ENERGIEK RENOVEREN Presentatie Energie neutraal renoveren In Wageningen

Transcriptie

1 ENERGIEK RENOVEREN Presentatie Energie neutraal renoveren In Wageningen Bouw Lokalen Bouwlokalen Nuth

2 2 PassiefhuisSp ecialist European certified passive house designer Clarence Rose Ben Hartman Richard Fielt Oskar Oldeman Carl-Peter Goossen Bouwlokalen Nuth

3 VOORBEELD UIT DE PRAKTIJK: frisse passiefschool te Ede Stichtingskosten geraamd: ,- (crisis:-7,5% marktwerking) Stichtingskosten werkelijk: ,- ( 1.2,-/m 2 bvo, excl. btw) Bijdrage subsidie 1.,- Eigen bijdrage duurzaamheid van de school: 53,- Eigen bijdrage 47,- Praktijkvoorbeeld Bouwlokalen Nuth

4 4 Post onvoorzien in stichtingskostenraming: 5% (wordt meestal gesteld op 1% en soms op 8%) Bouwlokalen Nuth Passief Bouwen

5 5 Duurzaam bouwen is duur - business as usual is onbetaalbaar Bouwlokalen Nuth

6 6 Doelstellingen overheid 26 - EPC,8 } EPC,6 Europees beleid EPC, EPC (energieneutraal) Energy Performance of Buildings Directive 21/31/EU (EPBD) 25 alle gebouwen in Nederland energieneutraal Om dit te kunnen berekenen komt er een EPG (energie prestatie gebouwen) NEN 712. Deze wordt van kracht in bouwbesluit 212 Definitie energieneutraal: Output duurzaam opgewekte energie Input fossiele brandstof Bouwlokalen Nuth

7 7 Wat is energie neutraal? Veel termen in gebruik: Energie: -neutraal, -nul, -balans, -evenwicht, -indifferent Energieplus of energieleverend CO2: -neutraal, -balans, -emissievrij Nulenergie Klimaatneutraal EPC = nzeb (near Zero Energy Buildings) enz. Bron: Ernst-Jan Bakker TNO Bouwlokalen Nuth

8 8 Wat is energie neutraal? Gehanteerde kaders zijn veelal onduidelijk Gebouwgebonden, gebruikersgebonden (ook transport?) en (bouw)materiaalgebonden Gebruiksfase, realisatiefase (productie, transport, bouw) en sloop Welke systeemgrenzen Bron: Ernst-Jan Bakker TNO Bouwlokalen Nuth

9 9 Wat is energie neutraal? Energieneutraal past beter bij gebouwen dan CO2- of klimaatneutraal Richtlijnen voor goede definitie (AgentschapNL) Jaarlijks energieverbruik nul. Jaarlijks niet meer energie uit openbaar net gebruiken dan het gebouw duurzaam opwekt of betrekt uit duurzame bronnen uit directe omgeving. Geef de systeemgrenzen voor deze directe omgeving aan. Energievraag is de gemeten behoefte voor gebouw- en gebruikersgebonden functies. (CO2 is afgeleide van MJ/ of kwh). Bron: Ernst-Jan Bakker TNO Bouwlokalen Nuth

10 1 1. Reduceer de vraag (energie besparing) 2. Zet duurzame energie bronnen in Trias energetica Energie vraag 3. Gebruik fossiele brandstoffen zo schoon mogelijk Bouwlokalen Nuth

11 11 1. Reduceer de vraag (energie besparing) 2. Zet duurzame energie bronnen in Trias energetica Energie vraag 3. Gebruik fossiele brandstoffen zo schoon mogelijk Bouwlokalen Nuth

12 12 1. Reduceer de vraag (energie besparing) Passiefhuis 2. Zet duurzame energie bronnen in Trias energetica Energie vraag 3. Gebruik fossiele brandstoffen zo schoon mogelijk Bouwlokalen Nuth

13 13 1. Reduceer de vraag (energie besparing) Passiefhuis 2. Zet duurzame energie bronnen in Pelletkachel+ Zon energie Trias energetica Energie vraag 3. Gebruik fossiele brandstoffen zo schoon mogelijk Bouwlokalen Nuth

14 14 Passief Bouwen Bouwlokalen Nuth

15 Renovatie naar passiefhuis Kerkrade Bouwlokalen Nuth

16 Renovatie naar passiefhuis Kerkrade Bouwlokalen Nuth

17 17 Verbouw in Kerkrade in 8 dagen Bouwlokalen Nuth

18 18 Bestaande woning Roghorst Wageningen Bouwlokalen Nuth

19 19 Bestaande woning Roghorst Wageningen Bouwlokalen Nuth

20 2 Na passiefhuis renovatie Bouwlokalen Nuth

21 21 Na passiefhuis renovatie Bouwlokalen Nuth

22 22 Na passiefhuis renovatie Bouwlokalen Nuth

23 23 Na passiefhuis renovatie Bouwlokalen Nuth

24 24 Na passiefhuis renovatie Bouwlokalen Nuth

25 25 Na passiefhuis renovatie Bouwlokalen Nuth

26 Uw Woning Bouwlokalen Nuth

27 Uw Woning Bouwlokalen Nuth

28 28 Kosten per woning Verbouwkosten met pelletkachel en PV-cellen 95.5,-- (energie neutraal) Verbouwkosten zonder PV-cellen 85.,-- Verbouwkosten zonder pelletkachel en PV-cellen 73., Bouwlokalen Nuth

29 29 Dit gaat de particulier niet doen dus! Bouwlokalen Nuth

30 3 Dit gaat de particulier niet doen dus! Zoveel geld heb ik niet, waar moet ik het geld vandaan halen We blijven hier toch niet lang meer wonen Het huis is dit niet waard Zit al te hoog met mijn hypotheek Ik heb net onderhoud gedaan Ik hoef het alleen in mijn woonkamer warm te hebben Bouwlokalen Nuth

31 Waarom wel doen! Afhankelijkheid fossiele brandstoffen Bron DWA Bouwlokalen Nuth

32 32 Energieneutraal de opgave Bouwlokalen Nuth

33 33 Ten Eerste: Niet zo maar een techniek toepassen op een bestaande warmtevraag Ten Tweede: Renovatie legt het systeem vast voor de komende 3 jaar! Ten Derde: Streef naar maximaal haalbare. 8-9% besparing is haalbaar Dus doe het nu goed en niet half! No-regret maatregelen Bouwlokalen Nuth

34 34 Woonlasten Bron: Rapport RU groningen COELO Woonlastenmonitor 212 Energie en water is 52% van 47% => nu 24,4% totale woonlasten Bouwlokalen Nuth

35 35 Woonlasten Woonlasten Nederland hoogste van Europa Uit onderzoek voor de Europese Commissie blijkt dat de woonlasten in Nederland de hoogste van Europa zijn. In Nederland slokken de woonlasten gemiddeld 3,9% van het besteedbaar inkomen op, terwijl het Europese gemiddelde 22,2% is. Met name huurders hebben met een percentage van 38,7% een hoge woonlastenquote. Opvallend is ook de hoge woonlastenquote van de 2% huishoudens met de laagste inkomens in Nederland: bijna de helj (47,4%) van hun besteedbaar inkomen gaat op aan woonlasten Bouwlokalen Nuth

36 36 Woonlasten Bouwlokalen Nuth

37 37 Woonlasten Hoe ziet de woonlasten er over 1 jaar eruit als we niets doen? Rekenkamer: in jaar 223 is 5% van de woonlasten energie en water Bouwlokalen Nuth

38 38 Woonlasten Bouwlokalen Nuth

39 39 Woonlasten voor Roghorst Wageningen Bouwlokalen Nuth

40 ALGEMENE'GEGEVENS ENERGIEVERBRUIK/KOSTEN'EERSTE'JAAR bestaand kosten nieuw kosten naam$ dhr.$kusters gas $kwh 5.5 $kwh adres Roghorst$ $MJ 19.8 $MJ postcode/plaats Wageningen 1.7 $m $m3 517 biogas $kwh $kwh gebouwtype tussenwoning $MJ $MJ $m3 $m3 AANNAMES elektriciteit 3.55 $kwh $kwh 598 prijs$gas,582 $per$m $MJ $MJ prijs$vaste$kosten$gas 19,68 stadsverwarming $kwh $kwh prijs$per$kwh$elektriciteit$afnemen,18 $per$kwh $MJ $MJ prijs$vaste$kosten$elek. 21,78 pelletkachel $kwh $kwh prijs$per$mj$(stadsverwarming),29 $per$mj $MJ $MJ prijs$vaste$kosten$stadsverw. 6 $kg $kg prijs$per$kg$pellets,267 $per$kg prijs$biogas,5 $per$m3 opwekking$elektriciteit $kwh $kwh prijs$vaste$kosten$biogas 2 $MJ $MJ totaal$energieverbruik $kwh $ $kwh $1.115 stijging$gasprijs 14,9% (standaard$14,9%$cbs) stijging$$elektriciteitsprijs 15,88% (standaard$15,88%$cbs) RESERVERING'ONDERHOUD'PER'JAAR bestaand nieuw stijging$stadsverarmingsprijs 15,% schilder 75 index$inflatie 11,78% (standaard$11,78%$cbs) onderhoud$warmtesinstallatie vervanging$gevel$op$termijn,$stel 1. omrekenfactor$mj$pe$gas$ssss>$m3$gas,28433 (standaard$,28433$tno) vervanging$cv 2 2 omrekenfactor$mj$pe$elek.$ss>$kwh$elek.,18342 (standaard$,18342$tno) omrekenfactor$mj$pe$elek.$ss>$kg$pellets,57143 (standaard$,57143) omrekenfactor$mj$pe$gas$ssss>$m3$biogas,28 totaal $2.2 $45 PERIODE start$jaar 214 $jaartal ENERGIEMETER start$maand 1 $maandtal te$beschouwen$periode 3 $jaar $ 5.$ 1.$ 15.$ 2.$ 25.$ kwh LENING looptijd$lening$(o.b.v.$annuiteit) 25 $jaar annuiteit$rente$bank 4,5% korting$annuiteit$rente,5% BESTAANDE'SITUATIE reken$annuiteit$rente 4,% *)$leensom$ 63. BOUWKOSTEN verbouwkosten$ingreep$inclusief$btw 73. *)$verwerkt$in$leensom NIEUWE'SITUATIE eigen$bijdrage$aan$de$verbouwkosten 1. *)$verwerkt$in$leensom BELASTINGEN eigen$woningforfait,6% stijging$wozswaarde 2. aftrekbaar$in$belastingschijf$ 38,% kosten$forfait 46 per$jaar SUBSIDIES subsidie$(eenmalig) jaarlijkse$subsidie duur$jaarlijkse$subsidie jaar index$jaarlijkse$subsidie 12,% prijzen/kosten$zijn$inclusief$belastingen$en$btw prijzen/kosten$worden$automatisch$geindexeerd opwekking$energie$uitsluitend$voor$eigen$gebruik$(geen$teruglevering) Renovatie zonder PV en PK elektriciteit$ elektriciteit$opwekken$ stadsverwarming$ pelletkachel$ gas$ biogas$ AFNAME'ENERGIEGEBRUIK E56,84% 4 KOSTENEBATEN'ANALYSE'GEBOUWRENOVATIE'BLAD'1' Bouwlokalen Nuth

41 omrekenfactor$mj$pe$gas$ssss>$m3$gas,28433 (standaard$,28433$tno) ve omrekenfactor$mj$pe$elek.$ss>$kwh$elek.,18342 (standaard$,18342$tno) 41 Renovatie zonder PV en PK omrekenfactor$mj$pe$elek.$ss>$kg$pellets,57143 (standaard$,57143) omrekenfactor$mj$pe$gas$ssss>$m3$biogas,28 to PERIODE start$jaar start$maand te$beschouwen$periode 214 $jaartal 1 $maandtal 3 $jaar LENING looptijd$lening$(o.b.v.$annuiteit) 25 $jaar annuiteit$rente$bank 4,5% korting$annuiteit$rente,5% BE reken$annuiteit$rente 4,% *)$leensom$ 63. BOUWKOSTEN verbouwkosten$ingreep$inclusief$btw 73. *)$verwerkt$in$leensom N eigen$bijdrage$aan$de$verbouwkosten 1. *)$verwerkt$in$leensom BELASTINGEN eigen$woningforfait,6% stijging$wozswaarde 2. aftrekbaar$in$belastingschijf$ 38,% kosten$forfait 46 per$jaar SUBSIDIES subsidie$(eenmalig) jaarlijkse$subsidie duur$jaarlijkse$subsidie index$jaarlijkse$subsidie prijzen/kosten$zijn$inclusief$belastingen$en$btw prijzen/kosten$worden$automatisch$geindexeerd opwekking$energie$uitsluitend$voor$eigen$gebruik$(geen$teruglevering) jaar 12,% $ E Bouwlokalen Nuth

42 ENERGIEVERBRUIK/KOSTEN'EERSTE'JAAR bestaand kosten nieuw kosten gas $kwh 5.5 $kwh $MJ 19.8 $MJ 1.7 $m $m3 517 biogas $kwh $kwh $MJ $MJ $m3 $m3 elektriciteit 3.55 $kwh $kwh $MJ $MJ stadsverwarming $kwh $kwh $MJ $MJ pelletkachel $kwh $kwh $MJ $MJ $kg $kg opwekking$elektriciteit $kwh $kwh $MJ $MJ totaal$energieverbruik $kwh $ $kwh $1.115 RESERVERING'ONDERHOUD'PER'JAAR bestaand nieuw schilder 75 onderhoud$warmtesinstallatie vervanging$gevel$op$termijn,$stel 1. vervanging$cv Bouwlokalen Nuth totaal $2.2 $45 ENERGIEMETER Renovatie zonder PV en PK 42

43 Renovatie zonder PV en PK totaal $2.2 $45 ENERGIEMETER $ 5.$ 1.$ 15.$ 2.$ 25.$ BESTAANDE'SITUATIE NIEUWE'SITUATIE AFNAME'ENERGIEGEBRUIK elektriciteit$ elektriciteit$opwekken$ stadsverwarming$ pelletkachel$ gas$ biogas$ E56,84% kwh Bouwlokalen Nuth

44 GRAFIEK(NIEUWE(SITUATIE,(KOSTEN!PER!JAAR ALGEMENE'GEGEVENS subsidie( naam$ belasvng( adres 18.( postcode/plaats onderhoud( GRAFIEK(NIEUWE(EN(BESTAANDE(SITUATIE,(KOSTEN!PER!JAAR ENERGIEVERBRUIK/KOSTEN'EERSTE'JAAR bestaand( nieuw( gas energie( dhr.$kusters eigen(inbreng,(rente(en(aflossing( Roghorst$222 Wageningen 16( biogas 16.( gebouwtype tussenwoning 14( 14.( AANNAMES elektriciteit,582 $per$m3 19,68,18 $per$kwh 21,78,29 $per$mj 6,267 $per$kg,5 $per$m3 2 jaar energiereservering totaal cumulatief opwekking$elektriciteit (standaard$15,88%$cbs) = RESERVERING'ONDERHOUD'PER'JAAR 4( schilder onderhoud$warmtesinstallatie KOSTEN!EENMALIG vervanging$gevel$op$termijn,$stel 2( nieuwvervanging$cv (standaard$11,78%$cbs) 244( 243( 241( 239( (standaard$,57143) 24( 238( 237( (standaard$,18342$tno) 242( (standaard$,28433$tno) 3 $jaar H92 LENING H878 looptijd$lening$(o.b.v.$annuiteit) H H829 annuiteit$rente$bank 4,5% H83 korting$annuiteit$rente,5% H776 reken$annuiteit$rente 4,% H748 *)$leensom$ H H H656 BOUWKOSTEN H622 verbouwkosten$ingreep$inclusief$btw H H552 eigen$bijdrage$aan$de$verbouwkosten H H475 BELASTINGEN H435 eigen$woningforfait,6% H H349 stijging$wozswaarde H33 aftrekbaar$in$belastingschijf$ 38,% H255 kosten$forfait H H H11 SUBSIDIES H45 subsidie$(eenmalig) jaarlijkse$subsidie duur$jaarlijkse$subsidie ,% 46 index$jaarlijkse$subsidie prijzen/kosten$zijn$inclusief$belastingen$en$btw prijzen/kosten$worden$automatisch$geindexeerd opwekking$energie$uitsluitend$voor$eigen$gebruik$(geen$teruglevering) + totaal $jaartal energiereservering subsidie $jaar *)$verwerkt$in$leensom *)$verwerkt$in$leensom per$jaar jaar bestaand $kwh $MJ $m3 $kwh 661 $MJ $kwh $MJ $kwh $MJ $kg ( kosten $kwh $MJ 517 $m3 $kwh $MJ 598 $m3 $kwh $MJ $kwh $MJ $kwh $MJ $kg $kwh $MJ 8.7 $kwh $1.838 $1.115 nieuw 25 2 $2.2 $45 ENERGIEMETER KOSTEN!PER!MAAND totaal cumulatief bestaand totaal NIEUWE(SITUATIE,(KOSTEN!PER!JAAR 1 $maandtal bruto belasting bijdrage subsidie $m3 $kwh $MJ $kwh totaal$energieverbruik 6( NETTO!KOSTEN $MJ nieuw ( 215( 216( 217( 218( 219( 22( 221( 222( 223( 224( 225( 226( 227( 228( 229( 23( 231( 232( 233( 234( 235( 236( 237( 238( 239( 24( 241( 242( 243( 244( (standaard$14,9%$cbs) 235( 231( 229( 228( 227( 225(,28433,18342,57143,28 1( 8( 12( kosten $kwh $ nieuw verschil 5.$ GRAFIEK(VERSCHIL(NIEUW(T.O.V.(BESTAAND!KOSTEN!CUMULATIEF 1.$ 388 H H48 42 H45 49 H41 15.( 417BESTAANDE'SITUATIE H H H31 1.( 443 H H H H15 5.( 483NIEUWE'SITUATIE H H7 56 H3 ( elektriciteit$ elektriciteit$opwekken$ H5.( stadsverwarming$ pelletkachel$ H1.( gas$ biogas$ H15.( H2.( Bouwlokalen Nuth 15.$ 2.$ 25.$ 2.( AFNAME'ENERGIEGEBRUIK E56,84% 214( 215( 216( 217( 218( 219( 22( 221( 222( 223( 224( 225( 226( 227( 228( 229( 23( 231( 232( 233( 234( 235( 236( 237( 238( 239( 24( 241( 242( 243( 244( PERIODE start$jaar BESTAANDE(SITUATIE,(KOSTEN!PER!JAAR start$maand te$beschouwen$periode 226( 223( 221( 222( 219( 22( 218( 217( 215( 216( omrekenfactor$mj$pe$gas$ssss>$m3$gas H2.( omrekenfactor$mj$pe$elek.$ss>$kwh$elek. omrekenfactor$mj$pe$elek.$ss>$kg$pellets omrekenfactor$mj$pe$gas$ssss>$m3$biogas 224( ( pelletkachel 236( 14,9% 15,88% 15,% 11,78% 23( stijging$gasprijs stijging$$elektriciteitsprijs 2.( stijging$stadsverarmingsprijs index$inflatie stadsverwarming 234( 4.( 233( prijs$per$kwh$elektriciteit$afnemen prijs$vaste$kosten$elek. 1.( prijs$per$mj$(stadsverwarming) prijs$vaste$kosten$stadsverw. 8.( prijs$per$kg$pellets prijs$biogas 6.( prijs$vaste$kosten$biogas 232( prijs$gas 12.( prijs$vaste$kosten$gas bestaand kwh KOSTENABATEN!ANALYSE!GEBOUWRENOVATIE!BLAD!2! KOSTENEBATEN'ANALYSE'GEBOUWRENOVATIE'BLAD'1' Renovatie zonder PV en PK 214( 44

45 GRAFIEK(NIEUWE(SITUATIE,(KOSTEN!PER!JAAR ALGEMENE'GEGEVENS naam$ dhr.$kusters belasvng( subsidie( onderhoud( energie( eigen(inbreng,(rente(en(aflossing( adres Roghorst$ ( postcode/plaats Wageningen tussenwoning,582 $per$m3 19,68,18 $per$kwh 21,78,29 $per$mj 6,267 $per$kg,5 $per$m3 2 (standaard$14,9%$cbs) (standaard$15,88%$cbs) nieuw 244( 243( 241( 242( 239( 24( 238( 237( 235( 236( (standaard$,18342$tno) bijdrage subsidie 1. + totaal jaar energiereservering totaal cumulatief + ENERGIEMETER 214 $jaartal 1 $maandtal NIEUWE(SITUATIE,(KOSTEN!PER!JAAR 3 $jaar bruto belasting energiereservering subsidie I LENING I I24 looptijd$lening$(o.b.v.$annuiteit) 25 $jaar I I28 annuiteit$rente$bank ,5% I I ,5% I I216 korting$annuiteit$rente I I221 reken$annuiteit$rente 4,% I I225 *)$leensom$ I I I I I I239 BOUWKOSTEN I I244 verbouwkosten$ingreep$inclusief$btw 84. *)$verwerkt$in$leensom I eigen$bijdrage$aan$de$verbouwkosten *)$verwerkt$in$leensom I I I BELASTINGEN I eigen$woningforfait ,6% I stijging$wozswaarde I ,% I aftrekbaar$in$belastingschijf$ I kosten$forfait 46 per$jaar I I I SUBSIDIES I subsidie$(eenmalig) jaarlijkse$subsidie duur$jaarlijkse$subsidie 146jaar ,% index$jaarlijkse$subsidie prijzen/kosten$zijn$inclusief$belastingen$en$btw prijzen/kosten$worden$automatisch$geindexeerd opwekking$energie$uitsluitend$voor$eigen$gebruik$(geen$teruglevering) KOSTEN!PER!MAAND totaal cumulatief ( 1. totaal PERIODE start$jaar start$maand BESTAANDE(SITUATIE,(KOSTEN!PER!JAAR te$beschouwen$periode bestaand ( onderhoud$warmtesinstallatie KOSTEN!EENMALIG vervanging$gevel$op$termijn,$stel vervanging$cv 2( (standaard$,28433$tno) 234( 231( 229( RESERVERING'ONDERHOUD'PER'JAAR = schilder (standaard$11,78%$cbs) (standaard$,57143) $kwh $MJ $kwh totaal$energieverbruik6( NETTO!KOSTEN,28433,18342,57143,28 23( 227( 225( 226( 224( 221( 222( 219( 22( 218( 217( 215( 216( 223( I2.( omrekenfactor$mj$pe$gas$ssss>$m3$gas omrekenfactor$mj$pe$elek.$ss>$kwh$elek. I4.( omrekenfactor$mj$pe$elek.$ss>$kg$pellets omrekenfactor$mj$pe$gas$ssss>$m3$biogas opwekking$elektriciteit 233( 14,9% 15,88% 15,% 11,78% 228( stijging$gasprijs 2.( stijging$$elektriciteitsprijs stijging$stadsverarmingsprijs ( index$inflatie 232( 4.( 8( bestaand $ nieuw verschil 5.$ 3.( 389 I I I27 25.( 39 I I17 BESTAANDE'SITUATIE 43 I12 2.( 41 I6 417 I ( NIEUWE'SITUATIE ( elektriciteit$ 5.( elektriciteit$opwekken$ stadsverwarming$ ( pelletkachel$ I5.( gas$ biogas$ I1.( I15.( Bouwlokalen Nuth $MJ $m3 $kwh $MJ 598 $m3 $kwh $MJ $kwh $MJ $kwh $MJ 32 $kg $kwh $MJ 8.7 $kwh $1.838 $9 nieuw 15 $2.2 $15 214( 215( 216( 217( 218( 219( 22( 221( 222( 223( 224( 225( 226( 227( 228( 229( 23( 231( 232( 233( 234( 235( 236( 237( 238( 239( 24( 241( 242( 243( 244( 14.( AANNAMES prijs$gas 12.( prijs$vaste$kosten$gas prijs$per$kwh$elektriciteit$afnemen 1.( prijs$vaste$kosten$elek. prijs$per$mj$(stadsverwarming) 8.( prijs$vaste$kosten$stadsverw. prijs$per$kg$pellets 6.( prijs$biogas prijs$vaste$kosten$biogas kosten $kwh GRAFIEK(VERSCHIL(NIEUW(T.O.V.(BESTAAND!KOSTEN!CUMULATIEF 1.$ 15.$ 2.$ 25.$ AFNAME'ENERGIEGEBRUIK E56,84% 214( 215( 216( 217( 218( 219( 22( 221( 222( 223( 224( 225( 226( 227( 228( 229( 23( 231( 232( 233( 234( 235( 236( 237( 238( 239( 24( 241( 242( 243( 244( 16.( gebouwtype GRAFIEK(NIEUWE(EN(BESTAANDE(SITUATIE,(KOSTEN!PER!JAAR ENERGIEVERBRUIK/KOSTEN'EERSTE'JAAR bestaand kosten nieuw gas $kwh bestaand( nieuw( $MJ 16( 1.7 $m biogas $kwh $MJ 14( $m3 elektriciteit 3.55 $kwh $MJ ( stadsverwarming $kwh $MJ pelletkachel $kwh 5.5 1( $MJ 19.8 $kg kwh KOSTENEBATEN'ANALYSE'GEBOUWRENOVATIE'BLAD'1' KOSTENABATEN!ANALYSE!GEBOUWRENOVATIE!BLAD!2! Renovatie zonder PV 214( 45

46 ALGEMENE'GEGEVENS GRAFIEK(NIEUWE(SITUATIE,(KOSTEN!PER!JAAR naam$ dhr.$kusters belasvng( subsidie( onderhoud( energie( eigen(inbreng,(rente(en(aflossing( adres Roghorst$222 postcode/plaats Wageningen ENERGIEVERBRUIK/KOSTEN'EERSTE'JAAR bestaand kosten nieuw GRAFIEK(NIEUWE(EN(BESTAANDE(SITUATIE,(KOSTEN!PER!JAAR gas $kwh bestaand( nieuw( $MJ 1.7 $m ( biogas $kwh $MJ $m3 14( elektriciteit 3.55 $kwh $MJ stadsverwarming 12( $kwh $MJ pelletkachel $kwh 5.5 $MJ ( $kg ( gebouwtype tussenwoning 16.( AANNAMES 14.( prijs$gas prijs$vaste$kosten$gas 12.( prijs$per$kwh$elektriciteit$afnemen prijs$vaste$kosten$elek. 1.( prijs$per$mj$(stadsverwarming) prijs$vaste$kosten$stadsverw. 8.( prijs$per$kg$pellets prijs$biogas 6.( prijs$vaste$kosten$biogas,582 $per$m3 19,68,18 $per$kwh 21,78,29 $per$mj 6,267 $per$kg,5 $per$m3 2 8( opwekking$elektriciteit totaal$energieverbruik 4.( energiereservering LENING looptijd$lening$(o.b.v.$annuiteit) annuiteit$rente$bank korting$annuiteit$rente reken$annuiteit$rente *)$leensom$ totaal cumulatief BOUWKOSTEN verbouwkosten$ingreep$inclusief$btw eigen$bijdrage$aan$de$verbouwkosten BELASTINGEN eigen$woningforfait stijging$wozlwaarde aftrekbaar$in$belastingschijf$ kosten$forfait SUBSIDIES subsidie$(eenmalig) jaarlijkse$subsidie duur$jaarlijkse$subsidie index$jaarlijkse$subsidie prijzen/kosten$zijn$inclusief$belastingen$en$btw prijzen/kosten$worden$automatisch$geindexeerd opwekking$energie$uitsluitend$voor$eigen$gebruik$(geen$teruglevering) (standaard$15,88%$cbs) NETTO!KOSTEN RESERVERING'ONDERHOUD'PER'JAAR = schilder 4( onderhoud$warmtelinstallatie (standaard$11,78%$cbs) vervanging$gevel$op$termijn,$stel KOSTEN!EENMALIG vervanging$cv (standaard$,28433$tno) nieuw 244( 243( 241( 242( 239( 24( 238( 237( 235( 236( 234( 233( 231( (standaard$,18342$tno) (standaard$,57143) bijdrage subsidie I I $jaar I ,5% I ,5% I ,% I I I I I I I I I I ,6% I I I ,%I I363 per$jaar I I I153 I jaar 46 12,% subsidie I I I I I I I I I I244 *)$verwerkt$in$leensom *)$verwerkt$in$leensom KOSTEN!PER!MAAND $ totaal cumulatief ( + ENERGIEMETER 214 $jaartal 1 $maandtal NIEUWE(SITUATIE,(KOSTEN!PER!JAAR 3 $jaar energiereservering 2( 1. + totaal totaal bruto belasting 6( bestaand nieuw verschil 5.$ $kwh $MJ 598 $m3 $kwh $MJ $kwh $MJ $kwh $MJ 32 $kg 3.2 $kwh $MJ 5.5 $kwh L576 $324 nieuw 15 $2.2 $15 GRAFIEK(VERSCHIL(NIEUW(T.O.V.(BESTAAND!KOSTEN!CUMULATIEF 1.$ 15.$ 2.$ 25.$ 6.( 387 I I I2 38 I12 5.( BESTAANDE'SITUATIE 383 I ( ( NIEUWE'SITUATIE ( elektriciteit$ elektriciteit$opwekken$ ( stadsverwarming$ pelletkachel$ ( 49 gas$ biogas$ I1.( I2.( Bouwlokalen Nuth bestaand $1.838 $m3 214( 215( 216( 217( 218( 219( 22( 221( 222( 223( 224( 225( 226( 227( 228( 229( 23( 231( 232( 233( 234( 235( 236( 237( 238( 239( 24( 241( 242( 243( 244( (standaard$14,9%$cbs) 232( 229( 23( $MJ AFNAME'ENERGIEGEBRUIK E72,72% 214( 215( 216( 217( 218( 219( 22( 221( 222( 223( 224( 225( 226( 227( 228( 229( 23( 231( 232( 233( 234( 235( 236( 237( 238( 239( 24( 241( 242( 243( 244( PERIODE start$jaar start$maand BESTAANDE(SITUATIE,(KOSTEN!PER!JAAR te$beschouwen$periode,28433,18342,57143,28 228( 227( 225( 226( 221( 222( 219( 22( 218( 217( 215( 216( I2.( omrekenfactor$mj$pe$gas$llll>$m3$gas omrekenfactor$mj$pe$elek.$ll>$kwh$elek. I4.( omrekenfactor$mj$pe$elek.$ll>$kg$pellets omrekenfactor$mj$pe$gas$llll>$m3$biogas 224( 14,9% 15,88% 15,% 11,78% 223( stijging$gasprijs 2.( stijging$$elektriciteitsprijs stijging$stadsverarmingsprijs ( index$inflatie jaar $kwh $MJ $kwh kosten $kwh kwh KOSTENEBATEN'ANALYSE'GEBOUWRENOVATIE'BLAD'1' KOSTENABATEN!ANALYSE!GEBOUWRENOVATIE!BLAD!2! Renovatie met PV +PK 214( 46

47 47 Lijstje opmerkingen Bestaande woonlasten alleen gerekend met een stijging van de gasprijs van %4,9 per jaar (standaard CBS) Stijging elektra met %5,88 (CBS) Inflatie %1,78 (CBS) Gehele invul oefening moet individueel per bewoner gedaan worden om een balans te krijgen in de woonlasten Uitgezocht moet worden, misschien collectief, of de financiering verhoogd kan worden tov. inkomen. Na renovatie nauwelijks onderhoud over de komende 3 jaar Uw huis wordt zeker meer waard, tov. de investering Er zijn geen maatregelen genomen om het contactgeluid van uw buren te verminderen Bouwlokalen Nuth

48 Passief Bouwen Passiefhuis Bouwlokalen Nuth

49 49 Comfort Bouwlokalen Nuth

50 Denken vanuit energie concepten Bouwlokalen Nuth

51 51 Passief Bouwen l l l l Concept bedacht in Zweden: Prof. Bo Adamson van de Universiteit van Lund. Verder ontwikkeld en verspreid door het Passiv Haus Institut (PHI) in Darmstadt onder leiding van Dr.Wolfgang Feist. Meer dan 2. passiefhuizen gebouwd in Duitsland, Zweden, Oostenrijk en Zwitserland. Ook in Nederland, Denemarken, België, Italië en Frankrijk zijn de afgelopen zes jaar al vele passiefhuizen gerealiseerd Bouwlokalen Nuth

52 3 5 4 Wetenschap als bouwstandaard: Het Passiefhuis als simpel concept Wetenschap als bouwstandaard: het Passiefhuis simpel concept synergie Passiefhuisstandaard: 15 kwh / (m².a) = 54 MJ / (m².a) = 1,42 m3 aardgas (m².a) 1 Oriëntatie op de zon 2 Compact ontwerp 3 Thermische isolatie 4 Warmtebrug-vrij 5 Kierdicht 6 Ventilatie met WarmteTerugWinning 7 Passieve koeling 8 Energiezuinige installatie en apparatuur Bouwlokalen Nuth

53 Wetenschap als bouwstandaard: Het Passiefhuis als simpel concept Bouwlokalen Nuth

54 54 Ventilatie Balansventilatie met Warmte terugwinning Bouwlokalen Nuth

55 55 Luchtdicht bouwen Passiefhuis Bouwlokalen Nuth

56 Luchtdicht; waarvoor? Energie Duurzaamheid constructie Comfort Bron: Gosse Landstra Bouwlokalen Nuth

57 gebruiksoppervlak = 15 m 2 volume = 37 m 3 Woning Ventilatie verblijfsgebied 55 % = 58 m 2 eis Bouwbesluit = 58m 2 x,9dm 3 /s.m 2 = 5 dm 3 /s = 18 m 3 /hr Infiltratie door luchtlekken eis Bouwbesluit = max. 2 dm 3 /s = 72 m 3 /hr Bron: Gosse Landstra Bouwlokalen Nuth

58 Energieverbruik Woning Woning is voorzien van mechanische toe- en afvoer met WTW (η=95%), stookseizoen is 21 dagen Ventilatieverliezen; 45. m 3 /jaar (18 m 3 /hr x η 95% = 9 m 3 /hr x 24h x 21 dagen = m 3 /jaar) Infiltratieverliezen; 1.2. m 3 /jaar (72 m 3 /hr x 5 % (wind van 1 kant) x 2/3 (ca 5 Pa) = 24 m 3 / hr x 24h x 21 dagen = m 3 /jaar) Bron: Gosse Landstra Bouwlokalen Nuth

59 Gasverbruik Woning door ventilatie: 3 m 3 aardgas per jaar door infiltratie: 733 m 3 aardgas per jaar Bron: Gosse Landstra Bouwlokalen Nuth

60 Renovatie Heuff Bakhuis uit 17 gemeente monument Conceptrenovatie

61 Renovatie Heuff Bakhuis uit 17 gemeente monument Conceptrenovatie

62 Renovatie Heuff Bakhuis uit 17 gemeente monument Conceptrenovatie

63 Renovatie Heuff Bakhuis uit 17 gemeente monument Conceptrenovatie

64 Renovatie Heuff Bakhuis uit 17 gemeente monument Conceptrenovatie

65 Renovatie Heuff Bakhuis uit 17 gemeente monument Conceptrenovatie

66 Renovatie Heuff Bakhuis uit 17 gemeente monument Conceptrenovatie

67 Renovatie Heuff Bakhuis uit 17 gemeente monument Conceptrenovatie

68 Renovatie Heuff Bakhuis uit 17 gemeente monument Conceptrenovatie

69 Renovatie Heuff Bakhuis uit 17 gemeente monument Conceptrenovatie

70 Renovatie Heuff Bakhuis uit 17 gemeente monument Conceptrenovatie

71 Renovatie Heuff Bakhuis uit 17 gemeente monument Conceptrenovatie

72 Renovatie Heuff Bakhuis uit 17 gemeente monument Conceptrenovatie

73 Renovatie Heuff Bakhuis uit 17 gemeente monument Conceptrenovatie

74 Renovatie Heuff Bakhuis uit 17 gemeente monument Conceptrenovatie

75 Renovatie Heuff Bakhuis uit 17 gemeente monument Conceptrenovatie

76 Renovatie Heuff Bakhuis uit 17 gemeente monument Conceptrenovatie

77 77 Duurzaam bouwen is duur - business as usual is onbetaalbaar Bouwlokalen Nuth

78 Bedankt voor uw aandacht U kunt deze presentatie vinden via ons Profiel info@bouwquest.nl Bouwlokalen Nuth