Jaarlijks verslag. Verantwoording van het gebruik van een andere onderwijstaal dan het Nederlands

Transcriptie

1 Jaarlijks verslag Verantwoording van het gebruik van een andere onderwijstaal dan het Nederlands Analyse academiejaar

2 Inhoudstafel Inleiding... 2 Analyse... 3 A. Doelstellingen en resultaten... 3 B. Anderstalige opleidingsonderdelen Algemene vaststellingen Opleidingsonderdelen die een andere taal tot voorwerp hebben en in die taal worden gedoceerd Anderstalige opleidingsonderdelen in Nederlandstalige opleidingen die gedoceerd worden door anderstalige (gast)professoren Anderstalige opleidingsonderdelen waarvoor de instelling kan aantonen dat de andere taal een meerwaarde voor de student en de functionaliteit van de opleiding meebrengt... 7 C. Beperkingen op de regels vermeld in 1 van artikel Voor de bacheloropleidingen is het gebruik van een andere taal dan het Nederlands beperkt tot 10% van het totale opleidingsprogramma van de bacheloropleiding Voor bachelor- en masteropleidingen: studenten hebben het recht om een examen in het Nederlands af te leggen (uitgez. Art.91, 1-1 en 3 ) D. Anderstalige opleidingen Initiële opleidingen (artikel 91, 2) Voortgezette opleidingen Opleidingen met internationaal karakter Hogere Zeevaartschool E. Informatie over de toetsing van de adequate taalbeheersing door de Nederlandstalige docenten van de andere taal in functie van hun vakgebied F. Andere onderdelen van het verslag Communicatie met de studenten Overzicht van de kennistoetsen Gedragscode Conclusies Bijlagen Jaarlijks taalverslag Departement Onderwijs en Vorming - afdeling hoger onderwijs 1

3 Inleiding De taalregeling van het hoger onderwijs is uitgewerkt in de artikelen 90 en 91 van het decreet van 4 april 2003 betreffende de herstructurering van het hoger onderwijs in Vlaanderen (Structuurdecreet). Het Nederlands is de bestuurs- en onderwijstaal van de hogescholen en universiteiten. Binnen de huidige regelgeving wordt aan de hoger onderwijsinstellingen een beleidsmarge gegeven om in bepaalde gevallen en mits motivering te doceren in een andere taal dan het Nederlands. Voor de vijfde keer op rij hebben de instellingen van het hoger onderwijs rekenschap gegeven over hun taalbeleid. Elk instellingsverslag geeft een overzicht van de doelstellingen, de resultaten onderbouwd door kwantitatieve data en de manier waarop de instelling de decretale richtlijnen heeft gehandhaafd. Op basis van de ingestuurde rapporten wil de overheid het taalbeleid van de instellingen opgevolgen. In voorliggend document worden de bepalingen van artikel 91 van het Structuurdecreet getoetst aan de hand van de meegedeelde data van het academiejaar Het rapport tracht een samenvattend beeld te geven van het gebruik van een andere onderwijstaal dan het Nederlands. De analyse is opgebouwd uit drie hoofdstukken: inleiding, analyse en conclusie. De doelstellingen en resultaten, de anderstalige opleidingsonderdelen, de beperkingen op de regels, de anderstalige opleidingen, informatie over de toetsing van de adequate taalbeheersing door de Nederlandse docenten van de andere taal in functie van hun vakgebied en tot slot een aantal andere onderwerpen zoals de communicatie met de studenten, een overzicht van de kennistoetsen en de gedragscode wordt besproken in het tweede hoofdstuk. Bij elke rubriek worden exemplarisch enkele praktijkvoorbeelden weergegeven die in de individuele rapporten zijn opgenomen. Voor hun rapportering hebben de instellingen opnieuw gebruik gemaakt van een door de overheid opgemaakt sjabloon. Dit werd niet gewijzigd t.o.v. de vorige bevraging van U vindt als bijlage 2, ter informatie, de decretale bepalingen uit het Structuurdecreet en het besluit van de Vlaamse Regering van 11 juni 2004 dat uitvoering geeft aan artikel 91, 6 van het Structuurdecreet (bijlage 3). Alle hogescholen en universiteiten hebben een rapport ingestuurd. De verslagen van alle hoger onderwijsinstellingen zijn toegevoegd op CD-rom. Jaarlijks taalverslag Departement Onderwijs en Vorming - afdeling hoger onderwijs 2

4 Analyse A. Doelstellingen en resultaten De weergave van het taalbeleid in deze rubriek gebeurt op zeer verschillende wijze. Sommige instellingen geven op zeer gedetailleerde wijze een overzicht van hun globale verwezenlijkingen en een goede schets van hun taalbeleid. Andere instellingen verwijzen zeer summier naar de toepasselijke decretale bepalingen. Doorgaans geven de instellingen in deze rubriek dezelfde overwegingen mee dan vorig jaar. Er werden ook, zoals verder blijkt uit de rapportering, geen essentiële wijzigingen doorgevoerd ten opzichte van vorig academiejaar. Zowel hogescholen als universiteiten kaderen het taalbeleid dat ze voeren in het ruimere internationaliseringsbeleid van hun instelling. Nog sterker dan voorheen wordt door universiteiten en hogescholen het belang benadrukt van de uitbouw van een kwaliteitsvolle internationalisering. Actiepunt is het verhogen van de mobiliteit van studenten in het licht van de 20% drempel die door Europa voor alle landen werd vooropgesteld. In de context daarvan zijn zij vragende partij voor een versoepeling van de taalregeling van artikel 91. Voornamelijk de equivalentievoorwaarde wordt als een overbodige en zware drempel naar voren geschoven. Wat de bacheloropleidingen betreft,wordt gevraagd om in het kader van de mobiliteit van studenten decretaal te voorzien dat ten minste één semester in een andere taal kan gedoceerd worden. Het ontwikkelen van internationale competenties via wordt door de meeste instellingen als een actief in te vullen beleidspunt opgeworpen. Hiertoe wenst men buitenlandse lesgevers actiever aan te trekken en meer Engelstalige cursussen als een vast onderdeel in de opleiding te integreren. De noodzaak aan een goede kennis van de gedoceerde onderwijstaal, zowel bij de docenten als studenten, blijkt een belangrijk aandachtspunt in het taalbeleid. De goede kennis van de Nederlandse taal door de eigen zwakkere studenten, de buitenlandse studenten en de meertaligheid van onze studenten worden als pijlers van het taalbeleid naar voren geschoven. Ook de kennis van andere talen door zowel de buitenlandse studenten als de eigen studenten wordt aangemoedigd. Studenten worden aangespoord om specifieke taalcursussen te volgen. In de meeste gevallen gebeurt bijscholing wel op vrijwillige basis, tenzij dit als voorwaarde wordt gesteld om te worden toegelaten tot een bepaalde opleiding. Binnen associaties wordt gestreefd om tot een meer gezamenlijke aanpak inzake taalbeleid te komen. Zo worden er op associatieniveau in werkgroepen verschillende aspecten van het taalbeleid behandeld, zoals de kwaliteit van het academisch Nederlands, het taalbeleid van de onderzoekers, de taal in de lerarenopleiding, het ontwikkelen van een gemeenschappelijk taalbeleid. Jaarlijks taalverslag Departement Onderwijs en Vorming - afdeling hoger onderwijs 3

5 De instellingen melden globaal genomen geen duidelijke stijging van het aanbod. Als er van een stijging sprake is, gebeurt deze eerder gestaag. De wens voor een uitbreiding van het anderstalig aanbod wordt, ondermeer wat de professionele bachelors betreft, meermaals uitgedrukt, vooral om de uitwisseling van studenten te kunnen aanmoedigen. Wel wordt aangegeven dat het aantal opleidingsonderdelen dat op grond van meerwaarde voor de student in het Engels wordt gedoceerd, voornamelijk in de masteropleidingen is toegenomen. B. Anderstalige opleidingsonderdelen 1. Algemene vaststellingen Het anderstalig aanbod in de bacheloropleidingen en zeker in de professionele bacheloropleidingen blijft beperkt. Hier geldt ook de 10 % regel. Deze grens wordt globaal genomen door de instellingen niet overschreden. In tegenstelling hiermee kan het anderstalig aanbod in de masteropleidingen oplopen tot 30 % en meer. De vernieuwde masteropleidingen werden in het academiejaar opgestart. Voor masteropleidingen van 120 studiepunten betekent dit dat het tweede gedeelte van het studietraject voorliggend academiejaar voor de eerste maal werd aangeboden. Reeds vorig jaar werd gemeld dat door de introductie van de nieuwe masterprogramma s er een stijging is van het aanbod van anderstalige opleidingsonderdelen. Instellingen benadrukken in dit verband de noodzaak, zoals ook aanbevolen door de visitatiecommissies, om studenten voldoende vertrouwd te maken met het wetenschappelijk Engelstalig jargon (functioneel criterium). Zo meldt de Universiteit Antwerpen dat er in unieke opleidingsonderdelen verder werden aangeboden in een vreemde taal. Dit is een stijging van 193 anderstalige opleidingsonderdelen t.o.v De meerderheid van deze opleidingsonderdelen heeft een vreemde taal tot onderwerp. Voor de overige anderstalige opleidingsonderdelen kan de universiteit aantonen dat de andere taal een meerwaarde voor de student en de functionaliteit van de opleiding meebrengt. Voor deze categorie is een sterke groei zichtbaar. De Katholieke Universiteit Leuven biedt in de initiële opleidingen 1253 (1248 in , 551 in ) unieke opleidingsonderdelen aan in een andere onderwijstaal dan het Nederlands. In dit aantal zijn de opleidingsonderdelen meegeteld die een andere taal tot voorwerp hebben. Meerdere van de aangeboden anderstalige opleidingsonderdelen horen thuis in de verschillende categorieën van artikel 91. Zoals vorig jaar kan worden vastgesteld dat zeker wat het anderstalig aanbod in de bacheloropleidingen betreft, het voornamelijk de keuzeopleidingsonderdelen zijn die in een andere taal worden aangeboden. Studenten krijgen doorgaans wel de mogelijkheid om het alternatief curriculum in het Nederlands te volgen. Het feit dat de meeste anderstalige opleidingsonderdelen als keuzevak worden aangeboden heeft mede tot gevolg dat er geen duidelijk zicht is op het aantal Jaarlijks taalverslag Departement Onderwijs en Vorming - afdeling hoger onderwijs 4

6 Nederlandstalige studenten dat effectief bepaalde opleidingsonderdelen in een andere taal volgt. De Databank Hoger Onderwijs registreert evenmin op het niveau van de opleidingsonderdelen wat de doceertaal is, zodat ook via deze weg de gegevens niet kunnen aangeleverd worden. Hierna volgen enkele items die ieder academiejaar blijken uit de rapporten betreffende de werkwijze waarop dit anderstalig aanbod ingebouwd wordt in het curriculum. - Ten behoeve van uitwisselingsstudenten worden relevante opleidingsonderdelen naast het Nederlands ook in het Engels gedoceerd of wordt een specifiek programma voor buitenlandse studenten aangeboden. - De anderstalige opleidingsonderdelen die onderdeel uitmaken van een Nederlandstalige opleiding, worden meestal niet specifiek ontworpen. Wel wordt het aanbod van de anderstalige opleidingsonderdelen voor de buitenlandse studenten als keuzevak opengesteld voor studenten uit de Nederlandstalige opleiding. - Vaak worden ook opleidingsonderdelen die onderdeel zijn van het onderwijsprogramma van de volledig anderstalige opleidingen, vb. postgraduaatsopleidingen of master-na-masteropleiding, als keuzevak aangeboden in het laatste jaar van een Nederlandstalige opleiding. - In veel gevallen wordt een equivalent opleidingsonderdeel in het Nederlands aangeboden, voornamelijk in het professioneel hoger onderwijs waar de decreetgever verplicht om de leerstof van een anderstalig opleidingsonderdeel ook in het Nederlands te doceren of aan te brengen (vb. via het ter beschikking stellen van een Nederlandstalige cursus of Nederlandstalige toelichtingen). - De anderstalige opleidingsonderdelen worden vaak door Nederlandstalige studenten samen met buitenlandse studenten gevolgd. Dit kadert binnen de opzet van internationalisation@home. - In de professionele bacheloropleidingen worden doorgaans geen volledige opleidingsonderdelen maar bepaalde partims van opleidingsonderdelen aan geboden in een andere taal. Anderstalig aanbod wordt vermeden in het eerste bachelorjaar. - Het aantal specifiek voor Nederlandstalige opleidingen geconcipieerde anderstalige opleidingsonderdelen blijft eerder beperkt. 2. Opleidingsonderdelen die een andere taal tot voorwerp hebben en in die taal worden gedoceerd Voor de bachelor- en de masteropleidingen is de taalkeuze van de opleidingsonderdelen die een andere taal tot voorwerp hebben aan geen enkele decretale beperking onderworpen. Zowel wat hun initieel als postinitieel-aanbod betreft hebben de hogescholen en universiteiten in hun verslagen de opleidingsonderdelen die een andere taal tot Jaarlijks taalverslag Departement Onderwijs en Vorming - afdeling hoger onderwijs 5

7 voorwerp hebben opgelijst met vermelding van de doceertaal en het aantal studiepunten, of vermelden zij de wijzigingen ten opzichte van hun vorige verslaggeving. Deze categorie telt vanzelfsprekend het grootst aantal opleidingsonderdelen. Bijvoorbeeld: van de 500 unieke opleidingsonderdelen in de initiële opleidingen aan de Universiteit Antwerpen heeft de meerderheid een vreemde taal tot onderwerp. Uit de rapporteringen blijkt dat er geen opvallende wijzigingen zijn ten opzichte van het academiejaar In alle hoger onderwijsinstellingen situeren deze opleidingsonderdelen zich voornamelijk binnen de taalspecifieke en economisch gerichte opleidingen. Uiteraard komen ze ook voor in andere opleidingen zoals politieke en sociale wetenschappen, wijsbegeerte, ingenieurswetenschappen, onderwijs, bedrijfs- en office management,. 3. Anderstalige opleidingsonderdelen in Nederlandstalige opleidingen die gedoceerd worden door anderstalige (gast)professoren Op grond van de verslagen wordt de vaststelling bevestigd dat het doceren van anderstalige opleidingsonderdelen doorgaans door de eigen Nederlandstalige docenten gebeurt, en het aantal anderstalige (gast)professoren en docenten dat ingeschakeld wordt blijft beperkt. Een volledig beeld is echter niet voorhanden omdat sommige instellingen hun anderstalige gastsprekers of docenten, die beperkt lesgeven en niet structureel deel uitmaken van het personeelsbestand, niet altijd registreren. Voornamelijk in het kader van uitwisselingsakkoorden worden soms buitenlandse gastsprekers uitgenodigd voor een beperkt aantal lezingen/colleges. Het bezoek van deze gastsprekers/docenten wordt als een opportuniteit beschouwd om de kwaliteit en het internationale karakter van de betrokken programma-inhoud te verhogen wat toch een meerwaarde voor de student betekent. Hoewel kan worden vastgesteld dat instellingen meer en meer rapporten met concrete data aanreiken over (gast)docenten die het anderstalig aanbod doceren, blijft het bijhouden van exacte data toch niet zo evident en administratief niet zo een gemakkelijke opdracht. Voornamelijk omdat de aanwijzing van docenten en zeker het inschakelen van gastprofessoren gedecentraliseerd gebeurt en verschilt tussen faculteiten en departementen. Zo meldt een instelling dat zij het bijhouden van informatie over de taal die (gast)docenten doceren enkel ten behoeve van deze rapportering registreert. Zij meldt verder dat het onderscheid tussen Nederlandstalige en anderstalige docenten niet langer geregistreerd wordt omdat zij slechts zeer beperkte taalgegevens bijhouden van hun docenten. Een andere instelling meldt dat de personeels- en onderwijsdatabank niet over een applicatie beschikt die deze gegevens kan aanleveren. Een andere instelling geeft aan dat zij via het samenvoegen van gegevens van de personeelsdienst en de dienst internationale samenwerking, die gastdocenten registreren als ze deze co-financieren, een vrij volledig beeld kan geven met Jaarlijks taalverslag Departement Onderwijs en Vorming - afdeling hoger onderwijs 6

8 uitzondering van een aantal gastdocenten dat door de faculteiten niet werd geregistreerd of gemeld. In dit verband dient opgemerkt te worden dat het registreren van de gegevens over wie de anderstalige opleidingsonderdelen doceert, zeer belangrijk is en een goed instrument is om de kwaliteit van deze opleidingen en de gehanteerde doceertaal op te volgen. Enkele specifieke gevallen: In de HUB-KUBrussel worden een 5-tal opleidingsonderdelen van de bachelor in de rechten gedoceerd door FUSL-docenten aan de Franstalige partnerinstelling FUSL. De Lessius Hogeschool vermeldt in haar rapport dat in het academiejaar buitenlandse gastprofessoren doceerden in het kader van de docentenmobiliteit van het LLP-Erasmusprogramma. LLP/Erasmus is een uitwisselingsprogramma voor studenten en docenten. Aantallen ter illustratie: - de HUB-EHSAL vermeldt in haar bijlage 2 zeven anderstalige docenten; - de Groep T-Internationale Hogeschool Leuven geeft 5 anderstalige gastdocenten aan; - de Karel de Grote-Hogeschool Katholieke Hogeschool Antwerpen vermeldt 33 anderstalige (gast)docenten; - de Erasmushogeschool Brussel: 15 gastdocenten; - de Katholieke Hogeschool Limburg: 5 gastdocenten binnen het studiegebied Audiovisuele en beeldende kunst; - de Vrije Universiteit Brussel telt 29 gastdocenten; - de Universiteit Antwerpen geeft 52 anderstalige docenten op. Uit de rapporten blijkt dat het inschakelen van meer anderstalige docenten een duidelijke betrachting is van de instellingen in het kader van hun internationaliseringsbeleid. 4. Anderstalige opleidingsonderdelen waarvoor de instelling kan aantonen dat de andere taal een meerwaarde voor de student en de functionaliteit van de opleiding meebrengt Indien een hoger onderwijsinstelling opteert om bepaalde opleidingsonderdelen in een andere taal dan het Nederlands te organiseren is een expliciete gemotiveerde beslissing vereist waaruit blijkt dat de anderstalige onderwijstaal een meerwaarde betekent voor de student en voor de functionaliteit van de opleiding. De decreetgever vereist bovendien dat wanneer de instelling een andere onderwijstaal kiest de betreffende docent de andere taal op een adequate wijze beheerst (cf. rubriek E). Voor de masteropleidingen geldt verder de beperking van de 10%-regel voor het gebruik van een andere taal dan het Nederlands niet. Op basis van de instellingsrapporten blijkt dat ook in dit aantal anderstalige opleidingsonderdelen licht stijgt. Voor een deel is dit te wijten aan de start van de 2 de masterjaren. Doorgaans is de andere onderwijstaal het Engels en in mindere mate Frans, Duits,. Jaarlijks taalverslag Departement Onderwijs en Vorming - afdeling hoger onderwijs 7

9 Deze beleidsruimte voor anderstalig aanbod wordt de laatste jaren door de instellingen voornamelijk in de masteropleidingen veelvuldiger aangewend. De decreetgever heeft bewust deze opening gelaten omdat meerwaarde en functionaliteit van een opleiding het anderstalig aanbod in groeiende mate rechtvaardigen zeker wat het masterniveau betreft. De UA geeft expliciet aan dat deze categorie van anderstalige opleidingsonderdelen sterk is toegenomen. De Vrije Universiteit Brussel geeft in haar bijlage 3 slechts 22 opleidingsonderdelen op. De KULeuven geeft aan dat in de initiële masteropleiding het aantal bepaald wordt door de functionaliteit van de opleiding, met een maximum van 50 % van de opleiding, de masterproef niet inbegrepen. In de verslagen van de instellingen wordt meestal per opleidingsonderdeel een motivering vermeld. Samengevat betreffen de beweegredenen: vertrouwd maken van de studenten met het Engels als meest gehanteerde wetenschapstaal, taal van het onderzoek in bepaalde geïnternationaliseerde wetenschapsdomeinen, voorbereiden op een internationaal gerichte arbeidsmarkt, openstellen van anderstalige opleidingsonderdelen voor buitenlandse studenten, internationalisation@home. Slechts enkele instellingen vermelden in hun verslag geen enkele motivering. Een weergave van een aantal motiveringen uit de verslagen: - het Engels is een belangrijke taal in de internationale bedrijfskundige en bestuurkundige wetenschappelijke en professionele velden; - bronnenmateriaal is vaak enkel in een andere taal beschikbaar; - up-to-date literatuur en informatie uitsluitend in het Engels beschikbaar; - in de betrokken vakkringen is de internationale voertaal overwegend het Engels; - de taal waarin, in een globaliserende economie, met buitenlandse handelsrelaties wordt gecommuniceerd; - studenten grondig voorbereiden op het beroepsleven; - samen les volgen met buitenlandse studenten betekent een inhoudelijke verrijking; - versterken van de taalopleiding en de taalvaardigheid; - ingrijpende veranderingen in de wereldeconomie en het internationaal handelsverkeer; - internationalisation at home; - afgestudeerden moeten internationaal inzetbaar zijn; - woordenschatkennis en communicatievaardigheden aanscherpen; - internationaal karakter; - het belang van talenkennis in het internationaal zakenwezen; - uitgebreid vakjargon in de Engelse taal; - de globalisering van de financiële markten; - Engels is de business language, zeker in IT; - Engels wordt de lingua franca van het constitutioneel recht in Europa; - internationaal gericht wetenschappelijk onderzoek; - stimuleren van mobiliteit van studenten tussen verschillende Europese instellingen; - samenwerken in een internationale context. Jaarlijks taalverslag Departement Onderwijs en Vorming - afdeling hoger onderwijs 8

10 Verder wordt ook op grond van de aanbevelingen van de visitatiecommissie meer anderstalig aanbod in het curriculum ingepast. Dit geldt voornamelijk voor de positieve wetenschappen maar ook voor de humane wetenschappen. De Katholieke Universiteit Leuven geeft in bijlage 3 van haar rapport bijvoorbeeld aan dat rekening houdend met de opmerkingen van de visitatiecommissie Biomedische wetenschappen (2005), de Permanente Onderwijs Commissie (POC) er voor de master in de statistiek naar streeft het gebruik van het Engels te stimuleren. De visitatiecommissie betreurt het beperkte gebruik van Engelstalige handboeken in de opleiding en het ontbreken van duidelijke stimuli hiervoor. Het gebruik van het Engels bij het schrijven van papers, het houden van presentaties wordt te weinig aangemoedigd. Aan de Universiteit Gent werd bij de omschakeling van de specialisatieopleiding Europees recht naar een master getracht om in de curriculumaanpassing rekening te houden met de duidelijke aanbeveling van de visitatiecommissie om in het programma meer anderstalige opleidingsonderdelen te verwerken. In het kader van deze opleiding is het een uitermate belangrijk leerresultaat om de Engelstalige EUterminologie goed te beheersen en dit zowel actief als passief. Een bepaalde instelling geeft als doorslaggevende reden efficiëntieoverwegingen aan. Dit argument speelt vanzelfsprekend mee maar is op zich geen doorslaggevend argument om meerwaarde van het gebruik van een andere taal te verantwoorden. Zoals reeds hoger aangegeven gaat het vaak over keuzevakken (keuzemodule/keuzepakket) en hierdoor worden de anderstalige opleidingsonderdelen niet opgedrongen aan de studenten. Zeker wat de (professionele) bacheloropleidingen betreft, melden de instellingen dat studenten de keuze behouden om te opteren voor een volledig Nederlandstalig curriculum. De Universiteit Gent vermeldt in haar verslag voor haar opleidingen binnen de Wetenschappen het percentage verplichte anderstalige opleidingsonderdelen in de bachelor- en masteropleidingen waarvoor studenten moeten opteren. Bij een aantal onderzoeksgerichte masters is dit percentage vrij hoog maar motiveert de universiteit afdoende de meerwaarde. In internationaal gericht wetenschappelijk onderzoek is het Engels de taal bij uitstek. Bijvoorbeeld: master geologie: 40% in de afstudeerrichting bodem en water 45% in de afstudeerrichting bekkendynamica. Om internationale studenten aan te trekken worden soms ook anderstalige opleidingsonderdelen aangeboden die niet standaard deel uitmaken van het studieprogramma van een bepaalde opleiding. Deze anderstalige opleidingsonderdelen worden dan georganiseerd specifiek voor uitwisselingsstudenten in het kader van ondermeer Erasmusprogramma s en uitwisseling van studenten in het algemeen. Aan de hogescholen blijft het aantal anderstalige opleidingonderdelen vrij beperkt. Het aanbod is voornamelijk terug te vinden in de opleidingen binnen de studiegebieden Handelswetenschappen en bedrijfskunde en Industriële wetenschappen en technologie. Een aantal hogescholen biedt geen dergelijke opleidingsonderdelen aan (Lessius Hogeschool, Artesis Hogeschool Antwerpen, ). Jaarlijks taalverslag Departement Onderwijs en Vorming - afdeling hoger onderwijs 9

11 Enkele aantallen die gerapporteerd werden vergeleken met academiejaar : Instelling Groep T-Internationale Hogeschool Leuven Katholieke Hogeschool Kempen 2 6 Katholieke Hogeschool Brugge-Oostende 8 8 Plantijn Hogeschool van de provincie 8 11 Antwerpen Universiteit Antwerpen 129 (unieke) 152 (unieke) Universiteit Hasselt Vrije Universiteit Brussel Naar aanleiding van de procedure studieduurverlenging die door de instellingen kan ingeleid worden, is het voor bepaalde opleidingen niet ondenkbaar dat meerdere anderstalige opleidingsonderdelen zullen geïntroduceerd worden in het curriculum. Deze operatie zal gepaard gaan met een aantal indalingen van master-namasteropleidingen waarbinnen doorgaans meer onderdelen van het studieprogramma in het Engels worden gedoceerd. C. Beperkingen op de regels vermeld in 1 van artikel Voor de bacheloropleidingen is het gebruik van een andere taal dan het Nederlands beperkt tot 10% van het totale opleidingsprogramma van de bacheloropleiding Ter invulling van deze rubriek geven de meeste instellingen zoals gevraagd in hun rapporten het percentage anderstalige opleidingsonderdelen weer in verhouding tot het totaalpakket van studiepunten van de bacheloropleiding. De instellingen melden allen dat zij zich aan het percentage houden. Wat de meeste opleidingen betreft blijft men zelfs nog vrij ver onder de grens (gemiddeld eerder 3 %). Dus in feite vult men niet maximaal de beleidsruimte in die wordt geboden door de decreetgever. Sommige instellingen vullen de rubriek in met de vermelding nihil of niet van toepassing gezien er geen anderstalige opleidingsonderdelen worden aangeboden in het reguliere studieprogramma van de bacheloropleiding. In de analyse betreffende het voorgaande academiejaar werd opgemerkt dat om het totale opleidingsprogramma te bekijken waarop de grens van 10 % wordt toegepast, in feite rekening moet gehouden worden met de maximale keuzemogelijkheid van de student. Temeer daar zoals hoger aangehaald, wat het anderstalig aanbod betreft, het vaak gaat om keuzevakken. De 10 % regel geldt bovendien zowel op het niveau van de gehele opleiding als op het niveau van de afstudeerrichting. Voor een bacheloropleiding heeft men dus in principe de vrijheid om 18 studiepunten te doceren in een andere taal en dit geldt voor elke afstudeerrichting. De opleidingsonderdelen die een vreemde taal tot voorwerp hebben en de Jaarlijks taalverslag Departement Onderwijs en Vorming - afdeling hoger onderwijs 10

12 opleidingsonderdelen gevolgd in een andere instelling vallen buiten deze 18 studiepunten. Het blijkt niet altijd duidelijk uit de rapportering hoe het percentage wordt berekend. In de opleidingen worden majors, minors, verbredingsvakken en andere keuzevakken aangeboden zodat het programma van elke student dus ook wat de omvang van de gebruikte doceertaal betreft grondig kan verschillen. Er wordt geen onderscheid gemaakt naar afstudeerrichtingen toe of verschillende keuzepakketten. Enkele instellingen melden expliciet dat in de berekening rekening gehouden wordt met alle keuzevakken. Enkele illustraties: - De VUB en de HUB-EHSAL merken terecht op dat zij bij de berekening van de grens van 10% rekening houden met de maximale keuzemogelijkheid van de student. Bij de samenstelling van het onderwijsprogramma wordt voor elke student rekening gehouden met de decretaal vastgelegde marge; - De KUL berekent het percentage op het globaal aantal anderstalige opleidingsonderdelen (inclusief de taalvakken). Deze vallen normaliter buiten de berekening van de grens. De overschrijding van de 10 % grens is in een aantal opleidingen vermoedelijk daaraan te wijten; - De UA meldt expliciet dat het percentage tegenover vorige jaren toeneemt. Concluderend kan zoals vorige academiejaren gesteld worden dat uit de rapporten afgeleid kan worden dat het anderstalig aanbod dat gevolgd wordt door onze Nederlandstalige studenten in de bacheloropleidingen zeer beperkt blijft. Instellingen blijven duidelijk onder de maximale grens van 10% wat hun anderstalig aanbod betreft. In de masteropleidingen waar geen decretale grens is gesteld ligt het anderstalig aanbod wel meermaals rond de 30 % of meer (voornamelijk wat de universiteiten betreft) en zeker als ook rekening wordt gehouden met de keuzepakketten die worden aangeboden. 2. Voor bachelor- en masteropleidingen: studenten hebben het recht om een examen in het Nederlands af te leggen (uitgez. Art.91, 1-1 en 3 ) De studenten hebben het recht om over een opleidingsonderdeel waarin een andere onderwijstaal dan het Nederlands wordt gebruikt, examen in het Nederlands af te leggen. Uit de ingestuurde verslagen blijkt dat de hoger onderwijsinstellingen dit recht en de te volgen procedure in hun onderwijs- en examenreglement doorgaans onder de gedragscode expliciteren. Door een aantal instellingen wordt gemeld dat deze regel niet van toepassing is omdat zij geen anderstalige opleidingsonderdelen organiseren. Instellingen melden dat slechts weinig studenten gebruik maken van dit recht. Soms wordt de mogelijkheid van een aanvraag om het examen in het Nederlands af te leggen uitgesloten voor opleidingen waarvan de docent anderstalig is. Uitzonderlijk wordt gemeld dat alle studenten het examen in het Nederlands hebben afgelegd. Jaarlijks taalverslag Departement Onderwijs en Vorming - afdeling hoger onderwijs 11

13 In een aantal hoger onderwijsinstellingen wordt expliciet aan de studenten de keuze geboden om het examen zowel in het Nederlands als in het Engels af te leggen. Voorbeeld: Universiteit Hasselt opleidingsonderdeel Innovation and value chain management 25% legde het examen in het Nederlands af. Soms wordt een student praktisch verplicht om het examen in het Engels af te leggen omdat het een groepswerk betreft en mogelijk ook anderstalige studenten deel uit maken van de groep. Soms wordt in dat geval een opdeling gemaakt tussen het gedeelte groepswerk dat in het Engels gebeurt en de individuele verdediging door de student die in het Nederlands kan afgelegd worden. Het gebeurt dat de opdracht verplicht in het Engels moet uitgevoerd worden en het mondelinge examen in het Nederlands. Het komt ook voor dat het examen in het Engels is opgesteld maar studenten kunnen antwoorden in het Nederlands. Bijvoorbeeld: - Katholieke Hogeschool Mechelen: voor de studenten van de opleiding Office management is het taalgebruik een onderdeel van de te evalueren materie projectwerk; - Universiteit Hasselt: voor het keuze opleidingsonderdeel Decision support systems verliep de schriftelijke groepsopdracht in het Engels en het mondelinge deel in het Nederlands voor Nederlandstalige studenten. Niet alle instellingen kunnen data geven omdat hun registratiesysteem dit niet toelaat. Zo vermeldt de Vrije Universiteit Bussel dat in sommige opleidingen gebruik werd gemaakt van deze mogelijkheid, maar dat zij niet beschikt over exacte cijfers. Aan de Katholieke Universiteit Leuven wordt de procedure decentraal opgevat en soepel geïnterpreteerd. Een exacte inventarisatie van het aantal studenten kan de universiteit niet geven omdat dit een doorgedreven administratie vereist en een administratieve overlast creëert voor docenten. Uit de rapporteringen kan worden afgeleid dat de stijging van het anderstalig opleidingsaanbod geen merkbare stijging veroorzaakt van het aantal studenten die hun examen in het Nederlands wensen af te leggen. In de rapporten worden geen redenen opgegeven waarom studenten weinig gebruik maken van dit recht. Het cursusmateriaal dat in een Engelstalige opleiding wordt gehanteerd zal vermoedelijk doorslaggevend zijn bij de keuze van de taal van het examen. Het ligt ook voor de hand dat ingeval de docent anderstalig is, het examen in deze taal wordt afgelegd. Tot slot wordt opgemerkt dat ingeval het gaat om opleidingen die volledig in een andere taal (zie verder) worden aangeboden, waar ook Nederlandstalige studenten kunnen voor inschrijven, het examen doorgaans in de taal van de opleiding wordt afgenomen zonder dat de student de keuze heeft. In dat geval is er ook altijd een equivalente opleiding in het Nederlands waarvoor de student kan inschrijven. Jaarlijks taalverslag Departement Onderwijs en Vorming - afdeling hoger onderwijs 12

14 D. Anderstalige opleidingen 1. Initiële opleidingen (artikel 91, 2) Het decreet schrijft voor dat ingeval de instelling opteert voor een gehele anderstalige initiële opleiding een equivalente opleiding in het Nederlands moet worden georganiseerd. Het opleidingsprogramma moet ook specifiek gericht zijn op buitenlandse studenten. De anderstalige opleiding en de equivalente opleiding kunnen eventueel via samenwerking en taakverdeling tussen instellingen binnen dezelfde provincie worden georganiseerd. Het aanbod van anderstalige initiële bachelor- en masteropleidingen blijft nog steeds beperkt. Voor het academiejaar zijn er in totaal 54 anderstalige opleidingen, waarvan 7 anderstalige bachelors. De meeste anderstalige opleidingen worden georganiseerd door de universiteiten. De Katholieke Universiteit Leuven heeft het grootste aandeel anderstalige basisopleidingen: 32 waarvan 2 bacheloropleidingen. Door de hogescholen worden er 14 anderstalige opleidingen georganiseerd. Groep T-Internationale Hogeschool Leuven biedt 6 Engelstalige opleidingen aan binnen het studiegebied Industriële wetenschappen en technologie. Met deze opleidingen richt de instelling zich specifiek op studenten uit Azië. De HUB-EHSAL organiseert 3 anderstalige masters (campus Brussel) binnen het studiegebied Handelswetenschappen en bedrijfskunde. De andere onderwijstaal van deze opleidingen is altijd het Engels met uitzondering van de Franstalige master Master en langue et littérature françaises aangeboden door de Katholieke Universiteit Leuven. Net als vorig academiejaar zijn er in geen inschrijvingen in deze Franstalige master. Het aantal studenten in het anderstalig opleidingsaanbod blijft echter relatief laag, mits enkele uitzonderingen. De anderstalige bacheloropleidingen met equivalent trekken toch wat studenten aan, bijvoorbeeld: - Bachelor of Theology and Religious Studies (KULeuven) met 72 studenten waarvan 71 anderstalige studenten; - Bachelor of Business Administration (HUB-EHSAL) met 191 studenten waarvan 130 anderstalige studenten. Het aanbieden van een Engelstalige opleiding kent niet altijd succes. De Katholieke Universiteit Leuven biedt vanaf / binnen het studiegebied Wetenschappen een aantal Engelstalige opleidingen aan na een positieve beoordeling van de Erkenningscommissie. Het tweede jaar op rij zijn er weinig inschrijvingen in deze opleidingen. Anderzijds trekken andere masters wel studenten aan: Master of Social and Cultural Antropology en de Master of Business Economics, beiden ook georganiseerd door de KULeuven. Een groot aantal van de opleidingsonderdelen binnen deze anderstalige opleidingen worden als keuzevak opengesteld voor de studenten die het Nederlandstalige Jaarlijks taalverslag Departement Onderwijs en Vorming - afdeling hoger onderwijs 13

15 equivalent volgen. In de praktijk volgen de Nederlandstalige en de anderstalige studenten samen deze opleidingsonderdelen. In uitvoering van artikel 53bis van het Structuurdecreet hebben de instellingen de mogelijkheid om een erkende bachelor- of masteropleiding in het buitenland te organiseren. De HUB-EHSAL biedt op haar campus in Dubai twee opleidingen aan: Bachelor en Master of Business Administration. De bacheloropleiding telt 162 studenten waarvan 160 anderstalige en de master telt 40 studenten, allen anderstalig. De anderstalige opleidingen worden overwegend bevolkt door anderstalige studenten. Mits een paar uitzonderingen bedraagt het percentage anderstalige studenten meer dan 80-90% t.o.v. het aantal Nederlandstalige studenten. De herkomst van de studenten kent een grote diversiteit aan nationaliteiten zonder dat een specifieke nationaliteit in het oog springt. In de ingenieursopleidingen in Groep T-Internationale Hogeschool Leuven is er een groot aantal studenten met de Chinese nationaliteit. Ook in de initiële anderstalige opleidingen wordt overwegend gedoceerd door Nederlandstalige docenten. Het aantal anderstalige docenten blijft zoals voorgaande jaren beperkt. Zoals hoger ook reeds aangegeven blijkt het bijhouden van exacte gegevens over de taaleigenschappen van de docenten die in een andere taal doceren niet evident, hoewel het meedelen van deze gegevens expliciet gevraagd wordt in het BVR van 11 juni De Vrije Universiteit Brussel geeft, zoals vorige jaren, geen cijfers van de Nederlandstalige en anderstalige docenten per opleiding. Ook de KULeuven kan ons vanaf deze bevraging geen data meer bezorgen over de interne / externe docenten. De KHLeuven biedt een equivalente Engelstalige bachelor aan Bachelor in business management marketing waar de studenten verplicht worden een jaar studie in drie verschillende landen te volgen: België (Vlaanderen), Denemarken en Engeland. De hogeschool heeft ons wel geen studenten- of docentenaantallen bezorgd. Een lijst met de anderstalige initiële opleidingen met studenten- en docentengegevens vindt u terug in bijlage 4. Oordelen Erkenningscommissie in verband met de taal 2009 De instellingen kunnen verzoeken tot taalwijziging van een opleiding, op grond van de specifieke procedure voorzien in artikel 64, 4 van het Structuurdecreet, indienen bij de Erkenningscommissie. De Erkenningscommissie beoordeelt de aanvragen en controleert telkens of aan elke voorwaarde van equivalentie wordt voldaan. De commissie heeft in 2009 slechts 4 aanvragen gekregen, en positief beoordeeld om een anderstalige masteropleiding aan te bieden naast de Nederlandstalige opleiding. Het ging telkens om de organisatie van een Engelstalig equivalent. De commissie ontving geen aanvragen voor bacheloropleidingen. Jaarlijks taalverslag Departement Onderwijs en Vorming - afdeling hoger onderwijs 14

16 Het gaat over de volgende masteropleidingen: Naam opleiding Katholieke Universiteit Leuven Master of Economics Universiteit Gent/VUBrussel Master of Photonics Science and Engineering Hogeschool Gent Master of Fine arts Master of Audiovisual Arts Equivalentie Nederlandstalige opleiding master in de economische wetenschappen master in de ingenieurswetenschappen master in de beeldende kunsten master in de audiovisuele kunsten De volgende motiveringen werden door de instellingen aangehaald voor het inrichten van een Engelstalig equivalent: - de ambitie om buitenlandse studenten aan te trekken; - de buitenlandse studenten beheersen beter het Engels dan het Nederlands; - de doorstroom naar Engelstalige master-na-masteropleidingen bevorderen; - uitwisselingsakkoorden met Europese en niet-europese instellingen; - het hoofd bieden aan concurrentie van andere recent opgerichte Engelstalige masteropleidingen in Europa; - in het belang van de internationalisering; - streven naar internationale uitstraling. Voor alle anderstalige opleidingen bieden de instellingen een Nederlands equivalent aan. Wel staat vermeld in het rapport van de UHasselt dat door de studenten van de faculteit bedrijfseconomische Wetenschappen, meer bepaald binnen de opleiding Verkeerskunde, met grote aandacht de verengelsing van de opleiding opgevolgd wordt. Studenten benadrukken terecht dat er in voldoende mate een equivalente Nederlandstalige opleiding moet aanwezig zijn, temeer wanneer het gaat om unieke opleidingen. Ook hier is het afwachten wat het effect zal zijn van de procedure studieduurverlenging die met ingang van 2010 kan ingeleid worden voor bepaalde opleidingen. Naar aanleiding van de procedure studieduurverlenging is het mogelijk dat een aantal Engelstalige master- na masteropleidingen zullen indalen in het curriculum van de initiële masteropleiding, wat de instellingen kan aanzetten om het overwegend Engelstalig programma om te zetten in een volledige Engelstalige opleiding en om hiervoor een equivalentieaanvraag in te dienen. 2. Voortgezette opleidingen In tegenstelling met de initiële opleidingen bepaalt het instellingsbestuur vrij de onderwijstaal in de bachelor-na-bacheloropleidingen, de master-namasteropleidingen en in de opleidingstrajecten in het kader van de na- en bijscholing. Decretaal moet er voor dit anderstalige aanbod geen Nederlandstalig equivalent worden georganiseerd. Jaarlijks taalverslag Departement Onderwijs en Vorming - afdeling hoger onderwijs 15

17 Opleidingsaanbod De decreetgever laat de instellingen vrij om de taal van deze gespecialiseerde opleidingen te bepalen. Op het niveau van de master-na-masteropleidingen en soms ook de bachelor- na bacheloropleidingen is het binnen bepaalde domeinen inderdaad gerechtvaardigd en opportuun om een opleiding in een andere taal aan te bieden gezien de functionaliteit van de opleiding, de meerwaarde voor de studenten of de gerichtheid naar een internationaal publiek. De hoger onderwijsinstellingen hebben een aantal doelstellingen voor ogen voor het aanbieden van anderstalige (voortgezette) opleidingen. De instellingen willen zich profileren met opleidingen georganiseerd aan Europese en niet -Europese hoger onderwijsinstellingen. Zij willen ook inspelen op het groeiende internationaal karakter van het studentenpubliek. De stijging en de aanmoediging van de studentenmobiliteit en uitwisseling noodzaakt bovendien het gebruik van het Engels als onderwijstaal. Het Engels wordt beschouwd als één van de belangrijkste talen binnen de wetenschapsdomeinen, de literatuur, publicaties, artikels, ICT-domein, internationaal bedrijfsleven, internet,.. De instellingen willen hun studenten onder andere klaarstomen voor de globaliserende economie, de internationale arbeidsmarkt en de mondialisering van het maatschappelijk leven. In bijlage 5 zijn de voortgezette opleidingen opgesomd met studenten- en docentenaantallen. Postgraduaten en modules zijn niet opgenomen in de bijlage. Vanaf het academiejaar functioneert de UAMS (Universiteit Antwerpen Management School) zelfstandig van de Universiteit Antwerpen. De universiteit heeft dan ook geen data meer verstrekt over de UAMS-opleidingen. De onderwijstaal is voor alle opleidingen het Engels met één uitzondering: Máster en Estudios Ibéricos e Iberoamericanos (Spaans). Het is niet duidelijk wat de onderwijstaal is van de bachelor-na-bachelor in de internationale communicatie aangeboden door de Plantijnhogeschool. Deze wordt in het verslag vermeld als Engelstalige opleiding. Nochtans is de officiële onderwijstaal zoals aangegeven in het Hoger Onderwijsregister het Nederlands. Uit de informatie op de website van de instelling blijkt wel dat alle vakken in het Engels worden gegeven behalve de specifieke taalvakken. Voor het academiejaar is de opleiding niet meer opgenomen in het Hoger onderwijsregister. Studentenpopulatie De anderstalige voortgezette opleidingen worden georganiseerd met het oog op het aantrekken van een internationaal studentenpubliek. De opleidingen bereiden de buitenlandse studenten voor op verantwoordelijke functies in hun land, industrie, overheid, universiteiten,. Een aantal opleidingen zijn onder meer specifiek gericht op studenten die zich willen verdiepen binnen een bepaalde discipline: Europees en internationaal recht, internationale financieel-economische realiteit, landbouw en rurale gebieden,. Jaarlijks taalverslag Departement Onderwijs en Vorming - afdeling hoger onderwijs 16

18 Mits een paar uitzonderingen zijn de meeste studenten in deze anderstalige opleidingen anderstalig. In een aantal opleidingen zitten er zelfs uitsluitend anderstalige studenten. Ook Nederlandstalige studenten kunnen zich inschrijven voor dit anderstalig aanbod. Nederlandstalige studenten die niet naar het buitenland trekken kunnen hierdoor ook meer internationaal georiënteerde curricula volgen in een internationale omgeving. Enerzijds stimuleert mogelijk het contact met de anderstalige studenten om nadien verder te gaan studeren in het buitenland. Anderzijds verhoogt het hun kansen op de internationale arbeidsmarkt. Uitzonderlijk worden een aantal opleidingen (5-tal) uitsluitend bevolkt door Nederlandstalige studenten. Op basis van de ingestuurde verslagen kan worden vastgesteld dat er een grote diversiteit is de herkomst van de studenten. Geen enkele specifieke nationaliteit haalt de bovenhand. Ter illustratie enkele opleidingen: - opleidingen met 100% anderstalige studenten: - Master of Applied Pharmaceutical Sciences aan de Universiteit Gent; - Master of Nanophysics aan de Universiteit Antwerpen; - Master of Advanced Business Studies aan de Katholieke Universiteit Leuven. - opleidingen met een groot aantal anderstalige studenten: - Master of Advanced Studies in European and Comparative Law aan de Universiteit Gent; - Master of Transport and Maritime Management aan de Universiteit Antwerpen; - Master of Laws (LLM) aan de Katholieke Universiteit Leuven; - Master of International and European Law aan de Vrije Universiteit Brussel; - Master of Business Administration aan de HUB-EHSAL (campus Brussel en Dubai). - opleidingen met overwegend (of uitsluitend) Nederlandstalige studenten: - Master of Banking and Finance aan de Universiteit Gent; - Master of Exercise and Sport Psychology aan de Katholieke Universiteit Leuven. Docentenpopulatie Ook dit jaar blijft het aantal anderstalige docenten in de anderstalige voortgezette opleidingen beperkt (zie ook hoger). In een aantal opleidingen wordt trouwens enkel gedoceerd door Nederlandstalige docenten. Enkele voorbeelden: - Master of Laboratory Animal Science aan de Universiteit Gent; - Master of Nanophysics aan de Universiteit Antwerpen. Het aantal Nederlandstalige en anderstalige docenten is ook terug te vinden in bijlage 5. Jaarlijks taalverslag Departement Onderwijs en Vorming - afdeling hoger onderwijs 17

19 Een aantal hogescholen vermelden onder de rubriek anderstalige opleidingen een aantal modules / vakken / postgraduaten die zij voornamelijk specifiek organiseren voor buitenlandse studenten. Voorbeeld: Hogeschool West-Vlaanderen met Digital Business Management ; Groep T - Internationale Hogeschool Leuven met International Program in Enterprising. 3. Opleidingen met internationaal karakter Erasmus Mundus is een programma van de Europese Unie, met als doel het promoten van de Europese Unie als een wereldwijd centrum van excellent onderwijs. Het programma kadert binnen een poging om het hoger onderwijs in Europa aantrekkelijker te maken voor buitenlandse studenten, het over de gehele wereld te promoten en de samenwerking met landen buiten de EU te bevorderen. Dit gebeurt door het ondersteunen van Europese hoogstaande masteropleidingen. Er worden beurzen uitgereikt aan studenten van buiten de EU die in Europa een masteropleiding volgen, evenals aan EU-inwoners die studeren aan een partneruniversiteit in het buitenland. De International Course Programme-opleidingen (ICP) zijn specifieke opleidingen in het kader van ontwikkelingssamenwerking. De programma s zijn voornamelijk gericht op de problemen van de ontwikkelingslanden. De belangrijkste groep studenten is dan ook afkomstig uit ontwikkelingslanden. De opleidingen worden meestal interuniversitair georganiseerd. Het aantal masteropleidingen met een internationaal karakter is beperkt. De studentenpopulatie is overwegend anderstalig. In bijlage 6 vindt u een overzicht van deze opleidingen met studenten- en docentenaantallen. Ter illustratie enkele opleidingen: - Opleidingen met 100% anderstalige studenten: - European Master in Nuclear Fusion Sciences and Engineering Physics (EM); - Master of Economics of International Trade and European Integration (EM); - Master of Food Technology (ICP); - Master of Physical Land Resources (ICP). Ook onder deze rubriek sommen sommige hogescholen een aantal vakken/modules/opleidingsonderdelen/postgraduaten op die specifiek ingericht worden voor uitwisselingsstudenten en buitenlandse studenten. Deze programma s worden hoofdzakelijk georganiseerd in de studiegebieden Gezondheidszorg, Handelswetenschappen en bedrijfskunde en Industriële wetenschappen en technologie. Enkele voorbeelden: - Karel De Grote-Hogeschool Antwerpen: Communication and Management for Engineering met 100% anderstalige studenten; - Arteveldehogeschool: Module Communication & Management (88 studiepunten) met 61 anderstalige studenten; Raising International Business Awareness (30 Jaarlijks taalverslag Departement Onderwijs en Vorming - afdeling hoger onderwijs 18

20 studiepunten); International Course on Health Care Issues met 40 anderstalige studenten; - XIOS Hogeschool Limburg: International IT-Topics (30 studiepunten); Journalism International met 15 anderstalige studenten; - Lessiushogeschool: Europese Business Studies met 42 studenten; - Katholieke Hogeschool Limburg: Business Innovation in Europe (30 studiepunten); - Provinciale Hogeschool Limburg: Integrated marketing project (10 studiepunten); - Hogeschool Gent: International Programme for Business Studies; Business Languages and IT Services; Programme Visiting and Exchange Students; - Plantijnhogeschool: Applied Law Studies and Studies in European Management met 10 Nederlandstalige studenten en 23 anderstalige studenten. 4. Hogere Zeevaartschool Op 20 februari 2009 heeft de Vlaamse Regering het decreet betreffende de Hogere Zeevaartschool en het bijzonder decreet tot inrichting van de Vlaamse autonome hogeschool Hogere Zeevaartschool en tot overdracht van de inrichtende macht van het hoger zeevaartonderwijs van de Vlaamse Gemeenschap bekrachtigd en afgekondigd. Dit bijzonder decreet bepaalt het statuut van de Hogere Zeevaartschool. Het maakt van de Hogere Zeevaartschool een openbare instelling met rechtspersoonlijkheid die de vorm krijgt van een Vlaamse autonome hogeschool. De positionering van deze instelling op het vlak van de taalregeling is specifiek. Het onderwijs in de Hogere Zeevaartschool is tweetalig. Het onderwijs wordt verstrekt in het Nederlands en het Frans. Aan de Nederlandstalige studenten wordt enkel onderwijs aangeboden in het Nederlands en de Franstalige studenten krijgen enkel Franstalig onderwijs aangeboden. De instelling biedt 2 opleidingen aan: - Professionele bachelor in de scheepwerktuigkunde; - Academische bachelor en master in de nautische wetenschappen. Aantal studenten binnen deze opleidingen: Scheepwerktuigkunde: 40 Mécanique Navale: 103 Nautische wetenschappen: 291 Sciences Nautiques: 176 Ongeveer 55% zijn Nederlandstalige studenten. Binnen de academische bachelor is er één Engelstalig opleidingsonderdeel, in de master zijn er 11 Engelstalige opleidingsonderdelen waarvan er 8 keuze opleidingsonderdelen zijn. In de scheepvaart is de voertaal Engels en daarom is het ook aangewezen om bepaalde opleidingsonderdelen in het Engels te doceren. E. Informatie over de toetsing van de adequate taalbeheersing door de Nederlandstalige docenten van de andere taal in functie van hun vakgebied De hoger onderwijsinstellingen zijn zich bewust van het feit dat de Nederlandstalige lesgevers de andere onderwijstaal op een adequate wijze moeten beheersen. In de weergave van hun taalbeleid wordt het belang van dit aspect onderstreept. De instellingen nemen vaak in hun gedragscode, die verplicht moet worden opgesteld in het kader van de taalregeling, een toetsingssysteem op om de Jaarlijks taalverslag Departement Onderwijs en Vorming - afdeling hoger onderwijs 19