SURVEILLANCE VAN ZELDZAME

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "SURVEILLANCE VAN ZELDZAME"

Transcriptie

1 FEDERALE OVERHEIDSDIENST VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU WETENSCHAPPELIJK INSTITUUT VOLKSGEZONDHEID JULIETTE WYTSMANSTRAAT BRUSSEL SURVEILLANCE VAN ZELDZAME AANDOENIGEN BIJ KINDEREN IN BELGIË JAARVERSLAG 2003 T. LERNOUT Afdeling Epidemiologie Maart 2004 IPH/ EPIREPORTS, Nr

2 T. Lernout Surveillance van zeldzame aandoeningen bij kinderen in België. Jaarverslag Afdeling Epidemiologie, Maart 2004; Brussel (België) Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu, IPH/EPI REPORTS N Depot number : D/2004/2505/10 Surveillance van zeldzame aandoeningen bij kinderen in België Jaarverslag 2003 Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid Afdeling Epidemiologie 14, Juliette Wytsmanstraat 1050 Brussel België Tel Fax tinne.lernout@iph.fgov.be IPH/ EPIREPORTS, Nr

3 2

4 Inhoud 1. INLEIDING 5 2. METHODE 5 3. RESULTATEN Deelname Meldingen Bevestiging door het laboratorium Epidemiologische gegevens DISCUSSIE BESLUIT REFERENTIES BIJLAGEN 1. Meldingsformulier Classificatie van AFP gevallen 18 3

5 4

6 1. Inleiding In het kader van de eradicatie van poliomyelitis in Europa in juni 2002 en de eliminatie van mazelen tegen het jaar 2010 werd er besloten in België een surveillance systeem van enkele zeldzame aandoeningen bij kinderen op te zetten. Het systeem werd gelanceerd in oktober 2002, met de surveillance van vier aandoeningen bij kinderen door alle kinderartsen in België en, in een eerste fase, de huisartsen van het Brusselse Gewest. Surveillance is een manier van vrijwillige registratie van aandoeningen waarbij op een continue en systematische manier epidemiologische gegevens worden verzameld en geanalyseerd, waarna de bekomen informatie aan de betrokken partijen doorgegeven wordt. Doelstelling Indien men streeft naar de eradicatie van een aandoening is het belangrijk om over een goed surveillance systeem te beschikken zodat elk geval van de aandoening snel geïdentificeerd en epidemiologisch onderzocht wordt, ten einde stappen te ondernemen voor het vermijden van verspreiding van de aandoening. 2. Methode 2.1. Aandoeningen onder surveillance De vier aandoeningen onder surveillance in België zijn AFP (Acute Flaccid Paralysis), mazelen, bof en rubella. Acute slappe verlamming Surveillance van AFP blijft één van de belangrijkste peilers van het mondiale polio eradicatie programma van de Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO). De signalering van AFP is een aanvulling op de verplichte aangifte van poliomyelitis. Het doel van de surveillance is na te gaan of een voldoende sensitief systeem operationeel is om eventuele gevallen van polio te herkennen en toe te laten snel maatregelen te nemen om verspreiding van het virus te voorkomen. Casus definitie (1): Acuut klinisch beeld van focale slapheid of verlamming met verminderde tonus zonder duidelijk aanwijsbare oorzaak (zoals een trauma), bij kinderen onder de 15 jaar. Mazelen, bof en rubella De WHO streeft ernaar om mazelen te elimineren in de Europese regio tegen het jaar 2010 en verwacht dan ook dat alle landen beschikken over een notificatiesysteem van mazelengevallen. Mazelen is in België echter nog steeds geen verplicht aan te geven aandoening, behalve aangifte van gevallen door de Centra voor Leerlingenbegeleiding (CLB). Momenteel zijn er dus geen gegevens beschikbaar over het aantal mazelengevallen. 5

7 Incidentiecijfers van bof en rubella zijn evenmin beschikbaar. Vermits beide aandoeningen samen met mazelen voorkomen worden door het MBR vaccin, houdt de surveillance dus een evaluatie in van het MBR vaccinatiebeleid in België. Casus definities (2): Mazelen : klinisch beeld van een gegeneraliseerde uitslag (> 3 dagen) en een temperatuur van > 38.0 C en één of meer van de volgende symptomen : hoesten, coryza, Koplik vlekjes, conjunctivitis. Bof : klinisch beeld van een acute, pijnlijke, self-limiting zwelling van de oorspeekselklier of een andere speekselklier, één- of tweezijdig, duur > 2 dagen, zonder andere aanwijsbare oorzaak. Rubella : klinisch beeld van acute huiduitslag (gegeneraliseerd, maculeus en papuleus), artralgie/artritis, lymfadenopathie of conjunctivitis Werking De surveillance richt zich tot alle kinderartsen in België en de huisartsen in Brussel. Meldingen kunnen gebeuren via brief of via internet. Artsen worden verzocht elke maand deel te nemen, ook indien zij géén geval te melden hebben (zero-reporting). Maandelijks stuurt het W.I.V. een meldingsformulier op naar deelnemende artsen (bijlage 1). Diegenen die verzocht hebben om te melden via internet hebben een paswoord ontvangen, en via wordt er elke maand een berichtje gestuurd met de naam van de website en het persoonlijk paswoord. Indien een arts één van de betrokken aandoeningen meldt, wordt er een vragenlijst opgestuurd voor het bekomen van meer gegevens die van belang zijn voor de epidemiologisch follow-up Flow chart WHO Data Data EUVAC W.I.V. Gemeenschappen Data Meldingsformulier Vragenlijst Artsen 6

8 Gegevens over AFP worden wekelijks doorgegeven aan de WHO, en gegevens over mazelen worden maandelijks overgemaakt aan het Europees surveillance netwerk Euvac.Net (European Surveillance Community Network for Vaccine Preventable Diseases) en vervolgens aan de WHO. Meldingen door de CLB s van gevallen van mazelen, bof en rubella aan de gezondheidsinspecteurs van de Gemeenschappen worden ook opgenomen in de databank van het W.I.V..Gegevens zoals geboortedatum, geslacht en postcode laten toe dubbele meldingen te identificeren. 3. Resultaten 3.1. Deelname Bij aanvang van de surveillance in oktober 2002 werd een adreslijst van kinderartsen en huisartsen bekomen via de Orde der Geneesheren. Recent werd die lijst echter herzien op basis van gegevens uit andere bronnen. De vzw Question Santé heeft in 2003 de lijst van huisartsen in Brussel geactualiseerd. In totaal werden er 980 huisartsen geregistreerd. Het aantal klinisch actieve kinderartsen bedraagt Bij aanvang van de surveillance werd aan de artsen gevraagd of ze bereid waren om deel te nemen. In totaal hebben 814 artsen bevestigd mee te willen werken, 469 kinderartsen (35.7%) en 345 huisartsen (35.2%). 219 artsen verkiezen te melden via het internet. Tabel 1 : Deelname van artsen per specialiteit in België, Deelname Geen deelname Geen informatie Totaal Kinderartsen 469 (35.7%) 159 (12.1%) 684 (52.2%) 1312 Huisartsen 345 (35.2%) 275 (28.1%) 360 (36.7%) 980 Totaal 814 (35.6%) 434 (18.9%) 1044 (45.5%) 2292 Figuur 1 : Aantal deelnemende artsen aan de surveillance per maand en per methode in 2003, België Via Internet Per brief Jan Feb Maa Apr Mei Juni Juli Aug Sep Okt Nov Dec Maand 7

9 De deelname van artsen is relatief stabiel gebleven tot in oktober 2003 (figuur 1). De daling in november kan toegeschreven worden aan een administratief probleem en een tijdelijke storing van de fax (W.I.V.). In december is de deelname opnieuw licht gestegen, maar bleef toch lager dan in de eerste 10 maanden. Het aantal deelnemende artsen via internet is progressief gestegen in de loop van de eerste maanden en blijft sinds de maand mei stabiel (uitgezonderd voor de maand oktober), met maandelijks meldingen door een honderdtal artsen (i.p.v. de verwachte 219). Gemiddeld hebben 568 artsen per maand deelgenomen, wat betekent dat niet alle 814 artsen die bereid zijn mee te willen werken dat ook elke maand doen. Het aantal maanden deelname per arts varieerde van 1 maand tot 12 maanden (figuur 2). Figuur 2 : Percentage van deelnemende artsen aan de surveillance in functie van het aantal maanden deelname in 2003, België % Meewerkende artsen hebben het voorbije jaar gemiddeld 7 maanden deelgenomen. Slechts 17.2% van hen heeft 12 maanden meegewerkt. Zoals blijkt uit tabel 2 werkt gemiddeld 35.7% van de kinderartsen mee aan de surveillance. In de provincie West-Vlaanderen en Limburg werkt ongeveer de helft van de kinderartsen mee. De provincie die het slechts scoort is Vlaams-Brabant met een participatie van 27.4 %. Eigenaardig genoeg is het juist daar dat het totale aantal meldingen van mazelen, bof en rubella per deelnemende arts het hoogst is, terwijl dit aantal het laagst is in Limburg, Oost-Vlaanderen, Henegouwen en Luxemburg. De geobserveerde verschillen kunnen verklaard worden door een aantal factoren, zoals een reëel verschil in incidentie van de aandoeningen per provincie en karakteristieken van de deelnemende artsen (persoonlijke interesse, rurale of stedelijke bevolking, ). Het is echter onmogelijk om uit deze gegevens besluiten te trekken zonder meer onderzoek te doen naar de bestaande verschillen tussen de provincies en de deelnemende artsen. 8

10 Tabel 2 : Percentage deelnemende kinderartsen, aantal gemelde gevallen van mazelen, bof en rubella en aantal meldingen per deelnemende kinderarts, per provincie, 2003, België. Provincie Totaal aantal kinderartsen Aantal deelnemende kinderartsen Aantal gemelde gevallen Aantal meldingen per deelnemende arts Vlaams Brabant (27.4%) Waals Brabant (37.6%) Antwerpen (37.5%) Limburg (47.9%) West-Vlaanderen (52.5%) Oost-Vlaanderen (39.5%) Luik (39.2%) Namen (37.5%) Henegouwen (36.4%) Luxemburg (40.7%) Regio Brussel (28.0%) Totaal (35.7%) In Brussel werden door de 345 deelnemende huisartsen (35.2%) 63 gevallen van mazelen, bof en rubella gemeld, wat overeenkomt met 0.18 gevallen per arts en dus gelijk is aan het aantal gemelde gevallen per kinderarts in Brussel, zijnde 0.17 gevallen per arts. 3.2 Meldingen Het totale aantal meldingen per maand varieerde van 6 tot 20 met een gemiddelde van 13 meldingen per maand. Figuur 3: Aantal gemelde gevallen per maand en per aandoening in 2003, België Jan Feb Maa Apr Mei Juni Juli Aug Sep Okt Nov Dec Mazelen Bof Rubella Maand In totaal werden door het surveillance systeem 2 gevallen van AFP (één geval in januari, en één geval in oktober), 24 gevallen van mazelen, 87 gevallen van bof en 51 gevallen van rubella gemeld. Voor 1 klinisch geval van mazelen en 8 gevallen van bof was de aangevraagde serologie echter negatief voor IgM specifieke antistoffen. Voor de 9

11 verdere bespreking van de resultaten werd er dus geen rekening gehouden met deze gevallen, en werd het aantal mazelen gevallen herleid tot 23 en het aantal bof gevallen tot 79. Via andere bronnen zoals de gezondheidsinspecteurs van de Gemeenschappen of laboratoria werden ook gevallen gerapporteerd (tabel 3). Tabel 3 : Aantal gemelde gevallen van AFP, mazelen, bof en rubella per meldingsbron, 2003, België. Aandoening Surveillance Investigatie Gemeenschappen Peilnetwerk Totaal systeem laboratoria AFP Mazelen Bof Rubella Totaal De investigatie van 2 gevallen van mazelen, gemeld via het surveillance systeem, heeft geleid tot de identificatie van 3 bijkomende gevallen van mazelen. Drie gevallen van bof werden zowel door het surveillance systeem als door de gezondheidsinspectie van de Gemeenschapscommissie Gemeente Brussel gemeld en werden enkel bij de meldingen door het surveillance systeem geteld. In totaal werden er 2 gevallen van AFP, 44 gevallen van mazelen, 95 gevallen van bof en 58 gevallen van rubella genotifieerd. Respectievelijk 44.8%, 52.4% en 60.8% van de gevallen van mazelen, bof en rubella werden door kinderartsen gemeld. Figuur 4: Lokalisatie per provincie van gemelde gevallen van mazelen in België en in Brussel,

12 Figuur 5: Lokalisatie per provincie van gemelde gevallen van bof in België en in Brussel, Figuur 6 : Lokalisatie per provincie van gemelde gevallen van rubella in België en in Brussel, Figuren 4, 5 en 6 geven de spreiding weer van de gemelde gevallen van mazelen, bof en rubella over het land. Voorlopig kan hier echter weinig worden uit afgeleid. Vergelijkingen met identieke gegevens de komende jaren zullen wel nuttig zijn. In de maand juni werd een lokale haard van 16 mazelengevallen gemeld in 3 scholen in Brussel, verspreid over 2 deelgemeenten. Van oktober tot november werd een cluster van 22 gevallen van bof gemeld in een andere school in Brussel. Na onderzoek bleken 3 gevallen echter niet overeen te komen met de gevalsdefinitie. 11

13 3.3. Bevestiging door het laboratorium In géén van beide gevallen van AFP werden stoelgangstalen aangevraagd voor virologisch onderzoek. De oorzaak van de tijdelijke parese bij het éérste geval is niet gekend, maar het klinisch beeld was niet compatibel met poliomyelitis. Bij het tweede geval ging het om een post-infectieuse encefalomyelitis. Het medisch dossier zal voorgelegd worden aan een comité van experten ter uitsluiting van poliomyelitis als mogelijke oorzaak, zoals aanbevolen wordt door de WHO (bijlage 2). In totaal werden 15.9% van de vermoedelijke gevallen van mazelen (n=45), 13.6% van gevallen van bof (n=103) en 6.9% van gevallen van rubella (n=58) laboratorisch bevestigd. De diagnose van deze aandoeningen is dus voornamelijk klinisch, zonder aanvraag van laboratorisch onderzoek. Figuur 7: Laboratorisch onderzoek van vermoedelijke gevallen van mazelen, bof en rubella, 2003, België. 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Mazelen Bof Rubella Geen labo aangevraagd IgM negatief IgM positief Gevallen waarvoor men niet weet of een laboratorisch onderzoek al dan niet werd aangevraagd, worden niet weergegeven in figuur Epidemiologische gegevens Volledige epidemiologische gegevens werden bekomen voor 88.0%, 84.0% en 70.1 % van de gemelde gevallen van respectievelijk mazelen, bof en rubella via het surveillance netwerk en voor 76.7%, 70.9% en 55.1% van alle gekende gevallen van mazelen, bof en rubella. Beide gevallen van AFP werden telefonisch opgevolgd. In de loop van het jaar verliep het bekomen van gegevens steeds vlotter. De bespreking van epidemiologische gegevens gebeurde uitgaande van alle gekende gevallen, ongeacht de meldingsbron. Analyse van de gegevens per geslacht en per seizoen leverde geen essentiële informatie op en wordt hier verder niet besproken. De nationaliteit van de gevallen is niet gekend. 12

14 Leeftijd De leeftijd is gekend voor alle gemelde gevallen. Figuur 8: Percentage van de gevallen van mazelen, bof en rubella per leeftijdsgroep in 2003, België % Mazelen Bof Rubella < 1 j 1-4 j 5-9 j j j >19 j Het percentage gevallen van mazelen, bof en rubella jonger dan 5 jaar bedroeg respectievelijk 35.7%, 26.0% en 70.7%. Voor mazelen en bof observeert men een toename van het aantal gevallen tot de leeftijd van 9 jaar, met vervolgens een afname. Gegevens in de literatuur illustreren algemeen een verschuiving van de gevallen naar oudere leeftijdsgroepen, volgend op een veralgemeend gebruik van het MBR vaccin (3). Vermist de surveillance enkel in Brussel ook de populatie ouder dan 15 jaar betreft, kan men echter uit de gegevens hier weergegeven geen besluiten trekken. Eén rubella geval op 3 betrof een kind minder dan 1 jaar oud dat nog niet gevaccineerd werd. Er werden géén gevallen van congenitale rubella gemeld. Vaccinatiestatus Figuur 9: Vaccinatiestatus van de gemelde gevallen van mazelen, bof en rubella in 2003, België. 100% 80% 60% 40% Ongekend Niet gevaccineerd Gevaccineerd 20% 0% Mazelen Bof Rubella 13

15 Informatie over de vaccinatiestatus werd nagevraagd door de meldende arts. Een vaccinatiekaart was echter niet altijd beschikbaar. Voor rubella is de geobserveerde vaccinatiegraad laag (22.9%) wat verklaard wordt door het feit dat één derde van de gevallen jonger was dan 1 jaar, en dus nog niet gevaccineerd werd. De meerderheid van de gevallen van bof en mazelen waren gevaccineerd (respectievelijk 73.0% en 51.7%). Deze gegevens zeggen echter niets over de efficaciteit van het MBR vaccin (zie verder p15). Verwikkelingen Verwikkelingen kwamen voor bij 2 gevallen van mazelen (5.9%), 1 geval van bof (1.6%) en 3 gevallen van rubella (8.3%). Het ging om infecties van de bovenste en onderste luchtwegen en/of een algemeen slechte toestand. Import uit het buitenland Voor mazelen werd er voor 6 gevallen een link gelegd met een verblijf in het buitenland (Denemarken, Frankrijk, Italië, Polen, Tanzania en Togo) en voor bof voor 7 gevallen (4 gevallen met Frankrijk, en verder telkens 1 geval met Engeland, Turkije en Joegoslavië). 4. Discussie Acute slappe verlamming Surveillance van AFP moet volgens de WHO aan strikte criteria voldoen. De twee belangrijkste indicatoren voor de evaluatie van AFP surveillance zijn de sensitiviteit van het systeem en adequate virologische diagnostiek. * De sensitiviteit wordt weergegeven door de non-polio AFP-rate die het aantal gevallen weergeeft van AFP veroorzaakt door een andere aandoening dan polio, per kinderen jonger dan 15 jaar. In niet-endemische landen wordt een non-polio AFP rate van minimaal 1 per kinderen jonger dan 15 jaar verwacht, wat in België neerkomt op ongeveer 18 gevallen per jaar. In 2003 werden er echter slechts 2 gevallen van AFP gemeld, met een tijdsinterval van 2-3 weken na het optreden van de eerste symptomen voor het eerste geval en 3 maanden voor het tweede geval. In géén van beide gevallen werden stoelgangstalen aangevraagd voor virologisch onderzoek. De surveillance beantwoordt dus voor géén van beide indicatoren aan de vereisten van WHO. Een retrospectieve studie uitgaande van de minimale klinische gegevens (MCD) voor de jaren 2000 tot 2002 zal toelaten informatie te verzamelen over het reëel aantal te verwachten AFP gevallen in België en welke artsen (kinderartsen of neurologen) de diagnose stellen. Indien de surveillance van AFP niet efficiënter wordt in 2004 zullen bijkomende vormen van surveillance, zoals onderzoek van rioolwater op poliovirus, moeten aantonen dat wild poliovirus niet meer circuleert in ons land. * Adequate virologische diagnostiek bestaat uit onderzoek van 2 stoelgangstalen afgenomen met een interval van minimum 24 uur, binnen de 14 dagen na aanvang van de aandoening,. ( Bron : WHO - Field guide for supplementary activities aimed at achieving polio eradication, 1996). 14

16 Mazelen, bof en rubella De diagnose van mazelen, bof en rubella wordt hoofdzakelijk gesteld op klinische grond. Vooral voor exantheemziekten is de klinische diagnose echter hoe langer hoe moeilijker en foute diagnoses zijn dus mogelijk, zowel vals-positieve diagnoses (exantheem van andere oorsprong) als vals-negatieve diagnoses (atypisch klinisch beeld door vaccinatie). In Finland bij voorbeeld, werd het laatste geval van mazelen gezien in 1996, maar jaarlijks worden er nog ongeveer 2000 stalen van vermoedelijke gevallen van mazelen laboratorisch getest (4). Het is dan ook aangewezen om vermoedelijke gevallen van mazelen (en in beperktere mate ook van bof en rubella) laboratorisch te bevestigen via serologie, best af te nemen tussen dag 4 en dag 28 na het verschijnen van de rash. Gevallen van mazelen, bof en rubella in Brussel werden evenveel door huisartsen als door kinderartsen gediagnosticeerd. In het kader van een exhaustieve surveillance van mazelen tegen het jaar 2010 moeten alle huisartsen van België dan ook in het systeem betrokken worden. De hoge vaccinatiegraad bij de gevallen, vooral voor mazelen en bof, kan foutief de indruk wekken dat de efficaciteit (VE, Vaccine Effectiveness) van het MBR vaccin zeer laag is. De vaccinatiegraad voor het MBR vaccin is echter hoog in de algemene bevolking, namelijk 82.4% in Wallonië en 83.4% in Vlaanderen (vaccinatiegraad voor 1 dosis MBR bij kinderen van maand oud, 1999) en dit wordt weerspiegeld bij de gevallen. De beste wijze om de VE van een vaccin te evalueren is uitgaande van een epidemie, waarbij het relatieve risico van ziekte in de niet gevaccineerde groep vergeleken wordt met dat in de gevaccineerde groep (5). Gegevens in de literatuur melden een VE voor het MBR vaccin van 75% tot 90% (6). Uit de bekomen gegevens kunnen geen incidentiecijfers afgeleid worden, vermits slechts een deel van de kinderartsen deelneemt en gevallen ook in een belangrijke mate door huisartsen worden gezien, terwijl enkel huisartsen van Brussel in de surveillance betrokken zijn. Het is dan ook moeilijk om de gedekte populatie door de surveillance te berekenen. De gegevens zijn echter wel nuttig als uitgangspunt voor vergelijkingen met resultaten van de volgende jaren en het opvolgen van trends. 15

17 5. Besluit Na één jaar surveillance kan men besluiten dat de deelname van de aangeschreven artsen nog beperkt is, en zeker onvoldoende is als men streeft naar een exhaustieve surveillance in het kader van uitroeibare aandoeningen. Men kan echter ook besluiten dat 35% van de aangeschreven artsen zich het voorbije jaar vrijwillig hebben ingezet voor het verzamelen van gegevens in een breed kader van uit te roeien aandoeningen in België en Europa. De gegevens zullen toe laten de vooruitgang in het eliminatieproces van mazelen op te volgen en lacunes in de surveillance werden aan het licht gebracht. Dit is dan ook een goed uitgangspunt om het in 2004 proberen beter te doen. Het streefdoel is om meer artsen te betrekken in de surveillance en reeds deelnemende artsen te motiveren om regelmatiger en sneller deel te nemen. Het systeem zal zich in de toekomst verschillend richten tot de twee doelgroepen, kinderartsen en huisartsen, zodat andere interessante aandoeningen voor surveillance volgens de doelgroep in het systeem kunnen opgenomen worden. 6. Referenties 1.Canadian Paediatric Surveillance Program. Surveillance studies in 1999, Acute Flaccid Paralysis. 2.Commissie van de Europese Gemeenschappen. Beschikking van de Europese Commissie van 19/03/2002 tot vaststelling van gevalsdefinities voor het melden van overdraagbare ziekten aan het communautaire netwerk krachtens Beschikking nr. 2119/98/EG van het Europees Parlement en de Raad. 3.Van Casteren V. Epidemiologie van mazelen en bof door de Huisartsenpeilpraktijken, anno Resultaten van de Huisarstenpeilpraktijken. In: Gezondheidsindicatoren Ed. AelvoetW, FortuinM, Hooft P, Vanoverloop J. Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap. 4. Peltola H, Davidkin I, Valle M, Paunio M, Hovi T, Heinonen OP, et al. No measles in Finland. Lancet 1997; 350: Torvaldsen S, McIntyre P B. Observational methods in epidemic assessment of vaccine effectiveness. Communicable Disease Intelligence; Vol 26 No 3, September Efficacy of Mumps Vaccine - Ohio. August 05,

18 7. Bijlagen Bijlage 1: Meldingsformulier Afdeling Epidemiologie Contactpersoon : Tinne Lernout Tel : 02/ tinne.lernout@iph.fgov.be Surveillance van zeldzame aandoeningen bij kinderen Meldingsformulier Maand : April 2004 Geen Meldingen : Stempel : Nummer Aandoening Geboortedatum Initialen 1 Acute slappe verlamming Mazelen Bof Rubella Dit formulier A.U.B. binnen de week na ontvangst terugsturen per post : Tinne Lernout WIV Afd Epidemiologie J. Wytsmanstraat Brussel per fax : 02/

19 Bijlage 2 : Virologische classificatie van gevallen van AFP Isolatie van wild poliovirus Bevestigd geval van polio AFP Restverschijnselen Overlijden of Geen opvolging Experten Comité Polio compatible Geen polio Inadequate virologische diagnostiek Geen restverschijnselen Geen polio Geen isolatie van wild poliovirus Adequate virologische diagnostiek 1 Geen polio Bron : WHO - Field guide for supplementary activities aimed at achieving polio eradication, * Adequate virologische diagnostiek bestaat uit onderzoek van 2 stoelgangstalen afgenomen met een interval van minimum 24 uur, binnen de 14 dagen na aanvang van de aandoening. 18

Surveillance van zeldzame aandoeningen bij kinderen in België

Surveillance van zeldzame aandoeningen bij kinderen in België T. Lernout Surveillance van zeldzame aandoeningen bij kinderen in België. Jaarverslag 2004. Afdeling Epidemiologie, Maart 2005; Brussel (België) Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van

Nadere informatie

ELIMINATIE VAN RUBELLA IN BELGIË

ELIMINATIE VAN RUBELLA IN BELGIË Amendement van het eliminatieplan voor mazelen in België ELIMINATIE VAN RUBELLA IN BELGIË Oktober 2006 Comité voor de eliminatie van mazelen en rubella in België INLEIDING In het nieuw `Strategisch plan

Nadere informatie

FEDERALE OVERHEIDSDIENST VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

FEDERALE OVERHEIDSDIENST VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU FEDERALE OVERHEIDSDIENST VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU WETENSCHAPPELIJK INSTITUUT VOLKSGEZONDHEID JULIETTE WYTSMANSTRAAT 14 1050 BRUSSEL SURVEILLANCE VAN INFECTIEZIEKTEN

Nadere informatie

Surveillance van Infectieziekten bij kinderen in België PediSurv

Surveillance van Infectieziekten bij kinderen in België PediSurv Surveillance van Infectieziekten bij kinderen in België PediSurv Jaarverslag 2007 Epidemiologie Juliette Wytsmanstraat 14 1050 Brussel België http://www.iph.fgov.be IPH/ EPIREPORTS, Nr. 2008-29 Epidemiologie

Nadere informatie

PLAN VOOR DE ELIMINATIE VAN MAZELEN IN BELGIE

PLAN VOOR DE ELIMINATIE VAN MAZELEN IN BELGIE PLAN VOOR DE ELIMINATIE VAN MAZELEN IN BELGIE April 2004 Comité voor de eliminatie van mazelen in België INHOUD 1. INLEIDING 5 2. ALGEMENE INFORMATIE Incidentie van mazelen 6 Nationaal vaccinatiebeleid

Nadere informatie

Mazelen en rubella surveillance overzicht, 1 mei 21 aug 2013 (week 34)

Mazelen en rubella surveillance overzicht, 1 mei 21 aug 2013 (week 34) Mazelen en rubella surveillance overzicht, 1 mei 21 aug 2013 (week 34) Bron gegevens: Osiris/CIb-LCI/CIb-IDS. Auteurs: Esther Swart, Susan Hahné (CIb-EPI). Met dank aan Maarten Mulders, VVG, en Irmgard

Nadere informatie

Surveillance van Infectieziekten bij kinderen in België PediSurv

Surveillance van Infectieziekten bij kinderen in België PediSurv Surveillance van Infectieziekten bij kinderen in België PediSurv Jaarverslag 2009 Afdeling Epidemiologie Juliette Wytsmanstraat 14 1050 Brussel België www.wiv-isp.be PHS 2010-070 Surveillance van Infectieziekten

Nadere informatie

FEDERALE OVERHEIDSDIENST VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

FEDERALE OVERHEIDSDIENST VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU FEDERALE OVERHEIDSDIENST VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU WETENSCHAPPELIJK INSTITUUT VOLKSGEZONDHEID JULIETTE WYTSMANSTRAAT 14 1050 BRUSSEL SURVEILLANCE VAN INFECTIEZIEKTEN

Nadere informatie

Epidemiologische surveillance van Lyme borreliose Borrelia burgdorferi s.l

Epidemiologische surveillance van Lyme borreliose Borrelia burgdorferi s.l Epidemiologische surveillance van Lyme borreliose Borrelia burgdorferi s.l. - 217 Auteurs: T. Lernout, M. Depypere, S. Patteet, K. Lagrou, D. Van Cauteren, B. Kabamba- Mukadi Hoofdpunten - In 217 werden

Nadere informatie

COLLEGE VAN AIDS-REFERENTIELABORATORIA. HIV/AIDS IN BELGIE Toestand op 31 december 2008

COLLEGE VAN AIDS-REFERENTIELABORATORIA. HIV/AIDS IN BELGIE Toestand op 31 december 2008 Ministère de la Santé de la Communauté française WETENSCHAPPELIJK INSTITUUT VOLKSGEZONDHEID AFDELING EPIDEMIOLOGIE COLLEGE VAN AIDS-REFERENTIELABORATORIA HIV/AIDS IN BELGIE Toestand op 31 december 2008

Nadere informatie

De orthodox joodse gemeenschappen in Antwerpen:

De orthodox joodse gemeenschappen in Antwerpen: De orthodox joodse gemeenschappen in Antwerpen: een ondergevaccineerde risicogroep Carine Asnong CLB-arts Provinciaal CLB Antwerpen augustus 2007 mei 2008 mazelencluster in orthodox joodse gemeenschappen

Nadere informatie

Mazelen en rubella surveillance overzicht, 1 mei 14 aug 2013 (week 33)

Mazelen en rubella surveillance overzicht, 1 mei 14 aug 2013 (week 33) Mazelen en rubella surveillance overzicht, 1 mei 14 aug 2013 (week 33) Bron gegevens: Osiris/CIb LCI/CIb IDS. Auteurs: Esther Swart, Mirjam Knol (CIb EPI). Met dank aan Henriette Giesbers, VZP, en Irmgard

Nadere informatie

RSV en influenza seizoen

RSV en influenza seizoen RSV en influenza seizoen 2017-2018 1. Huidige epidemiologie 1.1 WIV Het WIV stelt een wekelijkse update beschikbaar voor de opvolging van het influenza seizoen, aan de hand van de klinische surveillance

Nadere informatie

Tuberculose in Vlaanderen 2002

Tuberculose in Vlaanderen 2002 Tuberculose in Vlaanderen 2002 Inleiding Tuberculose is nog steeds een van de belangrijkste en meest frequent voorkomende geregistreerde infectieziektes. Exacte cijfers zijn pas te verkrijgen na grondige

Nadere informatie

Mazelen en rubella surveillance overzicht, 1 mei 4 sep 2013 (week 36)

Mazelen en rubella surveillance overzicht, 1 mei 4 sep 2013 (week 36) Mazelen en rubella surveillance overzicht, 1 mei 4 sep 2013 (week 36) Bron gegevens: Osiris/CIb-LCI/CIb-IDS. Auteurs: Esther Swart, Susan Hahné (CIb-EPI). Met dank aan Maarten Mulders, VVG, en Irmgard

Nadere informatie

Mazelen surveillance overzicht, 1 mei 4 dec 2013 (week 49)

Mazelen surveillance overzicht, 1 mei 4 dec 2013 (week 49) Mazelen surveillance overzicht, 1 mei 4 dec 2013 (week 49) Bron gegevens: Osiris/CIb-LCI/CIb-IDS. Auteurs: Esther Swart, Susan Hahné (CIb-EPI). Met dank aan Annemarijn van Ginkel, Tessa van t Klooster,

Nadere informatie

CIJFERS INFECTIEZIEKTEN IN BEELD 2013 ANTWERPEN infectieziektebestrijding /

CIJFERS INFECTIEZIEKTEN IN BEELD 2013 ANTWERPEN infectieziektebestrijding / / Rapport CIJFERS INFECTIEZIEKTEN IN BEELD 213 ANTWERPEN infectieziektebestrijding /24.6.214 24.6.214 cijfers infectieziekten in beeld 213 Antwerpen 1/33 Inhoudstafel 1 Overzichtstabel 213 3 2 Cijfers

Nadere informatie

CIJFERS INFECTIEZIEKTEN IN BEELD2013 WEST-VLAANDEREN Infectieziektebestrijding/

CIJFERS INFECTIEZIEKTEN IN BEELD2013 WEST-VLAANDEREN Infectieziektebestrijding/ Rapport CIJFERS INFECTIEZIEKTEN IN BEELD213 WEST-VLAANDEREN Infectieziektebestrijding/24.6.214 24.6.214 cijfers infectieziekten in beeld213 West- 1/31 Inhoudstafel 1 Overzichtstabel 213 3 2 Cijfers infectieziekten

Nadere informatie

CIJFERS INFECTIEZIEKTEN IN BEELD 2013 OOST-VLAANDEREN Infectieziektebestrijding/

CIJFERS INFECTIEZIEKTEN IN BEELD 2013 OOST-VLAANDEREN Infectieziektebestrijding/ / Rapport CIJFERS INFECTIEZIEKTEN IN BEELD 213 OOST-VLAANDEREN Infectieziektebestrijding/24..214 Inhoudstafel 1 Overzichtstabel 213 3 2 Cijfers infectieziekten Oost- 213 3 Cijfers infectieziekten 213 1

Nadere informatie

COLLEGE VAN AIDS-REFERENTIELABORATORIA HIV/AIDS IN BELGIE

COLLEGE VAN AIDS-REFERENTIELABORATORIA HIV/AIDS IN BELGIE Avec le soutien de la Communauté française WETENSCHAPPELIJK INSTITUUT VOLKSGEZONDHEID Operationele Directie Volksgezondheid & Surveillance COLLEGE VAN AIDS-REFERENTIELABORATORIA HIV/AIDS IN BELGIE Toestand

Nadere informatie

Mazelen en rubella surveillance overzicht, 1 mei 11 sep 2013 (week 37)

Mazelen en rubella surveillance overzicht, 1 mei 11 sep 2013 (week 37) Mazelen en rubella surveillance overzicht, 1 mei 11 sep 2013 (week 37) Bron gegevens: Osiris/CIb-LCI/CIb-IDS. Auteurs: Esther Swart, Susan Hahné (CIb-EPI). Met dank aan Henriette Giesbers, VZP, Irmgard

Nadere informatie

Surveillance van meticilline- resistente Staphylococcus aureus (MRSA) in chronische ziekenhuizen in België:

Surveillance van meticilline- resistente Staphylococcus aureus (MRSA) in chronische ziekenhuizen in België: Surveillance van meticilline- resistente Staphylococcus aureus (MRSA) in chronische ziekenhuizen in België: Jaar 2009 B. Jans, Dr. O. Denis & BICS IPH/EPI REPORTS Nr. 2010 065 Depotnummer: D/2010/2505/70

Nadere informatie

Tabel 1: Aantal tekenbeten per provincie en per regio, uitgedrukt in absoluut aantal en per inwoners, juli-december 2015

Tabel 1: Aantal tekenbeten per provincie en per regio, uitgedrukt in absoluut aantal en per inwoners, juli-december 2015 TekenNet.be Resultaten juli-december 2015 Voor toelichtingen: Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid Juliette Wytsmanstraat 14 1050 Brussel T + 32 2 642 51 11 F + 32 2 642 50 01 tekennet@wiv-isp.be

Nadere informatie

SURVEILLANCE VAN TEKENBETEN IN BELGIË

SURVEILLANCE VAN TEKENBETEN IN BELGIË EPIDEMIOLOGIE VAN INFECTIEZIEKTEN SURVEILLANCE VAN TEKENBETEN IN BELGIË 1 W I E W E Z I J N SCIENSANO telt meer dan 700 medewerkers die zich elke dag opnieuw inzetten voor ons motto: levenslang gezond.

Nadere informatie

Mazelen. Coschap Huisarts- en Sociale geneeskunde Huisartsenpraktijk P.A.J. van de Kar Jiske Sloekers

Mazelen. Coschap Huisarts- en Sociale geneeskunde Huisartsenpraktijk P.A.J. van de Kar Jiske Sloekers Mazelen Coschap Huisarts- en Sociale geneeskunde Huisartsenpraktijk P.A.J. van de Kar Jiske Sloekers 25-04-2019 Wat is mazelen? Virusinfectie morbellivirus Aerogene druppel verspreiding Primaire infectie

Nadere informatie

Epidemiologie van Clostridium difficile infecties in België. Rapport 2016 Samenvatting

Epidemiologie van Clostridium difficile infecties in België. Rapport 2016 Samenvatting Epidemiologie van Clostridium difficile infecties in België Rapport 2016 Samenvatting AUTEURS C. VALENCIA, M.-L. LAMBERT Voor het Nationale Referentielaboratorium: M. DELMÉE, J. VAN BROECK Epidemiologie

Nadere informatie

CIJFERS INFECTIEZIEKTEN IN BEELD 2013 VLAAMS-BRABANT Infectieziektebestrijding/

CIJFERS INFECTIEZIEKTEN IN BEELD 2013 VLAAMS-BRABANT Infectieziektebestrijding/ / Rapport CIJFERS INFECTIEZIEKTEN IN BEELD 213 VLAAMS-BRABANT Infectieziektebestrijding/24..214 24..214 cijfers infectieziekten in beeld 213 Vlaams-Brabant 1/32 Inhoudstafel 1 Overzichtstabel 213 3 2 Cijfers

Nadere informatie

Resultaten voor België Vaccinatie bij volwassen Gezondheidsenquête, België, 1997

Resultaten voor België Vaccinatie bij volwassen Gezondheidsenquête, België, 1997 6.4.1. Inleiding. Het belang van vaccinatie programma s is ruimschoots aangetoond geweest. De vragen werden slechts gesteld aan personen van 15 jaar en ouder, aangezien de vaccinale dekking bij kinderen

Nadere informatie

gegevens van TekenNet 2017 en resultaten van de studie op ziektekiemen in teken die werden verzameld op mensen [1]

gegevens van TekenNet 2017 en resultaten van de studie op ziektekiemen in teken die werden verzameld op mensen [1] Gepubliceerd op sciensano.be (https://www.sciensano.be) Home > Surveillance van tekenbeten in België: gegevens van TekenNet 2017 en resultaten van de studie op ziektekiemen in teken die werden verzameld

Nadere informatie

Het referentielaboratorium voor rabiës is op het WIV Departement Pasteur Instituut te Brussel gevestigd.

Het referentielaboratorium voor rabiës is op het WIV Departement Pasteur Instituut te Brussel gevestigd. Referentielaboratorium Het referentielaboratorium voor is op het WIV Departement Pasteur Instituut te Brussel gevestigd. Vaccin tegen bij de mens. Curatieve vaccinatie tegen In 23 zijn 87 personen tegen

Nadere informatie

Surveillance van meticilline- resistente Staphylococcus aureus (MRSA) in chronische ziekenhuizen in België:

Surveillance van meticilline- resistente Staphylococcus aureus (MRSA) in chronische ziekenhuizen in België: Surveillance van meticilline- resistente Staphylococcus aureus (MRSA) in chronische ziekenhuizen in België: Jaar 2010 B. Jans, Dr. O. Denis & BICS IPH/EPI REPORTS Nr. 2011 039 Depotnummer: D/2011/2505/67

Nadere informatie

Mazelen surveillanceoverzicht, 1 mei 18 dec 2013 (week 51)

Mazelen surveillanceoverzicht, 1 mei 18 dec 2013 (week 51) Mazelen surveillanceoverzicht, 1 mei 18 dec 2013 (week 51) Bron gegevens: Osiris/CIb-LCI/CIb-IDS. Auteurs: Annemarijn van Ginkel, Esther Swart, Susan Hahné (CIb-EPI). Met dank aan Tessa van t Klooster,

Nadere informatie

EPIDEMIOLOGIE VAN AIDS EN HIV-INFECTIE IN BELGIË PATIËNTEN IN MEDISCHE OPVOLGING

EPIDEMIOLOGIE VAN AIDS EN HIV-INFECTIE IN BELGIË PATIËNTEN IN MEDISCHE OPVOLGING DIENST EPIDEMIOLOGIE VAN INFECTIEZIEKTEN EPIDEMIOLOGIE VAN AIDS EN HIV-INFECTIE IN BELGIË PATIËNTEN IN MEDISCHE OPVOLGING TOESTAND OP 31 DECEMBER 2016 EPIDEMIOLOGIE VAN AIDS EN HIV- INFECTIE IN BELGIË

Nadere informatie

TekenNet.be. Resultaten januari-december Inleiding

TekenNet.be. Resultaten januari-december Inleiding TekenNet.be Resultaten januari-december 2016 Voor toelichtingen: Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid Juliette Wytsmanstraat 14 1050 Brussel T + 32 2 642 51 11 F + 32 2 642 50 01 tekennet@wiv-isp.be

Nadere informatie

Arbeidsmarktbarometer Onderwijs

Arbeidsmarktbarometer Onderwijs Arbeidsmarktbarometer Onderwijs Basisonderwijs en secundair onderwijs December 29 VLAAMS MINISTERIE VAN ONDERWIJS EN VORMING AGENTSCHAP VOOR ONDERWIJSDIENSTEN (AgODi) Arbeidsmarktbarometer Onderwijs december

Nadere informatie

Epidemiologie van Clostridium difficile infecties in België. Rapport 2016 Samenvatting

Epidemiologie van Clostridium difficile infecties in België. Rapport 2016 Samenvatting Epidemiologie van Clostridium difficile infecties in België Rapport 2016 Samenvatting AUTEURS C. VALENCIA, M.-L. LAMBERT Voor het Nationale Referentielaboratorium: M. DELMÉE, J. VAN BROECK Epidemiologie

Nadere informatie

SURVEILLANCE VAN TEKENBETEN IN BELGIË

SURVEILLANCE VAN TEKENBETEN IN BELGIË EPIDEMIOLOGIE VAN INFECTIEZIEKTEN SURVEILLANCE VAN TEKENBETEN IN BELGIË 1 W I E W E Z I J N SCIENSANO telt meer dan 700 medewerkers die zich elke dag opnieuw inzetten voor ons motto: levenslang gezond.

Nadere informatie

Definitieve resultaten eindejaarscontroles

Definitieve resultaten eindejaarscontroles Definitieve resultaten eindejaarscontroles Persbericht 14 januari 211 2 Na zes weken sensibilisering en alcoholcontroles op de weg maken Staatssecretaris voor Mobiliteit Etienne Schouppe en het Belgisch

Nadere informatie

Rapportering voor het jaar 2011 Referentiecentrum voor Listeria monocytogenes. Straat: Wytsmanstraat 14

Rapportering voor het jaar 2011 Referentiecentrum voor Listeria monocytogenes. Straat: Wytsmanstraat 14 ationaal Referentiecentrum Coördinator referentiecentrum Rapportering voor het jaar 11 Referentiecentrum voor monocytogenes. amen: Dr. Bertrand Sophie en Dr. Mattheus Wesley Tel: /64 5 8 of /64 5 89 Instelling:

Nadere informatie

Surveillancenetwerk voor de ziekte van Creutzfeldt-Jakob in België

Surveillancenetwerk voor de ziekte van Creutzfeldt-Jakob in België WIV - CJD 2001- België 8/04/03 1/7 SCIENTIFIC INSTITUTE OF PUBLIC HEALTH 14, Juliette Wytsmanstreet 1050 Brussels Belgium www.iph.fgov.be/epidemio Contactpersoon voor verdere inlichtingen : Dr. Sophie

Nadere informatie

Mazelen en rubella surveillance overzicht, 1 mei 7 aug 2013 (week 32)

Mazelen en rubella surveillance overzicht, 1 mei 7 aug 2013 (week 32) Mazelen en rubella surveillance overzicht, 1 mei 7 aug 213 (week 32) Bron gegevens: Osiris/CIb-LCI/CIb-IDS. Auteurs: Esther Swart, Mirjam Knol (CIb-EPI). Met dank aan Henriette Giesbers, VZP, en Irmgard

Nadere informatie

Mazelen surveillance overzicht, 1 mei jan 2014 (week 1)

Mazelen surveillance overzicht, 1 mei jan 2014 (week 1) Mazelen surveillance overzicht, 1 mei 2013 1 jan 2014 (week 1) Bron gegevens: Osiris/CIb-LCI/CIb-IDS. Auteurs: Tessa Schurink-van t Klooster, Mirjam Knol (CIb-EPI). Met dank aan Annemarijn van Ginkel,

Nadere informatie

Rapportering voor het jaar 2016 Referentiecentrum voor NOROVIRUS.

Rapportering voor het jaar 2016 Referentiecentrum voor NOROVIRUS. Coördinator referentiecentrum Naam: N. Botteldoorn Tel 02 642 51 83 Fax: 02 642 52 40 Rapportering voor het jaar 2016 Referentiecentrum voor NOROVIRUS. Instelling: WIV Straat: J. Wijtsmanstraat Stad: Brussel

Nadere informatie

Influenza surveillance

Influenza surveillance Influenza surveillance Tijdens de pandemie Hoe het begon in 2009 Begin april eerste infecties Verenigde Staten/Mexico In Nederland 1 e infectie 30 april 11 juni : WHO pandemie Interpandemische fase Laag

Nadere informatie

Resultaten voor Vlaamse Gemeenschap Cardiovasculaire Preventie Gezondheidsenquête, België, 1997

Resultaten voor Vlaamse Gemeenschap Cardiovasculaire Preventie Gezondheidsenquête, België, 1997 6.8.1. Inleiding In deze module worden 2 specifieke preventiedomeinen behandeld: de hypertensie en de hypercholesterolemie. De hart- en vaatziekten zijn aandoeningen die uit het oogpunt van volksgezondheid,

Nadere informatie

Een mazelenepidemie in een orthodox joodse gemeenschap: lessen te leren Referatendag 11 december 2009

Een mazelenepidemie in een orthodox joodse gemeenschap: lessen te leren Referatendag 11 december 2009 Een mazelenepidemie in een orthodox joodse gemeenschap: lessen te leren Referatendag 11 december 2009 Dr. Carine Asnong Provinciaal CLB Antwerpen Mazelen: even opfrissen Ziekteverwekker Transmissie Besmettelijkheid

Nadere informatie

Mazelen surveillance overzicht, 1 mei jan 2014 (week 3)

Mazelen surveillance overzicht, 1 mei jan 2014 (week 3) Mazelen surveillance overzicht, 1 mei 2013 15 jan 2014 (week 3) Bron gegevens: Osiris/CIb-LCI/CIb-IDS. Auteurs: Annemarijn van Ginkel, Susan Hahné (CIb-EPI). Met dank aan Tessa Schurink-van t Klooster,

Nadere informatie

Antwoorden op kamervragen van de Kamerleden Van Gerven en Langkamp over vaccinatie tegen polio, bof, mazelen en rodehond.

Antwoorden op kamervragen van de Kamerleden Van Gerven en Langkamp over vaccinatie tegen polio, bof, mazelen en rodehond. Antwoorden op kamervragen van de Kamerleden Van Gerven en Langkamp over vaccinatie tegen polio, bof, mazelen en rodehond. (2080910270) 1 Wat is uw reactie op het bericht dat de gepromoveerde arts P. uit

Nadere informatie

Studiepopulatie. Gezondheidsenquête, België, 1997.

Studiepopulatie. Gezondheidsenquête, België, 1997. In deze paragraaf worden een aantal kenmerken van de steekproef besproken. Het gaat om de volgende socio-demografische karakteristieken : verblijfplaats : per regio en per provincie; geslacht en leeftijd;

Nadere informatie

Surveillance van Meticilline- Resistente Staphylococcus aureus (MRSA) in Belgische chronische ziekenhuizen:

Surveillance van Meticilline- Resistente Staphylococcus aureus (MRSA) in Belgische chronische ziekenhuizen: Surveillance van Meticilline- Resistente Staphylococcus aureus (MRSA) in Belgische chronische ziekenhuizen: Jaar 2008 B. Jans, Prof. M. Struelens & BICS IPH/EPI REPORTS Nr. 2009 48 Depotnummer: D/2009/2505/

Nadere informatie

Epidemiologische surveillance van invasieve meningokokkeninfecties

Epidemiologische surveillance van invasieve meningokokkeninfecties Epidemiologische surveillance van invasieve meningokokkeninfecties - 7 Auteurs: Nele Boon and Tine Grammens, Wesley Mattheus², Chloé Wyndham-Thomas Revisie: Paloma Carrillo, Romain Mahieu, Sophie Quoilin,

Nadere informatie

Mazelen surveillance overzicht, 1 mei jan 2014 (week 5)

Mazelen surveillance overzicht, 1 mei jan 2014 (week 5) Mazelen surveillance overzicht, 1 mei 2013 29 jan 2014 (week 5) Bron gegevens: Osiris/CIb-LCI/CIb-IDS. Auteurs: Tessa Schurink-van t Klooster, Susan Hahné (CIb-EPI). Met dank aan Annemarijn van Ginkel,

Nadere informatie

Hotels en gelijkgestelde inrichtingen

Hotels en gelijkgestelde inrichtingen Hotels en gelijkgestelde inrichtingen Hotels en gelijkgestelde inrichtingen HET AANBOD IN 2006 Aantal inrichtingen Gemiddelde grootte Dagcapaciteit Bezettingsgraden 2006 1.900 64 121.662 34,8% Januari

Nadere informatie

8 Kinkhoest Rubriekhouder: Mw. dr. H. de Melker, RIVM ( )

8 Kinkhoest Rubriekhouder: Mw. dr. H. de Melker, RIVM ( ) 8 Kinkhoest Rubriekhouder: Mw. dr. H. de Melker, RIVM (1998-2012) Inleiding Kinkhoest is een acute, zeer besmettelijke infectie van de bovenste luchtwegen die veroorzaakt wordt door de bacterie Bordetella

Nadere informatie

PERSBERICHT 25 januari 2012. Definitieve resultaten eindejaarscontroles

PERSBERICHT 25 januari 2012. Definitieve resultaten eindejaarscontroles PERSBERICHT 25 januari 2012 Definitieve resultaten eindejaarscontroles Na zes weken sensibilisering en alcoholcontroles op de weg, maakt het Observatorium voor de Verkeersveiligheid van het BIVV de eindbalans

Nadere informatie

Epidemiologie van carbapenemase producerende enterobacteriën in België: 01/01/ /10/2012

Epidemiologie van carbapenemase producerende enterobacteriën in België: 01/01/ /10/2012 Epidemiologie van carbapenemase producerende enterobacteriën in België: 0/0/202 3/0/202 B. Jans en Y. Glupczynski Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid (WIV), Volksgezondheid en surveillance, Brussel,

Nadere informatie

SEMESTRIEEL REGISTRATIEFORMULIER

SEMESTRIEEL REGISTRATIEFORMULIER SURVEILLANCE VAN METICILLINE-RESISTENTE STAPHYLOCOCCUS AUREUS (MRSA) IN ACUTE ZIEKENHUIZEN IN BELGIË SEMESTRIEEL REGISTRATIEFORMULIER Periode van:.. tot:.. Ziekenhuis: NSIH-code: Indien u geen gebruik

Nadere informatie

Resultaten voor Brussels Gewest Cardiovasculaire Preventie Gezondheidsenquête, België, 1997

Resultaten voor Brussels Gewest Cardiovasculaire Preventie Gezondheidsenquête, België, 1997 6.8.1. Inleiding In deze module worden 2 specifieke preventiedomeinen behandeld: de hypertensie en de hypercholesterolemie. De hart- en vaatziekten zijn aandoeningen die uit het oogpunt van volksgezondheid,

Nadere informatie

Arbeidsmarkt Onderwijs

Arbeidsmarkt Onderwijs Nieuwsbrief FEBRUARI 2010 Arbeidsmarkt Onderwijs Nieuwsbrief nieuwe stijl In dit nummer 1 Inleiding 1 Vlaanderen - Vraag 3 Vlaanderen - Aanbod 5 Brussel - Vraag 6 Brussel - Aanbod De maandelijkse nieuwsbrief

Nadere informatie

Rapportering voor het jaar 2011 Referentiecentrum voor Salmonella en Shigella. Instelling: WIV-ISP Straat: Wytsmanstraat 14 Stad: 1050 Brussels

Rapportering voor het jaar 2011 Referentiecentrum voor Salmonella en Shigella. Instelling: WIV-ISP Straat: Wytsmanstraat 14 Stad: 1050 Brussels Rapportering voor het jaar 2011 Referentiecentrum voor en Shigella Coördinator referentiecentrum Namen: Dr. Bertrand Sophie en Dr. Mattheus Wesley Tel: 02/642 50 82 of 02/642 50 89 Instelling: WIV-ISP

Nadere informatie

Arbeidsmarkt Onderwijs

Arbeidsmarkt Onderwijs Nieuwsbrief OKTOBER 2010 Arbeidsmarkt Onderwijs Inleiding In dit nummer 1 Inleiding 1 Vlaanderen - Vraag 3 Vlaanderen - Aanbod 5 Brussel - Vraag 6 Brussel - Aanbod Elke maand schetsen we u aan de hand

Nadere informatie

Samenvatting. Etiologie. samenvatting

Samenvatting. Etiologie. samenvatting Samenvatting Hoofdstuk 1 is een algemene inleiding op dit proefschrift. Luchtweginfecties zijn veel voorkomende aandoeningen, die door een groot aantal verschillende virussen en bacteriën veroorzaakt kunnen

Nadere informatie

INHOUDSTAFEL INHOUDSTAFEL... 1 LIJST VAN TABELLEN EN FIGUREN... 2

INHOUDSTAFEL INHOUDSTAFEL... 1 LIJST VAN TABELLEN EN FIGUREN... 2 INHOUDSTAFEL INHOUDSTAFEL... 1 LIJST VAN TABELLEN EN FIGUREN... 2 LUIK 1: ENTEROBACTER AEROGENES... 3 1- DEELNAME... 3 2- ENTEROBACTER AEROGENES (E. A.)... 4 3- MULTIRESISTENTE ENTEROBACTER AEROGENES (MREA)...

Nadere informatie

Resultaten voor België Cardiovasculaire preventie Gezondheidsenquête, België, 1997

Resultaten voor België Cardiovasculaire preventie Gezondheidsenquête, België, 1997 6.8.1. Inleiding In deze module worden 2 specifieke preventiedomeinen behandeld: de hypertensie en de hypercholesterolemie. De hart- en vaatziekten zijn aandoeningen die uit het oogpunt van volksgezondheid,

Nadere informatie

Inleiding. Bespreking pagina 1

Inleiding. Bespreking pagina 1 6.3.1. Inleiding Recente onderzoeken hebben toegelaten aan te tonen dat lichamelijke activiteiten een wezenlijke impact hebben op de gezondheidstoestand en dat ze van groot belang zijn op het vlak van

Nadere informatie

Rapportering voor het jaar 2012 Referentiecentrum voor NOROVIRUS.

Rapportering voor het jaar 2012 Referentiecentrum voor NOROVIRUS. Coördinator referentiecentrum Rapportering voor het jaar 2012 Referentiecentrum voor NOROVIRUS. N.Botteldoorn WIV-ISP J. Wytsmanstraat Brussel Tel 02 642 51 83 Fax: 02 642 52 40 Email: Nadine.Botteldoorn@wivisp.be

Nadere informatie

Rubella Synoniemen: rodehond, German measles, Röteln

Rubella Synoniemen: rodehond, German measles, Röteln Rubella Synoniemen: rodehond, German measles, Röteln B06 Bijlage I Rubella en zwangerschap, richtlijnen voor de praktijk Beleid naar aanleiding van een (mogelijk) contact (zie toelichting 1) Inventariseer

Nadere informatie

Arbeidsmarkt Onderwijs

Arbeidsmarkt Onderwijs Nieuwsbrief JULI 2010 Arbeidsmarkt Onderwijs Inleiding In dit nummer 1 Inleiding 1 Vlaanderen - Vraag 3 Vlaanderen - Aanbod 5 Brussel - Vraag 6 Brussel - Aanbod Elke maand schetsen we u aan de hand van

Nadere informatie

Resultaten voor België Ongevallen Gezondheidsenquête, België, 1997

Resultaten voor België Ongevallen Gezondheidsenquête, België, 1997 6.10.1. Inleiding De term ongeval kan gedefinieerd worden als 'elk onverwacht en plots voorval dat schade berokkent of gevaar oplevert (dood, blessures,...) of als ' een voorval dat onafhankelijk van de

Nadere informatie

1. RSV: testaanbod. 1.1 RSV antigeen = sneltest

1. RSV: testaanbod. 1.1 RSV antigeen = sneltest RSV en influenza seizoen 2018-2019 Met het nieuwe RSV seizoen voor de deur en het daaropvolgend influenza seizoen, wilden we graag even stil staan bij de optimale diagnostische keuze. - Voor de detectie

Nadere informatie

Arbeidsmarkt Onderwijs

Arbeidsmarkt Onderwijs Nieuwsbrief MAART 2010 Arbeidsmarkt Onderwijs Inleiding In dit nummer 1 Inleiding 1 Vlaanderen - Vraag 3 Vlaanderen - Aanbod 5 Brussel - Vraag 6 Brussel - Aanbod Elke maand schetsen we u aan de hand van

Nadere informatie

Resultaten voor Brussels Gewest Ongevallen Gezondheidsenquête, België, 1997

Resultaten voor Brussels Gewest Ongevallen Gezondheidsenquête, België, 1997 6.10.1. Inleiding De term ongeval kan gedefinieerd worden als 'elk onverwacht en plots voorval dat schade berokkent of gevaar oplevert (dood, blessures,...) of als ' een voorval dat onafhankelijk van de

Nadere informatie

SURVEILLANCE VAN METICILLINE-RESISTENTE STAPHYLOCOCCUS AUREUS (MRSA) IN ACUTE ZIEKENHUIZEN IN BELGIË SURVEILLANCEFORMULIER

SURVEILLANCE VAN METICILLINE-RESISTENTE STAPHYLOCOCCUS AUREUS (MRSA) IN ACUTE ZIEKENHUIZEN IN BELGIË SURVEILLANCEFORMULIER SURVEILLANCE VAN METICILLINE-RESISTENTE STAPHYLOCOCCUS AUREUS (MRSA) IN ACUTE ZIEKENHUIZEN IN BELGIË SURVEILLANCEFORMULIER Periode van: tot : Naam van het ziekenhuis: NSIH-code: Gegevens jaarlijks te leveren

Nadere informatie

INHOUDSTAFEL. Inhoudstafel - Lijst van tabellen en figuren Deelname Resistentiecijfers Incidentie van nosocomiaal verworven MRSA 5

INHOUDSTAFEL. Inhoudstafel - Lijst van tabellen en figuren Deelname Resistentiecijfers Incidentie van nosocomiaal verworven MRSA 5 Surveillance van MRSA in de Belgische ziekenhuizen: eerste semester INHOUDSTAFEL Inhoudstafel - Lijst van tabellen en figuren 1 1. Deelname. Resistentiecijfers. Incidentie van nosocomiaal verworven MRSA.

Nadere informatie

Arbeidsmarktbarometer 2011 Basisonderwijs en Secundair onderwijs

Arbeidsmarktbarometer 2011 Basisonderwijs en Secundair onderwijs Arbeidsmarktbarometer 2011 Basisonderwijs en Secundair onderwijs Vlaams ministerie van Onderwijs & Vorming Agentschap voor Onderwijsdiensten (AgODi) Koning Albert II-laan 15, 1210 Brussel http://www.ond.vlaanderen.be/wegwijs/agodi

Nadere informatie

Vluchtoord Uden tijdens WO I - Bevolkingsstatistieken

Vluchtoord Uden tijdens WO I - Bevolkingsstatistieken - 0 - De basis/bron van deze gegevens is een MS Office-Excelsheet dat destijds is samengesteld door het Streekarchief Brabant Noordoost te Veghel. Dit Excelsheet is door ondergetekende op een aantal punten

Nadere informatie

Een outbreak van mazelen binnen orthodox-joodse gemeenschappen in Antwerpen

Een outbreak van mazelen binnen orthodox-joodse gemeenschappen in Antwerpen Een outbreak van mazelen binnen orthodox-joodse gemeenschappen in Antwerpen Geert Top 1, Koen De Schrijver 1, Tinne Lernout 2, Martine Sabbe 2, Esther Kissling 2 Samenvatting Van augustus 2007 tot mei

Nadere informatie

Enquête profiel peilartsen 2004

Enquête profiel peilartsen 2004 Enquête profiel peilartsen 004 1. Enquête Jaarlijks wordt de peilartsen gevraagd een korte enquête in te vullen over de karakteristieken van hun praktijk. De enquête waarop deze tekst gebaseerd is, werd

Nadere informatie

Fonds voor Voeding en Welzijn van de federatie Voedingsindustrie

Fonds voor Voeding en Welzijn van de federatie Voedingsindustrie Fonds voor Voeding en Welzijn van de federatie Voedingsindustrie KANDIDAATSDOSSIER 2009-S3031- Fonds voor Voeding en Welzijn van de Federatie Voedingsindustrie Met het Fonds voor Voeding en Welzijn wil

Nadere informatie

Arbeidsmarkt Onderwijs

Arbeidsmarkt Onderwijs Nieuwsbrief SEPTEMBER 2010 Arbeidsmarkt Onderwijs Inleiding In dit nummer 1 Inleiding 1 Vlaanderen - Vraag 3 Vlaanderen - Aanbod 5 Brussel - Vraag 6 Brussel - Aanbod Elke maand schetsen we u aan de hand

Nadere informatie

INHOUDSTAFEL LIJST VAN TABELLEN EN FIGUREN

INHOUDSTAFEL LIJST VAN TABELLEN EN FIGUREN INHOUDSTAFEL 1. Deelname 2 2. Enterobacter aerogenes 3 3. Multiresistente Enterobacter aerogenes (MREA) 4 3.1. Definitie van MREA 4 3.2. Aantal MREA-stammen per ziekenhuis 4 3.3. Resistentiecijfer 4 3.4.

Nadere informatie

Collectief ontslag in de periode van januari 2011 tot en met maart 2011

Collectief ontslag in de periode van januari 2011 tot en met maart 2011 Collectief ontslag in de periode van januari 211 tot en met maart 211 Terminologie In het kader van onder staande uiteenzetting, dient te worden begrepen onder: aankondiging collectief ontslag : aankondiging

Nadere informatie

Collectieve ontslagen (Periode van 19/06/2009 tot 31/05/2010)

Collectieve ontslagen (Periode van 19/06/2009 tot 31/05/2010) Collectieve ontslagen (Periode van 19//29 tot 31/5/21) Terminologie In het kader van onder staande uiteenzetting, dient te worden begrepen onder: aankondiging collectief ontslag : aankondiging van het

Nadere informatie

INHOUDSTAFEL. Inhoudstafel - Lijst van tabellen en figuren Incidentie van nosocomiaal verworven MRSA 5

INHOUDSTAFEL. Inhoudstafel - Lijst van tabellen en figuren Incidentie van nosocomiaal verworven MRSA 5 Surveillance van MRSA in Belgische ziekenhuizen: eerste semester 1 INHOUDSTAFEL Inhoudstafel - Lijst van tabellen en figuren 1 1. Deelname. Resistentiecijfers. Incidentie van nosocomiaal verworven MRSA.

Nadere informatie

1. Vanuit welke locatie moet er gewerkt kunnen worden: - vaste werkplek ja / nee - mobiele werkplek ja / nee - vanuit huis ja / nee

1. Vanuit welke locatie moet er gewerkt kunnen worden: - vaste werkplek ja / nee - mobiele werkplek ja / nee - vanuit huis ja / nee Vragenlijst 1: INVENTARISATIE GEBRUIKERSEISEN Algemene gegevens - Ik ben werkzaam bij: - GGD Fryslân ja / nee - GGD Groningen ja / nee - GGD Drenthe ja / nee - Ik ben in functie bij de GGD als: - Administratieve

Nadere informatie

SURVEILLANCE VAN DE MULTIRESISTENTE STAPHYLOCOCCUS AUREUS (MRSA) IN DE BELGISCHE ZIEKENHUIZEN

SURVEILLANCE VAN DE MULTIRESISTENTE STAPHYLOCOCCUS AUREUS (MRSA) IN DE BELGISCHE ZIEKENHUIZEN WIV SURVEILLANCE VAN DE MULTIRESISTENTE STAPHYLOCOCCUS AUREUS (MRSA) IN DE BELGISCHE ZIEKENHUIZEN Contactpersoon: Mevr. Béatrice JANS Tel: /6.7. - Fax: /6.. - E-mail: bea.jansepi.ihe.be Inleiding Resultaten.

Nadere informatie

FR 7,2 / Tuberculose kan eender wie treffen maar komt vaker voor bij mensen uit landen met een hoge incidentie. Incidentie /100.

FR 7,2 / Tuberculose kan eender wie treffen maar komt vaker voor bij mensen uit landen met een hoge incidentie. Incidentie /100. TUBERCULOSE in België Dankzij de verplichte melding van alle gevallen van actieve tuberculose kunnen de VRGT (Vlaamse Vereniging voor Respiratoire Gezondheidszorg en Tuberculosebestrijding) en de FARES

Nadere informatie

AANVRAAG TOT ERKENNING OF HERNIEUWING VAN ERKENNING VAN EEN LABORATORIUM VOOR PATHOLOGISCHE-ANATOMIE

AANVRAAG TOT ERKENNING OF HERNIEUWING VAN ERKENNING VAN EEN LABORATORIUM VOOR PATHOLOGISCHE-ANATOMIE AANVRAAG TOT ERKENNING OF HERNIEUWING VAN ERKENNING VAN EEN LABORATORIUM VOOR PATHOLOGISCHE-ANATOMIE Te sturen, volledig ingevuld en ondertekend aan : FOD van Volksgezondheid, Veiligheid van de voedselketen

Nadere informatie

Definitieve resultaten Bob-eindejaarscontroles

Definitieve resultaten Bob-eindejaarscontroles PERSBERICHT 07 februari 2013 Definitieve resultaten Bob-eindejaarscontroles Na zes weken sensibilisering en alcoholcontroles op de weg, maakt het Kenniscentrum voor de Verkeersveiligheid van het BIVV de

Nadere informatie

Resultaten voor Brussels Gewest Vaccinatie bij Volwassenen Gezondheidsenquête, België, 1997

Resultaten voor Brussels Gewest Vaccinatie bij Volwassenen Gezondheidsenquête, België, 1997 6.4.1. Inleiding. Het belang van vaccinatie programma s is ruimschoots aangetoond geweest. De vragen werden slechts gesteld aan personen van 15 jaar en ouder, aangezien de vaccinale dekking bij kinderen

Nadere informatie

Samenvatting. Samenvatting

Samenvatting. Samenvatting amenvatting Het aantal mensen met dementie neemt toe. De huisarts speelt een sleutelrol in het (h)erkennen van signalen die op dementie kunnen wijzen en hiermee in het stellen van de diagnose dementie,

Nadere informatie

Rapportering voor het jaar 2014 Referentiecentrum voor NOROVIRUS.

Rapportering voor het jaar 2014 Referentiecentrum voor NOROVIRUS. Coördinator referentiecentrum Naam: N.Botteldoorn Tel 02 642 51 83 Fax: 02 642 52 40 Rapportering voor het jaar 2014 Referentiecentrum voor NOROVIRUS. Instelling: WIV Straat: J. Wijtsmanstraat Stad: Brussel

Nadere informatie

Arbeidsmarktbarometer Onderwijs

Arbeidsmarktbarometer Onderwijs Arbeidsmarktbarometer Onderwijs Basisonderwijs en secundair onderwijs Oktober 21 VLAAMS MINISTERIE VAN ONDERWIJS EN VORMING AGENTSCHAP VOOR ONDERWIJSDIENSTEN (AgODi) Inhoudstafel INHOUD Inleiding 3 Hoofdstuk

Nadere informatie

Clostridium difficile-infecties in Belgische ziekenhuizen : resultaten van de nationale surveillance. juli december 2008

Clostridium difficile-infecties in Belgische ziekenhuizen : resultaten van de nationale surveillance. juli december 2008 Clostridium difficile-infecties in Belgische ziekenhuizen : resultaten van de nationale surveillance juli 2006 - december 2008 Dr. Marie-Laurence Lambert Afdeling Epidemiologie Contact : mllambert@iph.fgov.be

Nadere informatie

De inflatie zakte in juni nog tot 1,5 punten. De daaropvolgende maanden steeg de inflatie tot 2,0 in augustus (Bron: NBB).

De inflatie zakte in juni nog tot 1,5 punten. De daaropvolgende maanden steeg de inflatie tot 2,0 in augustus (Bron: NBB). NOTARISBAROMETER VASTGOED WWW.NOTARIS.BE T3 2017 Barometer 34 MACRO-ECONOMISCH Het consumentenvertrouwen trekt sinds juli terug aan, de indicator stijgt van -2 in juni naar 2 in juli en bereikte hiermee

Nadere informatie

Arbeidsmarkt Onderwijs

Arbeidsmarkt Onderwijs Nieuwsbrief AUGUSTUS 2010 Arbeidsmarkt Onderwijs Inleiding In dit nummer 1 Inleiding 1 Vlaanderen - Vraag 3 Vlaanderen - Aanbod 5 Brussel - Vraag 6 Brussel - Aanbod Elke maand schetsen we u aan de hand

Nadere informatie

Jaar N Jaar N. Leeftijdsgroep < 1 j. 0 1 j. - 4 j j j j j j j j j. 96 > 65 j.

Jaar N Jaar N. Leeftijdsgroep < 1 j. 0 1 j. - 4 j j j j j j j j j. 96 > 65 j. Referentielaboratorium Brussel Inleiding De resultaten in de onderstaande tabel zijn gebaseerd op patiënten van wie : een staal naar het referentielaboratorium is verstuurd (U.C.L. - Brussel) voor diagnose;

Nadere informatie

Nivel Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over symptomen en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen

Nivel Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over symptomen en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen Nivel Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over symptomen en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen bijgewerkt op: 31 oktober 2018 Inhoud Samenvatting Populatie Actuele

Nadere informatie

Epidemiologie van carbapenemase producerende enterobacteriaceae (CPE) en aanbevelingen in België:

Epidemiologie van carbapenemase producerende enterobacteriaceae (CPE) en aanbevelingen in België: Epidemiologie van carbapenemase producerende enterobacteriaceae (CPE) en aanbevelingen in België: Jaar 2012 B. Jans en Y. Glupczynski etenschappelijk Instituut Volksgezondheid (IV), OD Volksgezondheid

Nadere informatie

Stand van zaken en vooruitzichten. 1 Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen

Stand van zaken en vooruitzichten. 1 Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen BLAUWTONG Stand van zaken en vooruitzichten Jozef Hooyberghs FAVV DG Controlebeleid Gent, 21 november 2007 1 Federaal Agentschap voor de Inhoud Situatie in België Situatie in Europa Maatregelen in België

Nadere informatie