1. Aanleiding, probleemverkenning en aansluiting wmo Pag Doelstelling Pag Doelgroep Pag Resultaten Pag Uitvoering Pag.

Transcriptie

1 Kinderstraat ' Aanvragende gemeente: Deelnemende partijen: Gemeente Hardenberg Gemeente Hardenberg, Hellendoorn, Olst-Wijhe, Rijssen-Holten, Zwartewaterland en Sportservice Overijssel Projectperiode: 1 mei 2013 t/m 30 april 2015 Datum: 27 november 2012

2 1. Aanleiding, probleemverkenning en aansluiting wmo Pag Doelstelling Pag Doelgroep Pag Resultaten Pag Uitvoering Pag Projectorganisatie Pag Monitoring en evaluatie Pag. 6 Bijlagen Pag. 7 1

3 1. Aanleiding Speelruimte wordt steeds schaarser. Plekken waar kinderen veilig kunnen spelen zijn naar de rand van de wijk of stad verplaatst of helemaal verloren gegaan. Terwijl buitenspelen een van de belangrijkste vormen van bewegen is. Kinderen leren motorische, sociale en cognitieve vaardigheden die ze van pas komen in het alledaagse leven. Uit onderzoek van TNO (beweegvriendelijke wijken voor kinderen, 2010) komt naar voren dat kinderen het grootste gedeelte van hun tijd buiten doorbrengen op pleinen en stoepen, ook wel informele speelruimte genoemd. Kortom, de straat is de plek waar het meest wordt gespeeld en bewogen. Toch is binnen de bebouwde kom de straat een steeds lastigere plek voor kinderen om veilig te voetballen, springtouwen, rennen en te fietsen. De huidige samenleving lijkt minder ingericht te zijn om buiten te kunnen spelen. Er is weinig ruimte, maar ook sociale en verkeersveiligheid spelen een rol. De verkeerssituatie maakt het voor kinderen vaak te gevaarlijk om op straat te kunnen spelen. De straat is ook de plek voor buurtbewoners om elkaar te ontmoeten. De eigen straat is de eerste plek waar je buren begroet en een praatje maakt met elkaar. Daarnaast heeft buitenspelen ook een economische waarde (Belang van buitenspelen, TNO, 2011). Wanneer mensen een woning zoeken kijken ze ook of het huis in een leuke straat staat, of er veel groen is en of er gespeeld kan worden. Kortom, het is belangrijk van de straat een plek te maken waar jong en oud zich prettig en veilig voelen. Probleemverkenning De Nationale Straatspeeldag is een groot succes en bij veel mensen bekend. Vele straten in Nederland worden voor één dag afgesloten voor het verkeer. Gedurende deze dag is de straat voor de kinderen. Helaas is de nationale straatspeeldag slechts eenmaal per jaar. De vraag rijst of het niet mogelijk is vaker een straatspeeldag te organiseren? Ervaring wijst uit dat veel gemeenten hier van afzien wegens organisatorische consequenties waaronder de juridische regelgeving die het afsluiten van een straat mogelijk moet maken. Het concept Kinderstraat speelt in op deze behoefte. Kinderstraat is een aanpak die reeds met succes in de gemeente Zwolle wordt uitgevoerd. Buurtbewoners kunnen hun straat aanmelden als kinderstraat. Dit betekent dat er onder de inwoners draagvlak is om minimaal vier keer per jaar de straat af te sluiten voor verkeer en dat er die dag diverse spelactiviteiten worden georganiseerd voor en door bewoners. Bewoners participeren dus actief, de gemeente ondersteunt door in randvoorwaardelijke zin een aantal zaken te faciliteren, zoals kinderstraatborden, afzetlinten, spandoeken en verkeershekken. 2

4 Aansluiting Wet Maatschappelijke Ondersteuning Het concept Kinderstraat draagt bij aan twee prestatievelden van de WMO, te weten: 1. Bevorderen van de sociale samenhang in en de leefbaarheid van dorpen, wijken en buurten. Kinderstraat maakt gebruik van de eigen kracht van burgers, het stimuleert het zelforganiserend vermogen van burgers, het realiseert sociale ontmoetingen in de buurt en levert daarmee een bijdrage aan de leefbaarheid en vitale wijken en buurten, zodat bewoners er met plezier wonen. Kinderstraat nodigt uit tot bewegen. In een kinderstraat leggen kinderen snel contacten en hun ouders ontmoeten andere ouders. 2. Op preventie gerichte ondersteuning bieden aan jongeren met opgroeiproblemen en ondersteuning van ouders die kampen met opvoedingsproblemen. Kinderstraat heeft voor de jeugd diverse opvoedkundige waarden. Kinderen leren op natuurlijke wijze omgaan met andere kinderen in de buurt, ook als die anders zijn of een andere achtergrond hebben. De ontwikkeling en weerbaarheid van kinderen en het leren over sportiviteit en respect dragen ertoe bij dat kinderen opgroeien tot veerkrachtige jong volwassenen. 3

5 2. Doelstelling Hoofddoelstelling Buurtbewoners in staat stellen om in de eigen straat meer speelruimte te creëren dat kinderen, jeugdigen en hun ouders uitdaagt tot meer bewegen en ontmoeting. Subdoelstellingen 1. Bevorderen van de sociale samenhang en de leefbaarheid in de straat. 2. Bewustwording creëren onder automobilisten, zodat zij in de Kinderstraten meer rekening houden met spelende kinderen. 3. Gemeenten stimuleren creatiever gebruik te maken van de bestaande ruimte om zo meer speelruimte te creëren. 3. Doelgroep De doelgroep zijn de bewoners van de kinderstraten, onderverdeeld in: - kinderen - jeugdigen en volwassenen die het initiatief willen nemen - automobilisten 4. Resultaten In de vijf deelnemende gemeenten doen gemiddeld 5 straten per jaar mee aan Kinderstraat. Na afloop van de projectperiode van twee jaar zijn er dus gemiddeld 50 kinderstraten. Verder worden de volgende resultaten opgeleverd waarbij gebruik wordt gemaakt van de ervaringen in de gemeente Zwolle: - een gemeentelijk handboek Kinderstraat ; - voorlichtingsbijeenkomsten in de deelnemende gemeenten; - promotiemateriaal Kinderstraat (zoals straatborden, spandoeken, digitaal communicatiemateriaal, etc.); - netwerk kinderstraatgemeenten; - evaluatie, aanpassen en beschikbaar maken voor andere gemeenten. Het beschikbaar stellen van de resultaten van Kinderstraat aan andere gemeenten gebeurt op verschillende manieren en momenten: - netwerkoverleg ambtenaren speelruimtebeleid (twee keer per jaar); - VSG overleg ambtenaren sportbeleid (Twente en Salland, twee keer per jaar); - via diverse communicatiekanalen van de gemeenten (website, nieuwsbrieven, etc.); - via reguliere advieswerkzaamheden van Sportservice Overijssel; - via diverse communicatiekanalen van Sportservice Overijssel (website, nieuwsbrieven, etc.). 4

6 5. Uitvoering Na toekenning door de provincie Overijssel wordt zo snel mogelijk begonnen met de uitvoering van de activiteiten die moeten leiden tot de resultaten benoemd bij punt vier. De looptijd van Kinderstraat is twee jaar, namelijk van mei 2013 tot en met april In het schema hieronder worden de activiteiten in tijd uiteengezet. RESULTATEN ACTIVITEITEN PARTIJEN PERIODE Gemeentelijk handboek Deskresearch Sportservice Overijssel Mei 2013 Kinderstraat Verzamelen praktijkervaringen Zwolle Gemeente Zwolle Voorlichtingsbijeenkomsten in gemeenten Bijeenkomsten (wijkplatforms/wijkver.) Gemeenten Sportservice Overijssel Juni aug jaar 1 Jan. febr jaar 2 Ontwikkelen Contact leveranciers Gemeenten Juni aug promotiemateriaal Vormgeving materialen Bestellen/distributie materialen Sportservice Overijssel Netwerk kinderstraat gemeenten 2x per jaar bijeenkomst Gemeenten Sportservice Overijssel Startbijeenk. mei x per jaar netwerk Evaluatie en uitrol Tussenevaluatie Eindevaluatie Gemeenten Sportservice Overijssel 1 e kwartaal e kwartaal Projectorganisatie De volgende gemeenten nemen deel aan Kinderstraat : - Gemeente Hardenberg (aanvragende gemeente) - Gemeente Hellendoorn - Gemeente Olst-Wijhe - Gemeente Rijssen-Holten - Gemeente Zwartewaterland Provinciaal is er een projectgroep bestaande uit de vijf gemeenten en Sportservice Overijssel. De provinciale projectleiding is in handen van Sportservice Overijssel. In de projectgroep vindt afstemming en uitwisseling van kennis en ervaring plaats. De provinciaal projectleider is ondersteunend en faciliterend aan de lokale coördinatoren van de gemeenten. Het is aan elke gemeente om te bekijken of zij wil inzetten op een lokale werkgroep. 5

7 7. Monitoring en evaluatie Outputevaluatie Op kaart wordt inzichtelijk gemaakt: - welke gemeenten met Kinderstraat werken; - welke straten Kinderstraat zijn; - kosten-batenanalyse (wat kost een kinderstraat en wat levert het op?). Procesevaluatie Het project wordt geëvalueerd op de succes- en faalfactoren van het implementatieproces. Realistisch evalueren Er wordt inzichtelijk gemaakt in hoeverre de drie subdoelstellingen zijn gehaald. Bij elke subdoelstelling wordt antwoord gegeven op de vraag: Wat werkt, voor wie en onder welke omstandigheden? 1. In hoeverre is door Kinderstraat de sociale samenhang en de leefbaarheid in de straat toegenomen? 2. In hoeverre houden automobilisten sinds de invoering van Kinderstraat meer rekening met spelende kinderen? 3. In hoeverre stimuleert Kinderstraat gemeenten creatiever gebruik te maken van de bestaande ruimte en in hoeverre hebben bestaande kinderstraten geleid tot een uitbreiding naar andere straten? 6

8 Bijlagen Verkeersveiligheid belangrijker voor beweging kinderen dan speelplekken 23 november 2009 Een veilige verkeerssituatie is belangrijker om kinderen voldoende te laten bewegen dan veel speelplekken en veel groen in een wijk. Dit concludeert Sanne de Vries in haar proefschrift over beweegvriendelijke wijken voor kinderen. Zij onderzocht in tien stadswijken, onder andere in Rotterdam, Amersfoort en Hengelo, hoe het beweeggedrag van kinderen samenhangt met de inrichting van een wijk. Het aanleggen van meer speelplekken is volgens haar niet voldoende om kinderen te stimuleren meer te bewegen. De Vries, werkzaam bij TNO, promoveert 26 november aan VU medisch centrum in Amsterdam. Kinderen moeten elke dag minstens 60 minuten bewegen om gezond en fit te blijven. Met behulp van beweegdagboekjes en geavanceerde stappentellers bij 350 peuters en 500 leerlingen van de basisschool kon De Vries concluderen dat ruim 80 procent van de stadskinderen onvoldoende beweegt. Niet alleen buiten spelen, maar juist ook lopen of fietsen draagt bij aan de dagelijkse beweging van kinderen. Daarom is een veilige verkeersinfrastructuur in de woonwijk zo belangrijk. Kinderen uit wijken met veel oversteekplaatsen blijken drie tot vijf keer vaker naar school te lopen of te fietsen dan kinderen uit wijken met minder oversteekplaatsen. Ook de aanwezigheid van fietspaden, trottoirs, parkeerplaatsen en rotondes bevorderen het beweeggedrag van stadskinderen. Opvallend is dat ook parkeerstroken parallel aan het trottoir positief samenhangen met het beweeggedrag van kinderen. Zo'n parkeerstrook werkt waarschijnlijk als een soort buffer tussen het trottoir en de weg en geeft daardoor een veilig gevoel. Hoe veiliger de wijk, hoe meer kinderen spelen en lopen op straat. Vijf van de tien onderzochte wijken zijn inmiddels deels opnieuw ingericht. De Vries onderzoekt bij TNO door middel van herhaalde metingen of kinderen meer zijn gaan bewegen door de wijkaanpassingen. De resultaten hiervan zijn in juli 2010 bekend. Bron: 7

9 Veilig spelen in kinderstraat donderdag 10 mei :00 ZWOLLE - Zwollenaren kunnen vanaf 16 mei bij de gemeente van hun eigen straat een kinderstraat maken. Dat betekent dat kinderen voortaan veilig op straat kunnen spelen, zonder autoverkeer. Maar dan wel op de afgesproken dagen. De gemeente zorgt voor de hekken en de bewoners zorgen voor het toezicht en bepalen zelf op welke dagen ze de straat autovrij willen maken. Door het plaatsen van hekken en spandoeken wordt de straat afgezet zodat automobilisten en fietsers er niet doorheen kunnen rijden. "Daarnaast krijgt elke kinderstraat twee borden die aangeven dat het een kinderstraat is. Maar dan moeten ze wel minimaal vier keer per jaar een speeldag organiseren. Anders worden die borden weggehaald. Het project is ook low-budget omdat de bewoners het zelf moeten organiseren. Dus het kost ook niet zoveel," vertelt wijkbeheerder Gerard Ballintijn. Met de kinderstraten wil de gemeente ook de mentaliteit van automobilisten veranderen en ze bewuster maken van hun rijgedrag in buurten waar veel kinderen zijn. Bron: 8