Escher in Het Paleis. Wiskundepakket. Inleiding. M.C. Escher en Wiskunde. De wiskunde educatie van Escher in Het Paleis
|
|
- Bertha Vos
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Escher in Het Paleis Wiskundepakket Inleiding M.C. Escher en Wiskunde De wiskunde educatie van Escher in Het Paleis
2 M.C. Escher en Wiskunde Hieronder volgt de inleiding van de wiskunde educatie voor middelbare scholieren die Escher in Het Paleis heeft laten ontwikkelen. Inleiding, Escher en Wiskunde Bij een deel van Eschers beroemdste werken spelen wiskundige principes, vormen en ideeën een belangrijke rol. Dat is misschien wel wat wonderlijk, want wiskunde was op school nooit zijn lievelingsvak. Hij was zelfs ronduit slecht in algebra en hij hield niet van abstractie. Zelfportret met bolspiegel, litho, 1935 Belvédère, litho, 1958 Maurits Cornelis Escher ( ) Mauk voor zijn vrienden, is twee keer blijven zitten en haalde uiteindelijk zelfs geen middelbare school diploma. Escher wordt door de internationale specialist Professor Doris Schattschneider dan ook een Intuïtieve wiskundige genoemd. Dat is iemand die door het steeds weer proberen en uitwerken van ideeën tot verrassende oplossingen komt. Escher vindt letterlijk zijn oplossingen door steeds weer in schriften te tekenen. Omdat Mauk geen einddiploma heeft, wordt hij door zijn vader naar een soort vooropleiding van de technische Universiteit in Delft gestuurd. Ook dat gaat mis, gedeeltelijk omdat Escher ziek wordt, maar ook wel om dat hij er niet zo n zin heeft. Hij weet al dat hij kunstenaar wil worden, om precies te zijn graficus. Een graficus is iemand die werk in oplage maakt, dat wil zeggen een kunstenaar die dezelfde afbeelding een aantal keer afdrukt, of laat afdrukken.
3 Mauks ouders vinden het niet zo n goed idee dat hij kunstenaar wil worden. Zijn vader studeerde zelf aan de TU van Delft en wil eigenlijk dat deze jongste zoon ook zoiets gaat doen. De tussenoplossing is een speciale school in Haarlem voor architectuur en decoratieve kunst: via die opleiding kan Mauk dan later toch wel architect worden. Mauk Escher heeft al eens een beroemde kunstenaar opgezocht: Richard Roland Holst. Hij raadt Escher aan met grafiek verder te gaan. Dus ziet Mauk zijn kans schoon op die school in Haarlem. Hij loopt meteen in zijn tweede week het lokaal van de leraar grafische technieken binnen en laat hem zijn werk zien. Deze leraar, Samuel Jessurun de Mesquita, vindt het zo goed dat hij Mauk meteen vraagt in zijn klas te komen werken. Bij Mesquita in de klas, houtsnede, Als Escher met die opleiding in Haarlem klaar is, reist hij voor het eerst, nog samen met zijn ouders, naar Italië. Hij vindt het er prachtig en in de volgende jaren gaat hij steeds weer naar Italië. Na zijn huwelijk in 1924 gaat hij zelfs in Rome wonen. Ieder voorjaar maakt Escher lange wandelingen door Italië, hij zoekt de wilde gebieden op zoals Calabrië in het zuiden en de Abruzzen oostelijk van Rome. In dit laatste gebied leven dan nog wolven! Tijdens die wandelingen maakt hij tekeningen die hij later in zijn atelier uitwerkt tot houtsneden en litho s.
4 Castrovalva, Abruzzen, litho, 1929 San Gimignano, houtsnede, 1923 Vaak gebruikt hij voor die prenten ongebruikelijke perspectieven: hij ging heel hoog op een berg zitten, of juist laag in het dal, waardoor het onderwerp of kleiner wordt dan gebruikelijk, of juist hoog op torent. Maar hij kijkt ook naar allerlei kleine onderwerpen zoals planten en insecten. Motieven die hij ook later nog zal blijven gebruiken. In 1922, hij is dan 24 jaar, maakt hij zijn eerste reis naar Spanje. Daar vindt Mauk Escher, naar eigen zeggen, de rijkste inspiratiebron die ik in mijn leven ben tegengekomen, : de Moorse tegel versieringen in het Alhambra te Granada. Grote delen van de muren van dit paleis zijn versierd met tegels met ingewikkelde, zich zelf steeds herhalende patronen. We noemen dit vlakvullingen. muur met vlakvulling in het Alhambra detail van de muur van het Alhambra
5 voorbeeld uit het Alhambra dat Escher natekende in 1922 Escher maakte voor zijn reis naar Spanje in 1922, de houtsnede Acht Koppen. Dit was zijn eerste vlakvulling. Een vlakvulling is dus een figuur waarvan de buitenlijn precies samenvalt met de buitenlijn van alle omringende figuren en dat eindeloos naar alle kanten herhaald kan worden. Acht Koppen, houtsnede 1922 Acht Koppen detail = alleen motief In 1936 gaat Escher voor een tweede keer naar het Alhambra. Hij vindt de vlakvullingen nog steeds fascinerend. Na de verhuizing naar België gaat hij er mee aan de slag. Metamorfose I is de eerste van een hele lange reeks werken waarin Escher een vlakvulling verwerkt.
6 Metamorphose 1, houtsnede, 1937 Het zijn heel vaak regelmatige vlakvullingen, maar hij maakt ook wel onregelmatige vlakvullingen. Hierin hebben alle figuren een andere vorm. Eschers broer Berend, was professor in de geologie en wees hem in 1937 op een verband tussen zijn prenten en kristallografie. Hij stuurde hem een brief met informatie die hem belangrijk lijkt te zijn voor Mauk. Dit was het eerste echte contact van Escher met de wiskunde. In de oorlog onderzoekt Escher in kleine schoolschriftjes de vlakvulling: met eindeloos geduld werkt hij de talloze mogelijkheden uit. In de loop van zijn leven zal Escher in zijn prenten en tekeningen met regelmatige vlakvullingen alle 17 symmetriegroepen gebruiken. Doordat er in 1954 in Amsterdam een Internationale Wiskundige Conferentie wordt gehouden, krijgt Escher een tentoonstelling van zijn werk in het Stedelijk Museum. Hij is op slag beroemd binnen de wereld van wiskundigen. In 1958 ontmoet hij de beroemde wiskundige Coxeter, ze worden goede vrienden en Coxeter brengt hem op veel nieuwe ideeën. Escher begint door Coxeter cirkellimieten te onderzoeken. Een andere wiskundige, Roger Penrose, laat Escher kennismaken met onmogelijk figuren, zoals de driehoek die hij gebruikt voor zijn beroemde prent Waterval, of de onmogelijke kubus waarmee een mannetje speelt in de litho Belvédère. Waterval, litho, 1961
7 Escher werkte een half jaar aan zijn laatste houtsnede Ringslangen (1969). Hij gebruikte een structuur binnen een cirkel die zowel in het middelpunt als aan de rand naar het oneindige gaat: een werk waarin wiskunde en kunst samengaan. Ringslangen, houtsnede, 1969 Escher is een meester in het oproepen van verwondering. Hij schrijft hierover: Deze prenten (die trouwens nooit gemaakt zijn met het oogmerk iets moois te maken) kosten mij gewoonweg hoofdbrekens. Dat is dan ook de reden dat ik mij, te midden van mijn grafiek-collega s, nooit volkomen op mijn gemak voel: zij streven in de eerste plaats schoonheid na. Misschien streef ik wel uitsluitend verwondering na en tracht dus ook uitsluitend verwondering bij mijn toeschouwers te wekken. Met de schoonheid is het soms kwalijk gesteld.,12 okt 1956 Veel succes!!! De informatie is mede mogelijk gemaakt door een bijdrage van Fonds 1818
Escher in Het Paleis. Wiskundepakket. Regelmatige vlakvullingen
Escher in Het Paleis Wiskundepakket Regelmatige vlakvullingen Regelmatige vlakvullingen Een regelmatige vlakvulling is een manier om een vlak te vullen doormiddel van een zich steeds herhalend patroon.
Nadere informatieWerkstuk van Suzanne groep 7a
Werkstuk van Suzanne groep 7a Inhoud: Waarom doe ik mijn werkstuk over Escher? 3 Wie is Escher 3 Het leven van Escher 4 De jeugd van Escher Reizen Geldzorgen Houtsnede en litho s 6 Houdsneden Litho s Optische
Nadere informatie5,8. Werkstuk door een scholier 1712 woorden 13 maart keer beoordeeld M. C. ESCHER. Inhoudsopgave
Werkstuk door een scholier 1712 woorden 13 maart 2007 5,8 69 keer beoordeeld Vak KCV M. C. ESCHER Inhoudsopgave Voorwoord Maurits Cornelis Escher zijn leven Biografie Tentoonstellingen Verschillen de schilderijen
Nadere informatieInhoud. Het leven van Escher. Weiland wordt vogel. Kringloop metamorfose. De wereld op z n kop.
Inhoud. Blz. 1. Blz. 2. Blz. 3. Blz. 4. Blz. 5. Blz. 6. Blz. 7. Blz. 8. Blz. 9. Blz. 10. Blz. 11. Kaft Inhoud Het leven van Escher. Moeilijke jaren. Weiland wordt vogel. Kringloop metamorfose. De wereld
Nadere informatieDe wonderlijke wereld van Escher
M.C. Escher, Cirkellimiet IV (Hemel en hel), houtsnede, 1960 (detail) De wonderlijke wereld van Escher Handleiding docenten Voortgezet onderwijs vmbo havo vwo Geachte docent Binnenkort bezoekt u Escher
Nadere informatieEen koninklijk huwelijk bij Escher in Het Paleis
Uw Bruiloft Een koninklijk huwelijk bij Escher in Het Paleis Trouw in het winterpaleis van Koningin Emma in de romantische Balzaal of tussen de betoverende werken van Maurits C. Escher. Omgeven door oneindige
Nadere informatieMeester van de Metamorfose
M.C. Escher, Metamorphose II, houtsnede, 1939 1940 (detail) Meester van de Metamorfose Handleiding leerkracht Primair onderwijs, groep 8 Beste leerkracht Binnenkort bezoekt u Escher in Het Paleis voor
Nadere informatieEscher in Het Paleis. Wiskundepakket. Onmogelijke figuren
Escher in Het Paleis Wiskundepakket Onmogelijke figuren Onmogelijke figuren Een onmogelijk figuur is een tweedimensionale weergave van een object dat in drie dimensies onmogelijk lijkt te kunnen bestaan.
Nadere informatieTEKENEN. beeldende vorming. Vlakvullingen. hoofdstuk 13: vlakvulling
Vlakvullingen Tekeningen zoals hierboven heb je vast weleens eerder gezien, bijvoorbeeld op één van de posters in de wiskundelokalen. Het is het werk van Escher.Je kent hem misschien ook wel van de onmogelijke
Nadere informatieInformatiepakket. Basisschool werkstuk. M.C Escher. Escher in Het Paleis, Den Haag
Informatiepakket Basisschool werkstuk M.C Escher Escher in Het Paleis, Den Haag Inhoud Algemeen:... 3 De techniek van Eschers prenten... 5 Houtsnede Litho... 6 Biografie M. C. Escher:... 7 Selectie tentoonstellingen
Nadere informatieInhoudsopgave. Introductie Escher 4. Escher biografie 5. Escher van toen... 7. Escher stijl 8. Escher werk 10. Escher van nu... 14.
Inhoudsopgave Introductie Escher 4 Escher biografie 5 Escher van toen... 7 Escher stijl 8 Escher werk 10 Escher van nu... 14 Museum 16 Escher zelf... 18 Colofon 19 03 Introductie Escher Maurits Cornelis
Nadere informatieEscher in Het Paleis. Wiskundepakket. Oneindigheid
Escher in Het Paleis Wiskundepakket Oneindigheid Oneindigheid Wiskundigen hebben weinig moeite met het begrip oneindigheid. Er zijn bijvoorbeeld oneindig veel getallen, een lijn is oneindig lang en oneindig
Nadere informatiePASPOORTEN BOVENBOUWERS.NL
PASPOORTEN M.C. Escher 17 juni 1898 27 maart 1972 Leeuwarden Tekeningen die niet klopten. Maurits Cornelius Escher werd geboren in in 1898 in een Friese familie. Hij was de jongste thuis en zijn familie
Nadere informatieDE VLAKVULLINGEN VAN NIEK HOOGENBOOM
Mededelingenblad Ars et Mathesis redaktieadres: Nieuwstraat 6 3743 BL Baarn jaargang 9 nummer 2 juni 1995 DE VLAKVULLINGEN VAN NIEK HOOGENBOOM In Andalusië, de zuidelijkste provincie van Spanje, zijn vele
Nadere informatie6,5. Praktische-opdracht door een scholier 3168 woorden 20 juni keer beoordeeld. Biografie
Praktische-opdracht door een scholier 3168 woorden 20 juni 2005 6,5 194 keer beoordeeld Vak Wiskunde Biografie Maurits Cornelis Escher (in het gezin ook wel Mauk genoemd), werd geboren op 17 juni 1898
Nadere informatieMasterclassprogramma klas 1 periode
Masterclassprogramma klas 1 periode 3 2017-2018 Beste leerlingen, Door jullie mentoren worden/zijn jullie geïnformeerd over periode 3 van het masterclassprogramma. Hier kun je nog eens rustig nalezen waar
Nadere informatie4,7. Praktische-opdracht door een scholier 3588 woorden 2 juni keer beoordeeld
Praktische-opdracht door een scholier 3588 woorden 2 juni 2008 4,7 52 keer beoordeeld Vak Wiskunde Inleiding In dit werkstuk gaan wij de wiskundige opbouw en vlakverdeling van een aantal van Escher s kunstwerken
Nadere informatieHET IS EEN PRISMA, OF TOCH NIET...
In dit artikel laten we zien hoe je een kubus, een rombendodecaëder en een afgeknotte octaëder kunt omvormen tot een. Om de constructie zelf uit te voeren, heb je de bouwtekeningen nodig die bij dit artikel
Nadere informatiegroep 7 en 8 patronen in islamitische kunst
groep 7 en 8 patronen in islamitische kunst Grote Rekendag 2007 www.rekenweb.nl 79 80 www.rekenweb.nl Grote Rekendag 2007 groep 7 en 8: patronen in islamitische kunst overzicht van de activiteiten De mozaïeken
Nadere informatieJezus vertelt, dat God onze Vader is
Eerste Communieproject 26 Jezus vertelt, dat God onze Vader is Jezus als leraar In les 4 hebben we gezien dat Jezus wordt geboren. De engelen zeggen: Hij is de Redder van de wereld. Maar nu is Jezus groot.
Nadere informatieVincent van Gogh. Hier zie je er een afbeelding van.
Vincent van Gogh Een van de beroemdste schilders die Nederland heeft gehad was Vincent van Gogh. Deze kunstenaar heeft zelfs zijn eigen museum gekregen in Amsterdam. Toch wel heel bijzonder, zeker als
Nadere informatieWerkstuk Wiskunde B Fractalen
Werkstuk Wiskunde B Fractalen Werkstuk door een scholier 2129 woorden 5 juni 2008 6,1 24 keer beoordeeld Vak Wiskunde B Voorwoord Wij kregen de opdracht van onze leerkracht wiskunde om een taak te maken
Nadere informatieTIEN TIPS WANNEER JE EEN KUNSTWERK WILT AANSCHAFFEN
TIEN TIPS WANNEER JE EEN KUNSTWERK WILT AANSCHAFFEN Het is een feest om een echt kunstwerk in huis te hebben! Toch denken veel mensen dat ze zich dat niet kunnen veroorloven. Of dat het ingewikkeld is
Nadere informatieBedoeling: Doelen: Leerplandoelen wiskunde (VVKBaO):
Bedoeling: De leerlingen leren M.C. Escher en zijn werken kennen. Ze ontdekken ook wat regelmatige vlakvulling is en maken kennis met de drie soorten symmetrie die Escher in zijn werken gebruikt. Na het
Nadere informatieEscher, de verloren zoon van Leeuwarden
Tentoonstellingen Escher, de verloren zoon van Leeuwarden Recensie van de tentoonstelling Escher op reis in het Fries Museum In Escher op reis volgen we het leven van één van de verloren kinderen van Leeuwarden.
Nadere informatieOnmogelijke figuren. Geschreven door Judith Floor en Vivike Lapoutre. Herzien door Dieuwke van Wijk en Amarins van de Voorde
Onmogelijke figuren Geschreven door Judith Floor en Vivike Lapoutre Herzien door Dieuwke van Wijk en Amarins van de Voorde Vierkant voor Wiskunde Zomerkamp A 2010 Voorwoord Je hebt vast wel eens een stripboek
Nadere informatieHet is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.
De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.
Nadere informatiewerkboek tekenaar & dichter dubbeltalent 8.05-9.09 2012 Cobra Museum voor Moderne Kunst
tekenaar & dichter werkboek dubbeltalent 8.05-9.09 2012 Cobra Museum voor Moderne Kunst Tekenen en dichten; dat doe je allebei met je hand. Het maakt niet uit hoe je het doet, je kunt zelf kiezen: je doet
Nadere informatieBedoeling: Doelen: Leerplandoelen wiskunde (VVKBaO):
Bedoeling: De leerlingen lezen een artikel over Stromae, de bekende Belgische zanger. Ze ontdekken dat hij heel erg van wiskunde houdt. Daarna maken ze kennis met M.C. Escher en zijn kunstwerken. Ze ontdekken
Nadere informatieEscher in Het Paleis. Wiskundepakket. Ruimtelijke figuren
Escher in Het Paleis Wiskundepakket Ruimtelijke figuren Ruimtelijke figuren Escher maakt in EEN AANTAL prenten gebruik van wiskundig interessante ruimtelijke vormen, zoals Platonische lichamen en Möbiusbanden.
Nadere informatiePresentatie Wiskunde Escher
Presentatie Wiskunde Escher Presentatie door M. 2448 woorden 14 januari 2017 4,8 9 keer beoordeeld Vak Wiskunde Maurits Cornelis Escher Goeiemorgen! Iedereen heeft het waarschijnlijk wel eens meegemaakt:
Nadere informatieInleiding Het doen van een abortus heeft voor iedereen een verschillende reden en ook verschillende gevolgen. Maar onthoud goed, je hebt het niet
Inleiding Het doen van een abortus heeft voor iedereen een verschillende reden en ook verschillende gevolgen. Maar onthoud goed, je hebt het niet gedaan omdat je een slecht mens bent, maar juist omdat
Nadere informatieEscher in Het Paleis. Wiskundepakket. Perspectief
Escher in Het Paleis Wiskundepakket Perspectief Perspectief We leven in een driedimensionale wereld. Deze wereld nemen we echter waar door projecties op tweedimensionale vlakken of gebogen vlakken. In
Nadere informatieJezus maakt mensen gelukkig
Eerste Communieproject 33 Jezus maakt mensen gelukkig Jezus doet wonderen In les 5 hebben we geleerd dat God onze Vader is. Wij zijn allemaal zijn kinderen. Alle mensen zijn broertjes en zusjes van elkaar!
Nadere informatieGODS GEZIN. Studielessen voor 4-7 jarigen
GODS GEZIN Studielessen voor 4-7 jarigen 2003 Geschreven door Beryl Voorhoeve en Judith Maarsen Oorspronkelijk bedoeld voor studie in kleine groepen in de Levend Evangelie Gemeente Gebruikte Bijbelvertaling
Nadere informatieKlee. en Cobra. Opnieuw beginnen
Klee Lesmateriaal groep 5 en 6 deel 1: klassikale les op school bij de tentoonstelling Klee en Cobra Het begint als kind 28.01-22.04 2012 en Cobra Opnieuw beginnen Dit is Paul Klee En dit ook. En dit is
Nadere informatieKunst kijken met Google Art Project
Kunst kijken met Google Art Project Ontdek beroemde kunstwerken, wereldwonderen en historische momenten. Open het Google Cultural Institute, ga naar: https://www.google.com/culturalinstitute/home?hl=nl.
Nadere informatieMededelingenblad van de Stichting Ars et Mathesis. redaktieadres Nieuwstraat 6 3743 BLBaarn. Jaargang 7 Nummer 1 Februari 1993
Mededelingenblad van de Stichting Ars et Mathesis redaktieadres Nieuwstraat 6 3743 BLBaarn Jaargang 7 Nummer 1 Februari 1993 De tentoonstelling Ruimte en Reliëf in Kasteel Groeneveld te Baarn, waar Popke
Nadere informatieBeste leerlingen van klas 2,
Beste leerlingen van klas 2, In de mentorles zijn jullie geïnformeerd over het masterclassprogramma van periode 1. Hier kun je nog eens rustig nalezen waar de masterclasses over gaan en hoe en wanneer
Nadere informatieEnkele reis Europa Enkele reis Europa.indd 3 Enkele reis Europa.indd : :19
Enkele reis Europa Ali (27 jaar): In Irak zou niet meer Naam: Ali Leeftijd: 27 jaar Komt uit: Irak Woont in België: 3,5 jaar Ik ben kunstenaar. Ik maak kalligrafieën. Dat zijn teksten met mooi versierde
Nadere informatieM.C. Escher, Ringslangen, houtsnede, 1969 The M.C. Escher Company BV, Baarn
M.C. Escher, Ringslangen, houtsnede, 1969 The M.C. Escher Company BV, Baarn M.C. Escher en de Filatelie Succes en teleurstelling van een topgraficus Tijdens het lezen van het boek Leven en werk van M.C.
Nadere informatieBronnenbank Onderwijstheorie Tessa van Helden. Inhoudsopgave Pagina. Bron 1 Design Marcel Wanders. 2. Bron 2 ADHD in de klas. 2
Bronnenbank Onderwijstheorie Tessa van Helden Inhoudsopgave Pagina Bron 1 Design Marcel Wanders. 2 Bron 2 ADHD in de klas. 2 Bron 3 Recensie over Boijmans van Beunigen 3 Bron 4 Flip in de klas. 4 Bron
Nadere informatieHeeft Escher ander soorten prenten gemaakt tijdens zijn verblijven in het buitenland?
Biografie Escher Escher heeft in vele landen gewoond. Nederland, Italie, Zwitserland, Spanje, belgie en later weer nederland zijn voor Escher een thuishaven geweest. Zouden deze verschillende landen en
Nadere informatieU in het middelpunt Die migraine hè Levenservaring verzilveren
Welzijn op recept Welkom bij SWOA. Uw huisarts heeft u met ons in contact gebracht. De dokter kan u op dit moment geen passende behandeling (meer) bieden. Toch voelt u zich niet lekker, of heeft u pijn.
Nadere informatieEscher in Het Paleis
Escher in Het Paleis Escher in Het Paleis een ware inspiratiebron! Bent u op zoek naar een mooie, inspirerende niet alledaagse locatie in een culturele omgeving? Dan is Escher in Het Paleis hetgeen u zoekt.
Nadere informatieWat is de relatie tussen het werk van Escher en Johansson?
Wat is de relatie tussen het werk van Escher en Johansson? Seminar documentatie Femke Hansen 1588644 Inhoudsopgave 1. Inleiding 1.1 Voorwoord 1.2 Hoofd en deelvragen 1.3 Doelstelling 2. Definities 2.1
Nadere informatieCHRISTIE VAN DER HAAK
haagsekunstenaars.nl is een initiatief van Stroom Den Haag CHRISTIE VAN DER HAAK HAAGSE KUNSTENAARS Christie van der Haak: "Alles heeft structuur, van organische tot maatschappelijke verschijnselen. In
Nadere informatieVAN GOGH KRIJGT SCHILDERLES NIVEAU ++
NIVEAU ++ 1/5 Vincent van Gogh heeft nooit een kunstenaarsopleiding afgemaakt. Met deze leskaart leer je meer over de jonge Vincent én hoe je met wat hulp en (vooral) heel veel doorzettingsvermogen toch
Nadere informatieSum of Us 2014: Topologische oppervlakken
Sum of Us 2014: Topologische oppervlakken Inleiding: topologische oppervlakken en origami Een topologisch oppervlak is, ruwweg gesproken, een tweedimensionaal meetkundig object. We zullen in deze tekst
Nadere informatieLes 7- Spiegeltje, spiegeltje wat zie ik?
Les 7- Spiegeltje, spiegeltje wat zie ik? Veel kunstenaar gebruiken de effecten van spiegels en symmetrie in hun werk. Waarom doen ze dit? Is iets dat symmetrisch is, mooier? In het ontwerp van alledaagse
Nadere informatiehoe we onszelf zien, hoe we dingen doen, hoe we tegen de toekomst aankijken. Mijn vader en moeder luisteren nooit naar wat ik te zeggen heb
hoofdstuk 8 Kernovertuigingen Kernovertuigingen zijn vaste gedachten en ideeën die we over onszelf hebben. Ze helpen ons te voorspellen wat er gaat gebeuren en te begrijpen hoe de wereld in elkaar zit.
Nadere informatieDe les sluit aan bij de kerndoelen 48, 49, 50, 51 en 52 van de SLO en bij de vakken Kunst/ CKV.
Geachte docent, Binnenkort bezoekt u Escher in Het Paleis voor de les De wonderlijke wereld van Escher. Deze les is bestemd voor leerjaar 1 voor vmbo tl en havo/vwo van het voortgezet onderwijs. De les
Nadere informatieinhoud 1. Een leven in beeld 2. Vincents jeugd 3. Aan het werk 4. Brieven 5. Boeren 6. Naar Parijs 7. Naar het zuiden 8. De ruziemaker 9.
Vincent van Gogh inhoud 1. Een leven in beeld 3 2. Vincents jeugd 4 3. Aan het werk 5 4. Brieven 6 5. Boeren 7 6. Naar Parijs 9 7. Naar het zuiden 10 8. De ruziemaker 11 9. Ziek 12 10. Het einde 13 11.
Nadere informatieDe werkplaats van Jacob
De werkplaats van Jacob Opdrachten bij de tentoonstelling VMBO 4, onderbouw havo / vwo Stedelijk Museum Alkmaar Jacob Cornelisz van Oostsanen In deze tentoonstelling ga je kennis maken met Jacob Cornelisz
Nadere informatieGELOOFSVRAGEN EN LEVENSVRAGEN
WAAROM??? DAAROM!!! Soms sta je met je mond vol tanden, wanneer je kind je met een vraag overvalt. "Waarom zijn de bomen groen?", "Waarom regent het vandaag?" Waarom... waarom..., steeds weer waarom. De
Nadere informatieVoortaan haal ik, zodra ik wilde wingerd zie, de plant gelijk uit de heg. Wat opvalt is, dat hij steeds weer terugkomt: op blijven letten dus!
Liefde Je kunt je soms lelijk vergissen! Het lijkt heel wat, maar als je beter kijkt of de gevolgen ziet, dan is het toch ineens heel anders! Je zou s zomers mijn heg moeten zien. Niets bijzonders, hoor!
Nadere informatieIk hou van een uitdaging in mijn leven!
Willy Cauwelier (1 e jaar ASO in 1966) en dochter Lie Cauwelier (afgestudeerd in 2008) Ik hou van een uitdaging in mijn leven! Interview door Tatjana Bondarenko (6 e economie wiskunde) en Julie Vandekerckhove
Nadere informatieDit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl.
Chatten Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Colofon Een uitgave van Eenvoudig Communiceren
Nadere informatieTULPENGEKTE. 1. Streep door wat niet van toepassing is.
TULPENGEKTE Je leraar of lerares heeft je een tulpenbol laten zien. Zo n bol stop je in de herfst in de grond, en in de lente groeit er een tulp uit. Niets bijzonders zou je zeggen. Maar vierhonderd jaar
Nadere informatieKraak de Eschercode met GeoGebra Chris Cambré
Kraak de Eschercode met GeoGebra Chris Cambré Het Alhambra als inspiratie Escher bezoekt twee maal het Alhambra. Wat inspireert hem? De schetsende toerist In 1922 rondt Maurits Escher zijn opleiding tot
Nadere informatieFrankenstein. Mary Shelley
Frankenstein Frankenstein maakt deel uit van de reeks Wereldverhalen van Uitgeverij Eenvoudig Communiceren. Wereldverhalen is een serie beroemde verhalen. Uitgeverij Eenvoudig Communiceren Postbus 10208
Nadere informatieKoningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande
Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Eerste druk 2015 R.R. Koning Foto/Afbeelding cover: Antoinette Martens Illustaties door: Antoinette Martens ISBN: 978-94-022-2192-3 Productie
Nadere informatie9 de Lentecyclus: Kunst & Wetenschap. 1 ste Sessie. Kunst en Wetenschap: algemeen gedeelte
9 de Lentecyclus: Kunst & Wetenschap 1 ste Sessie Kunst en Wetenschap: algemeen gedeelte woensdag 3 mei 2006 Programma: Kunst en Wetenschap: algemeen gedeelte Voorzitter: Jef Van Landuyt (KVAB, Klasse
Nadere informatieVoortbouwen op IMAGINARY
Voortbouwen op IMAGINARY Philippe Cara Vrije Universiteit Brussel pcara@vub.ac.be IMAGINARY Kick-off event KULeuven, 3 juni 2015 Philippe Cara (VUB) IMAGINARY in de klas 3 juni 2015 1 / 31 Componenten
Nadere informatieKinderverhoor Je ouders gaan uit elkaar
Kinderverhoor Je ouders gaan uit elkaar Als je ouders uit elkaar gaan is dat heel ingrijpend. Vaak verandert er nogal wat in je leven. Een rechter wil hierover met je praten tijdens een kinderverhoor.
Nadere informatieFotocollage maken en vormgeven
Fotocollage maken en vormgeven De veranderingen in Picasa 3.6 en 3.8 spelen voor dit onderwerp geen rol - hoogstens zijn er kleine verschillen in de schermafbeeldingen. Zie Intro Picasa 3.6NL en Intro
Nadere informatieVAN GOGH KRIJGT SCHILDERLES NIVEAU ++
NIVEAU ++ 1/5 Vincent van Gogh heeft nooit een kunstenaarsopleiding afgemaakt. Met deze leskaart leer je meer over de jonge Vincent én hoe je met wat hulp en (vooral) heel veel doorzettingsvermogen toch
Nadere informatieVAN GOGH KRIJGT SCHILDERLES NIVEAU ++
NIVEAU ++ 1/5 Vincent van Gogh heeft nooit een kunstenaarsopleiding afgemaakt. Met deze leskaart leer je meer over de jonge Vincent én hoe je met wat hulp en (vooral) heel veel doorzettingsvermogen toch
Nadere informatieCONTACT MET GOD. Meer over bidden
CONTACT MET GOD Meer over bidden Nelleke Plomp CONTACT MET GOD Meer over bidden Uitgeverij Jes! Zoetermeer Bij de productie van dit boek is gebruikgemaakt van papier dat het keurmerk Forest Stewardship
Nadere informatieMenselijk haar in mode en kunst. HAAR! Menselijk haar in mode en kunst
Menselijk haar in mode en kunst In het Centraal Museum Utrecht. In deze kijkwijzer nemen we je mee naar de tentoonstelling en vertellen over een aantal (kunst)werken of (haar)kunstenaars. Maar er is natuurlijk
Nadere informatieWie is er nou blind? Het evangelie naar Johannes 9:1-41 22-9-2015
Wie is er nou blind? Het evangelie naar Johannes 9:1-41 1 Inleiding (1) Schrijver: Johannes, discipel en apostel (noemt zichzelf: de discipel van wie Jezus hield) Doel (Joh 20:31): dat je gelooft dat Jezus
Nadere informatieWereldsteden ontdekken met Ben en Binkie
Wereldsteden ontdekken met Ben en Binkie AMSTERDAM Praag Parijs Sydney Ben Kom met ons mee! Binkie Juwelen van steden de mooiste steden van de wereld 3 e verdieping Schiet op, Binkie! Parijs Bewaar het
Nadere informatieFAMILIES EN KINDEREN 2012 2013 G R O E N E R U I T E R O P B L A U W P A A R D AMSTERDAM STEDELIJK MUSEUM WAT IS BEWEGING?
STEDELIJK MUSEUM FAMILIES EN KINDEREN 2012 2013 G R O E N E R U I T E R O P B L A U W P A A R D WAT IS BEWEGING? AMSTERDAM WELKOM! Het Stedelijk, Nederlands grootste museum voor moderne en hedendaagse
Nadere informatieExodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje
Exodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje Aangepaste dienst Liturgie Voor de dienst speelt de band drie liederen Opwekking 11 Er is een Heer Opwekking 277 Machtig God, sterke Rots
Nadere informatieMaria, de moeder van Jezus
Maria, de moeder van Jezus Kerstoverdenking Rotary 2014 1. Maria in de kerkgeschiedenis 2. Maria in de Bijbel 3. Boodschap 1. Wees gegroet Wees gegroet Maria, vol van genade. De Heer is met u. Gij zijt
Nadere informatieBegrippenlijst periode 1. Tekenen Klas 2, Roncalli mavo. Vorm
Begrippenlijst periode 1 Tekenen Klas 2, Roncalli mavo Vorm 1. Vormentaal Alles wat je om je heen ziet heeft een bepaalde vorm. Vormen kunnen bepaalde gedachten oproepen. Kijk maar naar afbeelding 1 en
Nadere informatie40-41-42-43-44-45_1 29-03-15 14:59 Pagina 1
40-41-42-43-44-45_1 29-03-15 14:59 Pagina 1 40 Zonder titel, 2008, brons en linnen, hoogte 39 cm 40-41-42-43-44-45_1 29-03-15 15:03 Pagina 2 Tekst Merel van den Nieuwenhof Beeld Frode Bolhuis (Courtesy
Nadere informatieGal. 5, 13-26 preek NGKO 20-09-2015
Gal. 5, 13-26 preek NGKO 20-09-2015 Serie: Mooie mensen zoals Jezus 1. Vrucht van de Geest Idealist? Toen ik klein was dacht ik echt dat kerkmensen alleen maar goed voor elkaar waren. Toen ik een jongere
Nadere informatieWaarom ga je schrijven? Om de directeur te overtuigen
week 17 20 april 2015 - Schrijfopdrachten niveau A, les 1 Les 1: Een overtuigende tekst schrijven Beantwoord deze vragen: Een mooie manier om te herdenken 1. Waarom is het volgens jou belangrijk om de
Nadere informatieINHOUD. Inleiding Anne Frank Huis Boijmans Van Beuningen Corpus reis door de mens Gevangenismuseum...
INHOUD Inleiding...6 1 Anne Frank Huis...8 2 Boijmans Van Beuningen... 10 3 Corpus reis door de mens... 12 4 Gevangenismuseum... 14 5 Beeld en Geluid... 16 6 Museon... 18 7 Museum of the Image, MOTI...
Nadere informatieSPREEKBEURTMAP KENPO KARATE
SPREEKBEURTMAP KENPO KARATE Wat is Kenpo Karate? Kenpo Karate is een sport voor het leren van zelfverdedigingstechnieken. We leren allemaal oefeningen om een lastige situatie of een groep te herkennen
Nadere informatiePanama Praktijktips. figuur 1
Panama Praktijktips Piekjaar 1991 (tip nummer 33) De Vakgroep OW & OC zond dit jaar weer een uitdagende nieuwjaarsgroet aan haar vrienden en relaties. In praktijktip nummer 33 is deze een beetje aangepast
Nadere informatieGLANS EN GELUK VERHALEN UIT DE ISLAMITISCHE KUNST. LEES- EN VERTELTEKST s GROEP 6 T/M 8
GLANS EN GELUK VERHALEN UIT DE ISLAMITISCHE KUNST LEES- EN VERTELTEKST s GROEP 6 T/M 8 VOOR DE LEERKRACHT Schotel Iran, 10 e eeuw MUSEUMLESBESCHRIJVING Het versieren van onze omgeving met prachtige motieven
Nadere informatieMededelingenblad van de Stichting Ars et Mathesis. redaktieadres: Nieuwstraat 6 3743 BL Baarn. jaargang 10 nummer 3 augustus 1996
Mededelingenblad van de Stichting Ars et Mathesis redaktieadres: Nieuwstraat 6 3743 BL Baarn jaargang 10 nummer 3 augustus 1996 TWEE PROGRAMMA S IN DE ESCHER-SFEER In mei jl. kwamen er twee CD-ROM's op
Nadere informatieUit: Niks relatief. Vincent Icke Contact, 2005
Uit: Niks relatief Vincent Icke Contact, 2005 Dé formule Snappiknie kanniknie Waarschijnlijk is E = mc 2 de beroemdste formule aller tijden, tenminste als je afgaat op de meerderheid van stemmen. De formule
Nadere informatie[DE BASILIEK VAN KOEKELBERG]
1 e graad secundair onderwijs Naam:... NATIONALE BASILIEK VAN HET HEILIG HART KOEKELBERG [DE BASILIEK VAN KOEKELBERG] Met dit boekje kan je zelfstandig of in groep kennismaken met de basiliek. 2 Hoe ga
Nadere informatieSpelend leren, leren spelen
Spelend leren, leren spelen een werkboek voor kinderen en ouders Rudy Reenders, Wil Spijker & Nathalie van der Vlugt Spelend leren, een werkboek voor kinderen en ouders leren spelen Rudy Reenders, Wil
Nadere informatieWorkshops. Ik doe altijd wat ik niet kan. Zodat ik kan leren hoe ik het moet doen. - Pablo Picasso 1 / 10
Ik doe altijd wat ik niet kan Zodat ik kan leren hoe ik het moet doen - Pablo Picasso 1 / 10 Creatief Inspirerend Verdiepend Ontdekkend Ontspannend Dit zijn de kernwoorden van mijn workshops. Natuurlijk
Nadere informatieOp weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon
Op weg met Jezus eerste communieproject H. Theobaldusparochie, Overloon Hoofdstuk 5 Bidden Eerste communieproject "Op weg met Jezus" hoofdstuk 5 blz. 1 Joris is vader aan het helpen in de tuin. Ze zijn
Nadere informatie9 Vader. Vaders kijken anders. Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd
53 9 Vader Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd heeft. P Ik begin steeds beter te begrijpen dat het heel bijzonder is dat ik een kind van God, mijn
Nadere informatieKinderen zonder papieren
VPM VPM Kinderen zonder papieren Je ziet het bijna elke dag op de tv of in de krant: beelden van landen in oorlog, mensen in armoede. Op zoek naar een betere plaats om te leven, slaan ze op de vlucht.
Nadere informatieBeeldende kunst PYTHAGORAS JUNI 2008
wiskunde en kunst Beeldende kunst Sinds computers kleurenplaten van fractals kunnen maken, heeft iedereen op z n minst enig idee wat wiskundigen bedoelen met de schoonheid van hun vak. Ook sommige kunstenaars
Nadere informatiejan-mrt 2011 Contactenkrant Samen boodschappen doen op de markt? Wie fietst er ook graag? Ik zoek een kaartmaatje
jan-mrt 2011 Contactenkrant Wie vindt het leuk om samen af en toe te koken? Wie wil samen met mij gaan wandelen? Samen zwemmen? Samen boodschappen doen op de markt? Ik zoek een kaartmaatje Gezocht: vriend(in)
Nadere informatieR O S A D E D I E F. Arco Struik. Rosa de dief Arco Struik 1 www.gratiskinderboek.nl
R O S A D E D I E F Arco Struik Rosa de dief Arco Struik 1 www.gratiskinderboek.nl In de winkel 3 Bart 5 Een lieve dief 7 De telefoon 9 Bij de dokter 11 De blinde vrouw 13 Een baantje 15 Bijna betrapt
Nadere informatieSpiekkaart Kunst. Pagina 1 van 5. 1. Over kunst en kunstenaars. U t o p i a r t 2 7 S p i e k k a a r t K u n s t. www.utopiart27.
Pagina 1 van 5 Spiekkaart Kunst 1. Over kunst en kunstenaars 1.1. Wat is kunst? Wat zijn kunstwerken? Wat is een kunstenaar? Als mensen creatief aan de slag gaan maken ze kunstwerken. Mensen die kunst
Nadere informatieWat kan ik voor u doen?
139 139 HOOFDSTUK 9 Wat kan ik voor u doen? WOORDEN 1 1 Peter is op vakantie. Hij stuurde mij een... uit Parijs. a brievenbus b kaart 2 Ik heb die kaart gisteren.... a ontvangen b herhaald 3 Bij welke...
Nadere informatieRuth Mellaerts met illustraties van Toon Delanote & Charlotte Peys
Ruth Mellaerts met illustraties van Toon Delanote & Charlotte Peys Soms ben ik een ontdekkingsreiziger Een klein museum van het innerlij k Mij n eerste kennismaking met Ruth is me altij d bij gebleven.
Nadere informatieWat is Keuzeloos Gewaarzijn ofwel Meditatie?
Wat is Keuzeloos Gewaarzijn ofwel Meditatie? door Nathan Wennegers Trefwoord: zelfkennis / meditatie 2015 Non2.nl Zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever mag niets uit deze uitgave
Nadere informatiePuntmutsen met patronen
Panama Praktijktip nummer 130 Puntmutsen met patronen A. Goddijn FIsme, Universiteit Utrecht Op het web vond ik deze vraag en antwoord: Vraag: Ik zou graag willen weten hoe je een kaboutermuts maakt. Gr
Nadere informatieWaarom ga je schrijven? Om de directeur te overtuigen
week 17 20 april 2015 - Schrijfopdrachten niveau B, les 1 Les 1: Een overtuigende tekst schrijven Beantwoord deze vragen: Een mooie manier om te herdenken 1. Waarom is het volgens jou belangrijk om de
Nadere informatie