Presentatie Samen Nul op de meter Veranderingen energie denken. Carl-peter Goossen Ontwerpmanager. 24 maart 2015

Transcriptie

1 1 Presentatie Samen Nul op de meter Veranderingen energie denken Carl-peter Goossen Ontwerpmanager

2 2 Samen naar Nul op de meter Veranderingen energie denken en comfort 14 regio s in 11 landen

3 3 DNA in de bouw / PassReg DNA in de bouw is een vereniging van Midden en Klein Bedrijf 2012 opgericht in de regio Arnhem/Nijmegen PassReg is een EU programma tbv. grootschalige uitrol van Bijna EnergieNeutrale Gebouwen (BENG) 14 PassReg regio s in de EU Integraal samenwerken is het motto!

4 Samenwerken d.m.v. Scrum team

5 5 Samenwerken d.m.v. Scrum team

6 6 Morfologisch ontwerp met alle disciplines

7 7 Doelstellingen overheid EPC 0, EPC 0, EPC 0, EPC 0 (energieneutraal) } Europees beleid Energy Performance of Buildings Directive 2010/31/EU (EPBD) 2050 alle gebouwen in Nederland energieneutraal Om dit te kunnen berekenen komt er een nieuwe NZEB (BENG) norm EN 15603: eind 2016 Deze wordt vanaf 2018 van kracht energie prestatie uitgedrukt kwh/m2.jr Definitie energieneutraal: Output duurzaam opgewekte energie Input fossiele brandstof 1

8 8 Wat is energie-neutraal? Veel termen in gebruik: Energie: -neutraal, -nul, -balans, -evenwicht, -indifferent Energieplus of energieleverend CO2: -neutraal, -balans, -emissievrij Nulenergie Klimaatneutraal EPC = 0 0 op de meter nzeb (nearly Zero Energy Buildings) enz. Bron: Ernst-Jan Bakker TNO

9 9 Stroomversnelling versus Urgenda De centrale vraag is of je energieneutraal moet doen met forse warmtereductie in combinatie met duurzame installaties (Stroomversnelling concepten) of dat die installaties alleen voldoende zijn (Urgenda concepten). Versus

10 Trias energetica 1. Reduceer de vraag (energie besparing) 2. Zet duurzame energie bronnen in 3. Gebruik fossiele brandstoffen zo schoon mogelijk Energie vraag

11 Trias energetica 1. Reduceer de vraag (energie besparing) 2. Zet duurzame energie bronnen in 3. Gebruik fossiele brandstoffen zo schoon mogelijk Energie vraag

12 Trias energetica 1. Reduceer de vraag (energie besparing) BENG woning 2. Zet duurzame energie bronnen in 3. Gebruik fossiele brandstoffen zo schoon mogelijk Energie vraag

13 Trias energetica 1. Reduceer de vraag (energie besparing) BENG woning 2. Zet duurzame energie bronnen in 3. Gebruik fossiele brandstoffen zo schoon mogelijk Pelletkachel+ Zon energie Energie vraag

14 14 woontlekker.nl

15 Comfort

16 warmteverlies ventilatie rendementsverlies gaskachel Energiestromen Woonhuis Een indicatie van de energiestromen in de referentie tussenwoning in een Sankey-diagram. rookgassen rookgassen brandstof elektriciteitscentrale 1010 m 3 a.e. gas 875 m 3 a.e. elektra gebouwgebonden elektra overig warm water koken zon passief winter verwarming personen jaar overschot transmissie winter ventilatie winter wtw ventilatie zon passief zomer jaar overschot overschot winter overschot zomer riool

17 Energiebehoefte-(kWh/m2-GO) Denken vanuit energie concepten met WTW verwarming koeling zomercomfort Natuurlijke ventilatie met CO 2 regeling Natuurlijke ventilatie 1,200 1,000 0, ,600 0,400 0,200 0,000 APP.12- APP.14- APP.15- APP.17- GAL.12- GAL.14- GAL.15- GAL.17- STU.12- STU.15- STU.16- STU.17- E/E

18 nzeb of BENG

19 Woonhuis Den Bosch label A Seizoensproblematiek verwarmen Woonhuis Den Bosch Passiefhuis COP waarde kwh/jr 2189 kwh/jr Beide concepten last van oververhitting Oplossing: Zomernachtventilatie 2177 kwh/jr 19 Dubbelglas ZTA= 0,45 Houten kozijn Rc gem.= 4,5 m2.k/w Klasse 2 luchtdicht WTW Ventilatievoud 1/h Warmtepomp Vloerverwarming Triple glas ZTA= 0,6 Passiefhuis-kozijn Rc gem.= 8,5 m2.k/w Klasse 3 luchtdicht WTW Ventilatievoud 0,4/h Haarföhn in ventilatiekanaal

20 20 Seizoensproblematiek verwarmen Woonhuis Den Bosch Passiefhuis 2177 kwh/jr Tripple glas ZTA= 0,6 Passiefhuis-kozijn Rc gem.= 8,5 m2.k/w Klasse 3 luchtdicht WTW Ventilatievoud 0,4/h Haarföhn in vent. kanaal

21 21 Conclusie 1. Energetische renovatie zorgt voor comfort en een gezond binnenklimaat % Trias Energetica = 90% energie besparen 3. Integraal ontwerpen leidt tot synergie 4. Een slim gebouw gebruikt de zon 5. Gebouw, gebruik en installaties vormen een geheel 6. Isolatie is de goedkoopste energie 7. Energetische renovatie minimaliseert de maandlasten 8. Een duurzaam gerenoveerd gebouw behoudt zijn waarde 9. Minder energie spaart het klimaat werkelijk 10. Energie-efficiënt (ver)bouwen draagt bij aan wereldvrede

22 22 Voorbeeld Scrum team

23 Orduynenstraat Den Bosch

24 Orduynenstraat Den Bosch

25 25

26 Woning 1961 Den Bosch

27 27 Thermografisch beeld voor de verbouwing Duidelijk is te zien invloed van de radiator en dat de naisolatie in de spouw is weggezakt

28 28

29 Perimeter Isolatie

30 30

31 31

32 Gevel Isolatie

33 Gevel isolatie met Steenstrips

34 34 Oud CV ketel

35 Elektrisch doorstroom geiser zonder buffervat Elektrische verwarming 2000 Watt Warmte terugwin unit WTW

36 36

37 37 Thermografisch beeld na de verbouwing Een wereld van verschil!

38 38 Certificering nzeb PHPP zeer betrouwbaar +/- 3% afwijking van de werkelijkheid Goede aannames wat betreft verbruik bewoners Methode om te optimaliseren Monitoren al 15 jaar Het huis is gebouwd voor 4 pers. Nu ingeregeld voor 2 pers.

39 39 Duurzaam bouwen is duur - business as usual is onbetaalbaar

40 40

41 41

42 42

43 43

44 Waarom wel doen! Afhankelijkheid fossiele brandstoffen Rapport EIB: Ontwikkeling van de bouwmarkt per onderdeel, (realisatie) en (prognose), 1987=100 Bron DWA

45 Wetenschap als bouwstandaard: Het BENG als simpel concept

46 Wetenschap als bouwstandaard: Het BENG als simpel concept

47 47

48 48 Passieve warmtewinsten

49 49 Passieve warmtewinsten West Noord PHPP: Vliesgevel verwijderen West eruit = + 2 kwh/m 2 jaar Noord eruit = 5 kwh/m 2 jaar

50 50 3 7

51 Morfologisch ontwerp

52 Woonlasten Bron: Rapport RU groningen COELO Woonlastenmonitor 2012 Energie en water is 52% van 47% => nu 24,4% totale woonlasten

53 53 Trias Energetica EPG Berekening NEN 7120 nzeb Berekening als alternatief EN 15603:2008 EN 15603:2016

54 Trias Energetica Energy Class

55 Trias Energetica Energy Class EN 15603:2008 EN 15603:2016

56 voor BENG woning

57 Denken vanuit energie concepten

58 58 Gebruikersadaptatie Uit onderzoek naar Sick Building (Piet Vroon 1990) komt naar voren dat mensen meer klachten hebben over comfort naarmate ze Er zijn vijf psychologische basisbehoeften: minder invloed hebben op de beheersing Verandering (in de omgeving en in persoonlijke hiervan, ontwikkeling); vooral klimaatbeheersing. Zelf kunnen ingrijpen in de omgevingscondities; De gebruiker wil zelf een raam kunnen Een eigen territorium (invloedgebied, ook op de werkplek); openen! Betekenis kunnen geven aan de waarneming (geur, klank, beeld etc.); Nabijheid van of uitzicht op de natuur.

59 59 Stralingsasymmetrie Lokaal discomfort kan verschillende oorzaken hebben: te hoge luchtsnelheden of snelheidsfluctuaties (tocht); te grote verticale temperatuurgradiënt; contacttemperatuur van de vloer te laag of te hoog; te grote stralingsasymmetrie.

60 Wetenschap als bouwstandaard: Het BENG als simpel concept

61 61 De Nieuwe Aanpak