Certificering in de nieuwe erfgoedwet

Transcriptie

1 Certificering in de nieuwe erfgoedwet SIKB jaarcongres, 25 september 2014 Vevita Eichberger-Zandee Directie Erfgoed en Kunsten Thomas van den Berg Rijksdienst Cultureel Erfgoed

2 Inhoud Overzicht van de ontwikkelingen in wetgeving, beleid en uitvoering. Waarom is het archeologische stelsel in beweging? Erfgoedwet, Omgevingswet: waar vind ik iets terug over archeologie? Certificering en Erfgoedwet

3 Waarom is het stelsel in beweging? 1)Evaluatie Archeologie Wetgeving 2011 Het stelsel functioneert op hoofdlijnen goed: Ø Integratie van archeologie in de ruimtelijke ordening verloopt goed, waardoor er een betere bescherming mogelijk is van ons bodemarchief Ook verbeterpunten: Ø Zelfregulering (van de opgravingsmarkt) is nog niet helemaal van de grond gekomen. Bevorder dit. Advies gevraag aan CCvD-archeologie

4 Waarom is het stelsel in beweging? Motivatie voor overgang certificering Ø Er wordt een beroep gedaan op de archeologiesector om een systeem van certificering in het leven te roepen. Ø Beter gebruik van de deskundigheid van de sector om de kwaliteit te bepalen en af te stemmen op actuele ontwikkelingen en inzichten Ø Naleving en draagvlak van deze kwaliteitsbepalingen wordt vergroot. Ø Meer controle op de naleving van deze kwaliteitsbepalingen.

5 Waarom is het stelsel in beweging? 2) Omgevingswet Alle bepalingen die te maken hebben met de fysieke leefomgeving gaan over in 1 omgevingswet. Denk aan: Monumentenvergunning Rekening houden met archeologie in bestemmingsplan Inwerkingtreding: 1/1/2017

6 Waarom is het stelsel in beweging? 3) Erfgoedwet Groot deel Monumentwet 1988 gaat naar Omgevingswet Behoefte aan aparte wetgeving voor musea Nieuwe Erfgoedwet Inwerkingtreding 1/1/2016

7 Erfgoedwet, Omgevingswet: Waar vind ik iets terug over archeologie? Omgevingswet: Alle bepalingen die te maken hebben met de fysieke leefomgeving Archeologische monumentenvergunning Erfgoedwet: Bepalingen ter bescherming roerend en onroerend erfgoed (art. 11 lid 2) Schadevergoeding (art. 22 e.v.) Rekening houden met archeologische waarden in bestemmingsplan (art ) Ontheffing projecten < 100m2 (art. 41a) Archeologisch rapport bij omgevingsvergunning (art. 41) Regels over inhoud rapport (art.43) Aanwijzen rijksmonumenten (art. 3) Opgravingsverbod (art. 45) Opgravingsvergunning (art. 47, 48) Meldingsplichten aanvang, toeval, waarneming (art. 46, 53, 54) Eigendom, depot, opslag (art. 50, 51, 52) Archeologisch informatiesysteem (art. 55) Handhaving en toezicht (art. 63) Stillegbepaling (art. 56) Betredingstoestemming (art. 57) 7

8 Winst: Cultureel erfgoed geregeld in 2 wetten Voortaan is alles wat betreft Erfgoed geregeld in twee wetten in plaats van in: Monumentenwet Wet Milieubeheer Wro (incl. Grondexploitatiewet) Wabo Ontgrondingenwet Bouwregelgeving Wet tot behoud van cultuurbezit Etc. 8

9 Certificering en Erfgoedwet - Uitgangspunten De uitgangspunten voor de archeologie blijven gelijk. (MvT Erfgoedwet 5.2) - Behoud in situ (in de bodem) boven ex-situ (opgraven) - Tijdig rekening houden met archeologie in de ruimtelijke ordening (gemeenten/provincies maken afweging) - Verstoorder betaalt - Opgravingsverbod - Toegankelijk informatiesysteem (Archis) - Vondsten eigendom van provincie - Depot

10 Archeologie en Erfgoedwet Artikel 5.1 Opgravingsverbod (oud: artikelen 1 onder h en artikel 45, MvT uitleg voor wijziging) 1. Het is verboden handelingen met betrekking tot het opsporen, onderzoeken, verwerven en het voor handen hebben van cultureel erfgoed of onderdelen daarvan, waardoor verstoring van de bodem of verstoring, of gehele of gedeeltelijke verplaatsing of verwijdering van een archeologisch monument of cultureel erfgoed onder water optreedt of is opgetreden, te verrichten zonder dat aan diegene voor die handelingen een certificaat is verstrekt 2. Bij AMVB kunnen uitzondering worden geregeld. Vergunning vervangen door certificering. Beschrijving van het doen van opgravingen is aangepast om handhaving op zee te verbeteren. 10

11 Archeologie en Erfgoedwet Artikel het verrichten van opgravingen Artikel 5.1 Opgravingsverbod mits in bezit van een certificaat. - Opgraven is alleen toegestaan indien bezit certificaat. - Bij de afgifte van een certificaat wordt getoetst aan de opgestelde normen rond het verrichten van een opgraving. - Deze norm wordt door het veld (CCvD) uitgewerkt. Wie het certificaat afgeeft, wanneer en onder welke voorwaarden wordt geregeld in de navolgende artikelen 5.2, 5.3 en

12 Archeologie en Erfgoedwet Artikel het verrichten van opgravingen Artikel 5.2 Certificerende instellingen (nieuw artikel) - Certificaten worden verstrekt door certificerende instellingen. - Dit zijn private organisaties die door de Minister erkent worden. - De Minister erkent alleen een CI indien deze geaccrediteerd is door de Raad voor Accreditatie (RvA) - Het verstrekken van certificaten is een marktactiviteit, zij zullen kosten in rekening brengen bij de aanvrager van een certificaat. - De hoogte van deze kosten wordt bepaald door de activiteiten die de CI moet verrichten om vast te kunnen stellen dat de aanvrager van het certificaat voldoet aan de door het veld uitgewerkte norm. - CI s kunnen concurreren op prijs. 12

13 Archeologie en Erfgoedwet Artikel het verrichten van opgravingen Artikel 5.3 Verstrekken certificaat Op grond van dit artikel beslist de CI of een aanvrager een certificaat krijgt en dus opgravingen mag verrichten. Indien de aanvrager voldoende aantoont de opgravingen op professionele wijze zoals bedoeld in artikel 5.4 te zullen verrichten. - De CI is een bestuursorgaan en neemt besluiten in de zin van de Awb - De besluiten staan open voor bezwaar en beroep. 13

14 Archeologie en Erfgoedwet Artikel het verrichten van opgravingen Artikel 5.4 Voorwaarden certificaat Dit artikel regelt dat: 1. Een opgraving moet op professionele wijze verricht worden. 2. Het op professionele wijze verrichten van een opgraving betekent ook dat de vondsten worden geconserveerd, gedocumenteerd en dat over de opgraving een rapport wordt opgesteld. 3. Een CI trekt een certificaat in indien een certificaathouder opgravingen niet op professionele wijze verricht. 14

15 Archeologie en Erfgoedwet Artikel het verrichten van opgravingen Artikel 5.5 nadere regels rond certificering Een nadere uitwerking van het certificeringsstelsel voor het verrichten van opgravingen zal plaats vinden bij lagere regelgeving. 1. Uitwerking van de norm tot het verrichten van opgravingen op professionele wijze. Ø vaststellen van de door het veld uitgewerkte norm 2. Werkzaamheden en werkwijze van de CI. Ø De wijze audits, maximering tarieven, faillissement 3. Uitwisseling van informatie tussen RvA, CI s en M Ø omdat het van belang is dat minister zicht houdt op de effectiviteit van het kwaliteitssysteem als geheel en om het toezicht van de verschillende partijen te faciliteren 15

16 Archeologie en Erfgoedwet Artikel het verrichten van opgravingen Artikel 5.6 melden opgraving en overdragen vondsten en rapporten Dit artikel is inhoudelijk niet gewijzigd, alleen vergunninghouder is vervangen certificaathouder. 16

17 Archeologie en Erfgoedwet Hoofdstuk 8 Handhaving en Toezicht (MvT en 8.3) De minister is verantwoordelijk voor het functioneren van het stelsel als geheel. Toezicht op publieke normen zoals: Ø Meldingsplicht, Ø Conserverings- en rapportageplicht Ø Overdracht van vondsten en documentatie Ø Opgraafverbod oftewel toezien dat een bedrijf dat opgraaft een certificaat moet hebben. Dit betekent dat de minister niet direct toezicht hoeft te houden op de professionele uitvoering van opgravingen. Dit is een taak van de CI, die toetst naleving van certificaat en kan intrekken. 17

18 Archeologie en Erfgoedwet Artikel 9.7 Overgangsrecht 1. Op opgravingen die voor de inwerkingtreding gestart zijn, blijft de Monumentenwet van toepassing. 2. Gedurende 1 jaar na inwerkingtreding is het toegestaan o.b.v. de opgravingsvergunning een opgraving te verrichten. Na dat jaar is een certificaat verplicht. 3. De eerste 2 jaar na inwerkingtreding kan de M CI s aanwijzen, die nog niet beschikken over een accreditatie. Na die 2 jaar moet de CI geaccrediteerd zijn. 18

19 Oktober: Wetsvoorstel behandeling MR Gecomprimeerde reactie op internetconsultatie wordt gepubliceerd op Okt-dec 2014: Wetsvoorstel ligt ter advisering bij Raad van State Januari 2015: Wetsvoorstel naar de TK

20 Archeologie en Erfgoedwet Vragen? www. Internetconsultatie.nl 20