positief effect op de verkeersveiligheid rondom de school voor een langere periode. Materiaal (tijdelijk te leen) Verkeersslang box met spandoek en stickers. Uitbreiding U kunt Verkeersslang uitbreiden met een interactieve ouderbijeenkomst, georganiseerd door een onderwijsadviseur. Ook kunt u kiezen voor praktische verkeerslessen op het schoolplein, verzorgd door een verkeersleerkracht. Maak gebruik van dit kosteloze aanbod met kant en klare producten inclusief begeleiding 13

16 Leer in het Verkeer Doelgroep: groep 1/2 Met Leer in het Verkeer leren leerlingen van groep 1/2 spelenderwijs omgaan met de regels en gedragingen in het verkeer. Het programma is gebaseerd op de illustraties van Dick Bruna en bestaat uit een leskist Leer in het Verkeer voor de leerkrachten en verteltassen voor de ouders. Door middel van de verteltassen kunnen de ouders thuis met hun kind aandacht besteden aan de regels en veilig gedrag in het verkeer. U ontvangt de leskist en de verteltassen in bruikleen voor een periode van twee tot drie weken. Een adviseur bespreekt met u alle mogelijkheden van Leer in het Verkeer en verzorgt de scholing op locatie aan de groepsleerkrachten van groep 1 en 2. Let op! De illustraties en versjes van de lesmaterialen zijn ook op echte verkeersborden en stoeptegels verkrijgbaar. Door deze materialen op straat, bijvoorbeeld in de schoolomgeving, te plaatsen ontstaat een koppeling tussen theorie en praktijk. De kinderen herkennen het geleerde ook op straat. De aanschaf en plaatsing van deze buitenmaterialen zijn niet in dit project inbegrepen. Heeft u hier wel belangstelling voor? Kijk op en vraag naar de (subsidie)mogelijkheden in uw gemeente. U kunt Leer in het Verkeer uitbreiden met een interactieve ouderbijeenkomst, georganiseerd door een onderwijsadviseur. Ook kunt u kiezen voor praktische verkeerslessen op het schoolplein, verzorgd door een verkeersleerkracht. Materiaal Leskist Leer in het Verkeer met: een handleiding, leesboek Stoeprand stop! van Dick Bruna, wenborden, vertelbladen, doeboek verkeer en een verkeersspel. Verteltassen voor ouders. Te leen voor een periode van maximaal 3 weken Illustraties Dick Bruna copyright Mercis bv, Wilt u ook actief aan de slag met verkeerseducatie?

17 Dode hoek les Doelgroep: groep 7 Gastles! Kinderen komen in het verkeer regelmatig vrachtwagens tegen. Zij zien de vrachtwagen vaak wel, maar ziet de chauffeur hen ook? Tijdens de Dode hoek les ervaren leerlingen van groep 7 wat een vrachtwagenchauffeur wel en niet ziet, zodat zij weten hoe ze als kwetsbare voetgangers of fietsers het beste kunnen handelen als ze een vrachtwagen tegenkomen. Scholen die zich aanmelden voor de Dode hoek les krijgen voor een ochtend of een middag een vrachtwagen met gastdocent op bezoek. De gastdocenten zijn bevoegde rijinstructeurs voor vrachtwagens en wijzen de leerlingen op de gevaren van de dode hoek. De les begint met een korte introductie. Daarna bekijken de kinderen een DVD, waarin de gevaren van de dode hoek bij een vrachtwagen klassikaal duidelijk worden gemaakt. Ook leren de kinderen enkele vuistregels voor veilig verkeersgedrag aan. De kinderen gaan vervolgens in groepjes onder leiding van de rijinstructeur met een hulpouder naar de vrachtwagen, waar ze zowel binnen in de cabine als buiten rond de vrachtwagen, de dode hoek kunnen ervaren. Doordat de leerlingen tijdens deze les door de ogen van de vrachtwagenchauffeur kunnen kijken, zal de geleerde theorie beter beklijven. Maak gebruik van dit kosteloze aanbod met kant en klare producten inclusief begeleiding 15

18 Kruispunt 1 Trammenland Doelgroep: groep 7 en 8 Trammenland is een digitale lesmodule waarin kinderen leren hoe zij als verkeersdeelnemer rekening kunnen houden met de tram. Ook is er aandacht voor de specifieke eigenschappen van een tram, zoals een langere remweg en het niet kunnen uitwijken. Uit onderzoek blijkt dat de oorzaak van ongelukken met trams vaak te maken hebben met te weinig kennis over de specifieke eigenschappen en de verkeersregels van trams. Na deze lesmodule kennen de leerlingen de verkeersregels die te maken hebben met trams, weten zij welke specifieke eigenschappen een tram heeft en wat dat in het verkeer kan betekenen. Daarnaast leren kinderen het belang van veilig gedrag bij een tramhalte en hoe ze zelf een bijdrage kunnen leveren aan de verkeersveiligheid. De situaties in de module zijn gebaseerd op verkeerssituaties in de regio Haaglanden. De module is hierdoor herkenbaar en aantrekkelijk voor de leerlingen. De digitale lesmodule is zo opgezet dat u deze naar eigen wens en zelfstandig kunt inzetten in het onderwijs, de bijbehorende handleiding geeft hiervoor suggesties. U kunt Trammenland klassikaal, met behulp van het digitaal schoolbord of individueel inzetten. Deze digitale lesmodule met handleiding kunt u downloaden op Opdrachten Trammenland Kijk op: trammenland.nl Opdrachten basisonderwijs Opdracht 1 Wat is veilig? Je ziet hier drie keer hetzelfde kruispunt. Maar het gebruik van borden, stoplichten en tekens op de weg verschilt per kruispunt. Je gaat de veiligheid van deze kruispunten bekijken. Voor de veiligheid zijn de volgende punten belangrijk: Weet elke weggebruiker wat hij hier moet/mag? Kunnen alle weggebruikers het kruispunt goed overzien? plein 1 plein 2 plein 3 A. Kijk goed naar de kruispunten van pagina 4, 5 en 6 en beantwoord dan de volgende vragen. Is er een zebrapad aanwezig? ja / nee Is er een apart fietspad? ja / nee Zijn er stoplichten? ja / nee Welke verkeersborden zie je, en wat is hun betekenis? 1 16 Wilt u ook actief aan de slag met verkeerseducatie?

19 Hoe kan het veilig? Doelgroep: groep 8 De activiteit Hoe kan het veilig? bestaat uit een onderzoek naar verkeersknelpunten en uit een gastles, verzorgd door een verkeersleerkracht. Ter voorbereiding op de gastles neemt de groepsleerkracht een onderzoek naar de verkeersknelpunten af in de groep. De leerlingen leren hierbij op een kritische wijze naar de eigen schoolomgeving te kijken. Op basis van de gegevens uit dit knelpuntenonderzoek maakt de verkeersleerkracht een digitale presentatie op maat voor de school. Gastles! Tijdens de gastles komen allerlei onderwerpen en stellingen rondom verkeersveiligheid aan de orde. De presentatie bevat foto s van knelpunten uit de eigen schoolomgeving, en behandelt thema s zoals fietsverlichting, de dode hoek van een vrachtwagen en telefoneren op de fiets. De leerlingen leren bij deze les na te denken over risico s in het verkeer en hun houding tegenover die risico s. Ze bespreken met hun klasgenoten het eigen gedrag in verkeerssituaties en leren hierin van elkaar. De aanpak werkt vaak heel motiverend omdat de knelpunten in de eigen schoolomgeving centraal staan. Materiaal Lesbrief waarmee waarmee de leerkracht het onderzoek naar verkeersknelpunten kan uitvoeren. Digitale presentatie op maat voor de school. 17

20 OV4U Doelgroep: groep 8 Voor groep 8 begint volgend schooljaar een hele nieuwe periode. Deze leerlingen gaan naar het voortgezet onderwijs en zullen misschien vaker zelfstandig met het openbaar vervoer reizen. Met het lespakket OV4U kunt u de leerlingen hierop alvast voorbereiden. In een reeks van 5 lessen maakt de groepsleerkracht leerlingen wegwijs in mobiliteit en het openbaar vervoer. U kunt het lespakket OV4U goed combineren met andere activiteiten in groep 8 zoals het schoolkamp, een schoolreisje of een werkweek. De opbouw van de lessen is steeds: verkennen, plannen en doen. Leerlingen leren zo bijvoorbeeld zelfstandig een route met het openbaar vervoer te plannen en gaan daadwerkelijk in kleine groepjes een reis maken. Op die manier hebben zij al de route naar de nieuwe school met het openbaar vervoer goed verkend. Na een intakegesprek verzorgt een adviseur de uitleg op het lespakket aan de groepsleerkracht(en) van groep 8. Ook ondersteunt deze adviseur de leerkrachten bij het op maat maken van het lespakket voor de eigen schoolomgeving. Materiaal Het lespakket OV4U bestaande uit een losbladig systeem in een map. Hierin zit een duidelijke handleiding voor de leerkrachten. Voor iedere les is achtergrondinformatie opgenomen en staan lesdoelen en materialen overzichtelijk beschreven. De werkbladen voor de kinderen zijn uitgewerkt op een cd-rom. De leerkracht kan zo het juiste aantal direct uitprinten. Speciaal onderwijs Er is ook een variant van het lespakket OV4U voor het speciaal basisonderwijs. Deze bestaat uit 15 kortere lessen. Vraag hier naar bij de contactpersoon verkeer van de onderwijsadviesdienst van uw regio. Tijdelijk te leen 18 Wilt u ook actief aan de slag met verkeerseducatie?

21 JONGleren in het verkeer Doelgroep: kinderdagverblijven, peuterspeelzalen, voorscholen en ouders Baby s en kleuters nemen ook al deel aan het verkeer. In een fietszitje, vanuit een buggy, aan de hand van hun ouders: op allerlei manieren doen zij al jong indrukken op in het verkeer. Daarom is er ook een programma voor de allerkleinsten: JONGleren in het verkeer. JONGleren in het verkeer is bedoeld voor peuterleidsters en pedagogisch medewerkers en bestaat uit een uitleenkist met praktisch materiaal waarmee u drie weken in de groep kan werken met het thema verkeer. Een adviseur verzorgt een training op locatie aan de pedagogisch medewerkers en peutersleidsters. Tijdens de themaweken kunnen zij gebruik maken van de themakist met verkeersmaterialen, prentenboeken en speelgoed voor de peuters. Als afsluiting van de themaweken is er een bijeenkomst voor de ouders, verzorgd door de adviseur. In deze bijeenkomst staat het veilig vervoer van kinderen, de ontwikkeling van kinderen in het verkeer en de rol van ouders als verkeersopvoeder centraal. Leskist te leen voor een periode van 3 weken Materiaal Leskist JONGleren met onder andere: handleiding, liedjes CD, DVD, vertelplaten, prentenboeken, verkeerslicht, verkeersborden en puzzels. 19

22 Direct aan de slag? Wilt u meer weten of wilt u direct actief aan de slag met verkeerseducatie? Neem dan contact op met de aanbieder in uw regio. Of kijk op de website om direct aan te melden. Wassenaar HCO Contactpersoon: Henk Smit Zandvoortselaan EM Den Haag Telefoon verkeer@hco.nl Den Haag Rijswijk Leidschendam- Voorburg Pijnacker- Nootdorp Zoetermeer SAD Wassenaar Contactpersoon: Geri Hulsen Raadhuislaan CP Wassenaar Telefoon algemeen@sadwassenaar.nl Westland Midden-Delfland Delft OnderwijsAdvies Contactpersoon: Manon de Joode Van Beeckstraat BC Zoetermeer Telefoon verkeer@onderwijsadvies.nl 20

23 Colofon Productie en teksten: HCO, OnderwijsAdvies en SAD Wassenaar Fotografie: Ruud Slagmolen Copy, Concept & Creatie Vormgeving: Vadding/ Len Blonk Uitgave: Januari 2014

24