8621 Geraadpleegd. Kers.F, Zwaneveld.J

Transcriptie

1 VOORSTEL AAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS Van: B. Wouda Tel.nr. : 8621 Geraadpleegd consulent Datum: 3 oktober 2013 Afd.: Ruimte Beleid en Projecten Financieel: Tekenstukken: Ja Bijlagen: 2 Afschrift aan: Kers.F, Zwaneveld.J N.a.v. (evt. briefnrs.): Onderwerp: Verlenging Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit Juridisch Personeel Communicatie ICT Inkoop: Datum: 3 oktober 2013 Nummer: 13A Advies: In te stemmen met de brief aan de provincie Utrecht waarin wordt aangegeven dat het college van burgemeester en wethouders van Woerden akkoord gaat met verlenging van het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit en deze te versturen. Paraaf team-manager: Begrotingsconsequenties NEE B. en W. d.d.: Portefeuillehouder: - wethouder Duindam

2 Inleiding: De provincie heeft verzocht om in te stemmen met verlenging van het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL). Het NSL is opgezet om de problematiek rondom de luchtkwaliteit in landelijke samenhang op te pakken. De inwerkingtreding van het Besluit luchtkwaliteit 2001 op 11 juni 2001 zorgde er in eerste instantie voor dat veel woningbouwprojecten geen doorgang konden vinden. Het Besluit luchtkwaliteit 2005 van 4 mei 2005 en later de Wet luchtkwaliteit van 1 november 2007 gaven extra flexibiliteit. Snel werd duidelijk dat Nederland niet tijdig kon voldoen aan de grenswaarden. Nederland heeft toen uitstel (derogatie) gevraagd bij de EU. Op 7 april 2009 heeft de Europese Commissie laten weten aan de toenmalige minister van VROM de derogatie te verlenen met als voorwaarde dat via een luchtkwaliteitplan werd aangetoond op welke manier wordt voldaan aan de wettelijke grenswaarden voor stikstofdioxide (NO2) per 1 januari 2015 en fijn stof (PM10) per 11 juni In het kader van het NSL zijn op landelijk niveau afspraken gemaakt over de te nemen maatregelen. Projecten hoeven niet meer individueel getoetst te worden en kan verwezen worden naar het NSL. De looptijd van het NSL is van 1 augustus 2009 tot 1 augustus Op dit moment is onzeker of tijdig voldaan kan worden aan de Europese grenswaarden voor fijn stof en NO2. Daarom is het raadzaam om het NSL voort te zetten. Voor de verlenging zijn procedurele eisen van kracht. Er wordt eerst een kabinetsstandpunt geformuleerd. Het kabinetsstandpunt wordt ambtelijk voorbereid in het reguliere NSL overleg, waaraan de gemeente Utrecht en de provincie Utrecht namens de regio Utrecht deelnemen. Dit kabinetsstandpunt wordt vervolgens ter inzage gelegd en een ieder kan daarop zienswijzen inbrengen. De planning van het ministerie is om begin 2014 het kabinetsstandpunt met een Nota van antwoord naar aanleiding van de ingediende zienswijzen naar de Tweede en Eerste Kamer te sturen. De vraag die de provincie nu stelt om in te stemmen, valt buiten deze procedure. De provincie stelt deze vraag zodat in het kabinetsbesluit kan meegenomen worden in hoeverre er draagvlak is voor de verlenging. De gemeente Woerden is ondanks het verstrijken van de reactie termijn niet te laat met reageren. Na overleg met de provincie is gebleken dat haar reactie nog meegenomen kan worden. Bevoegdheid: Het instemmen met de verlenging van het NSL is het voortzetten van b estaand beleid en behoort tot de werkzaamheden van het dagelijks bestuur. Beoogd effect: Door in te stemmen met verlenging laat de gemeente Woerden zien dat hiervoor draagvlak is. Door van de gelegenheid gebruik te maken en kritische kanttekeningen te plaatsen bij zaken die van negatieve invloed zijn op de luchtkwaliteit hoopt het college dat de rijksoverheid hier actie op onderneemt. Argumenten: 1.1 De NSL-monitoring is voor de gemeente een belangrijk hulpmiddel om de luchtkwaliteit te monitoren. De monitoringstool van het NSL geeft de luchtkwaliteit in Nederland weer. Alle (aangesloten) overheden in Nederland leveren input. Deze input bestaat voornamelijk uit verkeersdata. Op basis hiervan wordt de luchtkwaliteit berekend. Hierdoor ontstaat inzicht in de luchtkwaliteit in Nederland. Voordat het NSL in werking trad, moest de gemeente jaarlijks een rapportage luchtkwaliteit maken. 1.2 De NSL-monitoring is voor de gemeente een belangrijk instrument bij het maken van bestemmingsplannen en ruimtelijke onderbouwingen. Voor kleine plannen (van bijvoorbeeld minder dan woningen) hoeft niet te worden berekend wat de bijdrage van het plan aan de luchtkwaliteit is. Er moet echter wel worden aangetoond dat de luchtkwaliteit voldoende is, dus dat aan de grenswaarden wordt voldaan. Bij de meeste plannen kan dit worden gedaan door gebruik te maken van de resultaten van de NSL en de bijbehorende monitoringstool. Kanttekening:

3 1.1 Oorzaak van het (mogelijk) nog niet kunnen voldoen aan de norm voor NO 2 ligt gedeeltelijk aan het rijksbeleid De rijksoverheid heeft geen volledige controle over de uitstoot, daarvoor is begrip. Wel zijn een aantal ontwikkelingen geweest waar de rijksoverheid invloed op kan uitoefenen die er mede voor zorgen dat de grenswaarden niet tijdig worden behaald, namelijk: - Snelheidsverhoging tot 130 km/uur: de uitstoot van stikstofdioxide verdubbelt bijna als deze wordt verhoogd van 100 km/uur naar 130 km/uur. - Import Yung timers (auto s van meer dan 10 jaar oud) uit Duitsland. - Verhoogde directe NO 2 uitstoot door dieselauto s, door roetfilters. - Hogere buitenlandse bijdrage. 1.2 Voldoen aan normen betekent niet dat luchtkwaliteit geen aandacht verdient. Binnen de gemeente Woerden merken wij dat bewoners zich zorgen maken over de luchtkwaliteit, zelfs als blijkt dat grenswaarden niet worden overschreden. Het gaat daarbij vooral om drukke doorgaande wegen en wijkontsluitingswegen. Het college heeft voor deze signalen uit de samenleving begrip en is dan ook van mening dat zoveel mogelijk ingezet moet worden om de afgesproken doelstellingen te behalen. Financiën: Uitvoering: Communicatie / Website: Ondernemingsraad: Samenhang met eerdere besluitvorming: Bijlagen: 1. Brief gericht aan de provincie Utrecht, 13U Brief Provincie Utrecht,

4 provincieutrech: Gemeente Woerden Registratiedatum Behandelend afdeling Afgehandeld door/op: 01/05/2013 Het College van Burgemeester en Wethouders Van de gemeente Woerden Postbus AA Woerden 1 7 Q O O 0 1 MEI 2013 Ben. Ambt: Streefdat: Afschr.: P.V.O.: DATUM NUMMER UW BRIEF VAN UW NUMMER BIJLAGE 26 april E2965D ja TEAM BMI REFERENTIE Marjon Plantinga DOORKIESNUMMER (030) ADRES marjon.plantinga@provincie-utrecht.nl ONDERWERP Verlengen Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL) Geachte heer, mevrouw, In deze brief breng ik u op de hoogte van het voornemen van het Rijk om het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL) te verlengen tot 1 januari 2017 en vragen wij u om hieraan deel te nemen. Het Nationaal Samenwerkingsprogramma luchtkwaliteit In 2004 deed de Raad van State verschillende uitspraken die erop neer kwamen dat nieuwe bouwprojecten niet konden worden gerealiseerd als de luchtkwaliteit ter plekke niet voldeed aan de Europese luchtkwaliteitsnormen. Deze uitspraak zorgde voor een feitelijke bouwstop voor vele projecten. Om dit te verhelpen, werd een Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL) opgezet. In het NSL werken Rijk, provincies en gemeenten samen aan verbetering van de luchtkwaliteit (totale inzet 2 miljard), zodat de concentraties fijnstof (PM10) en stikstofdioxide (NO2) in de lucht overal gaan voldoen aan de Europese grenswaarden. Vanwege de problematiek in Nederland en de inzet van het pakket van maatregelen in het NSL (ter compensatie van een pakket bouwprojecten) heeft Nederland van de Europese Commissie uitstel (derogatie) gekregen tot 11 juni 2011 voor het voldoen aan de norm voor fijnstof, en tot 1 januari 2015 voor NO2. De looptijd van het NSL is van 1 augustus 2009 tot 1 augustus Door het NSL is het niet meer nodig dat individuele projecten worden getoetst, maar kan verwezen worden naar het NSL. Kleine projecten die niet in betekenende mate (NIBM) bijdragen aan luchtverontreiniging (<3% van de grenswaarde) behoeven ook niet meer getoetst te worden, dit is gekoppeld aan het bestaan van het NSL. Verlengen van het NSL Uit de jaarlijkse monitoring blijkt dat het onzeker is of na afloop van de derogatie (uitstel) blijvend wordt voldaan aan de Europese grenswaarden voor PM10 en NO2. Pas medio 2013 ontstaat inzicht voor PM10 en medio 2016 voor NO2, wanneer de uitkomsten bekend zijn van de volledige meetjaren 2012 en De resterende knelpunten voor fijnstof zullen zich vooral bevinden in de landbouw en industrie (IJmond). De resterende knelpunten voor NO2 zullen zich in 2015 vooral in de vier grote steden bevinden. Vanwege deze onzekerheid is het raadzaam om de aanpak van het NSL voort te zetten. PROVINCIE-UTRECHT.NL drs. R.E. de Vries Lid van het college van gedeputeerde staten Archimedeslaan 6 Postbus 80300, 3508 TH Utrecht T

5 De systematiek van het huidige NSL wordt bij verlenging gecontinueerd. Dit betreft onder andere het niet hoeven toetsen van projecten NIBM, de mogelijkheid van programmatoetsing bij onderbouwing van projecten, de meldingsprocedure voor nieuwe maatregelen en projecten of wijziging van bestaande maatregelen en projecten, betrokkenheid van alle partijen en de monitoring om de voortgang van het programma en de ontwikkeling van de luchtkwaliteit te bewaken. In de bijlage vindt u nadere informatie (van het Rijk) over enkele aspecten die verband houden met verlenging van het NSL. Noodzaak van deelname voor uw gemeente U bent als gemeente verantwoordelijk voor de luchtkwaliteit in uw gemeente. In uw gemeente worden op basis van de jaarlijkse monitoring geen overschrijdingen langs het onderliggend wegennet verwacht, maar er zijn gebieden waar de concentraties net onder de grenswaarden liggen. Het risico bestaat dat bij eventuele tegenvallers het aantal overschrijdingen snel kan toenemen. Daarom is ook voor uw gemeente voortzetten van het NSL raadzaam. Het is belangrijk om de luchtkwaliteit nauwgezet te volgen in de jaarlijkse monitoring, zodat indien nodig adequaat op de resultaten ingespeeld kan worden om nieuwe overschrijdingen te voorkomen of aan te pakken. Wij vragen u dan ook deel te nemen aan het verlengde NSL. Procedure Verlenging van het NSL gebeurt op basis van de Wet milieubeheer. Voor verlenging gelden enkele procedurele eisen. Het voornemen van het Rijk is om voor de zomer een kabinetsstandpunt over verlenging van het NSL vast te stellen. Dat besluit gaat in op de periode van de verlenging en de motivatie daarvan, de omvang van het gebied waarop het programma betrekking heeft en de implicaties van de verlenging. Het kabinetsstandpunt wordt ambtelijk voorbereid in het reguliere NSL overleg, waaraan de gemeente Utrecht en de provincie Utrecht namens de regio Utrecht deelnemen. Ambtelijke terugkoppeling van dit NSL overleg vindt plaats via het Platform Luchtkwaliteit. Het ministerie van Infrastructuur en Milieu (lenm) geeft kennis van het kabinetsstandpunt, waarna ter inzage legging volgt en een ieder daarop zienswijzen naar voren kan brengen. De planning van het ministerie van lenm is om begin 2014 het kabinetsstandpunt met een Nota van antwoord naar aanleiding van de ingediende zienswijzen naar de Tweede en Eerste Kamer te sturen. Tot slot Samenwerking tussen de betrokken partners en commitment aan het programma zijn belangrijke pijlers van het NSL. Dat zal ook in de toekomst zo zijn. In verband met de voortgang van het programma, verneem ik graag voor woensdag 15 mei a.s. of u kunt instemmen met het voornemen tot verlengen van het NSL. Of, indien de termijn van 15 mei daarvoor te kort is, van een intentie van uw college om in die zin te gaan besluiten. Heeft u naar aanleiding van bovenstaande behoefte aan een aanvullende toelichting dan kunt u contact (laten) opnemen met Marjon Plantinga (030) , marjon.plantinga@provincie-utrecht.nl. Hoogachtend, Dhr. drs. R.E. de Vries Portefeuillehouder Milieu 2

6 Bijlage Implicaties verlenging NSL Programmagebied Vooralsnog wordt ervan uit gegaan dat het NSL dezelfde gebieden omvat als tot dusverre. In een groot deel van het huidige programmagebied wordt in 2015 weliswaar geen overschrijding van Europese grenswaarden meer verwacht, toch blijft gezamenlijke inzet in het kader van het programma noodzakelijk om in de gebieden waar net aan de grenswaarden wordt voldaan, te voorkomen dat nieuwe overschrijdingen ontstaan en er voor te zorgen dat blijvend aan de grenswaarden wordt voldaan. Inhoud van het programma Het doel van het NSL blijft het voldoen aan de grenswaarden. Het NSL zoals dat nu van kracht is, het kabinetbesluit inclusief alle wijzigingen die nadien door melding zijn aangebracht, wordt voortgezet. Dat betekent dat de maatregelen, ontwikkelingen en besluiten die nu deel uitmaken van het NSL, dat ook in de verlengingsperiode blijven doen. Voor de maatregelen die nu in het NSL staan, blijft de verplichting tot uitvoering vooralsnog gelden, totdat de Staatssecretaris van lenm op basis van artikel 5.12, elfde lid, van de Wet milieubeheer, in overeenstemming met het gevoelen van de ministerraad en gehoord de Eerste en Tweede Kamer, oordeelt dat uitvoering of verdere uitvoering niet langer vereist is om de grenswaarden te bereiken of daaraan te blijven voldoen. Voor in het NSL opgenomen projecten blijft de mogelijkheid van programmatoetsing op grond van artikel 5.16, eerste lid, onder d, van de Wet milieubeheer bestaan. Ook de mogelijkheid om na melding maatregelen, ontwikkelingen of besluiten te wijzigen, te vervangen of toe te voegen, blijft bestaan, op voorwaarde dat aannemelijk wordt gemaakt dat dat per saldo past binnen of in elk geval niet in strijd is met het NSL. Maatregelen Op dit moment komen in steden nog knelpunten voor. Er zijn echter geen maatregelen meer beschikbaar die op korte termijn effect op die knelpunten kunnen hebben. Door het schoner wordende verkeer vermindert de luchtverontreiniging en zullen ook de concentraties op de knelpunten dalen. Aanvullende maatregelen om nog bestaande knelpunten op te lossen, anders dan de maatregelen die al eerder aan het NSL zijn toegevoegd, zijn op dit moment in het NSL dus niet voorzien. Monitoring Het blijft onverminderd belangrijk om de ontwikkeling van de luchtkwaliteit in het programmagebied nauwlettend te volgen om het programma zo nodig bij te kunnen sturen. De huidige monitoringssystematiek wordt dan ook voortgezet. Omdat dit proces van alle betrokken aanzienlijke inzet vergt, wordt nagegaan of het zelfde resultaat met minder inspanningen bereikt zou kunnen worden. Daartoe heeft op 7 maart j.l. een eerste bijeenkomst plaatsgevonden met vertegenwoordigers van alle betrokken bestuurslagen. Het gesprek daarover wordt voortgezet in het reguliere NSL overleg. Nibm De mogelijkheid om niet in betekenende mate (nibm) bijdragen als toetsingsgrond voor projecten te gebruiken, maakt deel uit van de programmasystematiek. De effecten van nibm ontwikkelingen zijn verdisconteerd in het NSL. Dat betekent dat tegenover de nibm ontwikkelingen in het programma maatregelen staan die de effecten compenseren. Verlenging van het NSL brengt daar geen verandering in aan. Nibm kan dan ook onverminderd als toetsingsgrond voor projecten gebruikt worden. Subsidieregeling Verlenging van het NSL impliceert niet dat de bestedingstermijn van de NSL-subsidiemiddelen wordt verlengd. Deze middelen zijn bestemd om tijdig de Europese grenswaarden te behalen: 2011 voor fijn stof en 2015 voor stikstofdioxide. Subsidie voor maatregelen om aan de grenswaarden te voldoen, moet dan ook besteed zijn voordat de termijn om aan de grenswaarden te voldoen is verstreken. Verlenging van het NSL betekent niet dat

7 de uitvoering van maatregelen getemporiseerd kan worden. Verlenging laat onverlet dat onverminderde inzet in het kader van het huidige NSL nodig is en blijft om op 1 januari 2015 te voldoen aan de Europese grenswaarden. Bij de wijziging van de subsidieregeling op 4 februari 2011 is aangegeven dat de middelen voor 1 januari 2015 besteed moeten zijn, d.w.z. uitgegeven aan maatregelen die zijn uitgevoerd, of verplicht voor maatregelen waarvan de uitvoering gedurende de looptijd van het programma is gestart (omdat de situatie zich kan voordoen dat maatregelen voor 2015 in gang zijn gezet, maar dat de gehele uitvoering en het betalen ervan nog enige doorlooptijd heeft). Het verplichten van de subsidie en het uitvoeren van maatregelen zal moeten blijken uit een verklaring van een registeraccountant. Eindverantwoording gebeurt volgens de Sisa systematiek. In 2015 verantwoorden gemeenten aan provincies. In 2016 verantwoorden provincies aan het rijk. In 2017 vindt de eindafrekening plaats. In 2017 wordt de financiering van het NSL in 2017 geëvalueerd. Relatie EU-richtlijn luchtkwaliteit Wanneer het niveau van verontreinigende stoffen in de lucht in bepaalde zones of agglomeraties een grenswaarde overschrijdt, verplicht de EU richtlijn luchtkwaliteit de lidstaat tot het vaststellen van een luchtkwaliteitsplan. NL geeft gestalte aan die verplichting middels de programmasystematiek: maatregelen worden getroffen om de grenswaarden te bereiken, tegelijkertijd zijn ontwikkelingen mogelijk mits daar maatregelen tegenover staan en de concentraties in totaliteit dalen. Het NSL en het EU luchtkwaliteitsplan dienen hetzelfde doel. Dat geldt ook ingeval het NSL wordt verlengd. Dat betekent dat verlenging van het NSL, met de daaraan gekoppelde programmatoetsing, in lijn is met de EU richtlijn en dat met (verlenging van) het NSL tevens uitvoering gegeven kan worden aan de planverplichting van de EU richtlijn. Samenwerking overheden De nauwe samenwerking tussen de NSL partners is één van de verworvenheden van het programma. Die samenwerking zal bij de verlenging van het NSL onverminderd worden voortgezet, zowel in regulier NSL overleg als in ad hoe overleg, waar nodig. Dat is essentieel gezien het karakter van het programma en om het programma slagvaardig te houden.

8 Provincie Utrecht t.a.v. College van Gedeputeerde Staten Postbus TH Utrecht Onderwerp: Verzoek tot verlenging van het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL) Uw Kenmerk: 80E2965D Uw brief van: 1 mei 2013 Datum 16 oktober 2013 geregistreerd onder nr.: Ons Kenmerk Doorkiesnummer/Behandeld door: Verz. 13U / B. Wouda Geacht college, U hebt ons op 2 mei een brief gestuurd waarin u vraagt of wij kunnen instemmen met verlenging van het Nationaal Samenwerkingsverband Luchtkwaliteit (NSL). Wij kunnen daarmee instemmen. Wel plaatsen wij kanttekeningen bij uitstel aan het voldoen aan de grenswaarden voor stikstofdioxide (NO2) en fijn stof (PM10). Hieronder vindt u onze argumentatie. NSL monitoring In het NSL werken diverse overheden samen, waardoor de luchtkwaliteit de nodige aandacht krijgt en er goed zicht is op de luchtkwaliteit binnen en buiten de gemeentegrenzen. Voor het NSL wordt gebruik gemaakt van de zogeheten Monitoringstool. Dit is wat ons betreft een goed instrument om de luchtkwaliteit in Nederland te monitoren. De Monitoringstool is ook een goed instrument voor de onderbouwing ten aanzien van luchtkwaliteit bij de ruimtelijke ontwikkelingen die Niet in betekenende mate (NIBM) bijdragen, waarmee wordt verantwoord dat er wordt voldaan aan de grenswaarden voor stikstofdioxide en fijn stof. De Monitoringstool wordt door veel verschillende partijen gebruikt, waardoor er op efficiënte wijze een samenhangend beeld wordt geschetst. Om deze redenen stemt Woerden in met een verlenging hiervan. Voldoen aan grenswaarden In het verleden heeft Nederland uitstel gevraagd aan de Europese Commissie om te voldoen aan de grenswaarden voor fijn stof en stikstofdioxide. Dit uitstel is begin april 2009 verleend tot 11 juni 2011 en 1 januari 2015 met als voorwaarde dat Nederland via een luchtkwaliteit plan laat zien dat er tijdig wordt voldaan aan de grenswaarden. Het Nederlands luchtkwaliteitplan heeft als werktitel het Nationaal Samenwerkingsverband Luchtkwaliteit, kortweg NSL, gekregen. Het NSL is opgezet om voor het hele land een integraal pakket aan maatregelen op te stellen om er voor te zorgen dat deze termijn gehaald wordt. In het concept kabinetsstandpunt wordt aangegeven dat deze doelstelling nog steeds overeind blijft staan. Dit onderschrijven wij.

9 Binnen de gemeente Woerden merken wij dat bewoners zich zorgen maken over de luchtkwaliteit, zelfs als blijkt dat grenswaarden niet worden overschreden. Het gaat daarbij vooral om drukke doorgaande wegen en wijkontsluitingswegen. Het college heeft voor deze signalen uit de samenleving begrip en is dan ook van mening dat zoveel mogelijk ingezet moet worden om de afgesproken doelstellingen te behalen. Het baart ons dan ook zorgen dat in het concept kabinetsstandpunt ook twijfel wordt uitgesproken of de doelstelling wel wordt behaald. De rijksoverheid heeft geen volledige controle over de uitstoot. Wij vragen echter voor die zaken aandacht die een negatief effect hebben op de grenswaarden waar de overheid naar onze mening wel een rol in kan spelen. Naar onze mening zijn dit: - Snelheidsverhoging tot 130 km/uur: de uitstoot van stikstofdioxide verdubbelt bijna als deze wordt verhoogd van 100 km/uur naar 130 km/uur; - Import young timers (auto s van meer dan 10 jaar oud) uit Duitsland; - Verhoogde directe NO2 uitstoot door dieselauto s, door roetfilters - Hogere buitenlandse bijdrage. Onze instemming met de NSL als monitoringstool gaat dan ook gepaard met het vragen van aandacht voor bovengenoemde onderwerpen en de signalen uit onze samenleving. Wij gaan er van uit dat alle mogelijke inzet wordt gedaan om het beoogde doel te halen. Wij vertrouwen erop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd. Voor vragen over deze brief kunt u contact opnemen met de heer B. Wouda, beleidsmedewerker Milieu Woerden, telefoonnummer Hoogachtend, Burgemeester en wethouders van Woerden, gemeentesecretaris burgemeester dr. G.W. Goedmakers CMC V.J.H. Molkenboer