JAARVERSLAG 2015 Commissie voor Bezwaarschriften Gemeente Heiloo

Transcriptie

1 JAARVERSLAG 2015 Commissie voor Bezwaarschriften Gemeente Heiloo Heiloo, 22 april 2016

2 INHOUD JAARVERSLAG 2015 INLEIDING BEZWAARSCHRIFTEN Aantallen Onderwerp van de bezwaarschriften... 4 Tabel 1 Overzicht adviezen op bezwaarschriften per onderwerp, ontvangen in ADVIEZEN COMMISSIE Bezwaarschriften ontvangen in 2015 en afgehandeld in Verloop procedure Resultaat behandeling bezwaarschriften Bezwaarschriften die zijn ingetrokken of waaraan is tegemoet gekomen Adviezen ongegrond en niet-ontvankelijk en daarop volgend besluit college Adviezen gegrond en daarop volgend besluit college Bezwaarschriften nog in behandeling CONCLUSIE EN AANBEVELINGEN Kwaliteit van de besluiten Procedure bij ambtshalve herziening Zorgvuldigheidseis, motiveringseis en noodzaak van heldere communicatie Beroep tegen beslissing op bezwaar KOSTEN Tabel 2. Globaal kostenoverzicht commissie voor bezwaarschriften Toelichting op het kostenoverzicht in tabel Algemeen Vergoedingen Aantal vergaderingen Vergoeding kosten van rechtsbijstand in de bezwaarprocedure Verstrekking van informatie in de bezwaarprocedure

3 INLEIDING De gemeente Heiloo heeft sinds 1994 een commissie die de raad, het college en de burgemeester adviseert over de afhandeling van bezwaarschriften naar aanleiding van besluiten die door het betreffende bestuursorgaan zijn genomen. De commissie adviseert over alle binnengekomen bezwaarschriften, behalve op het gebied van belastingen en personeel. Sinds 2002 heeft de commissie alleen leden die geen binding hebben met de gemeente Heiloo. Er is dus een geheel externe, onafhankelijke commissie voor Bezwaarschriften. De commissie bestaat uit vier personen. Bij de hoorzittingen die de commissie houdt zijn in de regel de voorzitter en twee leden aanwezig. Er wordt niet gewerkt met plaatsvervangers. De leden rouleren en vervangen elkaar indien nodig. De zittingsperiode van de commissie voor Bezwaarschriften loopt normaal gesproken gelijk met die van de gemeenteraad. In 2014 is de zittingsperiode met een jaar verlengd, in verband met een onderzoek naar de mogelijkheid van samenwerking met de bezwaarcommissies van Bergen, Castricum en Uitgeest. Omdat geen samenwerking met andere bezwaarcommissies is gerealiseerd, zijn in april 2015 alsnog nieuwe commissieleden benoemd. Tot mei 2015 bestond de commissie voor Bezwaarschriften uit de volgende leden: De heer mr. L.H.M. Quant voorzitter Mevrouw mr. C.F.M. van den Boogaard lid en vicevoorzitter Mevrouw mr. M.C.J. van Roosmalen lid De heer mr. M. Blom lid Vanaf mei 2015 bestaat de commissie voor Bezwaarschriften uit de volgende leden: De heer mr. M. Blom voorzitter Mevrouw S. Bogaarts lid en plaatsvervangend voorzitter Mevrouw S. Leijen-Westra lid en plaatsvervangend voorzitter De heer W. Oude Lohuis lid en plaatsvervangend voorzitter Daarnaast zijn er enkele deskundigen op het gebied van Jeugdzorg benoemd tot lid van de commissie. Deze nemen echter niet op reguliere basis deel aan hoorzittingen en advisering. Alleen als er een hoorzitting wordt gehouden over een bezwaarschrift met betrekking tot de Jeugdzorg, neemt één van deze deskundigen deel aan de hoorzitting en de advisering. Dit is in 2015 één maal voorgekomen. De vaste vergaderdag voor de commissie is iedere derde maandag van de maand. Over het algemeen worden er per vergadering drie hoorzittingen van ongeveer een half uur gehouden, waarvan de eerste om uur begint. 3

4 1. BEZWAARSCHRIFTEN 1.1 Aantallen In 2015 zijn zesenzeventig bezwaarschriften ingediend. Dit is twaalf meer dan in Vijfenzeventig bezwaren richten zich tegen besluiten van het college van burgemeester en wethouders. Eén bezwaarschrift is gericht tegen een besluit van de burgemeester. 1.2 Onderwerp van de bezwaarschriften In tabel 1 en in bijlage 1 bij dit jaaroverzicht zijn verder uitgewerkte overzichten opgenomen van de ingediende bezwaarschriften met het onderwerp, de uitgebrachte adviezen en de daarop volgende genomen beslissingen van het college. (Het overzicht in bijlage 1 bevat uit privacyoverwegingen alleen feitelijke gegevens die niet tot personen herleidbaar zijn) In tabel 1 is aangegeven hoeveel bezwaarschriften er in 2015 zijn ingediend per onderwerp. In de tabel is waar mogelijk een indicatie gegeven van het aantal besluiten dat in 2015 is afgegeven met betrekking tot de betreffende onderwerpen. Het is slechts een indicatie, omdat in de registraties van besluiten niet altijd dezelfde onderverdeling is gemaakt als in tabel 1, waarin is onderverdeeld naar onderwerp van het bezwaarschrift. Toch geeft het een beeld van de verhouding tussen het aantal afgegeven besluiten en het aantal bezwaarschriften dat hiertegen is ingediend. 4

5 Tabel 1 overzicht adviezen op bezwaarschriften per onderwerp, ontvangen in 2015 Onderwerp van het besluit Indicatie aantal besluiten bezwaar Aantal per onderwerp (gedeelt.) gegrond Ongegrond Niet ontvankelijk Ingetrokken/ Tegemoet gekomen subsidie Uitkeringen Minimavoorzieningen 2 2 Bbz 1 1 Jeugdhulp WMO hulp bij huishouden WMO andere onderdelen Bijdrage lokale omroep Handhaving 3 1 opgeschort 1 1 Omgevings- Vergunning Planschade parkeren APV 1 1 BRP 1 1 Wob Totaal 76 (1 nog niet afgehandeld)

6 2. ADVIEZEN COMMISSIE 2.1 Bezwaarschriften ontvangen in 2015 en afgehandeld in 2016 In dit verslag wordt de afhandeling van bezwaarschriften besproken die in 2015 zijn ontvangen, ook als ze zijn afgehandeld in Zo is het ook in voorgaande jaarverslagen gebeurd. Op deze manier worden in elk jaarverslag alle bezwaarschriften besproken die in het betreffende jaar zijn ontvangen, ongeacht het moment van daadwerkelijke afhandeling. Zo ontstaat een goed beeld van wat de uitkomst is geweest van de behandeling van de bezwaren die in 2015 zijn ontvangen en in dit jaarverslag in tabel 1 en bijlage 1 zijn weergegeven. 2.2 Verloop procedure In verband met de inwerkingtreding per 1 oktober 2009 van de Wet dwangsom niet tijdig beslissen is de wettelijke termijn waarbinnen moet zijn beslist op een bezwaarschrift verruimd. Nu is de beslistermijn twaalf weken na afloop van de bezwaartermijn, dus achttien weken na bekendmaking van het bestreden besluit. Daarnaast bestaat de mogelijkheid om de beslissing zes weken te verdagen. De meeste bezwaarschriften worden binnen de totale beslistermijn afgehandeld. De commissie vergadert meestal één keer per maand, soms twee keer per maand. Meestal worden drie hoorzittingen per vergadering gehouden, indien mogelijk over besluiten afkomstig van dezelfde afdeling. Nadat een hoorzitting is gehouden wordt een advies geformuleerd en aan het college voorgelegd. Het college neemt vervolgens de beslissing op het bezwaarschrift. De beslissing op bezwaar wordt samen met het advies van de commissie aan betrokkenen verzonden. 2.3 Resultaat behandeling bezwaarschriften 2015 Hieronder wordt aangegeven wat het resultaat is geweest van de behandeling in de commissie van de bezwaarschriften die in 2015 zijn ontvangen Bezwaarschriften die zijn ingetrokken of waaraan is tegemoet gekomen Tweeëntwintig bezwaarschriften zijn afgehandeld zonder advies van de commissie, omdat het college aan de bezwaren tegemoet is gekomen of omdat bezwaarden het bezwaarschrift hebben ingetrokken. Voor vierenvijftig bezwaarschriften heeft het college dus advies gevraagd aan de commissie Adviezen ongegrond en niet-ontvankelijk en daarop volgend besluit college Over vijfendertig bezwaarschriften heeft de commissie geadviseerd ze ongegrond te verklaren. Het college heeft alle adviezen tot ongegrondverklaring overgenomen. In negen gevallen heeft de commissie geadviseerd het bezwaarschrift niet ontvankelijk te verklaren. Dit wil zeggen dat het bezwaarschrift niet in behandeling wordt genomen en dat de indiener geen inhoudelijke beslissing op zijn bezwaren krijgt. Dit kan gebeuren als het bezwaarschrift niet voldoet aan de eisen die de Algemene wet bestuursrecht stelt, bijvoorbeeld als het te laat is ingediend zonder dat daar een bijzondere reden voor was, of als de indieners van het bezwaar niet als direct belanghebbenden kunnen worden aangemerkt. Als bijvoorbeeld in een bepaalde straat een parkeerverbod wordt ingesteld, worden alleen omwonenden als direct belanghebbenden aangemerkt. Mensen die alleen maar door die straat rijden of lopen worden volgens vaste jurisprudentie niet aangemerkt als direct belanghebbenden, omdat hun belang zich niet onderscheidt van het belang van andere weggebruikers. 6

7 Ook kan een bezwaar niet ontvankelijk worden verklaard als er geen publiekrechtelijk besluit is genomen waartegen bezwaar kan worden gemaakt. Dat is het geval als er niets verandert in de rechten en plichten van mensen, bijvoorbeeld als alleen een informatieve mededeling is verzonden of als een gewone feitelijke, niet juridische handeling wordt uitgevoerd zoals het snoeien van bomen. Van de negen adviezen tot niet-ontvankelijkverklaring ging het in twee gevallen om een feitelijke handeling, waartegen geen bezwaar ingediend kan worden. In één geval is geen gevolg gegeven aan het verzoek een leesbare machtiging in te dienen. Vier bezwaarden zijn niet als direct belanghebbenden aan te merken vanwege het afstands- en zichtcriterium. In één geval richtte het bezwaar zich tegen een aspect dat geen onderdeel van het besluit vormde. En één bezwaarschrift is buiten de wettelijke termijn ingediend, zonder dat daar een verschoonbare reden voor is aangevoerd. Het college heeft ondanks de niet-ontvankelijkheid van het bezwaarschrift het besluit inhoudelijk aangepast naar aanleiding van de bezwaren Adviezen gegrond en daarop volgend besluit college De commissie heeft over negen van de in 2015 ontvangen bezwaarschriften geadviseerd tot (gedeeltelijke) gegrondverklaring. Dit zijn er vijf meer dan in Het college heeft de negen adviezen tot gegrondverklaring overgenomen en de bestreden besluiten ingetrokken of gewijzigd, met uitzondering van één onderdeel. De negen adviezen tot gegrondverklaring worden hieronder kort beschreven. In één geval heeft het college per abuis de datum van melding bij de gemeente aangemerkt als ingangsdatum voor een toegekende uitkering in plaats van de datum van melding bij het UWV. In een ander geval heeft het college volgens de commissie terecht als sanctie een korting op de uitkering toegepast, maar de sanctie niet op de juiste regel gebaseerd. Daardoor is de toegepaste korting hoger dan het percentage dat bij de regel hoort. Beide besluiten zijn door het college hersteld. Eén bezwaarschrift is gericht tegen het afwijzen van een aanvraag voor een gehandicaptenparkeerplaats vanwege de aanwezigheid van een parkeerplaats op eigen terrein. Tijdens de hoorzitting van de commissie kwam naar voren dat die aanwezige parkeerplaats waarschijnlijk feitelijk niet bruikbaar is voor de aanvrager, vanwege zijn rolstoelgebondenheid. Daarop heeft het college zonder het advies van de commissie af te wachten alsnog tot de aanleg van een gehandicaptenparkeerplaats besloten. Eén bezwaarschrift is gericht tegen een besluit van het college waarmee een Persoonsgebonden Budget is toegekend voor vier jeugdhulpvoorzieningen. Op advies van de commissie heeft het college de ingangsdatum aangepast en het aantal geïndiceerde uren voor één van de voorzieningen verhoogd. Daarnaast vond de commissie dat voor één van de voorzieningen een hoger budget moet worden toegekend. Het budget is namelijk gebaseerd op contracten die de gemeente met bepaalde zorggaanbieders heeft, maar volgens bezwaarde leveren de gecontracteerde zorgaanbieders de gewenste voorziening niet voor mensen met een allergie. Na de hoorzitting heeft het college dit op basis van gegevens van bezwaarde onderzocht en geconcludeerd dat de betreffende allergie bij drie gecontracteerde zorgaanbieders geen belemmering vormt voor het gebruik van de geboden voorziening. Daarom heeft het college het advies van de commissie op dit punt niet gevolgd en het toegekende budget voor dit onderdeel ongewijzigd gelaten. Eén bezwaarschrift richt zich tegen het besluit van het college om de uitkering voor drie maanden in te trekken, vanwege het niet behouden van een baan. De commissie is van oordeel dat het college het volledige verwijt van het verliezen van de baan ten onrechte bij de bezwaarde heeft neergelegd. Het college heeft het bestreden besluit op grond van het advies van de commissie voor Bezwaarschriften ingetrokken en de uitkering hersteld. 7

8 Twee besluiten hebben betrekking op één situatie van een bijstandsuitkering van een co-ouder: één intrekking en één terugvordering. Het college en de commissie zijn het erover eens dat de co-ouder van kinderen die niet in Heiloo staan ingeschreven ten onrechte tot 1 januari 2015 niet is aangemerkt als co-ouder met betrekking tot de bijstandsnorm. Het college heeft beide bestreden besluiten aangepast. Dit is niet mogelijk voor de periode vanaf 1 januari 2015, omdat deze vorm van bijstand met ingang van 1 januari 2015 is vervangen door de zogenoemde alleenstaande-ouderkop via het kindgebonden budget en de Belastingdienst. Met betrekking tot een dwangsombesluit tot het verlagen van een erfafscheiding heeft het college naar het oordeel van de commissie onvoldoende gemotiveerd dat de gevel waaraan de afscheiding ligt is aan te merken als voorgevel en de erfafscheiding derhalve is gebouwd voor de voorgevelrooilijn. De commissie heeft in haar advies aangegeven dat het college ervoor kan kiezen het gebrek te herstellen en het besluit in stand te laten. Dit heeft het college gedaan door in de beslissing op bezwaar een nadere motivering op te nemen. De rechtbank heeft geoordeeld dat het college de betreffende gevel terecht heeft aangemerkt als voorgevel. Ook heeft het college een besluit tot toekenning van een planschadevergoeding naar het oordeel van de commissie op een bepaald onderdeel onvoldoende gemotiveerd. In de beslissing op bezwaar heeft het college het bestreden besluit van een aanvullende motivering voorzien Bezwaarschriften nog in behandeling Op het moment van vaststelling van dit jaarverslag heeft de commissie over één bezwaarschrift dat in 2015 is ontvangen nog niet geadviseerd. Het betreft een bezwaarschrift tegen een handhavingsbesluit tot het opleggen van een bouwstop en een last onder dwangsom. De bezwaarde is met de gemeente in overleg gegaan en heeft naar aanleiding daarvan een omgevingsvergunning aangevraagd. Het college heeft de last onder dwangsom opgeschort totdat op de aanvraag voor een omgevingsvergunning is beslist. 8

9 3. CONCLUSIE EN AANBEVELINGEN 3.1 Kwaliteit van de besluiten Heroverweging van besluiten naar aanleiding van bezwaarschriften Het gemeentebestuur van Heiloo heeft in 2015 zesenzeventig bezwaarschriften ontvangen. Hoewel dit er twaalf meer zijn dat het jaar daarvoor, is dit een relatief laag aantal, gezien de grote aantallen besluiten die in 2015 door het gemeentebestuur zijn genomen. De bedoeling van de bezwaarprocedure is dat het bestuursorgaan dat een besluit heeft genomen zijn besluit nog eens heroverweegt naar aanleiding van ingediende bezwaren. Voor die heroverweging wordt niet altijd advies aan de commissie voor Bezwaarschriften gevraagd. Het komt ook voor dat de gemeente naar aanleiding van een ingediend bezwaarschrift reeds aanstonds tot de conclusie komt dat het besluit gewijzigd moet worden of dat er een andere oplossing voor bezwaarde mogelijk is. In 2015 is de gemeente twaalf keer volledig aan de bezwaren tegemoet gekomen zonder eerst advies aan de commissie te vragen. Daarnaast zijn er zes bezwaarschriften ingetrokken na aanvullende uitleg over het besluit of door het probleem van betrokkenen op een andere manier op te lossen. Hieruit kan worden opgemaakt dat de gemeente Heiloo serieus met binnengekomen bezwaarschriften omgaat en bereid is eventuele gebreken in de besluitvorming te herstellen. De commissie heeft over vierenvijftig bezwaarschriften daadwerkelijk advies uitgebracht. Kwaliteit van de besluiten die de commissie heeft beoordeeld De kwaliteit van de besluiten die de commissie heeft beoordeeld is over het algemeen goed. De commissie heeft in negen gevallen geadviseerd het bezwaarschrift (gedeeltelijk) gegrond te verklaren. Hiervoor waren verschillende redenen, zodat er geen algemene conclusie aan verbonden kan worden. De commissie heeft geen grove nalatigheden of tekort aan kennis geconstateerd. 3.2 Procedure bij ambtshalve herziening Indien het college een bestreden besluit naar aanleiding van het bezwaar ambtshalve herziet voordat de commissie advies heeft uitgebracht, kan het best tegelijkertijd een besluit genomen worden over toe te kennen proceskostenvergoeding. Dan kan het bezwaarschrift worden ingetrokken en is behandeling door de commissie niet meer nodig. 3.3 Zorgvuldigheidseis, motiveringseis en noodzaak van heldere communicatie In 2015 zijn er zes bezwaarschriften ingetrokken na een nadere toelichting op het bestreden besluit vanuit de gemeente. Het verdient aanbeveling om besluiten zodanig te formuleren en te motiveren, dat een nadere toelichting achteraf niet nodig is. Een goede en begrijpelijke motivering en een goede beoordeling van de feiten blijft een aandachtspunt. Het gaat vaak om de toepassing van complexe regelgeving, die begrijpelijk moet worden uitgelegd. Ook bij de voorbereiding van besluiten is heldere communicatie van groot belang. Daarbij is het belangrijk om rekening te houden met het kennisniveau van de betrokkenen. Zij zijn niet altijd bekend met de voor hen geldende regelgeving en een begrijpelijke uitleg is een vereiste voor elk besluit. 9

10 3.4 Beroep tegen beslissing op bezwaar In negen gevallen is tegen de beslissing op het bezwaarschrift beroep aangetekend. Eén van die beroepschriften is niet ontvankelijk verklaard. Vijf beroepschriften zijn ongegrond verklaard. In drie zaken heeft de rechtbank nog geen uitspraak gedaan, zodat er geen conclusies uit getrokken kunnen worden. Het relatief kleine aantal beroepszaken duidt erop dat de bezwaarschriftenprocedure functioneert volgens de bedoeling van de wetgever. 10

11 4. KOSTEN Tabel 2. Globaal kostenoverzicht commissie voor bezwaarschriften 2015 Ingediende bezwaarschriften 76 Presentiegeld leden, inclusief reiskostenvergoeding ,87 Portokosten (schatting) 300 Reproductiekosten (schatting) 400 Publicatiekosten hoorzittingen 622,62 Overige kosten 173,00 Loonkosten secretariaat bij benadering (Totaal ongeveer. 650 uur) Totaal ,49 Toelichting op het kostenoverzicht in tabel Algemeen De kosten voor de behandeling van bezwaarschriften liggen vanaf 2008 rond per jaar. De loonkosten van medewerkers in de gemeentelijke organisatie die zich hebben beziggehouden met het opstellen van verweerschriften, het leveren van de benodigde stukken voor de behandeling van de bezwaarschriften en medewerkers die het college hebben vertegenwoordigd tijdens hoorzittingen van de commissie zijn niet in het kostenoverzicht meegenomen. Deze zijn toegerekend aan het betreffende product, zoals de omgevingsvergunningen of bijstandsaanvragen enz. 4.2 Vergoedingen De vergoedingen van de voorzitter en de leden van de commissie zijn per april 2010 vastgesteld op respectievelijk 214 voor de voorzitter en 163 voor de leden per vergadering. De vergoedingen van de commissie bedragen vanaf april 2010 in totaal 540,00 per vergadering (vergoeding voorzitter en twee leden). 4.3 Aantal vergaderingen De commissie is in 2015 achttien maal bijeen geweest. In augustus heeft er geen vergadering plaatsgevonden. 11

12 4.4 Vergoeding kosten van rechtsbijstand in de bezwaarprocedure In 2015 is twee maal een vergoeding van de kosten van rechtsbijstand in de bezwaarschriftenprocedure toegekend. Op grond van artikel 7:15, tweede lid van de Algemene wet bestuursrecht komt een bezwaarde daarvoor in aanmerking, voor zover het bestreden besluit wordt herroepen wegens een aan het bestuursorgaan te wijten onrechtmatigheid. In het Besluit proceskosten bestuursrecht is geregeld voor welke onderdelen kostenvergoeding kan worden toegekend en daar zijn standaard bedragen voor vastgesteld. Deze kosten komen overigens niet ten laste van het budget voor het product "Klachten en bezwaarschriften", maar drukken op het desbetreffende product. 4.5 Verstrekking van informatie in de bezwaarprocedure De indieners van bezwaarschriften en eventuele andere belanghebbenden krijgen kosteloos fotokopieën van alle stukken die ook aan de commissie ter beoordeling van een zaak worden voorgelegd. Zij beschikken derhalve uit een oogpunt van een goede procesgang over dezelfde informatie als de leden van de commissie. Vastgesteld op 22 april 2016 door de Commissie voor Bezwaarschriften: mr. M. Blom, mw mr. S. Leijen-Westra, mw mr. S.E.J.M. Bogaarts en mr. W.J. Oude Lohuis. 12