Ontmoetingskerk Laren NH - 7 mei Johannes 16: 16-24

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Ontmoetingskerk Laren NH - 7 mei Johannes 16: 16-24"

Ine de Ruiter
6 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Ontmoetingskerk Laren NH - 7 mei Johannes 16: In zijn boek 'De vier maaltijden' vertelt schrijver Meir Shalev over Jacob Sjenfeld, die verliefd is op Judith. De liefde is niet wederzijds. Al vaak heeft Jacob Judith ten huwelijk gevraagd, steeds zonder succes. Maar hij laat het er niet bij zitten. Hij denkt: uiteindelijk zal ze komen, als ik maar doorzet. Jacob gaat de bruiloft voorbereiden. Hij spaart jarenlang, leert dansen, om op de bruiloft uit de voeten te kunnen. Hij laat een schitterende trouwjurk maken. Alles met de gedachte: als ik maar flink mijn best doe, moet ze wel komen! Na jaren zijn alle voorbereidingen getroffen. Jacob bepaalt de huwelijksdag en stuurt een bode naar Judith: Kom, over een paar weken gaan we trouwen. Alles is er voor klaar. Als de dag eindelijk is aangebroken en Jacob gespannen op zijn bruid zit te wachten, lijkt het wonder te gebeuren: Judith gaat op weg. Maar dan slaat halverwege het noodlot toch toe. Haar tocht naar Jacob wordt onderbroken. De bruiloft gaat tenslotte niet door. En Jacob? Hij bergt de trouwjurk op en leeft verder, teleurgesteld in zijn verwachtingen. De bruid komt niet. In de loop van de tijden hebben velen vurig uitgekeken naar de komst van de Messias. Ze verwachtten het einde van de tijden en bereidden ze zich voor op wat komen zou. In de 19 e eeuw heeft de schrijver Blumhardt paard en wagen klaar staan, omdat hij denkt dat de komst van Christus dichtbij is. Ze verwachtten vol verlangen. Ze waren niet de enigen. Jehovagetuigen, Pinkstergelovigen denken sterk in deze richting. Ze zijn niet de enige die in alle aanslagen en oorlogen een teken van een naderend einde zijn. Wat denkt u als u ze hoort: het zou weleens kunnen gebeuren. Of: ze zijn niet goed wijs. Zoiets als een wederkomt is een illusie. De bruid komt niet. Ook negentien eeuwen geleden leven sterke verwachtingen dat het einde van de tijden nabij is. In zogenaamde apocalyptische literatuur lees je: een nieuw rijk zal aanbreken. Maar voor het zover is, zal er onrust zijn op de aarde, zullen er oorlogen, benauwdheid en verdrukking zijn. 1

2 Die zijn onontkoombaar en noodzakelijk. Je moet door de onrust heen. Daarna zal het goed komen, dacht men. Daarom gebruikten ze het beeld van barensweeën. Voordat een nieuw kind ter wereld komt moet een vrouw pijn lijden. Zo is het ook met komende koninkrijk. Als in 70 na Christus Jeruzalem verwoest wordt en overal in het Romeinse rijk onrust uitbreekt, worden deze verwachtingen sterker en sterker. De woorden die we van Jezus lazen, lijken daarnaar te verwijzen: Nog even en je zult me niet zien en nog even en je zult me zien. Jullie zullen wenen en klagen, maar je droefheid zal veranderen in vreugde'., Niet alleen anderen, maar ook Jezus lijkt te zeggen: Er komen andere tijden! We zijn twintig eeuwen verder. We weten hoe allemaal gelopen is. De vraag is begrijpelijk: heeft Jezus zich niet vergist? Ja, zeggen theologen, zoals Albert Schweitzer, Jezus probeerde met zijn lijden en sterven de komst van het rijk af te dwingen, maar vergistte zich. Het rijk is er niet van gekomen. De bruid kwam niet. 'Nog even en je ziet me niet en weer nog even en je zult me zien'. Dit lijkt naar de toekomst te verwijzen. Maar als Johannes dit schrijft, begint hij niet met vooruitkijken, maar met terugkijken. Hij begint niet met wat nog moet komen, maar met wat al gebeurd is en steeds gebeurt. Nog even, nog een korte tijd, zo is vertaald. In het Grieks, de taal van het Nieuwe Testament staat: mikron. Een beetje betekent dat. Letterlijk staat er: een beetje en je zult mij ervaren. Mij ervaren, dat is niet ver weg. Het is dichterbij dan je denkt. Dat zien. Waar, hoe? Johannes kijkt aan het einde van de eerste eeuw terug. Hij leeft in klein Azië. Zestig jaar na het leven van Jezus. Zestig jaar heeft het al geduurd en de bruid is niet gekomen, zo lijkt het. Je zou denken: Johannes zal wel schrijven over de teleurstelling van zijn mensen. Maar dat doet hij niet. Johannes vertelt over wat mensen wel hebben ervaren in alle onrust van de eigen tijd. Ze hebben Jezus gezien, ook na zijn leven hier op aarde. Ik weet dat dit dweperig kan klinken. Dit klinkt naar mensen, die spectaculaire, halleluja-achtige ervaringen zeggen te hebben, die wij doorsnee mensen niet meemaken. 2

3 Toch: zij hebben Jezus gezien. Hoe dan? Tijdens zijn aardse bestaan ervaren mensen rond Jezus zijn inspiratie. Daar is iets van God, zeggen ze. Als hij gekruisigd wordt, lijkt dat afgelopen. Met Jezus zou ook de Geest, de God van Jezus niet meer te ervaren zijn. Maar, misschien tot verbazing van zichzelf, blijven mensen bij elkaar komen. Ze blijven bezig met wat Jezus hen heeft geleerd. Ze blijven het brood met elkaar delen. Ze blijven met elkaar bidden en zingen. Ze merken, dat de Geest, dat God, van wie ze dachten: die is er niet meer na Jezus opnieuw aanwezig is. Mensen, van wie je zou denken, dat ze teleurgesteld zouden afhaken, blijven verder gaan. Als zij het hebben over 'Jezus zien', is dat niet, zoals vroeger, in levende lijve. Dan bedoelen ze ook niet iets dat alleen later, of ver weg zal gebeuren. Dan hebben ze het over iets dat ze ervoeren en ervaren, zagen en zien. De tekst voor zien twee verschillende werkwoorden. Het eerste, theoreo, is concreet zien. Het tweede werkwoord, horao, is: ervaren, inzien. Je mag het zo vertalen: Nog even en je ziet me niet meer concreet, maar je zult iets van mij ervaren. Jij zult Mij zien, is Bijbelse vaktaal voor wat zij ervaren: de Geest die in en rond Jezus was is niet weg, maar is onder ons. Dat is geen spectaculair visioen van een enkeling. Johannes troost en spoort al zijn mensen aan: voor jullie allen geldt: je bent niet alleen. De Geest van Jezus is dichterbij dan je denkt. Je moet er oog voor krijgen en dan zit er maar weinig tussen om het te ontdekken. Waar, hoe? Begin maar met terug te kijken. In deze week van gedenken wil ik woorden de joodse schrijver Wiesel doorgeven. Ik hoor tot de generatie zich vaak in de steek heeft gelaten door God en verraden door de mensheid. Toch denk ik dat het onze taak is geen afstand te nemen van die twee. Was het gisteren of eerder dat we te weten kwamen hoeveel eenvoudiger het is om volstrekt wreed te zijn dan volstrekt grootmoedig? Dat het voor moordenaars normaal is hun onmenselijke kant te tonen. Is dat een reden de mensheid de rug toe te keren/ Ieder van ons bezit het antwoord daarop. Ieder dient te kiezen tussen het 3

4 geweld van volwassenen en de glimlach van kinderen, tussen de lelijkheid van haat en het verlangen zich daartegen te verzetten. Tussen kwellen en vernederen van mensen enerzijds en het bieden van solidariteit en hoop die hij verdient anderzijds. In wat deze jood schrijft herken ik de geest van de jood Jezus. Die geest is overal te ontdekken. Kijk maar naar de volharding van mensen die ons voorgingen. Ouders, grootouders, hun ouders. Een keten van bewogenheid tot op vandaag. Tot hier, buiten en binnen de kerk. Kijk naar een ander. Kijk naar jezelf. Er zit maar weinig tussen en dan zal je mij zien. Johannes leert ons terugkijken. Je kunt sporen van vertrouwen in je eigen geschiedenis ontdekken. Begin maar met de vraag: Wat, wie heeft ons geholpen, wie, wat heeft ons vertrouwen gegeven. En dan? Dan projecteert Johannes dat vertrouwen van vroeger naar voren. Naar de toekomst toe. Want geloven is altijd een vorm van projectie. Met projectie bedoel ik niet iets dat negatief of niet zoveel waard is. Er bestaat vorm van heilige projectie. Ik sprak met een man vlak voor zijn dood. Hij vertelde me: als ik terugkijk op mijn leven zie ik een weg waarlangs ik kon gaan. Als ik nu vooruit kijk, weet ik niet precies wat er komt, maar ik vertrouw erop dat die weg wel zal doorlopen. Het komt wel goed, zo ervaar ik het. Dat is heilige projectie. Er zit maar weinig tussen om Mij te kunnen zien. Wat kun je doen? We kunnen leren van Jacob Sjenfeld, de man uit het boek van Meir Shalev. Hoe belachelijk hij ook lijkt, hij deed wat hij kon, leerde dansen, trof alle voorbereidingen die maar mogelijk waren en hij bleef wachten en verlangen. Van hem kun jij leren. Hou vol het goede te doen. Hou vol om je voor te bereiden op de bruiloft. Ook als je geen resultaat ziet. Hou vol. Bedenk dat de bruid niet nog moet komen, maar al gekomen en aanwezig is. De bruid, de Geest is er al. Die Geest zal er altijd zijn, nu en in de tijd die komt. Ook als je geen moed meer hebt. Ook als jij het niet meer ziet. Niet meer ziet zitten. Er staat iets moois in de tekst van vandaag. 4

5 Drie keer hoor je: er zit weinig tussen en je zult Mij zien. Dan staat er: Ik zal u zien. Dat is zoiets als: Ik ben met je, al de dagen van je leven. Elke dienst sluiten we af met dat vertrouwen. Bij de zegen hef ik mijn handen omhoog, als teken van wat mijn vermogen, verstand en gevoel te boven gaat. Tegelijkertijd betekent de zegen: Je hoeft niet uit deze wereld te vluchten. Er is een bron van hoop en van vertrouwen ook buiten jezelf. Ik zal zien. Dat kijken, was er, is er en zal er zijn. Niets houdt het tegen. Dat kijken begeleidt ons in leven en sterven. Amen 5

Vergelijkbare documenten

BLIJF IN DE HERE! Liturgie:

BLIJF IN DE HERE! Liturgie: BLIJF IN DE HERE! 1 Joh. 2:28 / gehouden op 31-05-2009 (openbare geloofsbelijdenis) p.1 Liturgie: Votum en groet Zingen: Gezang 147:1.3.4 Gebed Openbare geloofsbelijdenis Zingen: Gezang 10:1 Voorbede Schriftlezing: