Nulmeting provinciaal project. Gezin en Opvoeding. Elise Roelofse april Notitienummer ER-riw /

Transcriptie

1 Nulmeting provinciaal project Gezin en Opvoeding Elise Roelofse april 2007 Notitienummer ER-riw / SPECTRUM Centrum Maatschappelijke Ontwikkeling Gelderland

2

3 Inhoud 1. Inleiding Verantwoording Achtergrond Overzicht van uitkomsten Regio Achterhoek Stand van zaken regionaal Gegevens per gemeente Aalten Berkelland Bronckhorst Doetinchem Montferland Oost Gelre Oude IJsselstreek Winterswijk Regio Arnhem en omstreken Stand van zaken regionaal Gegevens per gemeente Arnhem Doesburg Duiven Lingewaard Overbetuwe Renkum Rheden Rijnwaarden Rozendaal Westervoort Zevenaar Regio Midden IJssel Stand van zaken regionaal Gegevens per gemeente Lochem Zutphen Regio Nijmegen Stand van zaken regionaal Gegevens per gemeente Beuningen Druten Groesbeek Heumen Millingen aan de Rijn Nijmegen...37

4 5.2.7 Ubbergen West Maas en Waal Wijchen Regio Noord Veluwe Stand van zaken regionaal Gegevens per gemeente Elburg Ermelo Harderwijk Hattem Nunspeet Oldebroek Putten Regio Oost Veluwe Stand van zaken regionaal Gegevens per gemeente Apeldoorn Brummen Epe Heerde Voorst Regio Rivierenland Stand van zaken regionaal Gegevens per gemeente Buren Culemborg Geldermalsen Lingewaal Maasdriel Nederbetuwe Neerijnen Tiel Zaltbommel Regio West Veluwe Stand van zaken regionaal Gegevens per gemeente Barneveld Ede Nijkerk Scherpenzeel Wageningen... 80

5 1. Inleiding 1.1 Verantwoording Aanleiding De provincie Gelderland heeft Spectrum gevraagd om in maart en april van 2007 een nulmeting uit te voeren onder alle Gelderse gemeenten. De nulmeting moet een inventarisatie bevatten van de stand van zaken van het gemeentelijk beleid op de vijf functies in het jeugdbeleid, aangrenzend aan jeugdzorg. Er moet in tot uiting komen in hoeverre de gemeenten er al in geslaagd zijn om rond het sluitend aanbod opvoed-, opgroeien gezinsondersteuning, zoals dit beleid in landelijke termen ook wel genoemd wordt, nieuw beleid te formuleren. Daarnaast biedt de inventarisatie een weergave van het aanbod opvoedingsondersteuning gericht op ouders, voorzover het in de gemeenten of regio s is geïnventariseerd. Witte vlekken worden benoemd. Doel De provincie wil met de nulmeting gegevens in handen hebben die helpen beoordelen welke gemeenten voor ondersteuning in het project Gezin & Opvoeding in aanmerking moeten komen. Men wil gerichte ondersteuning gaan aanbieden aan gemeenten bij het versterken van de vijf gemeentelijke taken, met name daar waar de gemeente zich richt op een Centrum voor jeugd en gezin. De nulmeting biedt een overzicht van de stand van zaken op dit moment en bij herhaling zou vooruitgang zichtbaar moeten zijn. Werkwijze Algemeen Spectrum biedt met de nulmeting een zo goed mogelijk inzicht in de huidige stand van zaken: waar het gemeenten al dan niet is gelukt nieuw beleid te formuleren en inzicht te krijgen in het aanbod opvoedingsondersteuning. De nulmeting gebeurt op basis van schriftelijk materiaal (inclusief de informatie die via internet beschikbaar is) en de kennis bij Spectrummedewerkers, om gemeenten niet te overvragen. De informatie in ingedeeld per jeugdzorgregio. Dit biedt de mogelijkheid eerst een regionaal overzicht te geven (onderzoek Regioplan/OOG en regionale ontwikkelingen vanuit de Regioplatforms), en vervolgens de gegevens specifiek per gemeente. Bronnen De volgende bronnen zijn gebruikt. Startpunt is de rapportage van Spectrum over de vragenlijst van Regioplan: 'Oog voor OOG-ondersteuning. Opvoed-, opgroei- en gezinsondersteuning in Gelderse gemeenten.' Spectrum, I.W. Dirksen, juli Regioplan Beleidsonderzoek heeft in 2004 een onderzoek gedaan in opdracht van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport naar de wijze waarop Nederlandse gemeenten invulling geven aan het jeugdbeleid op het terrein van opvoed-, opgroei- en gezinsondersteuning. Regioplan heeft de gegevens van de Gelderse gemeenten uit hun onderzoek beschikbaar gesteld. Spectrum heeft dit begin 2006 waar nodig geactualiseerd en zoveel mogelijk compleet gemaakt: bijvoorbeeld de regio Achterhoek was inmiddels heringedeeld. Uiteraard zijn alle convenanten jeugdzorg/jeugdbeleid 2005 en 2006 nagelopen en de adviezen die in de afgelopen jaren door de Platformondersteuners van Spectrum zijn Spectrum CMO Nulmeting provinciaal project Gezin en Opvoeding 1

6 uitgebracht over (een van) de vijf functies. Inventarisaties en onderzoeken van Spectrum zijn vanaf 2004 meegenomen. Als verdere informatiebron is gebruikt de ' Gelderse gemeenten Sociale thema s ', L. Krebbers, provincie Gelderland Ook is hier en daar gebruik gemaakt van 'Samenwerking onderwijs en jeugdzorg in de provincie Gelderland' LCOJ, Spectrum, provincie Gelderland Alle bij Spectrum aanwezige beleidsplannen van gemeenten zijn gescand, alsmede de websites van alle gemeenten op internet. De informatie uit het onderzoek naar zorgteams 0-4-jarigen is per gemeente weergegeven. In dit hoofdstuk is nog als extra toegevoegd de samenvatting die Gidz heeft gemaakt van het landelijke rapport Kinderen in Tel Achtergrond Landelijk beleid In de Wet op de jeugdzorg (1 januari 2005) geeft de overheid aan welk aanbod de gemeente, als verantwoordelijke voor het jeugdbeleid voorafgaand aan de jeugdzorg, minimaal beschikbaar moet stellen voor kinderen, jeugdigen en opvoeders. Gemeenten zien zich voor de taak gesteld om zorg te dragen voor een sluitend aanbod van opvoed-, opgroeien gezinsondersteuning. Doel is het voorkomen van problemen bij kinderen en jongeren, waar deze zich toch voordoen ze zo snel mogelijk te onderkennen, en ze vervolgens zo goed mogelijk op te lossen opdat er geen onnodig beroep wordt gedaan op jeugdzorg. Het sluitend aanbod is geordend in vijf functies. Het zijn deze functies die volgens de overheid minimaal in het lokale domein aanwezig moeten zijn om aansluiting op de geïndiceerde opvoed- en opgroeihulp te realiseren. De vijf gemeentelijke functies of taken zijn: 1. Informatie geven aan ouders, kinderen en jeugdigen over opvoeden en opgroeien; 2. Signaleren van problemen door instellingen als jeugdgezondheidszorg en onderwijs; 3. Toegang tot het (gemeentelijk) hulpaanbod, beoordelen en toeleiden naar voorzieningen aan de hand van de sociale kaart voor ouders, kinderen, jeugdigen en verwijzers; 4. Pedagogische hulp (advisering en lichte hulpverlening), zoals maatschappelijk werk en coachen van jongeren; 5. Coördineren van zorg in het gezin op lokaal niveau. Landelijk onderzoek bij gemeenten (Regioplan Beleidsonderzoek, augustus 2004) laat zien dat de vijf functies veelal wel in het lokale beleid zijn opgenomen en schriftelijke vastgelegd, maar ook dat er nog vragen zijn. Gemeenten noemen de beperkte sturingsmogelijkheden, het gebrek aan zicht op de vraagkant en bezuinigingen. Maar ook wordt genoemd het bereiken van ouders en kinderen die niet openstaan voor hulp, de aansluiting tussen Bureau Jeugdzorg en de lokale voorzieningen en de wachtlijsten bij Bureau Jeugdzorg. De druk op de voorliggende voorzieningen is daarmee bovendien groter geworden. De vraag om samenhang, helderheid en toegankelijkheid van het aanbod opvoed-, opgroeien gezinsondersteuning (af te korten tot OOG) in de vijf functies heeft geleid tot het concept 2 Nulmeting provinciaal project Gezin en Opvoeding Spectrum CMO

7 van Centrum voor Jeugd en Gezin. Een dergelijk centrum ziet men als een zinvol instrument om de vijf gemeentelijke functies opvoed- en opgroeihulp in samenhang te kunnen uitvoeren. Ook in het kader van de Wmo is het van belang dat ouders en jongeren met hun vragen om informatie, advies en hulp bij dit loket terechtkunnen. De situatie in Gelderland In Gelderland zijn gemeenten nieuw jeugdbeleid aan het formuleren dat aansluit bij deze ontwikkeling. Vaak wordt hierbij het Centrum voor jeugd en gezin genoemd. Enkele gemeenten pakken dit lokaal op en anderen zoeken in regionaal verband de samenwerking. De gemeenten in Gelderland werken samen in acht jeugdzorgregio s: Noord-Veluwe, Oost- Veluwe, Midden-IJssel, West-Veluwe, Arnhem e.o., Achterhoek, Rivierenland en Nijmegen e.o. die als doel hebben de aansluiting tussen preventief jeugdbeleid en jeugdzorgbeleid. De thema s van de regionale samenwerkingsconvenanten met de provincie bestrijken inhoudelijk voor een (groot) deel de vijf functies van het preventieve jeugdbeleid. Spectrum heeft al enkele jaren te maken met ondersteuningsvragen van de Gelderse gemeenten bij de regievoering op de vijf functies. Er is een serie artikelen en folders over de nieuwe beleidstaken uitgebracht, voor gemeenten en regio s zijn adviezen en workshops over een of meerdere functies uitgevoerd. De taak waar gemeenten zich voor gesteld zien is immers geen gemakkelijke en er wordt veel van de gemeentelijke regie verwacht. Spectrum constateert de nodige knelpunten: zo is er vaak onvoldoende zicht op de vragen en behoefte van kinderen, jongeren en ouders om het aanbod te kunnen beoordelen. Er is niet altijd inzicht in het aanbod. Gemeenten hebben te maken met verschillende financieringsstromen en met beleidsterreinen waar anderen de regie over hebben. Vooral voor kleinere gemeenten is opvoedingsondersteuning vaak een nieuw beleidsterrein. Aan de andere kant constateren wij ook een groeiend bewustzijn bij ook de kleinere gemeenten van wat de nieuwe beleidsontwikkelingen betekenen en een groeiende bereidheid er mee aan de slag te gaan. Kinderen in Tel Het landelijke project Kinderen in Tel 2007 presenteert opnieuw een rangorde van gemeenten. De scorelijst is opgesteld aan de hand van twaalf indicatoren, waaronder: gezondheid, jeugdcriminaliteit, jeugdwerkloosheid, leefsituatie van kinderen, kinderen in armoede, kindermishandeling, onderwijs, openbare speelruimte, en tienermoeders. De gebruikte data zijn afkomstig uit landelijke statistieken, voornamelijk van het CBS. Gidz heeft voor de jeugdmonitor Gelderland de Gelderse gemeenten geordend en daar een provinciale score aan verbonden. De slechtst scorende Gelderse gemeente in 2007 is evenals in 2006 de gemeente Arnhem. Arnhem is t.o.v iets verbeterd, maar behoort als enige Gelderse gemeente tot de top tien van de landelijk slechtst scorende gemeenten. Nijmegen en Doesburg volgen op de tweede en derde plaats. In 2006 stond Heerde er in plaats van Doesburg. Van de 56 Gelderse gemeenten behoort in 2007 evenals in 2006, 18% tot de 100 slechtst scorende gemeenten (plaats 1-100) van Nederland, 63% (in 2006, 60%) scoort gemiddeld (plaats ), 20% (in 2006, 21%) scoort goed (plaats 300 of hoger). Landelijk en in Gelderland scoort de gemeente Rozendaal het best. In 2006 stonden nog 4 Gelderse gemeenten (Rozendaal, Lingewaal, Bronckhorst en Maasdriel) bij de 50 hoogst scorende gemeenten. Spectrum CMO Nulmeting provinciaal project Gezin en Opvoeding 3

8 1.3 Overzicht van de uitkomsten Uitkomsten over het aanbod De conclusies over het aanbod beperken zich tot de gemeenten en regio s waar sprake is van een inventarisatie. Daarin staat meestal alleen de kwantiteit (aanbieders), er worden geen uitspraken over de kwaliteit gedaan. Er zijn recente (vanaf 2003) aanbodinventarisaties gedaan (voor zover gevonden) in de regio s: West Veluwe (pedagogische informatie, advisering en licht ambulante hulp); Rivierenland (de vijf functies, opvoedingsondersteuning, jeugd- en opvoedinformatie); Nijmegen (jeugd- en opvoedinformatie) In Rivierenland wordt het aanbod voor allochtonen apart benoemd (opvoedingsondersteuning). Er zijn recente (vanaf 2003) aanbodinventarisaties gedaan (voor zover gevonden) in de gemeenten: Doetinchem (vraag en aanbod opvoedingsondersteuning) Zutphen (aanbod op alle vijf functies) Brummen (volgens gemeente zelf) In Zutphen is het aanbod voor allochtone ouders van jonge kinderen benoemd. Uitkomsten over het beleid De conclusies over de uitkomsten m.b.t. beleid worden als volgt geordend: A) Er zijn geen gegevens over lokaal jeugdbeleid/5 functies/prestatieveld 2 van de Wmo gevonden. B) De gemeente heeft het voornemen om integraal jeugdbeleid te ontwikkelen in C) Er is jeugdbeleid op de 5 functies en/of opvoedingsondersteuning ontwikkeld. D) De gemeente spreekt zich (ook) uit over een Centrum voor jeugd en gezin. Zie verder de tabel. 4 Nulmeting provinciaal project Gezin en Opvoeding Spectrum CMO

9 Achterhoek Arnhem Midden- IJssel Nijmegen Noord Veluwe Oost Veluwe Rivierenland West Veluwe Regionale CJGontwikkeling Planontwikkeling Gestart met regionale pilot In discussie Wordt in alle beleidsvoornemens genoemd A) Geen gegevens over lokaal jeugdbeleid/ 5 functies Aalten Winterswijk Montferland 1) Doesburg Rijnwaarden Renkum 4) West Maas en Waal Heumen Millingen aan de Rijn 1) Elburg Ermelo Harderwijk Putten Hattem 1) Heerde 1) Voorst 1) Zaltbommel Buren Neerijnen Nijkerk 1) B) De gemeente heeft het voornemen om integraal jeugdbeleid te ontwikkelen in 2007 Berkelland Lingewaard Rozendaal Zevenaar Lochem 1), 3) Beuningen 1) Nunspeet 2) Epe Maasdriel 1) Lingewaal 1) Neder Betuwe 3) Wageningen C) Er is jeugdbeleid op de 5 functies en/of opvoedingsondersteuning ontwikkeld Bronckhorst Oost-Gelre Doetinchem Arnhem Duiven Westervoort Over Betuwe Rheden 3) Zutphen Druten Groesbeek Ubbergen Nijmegen 3) Wijchen 3) Oldebroek Brummen Apeldoorn 3) Tiel Geldermalsen Culemborg Barneveld Ede Scherpenzeel D) De gemeente spreekt zich schriftelijk uit over het voornemen tot een Centrum voor jeugd en gezin Oude IJsselstreek 3) Bronckhorst 3) Culemborg Spectrum CMO Nulmeting provinciaal project Gezin en Opvoeding 5

10 Toelichting: Ad C) De plannen verschillen nogal qua inhoud/kwaliteit en in de mate van uitgewerktheid. 1) In 2003 gaven deze gemeenten aan beleid te voeren/afspraken te hebben over alle 5 functies (alleen aangegeven bij A en B). 2) Van Nunspeet is het beleidsplan inmiddels gereed en opgevraagd. 3) Extra toelichting vanuit informatie bij Spectrum: Bronckhorst heeft een verzoek om ondersteuning gedaan; Van Oude IJsselstreek is alleen het manifest Gideonsgemeenten, echter geen lokaal plan jeugdbeleid gevonden; In Lochem heeft de gemeenteraad zich voor de ontwikkeling van een CJG uitgesproken; Van Wijchen is alleen mondelinge informatie, geen nota bekend; In Rheden speelt dat men vanuit Samen starten een Centrum voor jeugd en gezin wil ontwikkelen; dit geldt ook voor Neder Betuwe; De uitspraak van Nijmegen staat in een brief aan VWS ( ); In Apeldoorn kan de ontwikkeling van het JOED als zodanig gezien worden; In de analyse coalitieakkoorden geeft Renkum aan te streven naar een steunpunt voor gezins- en opvoedingsvragen. 6 Nulmeting provinciaal project Gezin en Opvoeding Spectrum CMO

11 2. Regio Achterhoek 2.1 Stand van zaken regionaal Gegevens inventarisatie vijf functies OOG Gemeenten: Aalten, Berkelland, Bronckhorst, Doetinchem, Groenlo, Montferland, Oude IJsselstreek, Winterswijk. Zeven gemeenten in de regio behoren tot de middelgrote gemeenten ( inwoners). Doetinchem als kerngemeente behoort met bijna inwoners tot de grote gemeenten. Doetinchem en Oude IJsselstreek hebben met respectievelijk 5,8 % en 5,7 % het hoogste percentage inwoners met een niet-westerse allochtone achtergrond (gemiddeld in de regio: 3,8%). De mate waarin gemeenten in 2003 beleid hebben geformuleerd op het gebied van opvoed-, opgroei- en gezinsondersteuning varieert. Vier van de acht gemeenten hebben op 4 tot 5 functies beleidsafspraken vastgelegd. Groenlo heeft geen beleid geformuleerd, Oude IJsselstreek en Aalten op één functie. Zes gemeenten hebben geen beleid geformuleerd voor coördinatie. Aalten Ja niet bekend Toegang niet bekend Informatie Signalering Pedagogische Hulp Niet bekend coördinatie Aantal functies nee 1 Berkelland Ja ja Ja Ja nee 4 Bronckhorst Nee ja Ja Ja nee 3 Doetinchem Ja ja Ja Ja ja 5 Groenlo Nee Nee Nee Nee nee 0 Montferland Ja ja Ja Ja ja 5 Oude IJsselstreek Nee Nee Nee Ja nee 1 Winterswijk Ja ja Ja Ja nee 4 Informatie van het Regioplatform aansluiting jeugdzorg/jeugdbeleid Zorgstructuren De zorgstructuur rond 0-4-jarigen, primair onderwijs en voortgezet onderwijs is prioriteit in Er is in de hele regio een zorgstructuur voor het primair onderwijs, nl. twee regionale JAT s Oost- en West-Achterhoek. De scholen van de samenwerkingsverbanden in Berkelland maken hier nog geen gebruik van. Vanaf maart worden de JAT s geëvalueerd. Dit jaar volgt besluitvorming over structurele financiering (= inzet maatschappelijk werk) door gemeenten. Er is een dekkende zorgstructuur door schoolconsultatieteams in het voortgezet onderwijs. In 2007 neemt de beleidsgroep voortgezet onderwijs - jeugdzorg het initiatief voor een kwaliteitsimpuls. Het samenwerkingsverband VO Oost Achterhoek onderzoekt de mogelijkheden om een onderwijs-zorgcentrum op te zetten. Hierin wil men het hele aanbod van voorzieningen van preventie, time-out en rebound bij elkaar brengen. ROC Graafschap College en AOC Oost hebben met ingang van 1 januari 2007 een ZAT. Spectrum CMO Nulmeting provinciaal project Gezin en Opvoeding 7

12 Pedagogische informatie, advies en lichte hulp In Doetinchem zijn enkele jaren geleden een aanbod- en een vraaginventarisatie opvoedingsondersteuning uitgevoerd. De resultaten zijn ook bruikbaar voor de regio. De regionale projectgroep jeugdgezondheidszorg richt zich van 2005 tot 2008 op de thema s taal, voeding en opvoeding (ook risicokinderen, bemoeizorg, sociale kaart). Het aanbod opvoedingsondersteuning bestaat momenteel uit videohometraining, advisering bij bezoek consultatiebureau, een pedagogisch spreekuur en een opvoedtelefoon vanuit JGZ (Yunio). Er zijn afspraken over regionale inzet van 50% van de Verhagen-gelden voor Home-Start en een tweewekelijkse opvoedrubriek in huis-aan-huisbladen in alle gemeenten. De afgesproken acties rondom licht ambulante hulp moeten nog starten. GGNet, Circuit Preventie en Dienstverlening heeft een uitgebreid ondersteuningsaanbod aan kinderen en jongeren. In het Achterhoekse basisonderwijs is het programma Taakspel (sociale vaardigheden voor kinderen) op een aantal scholen in gebruik, met daaraan gekoppeld de oudercursus Opvoeden & Zo. In 2005 vond een onderzoek plaats naar het informatiezoekgedrag van jongeren. In de Liemers functioneert een JIP in een netwerkfunctie: Berkelland, Montferland en Oost-Gelre. 2.2 Gegevens per gemeente Aalten Gegevens OOG De gemeente geeft invulling aan het jeugdbeleid op het terrein van opvoed-, opgroei- en gezinsondersteuning voor de functie informatie. Over de signalerings- en toegangsfuncties is dit onbekend evenals van de functie pedagogische hulp. Er zijn geen beleidsafspraken vastgelegd met betrekking tot coördinatie van zorg. In de '' wordt over Aalten gemeld dat men jeugddebatten wil organiseren. Informatie Spectrum Er is een afstemmingsoverleg Het Bruggetje voor allen die zich vanuit hun professie bezighouden met kinderen van 0-4 jaar. Men wil de zorgstructuur voor 0-4 versterken en zoekt aansluiting bij de JAT s in het primair onderwijs Berkelland Gegevens OOG De gemeente geeft invulling aan het jeugdbeleid op het terrein van opvoed-, opgroei- en gezinsondersteuning voor de functie(s): Informatie: JGZ, SMW, leerplicht, AMW, welzijnswerk, HALT Signalering Toegang Pedagogische hulp 8 Nulmeting provinciaal project Gezin en Opvoeding Spectrum CMO

13 Er zijn casuïstieknetwerken. In de '' wordt over Berkelland gemeld dat men integraal jeugdbeleid wil ontwikkelen, waarin welzijn, sport, handhaving, werkgelegenheid, en speelvoorzieningen aandacht krijgen. Bronnen Spectrum In een aantal kernen zijn netwerken jeugd werkzaam als onderdeel van de zorgstructuur Doel van de netwerken is het voorkomen en bestrijden van problemen bij de jeugd. Daaraan nemen de volgende partijen deel: peuterspeelzalen, kinderdagopvang, consultatiebureaus, Bureau Jeugdzorg, maatschappelijk werk, politie, onderwijs, gemeente. Het Hof en Animo zijn de organisaties met een coördinerende rol. Berkelland is bezig met het inrichten van de lokale netwerkstructuur. Er is een JIP (netwerk) Bronckhorst Gegevens OOG De gemeente geeft invulling aan het jeugdbeleid op het terrein van opvoed-, opgroei- en gezinsondersteuning voor de functie(s): Signalering: afspraken met JGZ en AMW Toegang: afspraken met JGZ en steunpunt opvoeding Pedagogische hulp: afspraken met JGZ en AMW Het voorzieningenaanbod is in een sociale kaart vastgelegd en beschikbaar voor: professionals op het gebied van O&O-ondersteuning ouders en kinderen/jeugdigen en medewerkers van de gemeente De gemeente beheert de sociale kaart (gemeentegids). Er is een ZAT met participatie van BJZ (structureel). In de '' wordt over Bronckhorst gemeld dat men het preventief jeugdbeleid wil versterken door het gebruik van verslavende middelen te voorkomen. Er zal integraal jeugdbeleid ontwikkeld worden. Bronnen Spectrum Bronckhorst participeert in het provinciale project jongin. Er zijn plannen om een zorgteam 0-4 op te richten. Er zijn plannen om te starten met het ontwikkelen van een Centrum voor Jeugd en Gezin. Uit: Integraal jongerenbeleid jaar gemeente Bronckhorst De gemeente schetst de situatie van jongeren aan de hand van de sociale atlas, E-MOVO 2003, jongerenraadplegingen en raadpleging van organisaties, en formuleert een actieplan. Actiepunten algemeen jeugdbeleid 0-23 jaar: creëren netwerkstructuur jeugdbeleid 0-23 jaar; monitoring jeugd(beleid). Spectrum CMO Nulmeting provinciaal project Gezin en Opvoeding 9

14 Actiepunten algemeen en algemeen preventief jongerenbeleid jaar: stimulering initiatieven voor jongeren-door jongeren; stimulering vrijwilligerswerk en maatschappelijke stages; creëren van voldoende betaalbare woningen voor jongeren; uitbreiding jongeren(opbouw)werk; mogelijkheden verkennen mobiliteit jongerenwerkers; Actiepunten preventief, curatief en repressief jongerenbeleid jaar: versterking leerplichtbeleid; uitbreiding leerbanen en stagemogelijkheden; realisering laagdrempelige jongereninformatie, -advies en hulp (JIPnetwerk en digitale portal); realisering laagdrempelige opvoedingsinformatie, -advies en hulp aan ouders (aansluiten bij regionale initiatieven); optimalisering signaleren, toeleiden, coördinatie van zorg (conform convenantafspraken); opstarten Jongerensignaleringsnetwerk Bronckhorst (jeugdgroepen 10/12jarigen en ouder) Doetinchem Gegevens OOG De gemeente geeft invulling aan het jeugdbeleid op het terrein van opvoed-, opgroei- en gezinsondersteuning voor alle vijf functies. Voor de informatiefunctie is met een 15-tal voorzieningen afspraken gemaakt. Het voorzieningenaanbod is in een sociale kaart vastgelegd en beschikbaar voor medewerkers van de gemeente en verkrijgbaar bij instellingen op het terrein van O&Oondersteuning. Het Groene Kruis beheert de sociale kaart. Met een twaalftal voorzieningen zijn afspraken over signaleren. Voor de JGZ gaan deze afspraken verder: er is sprake van rapportage en registratie. Toegang: op uitvoeringsniveau functioneren netwerken, die ondersteund worden door Bureau Jeugdzorg, namelijk: Netwerk BJZ op afroep beschikbaar BJZ participeert structureel Zorgstructuur VO Onbekend Buurtnetwerken 0 12 jaar Onbekend Voor de functie pedagogische hulp zijn met scholen en schoolmaatschappelijk werk afspraken gemaakt. De gemeente heeft met leerplicht en het RMC beleidsafspraken vastgelegd ten aanzien van de coördinatiefunctie. In de '' worden over Doetinchem geen bijzonderheden gemeld. 10 Nulmeting provinciaal project Gezin en Opvoeding Spectrum CMO

15 Informatie Spectrum In 2006 is in Doetinchem één van de Gelderse pilots Coördinatie van zorg uitgevoerd. Er zijn plannen voor het vormgeven van de functie coördinatie van zorg: een centraal meld-/ coördinatiepunt met het frontoffice bij de GGD. Het backoffice wordt gevormd door het regionale vangnetteam. Doelgroepen zijn: zorgwekkende zorgmijders, hygiënische probleemsituaties, huiselijk geweld, multiproblem stuaties, eventueel ook nazorg na detentie. In 2002/2003 is door Spectrum een vraag- en aanbodinventarisatie opvoedingsondersteuning uitgevoerd. Vervolgens is een programmatische aanpak voor integraal jeugdbeleid uitgevoerd (schooljaar 2003/2004) hetgeen tot vernieuwing in het aanbod heeft geleid. In de brede scholen worden inloopspreekuren en themabijeenkomsten voor ouders gehouden. Methodieken als Taakspel, Opvoeden & Zo, en Kinderthema s thuis worden ingezet in de wijken. In het coalitieakkoord voor 'Daadkracht naast visie' wordt de uitspraak gedaan dat men staat voor een algehele regie van het jeugdbeleid voor 0-23-jarigen bij de gemeente, ook de specialistische taken. Men wil het gemeentelijk jeugdbeleid meer vraaggericht invullen dan op dit moment gebeurt. Een inventarisatie naar knelpunten in de stand van zaken rond jeugd heeft begin 2007 bij alle instellingen en organisaties plaatsgevonden, door de gemeente zelf. Dit vormt mede de opmaat voor nieuw beleid en speerpunten in de komende periode. In de gemeente Doetinchem wordt de doelgroep 0-4 besproken in buurtnetwerken 0-12 jaar. Daaraan nemen in ieder geval de volgende partijen deel: peuterspeelzalen, consultatiebureaus, maatschappelijk werk, politie, onderwijs, welzijnswerk. Het werkgebied van deze netwerken is op buurtniveau, maar niet alle kinderen van 0-4 worden zo bereikt. In de buurtnetwerken worden op casuïstiek niveau probleemsituaties van kinderen van 0-12 jaar besproken en worden afspraken gemaakt over wat er moet gebeuren aan het probleem en door wie. IJsselkring (welzijnswerk) vervult de coördinerende functie Montferland Gegevens OOG De gemeente geeft invulling aan het jeugdbeleid op het terrein van opvoed-, opgroei- en gezinsondersteuning voor alle functies. Op het gebied van: Informatie: afspraken met een groot aantal voorzieningen. Er is geen sociale kaart Signalering: met JGZ en peuterspeelzalen Toegang: met Schoolbegeleidingsdienst, leerplicht, RMC, zorgstructuren en samenwerkingsverbanden in het primair onderwijs. Pedagogische hulp: JGZ, Riagg, peuterspeelzalen en schoolmaatschappelijk werk Coördinatie van zorg: afspraken met de JGZ Netwerk BJZ op afroep beschikbaar BJZ participeert structureel 12+ Bergh 12+ Didam Spectrum CMO Nulmeting provinciaal project Gezin en Opvoeding 11

16 In de '' wordt over Montferland gemeld dat men het preventief jeugdbeleid wil versterken door het gebruik van verslavende middelen te voorkomen. Montferland wil voorlichtingscampagnes op scholen over de verslavingsrisico s van gokken, alcohol en drugs. De gemeente wil sportdeelname actief stimuleren, en een ontmoetingsplaats voor jongeren in alle kernen. Informatie Spectrum In de gemeente Montferland is nu geen zorgteam met zorg voor 0-4 jarigen, maar er zijn plannen om te komen tot oprichting van een netwerkoverleg 0-12 jaar, die als een vorm van zorgteam zou kunnen gaan werken. Er is een JIP (netwerk) Oost Gelre Inventarisatie OOG De gemeente heeft geen beleidsafspraken met voorzieningen schriftelijk vastgelegd ten aanzien van de functies van het jeugdbeleid op het terrein van opvoed-, opgroei- en gezinsondersteuning. Naar verwachting zal naar aanleiding van de Nota Integraal jeugdbeleid een sociale kaart worden opgesteld. Op uitvoeringsniveau functioneert het volgende netwerk: JAT. Er zijn regionaal afspraken gemaakt met betrekking tot ondersteuning door BJZ. In de '' wordt over Oost-Gelre gemeld dat men integraal jeugdbeleid wil ontwikkelen, en het preventief jeugdbeleid wil versterken door het gebruik van verslavende middelen te voorkomen. Ook moeten er een jongerencentrum en een jongerenraad komen. Het overleg tussen jongerenwerk en scholen wordt door de gemeente gecoördineerd. De jeugd heeft de toekomst. Integraal jeugdbeleid Oost Gelre mei 2006 Er is specifieke aandacht voor de jeugd, met name jeugdparticipatie en jeugdgezondheidszorg. De uiteindelijke intentie is het bieden van goede ontwikkelingsmogelijkheden. Gemeentelijk jeugdbeleid is er op gericht om voorwaarden te scheppen voor een volwaardige deelname aan de maatschappij. De nota bevat een overzicht van het totale aanbod voor jeugd. Netwerkontwikkeling krijgt een accent.: zowel de beleidsnetwerken als de casuïstieknetwerken (0-12 en 12-23) krijgen een impuls. Er is uitgebreid aandacht voor voorzieningen voor jeugd en jongeren, minder voor ouders en opvoedingsondersteuning. De vijf functies worden genoemd evenals de Wmo. Er wordt verwezen naar het (regionale) aanbod van Yunio jeugdgezondheidszorg en naar het convenant aansluiting jeugdzorg/jeugdbeleid. Informatie Spectrum In deze gemeente zijn één of meer zorgteams specifiek voor 0-4 jarigen. Deze teams vallen ook onder een gemeentelijke zorgstructuur specifiek gericht op 0-4. Het werkgebied is een stadsdeel en niet alle kinderen in de gemeente worden bereikt. De vaste deelnemende partijen aan het team zijn: peuterspeelzalen, kinderdagopvang, consultatiebureaus, 12 Nulmeting provinciaal project Gezin en Opvoeding Spectrum CMO

17 MEE/integrale vroeghulp, onderwijs. Doelstelling van het team is het ontwikkelen en instandhouden van een integraal aanbod in hulp- en dienstverlening aan kinderen van 0-4 jaar waarbij het verwijzingsprotocol als uitgangspunt fungeert. De doelstelling is vertaald in de volgende werkopdrachten: onderlinge afstemming optimaliseren, casuïstiek, onderhoud protocol verwijzen/instrument PSZ, KDV, CB, onderhoud van het overdrachtsformulier naar basisscholen en een signalerende functie naar de gemeente toe. De coördinator VVE vervult een coördinerende functie en heeft 10 uur per maand voor het totale pakker waar het zorgteam ook onderdeel van uitmaakt. Er is een JIP (netwerk) Oude IJsselstreek Gegevens OOG De gemeente geeft invulling aan het jeugdbeleid op het terrein van opvoed-, opgroei- en gezinsondersteuning voor de functies: Pedagogische hulp. Er zijn beleidsafspraken met JGZ en het AMW. De JGZ voert verder taken uit die betrekking hebben op de informatiefunctie. Het voorzieningenaanbod is in een sociale kaart vastgelegd en beschikbaar voor: professionals op het gebied van O&O-ondersteuning ouders en kinderen/jeugdigen medewerkers van de gemeente De sociale kaart is in de vorm van een brochure verkrijgbaar bij instellingen die op dit terrein werkzaam zijn. De afdeling RMO van de gemeente beheert de sociale kaart. De volgende voorzieningen voeren binnen de gemeente taken uit die betrekking hebben op de toegangsfunctie: Algemeen maatschappelijk werk Buurtnetwerken 0-12 Jeugdzorg advies teams Schoolconsultatieteams VO In de '' wordt over Oude IJsselstreek gemeld dat men het preventief jeugdbeleid wil versterken door het gebruik van verslavende middelen te voorkomen. 'Opvoed- en opgroei-ondersteuning als lokale basisvoorziening De gemeente Oude IJsselstreek start met een project Centrum jeugd en gezin. De gemeente is een van de zogenoemde Gideonsgemeenten die in januari 2006 een manifest met staatssecretaris Ross bespraken. Het manifest was een samenvatting van het visiestuk: 'Opvoed- en opgroeiondersteuning als lokale basisvoorziening. De zeven gemeenten pleitten hierin onder meer voor een lokaal centrum voor Jeugd en gezin. De conclusies betreffen: Ontwikkeling, opvoeding en participatie centraal bij alle ondersteuning (dus niet aanbodgericht werken); Spectrum CMO Nulmeting provinciaal project Gezin en Opvoeding 13

18 Een sluitend systeem van algemeen toegankelijke basisvoorzieningen met pedagogische kwaliteit; (Kwaliteits)criteria voor een effectieve opvoed- en opgroeiondersteuning, voor de vijf preventieve functies; Een basismodel voor de organisatie van opvoed- en opgroeiondersteuning (Centrum voor jeugd en gezin); Lokale regie binnen heldere kaders; Regie op regionale schaal (wat regionaal moet); Regelgeving, financiële kaders en toezicht. De gemeente is inmiddels gestart met het ontwikkelen van een Centrum voor jeugd en gezin Winterswijk Gegevens OOG De gemeente geeft invulling aan het jeugdbeleid op het terrein van opvoed-, opgroei- en gezinsondersteuning voor de functie(s): Informatie: afspraken met JGZ, jeugdwerk, AMW, peuterspeelzalen Signalering: met een groot aantal voorzieningen Toegang: JGZ, jeugdwerk, peuterspeelzalen en netwerken Pedagogische hulp: JGZ, AMW, JEKK en JAT Het voorzieningenaanbod is in een sociale kaart vastgelegd en beschikbaar voor medewerkers van de gemeente. De ambtenaar jeugdzaken beheert de sociale kaart. Op uitvoeringsniveau (casuïstiek) functioneren de volgende netwerken die al dan niet ondersteund worden door Bureau Jeugdzorg, namelijk: Netwerk Buurtnetwerk 12 min Jongerennetwerk 12 plus Schoolconsultatieteam 12+ BJZ op afroep beschikbaar BJZ participeert structureel Het aanbod opvoedingsondersteuning zal worden vernieuwd en verder ontwikkeld. In de '' wordt over Winterswijk gemeld dat er aandacht en opvang is voor probleemjongeren door activiteiten, een buurtwerker, en samenwerking tussen jongerenorganisaties. Informatie Spectrum In Winterswijk functioneren twee Buurtnetwerken Een zorgnetwerkstructuur 0-23 is in ontwikkeling. Er zijn nu een aantal netwerken die elkaar deels overlappen en deels los van elkaar werken. 14 Nulmeting provinciaal project Gezin en Opvoeding Spectrum CMO

19 3. Regio Arnhem en omstreken 3.1 Stand van zaken regionaal Gegevens inventarisatie de vijf functies OOG Gemeenten: Arnhem, Doesburg, Duiven, Lingewaard, Overbetuwe, Renkum, Rheden, Rijnwaarden, Rozendaal, Westervoort, Zevenaar. De regio Arnhem e.o. omvat 4 kleine gemeenten (Doesburg, Rijnwaarden, Rozendaal en Westervoort), zes middelgrote en één grote gemeente (Arnhem). Het percentage niet-westerse allochtone inwoners bedraagt gemiddeld 5,4%. Arnhem met 16,9% en Doesburg met 9,5% allochtone inwoners wijken in ruime mate af van dit gemiddelde. Zeven gemeenten hebben beleid geformuleerd op het gebied van opvoed-, opgroei- en gezinsondersteuning. Van twee gemeenten zijn in beperkte mate gegevens beschikbaar (zij hebben bijvoorbeeld uitsluitend de knelpunten aangegeven, die zij ervaren met betrekking tot het preventief jeugdbeleid). Van twee gemeenten konden geen gegevens worden verwerkt. Geen enkele gemeente in de regio heeft beleid geformuleerd voor elk van de vijf functies. Arnhem en Westervoort hebben beleidsafspraken vastgelegd voor de coördinatiefunctie. De meeste gemeenten hebben beleid geformuleerd voor de informatie- en signaleringsfunctie. In het OOG-overzicht van Arnhem is een samenvatting van de resultaten van een inventarisatie verwerkt, die gehouden is onder aanbodinstellingen (Vraag- en aanbodinventarisatie Arnhem e.o, (Spectrum, juni 04)). Toegang Arnhem nee ja Niet bekend Doesburg Informatie Signalering Pedagogische hulp coördinatie Aantal functies Ja ja 3 Duiven ja ja ja Ja nee 4 Lingewaard ja ja ja Nee nee 3 Overbetuwe ja ja ja Nee nee 3 Renkum Rheden Niet bekend Niet bekend Niet bekend Niet bekend Niet bekend Rijnwaarden ja ja nee Ja nee 3 Rozendaal Niet bekend Niet bekend Niet bekend Niet bekend Niet bekend Westervoort ja ja nee Ja ja 4 Zevenaar ja ja ja Ja nee 4 Spectrum CMO Nulmeting provinciaal project Gezin en Opvoeding 15

20 Informatie van het Regioplatform aansluiting jeugdzorg/jeugdbeleid Enkele gemeenten doen mee aan jongin. Voor verdere sociale kaart initiatieven is de regio aangesloten op het Wmo-loket van MEE. In augustus 2006 is een discussienota uitgebracht: Centrum voor jeugd en gezin in de Regio Arnhem. Daarin is onder meer de relatie gelegd tussen de convenantthema s en hetgeen een CJG zou kunnen betekenen. In 2007 wordt een programma van eisen voor Centra jeugd en Gezin ontwikkeld. Dit moet leiden tot een opdracht aan HGM als coördinator. Duiven, Westervoort, Doesburg, Zevenaar, Renkum deden mee met Project Aanpakken. Actiepunten onder dit thema krijgen voor 2007 prioriteit. Het Platform heeft een advies jeugdinformatie en pedagogische hulp geformuleerd. Gemeenten hebben het goedgekeurd. Onderdeel is de regionale invoering van de methodiek Samen Starten door de STMG. Voor 2007 staat verdere uitvoering van het advies op stapel. Samen starten Wijkverpleegkundigen jeugdgezondheidszorg, maatschappelijk werkers en medewerkers van Bureau Jeugdzorg werken in Rheden intensief samen in een onderdeel van het landelijke project Samen starten, ontwikkeld door TNO en ZonMW. Samen starten is een signaleringsmethodiek gericht op kinderen van 0-3 jaar, en een methodische aanpak van relatieopbouw en competentieverhoging t.a.v. ouders. De medewerkers zijn samen getraind en nemen samen verantwoordelijkheid voor het inzetten van de juiste interventies, bijvoorbeeld het zorgnetwerk 0-12 jaar of extra huisbezoeken. Een andere mogelijkheid is het inzetten van een gezinscoach. 3.2 Gegevens per gemeente Arnhem Gegevens OOG Het voorzieningenaanbod is in een sociale kaart vastgelegd en beschikbaar middels een website voor professionals op het gebied van O&O-ondersteuning. De gemeente heeft geen beleidsafspraken met voorzieningen op schrift vastgelegd ten aanzien van de informatie-, maar wel van de toegangsfunctie. Op uitvoeringsniveau functioneren netwerken, die ondersteund worden door Bureau Jeugdzorg, namelijk: Netwerk Zorgadviesteams (ZAT) 4-12 Zorgadviesteams (ZAT) 12+ Buurtnetwerk / Zorgadviesteams 0-6 BJZ op afroep beschikbaar BJZ participeert structureel Over pedagogische hulp zijn afspraken met de JGZ, schoolmaatschappelijk werk en algemeen maatschappelijk werk. Met JGZ zijn afspraken over de coördinatiefunctie. 16 Nulmeting provinciaal project Gezin en Opvoeding Spectrum CMO

21 In de '' wordt over Arnhem gemeld dat men integraal jeugdbeleid wil ontwikkelen, en zich ten doel stelt iedere jongere een startkwalificatie te geven voor goed maatschappelijk functioneren. Informatie Spectrum In Arnhem is een Home-Start project. De zorgstructuur bestaat uit ZATs, daarnaast zijn er in bepaalde wijken buurtnetwerken voor 0-6-jarigen en een pilot ZAT 0-4 in de wijk Geitenkamp. Arnhem participeert in de landelijke Impulsmaatregel en heeft daarmee de zorgstructuren versterkt, o.a. inzet van maatschappelijk werk hierin. Daarnaast is het geld ingezet op de ketenaanpak risicojeugd 'Zet in op 12min' in samenwerking met politie Gelderland Midden en Bureau Jeugdzorg: risicoprofielen (registratie politie); screening t.b.v. een op maat gesneden hulpaanbod per casus; zorg- en hulpverlening vanuit verschillende disciplines. In 2007 worden de plannen voor een jongerenloket (onderwijs/arbeidsmarkt) verder ontwikkeld. Uit: Kunnen wij het samen? Nou en of!!! Raamplan Integraal Jeugdbeleid Vanuit de missie van het totale integraal jeugdbeleid, de wens om zowel algemeen preventief, gericht preventief en curatief beleid te ontwikkelen en de wetenschap dat het jeugdbeleid een zeer breed werkterrein omvat, is er voor gekozen om het beleid rondom vier thema s te ontwikkelen. De thema s zijn deels leeftijdspecifiek en deels beleidsspecifiek. 1. Ontwikkeling, opvoeding en hulpverlening (voor kinderen van 0-12 jaar): schoolgericht maatschappelijk werk in de zorgstructuren, wijkgerichte intensieve gezinsbegeleiding (WIG), Home-Start, overdracht peuterspeelzaalwerk-basisonderwijs, Opstapje; 2. Jeugd in de wijk (voor kinderen van 0-12 jaar): project Buurt-Onderwijs-Vrijetijd, jeugdparticipatie; 3. Zelfredzaamheid (voor tieners en jongeren van jaar): aanpak voortijdig schoolverlaten, casemanagersproject Overlast, maatschappelijke opvang; 4. Jeugd in de stad (voor tieners en jongeren van jaar): optimaliseren vrijetijdsaanbod, participatie, bestrijden van overlast en criminaliteit Doesburg Over het beleid van de gemeente m.b.t. opvoed-, opgroei- en gezinsondersteuning zijn geen gegevens van de OOGinventarisatie beschikbaar. In de '' wordt over Doesburg gemeld dat men het preventief jeugdbeleid wil versterken, en aandacht voor het jongerenwerk in de functie van de betrokkenheid van de jeugd zelf. In de wijk moeten ontmoetingsplekken voor jongeren komen. De belangen van jongeren moeten meer op de agenda van de gemeente komen staan. Spectrum CMO Nulmeting provinciaal project Gezin en Opvoeding 17

22 Overige bronnen Op internet en bij Spectrum zijn geen gegevens over het Doesburgse jeugdbeleid gevonden Duiven Gegevens OOG De gemeente geeft invulling aan het jeugdbeleid op het terrein van opvoed-, opgroei- en gezinsondersteuning voor de functie(s): Informatie: met JGZ, kinder- en jongerenwerk, speel-o-theek en JIP Signalering: JGZ, kinderopvang en jongerenwerk Toegang: JGZ Pedagogische hulp: JGZ Het voorzieningenaanbod is in een sociale kaart vastgelegd. Deze is verkrijgbaar bij instellingen op het gebied van O&O-ondersteuning. In de '' wordt over Duiven gemeld dat men huisvestingswensen van jongeren wil vertalen naar toekomstige bouwplannen. Het preventief jeugdbeleid krijgt een accent: ondersteuning van jeugdigen en ouders met problemen met opgroeien en opvoeden. Daarbij: adequatie jeugdgezondheidszorg voor 0-18 jarigen; informatie en advies, doorverwijzing en signalering voor een goede begeleiding aan de 4-12 jarigen; een school voor leerwegondersteunend onderwijs en individueel voor bereidend onderwijs. Informatie Spectrum Duiven is geïnteresseerd in deelname aan de tweede ronde van jongin. Er is een zorgteam specifiek gericht op de 0-4-jarigen. Uit: Jong in Duiven. Nota integraal jongerenbeleid jaar Uit de samenvatting 3 van de 7 maatregelen: versterking van het aanbod van en de samenhang tussen voorzieningen: optimaliseren signaleren, toeleiden en coördinatie van zorg: één loket; vergroting laagdrempelige jongereninformatie: uitbreiding formatie JIP; bevorderen van een gezonde en veilige leefstijl. O.a. realisering laagdrempelige opvoedingsinformatie, -advies, en hulp aan ouders. Uit: programmabegroting : Opvoedingsondersteuning (het bieden van ondersteuning aan ouders op het terrein van opvoeding zodat ontsporing in een vroegtijdig stadium kan worden voorkomen): subsidiëren van opvoedingscursussen. 4-12: Opvoedingsondersteuning: onderzoeken van de mogelijkheden van een project gezinscoaching; optimaliseren, signaleren, toeleiden, coördinatie van zorg: één loket, en versterking van de afstemming en samenwerking door middel van een sociale kaart. Preventief jongerenbeleid 4-12 (geven van informatie en advies, doorverwijzing en signalering zodat jongeren een goede begeleiding kunnen krijgen): 18 Nulmeting provinciaal project Gezin en Opvoeding Spectrum CMO

23 inzetten van de formatie van het Jongeren Informatie Punt (JIP) en de uitvoering van het BOS-project : Preventief jongerenbeleid (het creëren van voldoende mogelijkheden voor jongeren om hun eigen ideeën te realiseren): o.a. jongerenopbouwwerk, jongeren signalerings-netwerk (JSN). Opvoedingsondersteuning via het maatwerkdeel jeugdgezondheidszorg. Nieuwe activiteiten: registratiesysteem Streetwise, versterking JIP, jongerenactiviteiten : ambulant jongerenwerk, JSN Lingewaard Gegevens OOG De gemeente geeft invulling aan het jeugdbeleid op het terrein van opvoed-, opgroei- en gezinsondersteuning voor de functie(s): Informatie: afspraken met JGZ, psz, welzijnswerk, JIP, AMW, BJZ, sociale dienst Signalering: smw, leerplicht, RMC, politie en BJZ Toegang: amw en BJZ Op uitvoeringsniveau functioneren netwerken, die ondersteund worden door Bureau Jeugdzorg, namelijk: netwerk Zorgstructuur PO BJZ op afroep beschikbaar Zorgstructuur VO BJZ participeert structureel In de '' wordt over Lingewaard gemeld dat men integraal jeugdbeleid wil ontwikkelen en het preventief jeugdbeleid wil versterken: ondersteuning van jeugdigen en ouders met problemen met opgroeien en opvoeden. Informatie Spectrum Lingewaard is geïnteresseerd in deelname aan de tweede ronde van jongin. Er zijn plannen om een zorgteam 0-4 op te richten. Er is in 2006 geïnvesteerd in jongerenwerk en in een Jongeren Informatie Punt. Het ROC Rijn-IJssel biedt bijeenkomsten opvoedingsondersteuning. Op de website geeft de gemeente aan dat het de taak van de gemeente is om in het kader van de Wmo bijvoorbeeld opvoedingsondersteuning te bieden om te voorkomen dat mensen later zwaardere vormen van hulp nodig hebben. Het streven van de gemeente is om Integraal Onderwijs Jeugdbeleid gericht op jeugd van 0-23 jaar te ontwikkelen. Men wil investeren in een samenhangend en doorlopend onderwijs/jeugdbeleid voor alle jeugd van 0-23 jaar. Voor hen met wie het goed gaat en voor hen die risico s lopen in hun ontwikkeling. Spectrum CMO Nulmeting provinciaal project Gezin en Opvoeding 19

24 3.2.5 Overbetuwe Gegevens OOG De gemeente geeft invulling aan het jeugdbeleid op het terrein van opvoed-, opgroei- en gezinsondersteuning voor de functie(s): Informatie: doelgroepafspraken met een groot aantal voorzieningen Signalering:JGZ Toegang: netwerken Op uitvoeringsniveau functioneren netwerken, die ondersteund worden door Bureau Jeugdzorg, namelijk: Netwerk Buurtnetwerken 0-12 Zorgstructuur v.o. BJZ op afroep beschikbaar BJZ participeert structureel In de '' wordt van Overbetuwe gemeld dat men optimale ontwikkelingsmogelijkheden wil creëren voor alle leerlingen. Informatie Spectrum In de startnotitie Integraal jeugdbeleid in Overbetuwe (november 2004) was opvoedingsondersteuning een speerpunt. In februari 2007 is dit beleid onder de loep genomen. In het Collegeprogramma heeft jeugdbeleid dwarsverbanden met onderwijs en educatie. De nadruk komt te liggen op preventie en op de verbetering van de samenwerking tussen de veelheid aan partijen in het jeugdbeleid. Er zijn belangrijke raakvlakken met regio-adviezen van het regionale convenant met de provincie. Men wil een evaluatie van het huidige beleid en aansluitend een nieuwe koers gaan uitzetten waarin de thema s signalering, sociale kaart, zorgstructuren, zorgcoördinatie nadrukkelijk worden meegenomen. Inventarisatieonderzoek 2006/7 Spectrum is in 2006 gevraagd om een inventarisatie van de behoefte van ouders aan opvoedingsondersteuning uit landelijke bronnen. Aansluitend zijn 19 organisaties geïnterviewd om de landelijke gegevens mee te toetsen. De opvoedingsvragen van ouders bljken volgens de geïnterviewden veel overeen te komen met hetgeen landelijk de vraag is, hoewel ook enkele accentverschillen genoemd worden. Conclusies: het aanbod is redelijk gevarieerd maar verdere uitbreiding en kwaliteitsverbetring van het aanbod binnen de vijf gemeentelijke functies is noodzakelijk; de top 5 van opvoedingsvragen/problemen en onderscheiden risicogroepen zijn richtinggevend voor het ontwikkelen van vraaggerichter aanbod. Aanbeveling: versterken van het aanbod binnen de vijf gemeentelijke functies opvoedhulp vanuit een Centrum voor jeugd en gezin. In een werkbijeenkomst zijn conclusies en aanbevelingen bevestigd. Hier kwam nog een top 3 van aanbevelingen uit: pedagogische hulp dichterbij en sneller beschikbaar; gemeentelijke regie en sturing; zorgstructuur 0-12 herinrichten. In het verslag van de inventarisatie is het aanbod 0-12 opgenomen. 20 Nulmeting provinciaal project Gezin en Opvoeding Spectrum CMO

25 Onderzoek naar zorgteams 0-4 Het werkgebied van de zorgnetwerken 0-12 bestrijkt de hele gemeente. Er zijn drie zorgnetwerken en ieder netwerk bedient één of meer kernen. Rond de tafel zitten beroepskrachten uit verschillende disciplines met ieder hun eigen deskundigheid in het omgaan met kinderen en hun ouders. De partijen willen problemen bij kinderen zo vroeg mogelijk signaleren om op tijd de juiste hulp te kunnen bieden. Samen krijgen zij een meer volledig beeld van een kind of gezin en in samenwerking met ouders/verzorgers zoeken zij naar oplossingen of verlenen zij lichte hulp. Aan het overleg nemen deel: peuterspeelzalen, consultatiebureaus, maatschappelijk werk, politie, onderwijs, gemeente, welzijnswerk, Bureau Jeugdzorg op afroep. STUW is de coördinerende partij en heeft hiervoor 24,5 uur per maand beschikbaar. Er is een handboek zorgnetwerken 0-12 Overbetuwe opgesteld dat inzicht geeft in de functie van het zorgnetwerk, het inbrengen van signalen, de privacyregels en de registratie van cliënten Renkum Over het beleid van de gemeente m.b.t. opvoed-, opgroei- en gezinsondersteuning zijn geen gegevens uit de OOG-inventarisatie voorhanden. In de '' wordt van Renkum gemeld dat men aandacht wil hebben voor kinderen in een achterstandsituatie, en de voorzieningen verder wil ontwikkelen: o.a. professionele opvang voor kinderen samen met scholen en welzijnspartners. Verder wil Renkum de verkeersveiligheid verbeteren. In de rubriek onderwijs en zorg wordt aangegeven dat de gemeente een steunpunt voor gezins- en opvoedingsvragen wil ten behoeve van de 0-25-jarigen. Overige bronnen Bij Spectrum en op internet is geen recente informatie over het Renkumse jeugdbeleid gevonden Rheden Over het beleid van de gemeente m.b.t. opvoed-, opgroei- en gezinsondersteuning zijn geen gegevens uit de OOG-inventarisatie voorhanden. In de '' wordt van Rheden gemeld dat men het preventief jeugdbeleid wil versterken. Het jongerenwerk krijgt aandacht in de functie van betrokkenheid van de jeugd zelf. Er wordt 3% van de bouwgrond bij nieuwbouw ingericht als speelgrond. Informatie Spectrum Rheden is een van de lokaties waar het landelijke project Samen starten als eerste werd uitgevoerd. Rheden doet mee met het project Jongin.nl. In Dieren en Velp functioneren zorgnetwerken 12min. Spectrum CMO Nulmeting provinciaal project Gezin en Opvoeding 21

26 In 2002 is een Actieplan Integraal jeugdbeleid opgesteld met 36 actiepunten waarin ouderbetrokkenheid en de multiculturele samenleving opvallen. Na vaststelling van het actieplan zijn twee Stuurgroepen aan de slag gegaan met gemeente en instellingen: 0-12 jaar en jaar. Doelen 0-12: samenhang en aansluiting in het aanbod voor 0-12 jarigen; verbeterde vroegsignalering; goede doorverwijzing en overdracht van gegevens; betere ouderbetrokkenheid; speciale aandacht voor de doelgroepen van het onderwijskansenbeleid. Doelen 12-23: samenhang en aansluiting in het aanbod aan 12-23; betere ouderbetrokkenheid; speciale aandacht voor de doelgroepen van het onderwijskansenbeleid Rijnwaarden Gegevens OOG De gemeente geeft invulling aan het jeugdbeleid op het terrein van opvoed-, opgroei- en gezinsondersteuning voor de functie(s): Informatie: doelgroepafspraken met een groot aantal voorzieningen Signalering: JGZ, jongerenwerk, politie en amw Pedagogische hulp: JGZ, amw, BJZ Het voorzieningenaanbod is in een sociale kaart vastgelegd en beschikbaar voor professionals op het gebied van O&O-ondersteuning, ouders en kinderen/jeugdigen en medewerkers van de gemeente. Deze is verkrijgbaar bij instellingen op het terrein van opvoedingsondersteuning. Op uitvoeringsniveau functioneren netwerken, die ondersteund worden door Bureau Jeugdzorg, namelijk: Netwerk Zorgstructuren p.o. Samenwerkingsverband p.o. Teams Integrale Vroeghulp BJZ op afroep beschikbaar BJZ participeert structureel In de '' wordt van Rijnwaarden gemeld dat men het preventief jeugdbeleid wil versterken. Met name wordt genoemd projecten ter voorkoming van alcoholen drugsgebruik onder jeugdigen. Het jongerenwerk krijgt aandacht in de functie van betrokkenheid van de jeugd zelf. Er is aandacht voor de verkeersveiligheid. Overige bronnen Bij Spectrum en op internet is geen recente informatie van Rijnwaarden gevonden. 22 Nulmeting provinciaal project Gezin en Opvoeding Spectrum CMO