T.a.v. De heer W. te Hofsté Postbus AA Gouda. European Tree Worker Dhr. A. C. van Polen European Tree Technician. Boom Effect Analyse

Transcriptie

1 Pius Floris Boomverzorging Veenendaal Projectnummer: PFBV.16.WL 028 Opdrachtgever: J.P. van Eesteren B.V. T.a.v. De heer W. te Hofsté Postbus AA Gouda Contactpersoon: Dhr. A. C. van Polen Telefoon: / veenendaal@piusfloris.nl Onderzoekers: Dhr. W. van de Langemeen European Tree Worker Dhr. A. C. van Polen European Tree Technician Datum: 5 augustus 2016 Boom Effect Analyse Bartoklaan Blok G

2 Inhoud 1 Inleiding 2 2 Onderzoek methode 3 3 Onderzoek resultaten 6 4 Gevolgen nieuwbouwplannen 10 5 Conclusie en advies 12 Slotwoord 13 Bijlage 1 Foto s 14 Bijlage 2 Boombescherming 17 Pius Floris Boomverzorging Veenendaal Boom Effect Analyse Bartoklaan Blok G 1

3 1 Inleiding In opdracht van de J.P. van Eesteren B.V. heeft Pius Floris Boomverzorging Veenendaal op 25 juli en 4 augustus jl. een Boom Effect Analyse uitgevoerd bij 6 bomen. De BEA heeft plaats gevonden op het terrein aan de Bartoklaan Blok G te Utrecht Het doel van een dergelijk onderzoek is om inzichtelijk te krijgen welke invloeden de bouwwerkzaamheden hebben op de aanwezige bomen en hoe om te gaan met de bomen zodat deze gehandhaafd kan blijven. Standaard onderzoeksvraag bij een Boom Effect Analyse is: Kunnen de aanwezige bomen, in de huidige verschijningsvorm en op de huidige standplaats, in relatie met de voorgenomen werkzaamheden, duurzaam behouden worden? In het volgende hoofdstuk wordt aangegeven welke onderzoeksmethoden gehanteerd zijn en wat de functie hiervan is. De resultaten van de onderzoeken worden vermeld in hoofdstuk drie van dit rapport. In hoofdstuk vier worden de gevolgen weergegeven en hoofdstuk vijf bevat de conclusie en het advies. Foto 1 Huidige situatie. Pius Floris Boomverzorging Veenendaal Boom Effect Analyse Bartoklaan Blok G 2

4 2 Onderzoek methode Er zijn verschillende stappen ondernomen voor deze Boom Effect Analyse: 1. Inventarisatie en conditie bepaling van de boom; 2. Visuele controle op symptomen van verzwakking. 3. Beoordeling van de groeiplaats. 4. Toekomstverwachting. 5. Beïnvloeding civiele werkzaamheden op de boom. Hieronder vind u de verschillende onderzoeksmethoden toegelicht. 2.1 Inventarisatie Bij de inventarisatie en conditiebepaling is bepaald welke boom aanwezig is en wordt bepaald wat de conditie hiervan is. Inventarisatie Het gaat hierbij bijvoorbeeld om soort, grootte en locatie. Naast deze vaste gegevens worden ook variabele gegevens opgenomen, als stamomtrek en kroon afmeting. Conditiebepaling De conditiebepaling is een momentopname van de verschijningsvorm van de boom. Bij de conditiebepaling is door ons onderscheid gemaakt tussen de volgende vier categorieën: Goed Redelijk Matig Slecht De boom vertoont een beeld dat van de soort verwacht mag worden onder goede groeiplaatsomstandigheden en op een goede groeiplaats. Niet-optimale groei, maar de minder optimale omstandigheden hebben nog geen duidelijke negatieve gevolgen voor de verdere ontwikkeling van de boom. Er is duidelijk sprake van negatieve gevolgen voor de verdere ontwikkeling van de boom, zoals beginnende scheutsterfte of overmatige scheutgroei binnen in de kroon. Duidelijk aftakelende boom, waarbij veelal sprake is van een ijle kroon met zware scheutsterfte resulterend in veel en soms zwaar/dik dood hout. Pius Floris Boomverzorging Veenendaal Boom Effect Analyse Bartoklaan Blok G 3

5 2.2 Boomveiligheidscontrole VTA methode De boomveiligheidscontrole is uitgevoerd met behulp van de VTA methode. De afkorting VTA staat voor Visual Tree Assessment. Bij deze visuele beoordeling van de bomen, wordt gericht gekeken naar de bouw en het groeigedrag van de boom. Het breukrisico wordt beoordeeld door te kijken naar de stam, stamvoet, takaanzetten, kroonopbouw en aanwezigheid van zwammen. Bij de conclusie wordt de boom ingedeeld in één van de volgende categorieën: Goedgekeurd Een boom wordt goedgekeurd als er geen symptomen bij een boom worden aangetroffen die op een defect wijzen; Attentieboom Bomen waarbij wel een symptoom gevonden wordt, maar waarvan duidelijk is dat deze op het moment van controle geen verhoogd risico veroorzaakt, worden als attentieboom aangeduid; Risicoboom Afgekeurd Bomen waarbij een symptoom gevonden wordt die een verhoogd risico veroorzaakt en bomen waarbij een symptoom gevonden wordt waarvan op het moment van controle niet kan worden aangegeven of het een verhoogd risico veroorzaakt, worden aangemerkt als zijnde risicoboom. Bomen waarvan op het moment van de controle duidelijk is dat zij een verhoogd risico veroorzaken, worden aangemerkt als afgekeurd. Vanuit het oogpunt van veiligheid dienen deze bomen verwijderd te worden. 2.3 Beoordeling groeiplaats De groeiplaats is visueel beoordeeld waarbij is gelet op de bovengrondse ruimte. Verder is er een proefsleuf en een grondboring gemaakt, om de ondergrondse groeiplaats te beoordelen. Hierbij wordt ook de beworteling in kaart gebracht. 2.4 Toekomstverwachting De toekomstverwachting wordt bepaald door de leeftijd, conditie, mechanische gebreken, groeiplaatsomstandigheden en in dit geval door de bouwplannen. Bij de conclusie wordt de boom ingedeeld in één van de volgende categorieën: o Goed toekomstverwachting van minimaal 15 jaar en meer actieve groei; o Redelijk toekomstverwachting van 10 tot 15 jaar actieve groei; o Matig toekomstverwachting van 5 tot 10 jaar actieve groei; o Slecht toekomstverwachting van 0 tot 5 jaar actieve groei. Pius Floris Boomverzorging Veenendaal Boom Effect Analyse Bartoklaan Blok G 4

6 2.5 Invloed werkzaamheden De toekomstverwachting, zoals omschreven in 2.4 kan ernstig verstoord worden door de bouwwerkzaamheden die uitgevoerd gaan worden. Hieronder vind u een opsomming wat de gevolgen kunnen zijn. Schade bovengronds Door de inzet van zwaar materieel en het werken in korte nabijheid van de bomen, is er een verhoogde kans op stam en/of kroonbeschadiging. Schade ondergronds Tijdens de uitvoering van de werkzaamheden ontstaat er wortelverlies als gevolg van de graafwerkzaamheden. Tevens bestaat er een groot risico op bodemverdichting van de groeiplaats. Daarnaast kan er indirect wortelschade/sterfte ontstaan de opslag van materiaal en materieel. Dit vanwege een verstoorde diffusie van bodemgassen met de buitenlucht. Onder het begrip wortelschade wordt de schade aan de opnamewortels verstaan. Deze wortels zorgen voor de opname van voedingsstoffen en vocht. Het wordt weergeven in procenten ten opzichte van de totale hoeveelheid opnamewortels. Onder het begrip stabiliteitswortelschade wordt de schade aan de wortels verstaan die zorgen voor de stabiliteit van de boom. Het wordt weergeven in procenten ten opzichte van de totale hoeveelheid stabiliteitswortels. Voor het percentage schade aan de beworteling zijn onderstaande richtlijnen opgesteld: Tot 10 % verlies is acceptabel bij een goede groeiontwikkeling; Bij > 10% wortelschade is compensatie gewenst; Bij % verlies is individuele afweging noodzakelijk. Bij meer dan 40% verlies van de stabiliteitswortels (> 5 cm diam.) is er sprake van acute instabiliteit. In de regel heeft een boom 3 jaar nodig om het wortelverlies te compenseren, indien hiervoor ondergronds de mogelijkheden (nieuwe doorwortelbare ruimte) toereikend zijn. Pius Floris Boomverzorging Veenendaal Boom Effect Analyse Bartoklaan Blok G 5

7 3 Onderzoek resultaten 3.1 Inventarisatie en conditie bepaling De boomgegevens van de 6 aanwezige bomen in het gebied waar nieuwbouw gaat plaats vinden staan hieronder weergegeven. Boom 1 Boomsoort Hoogte Stamdiameter Kroondiameter Boom 2 Boomsoort Hoogte Stamdiameter Kroondiameter Boom 3 Boomsoort Hoogte Stamdiameter Kroondiameter Boom 4 Boomsoort Hoogte Stamdiameter Kroondiameter Boom 5 Boomsoort Hoogte Stamdiameter Kroondiameter Boom 6 Boomsoort Hoogte Stamdiameter Kroondiameter Alnus cordata 15 tot 18 meter 51 cm 9 meter Alnus cordata 15 tot 18 meter 37 cm 9 meter Alnus cordata 15 tot 18 meter 42 cm 9 meter Alnus cordata 15 tot 18 meter 45 cm 9 meter Alnus cordata 15 tot 18 meter 54 cm 12 meter Ulmus hollandica Vegeta 18 tot 24 meter 84 cm 18 meter Pius Floris Boomverzorging Veenendaal Boom Effect Analyse Bartoklaan Blok G 6

8 3.2 Boomveiligheidscontrole Tijdens de VTA controle van 13 juli 2016 is zijn de volgende zaken geconstateerd. Boom 1 Conditie Toekomstverwachting Bijzonderheden Boom 2 Conditie Toekomstverwachting Bijzonderheden Boom 3 Conditie Toekomstverwachting Bijzonderheden Boom 4 Conditie Toekomstverwachting Bijzonderheden Boom 5 Conditie Toekomstverwachting Bijzonderheden Boom 6 Conditie Toekomstverwachting Bijzonderheden Goed > 15 jr. Laag hangende takken Redelijk > 15 jr. Geen Goed > 15 jr. Geen Goed > 15 jr. Geen Goed > 15 jr. Laag hangende takken Redelijk jr. Verminderde bladbezetting Meerdere plakoksels in de kroon Pius Floris Boomverzorging Veenendaal Boom Effect Analyse Bartoklaan Blok G 7

9 3.3 Beoordeling groeiplaats In het plan wordt gesproken over het verplaatsen van boom 5. Om te bepalen of dit mogelijk is, is het nodig om te weten hoe de grond is opgebouwd en waar het wortelpakket zich heeft gevestigd. Daarom heeft er bij boom 5 een boring plaatsgevonden en is er een proefsleuf gegraven. ^Foto 2 Intensieve beworteling ^Foto 3 Zeer oppervlakkige beworteling ^Foto 4 boring 110 cm diep De opbouw van de groeiplaats bij boom 5 is als volgt; 0 45 cm Matig fijn zand humus arm cm Overgangszone matig fijn zand naar zwak lemig zand cm Zwak lemig zand humusarm cm Sterk lemig zand Humusarm Pius Floris Boomverzorging Veenendaal Boom Effect Analyse Bartoklaan Blok G 8

10 3.4 Toekomstverwachting De toekomstverwachting van de zes bomen is, bij gelijkblijvende omstandigheden, redelijk te noemen. De doorwortelbare ruimte is minimaal maar voldoende voor meer dan 10 jaar groei. 3.5 Beïnvloeding civiele werkzaamheden op de boom Zoals de bouwtekening laat zien (figuur 5), zijn op beperkte afstand van boom 6 bouwactiviteiten gepland. Deze activiteiten vinden deels plaats binnen de kroonprojectie en deels binnen de groeiplaats. Figuur 5: toekomstige situatie Pius Floris Boomverzorging Veenendaal Boom Effect Analyse Bartoklaan Blok G 9

11 4 Gevolgen nieuwbouwplannen De geprojecteerde bebouwing heeft gevolgen voor boom 6. Het betreft hier de bouw van appartementen tot een hoogte van twaalf meter, de balkons zullen deels in de kroon van deze boom reiken. Ook is er voor het realiseren van de bouwwerkzaamheden ruimte nodig. Het zal er op neerkomen dat ruim een derde van de kroon verwijderd moet worden om de nieuwbouw te kunnen voltooien. Tevens zal er circa 30% wortelschade optreden De bomen 1 t/m 4 kunnen blijven gehandhaafd, deze passen binnen het ontwerp. In het ontwerp staat ter plaatse van boom 5 de toegangsweg gesitueerd. Er zijn geen mogelijkheden de boom te laten staan in combinatie met de toegangsweg. Door de aannemer is aangegeven dat boom 5, indien mogelijk, drie meter moet worden omgezet. Om een boom met een stamdiameter van 54 cm succesvol te verplanten is een kluit van ruim vier x vier meter noodzakelijk. 80 cm ^Foto 6 afstand tussen stam en trottoir Verplantbaarheid onderzoek boom 5 De KLIC laat zien dat alleen KPN en Ziggo aan de rechterzijde onder het trottoir doorloopt, en dus geen belemmering zal zijn voor eventuele verplanting. Zoals op foto 6 al zichtbaar is, kan een kluit van ruim 4 x 4 meter niet worden gehaald. Tijdens het verplantbaarheidsonderzoek is ook gebleken dat er aan de trottoir zijde alleen heel oppervlakkige beworteling aanwezig is (zie foto 7). Het profiel bestaat uit 60 cm straatzand en daaronder humusarme zandgrond. Op de bovenste 10 cm na is er totaal geen beworteling aangetroffen. Normaal wordt bij de voorbereiding de kluit vrij gegraven op de juiste maat, en wordt via injecteren met meststoffen de wortelgroei binnen die kluit geoptimaliseerd. In het straatzand is dit een zinloze actie. Het komt er op neer dat er gewerkt moet gaan worden met een kluit van 5 x 3 meter. Waarbij aan de trottoir zijde amper een meter kluit mogelijk is. Op deze manier ontstaat voor zowel het hijsen bij de verplanting als op de nieuwe plantplaats een zeer instabiele kluit. Verankering is amper mogelijk. De boom zal zwaar ingenomen moeten worden (zelfs gekandelaberd) om de stabiliteit te kunnen waarborgen. Verder wordt de onderlinge afstand tot de volgende boom zo gering dat de kronen al elkaar gaan raken (foto 8). Pius Floris Boomverzorging Veenendaal Boom Effect Analyse Bartoklaan Blok G 10

12 ^foto 7: alleen zeer oppervlakkige beworteling ^foto 8: nu al beperkte ruimte tussen de kronen van de bomen Pius Floris Boomverzorging Veenendaal Boom Effect Analyse Bartoklaan Blok G 11

13 5 Conclusie en advies De conclusie luidt dat niet alle bomen behouden kunnen blijven in de geprojecteerde bebouwing. Het onderzoek heeft uitgewezen dat zich zowel ondergronds als bovengronds problemen kunnen voordoen. Aan de hand van de onderzoeksgegevens heeft Pius Floris Boomverzorging een advies opgesteld welke hieronder staat geformuleerd. Advies De bomen 1 t/m 4 kunnen behouden blijven. Naar alle waarschijnlijkheid zullen deze bomen minimale schade ondervinden gedurende het realiseren van de nieuwbouw. Wij adviseren om gedurende de bouwactiviteiten bouwhekken te plaatsen buiten de kroonprojectie. Hiermee wordt voorkomen dat er transport en opslag plaatsvind onder de bomen. Wanneer er tijdens het realiseren van de nieuwbouw takken moeten worden verwijderd adviseren wij u om dit uitsluitend te laten uitvoeren door gecertificeerd personeel. (European Tree Worker). Boom 6 kan met de geprojecteerde bebouwing niet worden gehandhaafd. De kroon van deze boom is zo omvangrijk dat deze ernstig moet worden ingenomen. De habitus van de boom zal dermate worden aangetast dat deze nauwelijks nog zijn functie kan vervullen. Ook zal er door graafwerkzaamheden ernstige wortelschade optreden. Bij de inventarisatie is tevens gebleken dat deze boom een redelijke conditie heeft met verminderde bladbezetting en diverse plakoksels. Het plan om boom 5 drie meter te verzetten, is gezien de onderzoeksresultaten niet realistisch. De standplaats sluit uit dat er gewerkt kan worden met een kluit van ruim 4 x 4 meter. De kluitafmeting die wel mogelijk is, 5 x 3 meter, zorgt voor een instabiele en risicovolle situatie. Alleen door de boom zwaar in te nemen, het zogenaamde kandelaberen, zal dit risico wel op een aanvaardbaar niveau gebracht kunnen worden. Ook de beperkte bovengrondse ruimte biedt weinig mogelijkheden voor een goede functie vervulling en toekomstverwachting van de te verplanten boom. Dus het advies is de boom niet te verplanten, maar te verwijderen. Alternatief Om het beeld van de laanbeplanting toch intact te laten, kunnen aan beide zijde van de toegangsweg 2 nieuwe bomen geplant worden. Doordat deze van een kwekerij komen en dus een goede behandeling hebben gehad, is het slagingspercentage veel groter. Hieronder vindt u in de raming 2 opties voor nieuw te planten bomen. Raming kosten alternatieven 1. Leveren en planten van 2 nieuwe bomen in de maat inclusief groeiplaats verbetering en 3 jaar nazorg met garantie 3.800,00 2. Leveren en planten van 2 nieuwe bomen in de maat inclusief groeiplaats verbetering en 3 jaar nazorg met garantie 5.800,00 Algemeen advies Een algemeen advies luid om binnen de kroonprojectie geen werkzaamheden plaats te laten vinden, ook adviseren wij u om opslag onder de kroonprojectie te verbieden. Daarnaast moet Pius Floris Boomverzorging Veenendaal Boom Effect Analyse Bartoklaan Blok G 12

14 voorkomen worden dat er in deze zone wordt gereden. Opslag en rijden binnen de kroonprojectie zorgt voor ernstige verdichting waardoor wortelschade plaatsvindt. Dit algemene advies is eigenlijk al opgevolgd door de bouwhekken die zijn geplaatst. De bouwactiviteiten zouden dan ook niet binnen deze bouwhekken moeten plaats vinden. In bijlage 2, welke u terug kunt vinden achterin deze rapportage, staat weergegeven hoe om te gaan met bomen op een bouwlocatie. Verder is het inzetten van een Groenwacht van groot belang. Deze boom technisch specialist houd gedurende de bouwwerkzaamheden toezicht op de te handhaven bomen en controleert tevens de aangebrachte boombescherming. Slotwoord De bomen zullen in de huidige situatie duurzaam behouden kunnen blijven, echter gaat er in de nabije toekomst nieuwbouw plaats vinden. Boom 6 kan door de geprojecteerde bebouwing niet worden gehandhaafd vanwege de grootte van de kroon in combinatie met de te realiseren nieuwbouw. Boom 5 is niet succesvol te verplanten, het is beter te investeren in 2 nieuwe bomen. De overige bomen kunnen blijven gehandhaafd, bij deze bomen moeten wel boom beschermende middelen worden ingezet, in de vorm van bouwhekken. Dit rapport is naar waarheid opgemaakt te Veenendaal, 5 augustus Ing. W.A. van Ginkel Directeur Pius Floris Boomverzorging Veenendaal Pius Floris Boomverzorging Veenendaal Boom Effect Analyse Bartoklaan Blok G 13

15 Bijlage 1: Foto s Foto 9: Boom 1 Foto 10: Boom 2 Foto 11: Boom 3 Foto 12: Boom 4 Pius Floris Boomverzorging Veenendaal Boom Effect Analyse Bartoklaan Blok G 14

16 Foto 13: Boom 5 Foto 14: Boom 6 Foto 15: te handhaven bomen rij (boom 1 t/m 4) Pius Floris Boomverzorging Veenendaal Boom Effect Analyse Bartoklaan Blok G 15

17 Foto 16: Situatieschets met bomen (groen) boring (rood) en proefsleuf (geel) Pius Floris Boomverzorging Veenendaal Boom Effect Analyse Bartoklaan Blok G 16

18 Bijlage 2: Boombescherming Pius Floris Boomverzorging Veenendaal Boom Effect Analyse Bartoklaan Blok G 17