Ontmoetingskerk Laren nh - 21 mei Johannes 16: 23-33

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Ontmoetingskerk Laren nh - 21 mei Johannes 16: 23-33"

Klaas de Croon
6 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Ontmoetingskerk Laren nh - 21 mei Johannes 16: Franske Brouwer, zo noemde iedereen hem, de kleine leraar gymnastiek uit Leeuwarden. Dat Franske was niet onaardig bedoeld. Het was een beetje een koosnaam. De leerlingen mochten hem wel. Hij gaf les op een christelijke school. Dat betekende dat hij aan het begin van de dag de les moest openen met gebed. Dat deed hij toegewijd en trouw. Staande in de gymzaal, bad de kleine leraar elke dag. Ook als een klas op het tweede uur met de lessen begon, sprak hij een gebed uit. Op een keer moest hij zelfs drie keer achter elkaar de dag openen. Dat derde gebed op die dag begon hij zo; U zult wel denken, lieve Heer, daar heb je Franske Brouwer weer! Brouwer was vroom op een vriendelijke, beminnelijke manier. Heel anders klonken in mijn oren de zinnen waarmee mijnheer van der Molen, onze bovenmeester van de Groen van Prinstererschool de gebeden inleidde. Vier keer per dag, aan het begin en het einde van elke ochtend en elke middag, sprak hij op luide toon: Handen gevouwen op de rand van de tafel, Ogen gesloten, rechtop, éérbiedig. Vooral het langgerekte eerbiedig klonk bijna als een militair bevel. Sprak Franske Brouwer van de lieve Heer, die bij wijze van spreken wel tegen een grapje kon, het geloof van van der Molen leek geen tegenspraak te dulden. Hoe dan ook, het bidden van beiden had iets authentieks. Ze waren beiden op een eigen manier bewogen. Bidden hoorde bij de dag. Het was iets vanzelfsprekends. Maar die vanzelfsprekendheid bleef niet onaangetast. Toen jaren later de directeur van een basisschool de Heer aan het eind van de dag dankte en daarna bad zoals velen voor hem gedaan hadden: Breng ons weer veilig thuis. kreeg een van de leerlingen onderweg een ongeluk. Zij kwam in plaats van thuis in het ziekenhuis terecht. Voor een klasgenoot was dat ongeluk het moment waarop het bidden niet vanzelfsprekend meer kon zijn. Ze zei: Nou, dat bidden helpt ook geen moer. Bid je dat je veilig thuis mag komen, krijg je een ongeluk! Als bidden een verlanglijstje is dat je naar boven stuurt, zul je vroeg of laat botsen op wat wel of niet gebeurt. Dan moet je om zien te gaan met bidden dat wel of niet verhoord wordt. Wat dan? 1

2 Voor sommigen is bidden iets waardevols gebleven. Een oudere man zei: elke avond visualiseer ik een huis met kamers. In elke kamer is iemand voor wie ik wil bidden. Biddend ga ik van kamer tot kamer. Ik noem namen van kinderen, kleinkinderen, buren, vrienden, vreemden, elk dag. Ik bid dat het goed zal gaan. Ik bid om vrede voor hen. Voor hem is bidden vertrouwd en goed. Ik weet ook, van binnenuit, hoe onvanzelfsprekend bidden geworden kan zijn. Ik kan die leerling begrijpen, die zei: bidden is praten in een kapotte telefoon. Je zegt wat, maar hoort nooit wat terug. Ik begrijp de vader van een ziek kind, die zei: je kan bidden tot je een ons weegt, die genezing komt niet. Ik kan de verlegenheid met bidden begrijpen. Ik begrijp die vrouw, die zegt: ik bid zelf alleen niet. Zoiets doe ik alleen in de kerk. Dan voeg ik me in het geheel van het bidden. Bidden is niet vanzelfsprekend. De vragen stapelen zich op. Is er een adres. Is er iemand die hoort. Heeft het effect, resultaat. Heeft het zin? Jezus zegt: Wat ge de vader ook bidt, in mijn naam, Hij zal het geven. Ik weet niet hoe u deze woorden ervaart, maar ik moest denken aan dat meisje van de basisschool. De meester had gebeden: Breng ons veilig thuis, in Jezus naam, Amen. De klasgenoot kreeg een ongeluk. Wat Jezus zegt botst op de ervaring die we allemaal hebben. Dat niet verhoord lijkt te worden wat mensen vurig in Jezus naam bidden. Wat moet je dan zeggen, wat moet je dan denken? Ik geloof niet genoeg, ik bid niet goed genoeg? Of: God gaat aan mij voorbij? Wat de vertalers van de woorden van Jezus hebben gemaakt zet je gemakkelijk op een verkeerd been bij het bidden. De vertalingen buigen om wat Jezus zegt. Kijk je naar wat Jezus letterlijk zegt, dan is dat: Wat ge de Vader ook bidt, in mijn naam, hij zal geven. Er staat letterlijk niet: hij zal het geven. Er staat: hij zal geven. Eén woordje maakte een wereld van verschil. Bidden is je openstellen, met alles wat in je leeft. 2

3 Met je hoop en je wanhoop, je vreugde, je angsten, je kracht en je kwetsbaarheid, je verlangens, je teleurstellingen. Bidden is een vorm van innerlijke eerlijkheid. Het is in de innerlijke ruimte staan waar jij niet verborgen hoeft te zijn. Als je daar staat, als je zo bidt, dan zal God geven. Wat? Misschien niet wat op je verlanglijst staat. God zal zichzelf geven. Hij zal vrede geven, moed om te zijn, kracht om te dragen. Wat je ook bidt, dat zal God geven. Zo mag je het antwoord van God zien. Ik dacht vroeger: ik hoor niets terug, geen stem. Nu herken ik in de vrede die over me daalt, in de rust waarin iets bij me boven komt drijven, in het doorbrekende besef: zo is het goed, dit moet ik doen, deze weg ga ik, iets van God. God antwoordt met stilte, met vrede. Bidden is met twee woorden spreken. De twee woorden van de Godsnaam. De naam van God is letterlijk een gebed: Wees er! Bij ziekte zal ik het verlangen naar genezing wel uitspreken. Ik zal niet bidden: God maak hem of haar beter. Ik zal bidden: wees hier aanwezig. Ik zal bidden: Wees er. Als vrede, als nabijheid. Ik bad vroeger om een voldoende voor wiskunde. Met al mijn bidden heb ik toen nooit veel hoger dan een 5 gescoord. Bidden is niet: mijn verlanglijstje naar boven sturen. Het is wel: mij oriënteren op wat het verlangen van God is. Bidden is proberen bij een diepere lag van je bestemming te komen. Mijn bestemming is het in ieder geval niet geworden om wiskundige te worden. Wij denken bij bidden vaak aan spreken. Maar bij het echte bidden stopt het spreken uiteindelijk. Het echte bidden heeft weet van luisteren. De Deense theoloog Kierkegaard schreef in de negentiende eeuw: 3

4 Toen mijn gebed steeds aandachtiger werd, had ik steeds minder te zeggen en op het laatste werd ik helemaal stil. Ik werd, wat zo mogelijk en nog grotere tegenstelling tot spreken is, ik werd een hoorder. Ik dacht eerst, dat bidden spreken is, maar leerde dat bidden zwijgen en luisteren is, niet domweg zwijgen, maar hoorder worden. Ik vind het niet zo gek als iemand zegt: bidden doe ik alleen in de kerk. Daar is bidden het verlengde van de lezingen en de preek. Daar word je opgeroepen om stil te staan bij wat je bestemming is. Daar krijg je te horen wat wel en niet spoort met de Geest, met de naam van Jezus. Bidden is hoorder worden. Het is je oriënteren op die geest. En dan vragen: Wees er, help me om in zijn geest te leven. Veel gebeden worden afgesloten met in Jezus naam, Amen. Dat lijkt een mooie, vrome, orthodoxe slotformule. Ja, maar als dat in Jezus naam het besluit is van ons verlanglijstje, spannen we gemakkelijk Jezus voor ons karretje. Dat is al te vaak gebeurd. Oorlogen, kruistochten zijn gevoerd in Jezus naam. Mensen zijn verketterd en vervolgd in zijn naam. In Jezus naam is onchristelijke politiek bedreven. In mijn naam is in ons Bijbelgedeelte geen verlengstuk van onze verlanglijst. De essentie van die woorden is: oriënteer je op die naam. Laat wat die naam inhoudt het kader zijn van jouw bidden. En als Jezus over het geven van God spreekt, gebruikt hij dezelfde woorden. God zal geven in mijn naam. Dat betekent: God geeft je wat nodig is om te leven met die naam. Wat er in je leven gebeurt, weet je niet. Heil is niet te bewerkstelligen. Onheil niet af te wenden, met welk gebed dan ook. Bid maar om het goede te doen. Bid om moed en om vrede. Bid om een weg onder jouw voeten. Bid met twee woorden: wees er. Tenslotte Je mag het bidden in het kader van Jezus naam zien als een bron. 4

5 Een bron waaruit je kunt putten. Een bron van vertrouwen. Een bron waaruit opklinkt, ook voor jou: wees niet bevreesd, hou moed. Ik zal er zijn. Een bron van liefde, die niet moe wordt, ook als wij voor de derde of de zoveelste keer aankloppen. Ook als wij, staande in ons naakte hemd, zeggen: U zult wel denken, daar heb je hen weer Weet dan: God is geen generaal in de hemel. Franske Brouwer noemde God lieve Heer Volgens mij had die kleine leraar begrepen wat bidden is. Amen 5

Vergelijkbare documenten

Ontmoetingskerk Laren NH 26 juni Lucas 9. Preek

Ontmoetingskerk Laren NH 26 juni 2016 Lucas 9 Preek Eva, Nienke, Julia en Roelof en alle anderen hier en elders, misschien wist je het nog niet, maar weet je wat jullie eigenlijk zijn? Jullie zijn engelen.