Aanbod NME-Betuwe. Onderbouw, groep 3 en 4. FOTO: Magnetenkermis OBS De Bellefleur, Dodewaard

Transcriptie

1 Aanbod NME-Betuwe Onderbouw, groep 3 en 4 FOTO: Magnetenkermis OBS De Bellefleur, Dodewaard

2 AANBOD voor groep 3-4 Een beknopt overzicht van het aanbod van het NME-Betuwe,bestemd voor groep 3-4. Meer info over dit aanbod vindt u in het digitale catalogus- en reserveringsprogramma nmegids.nl. (waar dat staat leest u in het deel algemeen ). Heeft u uw keuze gemaakt? Reserveer dan, liefst zo snel mogelijk, via de website. Wie het eerst komt.. Let op: Het aanbod breidt gedurende de loop van een schooljaar uit. Vooral excursies maar ook leskisten. In nmegids.nl staat steeds het actuele aanbod, up to date. In dit overzicht vindt u achtereenvolgend: Algemeen: Hoe u gebruik kunt maken van materialen en diensten van NME Betuwe. Spelregels. Materiaalzendingen: Rondom een thema een handleiding met werkbladen en per pakket voldoende concreet materiaal om er met een hele groep mee te werken.. Let op: deze moet u bestellen vóór een uiterste datum. De afleverdatum staat vast. Meestal is het een kooppakket, dan wordt het uw eigendom. De materiaalzendingen via het Gelderse NME-netwerk komen in een cyclus van 3 jaar terug! Leskisten: In een leskist zit een handleiding met lessuggesties, werkbladen ed plus het benodigde materiaal. In een lesdoos zitten geen of weinig materialen. U leent het voor een bepaalde periode (meestal 2,5 week). De leskisten zijn onderverdeeld in 5 categoriën. Dat zijn: seizoenen / natuur, planten en dieren / water, bodem, lucht en weer / techniek en duurzaamheid / mens, voeding, gezondheid. Uitleenmaterialen: Allerlei boekensets en (veldwerk)materialen die u als ondersteuning kunt lenen. Hier zit geen handleiding bij. Zoekt u iets wat (nog) niet in de lijst staat? Gewoon vragen. Projecten, lessen en excursies: Projecten zijn onderwerpen (thema's) die geschikt zijn voor een hele bouw of schoolbreed uitgevoerd kunnen worden. Sommigen sluiten aan bij landelijke thema weken of dagen. U krijgt lessuggesties en/of handreikingen om zelf aan de slag te kunnen. Hier zijn meestal géén kosten aan verbonden. We hebben ook projecten die voor één groep of bouw geschikt zijn en (deels) gefinancierd worden door de gemeente of Regio Rivierenland. Lessen en excursies: Een of meer gastdocenten komen in de klas of u gaat met de leerlingen onder begeleiding van een of meer gastdocenten op een buiten-locatie ( boerderij, park ed) aan de slag. Hier zijn vaak kosten aan verbonden. In de digitale nmegids staan alle excursies vermeld. inclusief de kosten. Elke school kan aan alle excursies deelnemen. Om te kunnen zoeken op locatie is er een uitsplitsing gemaakt: in de betuwe / in en om Hemmen / in en om Elst (gld). Inspiratie op thema: Ideeënbronnen (géén kant en klare leskisten) over een aantal onderwerpen. We hebben nog veel meer, o.a. van het Kleine Loo.

3 Algemeen Inschrijven/reserveren De inschrijvingen voor NME in de Betuwe lopen via internet, via NME-centrum Midden-Betuwe. Het digitale catalogus- en reserveringsprogramma nmegids.nl is te vinden op: onder AANBOD PO-BSO. Het is ook te vinden op de site onder lesmaterialen/bestellen. Een stap-voor-stap handleiding hoe te werken met dit catalogus- en reserveringsprogramma vindt u op de website bovenaan in het horizontale menu, onder de knop Informatief en dan gebruiksaanwijzing nmegids.nl. Ook staan op de genoemde websites de NME aanbodgidsen voor de verschillende bouwen. Elke school heeft een eigen inlogcode en wachtwoord. Bent u dit kwijt, neem dan contact op met de NME-contactpersoon bij u op school of met de coördinator. Gedurende het schooljaar kunt u met uw codes zelf uw reserveringen maken, wijzigen en/of annuleren. U krijgt via het systeem automatisch een mailbericht van elke reservering, wijziging ed. Zorg daarom dat mailadressen correct zijn en blijven! Voor annulering gelden de volgende regels: Leskisten kunt u tot 3 dagen voor uitleendatum wijzigen of annuleren. Materiaalzendingen kunt u tot de aangegeven uiterste datum annuleren. Annuleert u later dan genoemde termijnen, dan worden de kosten in rekening gebracht. Ophalen en terugbrengen Leskisten dient de school zelf op te (laten) halen en terug te (laten) brengen naar het NME-centrum in Opheusden of een van de NME-depots. Eén week voor zowel de start als de afloop van een uitleenperiode krijgt u van ons per een herinneringsbericht met daarin ook adres en tijd. Hetzelfde voor het ophalen van pakketten van de materiaalzendingen. U kunt gebruik maken van een koeriersdienst. Geef, als u hier gebruik van wilt maken, dit aan bij uw reservering of neem hiervoor tijdig contact met ons op. Daarvoor betaalt u 15,= per keer, ongeacht aantal leskisten/materiaalpakketten. Als u leskisten en/of materiaalzendingen niet ophaalt, brengen wij deze toch volledig in rekening. Als u spullen niet, te laat of incompleet terug brengt, betaalt u een boete. Locaties, openingstijden en contactpersoon Gemeente Buren: een onbemande post in de Brede School in Maurik, in de gang bij de kamer van de locatiemanager van de OBS. Contactpersoon: Annemieke Jansen. Gemeente Neder-Betuwe: NME-centrum in Opheusden. Contactpersoon: Annemieke Jansen. Gemeente Overbetuwe: voor scholen uit Elst en Driel het NME lokaal in OBS Stap voor Stap in Elst. Contactpersoon: Netty van Cappellen. Voor de andere scholen een onbemande post in de ACBS Lammerts van Bueren in Zetten. Contactpersoon Hans Cornelissen. Op genoemde locaties staan de materialen tijdig klaar cq verwachten we ze terug. Wij zijn in Opheusden en Elst sowieso aanwezig op de ophaal/terugbrengdata en tijdstippen en verder op afspraak. Bij overmacht graag afbellen naar de contactpersoon van de locatie i.p.v. een mail sturen want die lezen we niet altijd meteen uit. Andere afspraken lopen altijd via de coördinator. Kwaliteit Alle leskisten en materiaalzendingen worden door ons nauwkeurig gecontroleerd voordat u ze krijgt. Als er iets aan mankeert/ontbreekt, wordt dat door ons vermeld. Mocht u toch nog iets anders missen, wilt u dan direct contact met ons opnemen? Daarmee kunnen we voorkomen dat we u abusievelijk kosten in rekening brengen. Raakt er iets kwijt of kapot, meldt het ons a.u.b. bij het terugbrengen.

4 Gemeentelijke bijdragen/subsidies en eigen bijdragen De gemeenten Buren, Neder-Betuwe en Overbetuwe betalen aan hun respectievelijke NME-centra een bijdrage / subsidie om aan het basisonderwijs NME te kunnen aanbieden in de vorm van leskisten, materialen, excursies en diensten. Voor het lenen van leskisten ed. betalen de scholen een eigen bijdrage. Dit bedrag is een bijdrage aan de ontwikkel- en materiaalkosten. De kosten voor de materiaalzendingen zijn 15,- per pakket (niet: per zending!). De kosten voor excursies zijn afhankelijk van aanbieder en (kunnen) verschillen per gemeente. In de netto bedragen, die de school ziet na het inloggen, zijn de gemeentelijke subsidies verwerkt. Uw school ontvangt een rekening halverwege en/of aan het einde van het schooljaar voor alle gereserveerde leskisten, afgenomen materiaalpakketten, excursies en indien van toepassing voor de koeriersdiensten. Voor materialen die zoek raken of kapot gaan, brengen wij de kosten apart in rekening. Verantwoordelijkheid Voor alle activiteiten geldt dat de verantwoordelijkheid voor leerlingen en materialen bij de school ligt. Ook als programma s (deels) door derden worden uitgevoerd of begeleid. Perioden In kennen we onderstaande leenperioden. Afwijkingen hiervan zijn in overleg mogelijk, bijv. voor een kijkavond, studiedag etc. We hebben zo goed mogelijk rekening gehouden met vakanties e.d. maar dat is niet altijd eenvoudig omdat we in 2 regio s werkzaam zijn (midden en zuid) en er veel onderlinge verschillen zijn tussen de scholen. Komt een periode niet uit, bijvoorbeeld omdat er een (deel) schoolvakantie in valt? U kunt suggesties voor een andere periode doen, het is aan ons om dat te honoreren... Vraag het altijd vooraf bij uw reservering, dat werkt het prettigst voor u en voor ons Ophalen Terugbrengen 2015 Ophalen Terugbrengen wo vr wo. 7-1 vr wo vr wo vr wo vr wo vr wo vr wo vr. 3-4 wo vr wo. 8-4 vr wo vr wo vr wo. 3-6 vr wo vr Contactgegevens Stichting NME centrum Midden-Betuwe. Coördinator: Annemieke Jansen postadres: Appelgaard 9, 4033 JA Lienden / bezoekadres na afspraak: Tielsestraat 11 b, 4043 JP Opheusden mail: nmebetuwe@gmail.com website: Facebook: NME Betuwe KvK: IBAN: NL67 INGB De gegevens van NME Overbetuwe vindt u op NME in de Betuwe Natuur- en Milieu Educatie in de Betuwe krijgt vorm door samenwerking tussen NME Overbetuwe (dat zijn CNME t Pakhuis en Boerderij Lingezegen) en NME-centrum Midden-Betuwe. Het totale werkgebied omvat de gemeenten Overbetuwe, Neder-Betuwe en Buren.

5 Materiaalzendingen: Vogelrestaurant, BESTELLEN: voor Groep: 1,2,3,4 Materiaalzending Seizoen: winter Klaslokaal, schoolomgeving Welke vogels zie ik in de winter, hoe herken ik ze? Wat hebben ze aan voedsel nodig, kunnen ze dat vinden? Hoe maken we als klas een vogelrestaurant waar de vogels graag en veilig zijn? Er zitten veel concrete doe- en kijkopdrachten in, knip- en kleurplaten, wandplaat, raamstickers, beloningsplaatjes en natuurlijk vogellekkernijen. Tip: doe spelenderwijs mee met de nationale tuinvogeltelling. Van graan tot brood BESTELLEN: OP = OP Groep: 1,2,3,4,5.6 Materiaalzending Klaslokaal, evt bakker of molen We eten (bijna) elke dag brood, maar waar het precies vandaan komt, da's geen dagelijkse kost! In de onderbouw ligt het accent op benoemen van de materialen en het volgen van het proces van graan tot brood. Dit pakket kan goed gebruikt worden tijdens een 'broodproject' waarbij u ook naar een bakker en/of een molen gaat. Kruidenwijzer Groep: 3,4,5,6,7,8 Materiaalzending BESTELLEN: voor 1 februari 2015 Klaslokaal Kruiden, vrijwel dagelijks eten we ze in gerechten. Maar hoe groeien kruiden? Waar zijn ze goed voor? En wist je dat je ook 'onkruiden' vaak gewoon kunt eten? Deze materiaalzending bevat o.a. een aantal verse kruidenplantjes, gedroogde kruiden en tuinkerszaad. Met behulp van deze materialen kan groep 3/4 onderzoeken hoe planten groeien, welke onderdelen een plant heeft en hoe de kruiden smaken. Van Kikkerdril tot Kikker BESTELLEN: uiterlijk 1 april 2015 Groep: 1,2,3,4 Materiaalzending Leverdatum aquarium ed: maart 2015 Klaslokaal Nederland, kikkerland. Weten uw leerlingen hoe de kikker zich ontwikkelt? Wat kikkerdril is en hoe kikkervisjs eruit zien? En wat het verschil is tussen kikkers en padden? We leveren u op tijd een klein aquarium, een handleiding met lessuggesties en werkbladen om aan de slag te kunnen. U moet ZELF voor het kikkerdril en/of paddensnoeren zorgen! Koolwitjes in de klas LET OP: zelf kopen via vlinderstichting groep: 1,2,3,4 zelf kopen: pakket Periode: april t/m oktober Klaslokaal, evt. buiten De kinderen kunnen de levenscyclus van de vlinder volgen. Ze ontdekken dat uit de eitjes rupsen komen, die rupsen eten en verpoppen zich en dan pas komt de vlinder tevoorschijn. In het pakket (te koop via de Vlinderstichting) zitten eieren, rupsen en poppen van het koolwitje. De verzorging is niet moeilijk. U moet zelf voor een terrariumbak of vlinderkweekkooi zorgen. En na afloop kunt u met de kinderen de vlinders buiten loslaten.

6 Leskisten: seizoenen Kastanjeboom, kleverige Knoppen (NME en taal) Groep: 4 Leskist Seizoen: winter en lente Klaslokaal - Buiten De ontwikkeling van knoppen wordt gevolgd bij kastanjebomen in de buurt en op foto s die in de kist zijn opgenomen. De kinderen ervaren de kleverige knoppen en leren hoe de ontwikkeling van knop tot blad of bloem in z n werk gaat. Drie lessen: Tijdens de ervaringsles leren de kinderen kastanjeknoppen kennen. In de tekstles lezen ze over de ontwikkeling van die knoppen. Bij de toepassingles gebruiken ze actief de aangeleerde begrippen. Koppeling van Taal (Begrijpend Lezen) en Natuur en Milieu Educatie. Leskisten: natuur, planten en dieren Wegkruipertjes en kriebelbeestjes Groep: 3,4 Leskist Periode: lente t/m herfst Klaslokaal en buiten Kleine kriebelbeestjes, waar wonen ze, hoe leven ze, hoe bewegen ze? In deze les leren kinderen ze zoeken, vangen, observeren en beschrijven. Specifiek de regenworm, de slak, de mier, de pissebed en de 1000-poot, maar ook eventueel andere vangsten. De leerlingen bekijken ze, leren de manier van voortbewegen benoemen en meer details aan het dier te onderscheiden. Ook maken ze zich een voorstelling van hoe en waar het dier leeft: heel dichtbij maar goed verstopt. Er valt veel aan te ontdekken, ook voor de leerkracht. Kriebelpoten (NME en taal) Groep: 1,2,3 en buiten Poes Lika uit het prentenboek Kriebelpoten ontmoet in en om het huis allerlei dieren. Dit vormt de basis van het project. De kinderen gaan naar buiten op zoek naar vergelijkbare dieren en verwerken hun ervaringen op diverse manieren in de klas. Steeds wordt een koppeling gemaakt tussen de natuurervaring en taalontwikkeling, waarbij de materialen in de kist ondersteunend werken. Er zijn diverse werkbladen met schrijfoefeningen, letterherkenning, woordherkenning, maar ook onderzoek, rekenen, knutselen en bewegen komt aan bod. t Jonge kind en bijen Groep: 1,2,3,4 Leskist Periode: lente t/m herfst Klaslokaal en evt buiten Bijen zijn eng, leuk, nuttig en... zeer intrigerend. Van het Bijenhuis in Wageningen komt deze handleiding met veel werkbladen. Wij voegden er wat imker- en bijenspullen, posters en boekjes bij plus een kleine bijenkast (wel raten, geen bijen!) Bezoek aan of van een imker verlevendigt het geheel.

7 Bijengeheimen Groep: 1,2,3,4 Leskist Periode: lente t/m herfst Klaslokaal en buiten De materialen in de kist nodigen de leerlingen uit om zich te verbazen over wat ze met bijen te maken hebben. Door het verhaal 'Bijengeheimen' belanden de leerlingen vervolgens op een speelse manier in de bijenwereld. Met behulp van het buitenpad en de bijbehorende activiteiten kunnen zij zich verplaatsen in een honingbij. Zo leren ze deze dieren nog beter kennen en ontdekken de leerlingen wat een 'bezig bijtje' precies inhoudt. Koning Bromvlieg zoekt een opvolger Groep: 3,4 Leskist Periode: maart tot oktober Klaslokaal, en buiten Koning Bromvlieg is de koning van het insectenrijk. Hij is al erg oud en zoekt een troonopvolger. De leerlingen kunnen hem helpen bij het zoeken van een geschikte opvolger. Die verzamelen informatie over insecten en gaan buiten op zoek naar echte insecten. De klas brengt hun gezamenlijke stem uit voor de beste insectenkoning. Naast kennismaking met insecten en hun eigenschappen richt deze leskist zich op waardevorming: wat vind ik van dit insect en waarom? Jop vindt een veer Groep: 1,2,3 Leskist Periode: lente t/m herfst Klaslokaal en evt. buiten Jop is op bezoek bij buurvrouw Anne. In de tuin vindt hij een veer. Deze veer zorgt voor veel vragen en ontdekkingen over vogels. Samen met Jop zoeken de kinderen naar het antwoord op vragen en ontdekken ze welke vogels er in hun leefomgeving voorkomen. Dierenwelzijnslessen (voedselproducerende dieren) Groep: 1,2,3,4,5,6,7,8 Deze leskist hoort bij het lesprogramma Dierenwelzijnslessen, te vinden op de site Hier zijn naast de complete (digibord)lessen ook verschillende webquests, digitale werkbladen, opdrachten die aansluiten bij de lessen en spelletjes te vinden. De lessen gaan over de volgende productiedieren: kip, koe, varken, geit, vis, konijn en honingbij. De leskist brengt de praktijk in de lessen. We hebben ook nog de leskisten van de serie "Natuur op de boerderij", een kennismaking met het agrarische bedrijf. Deze zijn wat verouderd maar u kunt ze nog wel lenen. We stimuleren een bezoek (excursie) aan een agrarisch bedrijf. Kijk bij Excursies, Boerderijeducatie Rivierenland. Boerderijhoek: Spelenderwijs leren Groep: 1,2,3 Een kist vol materialen waarmee u een boerderijhoek kunt inrichten. Boerderij, voertuigen, dieren, hekjes enz. Er is géén programma gemaakt rond de boerderij met ontwikkelingsbladen, werkbladen, liedjes ed. Er is wel een achtergrondinformatie-map en volop kopieerbare kleurplaten en (voor)leesboekjes.

8 Kids for animals met o.a. derenbeschermersspel Groep:3,4,5,6,7,8 evt. excursie Met het lesspel maken de leerlingen op een leuke en spannende manier kennis met dierenwelzijn. Het spel bestaat uit 24 quizvragen die zijn voorzien van videofragmenten op DVD. Een respectvolle omgang met dieren staat hierin centraal. De vragen zijn verdeeld over verschillende thema s en steeds in 3 niveaus. Verder in de leskist een aantal themakranten met verwerkingsbladen over verschillende onderwerpen zoals het dierenasiel en huisdieren. En enkele boekjes over dierenbescherming. Professor van Wiegen ziet ze vliegen Groep: 4,5,6 en buiten Professor van Wiegen onderzoekt vogels. Nu is hij heel ongelukkig gevallen en heeft last van geheugenverlies. De leerlingen gaan hem helpen met zijn onderzoek naar anatomie, broeden/eieren/nesten, vogeltrek, gedrag en soort, biotoop en bescherming en vogels in de eigen omgeving. Op speelse manier leren de leerlingen veel over vogels. De verdwaalde boom Groep: 3,4 en buiten Bomen staan overal. Ze zijn voor kinderen een heel belangrijk onderdeel van hun omgeving. In 3 lessen ontdekken kinderen wat ze van de bomen rond de school vinden en leren ze deze waardering te verwoorden. Ze breiden hun boom-woordenschat uit en leren hoe een boom leeft: wat heeft hij nodig en wat geeft een boom ons? Bij dit alles hoort een bomenlied en in een bomenhoek in de klas kunnen de leerlingen aan de slag met leerzame en creatieve opdrachten. Verhalen uit bomenland Groep: 3,4 en buiten De kern van elke les bestaat uit een verhaal over bomen. De bomen vertolken in de vier Periodeen verschillende herkenbare menselijke gevoelens. De kinderen krijgen op deze manier een band met de bomen in hun leefomgeving. Elke les wordt afgesloten met een kringgesprek. Tijdens de extra verwerkingsopdrachten beleven de kinderen op een actieve manier aspecten uit het leven van een boom. Rupsen en vlinders Groep: 3,4 Lesdoos Periode: april t/m september Klaslokaal en buiten Er kruipt een rups, er vliegt een vlinder. En de kinderen vinden dat erg interessant. Daarom deze eenvoudige lesdoos waarmee u aan het thema vlinders kunt werken. Helemaal geweldig wordt het als u levend materiaal in de klas heeft (zoals een koolwitjespakket via de Vlinderstichting). Bij en op de thematafel komen de posters, de boekjes en misschien wel een kweekbak. En anders is er altijd een vitrinebak met opgezette vlinders om naar te kijken.

9 Merelpad Groep: 3,4 Leskist Periode: april t/m september Buiten Het Merelpad is een aardewandeling (Earthwalks). Tijdens aardewandelingen gaat het om zintuiglijke ontmoetingen met de natuur: kijken, ruiken, proeven, voelen en horen. Volgens deze filosofie is natuurbeleving belangrijker dan kennis opdoen. In de schoolomgeving, park, bos,.. worden 8-10 opdrachten in een circuitvorm uitgezet. Dat zijn o.a. Kras en snuif, Hemeloog, Horen, zien en stil zijn, Je bent er wel maar ik zie je niet, Klodders kleur. Leskisten: water, bodem, lucht en weer Drijven en zinken Groep: 3,4 In circuitvorm gaan de leerlingen zelfstandig allerlei proefjes met water doen. Vooral drijven en zinken staan centraal. We gebruiken eenvoudige materialen, dus de kinderen kunnen het thuis ook nog eens (voor)doen. Er valt veel aan en met water te ontdekken... Spelend ontdekkingen doen aan het water Groep: 1,2,3,4 Veel materialen en een aantal kaarten waarmee de kinderen 'aanrommelen' om zelf allerlei ontdekkingen te doen aan water: drijven & zinken / golven / oplossen & mengen / kruipend water / waterkracht / vorm / geur & kleur / bellen blazen enz. Kan zowel in een waterontdekhoek als met groepjeswerk gebruikt worden. En leuk te combineren met een slootjes-onderzoek. Over de pot en de put: waar ga je heen, drol? Groep 1,2,3,4,5,6,7,8 - Buiten Tanden poetsen, toilet doorspoelen, (af)wassen: in huis maken we water vies en spoelen het weg door een putje. Ook het water dat buiten valt, verdwijnt.. Voor de onderbouw: de grote boodschap. Over de taal van het (afval)watersysteem en het ontwikkelen van hoeveelheidsbegrip. Waterkoffer Groep: 1,2,3,4,5,6,7,8 Project Periode: hele jaar Klaslokaal Waterschap Rivierenland heeft een Waterkoffer ontwikkeld. De koffer bevat verschillende lespakketten, boeken, DVD s, CD s en lessuggesties als aanvulling op de lessen over water uit het NMEaanbod. Gaat u zelf naar een sloot of plas om water-onderzoek te doen? Leen dan ons set veldwerkmaterialen slootjesexcursie.

10 Bodem.nu: bodemwerk Groep: 3,4 llskist Periode: lente t/m hersft Klaslokaal en buiten Het verhaal van Els Wielewonder, een meisje wat meer in dan op de bodem zit, loopt als een rode draad door bodemwerk. Zij brengt de kinderen al snuffelend op het spoor van de bodem en zet hen aan tot nadenken over het bouwen en inrichten van een bodem-museum in de klas. Maar voordat het museum er is, moet er heel wat bodemwerk verzet worden. Naar keuze kan het traject Els Wielewonder (4 activiteiten, minimaal 4 middagen) of traject Bodemkijker (2 activiteiten, 1 middag) gedaan worden. Als u meer tijd heeft, kunt u meer activiteiten doen: excursie, muziekles, expert in de klas. De wereld onder je voeten - onderbouw Groep: 1,2,3 - evt. excursie De wereld onder je voeten...is de wereld van Mollie de Mol. Hoe zien mollen eruit, hoe leven ze, wat komen ze tegen in de grond (andere dieren, water, schatten, etc.) Het project bestaat uit een inleidende les, het spel, de afsluitende les en facultatief een excursie. Het spel speelt u in een ingericht (speel)lokaal met hulp van (natuur)ouders. De wereld onder je voeten - middenbouw Groep: 4,5,6 leskist Periode: hele jaar In en om school In de inleidende les maken kinderen kennis met Mollie de Mol. Zij stelt een aantal vragen over Rivierenland. De kinderen kunnen deze vragen nog niet beantwoorden. Tijdens de spelles gaan de groepjes allerlei opdrachten bekijken/doen waardoor ze veel facetten uit verleden en heden ontdekken. De kinderen kunnen in de afsluitende les Mollie s vragen beantwoorden. Het project bestaat uit een inleidende les, het spel, de afsluitende les en evt. een excursie. Leskisten: techniek en duurzaamheid Magneten van professor Pooltjes Groep: 4,5,6 Professor Pooltjes, expert op het gebied van magneten, heeft een bezoek aan de school gebracht waarbij hij enthousiast zijn experiment heeft laten zien. Door zijn ietwat gehaaste vertrek vergeet hij zijn materialenkoffer mee te nemen. Deze staat nu nog in de klas terwijl de prof op het vliegveld staat, klaar voor vertrek. De professor verzoekt de leerlingen om zijn experimenten voort te zetten en uit te werken. De leerlingen steken hier veel van op!

11 Magneten Groep: 1,2,3,4 Een spannende leskist waarbij de leerkracht begint met al fluitend een slang uit een mandje te toveren... Vervolgens gaan de kinderen op zoek naar alles wat wel/niet aangetrokken wordt door een magneet. Daarna doen ze nog een aantal gerichte proefjes met magneten en ontdekken zo de eigenschappen ervan. Deze kist heeft veel raakvlakken met de 'magnetenkermis'. Magnetenkermis Groep: 1,2,3 In 2 grote kisten zitten een bonte verzameling met magnetische voorwerpen en speelgoed waarmee de leerlingen zelfstandig op hun eigen niveau ontdekkingen doen. Op een speelse wijze komen de eigenschappen van magneten en het fenomeen magnetisme aan de orde. De kist heeft raakvlakken met 'magneten' maar andere materialen. Glasgraveerset Groep: 1,2,3,4,5,6,7,8 Uitleenmateriaal Periode: hele jaar Klaslokaal Glasgraveerset met voorbeelden, glasverf op waterbasis, glasstiften op waterbasis en frostdesign voor het hergebruiken van glas. Laat de leerlingen lege (jam)potjes meebrengen om er bijvoorbeeld een verjaars-, vaderdag- of moederdagkado van te maken. Of een waxinelichthouder met Kerst. Let op: uitvoering met de graveerpen door de leerkracht Spiegels Groep: 1,2,3,4 Een kist vol glimmende en spiegelende materialen. Met behulp van eenvoudige werkkaarten en boekjes worden aspecten rondom spiegelen ontdekt zoals vlakke, holle en bolle spiegels. Ook creatief denken en bezig zijn wordt geprikkeld. Verschillende materialen kunnen in de klas opgehangen worden. Sop, de grote bellenblaasontdekkers Groep:3,4 Leskist Periode: hele jaar klaslokaal In Nederland woont een Bellenblaasontdekker. Het is zijn taak om allerlei ontdekkingen te doen met zeepsop. Hij heeft al ontdekt dat je enorm grote bellen kunt blazen. En een rijtje bellen achter elkaar of een bel in een andere bel. Maar nu zit hij zonder werk. Hij denkt dat er niets meer te ontdekken valt. Daarom vraagt hij uw klas om hem te helpen. Misschien kunnen uw leerlingen voor hem nieuwe ontdekkingen doen...

12 Zwerfafval, mooi niet! (oude versie) Groep: 1,2,3,4,5,6,7,8 Lesdoos Periode: hele jaar Klaslokaal - Buiten Het uitgangspunt van "zwerfafval mooi niet" is het bewerkstelligen van gedrags-verandering: voorkomen van zwerfafval. In elke bouw worden dezelfde 3 onderwerpen uitgewerkt:rondslingerende rommel - waar komt die rotzooi toch vandaan? - in de prullenbak ermee! U kunt natuurlijk het schoolplein of de schoolomgeving ontdoen van eventueel zwerfvuil... Zwerfafval, mooi niet! (nieuwe versie) Groep: 1,2,3,4,5,6,7,8 Lesdoos Periode: hele jaar Klaslokaal - Buiten Het thema van dit lespakket is zwerfafval: wat is het en waar komt het vandaan? Maar ook gevolgen van zwerfafval en oplossingen. Er zijn 3 lessen: les 1:ra, ra,raad het zwerfafval, les 2: verpakt, les 3:nog een keer Voor iedere leerling is er een werkblad dat bestaat uit vier kleurrijke pagina's met een spel 'Zwerfafval-domino', strips en puzzelopdrachten. Leskisten: mens, voeding, gezondheid De bakker en het brood Groep: 1,2,3 Lesdoos Periode: hele jaar Klaslokaal - evt. bakkerij In dit eenvoudige pakket gaan de kinderen aan de slag met brood. Ze bekijken en proeven brood, ze zaaien tarwe, malen graan en spelen in de bakkershoek. Extra dimensie krijgt de lessenserie met een bezoek aan een bakker of bakkerswinkel en/of een broodmaaltijd op school waarij de kinderen samen met de leerkracht / ouder(s) zorgen voor allerlei verschillende broodsoorten. Graan, meel en brood Groep: 4,5,6 Lesdoos Periode: hele jaar klaslokaal In dit project gaan kinderen aan de slag met brood. In 3 lessen komen het maken van graan tot brood en de smaak van brood aan bod. Het geheel wordt creatief afgesloten met broodhapjes, broodgedichtjes etc. Een bezoek aan een molenaar (bijv. in Ingen of Wageningen) kan het maalproces verhelderen. Extra dimensie krijgt de lessenserie met een bezoek aan een bakker/bakkerswinkel en/of een broodmaaltijd met allerlei verschillende broodsoorten op school. Van graan tot brood Groep: 3,4,5 Leerlingen leren alle fases van in het productieproces van brood kennen door deze zelf uit te voeren: zaaien, dorsen, wannen, malen, zeven. Alle benodigde materialen en grondstoffen bevinden zich in de kist plus een oventje. Voorzien van handleiding, werkbladen en een dvd. Wilt u brood bakken? Dan moet u voor de ingredienten zorgen.

13 Tante Door s buitenboek. Op zoek met je zintuigen! Groep: 3,4 Leskist Periode: hele jaar schoolomgeving Met deze kist leren de kinderen hun zintuigen bewust te gebruiken bij het verkennen van hun omgeving. Dit doen ze naar aanleiding van ansichtkaarten die ze krijgen van Tante Door. Tante Door is op fietsvakantie en stuurt kaartjes met waarnemingen die zij doet (wat ze ziet, hoort, ruikt, proeft en voelt). Kunnen de kinderen dit ook? Elke dag gaan ze een uurtje met een ander zintuig aan de slag (5x). Aldoende maken de kinderen een buitenboekje met hun waarnemingen en gevonden materialen. Ieder kind werkt hierbij op eigen niveau tevens aan zijn/haar taalontwikkeling. Ik groei Groep; 3,4 Leskist Seioen: hele jaar Klaslokaal Hoe zien mensen eruit in verschillende leeftijdsfasen, wat groeit er aan je, wat kun je (of niet), hoe word je later? Met deze lessenserie gaan de kinderen op zoek naar antwoorden op deze vragen. Er wordt niet alleen ingegaan op lichamelijke ontwikkeling (meten en wegen) maar ook op de toename van vaardigheden en zelfstandigheid. De levenslijn van jong naar oud vormt de rode lijn in het programa. In de laatste les wordt de zorg bij mensenkinderen vergeleken met die bij nakomelingen van verschillende diergroepen. Lesmateriaal van de GGD Groep: 1,2,3,4,5,6,7,8 Divers materiaal Periode: hele jaar Klaslokaal Het NME-centrum heeft weinig/geen leskisten over gezondheid, sexualiteit en gevoelens, lichaamsverzorging, gehandicapt zijn, pesten, genotmiddelen en dergelijke. Daarvoor verwijzen we u naar de GGD Rivierenland in Tiel. Zij hebben een groot aantal materialen voor in de klas maar ook voor ouderbijeenkomsten. Smaakkoffer (oude versie) Groep: 1,2,3,4,5,6,7,8 We weten allemaal dat je minder lekker eet wanneer je verkouden bent: als je niet goed kunt ruiken, smaakt het eten gewoon minder. Maar zonder dat we het onszelf realiseren, heeft ook de kleur van een product invloed op onze smaak en/of eetgewoonten uit onze cultuur. Al proevende kennis maken met smaken en geuren Smaaklessen (nieuwe versie) Groep: 1,2,3,4,5,6,7,8 Binnen Smaaklessen komt het thema (gezonde) voeding breed onder de aandacht. De onderwerpen die aan bod komen zijn opgedeeld in vijf pijlers: smaak, gezond eten, voedselproductie, consumentenvaardigheden en koken. Bij de laatste les koken de kinderen samen en leren ze dat bij eten ook sociale vaardigheden horen. Digitaal alle leerlingbladen, veel suggesties en digibord-links.

14 Uitleenmaterialen: Boeken over het thema boerderij Groep: 3,4 Materiaal Periode: hele jaar Klaslokaal Als u met het thema Boerderij (bijvoorbeeld de 'Boerderijhoek' / 'Landbouw en Natuur op de boerderij' / 'Boerderij-educatie Rivierenland') bezig bent, kunnen extra boekjes, spelletjes, liedjes ed over het thema welkom zijn. Wij hebben ze voor u verzameld Boekenset over bomen en het bos op leerlingniveau ll: Groep: Lessuggesties over bomen & bos op leerkrachtniveau lk: Groep 1 t/m 8 Materiaal Periode: hele jaar Klaslokaal-buiten Een flinke doos met boeken over het thema bomen en bos. Leuk te gebruiken samen met onze grote kist Bomen of bij de boskist. Of bij uw eigen thema / methode. We hebben ook een doos met suggesties voor lessen over bomen & bos, bijv. bomen en zintuigen, bomen en wonen, bomen en kleuren, het buitengewoon bomenproject enz. Boskist Groep: 3,4,5,6,7,8 Materiaal Periode: hele jaar bos (of park) Ideetjes en materialen, te gebruiken ter voorbereiding en uitvoering van een excursie in het bos. Heel veel materialen zoals zoekkaarten, onderzoeksbakken, loeppotjes en vergrootglazen, muizenval, boomhoogte- en boomdiktemeters. schepjes enz. Alles zit verpakt in kunststof bakken in een opvouwbare bolderkar. Groentetuintje in de klas Groep: 3,4,5,6,7,8 Project Periode: hele jaar klaslokaal Groentetuintje in de klas is een project over het kweken van groente. Gedurende 2½ schoolweek werken de leerlingen een paar minuutjes per dag mee om zaadjes en stronken uit te laten groeien tot smakelijke kiemen en groente. Er is een handleiding bijgevoegd en twee spannende introductieverhalen. Het project wordt afgesloten met het oogsten en opeten van de groente. Huid en Haar - Domino Groep: 1,2,3,4,5,6 Materiaal Periode: hele jaar Klaslokaal Kijken en voelen aan huid, haren of veren op 15 dominostenen van circa 12,5 x 25 cm. De bedoeling is dat de kinderen een dominoreeks maken. Er zijn twee zoekrichtingen: 1. Welke huid heeft dit dier? (vanuit de foto van een dier naar de huid) en 2. Welk dier hoort bij deze huid? (vanuit de huid naar de foto). De dieren zijn: vos, panter, paard, konijn, slang, wild zwijn, zal, ree, pauw, bruin schaap, varaan, krokodil, schildpad, wit schaap. Ook erg geschikt om te gebruiken bij een dierendagproject.

15 Insectenkooi (vlinderkooi) Groep: 1,2,3,4,5,6,7,8 Materiaal Periode: lente t/m herfst Klaslokaal Een houten kooi ( circa 35x35x45 cm) met aan 3 zijkanten fijn gaas. Erg geschikt om het proces van ei tot volwassen insect bij vlinders te volgen. Als u ZELF bij de vlinderstichting een vlinderpakket bestelt, kunt u de rupsen, poppen en vlinders hierin prachtig laten bewonderen door de leerlingen. Geef bij het reserveren aan wanneer u het vlinderpakket ontvangt. Wij zorgen dan dat u de vlinderkooi op tijd op school heeft. Loeppotjes Groep: 1,2,3,4,5,6,7,8 Materiaal Periode: hele jaar Klaslokaal en buiten Loeppotjes: ongelofelijk handig en eenvoudig te gebruiken door alle leerlingen. 15 stuks in een platte doos, dus gemakkelijk mee te nemen. Veldwerkmateriaal voor herfst-excursie Groep: 1,2,3,4,5,6,7,8 Materiaal Periode: herfst Buiten Een verzameling materialen waarmee u de kinderen tijdens een herfst-excursie kunt laten werken. Zoekkaarten, loeppotjes, spiegeltjes, verzamelbakken enz enz Er zit géén docentenhandleiding en/of werkbladen bij! Veldwerkmateriaal voor water- / slootjesexcursie Groep: 1,2,3,4,5,6,7,8 Materiaal Periode: Hele jaar buiten bij sloot of plas Een verzameling van schepnetjes, emmers, bakken, loeppotjes en zoekkaarten waarmee u de kinderen rondom het water kunt laten werken. Er zit geen docentenhandleiding bij! Projecten, lessen en excursies: Projectweek op school? Groep: 1,2,3,4,5,6,7,8 Het NME-centrum kan u helpen bij het organiseren van een project- PROJECTWEEK (week) over Natuur: Water Bos Seizoenen - Biotopen enz. Vraag gerust om meer info. over de mogelijkheden. Doe het wel tijdig. Groene Voetstappen Groep: 1,2,3,4,5,6,7,8 Project van 16 tot 22 september 2014 * Klaslokaal Een week lang Groene Voetstappen verzamelen door lopend of fietsend naar school te komen (in plaats van gebracht te worden met de auto). Dit is goed voor het milieu, gezond en veilig. Elke dag besteedt u ongeveer 15 minuten aan het hoe en waarom van deze actie d.m.v. eenvoudige opdrachten. Meer info op onze website. Welke school wordt kampioen Groene Voetstappen verzamelen?? * = het kan ook in een andere week, bijv. rond de Dag van de Duurzaamheid

16 Warme Truiendag Groep: 1,2,3,4,5,6,7,8 Project 6 februari 2015 Klaslokaal evt. Buiten Op 16 februari 2014 vindt de landelijke Warme truiendag plaats. Op deze dag kunt u de verwarming enkele graden lager zetten en de leerlingen vragen die dag in een extra warme trui naar school te komen. Meer tips staan op de website. Gaan ze thuis ook meedoen?? Deze dag wordt georganiseerd door het Klimaatverbond en verwijst naar Verdrag van Kyoto. De verwarming 1 graad lager betekent 7 % minder energieverbruik en dus 7 % minder CO2 uitstoot. Hiemee kun je het klimaat sparen zonder comfort verlies. Zwerfvuildag, dag zwerfvuil Groep: 1,2,3,4,5,6,7,8 Project Periode: maart Klaslokaal - Buiten In maart hebben we binnen de gemeenten Buren en Neder-Betuwe altijd een zwerfafvalproject waar we inzetten op deelname door groep 3 en/of 6 maar wat ook schoolbreed uitgevoerd kan worden. Het uitgangspunt in dit project is het bewerkstelligen van gedragsverandering (voorkomen van zwerfafval) door weten is doen. Het vernieuwde pakket 'zwerfafval, mooi niet' wordt hierbij gebruikt (zie info aldaar). De leerlingen gaan actief buiten zwerfvuil verzamelen tijdens de afsluitende zwerfvuildag, op de donderdag in de Week van NederlandSchoon. En de gemeente haalt het zwerfvuil bij school op. Boer zoekt school / boerderij-educatie Rivierenland Groep: 1,2,3,4,5,6,7,8 Excursie Periode: Agrarisch bedrijf Waar komt ons dagelijks voedsel eigenlijk vandaan? Wat gebeurt er allemaal in de landbouw? Het Rivierengebied staat bekend om de weilanden met koeien, akkers met groenten, boomgaarden met fruit en de (laan)bomenteelt. Boerderij-educatie is er om kinderen ervarend te laten leren dat melk, eieren en groenten niet uit de fabriek komen maar van de boerderij. Imker zoekt school Groep: 1,2,3,4,5,6,7,8 Excursie Periode: Met de klas naar de imker/bijenstal of een imker op school laten komen met materialen om zodoende van alles te weten te komen over bijen, honing enz. Als onderdeel van de lesserie uit Bezige Bijen (gr 5-6) hebben we Bezige Bijen en de imker. De natuur in de verschillende seizoenen: het bos wordt wakker / speuren naar herfstsporen /.. Groep: 1,2,3,4,5,6,7,8 Excursie Periode: buiten, diverse locaties Op diverse locaties kunt u met uw groep de verschillende seizoenen ervaren. De kinderen maken dan in groepjes een wandeling langs allerlei mooie plekjes waar ze een opdracht doen. Ruiken, voelen, kijken maar ook bijv. verstoppertje spelen, verzamelen of vertellen. De opdrachten, materialen en route worden verzorgd door het NME of de lokale gids/aanbieder.

17 Natuur in de klas, klas IN DE NATUUR Groep: 1,2,3,4,5,6,7,8 Excursies Periode: hele jaar diverse locaties Met alle leskisten en uitleenmaterialen haalt u de natuur in de klas. Het NME-centrum ziet ook graag de klas in de natuur. Vandaar dat we nog steeds bezig zijn ons aanbod van lessen en excursies uit te breiden. In de digitale nmegids (te vinden op onder aanbod PO-BSO) is het meest recente aanbod te vinden. Misschien kunnen we ook 'maatwerk' leveren voor uw school. Inspiratie op thema Bomen Groep: 1,2,3,4,5,6,7,8 Leskist natuur, planten.. Periode: hele jaar Klaslokaal - Buiten De boom in de breedste zin van het woord komt aan bod. Van het verkennen van de boom zelf en de dieren in en om de boom tot papier maken en het bouwen van een bomobiel. De boom beleven door activiteiten en m.b.v. leerlingenbladen. Het aantal lessen kan naar keuze lopen van één tot een uitgebreid project. De leskist bomen is een complete kist voor de hele school. De kist bevat een ideeënboek en veel materialen over hout en bomen. In de bomenmap uitgesplitst voor 4 verschillende leeftijdsgroepen. Buiten kijken Groep: 1,2,3,4 en buiten De schoolomgeving verkennen aan de hand van de thema s: zintuigen, het weer, de bodem, kleine beestjes, wilde planten, vogels. De materialen en de handleiding in de kist zijn eenvoudig maar functioneel. U kiest zelf welk(e) thema( s) u neemt, mogelijk om het materiaal juist goed bij uw eigen methode aan te laten sluiten. Zorgen voor de natuur onderbouw Groep: 3,4 Lesdoost Periode: hele jaar Klaslokaal en buiten Vanuit het hart, hoofd, handen principe leren kinderen zorgen voor de natuur. Concreet handelen staat centraal: beleven en ervaren. Waardenvorming en verantwoordelijkheid/participatie zijn belangrijk. De natuurzorgthema s voor groep 3-4 zijn: - kweken en verzorgen van een zonnebloem - observeren en zorgzaam gedrag voor bodemdieren - het merelpad (Gelijknamige leskist te leen bij ons!) INSPIRATIE?? Groep: 1,2,3,4,5,6,7,8 Wilt u aan de gang met een thema over natuur of duurzaamheid en zoekt u nog wat ideetjes? Informeer dan of wij u kunnen helpen! We hebben veel losse materialen, lessuggesties enz. die niet in deze lijst staan maar wel bruikbaar (kunnen) zijn. En anders kunnen we u misschien helpen waar u wel wat kunt vinden. Kijk ook op onze website bij de LINKS voor ideetjes. Succes!