Wonen in een pgb-wooninitiatief

Transcriptie

1 slim lijstje Wonen in een pgb-wooninitiatief Dit is een van de slimme lijstjes, speciaal bestemd voor leden en abonnees van Per Saldo abonnees wooninitiatieven Pgb-wegwijzers, tot in detail Advieslijn Per Saldo Maandag t/m donderdag uur Inleiding Een kleinschalig wooninitiatief kan voor mensen met een beperking dé oplossing zijn. Het biedt een thuis als zelfstandig wonen niet mogelijk is. U kunt ervoor kiezen om óf zelf een wooninitiatief op te gaan zetten, óf om aan te sluiten bij een initiatief in oprichting, óf om gebruik te maken van een open plek in een wooninitiatief dat al enige tijd bestaat. In een wooninitiatief kopen de bewoners zorg op maat in met een pgb en betalen zij de woonlasten uit eigen inkomen of uitkering. In dit slimme lijstje stippen we de belangrijkste punten aan waar wooninitiatieven, bewoners en verwanten mee te maken krijgen. CONTACT MET PER SALDO Deel 1: het pgb-wooninitiatief Wat is een wooninitiatief? 2 Organisatie 2 Woning 3 Projectplan 3 Deel 2: bewoners pgb-wooninitiatief Vooraf: uw keuze 5 Pgb in vier wetten 5 Indicatie 6 Persoonlijk plan 6 Zorgovereenkomst 7 Woonlasten 7 Relevante websites 7 Publicaties Per Saldo Wonen 7 Relevante slimme lijstjes 8 Wat doet Per Saldo en wat doet Per Saldo Wonen? 9

2 DEEL 1: HET WOONINITIATIEF Wat is een wooninitiatief? Een wooninitiatief is opgericht op initiatief van de bewoners zelf en/of hun verwanten, of zorgondernemers. Ook een ouder in de rol van zorgondernemer komt voor. Een wooninitiatief kenmerkt zich met de volgende eigenschappen: De bewoners hebben een ruime mate van eigen regie over wonen en zorg De zorg en ondersteuning is collectief geregeld Het huis heeft naast de kamers of appartementen voor haar bewoners een gemeenschappelijke ruimte voor gezamenlijke activiteiten De huishouding wordt gezamenlijk gevoerd; er zijn ook bewonersgroepen die meer zelfstandig zijn en in meerdere mate een eigen huishouding voeren De kosten van het wonen betalen de bewoners zelf vanuit hun inkomen of uitkering De kosten van de zorg worden betaald vanuit het toegekende pgb Officiële definitie in de wettekst Wlz Een kleinschalig wooninitiatief als bedoeld in artikel 3.1.3, eerste lid, onderdeel a, van de Wet Langdurige Zorg, wordt aangemerkt een woonsituatie waarbij: a. minimaal drie en maximaal zesentwintig bewoners een persoonsgebonden budget als bedoeld in de Wlz ontvangen voor zorg en hiervoor door bundeling van persoonsgebonden budgetten gezamenlijk de zorg inkopen en b. de bewoners verblijven op één woonadres of op verschillende woonadressen binnen een straal van honderd meter, waarin ten minste één gemeenschappelijke verblijfsruimte aanwezig is die geschikt is voor het ontplooien van gezamenlijke activiteiten. Organisatie Er zijn drie varianten voor het opzetten van een wooninitiatief. 1. Ouderinitiatief Waarbij de ouders ervoor zorgen dat er een huis beschikbaar komt en waarbij de zorg op twee manieren kan worden ingekocht: door samenwerking met een zorgaanbieder, waarbij de ouders afspraken maken met de zorgaanbieder over hoe, hoeveel, door wie de zorg wordt geleverd met zelfwerkgeverschap, waarbij de ouders de rol van werkgever op zich nemen en zelf medewerkers in dienst nemen die zorg leveren Ouders hebben de volledige zeggenschap over het reilen en zeilen binnen het wooninitiatief en dragen de volledige verantwoordelijkheid. Eigen regie in optima forma. Om als wooninitiatief op te kunnen treden moet rechtspersoonlijkheid worden verkregen. Dat kan door zich te organiseren in bijvoorbeeld een stichting, coöperatie of vereniging. 2. Particulier initiatief Waarbij een particulier zorgondernemer soms is dat een ouder van één van de bewoners - het wooninitiatief opzet, een woning beschikbaar stelt en evenals bij ouderinitiatieven, de zorg kan inkopen via een zorginstelling of zelf zorgverleners in dienst kan nemen. Door de betaling met het pgb voeren de bewoners en/of hun verwanten eigen regie. Zij kopen zorg op maat in. Het is niet de bedoeling dat het volledige pgb wordt overgeschreven op de bankrekening van de zorgondernemer, zonder verdere afspraken te maken over de specifieke zorg voor de desbetreffende bewoner. 2

3 3. Franchise formule Valt een wooninitiatief onder een franchise formule dan maakt het deel uit van een groep ouder- of particuliere wooninitiatieven die op dezelfde manier werken. Zo zijn er bijvoorbeeld ouderinitiatieven voor mensen met autisme, die bijvoorbeeld kennis en deskundige zorgverleners delen. De Thomashuizen voor mensen met een verstandelijke beperking zijn in dit verband het meest bekend. Wonen en zorg worden op dezelfde manier georganiseerd, onder aanvoering van het centraal bureau. Woning Voor beginnende wooninitiatieven kan het moment waarop de woning in beeld komt verschillen. De één begint een initiatief vanwege een huis dat beschikbaar is/komt. De ander maakt eerst een projectplan en zoekt op grond daarvan naar een passende locatie. Om een woning te krijgen zijn er meerdere mogelijkheden, bijvoorbeeld 1. woningcorporatie is eigenaar, wooninitiatief huurt 2. woningcorporatie is eigenaar, zorgondernemer huurt 3. maatschappelijk investeerder is eigenaar, wooninitiatief huurt 4. commercieel investeerder is eigenaar, wooninitiatief huurt 5. één van de ouders of meerdere ouders is/zijn eigenaar Lees hierover meer in de brochure Financiering van de woning, modellen van eigenaarschap en ondernemingsplan, gratis te downloaden door abonnees wooninitiatieven. Vervolgens is het belangrijk het wooninitiatief in stand te houden. In de publicatie Inspiratiewijzer Toekomstbestendig Wooninitiatief leest u tien voorbeelden uit de praktijk. Aan de hand van zes thema s laten wooninitiatieven zien hoe zij hun kosten beheersbaar houden. De thema s zijn: visie, wonen, zorg, dagbesteding, samenwerking en fundraising. Projectplan Voor het vastleggen van de uitgangspunten, de doelstelling, de doelgroep, de eisen die gesteld worden aan de zorg enzovoort maakt het wooninitiatief een projectplan. Daarin worden onder andere de volgende onderwerpen opgenomen: Doelgroep Beschreven wordt op welk type bewoners het wooninitiatief zich richt: met welke aandoeningen, leeftijden, geslacht enzovoort. Visie Heeft het wooninitiatief een bepaalde signatuur, gaat het uit van een bepaalde filosofie of levensovertuiging, wat is de visie op zorg of andere uitgangspunten, zoals Doelstellingen Bijvoorbeeld ten opzichte van: de gezamenlijke activiteiten (waaronder vakantie) de rol van ouders en verwanten c.q. zeggenschap participeren in de buurt (of juist niet) dagbesteding via wooninitiatief of extern Financiering Dit wordt beschreven in een financieel plan. Onderscheid wordt gemaakt in een investerings- en exploitatiebegroting. Kosten De beschrijving hiervan bestaat uit twee onderdelen: de kosten van de zorg (zoals bijvoorbeeld het uurtarief van de zorgaanbieder) 3

4 de woonlasten: welke kosten vallen hieronder (huur, overige woonlasten, eten/drinken). De huur en eventuele bijkomende kosten betalen de bewoners uit eigen inkomen of uitkering. Dagbesteding Hier moeten wooninitiatieven een keuze in maken: zelf dagbesteding regelen of juist niet? Kwaliteit Een pgb-wooninitiatief hoeft niet aan dezelfde kwaliteitsnormen te voldoen als zorg in natura. In het projectplan kan beschreven worden hoe het wooninitiatief hiermee omgaat: welke kwaliteitseisen er worden gesteld, hoe deze worden gehandhaafd enzovoort. Op de website van de IGZ (Inspectie gezondheidszorg) leest u welke 15 punten de inspectie checkt bij een eventueel bezoek. Er worden stappen gezet om een kwaliteitskader voor kleinschalige wooninitiatieven op te zetten. Hier zijn ook ouderinitiatieven bij betrokken. De afspraken met een zorgaanbieder kunnen worden vastgelegd in een samenwerkingsovereenkomst. Op zal hiervan een voorbeeld worden gepubliceerd. Calamiteiten Niet alle situaties zijn te voorzien, toch is het zinvol te beschrijven hoe er in geval van uitzonderlijke omstandigheden wordt gehandeld, bijvoorbeeld: wanneer een bewoner zich agressief gedraagt wanneer blijkt dat een bewoner niet meer in de groep past bij conflicten tussen ouders/verwanten onderling of met het wooninitiatief bij financiële problemen Op zal een format voor een projectplan worden gepubliceerd. 4

5 DEEL 2: BEWONERS VAN EEN PGB-WOONINITIATIEF Waar moet u rekening mee houden als u in een pgb- wooninitiatief gaat wonen? Hieronder vindt u de meest belangrijke informatie. Voor meer details kunt u kijken op de website van Per Saldo en bij het onderdeel Wonen. Vooraf: uw keuze Als ouders of verwanten van een - toekomstig bewoner maakt u een bewuste keuze voor een bepaald wooninitiatief. Naarmate u als bewoner zelf minder in staat bent zelf te kiezen, rust er op de schouders van ouders en verwanten een grotere verantwoordelijkheid: zij zoeken een thuis voor hun kind/zus/broer/andere verwante, voor langere tijd. Om te weten of een bepaald bestaand wooninitiatief aan uw verwachtingen voldoet, raden wij u aan het projectplan, inclusief het financieel plan van het wooninitiatief goed door te nemen en kritische vragen te stellen bij onduidelijkheden. U hebt een pgb, hét middel om eigen regie te voeren en zorg op maat te regelen, ook in een wooninitiatief. Pgb in vier wetten Om voor een pgb in aanmerking te kunnen komen moet u weten bij welk loket u moet zijn. In onderstaand overzicht leest u voor welke soorten van zorg u of uw kind in aanmerking kan komen, vanuit welke wet en loket deze zorg toegekend kan worden, voor welke doelgroep. Tijdens de indicatie of het onderzoek naar uw zorgbehoefte geeft u aan in een wooninitiatief te willen gaan wonen. De verstrekker het loket kan daar dan rekening mee houden (zie ook verderop bij Indicatie ). Zorgfuncties/soorten van zorg Begeleiding individueel Jeugdwet, Wmo, Wlz, Zvw-IKZ, Zvw-MSVT Begeleiding groep 1 Jeugdwet, Wmo, Wlz, Zvw-IKZ, Zvw-MSVT Huishoudelijke hulp Wmo, Wlz Logeeropvang Jeugdwet, Wmo, Wlz, Zvw-IKZ, Zvw-MSVT Persoonlijke verzorging Jeugdwet, Wlz, Zvw, Zvw-IKZ, Zvw-MSVT Verpleging Wlz, Zvw, Zvw-IKZ, Zvw-MSVT Vervoer en hulpmiddelen alle zorgvrag ers bij gemeente Woningaanpassing alle zorgvragers bij gemeente Wetten en loketten Jeugdwet, loket gemeente Wmo, loket gemeente Wlz, loket zorgkantoor Zvw, loket zorgverzekeraar alle kinderen < 18 jaar (uitzonderingen: kinderen met indicatie Intensieve Kindzorg, IKZ, en kinderen die verpleging nodig hebben) alle volwassenen die niet in aanmerking komen voor de Wlz kinderen en volwassenen die 7 x 24 uur toezicht en/of zorg in de nabijheid nodig hebben verpleging voor kinderen en volwassenen; verzorging voor volwassenen; IKZ: voor ernstig zieke kinderen <18; MSVT: voor kinderen <18 met ernstige medische problemen, die medisch specialistische verpleging thuis nodig hebben 1 Hieronder valt dagbesteding/dagopvang. 5

6 Indicatie Wanneer u of uw kind in een wooninitiatief gaat wonen, kan de geldende indicatie blijven doorlopen. Als de zorgvraag na de verhuizing naar het wooninitiatief verandert, kunt u een herindicatie aanvragen. Deze wordt, zoals in alle andere gevallen, afgestemd op de zorgbehoefte/situatie van de betreffende persoon. Belangrijk bij pgb-wlz Hebt u of uw kind een pgb in de Wlz, dan krijgt u bovenop deze indicatie een bedrag van 4102,- (2017) toegekend. Dit is de zogenoemde wooninitiatieventoeslag, bestemd voor gemeenschappelijke voorzieningen in zorg en woning. Voor meer informatie over de besteding van dit bedrag leest u de meest actuele informatie op de website van Per Saldo Wonen: Belangrijk bij pgb Jeugdwet/Wmo/Zvw In deze wetten is er geen specifieke beschrijving opgenomen over wonen in een pgb-wooninitiatief. U krijgt geen wooninitiatieventoeslag zoals in de Wlz, maar gemeenten kunnen deze volledig of gedeeltelijk toekennen. De indicatie wordt afgestemd op de zorgbehoefte/situatie. Belangrijk bij pgb-wmo De uitgave Wooninitiatief met pgb-wmo van de gemeente, januari 2017, geeft informatie aan met name mensen met een indicatie beschermd wonen. Een brochure vol informatie, knelpunten en mogelijkheden. Persoonlijk plan Het is niet vanzelfsprekend dat het totaal aan u toegekende pgb door het wooninitiatief wordt opgeëist. Bewoners van wooninitiatieven kopen de zorg in die zij nodig hebben, individueel en/of collectief, dat hangt af van ieders zorgvraag. Er kan daarnaast een bedrag worden gereserveerd voor zorg door andere zorgverleners, buiten het wooninitiatief. Elke bewoner kan dit beschrijven in een persoonlijk plan. Dit is een houvast bij het bepalen van de zorg die u of uw kind nodig heeft. Belangrijk te weten Met een pgb-wlz hebt u bestedingsvrijheid. Daardoor kunt u, ongeacht de inhoud van uw zorgprofiel/zorgzwaartepakket, alle Wlz-zorg (zie hiervoor bij Pgb in vier wetten ) naar behoefte inkopen, als het maar past binnen het toegekende budget. Hebt u of uw kind een maatwerkvoorziening (Wmo) of individuele voorziening (Jeugdwet) via de gemeente 2 of een indicatie via de zorgverzekeraar, dan kan de toegekende zorg op maat worden afgestemd op wonen in een wooninitiatief. Het hangt af van de regels van de verstrekkers, op welke manier u hiermee om kunt gaan. Zo krijgt u van gemeente of zorgverzekeraar niet altijd de bestedingsvrijheid die budgethouders met een pgb-wlz wel hebben en zijn gemeenten soms geneigd om het wonen in een instelling aan te moedigen. Tip Een invulexemplaar van een persoonlijk plan kunnen leden van Per Saldo gratis downloaden op 2 Lees ook de brochure Wooninitiatief met een pgb-wmo van de gemeente, februari 2017 op 6

7 Zorgovereenkomst Voor het inkopen van de zorg wordt een zorgovereenkomst afgesloten: met de instelling/organisatie/individuele zorgverlener die de zorg in het wooninitiatief regelt met het wooninitiatief als de zorg in eigen beheer wordt geleverd In beide gevallen worden samenwerkingsafspraken gemaakt, waar bewoners/verwanten van op de hoogte zijn of worden gesteld. Voor meer informatie over zorgovereenkomsten kijkt u verder op de website van de SVB. Woonlasten Naast de zorgkosten hebben bewoners van een wooninitiatief woonlasten. Daaronder kunnen vallen: de huur van de eigen kamer overige kosten (zoals verzekeringen, gas, water, licht, huur gemeenschappelijke ruimte) eten en drinken Elke bewoner betaalt de woonlasten uit eigen inkomen of uitkering. Het wooninitiatief stuurt hiervoor regelmatig, meestal eens per maand, een gespecificeerde factuur. Relevante websites Publicaties Per Saldo Wonen Wooninitiatief met een pgb-wmo van de gemeente (2017) Deze brochure is bestemd voor: ouders en naasten van bewoners van wooninitiatieven met een ggz-achtergrond, met een pgb-wmo pgb-wooninitiatieven voor mensen met een ggz-achtergrond gemeenten en andere belanghebbenden Deze publicatie informeert hen over de nieuwe wettelijke regeling en hoe deze zijn beslag krijgt in de praktijk. Verder worden ouders en naasten geïnformeerd over de manier waarop zij voor hun eigen belang kunnen opkomen bij hun gemeente, c.q. hun centrumgemeente. Inspiratiewijzer (2015) Met tien voorbeelden uit de praktijk. Aan de hand van zes thema s laten tien wooninitiatieven zien hoe zij kosten besparen. De thema s zijn: visie, wonen, zorg, dagbesteding, samenwerking en fundraising. U kunt de Inspiratiewijzer op deze pagina downloaden (alleen voor abonnees). Wegwijzer Financiering van de woning (2015) Deze brochure bevat modellen van eigenaarschap en een ondernemingsplan. In de publicatie worden vijf modellen van eigenaarschap van de woning uitgewerkt. Alleen te downloaden door abonnees. 7

8 Relevante slimme lijstjes Vanwege de veranderingen in de zorg past Per Saldo de gedetailleerde informatie in slimme lijstjes aan. Kijkt u voor de beschikbare slimme lijstjes op De slimme lijstjes die u onder Wonen onder andere kunt verwachten zijn: projectplan en samenwerkingsovereenkomst. De voorlopige titels die gaan verschijnen - en die alleen toegankelijk zullen zijn voor abonnees wooninitiatieven staan op 8

9 Wat doet Per Saldo en wat doet Per Saldo Wonen? Per Saldo is de vereniging van mensen met een pgb. Een sterke belangenvereniging met ruim leden en abonnees. Bewoners en vertegenwoordigers van bewoners van wooninitiatieven kunnen lid worden van Per Saldo. Per Saldo Wonen is onderdeel van Per Saldo en richt zich expliciet op de belangen van wooninitiatieven. Wooninitiatieven kunnen abonnee wooninitiatieven worden. Cursussen en ledenbijeenkomsten Voor budgethouders Ledenbijeenkomsten Voor wooninitiatieven Cursussen voor professionals Aanmelden kan (bij voorkeur) via U kunt ook bellen met de ledenservice. Hebt u behoefte aan een cursus of bijeenkomst die er niet bij staat. Meld het ons! Abonnees en abonnees wooninitiatieven kunnen geen beroep doen op juridische ondersteuning. Collectieve belangenbehartiging Per Saldo komt daar waar nodig, gevraagd en ongevraagd, op voor de belangen van budgethouders en wooninitiatieven. Lees ook hieronder bij Politieke lobby. Informeren Via telefoon, mail, cursussen, ledenvergaderingen en andere ontmoetingen staan we dagelijks in contact met onze leden en abonnees. Hun signalen zijn belangrijk en trekken we zo nodig aan de bel bij overheid, instanties of gemeenten. Advieslijn Leden, abonnees en abonnees wooninitiatieven kunnen via de speciale ledenlijn bellen met een pgb-consulent van maandag tot en met donderdag met al hun vragen, zo vaak zij willen bellen via deze ledenlijn brengt geen extra kosten met zich mee, naast de gebruikelijk gesprekskosten van uw telefoon. Cursussen en ledenbijeenkomsten Voor budgethouders Ledenbijeenkomsten Voor wooninitiatieven Cursussen voor professionals Aanmelden kan (bij voorkeur) via U kunt ook bellen met de ledenservice. Juridische ondersteuning Bent u Pluslid van Per Saldo dan kunt u aanspraak maken op juridische ondersteuning. Bijvoorbeeld bij het indienen van een bezwaarschrift. Meer informatie over het pluslidmaatschap vindt u op onze Politieke lobby Per Saldo voert een actieve politieke lobby, gericht op zowel de landelijke als lokale overheid. Zo maakt Per Saldo Wonen zich voor wooninitiatieven sterk voor de terugkeer naar de Wlz van een groep ggz-c-geïndiceerden, omdat zij 24-uurs zorg en toezicht nodig hebben, levenslang en levensbreed aanscherping van de regeling rondom de besteding van de wooninitiatieventoeslag Hierbij werkt Per Saldo Wonen samen met tal van partijen, zoals Ieder(in), LPGGz, Patiëntenplatform, MEE, Nederlandse Vereniging voor Autisme, Regionale platforms van ouderinitiatieven, Netwerk Kleinschalig Wonen en kleine zorgaanbieders. Taskforce Ggz Per Saldo is lid van deze groep van experts, die zich inzet voor het beter in beeld krijgen van psychisch kwetsbare burgers. Het Landelijk Platform GGz, Per Saldo, GGZ Nederland, de Federatie Opvang en de RIBW Alliantie constateren dat er door de snelheid van de transitie nog onvoldoende ruimte is voor het realiseren van de echte transformatie. Daar werkt het project Taskforce aan door de verbinding tot stand te brengen tussen de gemeenten en de regionaal en plaatselijk actieve cliënten- en familieorganisaties in de ggz. Klankbordgroep Per Saldo Wonen heeft een klankbordgroep waarin 10 wooninitiatieven zitting hebben. Zij worden geraadpleegd over actuele thema s die wooninitiatieven raken. 9

10 Website met ook het onderdeel Wonen. Met veel informatie over het pgb. Leden en abonnees hebben een streepje voor; zij krijgen toegang tot alle informatie. Actuele informatie Om goed op de hoogte te blijven van alle nieuws rondom het pgb leest u voor actuele berichten het nieuws op en nieuws over wonen. Met eigen berichten, berichten in andere media en de weblog van de directeur over haar activiteiten in het belang van budgethouders. Nieuwsbrief Per Saldo Wonen stuurt maximaal 4 nieuwsbrieven per jaar. Voor de algemene nieuwsbrief van Per Saldo kan iedereen zich aanmelden. Kijk op Contact Telefoon (advieslijn) Van maandag t/m donderdag van tot uur: ( 0,20 per minuut) of via de speciale ledenlijn zonder extra kosten bekend bij leden of kijk ingelogd op stuur uw bericht via het contactformulier Deze slimme lijst is in februari 2017 geactualiseerd. Wilt u opmerkingen maken over deze slimme lijst? Vul het contactformulier in met als titel Slim lijstje Wonen in een pgb-wooninitiatief. Slimme lijstjes Dit slimme lijstje is er een van een hele reeks. Slimme lijstjes Wonen zijn exclusief voor Abonnees Wooninitiatieven. Het zijn wegwijzers op bepaalde onderwerpen, waarbij u tot in detail wordt geïnformeerd. De slimme lijstjes worden aangepast aan de veranderingen in de zorg. Tijdschrift EigenWijs, met actuele achtergrondinformatie, ervaringsverhalen, columns. Kijk op Leden en abonnees krijgen dit tijdschrift vier keer per jaar automatisch toegestuurd. 10