Bomen Van Deventerlaan Voorburg

Transcriptie

1 Groeiplaatsonderzoek Bomen Van Deventerlaan Voorburg Onze referentie:

2 Groeiplaatsonderzoek Bomen Van Deventerlaan Voorburg Colofon 1 Opdrachtgever Gemeente Leidschendam-Voorburg Stadsbeheer De heer R. Bruin Postbus BA LEIDSCHENDAM Dossiergegevens Onze referentie: Status rapport: v2.0 Projectteam Eindverantwoordelijke: Consulent: Vakspecialist bomen: Kwaliteitsmanager: Joost Verhagen Jaap Smit Dirk van Riel Joost Verhagen Contactgegevens info@cobraboomadviseurs.nl T Centraal postadres Rechtestraat GE Wilbertoord Bedrijfsgegevens KvK Eindhoven Btw-nr. NL B01 Rabobank Project v september 2015

3 Groeiplaatsonderzoek Bomen Van Deventerlaan Voorburg Inhoud 1 1 Inleiding 3 2 Situatiebeschrijving 4 3 Onderzoek en resultaten Bovengronds Ondergronds Verkennend groeiplaatsonderzoek Grondradaronderzoek Resultaten 7 4 Conclusie en advies Onderzoeksvragen Ligging, reikwijdte en diepte boomwortels Percentage wortelkap Inpasbaarheid Vervroegde uitval Conclusie Advies 11 Bijlage 1. Overzichtstekening 2 Project v september 2015

4 1 Inleiding In opdracht van gemeente Leidschendam-Voorburg heeft Cobra boomadviseurs een groeiplaatsonderzoek uitgevoerd. Dit onderzoek gaat over de bomen in het projectgebied Van Deventerlaan en omgeving in Voorburg. Aanleiding en doel Momenteel onderzoekt gemeente Leidschendam-Voorburg de mogelijkheden om de riolering in de Van Deventerlaan te vervangen. In deze straat staan grote linden. De locatie en omvang van het wortelpakket zijn van invloed op de mogelijkheid om de bomen al dan niet in te kunnen passen in het nieuwe ontwerp. Het doel van dit onderzoek is het bepalen van de ligging, reikwijdte en diepte van de boomwortels. Onderzoeksvragen Ons onderzoek geeft antwoord op de volgende vragen: Wat is de ligging, reikwijdte en diepte van de boomwortels? Welk percentage wortelkap is te verwachten bij het realiseren van het ontwerp? Zijn de bomen inpasbaar? Hoeveel procent van de bomen zal door de geplande werkzaamheden vervroegd uitvallen? Beperking Vanwege grondvervuiling is het niet mogelijk om proefsleuven te graven en hiermee de beworteling van de bomen in kaart te brengen. Daarom is grondradar ingezet om op een non-destructieve wijze de beworteling in kaart brengen. Hebt u na het lezen van dit rapport nog vragen? Neem dan contact op met Dirk van Riel. Dirk is bereikbaar op Uw veelzijdig specialist, Regio West Joost Verhagen Directeur Pijnacker, 29 september

5 Groeiplaatsonderzoek Bomen Van Deventerlaan Voorburg 2 Situatiebeschrijving Begrenzing Het onderzoeksgebied bevindt zich aan de Van Deventerlaan in Voorburg. In bijlage 1 zijn de onderzoekslocaties aangegeven (Bron: Gemeente Leidschendam-Voorburg). De bomen In de Van Deventerlaan staan volwassen linden. Meer informatie over de bomen vindt u in het inpasbaarheidsonderzoek dat voor dit project is opgesteld: Inpasbaarheidsonderzoek 172 bomen Van Deventerlaan e.o. Voorburg van 11 september 2014 (ons kenmerk: ). Plannen De riolering moet worden vervangen. Hierbij wordt de straat ook opnieuw geprofileerd. Voor dit onderzoek gaan wij ervan uit dat de riolering met sleufbekisting wordt opgegraven en vervangen. Volgens opgave heeft de sleuf een werkbreedte van 2,5 m en zal zoveel mogelijk in het midden van de rijbaan worden gesitueerd. 4 Project v september 2015

6 3 Onderzoek en resultaten 3.1 Bovengronds Informatie over de bomen vindt u in het door ons uitgevoerde inpasbaarheidsonderzoek. In het onderliggende rapport ligt de focus primair op de ondergrondse situatie. Bovengronds valt op dat opsluitbanden soms opzij gedrukt worden, zoals te zien op foto 1. Ook is op sommige plekken verhardingsopdruk in de rijbaan te zien (foto 2). Foto 1. Opzijgedrukte opsluitbanden Foto 2. Verhardingsopdruk 5

7 3.2 Ondergronds Groeiplaatsonderzoek Bomen Van Deventerlaan Voorburg Verkennend groeiplaatsonderzoek Vanwege vervuiling in de grond is het niet mogelijk om op traditionele wijze een verkennend groeiplaatsonderzoek uit te voeren. De grond mag niet geroerd worden, dus het maken van proefsleuven of het uitvoeren van grondboringen is niet mogelijk. Daarom hebben wij grondradartechniek ingezet om een beeld van de beworteling te krijgen Grondradaronderzoek Met grondradartechniek hebben wij op 3 september 2015 de omvang van het wortelpakket onder de rijbaan en het trottoir in kaart gebracht. Het gaat om metingen bij vijf representatieve bomen (boom 52, 118, 127, 167 en 171). In bijlage 1 zijn de locaties met rood omkaderd. Er zijn beelden gemaakt van de situatie onder het asfalt tot 80 cm beneden het maaiveld. Dieper dan 80 cm is grondwater aanwezig. Bomen wortelen niet in het grondwater, dus het onderzoek richt zich op deze eerste 80 cm onder het maaiveld. Interpretatie radarbeelden Het is belangrijk de beelden goed te kunnen lezen en op de juiste waarde te schatten. Niet elk beeld is namelijk even bruikbaar. De grondradar brengt alle onregelmatigheden in de bodem in beeld. Dit zijn naast wortels ook kabels en leidingen, verschil in grondlagen, stenen en vervuiling. Ook strooizout dat zich onder de rijbaan ophoopt, beïnvloedt het beeld. De bodem rondom de bomen ligt vol met kabels en leidingen. Die hebben wij, samen met zo veel mogelijk andere verontreinigingen, uit de beelden gefilterd. Dit betekent helaas ook dat een deel van de reflecties die boomwortels geven, zijn weggefilterd. Althans, op de beelden die verwerkt zijn in deze rapportage. Met het verwerken van de data zijn deze wortels herkend. Kleurcodering De objecten in de bodem worden op de doorsneden weergegeven met een kleurcodering. Geel, oranje en rood in de hierna volgende beelden duiden in principe op wortels. Accuratesse Met grondradar brengen wij wortels in beeld met een diameter vanaf circa 3 cm, maar ook concentraties (kluwen) van fijne beworteling. Naarmate de diepte toeneemt, neemt echter de nauwkeurigheid af. Ook door verstoring, zoals hierboven genoemd, neemt de nauwkeurigheid af. Omdat wij geen proefsleuven hebben kunnen ontgraven, is het ook niet mogelijk om de resultaten te ijken aan de proefsleuf. Dit beïnvloedt de nauwkeurigheid van de meting. 6 Project v september 2015

8 Vijf bomen We hebben vijf representatieve bomen beoordeeld. Dat neemt niet weg dat de beworteling van de andere bomen aan de Van Deventerlaan zich anders heeft ontwikkeld. De beelden van de grondradar zijn dan ook indicatief Resultaten Boom 52 Bij deze boom is een intensief pakket van wortels onder het trottoir aanwezig. De wortels zijn ook richting de aangrenzende voortuinen ontwikkeld. Ook onder de rijbaan is beworteling aanwezig tot 80 cm diepte; dat is net boven het grondwater. Afbeelding 1. Grondradarbeelden boom 52 Boom 118 en 171 Boom 118 en 171 hebben wij als één beeld verwerkt. Zo is een compleet beeld van de beworteling onder de rijbaan verkregen van meerdere bomen. Op de beelden is beworteling minder duidelijk zichtbaar dan op de andere beelden. Dit komt doordat veel kabels en leidingen en puin aanwezig was onder maaiveld. Deze verstoring is uit het beeld weggefilterd, waarmee ook boomwortels uit het beeld verdwijnen. De groene en gele kleuren op de beelden geven de ligging van wortels weer. Duidelijk te zien is dat de bomen zeer intensief onder het trottoir wortelen. Maar ook onder de rijbaan zijn, zeker nabij het grondwater, veel wortels aanwezig. Afbeelding 2. Grondradarbeelden boom 118 en 171 7

9 Groeiplaatsonderzoek Bomen Van Deventerlaan Voorburg Boom 127 De beelden van boom 127 laten heel duidelijk zien dat onder het trottoir weinig dikke beworteling aanwezig is. De boom heeft een intensief wortelpakket tegen de opsluitbanden ontwikkeld. Ook onder de rijbaan is, zeker nabij het grondwater, eveneens een intensief pakket met (fijne) beworteling aanwezig. Afbeelding 3. Grondradarbeelden boom 127 Boom 167 Boom 167 laat duidelijk een oppervlakkig wortelpakket zien onder het trottoir, richting de aangrenzende tuinen. Onder de rijbaan is op 40 cm amper (dikke) beworteling aanwezig. Maar ook bij deze boom is nabij het grondwater een intensief pakket met wortels onder de rijbaan aanwezig. Op de beelden van 60 cm en 80 cm beneden maaiveld is vermoedelijk ook een deel van de beworteling van boom 121 te zien (overzijde boom 167). Afbeelding 4. Grondradarbeelden boom Project v september 2015

10 4 Conclusie en advies 4.1 Onderzoeksvragen Dit onderzoek geeft een antwoord op de volgende vragen: Wat is de ligging, reikwijdte en diepte van de boomwortels? Welk percentage wortelkap is te verwachten bij het realiseren van het ontwerp? Zijn de bomen inpasbaar? Hoeveel procent van de bomen zal door de geplande werkzaamheden vervroegd uitvallen? Ligging, reikwijdte en diepte boomwortels Best professional judgement Op basis van de grondradarbeelden hebben wij een beeld gekregen van de beworteling. Deze hebben wij echter niet kunnen toetsen met proefsleuven. Wij hebben ons dus gebaseerd op het interpreteren van de beelden door best professional judgement. Trottoir Op de beelden is te zien dat de bomen intensief wortelen onder het trottoir. Op sommige beelden lijkt er weinig beworteling onder het trottoir aanwezig te zijn. Dat kan een gevolg zijn van graafwerkzaamheden voor kabels en leidingen. Maar het is aannemelijker dat er veel dunne wortels aanwezig zijn. Dunne boomwortels kunnen wij echter niet met grondradar in beeld brengen. Door het graven voor de aanleg van kabels en leidingen onder het trottoir hebben zich hier weinig tot geen dikkere wortels kunnen ontwikkelen. Deze hebben zich wel onder het trottoir, in het verlengde van de straat, ontwikkeld. Rijweg Onder de rijbaan treffen wij bij alle bomen een intensief pakket van boomwortels aan. Vooral net boven het grondwater bevinden zich kluwens met opnamewortels, als we de grondradarbeelden juist interpreteren. Op basis van de beelden verwachten wij dat de bomen vooral dikkere wortels onder de rijbaan hebben ontwikkeld. Een belangrijk deel van de stabiliteitskluit zal zich dan ook onder of direct naast de rijbaan bevinden. 9

11 4.1.2 Percentage wortelkap Groeiplaatsonderzoek Bomen Van Deventerlaan Voorburg De grondradarbeelden geven een beeld van dikke wortels of van kluwens met fijne wortels. Wij kunnen op basis van deze beelden alleen geen exact percentage wortelkap berekenen. Wel kunnen we aannemen dat een belangrijk deel van de stabiliteitskluit zich onder de rijbaan bevindt. De breedte van de sleuf voor het aanleggen van het riool bedraagt volgens opgaaf van de gemeente 2,5 m. De sleuf wordt in het midden van de rijbaan gegraven. Hierdoor zal het percentage verlies aan stabiliteitskluit tot wel 30% bedragen Inpasbaarheid Uitgaande van wortelkap tot 30% voor het ontgraven van de riolering, is het inpassen van de bomen eventueel mogelijk. Maar als ook rekening wordt gehouden met wortelkap voor de aanleg van huisaansluitingen en herprofilering, dan neemt het percentage verlies aan stabiliteitswortels toe tot mogelijk meer dan 50%. Op basis van de voorgenomen ingrepen in de ondergrond, moeten wij helaas concluderen dat de bomen niet duurzaam inpasbaar zijn Vervroegde uitval Wordt er gekozen om de bomen (vooralsnog) te handhaven? Dan kunnen wij op basis van de huidige gegevens niet vaststellen welke bomen vervroegd uit zullen vallen als gevolg van de werkzaamheden. Op korte termijn worden bomen door het verlies aan beworteling instabiel en hiermee onveilig. Op middellange termijn heeft de wortelkap een conditionele achteruitgang tot gevolg. Ook zullen bomen aangetast worden door houtparasitaire aantastingen en hierdoor uitvallen. 4.2 Conclusie Omdat er geen detaillering kan plaatsvinden door regulier groeiplaatsonderzoek, waarmee de radarbeelden gestaafd kunnen worden, zijn wij terughoudend in ons advies over het behoud van de bomen. Het ligt in de lijn der verwachting dat het graafwerk voor de aanleg van het riool, aangevuld met graafwerk voor de geplande herprofilering, forse wortelschade zal veroorzaken. Daarom zijn wij negatief over het handhaven van de bomen wanneer de werkzaamheden worden uitgevoerd. 10 Project v september 2015

12 4.3 Advies Wanneer er voor gekozen wordt de bomen te kappen, adviseren wij met klem om in de ontwerpfase de standplaats van nieuwe bomen met grote zorg te kiezen. Ook moet er ruime aandacht zijn voor de ondergrondse inrichting van de groeiplaats van de nieuwe bomen. Door een juiste soortenkeuze (bomen met toekomst) kan er een duurzaam bomenbestand gerealiseerd worden. Pijnacker, 29 september

13 Overzichtstekening

14

15