Handleiding vir die Skryf van Studiegidse

Transcriptie

1 Handleiding vir die Skryf van Studiegidse Julie 2011 Akademiese Steundienste

2 Inhoudsopgawe 1 Die Handleiding Inhoud en doelstellings Uitkomste wat bereik moet word Die ontwikkelingsproses Samewerking tussen AOO en fakulteite van die Potchefstroomkampus Fakulteite/Skole Akademiese Ontwikkelings- en Ondersteuningsdienste (AOO): Onderrigadviseurs AOO: Graphikos Die organisasie van interaktiewe studiegidse Gedifferensieërde strukture vir studiegidse Module-inligting Ikone Modulekode, titel en krediete Verwelkoming Kontakpersone Rasionaal Moduleplan Voorvereistes Studiemateriaal Hoe om die studiegids te gebruik om die module te bemeester Assessering Tydskedule / student se werkprogram Aksiewoorde Module-uitkomste Onderrig- en leer-ontwerp Ingeboude ondersteuningstrukture Begeleiding aan die hand van leeraktiwiteite Bepaal die student se werklading (studie-ure) Kriteria vir die keuse van onderrigmedia / -tegnologie Die struktuur van die leereenheid Tyd Studiemateriaal Leer (leereenheid) uitkomste Opsionele opskrif: Vorige kennis / Voorkennis Inleiding en oorsig (ingeboude ondersteuningstruktuur) Die leersiklus is noodsaaklik om die gegewe uitkomste te bemeester Leeraktiwiteite en terugvoer Selftoetsing en assessering Beplan opdragte Glossarium Inhoudsopgawe i

3 Akademiese Steundienste Handleiding vir die Skryf van Studiegidse Rasionaal en konteks vir studiegidse Die Hoër Onderwys Kwalifikasieraamwerk met sy vlakbeskrywers (vind die skakel na die HOKR en vlakbeskrywers op die volgende webblad: ( wat n progressiewe toename in die outonomie van leer van studente vereis vanaf die eerste jaar van studie tot op die doktorale vlak, is die hoofrede vir die gebruik van studiegidse aan die NWU. Kombineer progressief meer outonomiese leer met beperkte kontakgeleenthede en die rasionaal vir begeleide studie is ten volle uitgeklaar. Die NWU Onderrig- en Leerbeleid, ( stipuleer dus dat elke module van elke program ʼn studiegids moet hê, ontwerp in ooreenstemming met uitkomsgebaseerde onderrig, leer en assesseringsbeginsels, wat beskikbaar moet wees in gedrukte sowel as in elektroniese formaat. ʼn Studiegids is nie ʼn kopié van inligting wat alreeds in die voorgeskrewe teksboek of ʼn ander eksterne bron gegee is nie. Dit voorsien baie noodsaaklike en goed-georganiseerde begeleiding en ondersteuning wat studente begelei om te studeer, en die voorgeskrewe studiemateriaal / media / praktika / velduitstappies gebruik om die gegewe uitkomste te bemeester. Afdeling A: Administratiewe Inligting 1 Die Handleiding 1.1 Inhoud en doelstellings Hierdie Handleiding voorsien ʼn raamwerk vir die ontwerp en ontwikkeling van ʼn studiegids wat ʼn gestruktureerde en goed-georganiseerde omgewing vir onderrig en leer op tersiêre vlak reflekteer, met die fokus op groter outonomie van leer. Die dokument is nie ontwerp om voorskriftelik te wees nie, maar is gemik daarop om riglyne te verskaf vir die ontwerp van studiegidse. Riglyne moet dus met diskresie toegepas word om te verseker dat die studiegids toepaslik is op beide die vlak van studie asook die aard van die dissipline. In hierdie riglyndokument word die volgende aangeleenthede aangeraak: Die wisselwerking tussen die skrywer en Akademiese Ontwikkeling- en Ondersteuningsdienste, met die samewerking van Grafiese Dienste vir die ontwikkeling en lewering van ʼn studiegids vir kontak- en afstandstudente; riglyne vir woordverwerking en bladuitleg soos deur Grafiese Dienste voorgestel; en riglyne vir hoe interaktiewe studiemateriaal wat geskik is vir ʼn uitkoms-gebaseerde onderrig- en leerontwerp, benader en geskryf moet word. Hierdie riglyne stem ooreen met uitkomsgebaseerde onderrig, die hersiene Bloom Taksonomie se aksiewoorde, en die Hoër Onderwys Kwalifikasieraamwerk (2007) met die vlakbeskrywers. 1.2 Uitkomste wat bereik moet word Nadat u hierdie riglynedokument en die vlakbeskrywers bestudeer het, moet u daartoe in staat wees om: die oorkoepelende uitkomste van ʼn program / kurrikulum te formuleer asook spesifieke uitkomste vir leereenhede (of leergedeeltes, indien enige) binne die konteks van ʼn program / kurrikulum; toepaslike studiemateriaal (handboeke, artikels en multimedia) te selekteer as ʼn middel om die uitkomste binne ʼn veeltalige en multikulturele konteks te kan bereik; ʼn assesseringsplan vir ʼn module te ontwerp; ʼn studiegids te skryf wat aan al die kriteria voldoen vir doeltreffende interaktiewe studiemateriaal; 1

4 ʼn waardebepaling van u eie skryfwerk objektief aan die hand van ʼn kontrolelys (soos aan die einde van die handleiding voorsien), te kan uitvoer. 2 Die ontwikkelingsproses Die dosent verantwoordelik vir die aanbieding van die module is verantwoordelik vir die studiegids. Tydens die ontwikkeling van die studiegids mag hy/sy ondersteuning aanvra van Onderrigadviseurs van die betrokke Akademiese Ontwikkeling- en Ondersteuningseenheid van ʼn kampus. Die dosent/outeur het die keuse om ʼn gids in hardekopie of ʼn e-gids te ontwikkel. Hy/sy kan ook die studiegids persoonlik formatteer of dit na Graphikos stuur vir formattering en die uitdruk daarvan. Outeurs moet hulself vergewis van die minimum vereiste formatteringstandaarde soos beskikbaar op Graphikos se webblad onder Studiegidsriglyne aan skrywers : (Onthou dat jy op die intranet aanteken met jou gebruikersnaam en Novelle wagwoord.) Die ontwikkelingsproses verloop as volg: 1. Skooldirekteure en programbestuurders identifiseer modules waarvoor studiegidse ontwikkel moet word en stel dosente as skrywers aan. Die adres vir bladuitleg (of dit die skrywer self of Graphikos is) word reeds met die aanvang van die proses onderhandel. Die module word in die smp (study guide management process)-sisteem deur die fakulteit / skool se studiegidskoördineerder geregistreer en word deurgaans in die smp-sisteem hanteer (smp is ʼn elektroniese proses-bestuurstelsel en ʼn databasis vir die ontwikkeling van alle studiegidse). 2. Nuwe dosente wat die eerste keer ʼn studiegids skryf, kan werkswinkels bywoon oor die skryf van interaktiewe studiegidse en kan versoek dat n adviseur van die spesifieke kampus se Akademiese Ontwikkeling- en Ondersteuningsdienste hom/haar in die skryfproses begelei en ondersteun. 3. Indien die outeur gebruik maak van die begeleiding van ʼn adviseur, moet hy/sy die geskrewe moduleinligting en eerste leereenheid by die kampusadviseur indien vir aanbevelings en bespreking. Die outeur bepaal die behoefte aan en frekwensie van hierdie besprekings. Aangesien uitkomste bereik word deur voorgeskrewe materiaal te bestudeer, moet alle (vorme van) studiemateriaal saam met die studiegids ingedien word wanneer die adviseurs van die kampus se Akademiese Ontwikkeling- en Ondersteuningsdienste die skryfproses begelei. 4. Die voltooide studiegids word taalversorg en/of vertaal soos gereël deur die fakulteit / skool. Die Institusionele Taaldirektoraat finansier taalversorging en vertaling. 5. Na afhandeling van die skryfproses en taalversorging/vertaling dui die outeur op die hardekopie aan dat dit die finale kopie is, dat die kopie taalversorg/vertaal is en dat die dekaan (of gemagtigde persoon) sertifiseer dat die studiegids aan die gehaltevereistes van die fakulteit voldoen. Wanneer Graphikos die bladuitleg doen, word daar met die skrywer in aanraking gekom, indien nodig, om die bladuitleg te bespreek. Bestudeer asseblief Graphikos se instruksies aan outeurs vir die formaat van die studiegids wat vir bladuitleg voorgehou word onder Verwagte standaard vir selfformatering : 6. Na afhandeling van die bladuitleg proeflees die outeur die studiegids. Hierna word finale veranderinge deur Graphikos aangebring en die gids word, indien nodig, weer deur die outeur geproeflees, waarna tevredenheid met die finale kopie te kenne gegee word deurdat die outeur dit finaal by Graphikos afteken. Die finale kopie word in die SMP-sisteem gelaai waarna die kampus se Koördinering- en Skeduleringseenheid dit aanstuur na ʼn goedgekeurde drukker, met die aantal studiegidse wat gedruk moet word. ʼn Elektroniese kopie van die gids word terselfdertyd en outomaties na efundi gepos. 7. Die produksie- en verspreidingskantoor van die kampus erken ontvangs van die studiegids. 3 Samewerking tussen AOO en fakulteite van die Potchefstroomkampus 3.1 Fakulteite/Skole Die studiegidskoördineerder, tesame met die onderskeie outeurs in die fakulteit / skool, is verantwoordelik vir die stel van doeldatums vir die skryf en afhandel van studiegidse. 3.2 Akademiese Ontwikkelings- en Ondersteuningsdienste (AOO): Onderrigadviseurs Leiding en ondersteuning aan skrywers ten opsigte van die beplanning en skryfproses is op aanvraag beskikbaar by onderrigadviseurs uit AOO. 3.3 AOO: Graphikos Kontaknommer by die Potchefstroomkampus se Grafiese Dienste vir navrae rakende bladuitleg: (018) Vir relevante kontakpersone by afdeling Studiegidsproduksie en Koördinering: gebruik die volgende skakel: 2

5 Gaan kyk onder Dokumente by die skakel vir inligting rakende ikone, studiegidsriglyne en riglyne vir selfformatering. Afdeling B: Struktuur en Inhoud van n studiegids 4 Die organisasie van interaktiewe studiegidse 4.1 Gedifferensieërde strukture vir studiegidse Interaktiewe studiegidse bestaan uit twee afdelings. Die eerste, module-inligting (sien 4.1), bevat administratiewe en ander inligting met betrekking tot die module wat studente sal moet weet om onafhanklike en selfgereguleerde leer te bewerkstellig. Die tweede deel bevat leereenheidinligting (sien 5.3) wat betrekking het op die onderrigleerproses om die begeleide bereiking van uitkomste te ondersteun en tot stand te bring. Dit is belangrik om daarop te let dat verskillende uitlegte toelaatbaar is vir die eerste en die tweede afdelings: beide moet aangepas word om die studiejaar en die aard van die dissipline te akkommodeer. Studiegidse vir eerstejaarmodules bevat gedetailleerde module-inligting en omvattende leereenheid inligting om die nuwe student te begelei in alle aspekte van meer outonome onderrig en leer op tersiêre vlak. Met verdere studie-jare word beide die module- sowel as die leereenheid inligting minder omvattend omdat studente meer gewoond word aan die vereistes van beide die dissipline en die tersiêre omgewing. Dit word ook gereflekteer in die hiërargiese struktuur van die leereenheidinligting. Om leerinhoud in hanteerbare stukke te verdeel is ʼn hiërargiese verdeling met algemene terminologie normale praktyk by alle studiegidse. Eerstejaargidse toon meer struktuur as tweedejaargidse, wat weer meer gedetailleerd is as derdejaargidse. In n eerstejaarmodule kan byvoorbeeld die volgende hiërargie gevind word: Eerstejaarsmodule ABCD 111 Leerafdeling A: Morfologie Leereenheid 1 Leereenheid 2 Leereenheid 3 ens. ens. Leergedeelte 2.1 Leergedeelte 2.2 Leerdeel Leerdeel Leerafdeling B: Fonetiek Leereenheid 4 ens. In seniors se gidse (tweede en daaropvolgende universiteitsvlakke) word leergedeeltes en leerdele selde gebruik omdat die studievlak onder andere vereis dat studente groter inhoudstukke moet hanteer en op n gegewe oomblik meer outonoom moet kan studeer. 4.2 Module-inligting Ikone Neem kennis dat die gebruik van ikone opsioneel is. Ikone dra inligting oor aan studente rakende leeraktiwiteite: Ikoon 9 dui bv. aan dat die deel wat volg as ʼn inleiding gelees moet word, terwyl ikoon 2 aandui dat vrae beantwoord moet word of handelinge uitgevoer moet word om te bepaal of hy / sy verstaan wat gelees is of die nuwe kennis op die praktyk kan toepas. Volg die skakel vir die lys ikone onder Dokumente, Studiegids Ikone: Let wel: Indien die bladuitleg van u gids deur Graphikos gedoen word, moet u geen ikone self in die gids invoeg nie. Verstrek slegs die nommer van die toepaslike ikoon teen die linker kantlyn van die dokument en Graphikos sal die ikoon tydens die bladuitleg invoeg. 3

6 4.2.2 Modulekode, titel en krediete Die modulekode onderskei modules van mekaar en verskyn gewoonlik op die titelblad van die studiegids. ʼn Modulekode bestaan altyd uit vier letters wat met die vakgebied ooreenstem, en drie syfers wat met die studievlak ooreenstem. Die krediete dui aan wat die totale tyd is wat bestee moet word om die module te bemeester: 1 krediet = 10 studie-ure Verwelkoming Spel die fokus van die module uit en gee ʼn vriendelike verwelkomingswoord, wat so kort en saaklik as moontlik moet wees Kontakpersone Verskaf ʼn tabel waarin studente die betrokke kontakpersoon of dosent se kontakbesonderhede kan invul: Voorbeeld 2 Titel en van Gebou en kantoornommer Telefoonnommer en e-pos adres Dosent: Sekretaresse: Assistent Rasionaal Die rasionaal fokus op die rede waarom studente die module binne die konteks van (voorafgaande modules van) die program en beroepsmoontlikhede moet bemeester. Die rasionaal moet so bondig moontlik geformuleer wees - nie ʼn uitgebreide verduideliking van die module nie. Skryf die rasionaal met die volgende aspekte in gedagte: Waarom strek die bemeestering van die module tot voordeel van die student binne die trefwydte van die program asook vir moontlike beroepsgeleenthede? (dit moet ook dien as motivering). ʼn Beknopte, algemene stelling van die fokus van die module (in die werkplek) (nie die module-uitkomste nie) wat die algemeen geïntegreerde bevoegdheid van die student weerspieël. Die plek van die module in die saamstelling van die program (kan in tabelvorm aangebied word) Voorbeeld 3 Na voltooiing van hierdie module moet u ʼn doeltreffende, bevoegde en akkurate leser, skrywer en spreker van die Engelse taal wees. U moet doeltreffend binne ons veeltalige gemeenskap kan funksioneer. Hierdie module hou ten nouste verband met al die ander modules in die program, aangesien dit u vermoë om u opdragte en eksamenantwoorde te formuleer, verbeter. Versuim om hierdie vaardighede te bekom kan u sukses om ʼn prokureur te word, kortwiek Moduleplan Insluiting van die moduleplan is opsioneel, maar soms baie waardevol. ʼn (verkieslik diagrammatiese) Moduleplan voorsien ʼn oorsig van die module en die verhoudings tussen leereenhede. Indien leereenhede hiërargies gevolg word, soos meesal in Wiskunde, word ʼn liniêre tabel gebruik. In sommige gevalle kan die moduleplan en die werkskedule gekombineer word. Graphikos kan versoek word om die diagram te ontwerp, mits die skrywer die nodige riglyne vir onderlinge verwantskappe voorsien Voorvereistes Spesifieke vorige kennis waaroor studente moet beskik, soos vakke wat op skool geneem is en / of vorige modules op voor- en nagraadse vlak. Voorbeelde is Graad 12 Wiskunde (ten minste ʼn D) as voorvereiste vir WISK 111; n goeie begrip en gebruik van Engels indien Engels die student se tweede taal is en die module deur die medium van Engels onderrig word. Die vereistes met betrekking tot toegang tot en vaardighede in die gebruik van bepaalde tegnologie (soos rekenaartoerusting, DVD s, PC Tablette of n sakrekenaar) moet duidelik gespesifiseer wees. Voorbeeld 4 Omdat die opdragte die gebruik van die internet vereis, moet u vroegtydig seker maak dat u toegang tot ʼn rekenaar met internetfasiliteite het. Indien u n internetkafee gaan gebruik, moet u voorsiening maak vir ongeveer een uur per week vir die duur van die module. U is vir u eie koste verantwoordelik. 4

7 4.2.8 Studiemateriaal ʼn Volledige lys van al die studiemateriaal wat die student vir die hele module benodig, soos toegang tot onderrigmedia en tegnologie, voorgeskrewe handboeke, artikels en so meer, moet met volledige bibliografiese verwysings (Harvard-styl) aangedui word. In die res van die gids kan daar byvoorbeeld slegs aan die hand van die outeur se van of die bron se titel na die bron verwys word. Duidelike onderskeid moet getref word tussen voorgeskrewe / verpligte studiemateriaal (daardie bronne wat noodsaaklik is om die uitkoms te kan bereik) en bykomstige / nie-verpligte maar aanbevole studiemateriaal wat die leerproses verryk. Moenie bykomstige materiaal aandui as geen verwysing in die betrokke leereenhede daarna gemaak word nie. Slegs die studiemateriaal wat toepaslik is vir ʼn spesifieke leereenheid word in daardie leereenheid gelys. Studiegidsontwikkelaars moet op die volgende let rakende kopiéregvryskelding Om leeruitkomste op die beste manier te bereik, kies outeurs die toepaslikste studiemateriaal om die studiegids te vergesel. In sekere gevalle is n handboek nie die doeltreffendste bron nie; tydskrifartikels of bv. ʼn spesifieke deel van ʼn boek wat kan wissel tussen 1 en 20 bladsye word voorgeskryf. Alle bronne word outomaties deur internasionale kopiéregkonvensies beskerm. Gaan na vir alle relevante inligting rakende die NWU se dekkende outeursreglisensie asook bronne wat hierby uitgesluit is Hoe om die studiegids te gebruik om die module te bemeester Insluiting hiervan is opsioneel. Indien u sodanige riglyne vir die student in die gids wil invoeg, moet dit aangepas of uitgebrei word in ooreenstemming met module- en student-spesifieke behoeftes, en die NKR-vlak van die module. Die riglyne vir die bestudering van Wiskunde sal vanselfsprekend verskil van dié vir die bestudering van Geologie, en eerstejaarstudente benodig meer riglyne as vierdejaar studente. Maak die riglyne meer module- en vakspesifiek vir die leerproses deur die volgende te doen: o Bied vakspesifieke studiewenke uit u eie ervaring aan en stel die toepas van verskillende leerstrategieë voor, in n poging om soveel moontlik leerstyle te akkomodeer. o Lei studente ten opsigte van die gebruik van vakspesifieke leerstrategieë wat bewese goeie resultate in die bereiking van uitkomste opgelewer het, soos om kernidees te identifiseer, opsommings te maak en te gebruik, gevallestudies te bestudeer en so meer Assessering Besoek die volgende skakel en bestudeer die Assessering- en Modereringsbeleid van die NWU voordat u die assesseringsplan en strategie verduidelik Vorme van assessering Formatief: Vind plaas deur die loop van die semester, in die vorm van klas(onderrig)-toetse, opdragte, selfassesseringsoefeninge, praktiese werk ens. kulmineer in die deelnamepunt. Summatief: In die vorm van die semestereksamen of ʼn finale projek Bewys van deelname Die volgende uittreksel uit die A-reëls is selfverduidelikend: Toelating tot enige eksamen sal alleenlik aan ʼn student toegestaan word wat, tot bevrediging van die skooldirekteur, in samewerking met die vakgroepvoorsitter, bewys ingedien het dat hy / sy aan die deelnamevereistes van die module onder bespreking voldoen het, soos in die betrokke kalender uiteengesit. Die deelnamebewys sluit die deelnamepunt in, wat eksamentoelating gee. Voorbeeld 5 o o Bewys van deelname word slegs uitgereik indien alle praktikums bygewoon is, alle opdragte voltooi en ingedien en ʼn deelnamepunt van 40% behaal is. Bywoningsvereistes: Studente mag met ʼn geldige verskoning afwesig wees van nie meer nie as ʼn derde van die klasbyeenkomste wat vir daardie module geskeduleer is. In alle gevalle van afwesigheid moet die student redes vir afwesigheid skriftelik indien óf voor óf so gou doenlik na afwesigheid. 5

8 Deelnamepunt Die deelnamepunt word gedefinieer as: die gemiddeld van al die punte wat aan in ʼn module in ʼn semester aan ʼn student toegeken is deur middel van formatiewe assessering. Die Assesserings- en Modereringsbeleid reguleer die getal assesserings wat per krediettoekenning van ʼn module toegelaat word. Spesifiseer die aantal opdragte/klastoetse/groeptake/praktiese opdragte wat ingedien moet word en die aantal wat in aanmerking geneem sal word vir die berekening van die deelnamepunt. Wys daarop dat 1 (of meer) groter toetse geskryf moet word (indien van toepassing). Voorbeeld 6 3 Klastoetse waarvan die punte van 2 gebruik word... 10% 1 Opdrag... 30% Praktiese toetse... 20% Verpligte geskeduleerde toets... 40% Eksamentoelatingsvereistes verg ʼn deelnamepunt van ten minste 40%, tensy anders gespesifiseer in die betrokke fakulteit se jaarboek Eksamenpunt Dui die duur van die eksamen vir die module aan (riglyn: een en ʼn half uur per 8-kredietmodule). ʼn Minimum van 40% word vereis om die eksamen te slaag. Voorbeeld 7 Die eksamen bestaan uit ʼn 2-uur-vraestel van 100 punte; (afhangende van die krediet / geskatte studie-ure per module) U het ʼn minimum van 40% nodig om die eksamen te slaag Voorbeeld 8 Finale modulepunt Deelnamepunt... 50% Summatiewe assesseringspunt... 50% Finale modulepunt % Slaagpunt vir (modulekode)... 50% Tydskedule / student se werkprogram Die werkprogram van ʼn module bevat heelwat van die inligting wat van studente vereis word om onafhanklik te kan studeer, om uitkomste te kan bereik en om ooreenkomstig teikendatums te werk; dus om outonomie van leer te ontwikkel. Sodanige skedule is van besondere belang vir eerstejaarstudente en studente wat nie daagliks kontak met die dosent op die kampus het nie. Dit bevat inligting oor datums vir kontakbyeenkomste, hetsy op die kampus of by leersentra, die voorbereiding van studie-aktiwiteite vir kontaksessies, indiendatums vir opdragte, praktika / tutoriaalsessies, toetse en eksamendatums en so meer. Voorbeeld 9 Leereenheid / komponent en tema Studieure Datum vir afhandeling Klastoets/ opdrag 1. Selfgereguleerde leer 20 (student voeg in) Kls 01 (voeg datum in) 1.1 Beplanning vir leer 4 (student voeg in) Ass 01 (voeg datum in) Geskatte afhandelingsvlak (%) (word deur student ingevul na voltooiing) (word deur student ingevul na voltooiing) 1.2 Leeraktiwiteite 3 (student voeg in) Geen (word deur student ingevul na voltooiing) 6

9 Aksiewoorde Uitkomsgebaseerde onderrig en leer vereis helderheid Studente moet presies weet wat hulle moet leer, hoe hulle moet leer en hoe hulle die resultate van hul leer moet demonstreer in die praktyk en gedurende assessering. Die uitkomste wat studente moet bereik en die assessering wat sal vasstel of hulle so gedoen het, moet dus geformuleer word in woorde wat ondubbelsinnig is en die kognitiewe aksies aandui wat elk impliseer, spesifiek in studiegidse. Dit bevestig wat studente moet weet, in staat moet wees om te doen en watter geïntegreerde bevoegdheid hulle moet demonstreer sodra die uitkomste bereik is. Hierdie woorde moet meetbaar, spesifiek en ondubbelsinnig wees. Die volgende lys kategoriseer handelinge ooreenkomstig die aard van denkprosesse wat van studente verwag word. Dit begin met laerorde denkprosesse wat nodig is vir memorisering en vorder tot die hoogste-orde denkprosesse wat nodig is vir kreatiewe probleemoplossing en sintetisering. Die programbestuurder asook die ontwikkelaars / outeurs is daarvoor verantwoordelikheid om die lys aan te pas om by die aard van die program waarvoor die studiemateriaal ontwikkel word, aan te sluit: die lys aksiewoorde vir Wiskunde sou baie bepaald verskil van dié vir Geskiedenis. Pas ook die voorbeelde aan wat in elke kategorie gegee is om u module te pas. Besoek: vir n lys van aksiewoorde en voorbeelde van die toepassing van elk Module-uitkomste Die Module-uitkomste in die studiegids moet ooreenstem met die module-uitkomste soos gestel in die relevante jaarboek. Bestudeer die Vlakbeskrywers van die betrokke NKR-vlak waarop die module lê waarvoor u die studiegids skryf asook SAQA se Kritieke Kruisvelduitkomste by die volgende skakel: ( _en_ander_dokumente.html) Die module-uitkomste is die belangrikste aspek van die module-inligting aangesien dit die grondslag lê vir die leeruitkomste vir die verskillende leereenhede en ook die onderrigleer ontwerp van die module beïnvloed. Module-uitkomste gee ʼn geïntegreerde en algemene beskrywing van: (i) wat studente moet weet, (ii) kan doen en (iii) watter bevoegdhede hulle moet toon ná geslaagde afhandeling van die spesifieke module. Minder spesifieke aksiewoorde, wat nie noodwendig in eksamenvraestelle geassesseer kan word nie, maar sterk verband hou met die bevoegdhede wat die student in ʼn werksituasie soos die volgende moet toon, is toepaslik vir module-uitkomste: Met voltooiing van hierdie module, moet die student (of jy ) die volgende kan doen: o Ken / dra kennis van / toon kennis rakende / demonstreer kennis van... o Verstaan... o Toon begrip van... o Toon / dui aan / illustreer dat... o Toon vaardighede in... o Weerspieël waardes wat... Bestudeer die programuitkomste wat in die Fakulteitskalender beskikbaar is. Die fokus van die program behoort duidelik uit die programuitkomste te blyk. Bestudeer ook die doel / oogmerk van die program. Raadpleeg die instruksies van professionele liggame / rade, soos die Onderwysowerheid in die geval van Opvoedingswetenskappe, Sinodes, Verpleging, Aptekersraad, ECSA, Regsvereniging, SAICA, Verbruikersraad en so meer wat verband hou met programuitkomste. Besluit dus watter rol u spesifieke module in die bereiking van die programuitkomste speel dit word nou die fokus van u module-uitkomste. Die volgende is voorbeelde van module-uitkomste wat ʼn integrasie van die kritieke uitkomste weerspieël (bv. groepwerk en probleemoplossing en kommunikasievaardighede) asook kennis, vaardighede, waardes en bevoegdhede: 7

10 Voorbeeld 10 NKR-vlak 7 (derde jaar van ʼn graadprogram) Na voltooiing van module XXXX311 moet u: afgeronde kennis openbaar van ʼn reeks psigologiese voorligtingsteorieë, vaardighede en tegnieke, asook van etiese gedrag wat u in staat sal stel om voorligting van bekende en onbekende probleme wat in gevallestudies beskryf word, te kan ontleed en evalueer; ʼn 4-sessie voorligtingsprogram vir ʼn aktuele psigologiese vraagstuk ontwerp wat nie eie is aan ʼn tipies Suid-Afrikaanse multikulturele gemeenskap nie, en dit met behulp van IT oordra aan n ingeligte gehoor oor binne die bestek van 10 minute; en optree as ʼn leier of lid van ʼn groep ten opsigte van die beplanning en uitvoer van ʼn elementêre navorsingsprobleem, waarvan die resultate in n getuienis-gebaseerde verslag meegedeel moet word en waarin voldoen word aan akademies professionele standaarde. Afdeling C: Onderrig- en leerontwerp van Leereenhede 5 Onderrig- en leer-ontwerp ʼn Onderrig-leerontwerp bestaan hoofsaaklik uit twee fasette: ingeboude ondersteuningstrukture (par 5.1) en riglyne (par 5.2). Waar begeleidingsaktiwiteite konstant bly met die verloop van die studiejaar, verminder ondersteuningstrukture met die verloop van studiejare, weens die toenemende verhoging van outonomie van leer en bemeestering van studievaardighede wat van die student verwag word. Begeleiding word meesal aangebied in die vorm van leer- en assesseringsaktiwiteite wat taaktyd vereis in ooreenstemming met die aard en moeilikheidsgraad van die oefeninge of assesserings. 5.1 Ingeboude ondersteuningstrukture Eerstejaar studiegidse moet die noodsaaklike ondersteuningstrukture bevat om nuwe studente te help om die uitkomste redelik onafhanklik te bereik. Ondersteuningstrukture moet ingebed wees in: navigeer- en toegangstrukture (d.w.s. ikone, numering en opskrifte); inleidings / oorsigte vir leereenhede en gedeeltes; opsommings / fokuslyste wat aan die einde van n leereenheid verskaf word; klem op baie belangrike feite / aspekte / tabelle / diagramme; studiewenke / advies oor leerstrategieë; motiverende strukture wat aan studente voorsien word om deur die studiegids teen n redelike tempo te vorder (tydsaanduidings en werkskedules is hier n goeie voorbeeld); addisionele voorbeelde, verduidelikings of notas vir moeilike konstrukte. Die aard en kompleksiteit van die dissipline / module, sowel as die studiejaar dikteer die mate van ondersteuning wat die studente benodig om te vorder tot ʼn mate van self-regulerende leer. Die grootste hoeveelheid vierdejaarmodules se studiegidse bevat weinig indien enige ondersteuningstrukture, en is daarom nie so uitgebreid as eerstejaar- of tweedejaarmodules se studiegidse nie. 5.2 Begeleiding aan die hand van leeraktiwiteite Begeleide leer word bereik deur, onder andere: die presiese en ondubbelsinnige formulering van leeruitkomste; gepaste leeraktiwiteite (geskrewe of mondeling / individuele of groepsoefeninge en opdragte); die gebruik van geselekteerde (multi-)media om diep leer te verhoog; geleenthede vir geordende en gediversifiseerde selftoetsing, assesserings en self-refleksie; die styl van aanbieding om verskillende leerstyle en kulture te akkommodeer; aanpassings in struktuur en styl, geskik vir die vlak van leer (eerste-, tweede-, derde jaar ens.); differensiasie in ooreenstemming met die student se aanleg en agtergrond. Die fokus van begeleiding is die praktyk om die (kognitiewe) vaardighede, wat geïnkorporeer is in die uitkomste, te verbeter; om kennis die student se eie te maak, en om kennis en vaardighede te integreer met bevoegdhede wat geskik is vir toepassing in die praktyk. 8

11 5.2.1 Bepaal die student se werklading (studie-ure) Die Hoër Onderwys Kwalifikasieraamwerk (HOKR) definieer kwalifikasies o.a. in terme van aangeduide krediete, wat versprei is oor die aantal jare van die kwalifikasie. Tydens programkurrikulering word die beskikbare krediete per jaarvlak in modules ingedeel, waarvan die aantal krediete die geskatte aantal studieure aandui wat op elke module van toepassing is (1 krediet = 10 studie-ure). Die studie-ure is die beste skatting van die gemiddelde tyd wat dit sal neem vir die gemiddelde student om die uitkomste van ʼn module te bemeester. Faktore soos moeilikheidsgraad van die leerinhoud, leervlak wat verwerf moet word, verskille in leervermoëns en so meer, beïnvloed alles die berekening van studietyd en studente-werklading. Riglyne vir berekening van studie-ure per leereenheid van ʼn module: o o Aard en omvang van werklading bepaal geskatte studietyd per leereenheid. Dit sluit alle aspekte van leer in, soos begripslees en voorbereiding van studiemateriaal, kontaksessies, leeraktiwiteite, opdragte, projekte, gebruik van efundi en ander ondersteuningsmedia soos dvd s, praktiese sessies, besoeke aan instellings, groepwerk, self-assessering en ander assesseringsgeleenthede soos semestertoetse en eksamen. ʼn Evaluering van die omvang en moeilikheidsgraad van die gedrukte/elektroniese studiemateriaal wat deur die student bemeester moet word, het ʼn groot invloed op die bepaling van werklading. Die volgende kan dien as norm vir die verwagte leesspoed en leesbgrip van skoolleerders sowel as studente op tersiëre vlak (aangepas Uit: Skills and Competencies for Lifelong Learning, Jooste, 2006): Graadvlak Ouderdom Woorde per minuut Begrip % 1-3 Grondslagfase 7-9 jaar % 4-7 Intermediëre fase 10-13jaar % 8-9 Seniorfase 14-15jaar % Verdere Onderwys en Opleidingsfase 16-18jaar % Hoër Onderwys jaar 1 19jaar % 15 Hoër Onderwys jaar 2 20jaar % 16+ Hoër Onderwys jaar jaar % Die realiteit is egter dat Suid-Afrikaanse studente die hoër onderwysomgewing betree met akademiese geletterdheidsagterstande wat swak begripslees en leesspoed insluit. Navorsing dui daarop dat die gemiddelde eerstejaarstudent slegs sowat 180 wpm kan lees (graadvlak 5-6), en dan met slegs 50% begrip. Hou dit gerus in gedagte wanneer u studiemateriaal voorskryf. Indien die teks baie moeilik is, sal dit wys wees om die aantal bladsye wat bestudeer moet word per leereenheid te verminder ten einde te verseker dat die student dit wel in die aanbevole studietyd bemeester. Indien u die vlak (moeilikheidsgraad) van u studiemateriaal (teks) wil bepaal, besoek gerus die volgende skakel en volg die stappe soos aangedui (Die graadvlakke soos in die tabel hierbo aangedui is tersaaklik vir die interpretering van die leesbaarheid van u teks): Die volgende is slegs ʼn voorbeeld van die tyd wat gemiddelde studente aan ʼn leereenheid kan bestee. Voorbeeld 11 GESKATTE TYD vir n LEEREENHEID van ʼn Eerstejaarsmodule woorde (studiemateriaal redelik moeilik) teen 180 woorde per minuut... = 30 minute Lesing en groepsbespreking tydens ʼn dubbele kontaksessie... =100 minute Klank (oudio)-uittreksels waarna geluister moet word ter voorbereiding van die kontaksessie: 2 X 30 minute... = 60 minute Video uittreksels wat besigtig moet word ter voorbereiding van die opdrag: 2 X 20 minute = 40 minute Oefeninge / leeraktiwiteite: 1 tot 7 ( minute)... = 90 minute Individuele opdrag... = 180 minute TOTAAL... 5 ure 9

12 Onthou om: o die tyd wat vir klank- en ander multi-media toegestaan is, te verdubbel; dit maak dan voorsiening vir die opstel en die kyk daarna; o laat genoeg tyd toe vir verskillende leerstrategieë, soos die maak van studie-aantekeninge, opsommings, diagramme, herlees en so meer Kriteria vir die keuse van onderrigmedia / -tegnologie Die gedrukte woord (handboeke, artikels ens.), klank, televisie en rekenaars (Power Point, efundi, Internet ens.) is vier van die mees belangrike media wat gebruik word vir onderrig- en leerdoeleindes. Die volgende vrae moet tydens seleksie oorweeg word: Watter medium is die toeganklikste vir u teikengroep? Watter medium / media is die toepaslikste vir die oordrag van inhoud aan studente wat leeraktiwiteite stimuleer en tot die bereiking van leeruitkomste bydra? Watter media word by die uitkomste vereis? Watter medium vereis ʼn minimum vaardigheidsvlak van studente? Met watter medium / media kan die beste ondersteuning aan studente gebied word? Hoe beïnvloed die medium van u keuse die tyd wat benodig word vir beplanning en implementering asook vir die periodieke bywerking van die module? Wat is die kostestruktuur / bekostigbaarheid van die medium vir die studente en vir die Universiteit? Akademiese Steundienste (Graphikos, d-media en onderrigadviseurs) kan u ondersteun en begelei in die ontwikkeling van gedrukte en digitale media. 5.3 Die struktuur van die leereenheid Die struktuur van modules, leereenhede en leergedeeltes is dissipline- en uitkomsspesifiek - die studiegidsontwikkelaar bepaal dus die onderrig-leer-ontwerp van die gids. Indien u ʼn baie goeie voorgeskrewe handboek gebruik wat leeruitkomste, inleidings, opsommings en selfs oefeninge en praktyk-georiënteerde voorbeelde bevat, gaan die gids vir sodanige module feitlik slegs module-inligting en baie min begeleiding vereis. Gebruik opskrifte of toepaslike ikone om die student te lei na komponente in die handboek en vul dit aan met leiding, indien nodig. Die volgende struktuur is slegs ʼn voorbeeld van ʼn generiese raamwerk wat gevolg kan word in ʼn studiegids. Sommige opskrifte is aangedui as opsioneel, wat daarop dui dat dit soms noodsaaklik is, en soms nie, afhangende van die aard van die dissipline / leereenheid Tyd (Word gespesifiseer in n teksboks, bv 10 studie-ure). U moet ongeveer x uur aan hierdie leereenheid bestee. Die tyd wat vir hierdie leereenheid geskeduleer is, is x uur Studiemateriaal Opskrif: Verpligte studiemateriaal Alle studiemateriaal vir die hele leereenheid (ongeag of dit in leergedeeltes of leerdele ingedeel is) word aan die begin van die leereenheid in ʼn lys uiteengesit sodat studente alle materiaal gelyktydig kan aanskaf. Hierdie studiemateriaal is die noodsaaklike bronne vir die bereiking van die gestelde uitkomste. Opsionele Opskrif: Nie-verpligte studiemateriaal vir verryking Studiemateriaal wat bevorderlik is vir verryking word hier in ʼn lys uiteengesit. Hierdie bronne is nie noodsaaklik vir die bereiking van uitkomste nie, maar verbreed / verryk kennis rakende die onderwerp Leer (leereenheid) uitkomste Die vertrekpunt vir die formulering van leereenheiduitkomste is die relevante vlakbeskrywer. Leeruitkomste moet verder die program en module-uitkomste aanvul en moet voldoen aan die vereistes van professionele rade / liggame, waar relevant. Die belangrikste eienskappe van leeruitkomste is dat dit: die minimum verwagte standaard stel wat studente na afhandeling van die taak moet behaal; beskryf wat die student moet weet en met die kennis kan doen (dit wil sê toegepaste bevoegdheid) na afhandeling van die leeraktiwiteit, en moet dus nie alleen op die kennisvlak geformuleer wees nie; 10

13 presies, meetbaar, realisties en haalbaar is; en die standaard vir assessering aan die einde van elke leersiklus stel Leereenheid / -gedeelte / -deel-uitkomste differensiasie Die leereenheid-uitkomste is die resultaat van ʼn verfyning van die module-uitkomste wat afgelei is uit programuitkomste. Leergedeelte-uitkomste op hul beurt is ʼn verfyning van die leereenheid-uitkomste. Leereenheid-uitkomste is meer spesifiek en word ooreenkomstig die lys meetbare aksiewoorde wat onder aksiewoorde in die module-inligting verstrek word, geformuleer. Leergedeelte-uitkomste (indien hierdie uitkomste die laagste hiërargiese afdelingsvlak verteenwoordig) is die meetbaarste uitkomste, behalwe as ʼn verdere verdeling gemaak is vir leerdele, waarvoor leeruitkomste dan ooreenkomstig onderrig en leer geformuleer moet word, wat meetbaar is. Voorgestelde samestelling vir leeruitkomste per jaarvlak: Jaarvlak 1 Jaarvlak 2 Jaarvlak 3 Jaarvlak 4 60% onthou en verstaan 50% onthou, verstaan en toepas 20% toepas 30% ontleed en evalueer 40% toepas, ontleed en evalueer 20% ontleed, evalueer 20% skep 30% skep en skep 30% onthou en verstaan 20% onthou en verstaan 80% toepas, ontleed, evalueer en skep Leeruitkomste word in meetbare aksiewoorde geformuleer, waarin spesifieke en kritieke uitkomste gebalanseer word. Leeruitkomste, veronderstelde aktiwiteite en leeraktiwiteite wat daaruit voortvloei, en assessering moet ooreenstem om uitkomste te bereik en die gehaltetoets te kan slaag. Voorbeeld 12 Met voltooiing van die leereenheid, sal die student in staat wees om : konsep X binne die konteks van konsep Y te verduidelik... effektiewe voorbeelde te gebruik om te illustreer hoe teorie X toegepas word vir die berading van... die kennis en vaardighede van X te gebruik om n komplekse probleem op te los... n gegewe gevallestudie / probleem / stel feite te analiseer en voor te stel... die etiek te evalueer wat X van n persoonlike waardesisteem onderlê Opsionele opskrif: Vorige kennis / Voorkennis Die module-verwante voorkennis waaroor studente moet beskik (indien van toepassing) om daartoe in staat te wees om die leereenheid / -komponent te verstaan moet duidelik gespesifiseer wees. Verwys die student na ʼn vorige leereenheid / -komponent / -onderafdeling of selfassesseringsoefening. Ontoereikende voorkennis belemmer die leerproses en die bereiking van uitkomste Inleiding en oorsig (ingeboude ondersteuningstruktuur) Ter wille van motivering is dit vir studente noodsaaklik om te weet presies waarom dit noodsaaklik is om die onderhawige eenheid te bestudeer. Benut die inligting wat onder module-inligting beskryf is as ʼn riglyn hiervoor en volg dit op met inleidende idees oor die eenheid / komponent / onderafdeling of verwys die student na die spesifieke bladsy(e) in die voorgeskrewe handboek waar sodanige inleiding voorsien is. ʼn Inleiding is gewoonlik ʼn kort verduideliking wat verband hou met die voorkennis en nuwe leerinhoud. ʼn Oorsig, hierteenoor, bied aan studente ʼn oorsig van die leerinhoud in ʼn bepaalde leereenheid en kan verband hou met vorige en toekomstige leer Die leersiklus is noodsaaklik om die gegewe uitkomste te bemeester Die klem in hierdie afdeling van die leereenheid is op leer en die (sikliese) terugvoerlus. Die leergebeure in die kleinste, opneembare gedeelte van die leerinhoud (leereenheid of leergedeelte) kan dus gedefinieer word as die leersiklus, wat as volg kan vorder: bestudering van leeruitkomste; noodsaaklike verduideliking(s) van nuwe leerinhoud; afhandeling van die individuele / groep- leeraktiwiteite; uitvoering van self- / groepassesseringsoefeninge; monitering van die vordering en bereiking van uitkomste; terugvoer / besinning oor vordering aan studente; 11

14 voorbereiding / selfstudie vir groepbyeenkomste; uitvoer van summatiewe selfassesseringsoefeninge; monitering van vordering en bereiking van uitkomste; terugvoer van student oor vordering in die vorm van direkte antwoorde en so meer; en bykomstige leeswerk en verrykingsoefeninge om uitkomste te ondersteun en te bevorder. Weens die individuele en unieke aard van vakgebiede en die persoonlike styl van dosente, sal bogenoemde tussen modules verskil. ʼn Aantal verbandhoudende aspekte uit die leersiklus word in fyner besonderhede bespreek om skrywers te ondersteun met betrekking tot die ontwikkeling van studiemateriaal Leeraktiwiteite en terugvoer Leeraktiwiteite word ooreenkomstig aksiewoorde geformuleer. Die lys aksiewoorde moet dus enige leer wat uitgevoer moet word, insluit. Hierdie aktiwiteite betrek studente by die leerinhoud om indiepte -leer te bevorder.. Leeraktiwiteite stimuleer leersukses en is ʼn vereiste vir beide kontak- en afstandstudente. Die leerwins hou direk verband met die aard en gehalte van die leeraktiwiteite. Leeraktiwiteite moet studente in staat stel om hulle leer te beplan, te moniteer en te assesseer. Leeraktiwiteite moet die studente voortdurend op die bereiking van uitkomste laat fokus en hulle aktief betrokke hou deur hulle in staat te stel om deel te neem deur te dink, te skryf, te praat, te doen en so meer. Terugvoer aan studente is eweneens belangrik en stel studente in staat om hul eie vordering te moniteer en die bereiking van uitkomste te toets. In hierdie opsig kan groepbesprekings, direkte antwoorde, riglyne vir beantwoording en so meer vrugbaar aangewend word. Die leeruitkomste bepaal die moeilikheidsgraad van leer en die gepaardgaande leeraktiwiteite en moet binne die konteks van die module-uitkomste geassesseer word Aktiwiteite help studente om te onthou, te verstaan, vir hulleself te dink en te leer deur te doen (interaktief); dieper te delf as blote memorisering, hulle eie voorbeelde te gebruik en ervaring toe te pas; inligting buite die omvang van die module in te samel en dít wat geleer is, toe te pas; uitkomste te bemeester, eie vordering te meet, eie sterkpunte en swakpunte as student te identifiseer en werk te maak van hierdie gebiede; te besin oor wat geleer is, te ontleed, te sintetiseer en te assesseer; en eie menings oor vraagstukke te formuleer en te bewoord Selftoetsing en assessering Om die leerwins wat verwerf is en die uitkomste wat bereik is, te bepaal, is selftoetsing in die studiemateriaal ingebou. Die standaard van die toetse / opdragte en so meer waaraan studente onderwerp word, moet die verwagte standaard stel (die bereiking van leeruitkomste) en moet met die uitkomste ooreenstem. Aksiewoorde gelykstaande aan die formulering van leeruitkomste moet dus met omsigtigheid gebruik word in selftoetsing (oefeninge) en uiteindelik in die assessering (semestertoets en eksamenvraestel). Hierdie vaardigheid is noodsaaklik in self-gereguleerde leer op die weg na lewenslange leer. Die aard en moeilikheidsgraad van die oefeninge word bepaal deur die outeur, en moet die vereiste vlak van leer stel (vlakbeskrywers). Leeraktiwiteite is die enigste wyse waarop studente hul vooruitgang kan bepaal. Terugvoer kan op verskeie maniere plaasvind, nl.: deur die antwoorde êrens aan te dui (gewoonlik aan die einde van ʼn leereenheid); deur te verwys na die kontaksessies vir antwoorde; deur studente met ander ondersteuningsmedia (waarin verduidelikings of antwoorde voorsien word) te bemagtig om hul eie vordering en die bereiking van uitkomste te kontroleer; deur studente vir antwoorde na ander bronne te verwys waarin sekere oefening voorkom; en deur antwoorde êrens op ʼn webwerf / efundi / bulletienbord te plaas Beplan opdragte Opdragte dien ʼn besonder spesifieke leerfunksie. Dit moet in alle opsigte aan die volgende vereistes voldoen en moet dus: duidelik gerig wees op ʼn bydrae tot die bereiking van (een of meer) leeruitkomste; geformuleer wees met dieselfde aksiewoorde as leeruitkomste en gefokus wees op die verwagte leervlak (vlakbeskrywers); 12

15 duidelik en ondubbelsinnig geformuleer wees; presies aandui wat studente moet doen sodra die opdrag voltooi is (soos in die geval van leeraktiwiteite hierbo), byvoorbeeld: o o o indiening by dosent / kontakpersoon / tydens die kontaksessie, gestuur via elektroniese / slakkepos aan dosent / kontakpersoon, of enige ander aangeduide metode. 5.4 Glossarium ʼn Glossarium is ʼn lys vakspesifieke terminologieë met definisies. Die outeur besluit waar in die studiegids die glossarium geplaas gaan word: na die indeks of aan die einde van die gids. Finale opmerking: Volg vir ʼn kontrolelys vir studiegidsopstellers wat u in staat sal stel om te kontroleer of die gids aan die voorgestelde vereistes voldoen. Opgestel: Drs WJJ van der Merwe en M Scott 2004 Hersien: Dr M Scott van Wyk 2009 Hersien: F Bothma 2011 Oorspronklike gegewens: Pierre( ) L:\8. ONDERRIG-LEER\8.3 Akademiese Personeelontwikkeling\~MEESTER Dokumente\Studiegidse\Handleiding vir die skryf van Studiegidse.docm 23 September 2010 Julie 2011 (Franciska Bothma) Verwysingsnommer: 8Pr/ /Prosedures handleidings riglyne en srategieë 13