ACTIVITEITENVERSLAG 2016

Transcriptie

1 ACTIVITEITENVERSLAG 2016

2 ACTIVITEITENVERSLAG 2016

3 Inhoud 1. OVER IGEMO 1.1. IGEMO Activiteiten Missie en doelstellingen IGEMO-fiche BESTUUR EN ORGANISATIE 2.1. Vennoten Bestuursorganen Algemene vergadering Raad van Bestuur Directiecomité Adviesorganen Adviescomité milieu Adviescomité ruimtelijke ordening Overlegorganen Conferentie van Burgemeesters Regionale Mandaatgroep Regionale beleidsgroepen Staten-regionaal Beheersorganen Beheerscomité Preventie & Bescherming Beheerscomité Wonen langs Dijle & Nete Beheerscomité intergemeentelijke cel omgevingshandhaving Externe overlegfora Vlinter - Koepelvereniging van Vlaamse intercommunales voor streekontwikkeling Plattelandscommissie VVSG Technische werkgroep PDPO Regionaal Landschap Rivierenland Interlokale vereniging GASAM VVSG - Commissie Huisvesting VVSG - werkgroep Code voor infrastructuur- en nutsleidingen Beleidsplan Ruimte Vlaanderen Nota Ruimte - Provincie Antwerpen Personeel Personeel Organogram 26 6 INHOUD

4 3. WERKDOMEIN RUIMTE 3.1. Lokale economie Ondernemerschap Bedrijfshuisvesting Omgeving Wonen en huisvesting Ruimtelijke ordening en stedenbouw Erfgoed (bouwkundig, landschap, archeologie, cultureel ) Publieke ruimte (straten. pleinen. bossen. parken. groen ) Mobiliteit Klimaat (energie, duurzaam bouwen, klimaatneutraal ) Milieu (bodem, hinder, lucht, geur, pesticiden ) WERKDOMEIN BESTUUR 4.1. Werking en organisatie Financieel beheer (verzekeringen, fiscaliteit, btw, subsidies, belastingen ) Welzijn/veiligheid op het werk (IGDPBW, veiligheidscoördinatie ) Communicatie en marketing 83 INHOUD 7

5 1 Over IGEMO

6 1.1. IGEMO De intergemeentelijke vereniging voor ontwikkeling van het gewest Mechelen en omgeving, afgekort IGEMO, werd op initiatief van diverse gemeenten in de regio opgericht op 2 juni Deze vereniging profileerde zich in de regio als een streekontwikkelingsintercommunale, actief op diverse lokale beleidsdomeinen: afvalbeheer, milieu- en natuurbeleid, grondbeleid en economische expansie Ingevolge het Decreet van 6 juli 2001 houdende de Intergemeentelijke Samenwerking werd IGEMO noodgedwongen grondig herschikt. Op 26 april 2003 besliste de Buitengewone Algemene Vergadering van IGEMO tot de vennootschapsrechtelijke overdracht van de bedrijfstak afvalbeheer naar een nieuwe opdrachthoudende vereniging. Daartoe werd de intergemeentelijke vereniging voor duurzaam afvalbeheer regio Mechelen, afgekort IVAREM, opgericht. IGEMO werd geherdefinieerd tot een dienstverlenende vereniging die de bevordering van de duurzame ontwikkeling van de regio tot doel heeft. De Buitengewone Algemene Vergadering van IGEMO besliste in zitting van 26 april 2003 tevens tot de verlenging van het samenwerkingsverband tot 26 april Minstens tot deze datum maken de volgende lokale besturen en organisaties deel uit van IGEMO: Berlaar, Bonheiden, Bornem, Duffel, Lier, Mechelen, Putte, Puurs, Sint-Amands, Sint-Katelijne-Waver, Willebroek, Provincie Antwerpen en IVAREM. OVER IGEMO 9

7 1.2. ACTIVITEITEN Streekbeleid en duurzame ontwikkeling lopen als een rode draad doorheen het beleid en de dienstverlening van IGEMO. De activiteiten van IGEMO zijn in functie van de ontwikkeling van de regio en situeren zich binnen de 3 dimensies van duurzame ontwikkeling: de ecologische, de economische en de sociale dimensie (people planet profit). Grosso modo kunnen de activiteiten van IGEMO op de volgende structurele wijze worden omschreven: BASISDIENSTVERLENING De deelnemende gemeenten kunnen gebruik maken van een aantal basisdiensten op het vlak van leefmilieu, natuur, ruimtelijke ordening, stedenbouw, mobiliteit Deze basisdiensten zijn van velerlei aard: juridische adviesverlening, technische/wetenschappelijke ondersteuning, informatieverstrekking, vertegenwoordiging op fora en worden op eenvoudig verzoek kosteloos door IGEMO aan de gemeenten geleverd. DIENSTVERLENING INZAKE MILIEU, ENERGIE & DUURZAME ONTWIKKELING IGEMO beschikt over een ruimte expertise inzake milieu, in ruime betekenis (natuur, water, energie, mobiliteit ). Deze deskundigheid situeert zich op zowel het technisch/wetenschappelijk als het administratief/juridisch vlak. Op contractuele basis verzilvert IGEMO deze expertise in opdrachten en projecten die ten aanzien van zowel lokale besturen als andere doelgroepen gerealiseerd worden. DIENSTVERLENING INZAKE COMMUNICATIE, SENSIBILISATIE EN EDUCATIE Sensibilisatie en communicatie op het vlak van duurzame ontwikkeling vormen een belangrijke pijler binnen het dienstenaanbod van IGEMO. Eenieder kan een beroep doen op de diensten van IGEMO voor de realisatie van een brede waaier aan projecten, campagnes en instrumenten. DIENSTVERLENING INZAKE RUIMTELIJKE ORDENING EN PROJECTONTWIKKELING IGEMO heeft een duidelijke visie op de ontwikkeling van de streek. Inzake ruimtelijke ordening maakt IGEMO streefbeeldstudies, masterplannen, ruimtelijke uitvoeringsplannen, haalbaarheidsstudies e.d. op. Als ontwikkelaar van bedrijventerreinen en woonprojecten wil IGEMO haar steentje bijdragen tot betaalbare ruimte om te ondernemen en betaalbaar wonen in een aangename omgeving. IGEMO levert een grote maatschappelijke meerwaarde door duurzaamheidsprincipes maximaal te integreren in haar ontwikkelingsprojecten. In haar streven naar een regio waar het goed is om te leven, stelt IGEMO als beleidsvoorbereider, planner en uitvoerder haar kennis en expertise met betrekking tot open ruimteprojecten (natuur- en landschapsontwikkeling) ter beschikking van de lokale besturen. 10 OVER IGEMO

8 DIENSTVERLENING INZAKE PROCES- EN PROJECTMANAGEMENT Lokale besturen kunnen voor de realisatie van publieke bouw- en/of infrastructuurprojecten een beroep doen op IGEMO, zowel in het kader van proces- als projectmanagement. DIENSTVERLENING INZAKE LOKALE ECONOMIE IGEMO legt zich toe op het stimuleren van goed ondernemerschap. Zowel in haar rol van beheerder van bedrijventerreinen als in haar taakstelling op het vlak van parkmanagement, ondersteunt IGEMO de regionale en lokale economische ontwikkelingen en het ondernemersbeleid. DIENSTVERLENING INZAKE LOKAAL WOON- EN HUISVESTINGSBELEID Lokale besturen zijn de regisseur van het woon- en huisvestingsbeleid. IGEMO ondersteunt en treedt op als uitvoerder van dit lokaal beleid. De dienstverlening van IGEMO strekt zich uit van visievorming en planning tot adviesverlening, controle en informatieverstrekking. DIENSTVERLENING INZAKE WELZIJN OP HET WERK De lokale besturen in de regio nemen deel aan de gemeenschappelijke interne dienst voor preventie en bescherming op het werk. IGEMO verleent dienaangaande advies en bijstand op het gebied van welzijn op het werk. OVER IGEMO 11

9 1.3. MISSIE EN DOELSTELLINGEN Het bestuur, de directie en het personeel van IGEMO vinden het belangrijk om op een planmatige wijze het beleid en de strategie van de intercommunale te benaderen. Leidraad daartoe vormen de ondernemingsstrategie en het strategisch beleidsplan. De intercommunale IGEMO is een vereniging met visie. Dit vertaalt zich in een duidelijke missie en ambitieuze doelstellingen: MISSIE De missie van IGEMO luidt: het is onze missie om het instrument bij uitstek van lokale besturen te zijn, hen te helpen excellente overheden te zijn en een betekenisvolle bijdrage te leveren tot een duurzaam beleid op het vlak van wonen, werken en leven en de taken en opdrachten efficiënt, resultaatsgericht en deskundig uit te voeren tot tevredenheid van onze klanten. DOELSTELLINGEN IGEMO heeft de volgende doelstellingen gerangschikt,volgens prioriteit en met opgave van het belang dat het bestuur, de directie en het personeel aan iedere doelstelling hechten: IGEMO wil als verlengd lokaal bestuur voor dienstverlening de geprefereerde partner van de lokale deelnemers zijn (25 %). IGEMO wil als intergemeentelijk samenwerkingsverband voor de lokale besturen de evidente partner (zowel forum als realisator) zijn voor grensoverschrijdende samenwerking (25 %). IGEMO wil in het arrondissement Mechelen de belangrijkste publieke actor inzake duurzame streekontwikkeling zijn (25 %). IGEMO wil als duurzame vereniging dat lokale besturen zowel voor zichzelf als hun doelgroepen duurzame ontwikkeling als een rode draad aanvaarden en hanteren (15 %). IGEMO wil als dynamische, innovatieve vereniging met de streek als topregio voor wonen, werken en leven in Vlaanderen bestempeld worden (10 %). 12 OVER IGEMO

10 1.4 IGEMO-FICHE Afkorting: IGEMO Maatschappelijke zetel: Schoutetstraat 2, 2800 Mechelen Telefoon: Fax: Website: Rechtsvorm: Publiekrechtelijke rechtspersoon met de rechtsvorm van een dienstverlenende vereniging in de zin van het Decreet van 6 juli 2001 houdende de Intergemeentelijke Samenwerking. Maatschappelijk doel: Het bevorderen van de duurzame ontwikkeling voor samenhangende beleidsdomeinen waarbij zowel ecologische, sociale als economische aspecten aan bod komen. Activiteiten: administratief/juridisch en technisch/wetenschappelijke basisdienstverlening op het vlak van leefmilieu, natuur, ruimtelijke ordening, stedenbouw, mobiliteit ; dienstverlening inzake milieu, energie en duurzame ontwikkeling; dienstverlening inzake ruimtelijke ordening, stedenbouw en mobiliteit; dienstverlening inzake open ruimte en landschap; dienstverlening inzake wonen en lokale economie; projectontwikkeling: bedrijventerreinen, woonprojecten en publieke infrastructuren en gebouwen; preventie en bescherming. Oprichtingsakte: BAV 2 juni 1973 (KB 25 oktober 1973/B.S. 23 juni 1973) Statutenwijzigingen: BAV 29 oktober 1993 (MB 15 mei 1996/B.S. 30 november 1993) BAV 26 maart 1999 (MB 13 augustus 1999/B.S. 24 april 1999) BAV 29 juni 2001 (MB 12 oktober 2001/B.S. 18 juli 2001) BAV 21 juni 2002 (MB 25 oktober 2002/B.S. 27 juli 2002) 22 november 2002 (MB?/BS?) BAV 26 april 2003 (MB 10 oktober 2003 B.S. 22 mei 2003) BAV 5 december 2003 (MB 20 januari 2004/B.S. 31 december 2003) BAV 25 juni 2004 (MB 18 oktober 2004/B.S. 14 juli 2004) BAV 22 juni 2007 (MB 7 november 2007/B.S. 19 juli 2007) BAV 26 juni 2009 (MB 18 januari 2010/B.S. 24 juli 2009) BAV 28 juni 2013 (MB 27 oktober 2014/B.S. 20 augustus 2013) BAV 20 juni 2014 (B.S. 27 augustus 2014) - BAV 9 december 2016 (B.S. 7 maart 2017) Gecoördineerde statuten: BAV 20 juni 2014 Inschrijvingen: Ingeschreven in het register voor intergemeentelijke samenwerkingsvormen onder het nummer I3 Rekeningnummer: BE BTW-nummer: BE RSZ-nummer: OVER IGEMO 13

11 2 Bestuur & organisatie 14 BESTUUR EN ORGANISATIE

12 2.1. VENNOTEN IGEMO is een intergemeentelijke vereniging met de sui generis rechtsvorm van een dienstverlenende vereniging, in de zin van het Decreet van 6 juli 2001 houdende de Intergemeentelijke Samenwerking. De aandelen zijn als volgt verdeeld over de lokale besturen en organisaties die deel uitmaken van IGEMO: Aandeelhouder Aantal Inwoners ( ) Aantal Aandelen Categorie Berlaar A-aandelen Bonheiden A-aandelen Bornem A-aandelen Duffel A-aandelen Lier A-aandelen Mechelen A-aandelen Putte A-aandelen Puurs A-aandelen Sint-Amands A-aandelen Sint-Katelijne-Waver A-aandelen Willebroek A-aandelen Provincie Antwerpen B-aandelen IVAREM C-aandelen BESTUUR EN ORGANISATIE 15

13 2.2. BESTUURSORGANEN ALGEMENE VERGADERING Minstens tweemaal per jaar heeft een algemene vergadering der vennoten plaats. In het voorjaar beraadslaagt en beslist de algemene vergadering over de goedkeuring van de jaarbalans en de rekeningen. In het najaar bespreekt de algemene vergadering de activiteiten, de strategie en de begroting voor het komende boekjaar. Alle vennoten worden op de algemene vergadering vertegenwoordigd door 2 afgevaardigden. Enkel de gemeentelijke vennoten Lier en Mechelen kunnen respectievelijk 3 en 4 afgevaardigden aanduiden. De afgevaardigden worden aangesteld door de bevoegde bestuursorganen van de vennoten. Deze aanstelling moet herhaald worden voor elke algemene vergadering. In 2016 kwam de algemene vergadering tweemaal samen, m.n. op 29 april 2016 en 9 december RAAD VAN BESTUUR De leden van de raad van bestuur worden benoemd door de algemene vergadering op voordracht van de vennoten. Op 31 december 2016 telde de raad van bestuur van IGEMO 17 leden (14 stemgerechtigde, 3 niet-stemgerechtigde), aangevuld met 4 deskundigen, algemeen directeur en 2 teammanagers van IGEMO. De stemgerechtigde leden: Aandeelhouder Naam bestuurder Functie bij aandeelhouder Berlaar Walter Horemans burgemeester/voorzitter IGEMO Bonheiden Jan Fonderie schepen Bornem Dirk Hoofd schepen Duffel Ivan Blauwhoff schepen Lier Lucien Herijgers schepen Mechelen Greet Geypen schepen Mechelen Bart De Nijn schepen Putte Peter De Vooght schepen Puurs Hilde Van der Poorten schepen Sint-Amands Bart De Schutter schepen Sint-Katelijne-Waver Sofie Van Luyck gemeenteraadslid Willebroek Tinneke Huyghe schepen Provincie Antwerpen Eddy Verhaeven provincieraadslid IVAREM Luc De boeck bestuurder 16 BESTUUR EN ORGANISATIE

14 Niet-stemgerechtigde leden: Op grond van artikel 52 van het Decreet van 6 juli 2001 houdende de Intergemeentelijke Samenwerking en in toepassing van artikel 21 van de statuten worden aan de raad van bestuur 3 leden met raadgevende stem toegevoegd. Aandeelhouder Naam Functie bij aandeelhouder Berlaar Leen Janssens gemeenteraadslid Duffel Vic Schelkens gemeenteraadslid Sint-Amands Patrick De Luca gemeenteraadslid Andere niet-stemgerechtigde deelnemers aan de raad van bestuur: Naam deelnemer Jos Hellemans Koen Anciaux Joris De Pauw Stijn Van Nieuwenhove Peter De Bruyne Werner Van Hoof Anneleen Van Tendeloo Hoedanigheid deskundige deskundige deskundige deskundige algemeen directeur teammanager Gebiedsontwikkeling teammanager MEDO/Wonen In 2016 vergaderde de raad van bestuur 10 maal DIRECTIECOMITÉ De leden van het directiecomité worden benoemd door de raad van bestuur. Op 31 december 2016 telde het directiecomité van IGEMO 5 stemgerechtigde leden, aangevuld met 4 deskundigen, 1 algemeen directeur en 2 teammanagers). De stemgerechtigde leden: Naam deelnemer Walter Horemans Lucien Herijgers Greet Geypen Ivan Blauwhoff Luc De boeck Hoedanigheid voorzitter 1ste ondervoorzitter 2de ondervoorzitter bestuurslid bestuurslid BESTUUR EN ORGANISATIE 17

15 Andere niet-stemgerechtigde deelnemers aan het directiecomité: Naam deelnemer Jos Hellemans Koen Anciaux Joris De Pauw Stijn Van Nieuwenhove Peter De Bruyne Werner Van Hoof Anneleen Van Tendeloo Hoedanigheid deskundige deskundige deskundige deskundige algemeen directeur teammanager Gebiedsontwikkeling teammanager MEDO/Wonen In 2016 vergaderde het directiecomité 13 maal ADVIESORGANEN ADVIESCOMITÉ MILIEU Het adviescomité milieu is de opvolger van het beheerscomité Intergemeentelijke Milieudienst. Dit beheerscomité werd in 1996 opgericht in het kader van de dienstverlening aan deelnemende gemeenten inzake leefmilieu en natuur. De werkzaamheden van het beheerscomité werden evenwel na de wedersamenstelling van de bestuursorganen op 26 april 2003 overgeheveld naar het adviescomité milieu. Met de statutenwijziging van 25 juni 2004 werd het adviescomité milieu formeel opgericht. De leden van het adviescomité worden benoemd door de algemene vergadering, op voordracht van de gemeentelijke deelnemers. Uitsluitend gemeentelijke beleidsverantwoordelijken, lid van het college van burgemeester en schepenen, die bevoegd zijn voor leefmilieu, kunnen als stemgerechtigd lid deel uitmaken van het adviescomité milieu. Het adviescomité milieu kwam in maal bijeen ADVIESCOMITÉ RUIMTELIJKE ORDENING In het raamwerk van haar statuten organiseert IGEMO het adviescomité ruimtelijke ordening. De leden van dit adviescomité worden benoemd door de algemene vergadering op voordracht van de gemeentelijke deelnemers. Aan dit adviescomité nemen gemeentelijke beleidsverantwoordelijken deel die bevoegd zijn voor ruimtelijke ordening. Het adviescomité ruimtelijke ordening kwam in maal bijeen. 18 BESTUUR EN ORGANISATIE

16 OVERLEGPLATFORM MET AMBTENAREN STEDENBOUW EN RUIMTELIJKE ORDENING ATRIUM IGEMO organiseert 2 x per jaar een overlegcomité voor zowel schepenen als ambtenaren die bevoegd zijn of werken rond ruimtelijke ordening. Het overleg heeft een drieledige doelstelling, m.n. informeren, ervaring en kennis uitwisselen en inspireren. In functie van de actuele thema s worden interne en externe toelichtingen gegeven en worden pilootprojecten of goede praktijkvoorbeelden bezocht. Daarnaast wordt ruimte geboden voor discussies en kennisuitwisseling. In 2016 gingen de overlegcomités door op 29 februari en 26 september. BESTUUR EN ORGANISATIE 19

17 2.4. OVERLEGORGANEN Gelet op het toenemend belang van de streek als een geografische maar ook bestuurlijke realiteit, heeft IGEMO een bestuurlijk concept op maat van de regio uitgewerkt. Het is een gelaagd bestuurlijk model met 1) een regionale mandaatgroep, 2) regionale beleidsgroepen en 3) een staten-regionaal. Dit concept werd goedgekeurd door zowel de bestuursorganen van IGEMO als de conferentie van burgemeesters, na ruggenspraak met vertegenwoordigers van diverse politieke partijen. Het is de bedoeling dit bestuursmodel te hanteren voor alle regionale uitdagingen (o.a. op het vlak van mobiliteit, ruimtelijke ordening, sociaaleconomisch beleid, zorgbeleid ) CONFERENTIE VAN BURGEMEESTERS Als intercommunale voor streekontwikkeling organiseert IGEMO sinds 2004 periodiek de Conferentie van Burgemeesters Arrondissement Mechelen. De inhoudelijke invulling (agenda) geschiedt in hoofdzaak door de burgemeesters. Dit betekent dat ook agendapunten, die niet binnen de beleidsdomeinen van IGEMO vallen, aan bod komen op de conferentie. IGEMO is verantwoordelijk voor zowel de organisatie als de inhoudelijke ondersteuning. Ook de 2 burgemeesters die niet tot het werkingsgebied van IGEMO behoren, worden uitgenodigd op de conferentie van burgemeesters, zodat de conferentie effectief een arrondissementeel overlegforum met burgemeesters is. De Conferentie van Burgemeesters Arrondissement Mechelen kwam in maal bijeen REGIONALE MANDAATGROEP De opstartvergadering van de regionale mandaatgroep vond plaats op vrijdag 1 juli De regionale mandaatgroep bestaat uit de 13 burgemeesters, de 11 regionale parlementairen en een gedeputeerde van de provincie Antwerpen. Ook gemandateerden van zowel de werkgevers- als de werknemersorganisaties nemen deel aan de vergaderingen. Tijdens de opstartvergadering werd Koen Van den Heuvel, burgemeester van Puurs en Vlaams parlementslid, aangeduid als voorzitter van de mandaatgroep. De mandaatgroep beoogt een daadkrachtig en besluitvaardig bestuurlijk platform te zijn voor dossiers, uitdagingen, ambities die zich op bovenlokaal en regionaal niveau situeren. De regionale mandaatgroep kwam in maal bijeen. 20 BESTUUR EN ORGANISATIE

18 REGIONALE BELEIDSGROEPEN Regionale beleidsgroepen worden opgericht in functie van concrete regionale opdrachten, initiatieven tot visievorming, vraagstellingen, dossiers of projecten. Voorbeelden voor onze regio zijn een beleidsgroep mobiliteit (vervoerregio), een beleidsgroep ruimte en een beleidsgroep sociaal-economische streekbeleid (opvolger RESOC). Aan regionale beleidsgroepen participeren, naast de bevoegde schepenen en verantwoordelijke lokale ambtenaren, ook andere overheden en belanghebbende en relevante middenveldorganisaties. Namens andere overheden (Staat, Vlaanderen en provincie) kunnen zowel de betrokken beleidsverantwoordelijken, administraties en (verzelfstandigde) entiteiten deelnemen. Middenveldorganisaties en stakeholders kunnen noodzakelijk zijn en/of uitgenodigd worden voor deelname aan regionale beleidsgroepen STATEN-REGIONAAL Om te vermijden dat enerzijds streekbeleid verzandt in een sectorale benadering en anderzijds het maatschappelijk en politiek draagvlak van de regionale beleidsgroep zou worden betwijfeld of ondermijnd, is het gewenst dat een of twee maal per jaar een staten-regionaal georganiseerd wordt met: alle betrokken lokale beleidsverantwoordelijken (geruggensteund door hun ambtenaren); de regionale beleidsverantwoordelijken (federale en Vlaamse parlementairen); alle betrokken Federale en Vlaamse overheden (kabinetten en administraties) en entiteiten (IVA en EVA s); alle betrokken provinciale beleidsverantwoordelijken (geruggensteund door hun ambtenaren); alle geëngageerde middenveldorganisaties en stakeholders. BESTUUR EN ORGANISATIE 21

19 2.5. BEHEERSORGANEN BEHEERSCOMITÉ PREVENTIE & BESCHERMING De GIDPBW wordt beheerd door een beheerscomité. Het omvat enerzijds de personen belast met het dagelijks beheer van de gemeentebesturen, OCMW s, de politiezones, de hulpverleningszone, de autonome gemeentebedrijven, de intergemeentelijke verenigingen en anderzijds de vertegenwoordigers van de werknemers. In 2016 hadden 4 vergaderingen van het dagelijks bestuur en 5 vergaderingen van het beheerscomité plaats BEHEERSCOMITÉ WONEN LANGS DIJLE & NETE Via de interlokale vereniging Wonen langs Dijle en Nete realiseren de gemeenten Berlaar, Bonheiden, Duffel, Putte en Sint-Katelijne-Waver en IGEMO het lokaal woonbeleid in de vijf vermelde gemeenten. Dankzij deze intergemeentelijke aanpak ontvangen ze hiervoor Vlaamse subsidies. Het beheerscomité bestuurt de vereniging en bestaat uit stemgerechtigde afgevaardigden van elk deelnemend gemeentebestuur, van elk deelnemend OCMW-bestuur en twee afgevaardigden van IGEMO. Wonen Antwerpen en de provincie Antwerpen nemen deel met adviserende stem. IGEMO werd in de overeenkomst aangesteld als uitvoerder van het project Wonen langs Dijle en Nete. Het beheerscomité vergaderde op 10 augustus en 19 oktober BEHEERSCOMITÉ INTERGEMEENTELIJKE CEL OMGEVINGSHANDHAVING De Intergemeentelijke Omgevingshandhavingscel wordt beheerd door een beheerscomité, dat in 2016 werd opgericht. In het beheerscomité zetelt één stemgerechtigde afgevaardigde van elke deelnemende gemeente en een afgevaardigde van IGEMO. De afgevaardigden van de gemeenten zijn de burgemeester of de schepen van milieu of ruimtelijke ordening. IGEMO stelt de secretaris aan van het beheerscomité. In 2016 vergaderde het beheerscomité op 24 juni, 12 oktober en 7 december. 22 BESTUUR EN ORGANISATIE

20 2.6. EXTERNE OVERLEGFORA VLINTER - KOEPELVERENIGING VAN VLAAMSE INTERCOMMUNALES VOOR STREEKONTWIKKELING VLINTER verenigt de 11 intercommunales voor streekontwikkeling die in Vlaanderen actief zijn. Het is een samenwerkingsverband met de Vlaamse Vereniging voor Steden en Gemeenten (VVSG). VLINTER heeft tot doel: de belangen te behartigen van de intercommunales voor streekontwikkeling inzake alle aangelegenheden die betrekking op enerzijds intergemeentelijke samenwerking en anderzijds streekontwikkeling in Vlaanderen en de betrokken regio s; het uitwisselen van kennis en expertise tussen de intercommunales onderling. VLINTER stelt 2 personeelsleden tewerk bij de VVSG. De beheerraad/het dagelijks bestuur IGEMO wordt in de beheerraad van VLINTER vertegenwoordigd door Peter De Bruyne, algemeen directeur. Als voorzitter van VLINTER maakt hij tevens deel uit van het dagelijks bestuur. De conferentie van voorzitters Periodiek organiseert VLINTER een conferentie van voorzitters en directeurs van de Vlaamse intercommunales voor streekontwikkeling. Namens IGEMO participeren Walter Horemans, voorzitter, en Peter De Bruyne, algemeen directeur aan de conferentie. De werkgroepen De uitwisseling van kennis en ervaring leidt tot een grote meerwaarde voor de Vlaamse intercommunales voor streekontwikkeling. Hiertoe werden diverse thematische werkgroepen opgericht: werkgroep bedrijvigheid /bedrijventerreinbeheer (deelname Veerle Ribus, projectmanager gebiedsontwikkeling); werkgroep wonen (deelname Gert De Smedt, projectmanager gebiedsontwikkeling en/of Peter Van Cleemput, projectcoördinator lokaal woonbeleid); werkgroep ruimtelijke ordening (deelname Katrien De Mets, projectmanager gebiedsontwikkeling); werkgroep milieu (deelname Anneleen Van Tendeloo, teammanager milieu, energie en duurzame ontwikkeling); werkgroep juristen (deelname Peter De Bruyne, algemeen directeur en/of Klaartje Verrijcken, juriste); werkgroep ICT-GIS (wisselende deelname in functie van de agenda). BESTUUR EN ORGANISATIE 23

21 PLATTELANDSCOMMISSIE VVSG IGEMO participeert in de Plattelandscommissie van de VVSG. Hierin komen thema s inzake het platteland aan bod zoals recente ontwikkelingen rond wetgeving, de knelpunten van plattelandsgemeenten, de extra taken die gemeenten krijgen of de ontwikkelingen rond plattelandsbeleid. De commissie geeft mee input aan het standpunt dat de VVSG inneemt in het kader van thema s rond het platteland en werkt zo mee aan het beleid. In de commissie zetelen lokale besturen en een aantal regionale verbanden uit plattelandregio s. IGEMO wordt vertegenwoordigd door Werner Van Hoof, teammanager gebiedsontwikkeling. IGEMO nam deel aan deze commissie op 19 januari, 22 maart, 7 juni en 27 september TECHNISCHE WERKGROEP PDPO IGEMO participeert in de Technische Werkgroep PDPO. Deze werkgroep beoordeelt alle projecten die ingediend worden in het kader van het Programma voor Plattelandsontwikkeling As-3. Hij is samengesteld uit vertegenwoordigers van allerlei instanties en brengt een advies uit over de projectaanvragen aan het Provinciaal Management Comité dat finaal de beslissing neemt. IGEMO wordt vertegenwoordigd door Leen Seynaeve, projectmanager milieu, energie en duurzame ontwikkeling. IGEMO nam deel aan deze werkgroep op 22 september REGIONAAL LANDSCHAP RIVIERENLAND IGEMO wordt in de algemene vergadering van het Regionaal Landschap Rivierenland vertegenwoordigd door Leen Seynaeve, projectmanager milieu, energie en duurzame ontwikkeling. IGEMO nam deel aan de algemene vergadering op 25 februari INTERLOKALE VERENIGING GASAM De 13 steden en gemeenten van het arrondissement Mechelen en IGEMO hebben in 2008 een interlokale vereniging opgericht om toepassing te maken van de gemeentelijke administratieve sancties. De stad Mechelen werd aangesteld als beherende entiteit en stelt de vereiste sanctionerende ambtenaren ter beschikking van de deelnemende gemeenten. IGEMO wordt in het beheerscomité van de interlokale vereniging GASAM vertegenwoordigd door Peter De Bruyne, algemeen directeur. 24 BESTUUR EN ORGANISATIE

22 2.6.6 VVSG - COMMISSIE HUISVESTING De VVSG - commissie Huisvesting bespreekt het Vlaamse en lokale woonbeleid, met het accent op de relatie tussen beide beleidsniveau s: informatie, ervaringsuitwisseling, advies en belangenbehartiging. IGEMO nam deel aan deze commissie op 19 januari, 15 maart, 17 mei, 20 september VVSG - WERKGROEP CODE VOOR INFRASTRUCTUUR- EN NUTSLEIDINGEN LANGS GEMEENTEWEGEN In 2001 lanceerde de VVSG de Code voor infrastructuur- en nutsleidingen langs gemeentewegen. De werkgroep heeft tot doel om deze Code te actualiseren in samenwerking met de nutsmaatschappijen en de lokale besturen. In opdracht van de Conferentie van Burgemeesters van het Arrondissement Mechelen participeert IGEMO aan deze werkgroep. Eind 2016 werd een nieuwe code opgeleverd. Alle actoren worden opgeroepen om de code in 2017 goed te keuren BELEIDSPLAN RUIMTE VLAANDEREN IGEMO participeert aan het overleg dat door de Vlaamse administratie Ruimtelijke Ordening georganiseerd wordt in het kader van de opmaak van het Beleidsplan Ruimte Vlaanderen. IGEMO wordt vertegenwoordigd door Werner Van Hoof, teammanager gebiedsontwikkeling. Eind 2016 werd het Witboek Beleidsplan Ruimte Vlaanderen goedgekeurd door de Vlaamse Regering. In 2017 zullen de beleidsnota s alsook het finale beleidsplan verder uitgewerkt worden NOTA RUIMTE - PROVINCIE ANTWERPEN De provincie maakt een vernieuwde ruimtelijke visie voor de provincie Antwerpen op. Deze nieuwe visie zal vastgelegd worden in de Nota Ruimte. In het kader van de opmaak organiseert de provincie workshops waar schepenen, ambtenaren en andere belanghebbenden in de provincie kunnen aan deelnemen. IGEMO neemt deel aan deze workshops. In 2016 ging de eerste workshop door op 1 december. BESTUUR EN ORGANISATIE 25

23 2.7. PERSONEEL PERSONEEL IGEMO is een dienstverlenende vereniging met een weliswaar duidelijke, doch omvattende maatschappelijke opdracht. IGEMO biedt diensten aan omtrent een veelheid aan beleidsdomeinen en thema s, die benaderd worden vanuit diverse invalshoeken waarbij een waaier aan instrumenten en methodieken ingezet kan worden. IGEMO beoogt een kwaliteitsvolle dienstverlening en streeft een maximale betrokkenheid van de klant na. IGEMO werkt als dienstverlenende vereniging hoofdzakelijk met overeenkomsten van korte tot middellange duurtijd. Die korte termijn engagementen maken dat de vereniging in het bijzonder oog moet hebben voor: de detectie van nieuwe maatschappelijke tendensen, nieuwe beleidsopties, ontwikkelingen ; een flexibele organisatiestructuur; een werkklimaat waarin verandering aanvaard wordt; een positief imago ( first mover ). IGEMO streeft naar de implementatie en beheersing van de zogenaamde matrixstructuur. Dit is een organisatiestructuur waarbij gewerkt wordt met projectgroepen of teams die, omwille van een continue behoefte aan overleg en samenwerking, een vaste vorm krijgen. Alle specialisaties en competenties die vereist zijn om de diensten te verlenen of de projecten en opdrachten uit te voeren, worden samengebracht in een multidisciplinair team. Voor de organisatieontwikkeling opteert IGEMO voor een performant managementsysteem waarbij efficiëntie en resultaatsgerichtheid sleutelbegrippen zijn. Gelet op de wisselende omgevingsfactoren (o.a. kortetermijnengagementen, in functie van de reële noden en behoeften van de gemeentelijke deelnemers) zijn flexibiliteit en creativiteit een absolute noodzaak. Die flexibiliteit houdt o.m. in dat interne taken en verantwoordelijkheden kunnen wijzigen ingevolge wisselende omstandigheden. 26 BESTUUR EN ORGANISATIE

24 Gelet op de veelheid aan beleidsdomeinen waarop IGEMO actief is en de diversiteit aan vaardigheden en competenties waarover IGEMO moet beschikken, werkt IGEMO met een aantal gestructureerde teams. IGEMO beschikt over 36 personeelsleden (stand van zaken op 31 december 2016). Een overzicht: Personeelslid Functie Voltijds equivalent Directie Peter De Bruyne Algemeen directeur 1,0 VTE Team milieu, energie & duurzame ontwikkeling Anneleen Van Tendeloo Teammanager 1,0 VTE Geert Van den Berge Projectmanager 1,0 VTE Leen Seynaeve Projectmanager 0,8 VTE Guido Verlinden Energiescanner 1,0 VTE Kris Beghin Energiescanner 1,0 VTE Vivi Van der Auwera Projectmanager 0,8 VTE Team gebiedsontwikkeling Werner Van Hoof Teammanager 1,0 VTE Magali Bourdeau Projectmanager 0 VTE Gert De Smedt Projectmanager 1,0 VTE Veerle Ribus Projectmanager 1,0 VTE Ken Fransen Vastgoedmanager 1,0 VTE Arnaud Peeters Vastgoedmanager 1,0 VTE Katrien De Mets Projectmanager 1,0 VTE Erik Depré Projectmanager 1,0 VTE Wim Abels Projectmanager 1,0 VTE Carla Verraes Projectmanager 1,0 VTE Sigrid Palmers Projectdeskundige 1,0 VTE Stephanie Joos Projectdeskundige 1,0 VTE Annemie Willems Administratief medewerker 1,0 VTE Team lokaal woonbeleid Peter Van Cleemput Teammanager 1,0 VTE Hanne Heuts Woonadviseur/beleidsmedewerker 0 VTE Stephanie Teugels Woonadviseur 0,8 VTE Els Cousin Woonadviseur 0,8 VTE An Bohets Woonadviseur 0,8 VTE Heidi De Roeck Administratief medewerker 1,0 VTE Renild Vermaelen Woonadviseur 1,0 VTE Team preventie & bescherming Tom Wauters Leidinggevende GIDPBW/preventieadviseur 1,0 VTE Eddy Van Havere Preventieadviseur 1,0 VTE Jean Silverants Preventieadviseur 1,0 VTE Vincent Joossen Preventieadviseur 1,0 VTE Veerle De Voldere Preventieadviseur 1,0 VTE Management support Amy De Roeck Directieassistente 1,0 VTE Cindy De Schouwer Communicatie- en marketingmanager 0,8 VTE Klaartje Verrijcken Juriste 1,0 VTE Els Leemans Event- en facilitymanager 0,8 VTE BESTUUR EN ORGANISATIE 27

25 ORGANOGRAM BESTUURLIJK IGEMO - DIENSTVERLENENDE VERENIGING STATUTAIRE ADVIESCOMITÉS ADVIESCOMITÉ MILIEU ADVIESCOMITÉ RO ALGEMENE VERGADERING RAAD VAN BESTUUR PROJECTMATIGE BEHEERSORGANEN BEHEERSCOMITÉ GIDPBW DIRECTIECOMITÉ BEHEERSCOMITÉ WLDN BEHEERSCOMITÉ IGOHC KREDIETCOMMISSIE... ORGANISATIE DIRECTIE SUPPORTMANAGEMENT MANAGEMENT MEDO/WONEN GBO 28 BESTUUR EN ORGANISATIE

26 NIVEAU IGEMO - REGIONAAL SV/STREEKONTWIKKELING REGIONALE MANDAATGROEP STATEN- REGIONAAL BELEIDSGROEP SOC. ECON. BELEID AGENDACOMMISSIE COÖRDINATIECOMITÉ BELEIDSGROEP SV BEREIKBARE REGIO BELEIDSGROEP... NIVEAU GIDPBW STREEKBELEID BESTUUR EN ORGANISATIE 29

27 3 Werkdomein ruimte

28 3.1. LOKALE ECONOMIE ONDERNEMERSCHAP isave Door de stijgende energiekosten is energie besparen ook voor kmo s een belangrijk agendapunt geworden. Veel bedrijfsleiders hebben echter niet de kennis, de tijd of de middelen om zich met energiebesparing bezig te houden. Daarom werkte IGEMO met Factor4 en Unizo provincie Antwerpen het project isave uit, specifiek gericht op kmo s. Het project wordt gesubsidieerd door het Agentschap Innoveren & Ondernemen. Een ESCo (Energy Service Company) is een leverancier van energiebesparende diensten die vergoed wordt op basis van de geleverde energiebesparing. ESCo-bedrijven zijn in Vlaanderen al wel actief naar bedrijven met een zeer groot energieverbruik, maar kmo s behoren momenteel nog niet tot hun doelgroep. Binnen het isave project werd een methodiek ontwikkeld die focust op de samenwerking tussen kmo s en ESCo s. Tijdens het project werd een nieuwe methodiek uitgewerkt i.v.m. energieprestatiecontracten (EPC). In een klassiek EPC wordt de looptijd van het contract gekoppeld aan de terugbetalingstermijn van de investeringen. Het binnen isave ontwikkelde model eindigt na een begrijpbare handover-procedure waarbij alle energie- en kwaliteitsgaranties van de nieuwe installatie meteen gemeten en gecontroleerd worden. In 2016 werd het ontwikkelde model tijdens het project getest (specifiek voor relighting) en leidde dit tot een effectief contract tussen een ESCo en een kmo bij De Bie Printing. Tevens gaan de 2 ESCo-bedrijven (Luminac en Varda) verder aan de slag met het EPC bij andere bedrijven Samenaankoop energie voor bedrijven In samenwerking met haar aangesloten gemeenten organiseerde IGEMO in 2013 voor de eerste maal een groepsaankoop energie (elektriciteit en gas) voor alle bedrijven in de regio Mechelen. IGEMO werd hierin bijgestaan door Zero Emission Solutions, een gespecialiseerd energieadviesbureau. Deze groepsaankoop speelt in op de vrije energiemarkt die door de energiebehoeften te bundelen het mogelijk maakt te onderhandelen over een betere afnameprijs met de leveranciers. Het grote voordeel voor bedrijfsleiders is dat ze amper tijd moeten vrijmaken en zelf niet de markt op moeten gaan om te onderhandelen met leveranciers. In 2016 organiseerde IGEMO opnieuw een groepsaankoop energie voor bedrijven i.s.m. Zero Emission Solutions. Ditmaal werd geopteerd om enkel groene stroom aan te bieden. 56 bedrijven toonden interesse. Het aantal bedrijven dat effectief naar een andere leverancier overschakelde, is nog niet bekend. WERKDOMEIN RUIMTE 31

29 BEDRIJFSHUISVESTING Ontwikkeling van bedrijventerreinen Gelet op de ligging van het arrondissement Mechelen, in het hart van Vlaanderen, pal in de Vlaamse Ruit, is de roep naar ruimte om te ondernemen in deze regio bijzonder groot. IGEMO realiseert ruimte om te ondernemen door: de ontwikkeling van greenfields; de reconversie van brownfields; de revitalisatie van verouderde bedrijventerreinen; het op de markt brengen van niet-benutte percelen; het aanbieden van uitgeruste kantoren en ateliers in een bedrijvencentrum. Kmo-zone Misstraat, Berlaar Kmo-zone Itterbeek, 1ste fase, Duffel Kmo-zone Itterbeek, 2de fase, Duffel Kmo-zone Dreefvelden, Sint-Katelijne-Waver Kmo-zone Koningshooikt, Lier Kmo-zone Winning, Puurs Kmo-zone De Hutten, Berlaar Kmo-zone Klein Boom, Putte Voorwerp Brutooppervlakte Aantal bedrijven (+/-) Greenfield 16 ha 17 Greenfield 10 ha 18 Greenfield 8 ha 27 Brownfield (verouderd industrieterrein) Greenfield (onbenut industrieterrein) 7 ha ha Onbekend Greenfield 5 ha 15 Greenfield 5 ha Onbekend Greenfield (uitbreiding bestaand bedrijventerrein) 5 ha WERKDOMEIN RUIMTE

30 Bij de (her)ontwikkeling van bedrijventerreinen loopt duurzaamheid als een rode draad doorheen de aanpak van IGEMO. De realisatie van CO 2 -neutrale bedrijventerreinen is daarbij steeds een uitgangspunt. Duurzaamheid stopt niet bij de realisatie van een bedrijventerrein. IGEMO staat daarom ook in voor het beheer en de nazorg van de terreinen. Door een actief en integraal aanbod op het vlak van bedrijvenparkmanagement zorgt IGEMO niet enkel voor het dagdagelijkse beheer van bedrijventerreinen, maar levert ook diensten aan de bedrijven en creëert een platform om kennis en expertise tussen bedrijven onderling uit te wisselen. Een sterk sociaal netwerk zorgt voor een gezond economisch netwerk Kmo-zone Itterbeek, Duffel De realisatie van de kmo-zone Itterbeek geeft invulling aan een bestaande zone in het gewestplan en is gespreid over 2 fasen. De eerste fase van 10 ha werd eind 2000 volledig verkocht en bestaat uit 18 bedrijven. Fase 2 omvat 8 ha. Bij de realisatie van de kmo-zone maakte IGEMO gebruik van verschillende subsidies o.a. voor de aanleg van wegenis, riolering en groenvoorzieningen, de afkoppeling van de bedrijven en het realiseren van een gescheiden rioleringsstelsel in de eerste fase en de ontsluiting van het bedrijventerrein op de N108. De tweede fase biedt plaats aan een 30-tal nieuwe bedrijven. Eind 2016 waren er nog 4 bedrijfspercelen ter beschikking. WERKDOMEIN RUIMTE 33

31 Kmo-zone Dreefvelden, Sint-Katelijne-Waver In het centrum van de gemeente Sint-Katelijne-Waver lag het verouderde bedrijventerrein Dreefvelden. Negen bedrijven waren al actief op de brownfield en ook het containerpark en de gemeentelijke werkplaatsen waren er gevestigd. De overige oppervlakte (ongeveer 7 ha) was nog niet ontwikkeld. Na verwerving van de resterende gronden is het bedrijventerrein volledig getransformeerd met een nieuwe hoofdontsluiting, een volwaardige groenbuffer, 24 nieuwe bedrijfskavels en een aantal gemeenschappelijke voorzieningen. Bovendien zal het bedrijventerrein volledig CO 2 -neutraal zijn. Het aanbod aan kleinere bedrijfspercelen nam door een herverdeling van bedrijfspercelen in de voorgaande jaren toe. In totaal zijn er 29 bedrijfspercelen gevormd. Op 2 kadastrale percelen werd er grondvervuiling vastgesteld. Voor beide dossiers werden gerechtelijke procedures opgestart. Één van beide locaties werd in het najaar van 2016 gesaneerd in samenwerking met OVAM. De werken werden geprefinancierd door IGEMO en OVAM. Via de gerechtelijke procedure zullen de kosten teruggevorderd worden van de oorspronkelijke eigenaar. Ook voor het verontreinigde perceel zoekt IGEMO samen met OVAM naar een oplossing. Door de aanslepende rechtszaken wordt de verkoop van 7 bedrijfskavels voorlopig gehypothekeerd. In 2016 werden 3 intentieverklaringen met nieuwe kandidaat-kopers afgesloten. Eén van deze 3 kavels werd in 2016 ook al verkocht. Dit brengt het totaal aantal verkochte kavels op Kmo-zone De Hutten, Berlaar Het structuurplan van de gemeente Berlaar voorziet de realisatie van een nieuw lokaal bedrijventerrein. Deze kmo-zone bevindt zich langsheen de N10 ter hoogte van Hemelshoek en de Huttestraat. Het bedrijventerrein zal plaats bieden aan lokale (zonevreemde) bedrijven uit de omgeving van Berlaar en heeft een nettooppervlakte van circa 5 ha. De kmo-zone wordt ontwikkeld als een duurzaam, CO 2 -neutraal bedrijventerrein. In 2015 kwam IGEMO met 2 eigenaars tot een akkoord waardoor een groot deel van het bedrijventerrein aangekocht kon worden. In gevolge een beroepsprocedure die door een buurtbewoner werd ingesteld tegen het RUP kmo-zone De Hutten werd het RUP in juli 2016 vernietigd door de Raad van State. De door de minister verleende onteigeningsmachtiging is daardoor zonder voorwerp geworden. De gemeente Berlaar zal de RUP procedure opnieuw opstarten en zet ook de verwervingsgesprekken verder. 34 WERKDOMEIN RUIMTE

32 Kmo-zone Winning, Puurs In opdracht van de gemeente Puurs realiseert IGEMO de volledige ontwikkeling van de kmo-zone Winning. Het gebied van bijna 5 ha wordt begrensd door de Rijksweg (N16) in het noorden, de Dendermondsesteenweg (N17) in het oosten en het zuiden en de straat Neerlichter in het westen. De kmo-zone heeft een netto oppervlakte van 2,8 ha en biedt plaats aan een 14-tal lokale bedrijven met perceeloppervlaktes tot 4500 m². Het bedrijventerrein heeft een unieke zichtlocatie op de N16 en N17. De aanvraag voor definitieve subsidie voor de infrastructuurwerken werd in juni 2014 goedgekeurd door het Agentschap Ondernemen. Eind december 2014 werd ook de subsidie (module 14) voor de ontsluiting van het bedrijventerrein op de gewestweg N17 goedgekeurd. Deze subsidies zorgen voor de nodige middelen om een kwaliteitsvolle aanleg te realiseren. In het najaar van 2015 werd een archeologisch vooronderzoek uitgevoerd. Tijdens dit onderzoek werden vondsten van de ijzertijd middeleeuwen en WOI blootgelegd. Als gevolg daarvan werd in 2016 verder onderzoek uitgevoerd (een volledige afgraving van 1400 m²) onder supervisie van het Agentschap Onroerend Erfgoed. De machtiging tot onteigening werd in december 2015 verleend. In 2016 werd met één van de belangrijkste grondeigenaars binnen het gebied tot een minnelijke overeenkomst gekomen. Daardoor zijn nu alle gronden die noodzakelijk zijn voor de aanleg van de infrastructuur verworven. Met de overige eigenaars werden opnieuw minnelijke onderhandelingen gevoerd. Zodra de terreinen na de archeologische opgraving vrijgegeven worden door het Agentschap Onroerend Erfgoed, kunnen de infrastructuurwerken aangevat worden. WERKDOMEIN RUIMTE 35

33 Kmo-zone Klein Boom, Putte De kmo-zone Klein Boom is gelegen in de gelijknamige straat langsheen de Mechelbaan in Putte. Het bestaande bedrijventerrein is uitgebreid rondom de voormalige kleiput die nu ingericht is als vijver. De uitbreiding van het bestaande terrein met 5 ha biedt zowel uitbreidingsmogelijkheden aan bestaande bedrijven als huisvesting voor een 20-tal nieuwe bedrijven. Het bedrijventerrein wordt volledig omsloten door een 15 m brede bufferzone met open grachten die zorgen voor de vertraagde afvoer van het hemelwater naar de vijver. Langsheen de nieuwe straat worden laanbomen aangeplant die, samen met de brede bufferzone, zorgen voor een groene inkleding van het bedrijventerrein. In het najaar van 2013 startte de aanleg van de infrastructuur, riolering, grachten en groenbuffers. De werken werden grotendeels afgerond in het najaar van De verkoop ging van start in Eind 2016 werd voor 6 van de 20 bedrijfspercelen een intentieverklaring ondertekend. Daarnaast zijn reeds 7 percelen verkocht Kmo-zone Gansbroekstraat, Puurs Bij de partiële herziening van het structuurplan van de gemeente Puurs is de herstructurering van een bestaand, maar niet ontwikkeld bedrijventerrein ten noorden van de Gansbroekstraat voorzien. Het plangebied is gelegen tussen de Gansbroekstraat en het Zeekanaal. Een gedeelte is momenteel bestemd als bosgebied en een gedeelte als niet-ontwikkelde industriezone. IGEMO zou instaan voor de opmaak van het RUP Gansbroekstraat en de volledige ontwikkeling van het duurzame en CO 2 -neutrale bedrijventerrein. Circa 5 ha van het terrein zou voorzien worden voor lokale bedrijven. De overige 6 ha zou bestemd worden voor bovenlokale bedrijven. In 2016 werden gesprekken gevoerd met alle betrokken actoren. Hieruit bleek dat de ontwikkeling financieel niet haalbaar is gelet op enerzijds de prijsverwachtingen van de huidige eigenaar van de grond en anderzijds de hoge aannemingskosten voor het bouwrijp maken en inrichten van de zone. De gemeente heeft finaal beslist de ontwikkeling niet meer verder te onderzoeken en het proces stop te zetten. 36 WERKDOMEIN RUIMTE

34 Activering onbenutte bedrijventerreinen Bedrijfsgrond is schaars in Vlaanderen. Daarom zet IGEMO, naast de herontwikkeling van brownfields en de realisatie van greenfields, ook in op het activeren van bestaande onbenutte bedrijfskavels. Heel wat bedrijfskavels (of delen ervan) met een economische bestemming zijn immers onbenut en worden niet spontaan op de markt gebracht. Door overleg met de eigenaars en de gemeente en het uitvoeren van gerichte onderzoeken zoekt IGEMO naar oplossingen om deze onbenutte kavels te activeren Onderhandelingsteams Eind juni 2007 lanceerde het Agentschap Ondernemen de projectoproep onderhandelingsteams onbenutte bedrijfsgronden. Doelstelling was om via onderhandelingen met individuele eigenaars te zoeken naar oplossingen om onbenutte bedrijfskavels alsnog te (her)activeren. IGEMO kreeg hiervoor een subsidie in samenwerking met POM Antwerpen. Tijdens de loop van het project werden 4 bedrijvenzones verder onderzocht: Bedrijventerrein Oppervlakte bedrijventerrein bestemd (ha.) Oppervlakte bedrijventerrein onbenut (ha.) Ragheno, Mechelen ,80 Provinciale weg, Sint-Amands 3,63 1,5 Walemstraat, Duffel Kmo-zone Gansbroek, Puurs - - De onderzoeken binnen Onderhandelingsteams werden eind 2013 volledig afgesloten. Voor het terrein Gansbroekstraat te Puurs werd het onderzoek binnen Activeringsteams verder gezet. WERKDOMEIN RUIMTE 37

35 Activeringsteams In 2012 lanceerde het Agentschap Ondernemen de projectoproep activeringsteams onbenutte bedrijfsgronden als vervolgtraject op het project onderhandelingsteams. IGEMO bekwam samen met POM Antwerpen, IOK en Igean Dienstverlening een subsidie voor het project. De subsidieperiode loopt van 2013 tot en met IGEMO werkte binnen Activeringsteams 4 onderzoeksstrategieën uit: 1. Onderzoek naar planologische correcties uitzuivering van de ruimteboekhouding intergemeentelijk bedrijventerrein. Voor het onderzoek naar de planologische correcties werd eind 2013 een bijkomende subsidie aan IGEMO toegekend. Voor dit onderzoek loopt de subsidieperiode tot en met Het onderzoek naar de realisatie van een intergemeentelijk bedrijventerrein bestaat uit verschillende deelonderzoeken die een antwoord moeten bieden op juridische, operationele en financiële vragen. 2. Onderzoek naar inbreidingspotentieel en verdichting. Volgende terreinen werden voor verder onderzoek geselecteerd binnen deze strategie: kmo-zone Hemelrijken, Sint-Amands; kmo-zone Doornlaarstraat, Bonheiden. Voor beide terreinen werd een grondig analyse gemaakt van de verschillende redenen voor het niet benutten van vrijliggende percelen. Daarvoor werd de eigendomsstructuur, de mogelijke beperkingen door stedenbouwkundige voorschriften en mogelijk andere ruimtelijke drempels voor niet-ontwikkeling onderzocht. Vanuit een grondige analyse werd een voorstel van ontwikkeling aangereikt en een methodiek om de drempels weg te halen. In 2016 werd contact opgenomen met de eigenaars om deze ontwikkelingsopties te bespreken. Vervolgens werden diverse scenario s voor ontwikkeling voorgelegd aan de gemeente en heeft de gemeente een voorkeurscenario voor toekomstige ontwikkeling bepaald. De gemeente Sint-Amands besliste in 2016 om voor de kmo-zone Hemelrijken een RUP op te laten maken waarmee de bebouwing en ontsluiting van het bedrijventerrein geoptimaliseerd wordt. 3. Uitvoeren van specifieke vooronderzoeken met oog op de concrete ontwikkeling van het terrein. Volgende terreinen werden voor verder onderzoek geselecteerd binnen deze strategie: bedrijventerrein Gansbroekstraat, Puurs: zie punt ; kmo-zone Leuvensebaan, Putte: de gemeente heeft beslist dit terrein niet verder te onderzoeken. 4. Integrale aanpak van een terrein, gelinkt aan bedrijventerreinmanagement. Er werd beslist om binnen deze strategie geen terreinen te onderzoeken. 38 WERKDOMEIN RUIMTE

36 Bedrijvencentrum Itterbeek, Duffel IGEMO richtte het Bedrijvencentrum Itterbeek te Duffel op om een antwoord te bieden op de vraag naar compacte bedrijfsruimte voor startende en groeiende ondernemingen in de regio. Ondernemers kunnen er terecht voor de huur van een atelier en/of kantoorruimte op maat. Het bedrijvencentrum werd gerealiseerd in een bestaand bedrijfsgebouw dat door IGEMO aangekocht werd. De productiehal is opgesplitst in 9 uitgeruste ateliers van 270 tot 850 m². Het kantoorgedeelte werd omgebouwd tot afzonderlijke kantoren voor 1 tot 10 personen. Naast de sociale ruimten zijn er tevens vergaderzalen en kleedkamers beschikbaar. Voor de verbouwing ontving IGEMO een subsidie van het Agentschap Ondernemen. De eerste huurders namen in november 2011 hun intrek in hun kantoor. In 2016 werd gekozen om de ateliers (afhankelijk van de effectieve vraag) om te vormen in opslagruimte. Op een minimale oppervlakte van 100 m² in een afgesloten ruimte van 5 m hoog kunnen ondernemers opslagruimte huren voor de opslag van hun grondstoffen, afgewerkte producten, seizoenstock... WERKDOMEIN RUIMTE 39

37 3.2. OMGEVING WONEN EN HUISVESTING Ontwikkeling van woonprojecten IGEMO realiseert ruimte om te wonen door: de ontwikkeling van greenfields; de reconversie van brownfields; de renovatie van verouderde gebouwen; het op de markt brengen van bouwkavels en woonentiteiten; een activeringsbeleid inzake leegstand. In essentie ontwikkelt IGEMO woonprojecten die gekenmerkt worden door grootschaligheid en/of complexiteit. De publieke ontwikkeling van grootschalige projecten is gewenst of zelfs vereist in functie van enerzijds de kwaliteitsvolle ontwikkeling van woonentiteiten en publieke infrastructuren (wegenis, nutsvoorzieningen ) en anderzijds de realisatie op zowel kwalitatieve als kwantitatieve wijze van openbare voorzieningen (ruimte voor water, groenbeleving, natuurontwikkeling, recreatie ). IGEMO wordt als publieke ontwikkelaar gedreven door maatschappelijke objectieven die toelaten de diverse ambities van lokale besturen bij de ontwikkeling van een woonproject (betaalbaar, duurzaam, ruimte voor andere functies ) ook effectief waar te maken. Voorwerp Brutooppervlakte Aantal percelen/ woon-entiteiten (+/-) Sociale verkaveling Heikant, Berlaar Greenfield 3,2 ha 28 Woonproject Papenhof, Mechelen Greenfield 13 ha 250 Woonproject Maenhoevevelden, Sint-Katelijne-Waver Woonproject Graanmolens, Sint-Amands Greenfield 20 ha 450 Herontwikkeling/ renovatie 0,8 ha 34 Woonproject Grote Heide, Bonheiden Greenfield 7 ha 150 Woonproject Bruul, Duffel Greenfield 0,8 ha Onbekend 40 WERKDOMEIN RUIMTE

38 Woonproject Papenhof, Mechelen Met het oog op de realisatie van fase 2 werd in 2013 met een private promotor een DBF-overeenkomst afgesloten voor de realisatie van de hofkes : 97 gesloten en halfopen bebouwingen in 3 clusters, voorzien van ondergrondse garages. Eind 2014 werd een dading afgesloten waardoor de overeenkomst beëindigd werd na realisatie van de eerste cluster, zijnde 43 woningen. Deze woningen werden voltooid in december 2015 en waren eind 2016 allemaal verkocht. Aan de overzijde van de straat stelt IGEMO bouwkavels te koop. Deze zijn voorbehouden voor de bouw van bijna-energieneutrale woningen. De ontsluitingsstraat Aspergeveld werd aangelegd en feestelijk geopend in aanwezigheid van de nieuwe bewoners op 23 mei Het eerste woonerf, Pastinaakhof, en het aangrenzende parkdomein werden in 2016 aangelegd. In september 2014 startte IGEMO met de verkoop van 36 bouwkavels voor halfopen- en rijwoningen aan de oostzijde van het Aspergeveld. Eind 2016 waren alle kavels verkocht, werd de infrastructuur Aspergeveld volledig voltooid en waren reeds meer dan de helft van de woningen gebouwd of in aanbouw. Deze 36 kavels zijn exclusief voorbehouden voor de bouw van bijna-energieneutrale woningen. WERKDOMEIN RUIMTE 41

39 Woonproject Maenhoevevelden, Sint-Katelijne-Waver IGEMO treedt op als publieke ontwikkelaar voor de gemeente Sint-Katelijne-Waver om de ontwikkeling van de wijk Maenhoevevelden gefaseerd te realiseren in een tijdsbestek van minimum 10 jaar. Het gebied Maenhoevevelden is bestemd als stedelijk woongebied. In dit binnengebied wordt een woonproject gerealiseerd met als visie: randstedelijk wonen in een groene omgeving met ecologisch karakter. IGEMO staat in voor de aankoop van de gronden, het opmaken van verkavelings- en uitvoeringsplannen, de coördinatie van de deelontwikkelingen en de concrete aanleg van de openbare ruimte. De kavels worden rechtstreeks aan particulieren verkocht of via een overheidsopdracht ter beschikking gesteld aan een bouwpromotor om er, binnen de door IGEMO gestelde voorwaarden, een woonproject op te realiseren. De eerste fase omvat 48 percelen voor eengezinswoningen en 1 perceel voor 16 sociale woningen. De verkaveling zal twee woonsferen hebben. Een traditioneel deel sluit aan op de bestaande bebouwing. Een vernieuwend concept rond woonerfjes integreert duurzaam en compact wonen in een autoluwe en groene omgeving. Een mix van woningtypes, -vorm en -grootte voorziet in percelen voor verschillende budgetklassen en woonwensen. In 2015 werd de communicatie opgestart voor de verkoop van bouwkavels, voorbehouden voor BENwoningen. Om de beeldkwaliteit van de te bouwen woningen te bewaken, werd gewerkt via een architectenpool. IGEMO selecteerde 6 architecten, waaruit de kopers verplicht zijn de architect voor realisatie van hun woning te kiezen. De opdracht voor de infrastructuurwerken en de aanleg van een park werd gegund via aanbestedingsprocedure. Door verschillende juridische procedures werden zowel de verkoop van de bouwkavels als de realisatie van de infrastructuurwerken on hold gezet. Op vrijdag 23 september 2016 nam de Vlaamse Regering de belangrijke beslissing tot het intrekken van het deelplan Maenhoevevelden van het Gewestelijk Ruimtelijk Uitvoeringplan Afbakening Regionaal Stedelijk Gebied Mechelen (GRUP), zoals dat in juli 2008 definitief werd vastgesteld. Door deze intrekking heeft het gebied de bestemming woonuitbreidingsgebied, cfr. het gewestplan. Eind september 2016 vroeg IGEMO een principieel akkoord aan voor de ontwikkeling van een eerste deel van het woonuitbreidingsgebied. Voor de ontwikkeling van de rest van het woonuitbreidingsgebied wordt de opmaak van een nieuw Gewestelijk RUP afgewacht. De principieel akkoord aanvraag werd positief geadviseerd door de Provincie dd. 26/01/2017. De nodige aanvragen worden voorbereid om de verkoop eind 2017 opnieuw op te starten. 42 WERKDOMEIN RUIMTE

40 Woonproject Graanmolens, Sint-Amands IGEMO realiseert 30 appartementen, 4 lofts, een buitenschoolse kinderopvang en een aantal commerciële ruimten op de site van de voormalige Molens Verbruggen in Oppuurs, een deelgemeente van Sint-Amands. Molens Verbruggen stond al vele jaren leeg nadat het familiebedrijf overgenomen werd en begin 2007 haar activiteiten in Oppuurs stopte. De ligging, aan de rand van de dorpskern, met uitzicht op de groene open ruimte, maar ook langsheen de oude spoorlijn Puurs-Dendermonde en het toeristische fietspad nodigde uit tot een dergelijk groots project. Het voormalige bedrijfspand wordt deels gerenoveerd en deels afgebroken. De oude maalderij en het oude woonhuis worden omgevormd tot woon- en horecagelegenheid. Het uitbreidingsgebouw uit de jaren 60 is gesloopt om plaats te maken voor nieuwbouw appartementen met één, twee of drie slaapkamers. Op het gelijkvloers van de woongebouwen komen ook enkele casco ruimten voor kleinschalige kantoorof handelsactiviteiten. In één van de volumes wordt, in opdracht van de gemeente, een buitenschoolse kinderopvang ingericht. Onder de nieuwbouwvolumes is een ondergrondse parkeergarage voorzien. De appartementen worden te koop aangeboden op de commerciële markt. In januari 2016 werd Residentie Graanmolens te Sint-Amands feestelijk ingehuldigd. Bij de inhuldiging van dit project werd ook een kleurrijk kunstwerk onthuld in aanwezigheid van Kris Peeters, Vice-eersteminister en minister van Werk, Economie, Consumenten, Peter Van Hoeymissen, burgemeester Sint-Amands en Walter Horemans, voorzitter IGEMO. De voorlopige oplevering werd in februari 2016 goedgekeurd. In het voorjaar namen 10 gezinnen hun intrek nemen in hun appartement. Ook de buitenschoolse kinderopvang werd door de gemeente Sint-Amands in gebruik genomen. In 2016 nam IGEMO de verkoop opnieuw in eigen handen en werd gekozen voor een vernieuwde verkoopstrategie met nieuwe prijzen. Om deze verkoopstrategie kracht bij te zetten, werden de deuren opengezet voor twee kijkdagen i.k.v Nieuwbouwzondag in april en oktober Ook het modelappartement kreeg een frisse update om de verkoop extra te ondersteunen. Eind 2016 stond de teller op 16 verkochte appartementen. WERKDOMEIN RUIMTE 43

41 Woonproject Grote Heide, Bonheiden De ontwikkeling van Grote Heide snijdt een van de laatste, grotere woonuitbreidingsgebieden van de gemeente Bonheiden aan. Het woonproject moet een antwoord bieden op het tekort aan duurzame, kwaliteitsvolle en betaalbare woningen voor alle inwoners van Bonheiden ongeacht de gezinsgrootte, -samenstelling of het -inkomen en dit zowel vandaag als morgen. Voorafgaand aan de concrete invulling van het gebied werd in samenwerking met het gemeentebestuur een projectdefinitie opgesteld. Met Grote Heide wordt gestreefd naar een kwaliteitsvol en klimaatsvriendelijk woonproject dat volledig op maat van de gemeente Bonheiden afgestemd is. Principes als duurzame ruimtelijke ontwikkeling, verweving, diversiteit en samenhang staan hierbij voorop. Zowel visueel als naar beleving toe primeert de hoge woon- en leefkwaliteit van het gebied, waar aandacht is voor een goed ingerichte openbare ruimte en het integreren van waardevolle (gemeenschappelijke) groenelementen. Het woonproject Grote Heide wordt een autoluwe woonwijk waarin gestreefd wordt naar een optimaal comfort voor de trage weggebruikers inzonderheid een vlotte toegankelijkheid van en naar de dorpskern. In 2015 werd het masterplan vastgesteld dat de krijtlijnen uitzet waarbinnen het project gerealiseerd kan worden. De krijtlijnen van het masterplan werden in 2016 vertaald naar een ontwerp van ruimtelijk uitvoeringsplan. Het ontwerp RUP werd eind 2016 aan een openbaar onderzoek onderworpen. In 2016 werden ook de onderhandelingsgesprekken met de eigenaars binnen de projectzone gevoerd met het oog op de minnelijke verwerving van hun gronden. 44 WERKDOMEIN RUIMTE

42 Woonproject Bruul, Duffel In 2014 werd door het gemeentebestuur van Duffel een masterplan opgemaakt om de mogelijkheden na te gaan voor de ontwikkeling van de site Kapelbeemden. Dit masterplan werd in oktober 2014 voorgesteld aan het college van burgemeester en schepenen. De voorstelling van het masterplan resulteerde in een aantal wijzigingen die door het college werden aangebracht, o.a. het niet langer bouwen van sociale appartementen. Vanuit een haalbaarheidsstudie met meerdere varianten werd het Kernvernieuwingsproject Bruul gedefinieerd. Om tijdens de opmaak van het RUP ontwerp vs. uitvoering en kost te kunnen blijven bijsturen, zal een private partij worden aangesteld via concurrentiedialoog. De voorbereidingen hiertoe werden in 2015 getroffen. Begin april 2016 werd een kandidatuurstelling voor een bouwteam gepubliceerd om onder de vorm van de concurrentiedialoog een kwalitatief hoogstaand, eigentijds en duurzaam project op maat van de gemeente Duffel te kunnen ontwikkelen. IGEMO ontving 6 kandidatuurstellingen van bouwteams voor het Kernvernieuwingsproject Bruul te Duffel. In augustus 2016 werd met 4 weerhouden bouwteams van start gegaan met de eerste fase van de concurrentiedialoog. In deze eerste dialoogfase staat de stedenbouwkundige visie en de vooropgestelde beeldkwaliteit voor het projectgebied centraal. Begin oktober 2016 werden 4 creatieve visies over de mogelijke invulling van het projectgebied ontvangen en toegelicht. Na een grondige analyse werden 3 bouwteams weerhouden voor de volgende dialoogfase. In december 2016 werd een overleg met de mandaatgroep voorzien om de krijtlijnen verder vast te stellen. WERKDOMEIN RUIMTE 45

43 Haalbaarheidsstudies Gemeenten kunnen beroep doen op IGEMO om de haalbaarheid van projecten in eigen beheer te onderzoeken Woonbehoeftestudie, Bonheiden De gemeente Bonheiden gaf aan IGEMO de opdracht om een woonbehoeftestudie voor haar grondgebied op te maken voor de periode In deze studie worden de prognoses, behoeften en taakstellingen, die werden opgemaakt in het kader van het Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan, geactualiseerd. De ruimtelijke doelstellingen inzake nederzettingsstructuur uit het GRS worden afgetoetst op basis van de nieuwe inzichten. Het resultaat van deze toetsing zal mogelijks aanleiding geven tot een bijstelling van de beleidsdoelstellingen en het formuleren van nieuwe actieprogramma s Wonen langs Dijle en Nete Woonbeleid krijgt zowel bovenlokaal als lokaal steeds meer aandacht. Goede betaalbare woningen in een aangename woonomgeving vinden of realiseren, het is een bezorgdheid van burgers én overheid. De regierol en de taken van de gemeenten komen de laatste jaren steeds nadrukkelijker op de voorgrond: informatie aan burgers, woonkwaliteit, leegstand, bindend sociaal objectief, sociale last, advies over programmatie sociaal woonaanbod, lokaal woonoverleg, een woonplan opmaken Elke gemeente is als regisseur bevoegd en verantwoordelijk voor haar lokaal woonbeleid. De taken zijn divers en de verwachtingen van de burgers zijn vaak hoog gespannen. Intergemeentelijk samenwerken helpt om een lokaal woonbeleid effectief en efficiënt uit te bouwen. IGEMO treedt hierbij op als partner en realiseert een aantal delen van dit woonbeleid. Intergemeentelijk samenwerken heeft een inhoudelijke en organisatorische meerwaarde: Gemeenten leren uit elkaars ervaringen. De kwaliteit van het beleid, het beheer en de dienstverlening stijgt. De kwantiteit stijgt: je kan meer zaken doen. Alle wijzigingen in de vele wetgevingen opvolgen, verloopt beter en met minder inspanningen. Een team waarin mensen zich specialiseren zorgt voor ervaring en routine en resulteert in een meer professionele aanpak. Teamwerking zorgt ook voor continuïteit: er is interne back-up bij ziekte, verlof Er is ook een financiële meerwaarde. Enerzijds biedt intergemeentelijk samenwerken een verhoogde efficiëntie en een betere prijs/kwaliteit. Anderzijds kunnen intergemeentelijke projecten Vlaamse subsidies bekomen. De gemeenten Berlaar, Bonheiden, Duffel, Putte en Sint-Katelijne-Waver startten begin 2010 met het intergemeentelijk project Wonen langs Dijle en Nete om hun lokaal woonbeleid uit te bouwen. IGEMO werd aangesteld als uitvoerder van dit project. In 2010 werd het eerste subsidiedossier ingediend en goedgekeurd voor Aansluitend werd op 1 oktober 2013 het tweede subsidiedossier voor de periode door de minister goedgekeurd. De Vlaamse overheid keurde op 8 juli 2016 een nieuw subsidiekader goed. Op 30 september 2016 diende IGEMO voor de vijf gemeenten een nieuw subsidiedossier in. De minister keurde op 20 december 2016 de aanvraag goed en voorziet subsidies voor de periode WERKDOMEIN RUIMTE

44 Interlokale vereniging - deelnemers De interlokale vereniging Wonen langs Dijle en Nete bestaat uit IGEMO en de gemeente- en OCMWbesturen van de gemeenten Berlaar, Bonheiden, Duffel, Putte en Sint-Katelijne-Waver. De werking startte in januari IGEMO is projectuitvoerder en staat in voor het uitvoeren van de activiteiten. woonbeleid: woonplan en woonoverleg; woonwinkel: wooninfo, advies en begeleiding voor alle inwoners; woonkwaliteit: technisch advies, controles en ondersteuning; leegstand: opsporen, oplossen en beheren Woonbeleid: woonplan en woonoverleg IGEMO ontwikkelt voor en mét de gemeenten een woonplan. Dit woonplan bevat een woonstudie, een woonvisie en woonacties. Het hele proces verloopt in samenwerking met de lokale woonactoren. Een goed onderbouwd lokaal woonoverleg is van cruciaal belang bij de ontwikkeling en uitvoering van een lokaal woonbeleid. Dit woonoverleg zorgt voor afstemming, uitwisseling en samenwerking tussen de lokale woonactoren. Het overleg geeft advies over het uitvoeringsprogramma voor sociaal woonaanbod en bespreekt de invulling van de sociale last. IGEMO ondersteunt dit overleg administratief en inhoudelijk: uitnodigingen, verslagen, opvolgen en het gedeeltelijk uitvoeren van de afspraken, agendapunten onderbouwen Het team Wonen functioneert ook als een regionaal kenniscentrum en steunpunt voor de gemeenten. Het team verzamelt kennis, bouwt ervaring op en deelt dit met de gemeenten en de partners in het lokaal woonoverleg. De medewerkers volgen vorming, studiedagen en nemen deel aan verschillende bovenlokale overlegfora. Ze volgen de regelgeving op en onderhouden nauwe contacten met Wonen Antwerpen. In maart 2016 organiseerde IGEMO, in samenwerking met de gemeenten, een intergemeentelijk woonoverleg. In elke gemeente vond in 2016 ook minstens twee keer een gemeentelijke woonoverleg plaats. Tijdens deze gemeentelijk overlegmomenten werden o.a. volgende punten besproken: afstemming en realisatie sociale woonprojecten en individuele verrichtingen; programmatie en advies sociale woonprojecten; opvolgen en bespreken van de andere acties uit dit subsidiedossier: Woonwinkel, woonkwaliteit en leegstand; actieprogramma; reglement sociaal wonen; toewijzingsreglement sociale huur. WERKDOMEIN RUIMTE 47

45 Woonwinkel - basisinformatie voor burgers De Woonwinkel houdt wekelijks een info- en adviesmoment, aangevuld met een maandelijks avondspreekuur, in elke deelnemende gemeente. Tijdens de spreekuren geven ze ook telefonisch advies. Inwoners van alle deelnemende gemeenten kunnen eveneens in de Woonwinkel van de andere deelnemende gemeenten terecht. De klant staat bij de Woonwinkel centraal. De woonadviseur zoekt naar een oplossing waarbij alle puzzelstukken in elkaar passen. De Woonwinkel geeft informatie met betrekking tot wonen over: alle instrumenten: subsidies, normen, belastingen, sociale leningen of woningen ; van alle overheden: federaal, Vlaams, provinciaal, gemeentelijk, Eandis ; over alle beleidsdomeinen: wonen, welzijn, milieu, energie, huurwet De Woonwinkel geeft advies, begeleiding en bemiddeling en verwijst eventueel door naar andere diensten. Sociale begeleiding en technisch advies worden op elkaar afgestemd. De woonadviseurs geven extra aandacht aan de prioritaire doelgroep: mensen met een complex woonprobleem; een meervoudige achterstelling (problemen met inkomen, gezondheid, relaties ); een beperkte zelfredzaamheid. De Woonwinkel geeft ook advies over levenslang wonen en woningaanpassingen. Zo is de woning comfortabel voor iedereen en aanpasbaar of aangepast voor senioren of mensen met een handicap. IGEMO adviseert en begeleidt de aanvragers met technisch advies over aanpassingen, via huisbezoeken en subsidies. In 2016 kreeg de Woonwinkel 652 nieuwe klanten over de vloer. Alle klanten samen stelden 2531 vragen. De prioritaire doelgroep was goed voor 27,2 % van het totaal aantal klantencontacten. De woonadviseurs legden 130 huisbezoeken af. Het merendeel hiervan situeerde zich rond woonkwaliteit, maar ook een aantal rond duurzaam wonen en levenslang wonen. Thuis in wonen DE WOONWINKEL gratis advies over al je woonvragen 48 WERKDOMEIN RUIMTE

46 Woonkwaliteit - sociaal en technisch advies - begeleiding op maat Naast betaalbaarheid is woonkwaliteit, in de ruime zin van het woord, zeer belangrijk voor mensen. IGEMO biedt voor de gemeenten een totaalaanpak. Een technisch adviseur biedt concreet advies en hulp aan. IGEMO pakt op een pragmatische wijze de kwaliteitsgebreken op de private huurmarkt aan. Het verbeteren van de woonkwaliteit primeert op het louter toepassen van procedures. Bij klachten voert een technisch woonadviseur een controle uit om een objectief beeld te krijgen. Het verslag gaat naar de eigenaar, de bewoners en de gemeente. De technisch adviseur adviseert en ondersteunt de gemeentelijke diensten en de burgemeester ook bij het nemen van beslissingen. De woonadviseur krijgt de meeste kwaliteitsproblemen opgelost zonder dat de burgemeester een besluit moet nemen. IGEMO ondersteunt zowel huurder als verhuurder en biedt indien nodig een laagdrempelige bemiddeling aan. In 2016 kwamen er in de Woonwinkel bijna 500 vragen binnen met betrekking tot woonkwaliteit. Er waren 59 nieuwe meldingen van woonkwaliteitsproblemen. Samen met huisbezoeken voor de reeds bestaande dossiers legden de conformiteitscontroleurs 130 huisbezoeken af. De meeste meldingen resulteren in minstens 2 huisbezoeken: één om de gebreken vast te stellen en één om vast te stellen dat de gebreken zijn opgelost. Soms is een bijkomende controle nodig. Omdat heel sterk ingezet wordt op het oplossen van problemen, waren er in 2016 slechts 2 besluiten tot een onbewoonbaarverklaring nodig. Een aantal dossiers zijn nog lopende. De andere dossiers werden succesvol afgerond. De woonadviseurs helpen mensen op weg rond duurzaam of energiezuinig wonen met subsidies of advies aan huis. Indien zinvol verwijzen ze door voor planadvies op Kamp C, Vlaamse Energie-lening, energiescans Minister Homans, bevoegd voor Woonbeleid, keurde vanaf 1 april 2016 de vrijstelling van advies voor woningkwaliteit goed voor de gemeenten Berlaar, Bonheiden, Duffel en Putte. Dit betekent de conformiteitscontroleurs van IGEMO, die door de burgemeesters werden aangesteld, zelfstandig advies aan de burgemeesters mogen geven m.b.t. ongeschikt- en onbewoonbaarverklaringen. Dankzij deze vrijstelling kunnen de gemeenten sneller ingrijpen wanneer nodig, vereenvoudigt de communicatie met de eigenaars en vermindert de administratieve last. WERKDOMEIN RUIMTE 49

47 Het leegstandsregister Sinds 1 januari 2010 verplicht het Decreet Grond- en Pandenbeleid de gemeenten om een register van leegstaande woningen en gebouwen op te maken, om zo langdurige leegstand op te lossen. Gemeenten kunnen dit ook intergemeentelijk uitvoeren. Berlaar, Bonheiden, Duffel, Putte en Sint-Katelijne- Waver droegen deze taak over aan IGEMO. Woningen waar al minstens een jaar niemand meer ingeschreven is, worden administratief en ter plaatse gecontroleerd op leegstand. Ook woningen met een inschrijving die toch leegstaan, worden opgespoord. IGEMO handelt alle taken af die men wettelijk intergemeentelijk kan organiseren: vaststellen van leegstand (administratief, ter plaatse, fotoverslag); aangetekend versturen van de akte van leegstand; bezwaren tegen opname in het register afhandelen; toekennen van vrijstellingen; schrapping uit het register. Elk bestuur krijgt een afgewerkte lijst van panden waarop men een belasting heft. IGEMO ondersteunt de gemeenten ook bij de beroepsprocedures tegen het aanslagbiljet, volgt de wetgeving op en helpt de gemeenten met het opstellen van een belastingreglement. Dankzij deze aanpak is de werklast voor de gemeentebesturen minimaal en zijn de resultaten maximaal. In 2016 werden 280 woningen en gebouwen op het leegstandsregister geplaatst. Er werden 116 vrijstellingen van belasting verleend, hoofdzakelijk omwille van verkoop (nieuwe eigenaar) en renovatie. 92 panden die terug in gebruik of gesloopt waren, werden geschrapt. Dit alles illustreert het activerend effect van een actief leegstandsbeheer. De belastingen voor aanslagjaar 2015 werden in 2016 ingekohierd. Voor de 5 gemeenten ging het om 95 panden, samen goed voor een belasting van euro. 50 WERKDOMEIN RUIMTE

48 Wonen Klein-Brabant Op 21 september 2016 werd door de gemeenten Bornem, Puurs en Sint-Amands aan IGEMO het akkoord gegeven om een projectvoorstel uit te werken voor het opzetten van een intergemeentelijke samenwerking met als doel de uitbouw en ondersteuning van het lokaal en intergemeentelijk woonbeleid in deze gemeenten en het bekomen van projectsubsidies. Tijdens het overleg van 21 september 2016 werd overeengekomen dat de gemeente zelf personeel inzet voor de taken die momenteel al uitgevoerd worden en dat IGEMO bijkomende taken op zich zal nemen. Op 22 december 2016 werd het subsidiedossier ingediend. Indien deze subsidies worden toegekend, dan zal IGEMO hiervoor volgende taken uitvoeren: algemene projectcoördinatie; woonkwaliteit; ondersteuning wooninfo, advies en begeleiding (backoffice); ondersteuning woonbeleid (kennisdelen nieuwe regelgeving, aanreiken modelreglementen) Geschikt Ver-Der-Huren Het project Geschikt Ver-der-Huren gaat nog een stap verder dan de werking rond woonkwaliteit die toegepast wordt binnen Wonen Langs Dijle en Nete. Door eigenaars actief te ondersteunen bij oplossen van problemen, wil het project: de kwaliteit van huurwoningen verhogen, zonder de huurprijs te laten stijgen; de kwantiteit van woningen op private huurmarkt op peil houden en/of verhogen: - uitstroom van woningen uit de private huurmarkt (door verkoop/afbraak) tegen gaan; - instroom van leegstaande woning in de private huurmarkt; de verhuring via sociaal verhuurkantoren stimuleren. De private huurmarkt heeft verschillende woningen waarvan de woonkwaliteit verbeterd kan worden. Momenteel worden woningen met slechte woningkwaliteit en leegstaande panden via heffingen en belastingen aangespoord om de kwaliteit te verbeteren en/of de leegstand op te lossen. Eigenaars kiezen hierdoor vaak voor een makkelijke oplossing, nl. het verkopen van de woning. De eigenaar is dan van zijn probleem verlost, maar de woning verdwijnt meestal uit de private huurmarkt. Eigenaars voeren momenteel de verbeterwerken o.a. niet uit om: organisatorische redenen: bv. niet weten hoe eraan te beginnen, wie te contacteren ; financiële redenen: bv. niet weten welke premies er zijn, goedkope leningen, kostencalculatie WERKDOMEIN RUIMTE 51

49 Het project biedt een drempelverlagend begeleidingstraject aan: Informeren en analyseren: wat zijn de kwaliteitsnormen, de knelpunten, de kosten? Adviseren: welke oplossingsstrategieën zijn mogelijk en aangewezen: soort oplossing, mogelijke kostprijs, premies, duurtijd, haalbaar tijdens bewoning, door wie uit te voeren... Er wordt een kostencalculatie (investering versus inkomsten) gemaakt en deze wordt besproken met de eigenaar. Begeleiden van de kwaliteitsverbetering: in afspraak met en op maat van de eigenaar wordt ook de uitvoeringsfase begeleid. Hiervoor wordt een systeem opgezet waarbij de eigenaar vlot offertes ontvangt (bv. via een samenaankoop voor meest voorkomende herstellingen op vlak van woonkwaliteit, via standaardprijzen). De eigenaar krijgt o.a. ondersteuning bij het aanvragen en vergelijken van de offertes. Door het doorlopen van dit traject gebeurt de stap van de vaststelling van problemen in woonkwaliteit naar het effectief uitvoeren van de oplossing sneller. De vertaalslag van verslag woningkwaliteit controle naar advies voor aanpassingen is hierin een belangrijk schakelpunt. Het project ontvangt subsidies van: Provincie Antwerpen: subsidies voor innovatieve projecten in de welzijns- en gezondheidssector Elia Fonds: projectoproep Ondersteuning van projecten ter bestrijding van energiearmoede in België. In 2016 werden de eerste stappen genomen: juridisch onderzoek bestendigen huurprijs; opmaak advies inhoud en structuur; samenwerkingsmogelijkheden met aannemers uitzoeken. In 2017 zal dit verder uitgetest en uitgewerkt worden op basis van concrete cases. 52 WERKDOMEIN RUIMTE

50 RUIMTELIJKE ORDENING EN STEDENBOUW Ruimtelijke ordening en stedenbouw - algemeen Ondersteuning dienst stedenbouw/ruimtelijke ordening De gemeentelijke diensten stedenbouw, ruimtelijke ordening of openbare werken kunnen een beroep doen op IGEMO voor een tijdelijke ondersteuning van de werking van de dienst. Soms ontstaat er binnen deze dienst een voorlopig personeelstekort. IGEMO kan dan op maat van de gemeente een geschikte medewerker ter beschikking stellen die de nodige deskundigheden heeft om de specifieke vraag op te vangen. IGEMO heeft reeds ondersteuning geboden in de gemeenten Berlaar, Bornem, Sint-Katelijne-Waver en Willebroek. In 2016 bood IGEMO ondersteuning aan de dienst stedenbouw in de gemeente Willebroek Ruimtelijke planning Structuurplannen/masterplannen Het scheppen van de juiste juridische context is niet altijd voldoende voor de realisatie van het ruimtelijk beleid. Met de opmaak van een masterplan wordt, in samenspraak met de gemeente, de inrichting en ontwikkeling van het betreffende deelgebied gedetailleerd uitgewerkt. Het resultaat is een op uitvoering gericht plan. Het masterplan beoogt een onderbouwde totaalvisie voor het gebied. Het geeft duidelijk de gemaakte keuzes weer en schetst helder welke randvoorwaarden, ingrepen en maatregelen nodig zijn voor concrete realisatie. Een van die maatregelen kan de opmaak van een ruimtelijk uitvoeringsplan zijn, indien een bestemmingswijziging noodzakelijk is. IGEMO maakt masterplannen op voor dorpskernen, open ruimte gebieden, woonontwikkelingen, erfgoedlandschappen, land- en tuinbouwgebieden WERKDOMEIN RUIMTE 53

51 Ruimtelijke uitvoeringsplannen Ruimtelijke uitvoeringsplannen zijn het middel om ruimtelijke beleidsopties te vertalen naar een functionele invulling. Bij de opmaak hecht IGEMO dan ook veel belang aan de juridische en praktische haalbaarheid van het ruimtelijk plan. Tijdens het planningsproces wordt bijzondere aandacht besteed aan een goede communicatie met de gemeente, waarbij inspraak en overleg met de betrokken personen centraal staan. IGEMO beschikt voor de opmaak van ruimtelijke uitvoeringsplannen over een multidisciplinair team van medewerkers en kan daarbij hun specifieke terreinkennis ten volle benutten. Overzicht RUP Zonevreemde bedrijven, Berlaar RUP Walemstraat, Duffel RUP Open Ruimte, Duffel RUP Cash & Fresh, Willebroek RUP Broeck de Naeyer, Willebroek RUP Erfgoedlandschap Krankhoeve, Bonheiden RUP Dijle Keerbergstraat, Mechelen [raamcontract] RUP Verbeemen, Mechelen [raamcontract] RUP Nekker, Mechelen [raamcontract] RUP Keerdok-Eandis, Mechelen [raamcontract] RUP Zorro, Mechelen [raamcontract] RUP Grote Heide, Bonheiden RUP Grasheide, Putte RUP Groenservice, Sint-Amands [raamcontract] RUP Hemelrijken, Sint-Amands [raamcontract] Onderwerp Inventarisatie van de zonevreemde bedrijven, verfijnen van het ruimtelijk beleid en uitwerken van een planologisch/juridisch kader. Omzetten van een zone voor milieubelastende industrie naar een lokaal en regionaal bedrijventerrein en het vastleggen van de krachtlijnen voor de inrichting. Afbakening van glastuinbouwconcentraties van lokaal belang en vrijwaren van de open ruimte in Duffel West. Lokale herziening van het BPA Dendermondsesteenweg-Zuid in functie van de herontwikkeling van de voormalige Cash & Fresh site in het centrum van Willebroek. Actualisatie van verouderde BPA s in functie van industriële ontwikkeling. Toevoeging Erfgoedlandschap aan het bestaand RUP Krankhoeve. Aanpassing van het bestaand BPA om een meer logische afwerking te krijgen van het bouwblok ter hoogte van de hoek Dijle-Keerbergstraat. Uitwerken van een ruimtelijk kader voor de site Verbeemen voor de realisatie van een groene woonontwikkeling en een buurtpark. Vertaling van de stedenbouwkundige visie voor het recreatief kerngebied De Nekker. Herbestemming van het Rode Kruisplein en een deel van de Eandissite aan Dijle en Omleidingsdijle van een industriezone naar een zone voor wonen en gemeenschapsvoorzieningen. Herbestemming van een industriezone naar een gemengde woon-, kantoor- en dienstenzone. Uitwerken van een ruimtelijk kader voor de ontwikkeling van een duurzame woonwijk in Bonheiden. Vertaling van de stedenbouwkundige visie voor de kern Grasheide. Uitwerken van een planologisch/juridisch kader voor een zonevreemd bedrijf op basis van een planologisch attest. Actualisatie van verouderde BPA s in functie van industriële ontwikkeling. 54 WERKDOMEIN RUIMTE

52 Milieueffectenrapporten Voor alle RUP s die niet van rechtswege plan-mer-plichtig zijn, moet in het kader van het MER-decreet een zogenaamde plan-mer-screening uitgevoerd worden. Bij de start van het planningsproces wordt nagegaan of het voorgenomen planningsinitiatief aanleiding kan geven tot aanzienlijke milieueffecten. De effecten, die het plan heeft op het milieu, worden beschreven en onderzocht. Indien de effecten beperkt zijn en de MERscreening gunstig beoordeeld wordt, komt de verplichting tot het opmaken van een plan-mer te vervallen. Nadien kan de goedkeuringsprocedure voor het RUP opgestart worden. In een aantal gevallen dient echter een plan-mer te worden opgemaakt. De keuze voor een plan-mer impliceert dat het plan aanzienlijke effecten kan genereren. In het plan-mer worden maatregelen opgenomen m.b.t. het verminderen van de milieueffecten. Aangezien een plan-mer dient opgemaakt te worden door erkende MER-deskundigen, heeft IGEMO een raamcontract afgesloten met een aantal studiebureaus. IGEMO staat in voor de begeleiding van het traject en voor de afstemming van de onderzoeksresultaten in het RUP. Overzicht Plan-MER RUP Nekkerpoort, Mechelen Plan-MER RUP Keerdok -Eandis, Mechelen Plan-MER RUP Zorro, Mechelen MER-screening i.k.v. opmaak RUP Grasheide, Putte MER-screening i.k.v. opmaak RUP Groenservice, Sint-Amands MER-screening i.k.v. opmaak RUP Hemelrijken, Sint-Amands Onderwerp Ontwikkelingsperspectief voor het recreatief kerngebied De Nekker. Ontwikkelingsperspectief voor het Rode Kruisplein en een deel van de Eandissite aan Dijle en Omleidingsdijle in functie van een gemengde stedelijke ontwikkeling. Ontwikkelingsperspectief voor de voormalige Cometsite in functie van een gemengde woon-, kantoor- en dienstenzone. Ontwikkelingsperspectief voor kernversterking. Ontwikkelingsperspectief voor zonevreemd bedrijf. Ontwikkelingsperspectief voor bedrijvigheid op bestaande kmo-zone. WERKDOMEIN RUIMTE 55

53 Ruimtelijke studies Ruimtelijk woonbeleidsplan, Duffel De gemeente Duffel stelde IGEMO in 2016 aan voor het opmaken van een ruimtelijk woonbeleidsplan en een stedenbouwkundige verordening. Het woonbeleid van de gemeente Duffel zit vervat in het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan en het lokaal woonbeleidsplan. Na analyse van beide documenten werden verschillende knelpunten gedetecteerd. Doelstelling is om ze te combineren in één document waarin een woonvisie ontwikkeld wordt die zowel ruimtelijk als naar doelgroepen gedifferentieerd is en tot op wijkniveau gedetailleerd wordt. Het eindrapport moet een actieplan omvatten en voldoende concreet zijn om een kader te vormen voor het beleid inzake vergunningen/planning/instrumenten/projecten In 2016 werd het woonbeleid geanalyseerd en werden interviews afgenomen van alle betrokken partners zowel uit de publieke als de private sector Omgevingshandhaving In 2016 werden de eerste stappen gezet om samen met de deelnemende gemeenten Berlaar, Bonheiden, Putte, Sint-Katelijne-Waver en Willebroek de intergemeentelijke omgevingshandhavingscel (IGOHC) vorm te geven. De IGOHC heeft als doelstelling het omgevingshandhavingsbeleid van de deelnemende gemeenten te organiseren. Met deze georganiseerde samenwerking willen de gemeenten de aanwezige ervaring en kennis bundelen, om zo te streven naar een efficiëntere omgevingshandhaving en een rationalisering van de beheersen exploitatiekosten. De startvergadering vond plaats op 22 juni Ook een beheerscomité werd opgericht met een algemeen coördinerende opdracht. Het legt o.m. de prioriteiten m.b.t. de werking van de vereniging vast. Het beheerscomité vergaderde in 2016 drie maal. Vanuit IGEMO werden vergaderingen belegd met de vijf verschillende gemeenten afzonderlijk, om de activiteiten van de cel af te stemmen. Daarnaast werd met alle ambtenaren milieu en ruimtelijke ordening twee maal vergaderd. Contacten met het parket en met de politie werden eveneens gelegd. In 2016 werden, in samenspraak met de leden van de cel, vanuit IGEMO een beleidsplan, een samenwerkingsprotocol en een actieplan voor 2017 uitgewerkt, die in 2017 door de gemeenteraden goedgekeurd zullen worden. De gemeente Duffel maakte eind 2016 kenbaar dat ze wenst toe te treden tot de intergemeentelijke vereniging. 56 WERKDOMEIN RUIMTE

54 ERFGOED (BOUWKUNDIG, LANDSCHAP, ARCHEOLOGIE, CULTUREEL ) Intergemeentelijke Erfgoedcel In het kader van het Strategisch Beleidsplan werkt IGEMO aan het opstarten van een intergemeentelijke samenwerking rond erfgoed. Dit samenwerkingsverband zal zich toeleggen op 4 kernactiviteiten: bouwkundige en landschappelijk onroerend erfgoed; cultureel erfgoed; archeologie; erfgoeddepot. Sedert eind 2014 voert IGEMO overleg en verkennende gesprekken met de gemeenten en andere regionale erfgoedspelers. Vanaf 2017 zal de dienst concreet van start gaan Intergemeentelijke Onroerenderfdgoeddienst (in oprichting) De Vlaamse Regering schreef dd. 12 juli 2013 een nieuw decreet Onroerend Erfgoed dat in werking trad op 1 januari De uitvoeringsbesluiten dateren van 16 mei Hierin wordt voorzien in de erkenning en subsidiëring van IOED of intergemeentelijke onroerend erfgoeddiensten. De decretale opdracht van een IOED wordt in het Onroerenderfgoeddecreet als volgt omschreven: een intergemeentelijke dienst die ter uitvoering van het Onroerenderfgoeddecreet beleidsuitvoerende taken opneemt. Op 16 maart 2016 werd IGEMO erkend als intergemeentelijke erfgoeddienst of IOED voor de gemeenten Bornem, Bonheiden, Duffel, Puurs, Putte, Sint-Amands, Sint-Katelijne-Waver en Willebroek en de steden Lier en Mechelen door Geert Bourgeois, Vlaams minister van Buitenlands Beleid en Onroerend Erfgoed. WERKDOMEIN RUIMTE 57

55 In september 2016 heeft de bevoegde minister aan de IOED IGEMO een subsidie van ,92 euro toegekend voor de periode Het subsidiebedrag bestaat uit een vast bedrag per jaar ( euro) en een variabel bedrag dat bepaald wordt op basis van het aantal inwoners en de oppervlakte van de deelnemende gemeenten. Voor de IOED IGEMO bedraagt dit maximaal 6 932,73 euro per jaar. Het bedrag wordt verhoogd als er in het werkingsgebied gemeenten worden erkend als onroerenderfgoedgemeente. Ondertussen vond het eerste initiatief van de IOED reeds plaats. Op 13 december 2016 organiseerde de IOED, in samenwerking met het Bisdom Mechelen/Vlaams Brabant, het Bisdom Antwerpen en het CRKC, een gratis infosessie rond neven- en herbestemming van kerken in de Sint Peter en Paulus kerk te Mechelen. De infosessie was gericht naar de lokale besturen, parochies en kerkfabrieken binnen het werkingsgebied van de IOED. Na een boeiende toelichting van de bisdommen en het CRKC over kerkenbeleidsplannen en neven- en herbestemming van kerken zorgde Nik De Roo van het Projectbureau Herbestemming Kerken voor een gesmaakt inspiratiemoment en een toelichting over de werkwijze van het projectbureau. Schepen Greet Geypen van Stad Mechelen lichtte tot slot enkele voorbeelden van neven- en herbestemmingen van kerken in de stad toe Projectbureau Herbestemming Kerken Het Projectbureau Herbestemming Kerken is een initiatief van de Vlaamse ministers Bourgeois en Homans, VVSG/VLINTER, het Team Vlaamse Bouwmeester en het Centrum voor Religieuze Kunst en Cultuur. IGEMO is structureel en financieel partner van het projectbureau. Via de projectoproepen van het projectbureau kunnen gemeenten en kerkbesturen een haalbaarheidsonderzoek laten uitvoeren voor de volledige herbestemming of de nevenbestemming van een parochiekerk. Dit aanbod is bedoeld voor gemeente- en kerkbesturen die samen willen onderzoeken of concrete suggesties voor het toekomstig gebruik van een kerkgebouw op een kwalitatieve en betaalbare manier uitvoerbaar zijn. Het haalbaarheidsonderzoek is de voorbereiding op een daadwerkelijk uit te voeren project. Het Projectbureau Herbestemming Kerken begeleidt dit traject. De projectbegeleider en een deskundig architectenbureau onderzoeken samen met u de haalbaarheid. De mogelijkheden worden onderzocht en visueel gemaakt. De budgettaire implicaties worden in kaart gebracht en het vervolgtraject geschetst. De projectbegeleider is 100 % gesubsidieerd. Via een raamovereenkomst zijn de studiebureaus aangesteld met een forfaitaire prijs. Deze forfaitaire kost wordt door de aanvrager ingebracht. In 2016 heeft de gemeente Willebroek de kerk in Blaasveld als mogelijkheid ingediend. Ze werd weerhouden en het onderzoek werd opgestart. 58 WERKDOMEIN RUIMTE

56 PUBLIEKE RUIMTE (STRATEN. PLEINEN. BOSSEN. PARKEN. GROEN ) Publieke gebouwen en infrastructuren Projectmanagement Lokale besturen die publieke infrastructuren en gebouwen zoals een gemeentehuis, een zwembad of sporthal of een kinderopvang willen realiseren, beschikken niet altijd over voldoende tijd of de juiste knowhow om dergelijke projecten te beheren en de realisatie van A tot Z op te volgen. IGEMO neemt in opdracht van de gemeente de rol van projectmanager op en staat in voor de gehele of ten dele uitvoering/realisatie van het project. De rol die IGEMO opneemt, is afhankelijk van de vragen en noden van het lokale bestuur. Dit gaat van het vertalen van wensen en noden in het ontwerp, het afsluiten van contracten met aannemers, het bij elkaar brengen van de juiste mensen, de werfopvolging tot en met de (volledige of gedeeltelijke) coördinatie van het project. De realisatiekosten worden rechtstreeks afgerekend tussen het lokaal bestuur en de projectrealisator (architect, studiebureau, aannemer ) Projectmanagement Minnelijke verwervingen N10 Berlaar en Putte IGEMO heeft met de gemeenten Berlaar en Putte een akkoord gesloten voor grondverwerving. Ten behoeve van de aanleg van nieuwe fietspaden op de N10 in Berlaar, Putte en Heist-Op-Den-Berg zal IGEMO, samen met de intercommunale IOK, in totaal met 292 grondeigenaars gesprekken aangaan om hen te overtuigen mee te werken aan een veilige fietsverbinding op de N10. Het Agentschap Wegen en Verkeer is de verwervende instantie. De drie gemeentebesturen zullen optreden als coördinator van dit project. In aanloop naar de individuele besprekingen met de eigenaars werd in 2016 een bewonersvergadering per gemeente georganiseerd om de aanpak en het verdere verloop van het project toe te lichten Ondersteuning grondverwerving stad Lier IGEMO ondersteunt de stad Lier bij de grondverwerving in het kader van openbare werken. Ten behoeve van de aanleg van fietspaden, de herinrichting van wegenis en de realisatie van rooilijnplannen dient er immers met een groot aantal eigenaars gesprekken aangegaan te worden om hen te overtuigen mee te werken aan een veilige verkeersinfrastructuur voor diverse projecten in de stad. IGEMO neemt hierbij het volledige verwervingstraject op zich: van schatting tot aankoopovereenkomst. In aanloop naar de individuele besprekingen met de eigenaars werd in 2016 een bewonersvergadering georganiseerd om de aanpak en het verdere verloop van de projecten Kesselsteenweg en Marnixdreef toe te lichten. WERKDOMEIN RUIMTE 59

57 Site Sociaal Huis Battelsesteenweg, Mechelen De site Battelsesteenweg te Mechelen was van oorsprong een meubelfabriek (Huygens). Het voormalig industrieel gebouw heeft momenteel diverse functies. Het Sociaal Huis wenst de site een nieuwe toekomst te geven en zal voor de renovatie van het gebouw een bestek uitschrijven. IGEMO begeleidt als procesmanager het Sociaal Huis in het concretiseren van de toekomst van de site en het voorbereiden van een renovatiebestek In 2016 werd een inventarisatierapport van de site opgemaakt waarin zowel de bestaande situatie als de toekomstvisies van de verschillende actoren in kaart werden gebracht. Eind 2016 werd de visienota overgemaakt aan het Sociaal Huis. Deze nota stelt een gemeenschappelijke visie voor m.b.t. de opportuniteiten voor een kwaliteitsvolle ruimtelijke ontwikkeling die bijdraagt aan de vooropgestelde functionele invulling van de site Battelsesteenweg. De nota moet de leidraad vormen voor de opmaak van het bestek voor de renovatie van de site Projectmanagement gymhal, Duffel In 2016 stelde de gemeente Duffel IGEMO aan als procesmanager voor het bouwen van een gymhal. De opdracht omvat het opmaken van een programma van eisen en het onderzoeken van de vooropgestelde gekaderde mogelijke locaties. IGEMO onderzoekt ook de juridische procedures en de constructie voor het ontwerp en bouwen van de gymhal en maakt eveneens het bestek op Procesmanagement Een project bestaat uit meer dan enkel het bouwen van en is meestal het resultaat van een proces waarbij men stilstaat: wat wil men bereiken, welk programma wil men realiseren, hoe kan dit gebeuren, welke stappen moet men ondernemen...? Bij procesmanagement begeleidt IGEMO het lokaal bestuur bij het proces om tot de realisatie/uitvoering van een project te komen. Het effectieve projectmanagement ligt in handen van het lokaal bestuur of een andere derde partij, aangesteld door het lokaal bestuur. IGEMO neemt niet het project maar wel het proces in handen. Ook procesmanagement kan betrekking hebben op het geheel of een deel van een project. IGEMO neemt de (volledige of gedeeltelijke) coördinatie van het proces voor haar rekening. De specifieke rol die IGEMO daarbij vervult (onderzoekend, faciliterend, sturend ), is afhankelijk van het proces en het resultaat dat men wil bereiken. Gemeenten zijn uiteraard nauw betrokken bij het hele traject, zonder de soms tijdrovende administratieve en gespecialiseerde taken zelf te moeten uitvoeren Stationsomgeving, Mechelen In het kader van het project Stationsomgeving, waarvoor de stad Mechelen een samenwerkingsovereenkomst afgesloten heeft met alle betrokken partners, neemt IGEMO de rol waar van technisch consultant. Dit betekent concreet dat IGEMO aan alle formele overlegmomenten deelneemt en de beleidskeuzes van de stad verdedigt. 60 WERKDOMEIN RUIMTE

58 Daarnaast coördineert IGEMO ook het project binnen de stadsorganisatie. Via intern overleg wordt gezorgd voor een afstemming tussen de verschillende diensten en het beleid. De projectcoördinator ondersteunt eveneens de vertegenwoordigers van de stad die deelnemen aan formele overlegmomenten. In 2016 werden de werken aan de ruwbouw verder afgewerkt. Deze ruwbouwwerken voor de Tangent SpoorBypass zullen in 2017 gefinaliseerd worden. De aanbesteding voor de eerste bestekken voor wegeniswerken, waarbij ook de stad bouwheer is, werd gepubliceerd en de gunningen worden verwacht in De werken en budgetten werden ingepast in de globale beheers- en beleidscyclus van de stad Natuur en groen Duurzaam bosbeheer Gemeenten kunnen beroep doen op IGEMO voor de opmaak van een uitgebreid bosbeheerplan. Op basis van een analyse van de bestaande toestand worden doelstellingen bepaald. Deze worden vertaald naar beheermaatregelen voor de volgende 20 jaar in overzichtelijke kapschema s of beheertabellen. Het bosbeheerplan wordt opgemaakt volgens de Criteria Duurzaam Bosbeheer. Werken voorzien in het goedgekeurd bosbeheerplan zijn niet meer vergunningsplichtig volgens het Bosdecreet. Gemeente Bonheiden Duffel Sint-Katelijne-Waver Domein Openbare bossen (gemeente/ocmw) Moriaubos Pasbrug In 2016 werd het ontwerp bosbeheerplan voor Pasbrug ter consultatie aan de bevolking voorgelegd en goedgekeurd door het Agentschap Natuur en Bos. WERKDOMEIN RUIMTE 61

59 MOBILITEIT Sneltoets, verbreden en verdiepen van het mobiliteitsplan Bij de herziening van het gemeentelijk mobiliteitsplan ondersteunt IGEMO de lokale overheid o.a. door het begeleiden van de sneltoets of het uitwerken van de verbreding en verdiepen van het mobiliteitsplan. De sneltoets, een korte doorlichting van het bestaande plan, leidt de gemeente naar een plan van aanpak dat aangeeft hoe en wanneer de bijsturing aangepakt wordt: een actualisering van het bestaande plan, een verbreding en verdieping of een volledige herwerking. Bij het verbreden/verdiepen van het mobiliteitsplan kan IGEMO ook de volgende fasen mee begeleiden: opmaak van een verkenningsnota; opmaak van een uitwerkingsnota op basis van het uitgevoerde onderzoek; opmaak van actieprogramma s; op basis van bovenstaande stappen wordt het huidige mobiliteitsplan aangepast. In 2016 werd ook de verbreding en de verdieping van het mobiliteitsplan van Putte gefinaliseerd. 62 WERKDOMEIN RUIMTE

60 Bereikbare Regio Samenwerkingsverband bereikbare regio Op 11 maart 2016 ondertekenden de 13 burgemeesters van de steden en gemeenten in het arrondissement Mechelen en Waterwegen en Zeekanaal N.V. de Engagementsverklaring Samenwerkingsverband Bereikbare Regio. Zij hebben daarmee verklaard zich te engageren voor duurzame intergemeentelijke en interbestuurlijke samenwerking op het beleidsdomein Mobiliteit. De provincie Antwerpen en de Vlaamse overheid (departement Mobiliteit en Openbare Werken, Agentschap Wegen en Verkeer, De Lijn) en NMBS verlenen hun medewerking. Het samenwerkingsverband wordt beheerd door de conferentie van burgemeesters/de regionale mandaatgroep. Het onderwerp mobiliteit wordt hiertoe geagendeerd tijdens deze overlegorganen en zowel de voortgang in de bestuurlijke samenwerking als de voortgang in de projecten worden opgevolgd Regionaal Masterplan Duurzame Mobiliteit Het Regionaal Masterplan Duurzame Mobiliteit is een visie met daarin opgenomen concrete na te streven meetbare doelstellingen en te behalen resultaten inzake duurzame mobiliteit, bereikbaarheid, duurzaam ruimtegebruik, verkeersveiligheid, leefbaarheid, solidariteit, resultaatgerichtheid, efficiëntie en doelgerichtheid. Op 18 maart 2016 ging het project van start met een bijeenkomst van de deelnemende en opvolgende partijen van het samenwerkingsverband. Deze had tot doel om op korte tijd zowel regionale als thematische knelpunten te inventariseren en te benoemen. De bijeenkomst leidde tot een lijst van knelpunten per deelgebied en een viertal prioritaire thema s: doorstroming gewestwegen, vrachtverkeer, fietsverkeer en openbaar vervoer. Alle informatie werd vervolgens geanalyseerd op samenhang tussen knelpunten om zo tot een aantal aanbevelingen voor een plan van aanpak te komen. Op 26 juni 2016 was er een 2 de bijeenkomst waarin de resultaten uit de inventarisatie en analysefase zijn overlopen en werd de strategie voor het Masterplan bepaald. Combimobiliteit en mobiliteitsmanagement werden als rode draad benoemd. De tweede helft van het jaar werd benut om Quick Win projecten te inventariseren, te bedenken en onderlinge prioriteiten te stellen. WERKDOMEIN RUIMTE 63

61 Marktplaats voor Mobiliteit De Marktplaats voor Mobiliteit is een (digitaal) forum voor aanbieders en afnemers van commerciële mobiliteitsdiensten en mobiliteits-producten die bijdragen tot de bereikbaarheid in de regio en op maat van de individuele gebruiker. In 2016 deed de opportuniteit voor om de Marktplaats voor Mobiliteit als project in te dienen voor Europese subsidies. Hiermee zou 60 % van het project gefinancierd kunnen worden. Het fonds Interreg North Sea Region werd hiervoor aangesproken. De aanvraag werd echter afgewezen omdat het projectvoorstel onvoldoende innovatief werd beoordeeld en geen doorslaggevend inzicht gaf in een concrete bijdrage van de resultaten aan de doelstellingen van het fonds Regionet Mechelen Regionet is een project van de stad Mechelen, dat in het werkpakket van Bereikbare Regio is opgenomen. Stad Mechelen heeft zich voor dit project bij Ruimte Vlaanderen aangemeld als strategisch project om in aanmerking te komen voor subsidie. De aanvraag voor een toelage werd in juni 2016 afgewezen. 64 WERKDOMEIN RUIMTE

62 Logistieke Kaart Samen met Mobiel21 en FEBETRA startte IGEMO een project om open data te gebruiken voor een betere geleiding van vrachtverkeer. Gegevens over infrastructuur, werken, omgeving, bestemmingen worden benut om advies te geven over de te volgen routes. Dit advies is bedoeld voor zowel vrachtwagenbestuurders als voor logistieke planners. In 2016 werden volgende acties ondernomen: Een onderzoek naar de vervoerstromen van goederen in de regio naar opportuniteiten voor een modal shift naar duurzame vervoermodaliteiten. Een onderzoek naar de beschikbaarheid en toegankelijkheid van bronnen van open data voor de interactieve kaart. De resultaten van dit onderzoek geven aan in welke mate de betreffende data voortdurend kunnen aangesproken worden om de database voor De Logistieke Kaart te voeden. Uit gesprekken met de gemeenten en uit deskstudies werden overzichten gemaakt van geschikte en beschikbare data voor De Logistieke Kaart en van problemen en knelpunten voor vrachtverkeer in het netwerk van verkeersinfrastructuur. De resultaten worden gebruikt voor het opstellen van de database voor de interactieve en voor het benoemen van beleidswijzigingen voor logistiek en vrachtverkeer. Voor de toepassing van informatie uit de interactieve kaart in GPS systemen werd een passende applicatie gevonden die ontwikkeld is door een bedrijf uit Bergen. Op 26 mei 2016 kwam de klankbordgroep van het project bijeen en werden schepenen en mobiliteitsambtenaren geïnformeerd over de stand van zaken in het project Pilootproject Basisbereikbaarheid Vervoerregio Mechelen In december 2015 publiceerde het kabinet Weyts een conceptnota voor de ontwikkeling van een nieuwe openbaar vervoersysteem in Vlaanderen, genaamd Basisbereikbaarheid. Er zijn drie pilootprojecten voorzien om dit systeem uit te testen, waarvan één in de regio Mechelen. IGEMO is betrokken in zowel de vervoerregioraad (bestuurlijk) en de begeleidingsgroep (ambtelijk). WERKDOMEIN RUIMTE 65

63 Procesmanagement fietsstraat, Bonheiden In juli 2016 werd IGEMO benaderd om het procesmanagement te gaan uitvoeren voor een subsidieproject om een netwerk van fietsstraten aan te leggen in en om de gemeente Bonheiden. Doel van het project is het bieden van veilige en comfortabele fietsroutes in en tussen de gemeenten Bonheiden, Boortmeerbeek, Haacht en Keerbergen. IGEMO kreeg de opdracht om een subsidieaanvraag voor te bereiden voor het Europese fonds Interreg North West Europe. Er werd een aanvraag voorbereid om in te dienen in oktober Daarbij bleek dat het concept van het project en de benodigde partnerschappen nog onvoldoende waren uitgewerkt om van een volwaardige aanvraag te spreken. In overleg met de Vlaamse contactpersoon en met het gemeenschappelijke secretariaat van het fonds werd besloten om het voorstel verder uit te werken voor indiening in WERKDOMEIN RUIMTE

64 KLIMAAT (ENERGIE, DUURZAAM BOUWEN, KLIMAATNEUTRAAL ) See2Do! In 2015 werkte IGEMO voor de gemeenten, die regionaal samenwerken in het kader van het Burgemeestersconvenant (Berlaar, Bornem, Duffel, Puurs, Sint-Amands, Sint-Katelijne- Waver en Willebroek), een aanvraag uit voor het Europese subsidieprogramma INTERREG Vlaanderen-Nederland. Het project See2Do! heeft als doelstelling energetisch efficiënte renovaties in de woningbouw en in publieke gebouwen stimuleren, promoten en ondersteunen om een aanzienlijke daling in CO 2 -uitstoot te realiseren. Het project wil de passieve kijk op renovatie door woningeigenaars omzetten naar een concreet doen door het zien van wat de mogelijkheden en effecten zijn voor hun eigen woning. De focus in het project ligt op: Het energieverlies zichtbaar maken door thermografische opnames vanuit de lucht (thermografische luchtfoto) en op woningniveau (gevelopnames, binnen- en buitenopnames met thermische camera). Stimuleren, begeleiden en ondersteunen van burgers bij energetische renovatie. Dit o.a. via activiteiten zoals fysiek en digitaal energieloket, onderzoek naar en opstart van ketenorganisaties, begeleiding op maat aan huis voor én tijdens renovatie, onderzoek naar burgeractivatie. Demonstratieprojecten in publieke gebouwen waarbij innovatieve technieken voor energetische renovatie getoond worden. IGEMO werkte het project uit in nauwe samenwerking met Interleuven en WVI. Andere partners in het project zijn: Stad Mechelen, Provincie Antwerpen, Kamp C, Stad Brugge, Provincie Oost-Vlaanderen, Thomas More Hogeschool, Vives, Syntra West, Maastricht, Weert, Helmond en Breda. In 2015 werd het project in een eerste fase als projectidee bij INTERREG Vlaanderen Nederland (1 ste fase - projectidee) ingediend en goedgekeurd. Vervolgens werd het tot een volwaardige projectaanvraag uitgewerkt en ingediend. Deze projectaanvraag werd goedgekeurd voor verdere herwerking en half december 2015 opnieuw uitgediend. In mei 2016 keurde het comité van Toezicht van het Europese subsidieprogramma INTERREG Vlaanderen- Nederland het project See2Do! goed en beslisten de gemeenten Berlaar, Bornem, Duffel, Puurs, Sint-Katelijne- Waver en Willebroek tot deelname aan het project. Op 12 oktober 2016 ging het project officieel van start in Breda. De 6 betrokken gemeenten doorlopen gelijktijdig de verschillende voorziene fases in het project. WERKDOMEIN RUIMTE 67

65 Als eerste stap in de uitrol van het project komt zien aan bod. Om het energieverlies van woningen zichtbaar te maken, wordt gestart met het aanbieden van een thermografische opname op woningniveau. In overleg met de gemeenten werd bepaald welke woningen prioritair aan bod komen voor deze scans. Dit kan op wijk- en/of straatniveau gebeuren en/ of aanspreken van alle inwoners en/of specifieke doelgroepen/ Thermoscans worden uitgevoerd tijdens specifieke klimatologische omstandigheden. Het moet voldoende koud en droog zijn. Deze worden voornamelijk tijdens de winterperiode uitgevoerd. Na de opstartvergaderingen in de gemeenten werden in het najaar van 2016 de wijken geselecteerd die tijdens de winter voor de thermoscans aan bod zouden komen. Elke gemeente heeft daarbij eigen criteria gebruikt zoals leeftijd van de woningen, uniformiteit van de woningen De grootte van de wijken, en dus het potentieel aan scans, is hierbij erg verschillend. Aansluitend werden de bewoners van de geselecteerde wijken uitgenodigd voor een infosessie om het project en het concrete aanbod voor te stellen. Om zoveel mogelijk eigenaars aan te spreken, werd er gewerkt met ambassadeurs. Hierbij werden vanuit de gemeente actief vrijwilligers/ambassadeurs aangesproken en gecontacteerd: burgers die hun buren mee willen overtuigen om hun woning te laten onderzoeken (via thermografisch onderzoek). Deze ambassadeurs laten niet per se zelf hun woning onderzoeken maar kunnen het project actief uitdragen binnen de wijk. Ze nemen hierbij verschillende rollen/ taken op, zoals: het ronddragen van de bewonersbrief; hun eigen ervaringen met energetische renovatie van hun woning delen; hun buren enthousiasmeren; bij het thermografisch onderzoek van hun woning hun buren uitnodigen om te komen kijken en hen zo meer overtuigen. Eind 2016 waren reeds een 200-tal thermoscans aangevraagd. 68 WERKDOMEIN RUIMTE

66 KRIJG GRATIS ADVIES EN BEGELEIDING EN BESPAAR ENERGIE! Na het zien van het energieverlies wordt de eigenaars een traject van begeleiding, drempelverlaging en ontzorging aangeboden om werkelijk tot energetische renovatie van de woning over te gaan. Hierbij wordt het moeilijke voor de eigenaar makkelijk gemaakt. In een eerste fase werd hiervoor het renovatieadvies aan huis uitgewerkt en opgestart. Tijdens een huisbezoek krijgen de eigenaars technische informatie op maat van hun woning om hen aan te zetten tot zo ver mogelijke renovatie van hun woning. Bij het renovatieadvies aan huis wordt veel dieper ingegaan op de specifieke situatie van de woning. Hierbij wordt naast de technieken in de woning ook de bouwschil geëvalueerd. Na de scan wordt een rapport bezorgd met daarin het advies en een concreet stappenplan met bepaling van de prioriteiten voor de woning. Wil je weten of je woning energie verliest? Plan je energiebesparende werken in je woning of ga je je woning renoveren? Wil je advies over hoe je je woning energiezuiniger kan maken? Dan is het gratis renovatieadvies iets voor jou! Voor het renovatieadvies aan huis wordt samengewerkt met Kamp C. De effectieve uitvoering in onze regio gebeurt door IGEMO en Kamp C. Alle eigenaars die een energetische renovatie van hun woning overwegen, kunnen het renovatieadvies aanvragen. In samenwerking met Kamp C werd op basis van bestaande tools een uniforme aanpak opgemaakt. Voor alle renovatieadviezen binnen de provincie Antwerpen wordt dezelfde vragenlijst gebruikt. Eind 2016 waren reeds een 80-tal renovatieadviezen aan huis aangevraagd. Naast de lokale uitrol bij de 6 gemeenten wordt binnen het partnerschap onderzoek verricht naar de opstart van een ketenorganisatie en wordt gewerkt aan een gezamenlijke digitale ontsluiting van de informatie naar de burgers. Om de ervaringen en resultaten ook breder uit te kunnen dragen wordt het project, de acties en de effecten gemonitord. In samenwerking met Thomas More werd al de vragenlijst opgemaakt om de resultaten van de acties bij de eigenaars te monitoren. Hierbij ontvangen de eigenaars een korte digitale vragenlijst. Aan de hand van de antwoorden wordt dan de CO 2 -reductie berekend die het resultaat is van ondernomen acties in het project. DEZE WONING WORDT DOORGELICHT! Meer info: Verantwoordelijke uitgever Peter De Bruyne, Schoutetstraat 2, 2800 Mechelen WERKDOMEIN RUIMTE 69

67 Burgemeestersconvenant - Covenant of Mayors Het Burgemeestersconvenant is een initiatief van de Europese Commissie en biedt een belangrijk ondersteunend kader om de ambities op het vlak van een lokaal energie- en klimaatbeleid kracht bij te zetten. In 2013 erkende de Europese Commissie IGEMO als territoriaal coördinator voor het Burgemeestersconvenant. Als territoriaal coördinator staat IGEMO in voor een strategische aansturing van het proces, waaronder ook technische ondersteuning en medewerking in het zoeken naar (Europese) subsidiemogelijkheden. Eind 2014 ondertekenden 7 gemeenten (Berlaar, Bornem, Duffel, Puurs, Sint-Amands, Sint-Katelijne-Waver en Willebroek) gezamenlijk het Burgemeestersconvenant en engageerden ze zich om tegen 2020 de broeikasgasreductie op hun grondgebied met 20 % te reduceren. Onder coördinatie van IGEMO en in samenwerking met EANDIS en de provincie Antwerpen startten de 7 gemeenten in 2015 met de opmaak van een klimaatactieplan. Dit gebeurde na overleg met de gemeentelijke diensten en mandatarissen, een inspraakmoment voor inwoners, een regionaal platform voor verschillende actoren en diverse gemeentelijke adviesraden. Het resultaat is een breed gedragen plan met acties gericht op particuliere woningen, particulier vervoer, bedrijven en de gemeentelijke organisatie. Het actieplan werd half december 2015 bij Europa ingediend. In mei 2016 werd het gezamenlijk klimaatactieplan van de 7 gemeenten goedgekeurd door de Europese Commissie. Van 21 tot 27 maart 2016 zetten de 7 burgemeesters zich persoonlijk in voor het klimaat. Via kleine, symbolische acties wilden ze de aandacht vestigen op de klimaatproblematiek en iedereen oproepen om zich mee in te zetten om de gemeentelijke klimaatdoelstellingen te halen. Ook de regionale pers pikte dit op. Onder impuls van IGEMO lanceerden de 7 gemeenten een oproep naar hun bedrijven en organisaties om zich mee achter de gemeentelijke klimaatdoelstellingen te scharen. Bedrijven en organisaties kunnen een engagementsverklaring ondertekenen en zo partner worden van het regionaal klimaatproject. De bedrijven die een engagementsverklaring ondertekenden, werden opgenomen in het gemeentelijk infoblad en op de website Ondertussen tekenden meer dan 100 bedrijven en organisaties een engagementsverklaring. In 2016 werd ook gestart met het ondersteunen van de stad Lier bij de uitvoering van haar verplichtingen in het kader van het Burgemeestersconvenant. IGEMO ondersteunt de stad o.a. bij de opmaak van het klimaatplan. 70 WERKDOMEIN RUIMTE

68 Financieringsvehikel lokale klimaatactieplannen In het kader van het Burgemeesterconvenant hebben vele steden en gemeenten uit de regio zich ertoe verbonden om de broeikasgasuitstoot op hun grondgebied sterk terug te dringen. Hiertoe maken zij ambitieuze klimaatplannen op. Een zwak punt van heel wat van deze lokale klimaatplannen betreft het ontbreken van een sluitend financieringsluik. In samenwerking met de steden Antwerpen en Gent ontwikkelden Technum en SuMa Consulting een financieringsmodel voor de financiering van lokale klimaatplannen (FLK-model) om dit te verhelpen. Om dit FLK-model ook aan de praktijk te kunnen toetsen, startte IGEMO, samen met enkele partners, met de voorbereiding van een opschaalbare en uitbreidbare piloot (FLK Piloot). Naast IGEMO nemen ook de volgende organisaties deel aan dit pilootproject: de steden Antwerpen, Gent, Leuven en Sint-Niklaas, de provincies West-Vlaanderen en Vlaams- Brabant, de gemeente Kruibeke, het departement LNE van de Vlaamse overheid en KBC. In 2016 volgde IGEMO het verdere verloop van het project op. In kader van het FLK-project werden o.a. gesprekken gevoerd met Kabinet Schauvliege (Leefmilieu) en Kabinet Tommelein (Energie) Mayors in Action Mayors in Action ondersteunt coördinatoren van het Burgemeestersconvenant in de effectieve begeleiding van hun gemeenten bij de implementatie en monitoring van de energie-actieplannen. Mayors in Action is een Europees project dat gecofinancierd wordt door Intelligent Energy Europe (IEE). Het consortium bestaat uit volgende leden: Provincie Genua (Italië, coördinator), Provincie Barcelona, Cres en Zagreb (Kroatië), Regio Venetië (Italië), Pnec (Polen), Sogesca (Italië), Interleuven (België) en ICLEI Europe (Global City Network). IGEMO kreeg de mogelijkheid om als twinning partner van Interleuven mee te participeren aan het programma. De deelname aan het programma zorgt voor een kennisuitwisseling onder de coördinatoren van het Burgemeestersconvenant en het versterken van de ondersteuning van de gemeenten (o.a. implementatie en monitoring van klimaatactieplannen). In maart 2016 nam IGEMO deel aan een trainingssessie voor coördinatoren van het Burgemeestersconvenant in Zagreb, georganiseerd door het Mayors in Action project. WERKDOMEIN RUIMTE 71

69 Klimaatactieplan & klimaatneutrale organisatie Verschillende gemeenten uit de regio nemen deel aan de campagne klimaatneutrale organisatie van de provincie Antwerpen. Dit betekent dat ze hun eigen uitstoot van broeikasgassen drastisch gaan verminderen en de resterende uitstoot compenseren. IGEMO begeleidt gemeenten bij de opmaak van een klimaatactieplan en een broeikasgasinventaris. Eerst maakt IGEMO een broeikasgasinventaris op voor de gemeentelijke gebouwen en activiteiten. Deze broeikasgasinventaris brengt de uitstoot als gevolg van gebouwen, dienstverplaatsingen, woon-werkverkeer in kaart. Op basis van de inventaris wordt een klimaatactieplan, aan de hand van een participatietraject met de gemeentelijke diensten, opgesteld. Dit actieplan bevat maatregelen om de gemeentelijke uitstoot van broeikasgassen van de eigen diensten terug te dringen. In 2016 ondersteunde IGEMO de stad Lier bij de opmaak van de stedelijke broeikasgasinventaris voor het referentiejaar IMPRESZ Scholen zijn een belangrijke doelgroep i.k.v. het realiseren van klimaatdoelstellingen van een lokaal bestuur. Enerzijds omdat scholen zelf grootverbruikers zijn, anderzijds ook omdat de leerlingen het goed aangeleerde energiebesparende gedrag mee naar huis kunnen nemen en daar andere gezinsleden aanzetten tot energiebesparing. Om projecten met en voor scholen op vlak van energiebesparing mogelijk te maken, werkt IGEMO samen met IOK en provincie Antwerpen aan een Europees project. Het project heeft als doelstelling om een energiebesparing en CO 2 -reductie te realiseren in scholen. Dit zal gebeuren via een bottom-up aanpak waarbij zowel leerlingen, leerkrachten als het management van de school betrokken worden. Via een grensoverschrijdende energy challenge zullen de deelnemende scholen uitgedaagd worden om energie te besparen door gedragsverandering. Daarnaast worden ze ondersteund bij kleinere infrastructurele maatregelen. Voor de grotere maatregelen zal, in samenwerking met experten, financiële modellen uitgewerkt worden die investeringen in schoolgebouwen mogelijk maken. In 2016 werd het project voorstel uitgewerkt voor een Interreg Noord-zee oproep door IOK, IGEMO en provincie Antwerpen samen met partners uit Nederland, Duitsland, Denemarken en Verenigd Koninkrijk. Het projectvoorstel werd in 1 ste fase (projectidee) goedgekeurd en wordt in 2017 in 2 de fase (volledige projectaanvraag) ingediend. 72 WERKDOMEIN RUIMTE

70 Vlaamse Energielening In 2006 besliste de federale regering om de energiefactuur van de gezinnen op een structurele manier te doen dalen en werd daartoe het FRGE opgericht. Dankzij dit fonds kan iedereen (die in een aangesloten gemeente woont) een goedkope lening krijgen (jkp 2 %) voor energiebesparende ingrepen en het uitvoeren van een energieaudit in de woning. IGEMO vervult sinds september 2008 de rol van Lokale Entiteit en verzorgt en coördineert in die hoedanigheid het volledige krediettraject voor de deelnemende gemeenten. Dit omvat werving, verwerking van aanvragen, volledige administratieve afhandeling van dossiers, toewijzing van kredieten en uitbetaling en opvolging van terugbetalingen. In 2016 schreef IGEMO 82 nieuwe leningen aan 2 % en 11 renteloze leningen uit. In 2016 werd de huidige taakstelling van de energiehuizen in vraag gesteld. Dient deze zich enkel te beperken tot het uitreiken van energieleningen of is een verruimde taakstelling mogelijk? Deze oefening werd mede gestart vanuit het kabinet van minister Tommelein waar men nieuwe taken ziet voor de energiehuizen zoals o.a. de unieke loketfunctie, de ontzorging (en begeleiding) van de burger/cliënt en de coördinatie van verschillende activiteiten en actoren m.b.t. energie. IGEMO staat mee achter een verruimde taakstelling voor de energiehuizen en leverde actief input voor de gesprekken met het kabinet en het VEA, rechtstreeks en via VLINTER. WERKDOMEIN RUIMTE 73

71 Burenpremie - premie collectieve renovatie De Vlaamse regering kondigde in 2016 aan een nieuwe premie te voorzien, de burenpremie. Projecten van 10 of meer woningen kunnen een ondersteuning krijgen van een projectbegeleider voor advies over uit te voeren werken en opvolging hiervan (offertes aanvragen ). De vergoeding van deze projectbegeleider wordt voorzien door Eandis/Infrax. De burger heeft hier geen kosten aan. In 2016 participeerde IGEMO aan de voorbereidende gesprekken met Eandis/Infrax (voorwaarden, werkwijze, methodiek ) en meldde zich aan als projectbegeleider Huishoudelijke energiescans - plaatsing rookmelders Inzake de openbare dienstverplichtingen ter bevordering van het rationeel energiebeheer nam de Vlaamse regering in haar besluit van 2 maart 2007 een nieuwe actieverplichting voor de distributienetbeheerder op, nl. het uitvoeren van energiescans. Een energiescan is een doorlichting van een woning naar energieverbruik en besparingspotentieel toe. Tijdens de scan voert een energiescanner ook kleine energiebesparende maatregelen uit. In 2011 werd de dienstverlening uitgebreid met scans van het opvolgingstype. Deze kunnen enkel uitgevoerd worden bij mensen die reeds een scan van het normale type hadden. De gemeenten Berlaar, Bornem, Duffel, Putte, Sint-Amands en de stad Lier vertrouwden deze opdracht toe aan IGEMO. Vanaf 2013 werden op vraag van sociale huisvestingsmaatschappijen ook rookmelders geplaatst tijdens de uitvoering van de energiescan in hun woningen. In 2016 plaatste IGEMO 88 rookmelders bij bewoners van sociale huisvestingsmaatschappijen. Er werden 154 basisscans en 163 opvolgscans door de IGEMO-energiedeskundigen uitgevoerd Sociale dakisolatie Sinds 2012 maakt de Vlaamse regering een budget vrij om de daken van slecht geïsoleerde huurwoningen, bewoond door kwetsbare huurders, te helpen isoleren. Hiervoor wordt beroep gedaan op projectpromotoren. IGEMO werd voor dit project erkend als projectpromotor. In 2016 werden in het kader van dit project 53 dossiers opgestart bij particuliere eigenaars. 12 dakisolaties werden al effectief uitgevoerd en het dossier afgerond. Voor een 60-tal woningen van het OCMW Lier werd een lastenboek opgemaakt voor dakisolatie van woningen. IGEMO neemt hierbij de rol van opdrachtencentrale op. Na de gunning konden het OCMW Lier en de gemeente Duffel voor 8 conciërgewoningen gebruik maken van deze raamovereenkomst. De gunning voor deze opdracht gebeurde begin 2016 en de uitvoeringswerken zitten momenteel in de 2 de fase. 74 WERKDOMEIN RUIMTE

72 Gezamenlijke aankopen IGEMO biedt ondersteuning bij de organisatie van een gezamenlijke aankoop van zonnepanelen, dakisolatie Door geïnteresseerde inwoners te groeperen, kan er met leveranciers, aannemers of handelaars onderhandeld worden over goede voorwaarden. Inwoners worden ook geholpen bij de keuze van een kwaliteitsvolle installatie of materiaal. Bij een groepsaankoop is het de stuurgroep (een groep geïnteresseerde inwoners) die de keuze maakt voor de leverancier/aannemer/handelaar Samenaankoop energiezuinige huishoudtoestellen Mechelen In 2016 ondersteunde IGEMO de stad Mechelen bij de organisatie van een gezamenlijke aankoop van energiezuinige huishoudtoestellen. Deze samenaankoop kadert in het Burgemeestersconvenant en Mechelen Klimaatneutraal, waarbij de stad 20 % CO 2 -reductie wenst te realiseren tegen Via een groepsaankoop kunnen gunstige voorwaarden bedongen worden bij leveranciers, niet alleen wat betreft kostprijs maar ook wat betreft dienst-na-verkoop voor herstellingen en onderhoud. De samenaankoop was een succes. Kopers kregen gemiddeld 27 % korting bij de aankoop van een nieuw huishoudtoestel. 173 inwoners kochten een energiezuinig huishoudtoestel bij de geselecteerde leverancier Samenaankoop elektrische fietsen en bakfietsen In opdracht van de gemeenten Duffel en Willebroek en de steden Mechelen en Lier startte IGEMO in 2016 een samenaankoop elektrische fietsen op. Deze samenaankoop past in het engagement binnen het Burgemeestersconvenant om 20 % CO 2 -reductie te realiseren tegen Vaak nemen burgers de stap niet naar een elektrische fiets omdat de aankoop te duur is of het aanbod dusdanig groot is en de technische kennis voor een goede prijs/kwaliteit aankoop met een gegarandeerde dienst-na-verkoop ontbreekt. Via de groepsaankoop heeft IGEMO, in samenwerking met een stuurgroep, gunstige voorwaarden qua aankoopprijs én service na-verkoop bij fietshandelaars bedongen. Om diverse doelgroepen de kans te geven om deel te nemen aan deze groepsaankoop, werd geopteerd om een gevarieerd aanbod uit te werken naar particulieren: de elektrische fiets voor (korte) woon-werk of vrijetijdsverplaatsing; de elektrische bakfiets voor handig vervoer van kinderen, boodschappen of pakketjes. Eind 2016 besliste de stuurgroep over het gekozen aanbod. Dit wordt in 2017 bekend gemaakt naar de burgers. WERKDOMEIN RUIMTE 75

73 Provinciaal klimaatproject: overschakeling naar energiezuinig verwarmen bij mensen in (energie)armoede De gemeente Sint-Katelijne-Waver diende in oktober 2016 i.s.m. gemeente Duffel en IGEMO een aanvraag voor klimaatsubsidies in bij de Provincie Antwerpen voor het project Overschakelen naar energiezuinig verwarmen bij mensen in (energie)armoede. De doelstelling van het project is de realisatie van een effectieve omschakeling naar een energiezuinig verwarmingssysteem bij gezinnen waar er energiearmoede dreigt. De doelgroep van het project zijn personen in energiearmoede: OCMW-cliënten die beroep moeten doen op het stookolie- of energiefonds en cliënten die abnormaal hoge energiefacturen hebben. Door middel van huisbezoeken en totale ontzorging zal er een uitgebreid adviserend traject opgestart worden met de cliënten. Dat leidt tot structurele maatregelen zoals vervangen van oude stookolieketels door hoogrendementsketels. Er wordt eveneens een bijeenkomst georganiseerd met alle geselecteerde gezinnen om hen nauw te betrekken en te sensibiliseren. Indien nodig zullen gezinnen doorverwezen worden naar andere projecten zoals bv. sociaal dakisolatie project, energiescans In 2016 werd het project door IGEMO uitgewerkt i.s.m. de betrokken besturen en ingediend voor de provinciale klimaatsubsidies. Op 16 februari 2017 werd het project goedgekeurd door de deputatie van de provincie Antwerpen. Het project zal lopen van april 2017 tot augustus WERKDOMEIN RUIMTE

74 MILIEU (BODEM, HINDER, LUCHT, GEUR, PESTICIDEN ) Milieu - Algemeen Ondersteuning milieudienst - duurzame ontwikkeling Gemeenten kunnen beroep doen op IGEMO voor een ondersteuning bij de (dagelijkse) werking van de dienst milieu. De ondersteuning behelst zowel aanwezigheid in de gemeente als administratieve opvolging van dossiers bij IGEMO. IGEMO stelt op maat van de gemeente een geschikte medewerker ter beschikking die de nodige deskundigheden heeft om de specifieke vraag op te vangen. In 2016 werd de stad Lier ondersteund op vlak van duurzaamheid. De opdracht omvatte: ondersteuning op vlak van duurzame aankopen (input op vlak van duurzaamheid bij bestekken zoals poetsmiddelen, papier ); ondersteuning op vlak van klimaatneutrale gemeente (opmaak broeikasgasmeting 2014); ondersteuning op vlak van Burgemeestersconvenant (informatie en ondersteuning bij opmaak actieplan). WERKDOMEIN RUIMTE 77

75 Hinderlijke inrichtingen Advies milieuvergunningen Gemeenten kunnen beroep doen op IGEMO voor advies met betrekking tot milieuvergunningsaanvragen en voor advies bij interpretatie en toepassing van de milieuwetgeving. In 2016 werden 21 adviezen op milieuvergunningsaanvragen gegeven aan gemeenten Milieutoezicht en -handhaving Gemeenten kunnen inzake milieuhandhaving een beroep doen op de intergemeentelijke milieutoezichthouder van IGEMO. De toezichthouder staat garant voor een deskundige en neutrale uitvoering van de toezichtstaken. De intergemeentelijke toezichthouder kan de toezichtstaken in de gemeente volledig overnemen indien de gemeente bv. zelf niet over een gemeentelijke toezichthouder beschikt. Hij/zij kan ook aanvullend ingezet worden om de gemeentelijke toezichthouder te ondersteunen in zijn of haar opdrachten. De gemeente kan beroep doen op IGEMO voor: proactieve controles; reactieve controles; controles naar aanleiding van een milieuvergunningsaanvraag; organiseren van informatieavonden voor bedrijven; aanschrijven van de inrichtingen; opmaak van een proces-verbaal; opleggen van bestuurlijke maatregelen; opvolging van de genomen maatregelen IGEMO trad in 2016 op als milieutoezichthouder in de gemeenten Willebroek en Berlaar. In 2016 werd ook een intergemeentelijke omgevingshandhavingscel opgestart die instaat voor toezicht op vlak van milieu en stedenbouw Water Realisatie van IBA s De eigenaars van woningen, gelegen in de zgn. Rode Zone van de zoneringsplannen, zijn verplicht om hun afvalwater te zuiveren via een Installatie voor Individuele Behandeling van Afvalwater (IBA). Het Vlaams Gewest stimuleert rioolbeheerders om deze taak over te nemen o.a. door het verlenen van een subsidie per IBA. IGEMO biedt gemeenten, die IBA s in eigen beheer willen plaatsen en beheren, een totaaloplossing aan voor de rode punten. Dit doet IGEMO o.m. via de planning, de realisatie en het beheer van IBA s. In de periode werden in de gemeenten Duffel, Putte en de stad Lier 409 IBA s geplaatst waaronder zowel ondergrondse compactsystemen (sinds 2009) als bovengrondse extensieve installaties (sinds 2011). IGEMO staat momenteel in voor het beheer en onderhoud van de IBA s die geplaatst werden in Lier en Duffel. 78 WERKDOMEIN RUIMTE

76 Sinds 2015 doen de gemeente Duffel en de stad Lier een beroep op IGEMO voor de opvolging van het onderhoud en beheer van deze IBA s. Dit omvat: het fungeren als aanspreekpunt bij de particuliere eigenaars bij probleemmeldingen; het uitbesteden van het onderhoud, telemetrie, interventiedienst en effluentcontrole; het opvolgen van de rapportering en facturatie. Deze opvolging werd ook in 2016 verdergezet Afvalpreventie Zwerfvuil op de gewestwegen Zwerfvuil op de gewestwegen is een specifieke problematiek. Samen met de gemeenten Bornem en Sint- Katelijne-Waver werkte IGEMO een 5-pijler proefproject uit om deze problematiek aan te pakken. De aanvraag voor dit project bij OVAM (netheidsnetwerk) werd in 2014 goedgekeurd. Het doel van het project is een integraal zwerfvuilbeleid uit te werken om de netheid te verhogen op gewestwegen. De verworven kennis kan nadien toegepast worden op andere gewestwegen in Vlaanderen. Voor dit project selecteerde IGEMO samen met de gemeenten twee proefzones: de Heisbroekweg (N105) in Sint-Katelijne-Waver en de N16 in Bornem. Binnen dit project wordt op de 5 pijlers van een zwerfvuilbeleid gewerkt: infrastructuur, omgeving, participatie en handhaving. In 2014 bracht IGEMO in kader van dit project de specifieke problematiek op de N16 en Heisbroekweg in kaart, werd overleg gepleegd met AWV en werden de eerste stappen voor de communicatiecampagne gezet. De campagne werd in 2015 uitgerold. Op de kruispunten en strategische plaatsen werden borden geplaatst om de bestuurder attent te maken op zijn gedrag. Het effect van de borden wordt aan de hand van tellingen van het zwerfvuil voor, tijdens en na de campagne gemonitord. In 2016 werden de effecten van de campagne verder gemonitord. De gehanteerde methodieken en aanpak zijn samengevat in een draaiboek voor de aanpak van zwerfvuil op gewestwegen met focus op de samenwerking tussen gemeenten en het Agentschap Wegen en Verkeer. Het draaiboek wordt verspreid via OVAM, Kleine daad, groot resultaat zwerfvuil indevuilbak. WERKDOMEIN RUIMTE 79

77 Duurzame ontwikkeling Duurzame evenementen Op het grondgebied van steden en gemeenten worden diverse evenementen en activiteiten georganiseerd door externe organisatoren of de gemeente zelf. Bij het organiseren van evemenenten wordt in de meeste gevallen wel rekening gehouden met de afvalproblematiek. Kennis en expertise inzake andere thema s van duurzaam organiseren zijn vaak echter niet aanwezig. IGEMO maakte hiervoor o.a. gebruik van een nieuw ontwikkelde tool: de duurzame evenemententool. Sinds 2015 begeleidt IGEMO de gemeente Bornem om de evenementen, die doorgaan op haar grondgebied, in hun totaliteit te verduurzamen. Dat kan door niet enkel in te zetten op het thema afval, maar ook op andere vlakken: minder energie, duurzamere mobiliteit... In 2016 werden twee pilootevenementen geselecteerd. Deze 2 evenementen werden intensief begeleid naar een duurzamere organisatie van het evenement via een voormonitoring, een begeleiding en het evalueren van de effecten van de maatregelen. De geleerde lessen uit deze 2 trajecten werden mee verwerkt in een draaiboek om dit zo concreet mogelijk vorm te geven en maximaal af te stemmen op maat van de gemeente Bornem Burende boeren Onze regio wordt gekenmerkt door een sterke verstedelijking en een hoge bevolkingsdichtheid. Het behouden van land- en tuinbouw in het buitengebied is dan ook een belangrijke uitdaging. Samen met diverse partners zoals Rurant, Innovatiesteunpunt, Boerenbond, provincie Antwerpen en de lokale besturen wil IGEMO aan een breder draagvlak voor de sector werken via initiatieven rond korte keten, het verhogen van het milieubewustzijn en innovatie. Als partner is IGEMO verantwoordelijk voor de pijler die werkt rond draagvlak. Onze jarenlange ervaring met buurten, werken aan kwalitatieve open ruimte en milieuthema s worden hierbij ingezet. Aan de hand van events op het landbouwbedrijf zelf wil het project de landbouwer uit de anonimiteit halen en een duurzame communicatie, op maat van de noden van het bedrijf, opzetten met zijn buurt. Hierbij is het de bedoeling zijn troeven uit te spelen en het draagvlak voor de rurale ondernemer te verhogen. Het project heeft een duurtijd van 2 jaar en loopt in de gemeenten Berlaar, Bornem, Duffel, Puurs, Sint-Amands, Sint-Katelijne-Waver en Willebroek. Naast deze gemeenten uit het werkingsgebied van IGEMO nemen ook de gemeenten Heist-op-den-Berg en Nijlen deel. Het project Burende boeren ging op 27 januari 2016 officieel van start. In dit project werken 9 gemeentebesturen, Rurant, Innovatiesteunpunt, Boerenbond en IGEMO samen om te bouwen aan een stabiele toekomst voor land- en tuinbouw als economische pijler in de regio. Op 24 februari 2016 lieten 45 landbouwers zich uitdagen om te discussiëren over hun verwachtingen, het draagvlak voor de sector, mogelijkheden tot verbreding en innovatie Een inspirerende en interactieve avond met veel participatie uit de sector. 80 WERKDOMEIN RUIMTE

78 In 2016 werd samen met de lokale besturen een traject doorlopen voor de opmaak van een gemeentelijke kruispuntbank korte keten met een extra uitbreiding naar de opmaak van een inventaris van de eigen land- en tuinbouw. Het volledige traject bestond uit 3 bijeenkomsten voor ambtenaren en schepenen en resulteert in een eigen overzichtslijst en een draaiboek. Vanuit de contacten en de feedback van de land- en tuinbouwers tijdens o.a. overlegmomenten in kader van evenementen, het inspiratiemoment, individuele gesprekken. blijkt de nood aan boer-buurt-events zeer divers. Elke landbouwer definieert zijn buurt wat anders, voelt de nood om aan draagvlak te werken op een andere manier aan en wil zich op een andere manier aan zijn omgeving tonen. Er wordt dan ook geopteerd voor de organisatie van heel verschillende soorten events waarbij de relatie boer-buurt telkens vanuit een andere invalshoek wordt bekeken. In 2016 werden individuele trajecten van landbouwers opgestart, maar evengoed events waarbij de landbouwers als groep op een positieve wijze hun sector in beeld willen brengen en zo willen bijdragen tot het draagvlak voor de land- en tuinbouw in de regio. De derde pijler binnen het project focust vooral op individuele trajecten en noden van de landbouwbedrijven zelf. In 2016 werd met verschillende landbouwbedrijven een individueel innovatietraject gestart. Er werden in 2016 al een 80-tal ondernemers bereikt in het kader van het project. Het project past in het Vlaams Programma voor Plattelandsontwikkeling (PDPO III) en wordt mee gefinancierd door het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling, de Vlaamse overheid en de provincie. WERKDOMEIN RUIMTE 81

79 4 Werkdomein bestuur

80 4.1. WERKING EN ORGANISATIE FINANCIEEL BEHEER (VERZEKERINGEN, FISCALITEIT, BTW, SUBSIDIES, BELASTINGEN ) Voor het afnemen van diensten en leveringen dienen lokale besturen de procedures te volgen inzake de wetgeving overheidsopdrachten. Deze tijdsinvestering staat vaak niet in verhouding tot het behaalde rendement. Door het bundelen van opdrachten in samenaankopen kunnen technische, financiële en organisatorische winsten behaald worden. De wetgever faciliteert de organisatie van samenaankopen, o.m. via de figuur van een opdrachtencentrale. Een opdrachtencentrale is een overheid die overheidsopdrachten en/of raamovereenkomsten in de markt zet voor werken, leveringen of diensten die zowel voor zichzelf als voor andere overheden bestemd kunnen zijn. Afnemende overheden zijn in dat geval niet verplicht om een gunningsprocedure te organiseren. Tijdens een infosessie op 9 februari 2016 hebben IGEMO en Luk Van Beneden (VVSG) de mogelijkheden en werkwijze van samenaankopen, raamcontracten, opdrachtencentrales toegelicht. Gezien de vele voordelen en de waaier aan toepassingsmogelijkheden zal IGEMO deze dienstverlening uitbreiden en ruimer bekendmaken Gezamenlijke aanbesteding voor verzekeringen van lokale besturen Net als andere overheden zijn lokale besturen gebonden aan de wetgeving overheidsopdrachten voor het afnemen van diensten, leveringen, werken. Het opmaken van bestekken, de evaluatie van offertes, de besluitvorming rond de gunningsprocedure betekent vaak een administratieve last. De wetgever laat echter toe om in bepaalde gevallen geen gunningsprocedure te organiseren, met name als je beroep doet op bv. een opdrachtencentrale (art. 15 van de Wet overheidsopdrachten en bepaalde opdrachten voor werken, leveringen en diensten van ). In verschillende projecten heeft IGEMO voor lokale besturen én burgers én bedrijven o.a. samenaankopen gelanceerd: samenaankoop van verzekeringen (gemeenten); plaatsen van individuele installaties voor afvalwaterzuivering (burgers); sanering van stookolietanks (burgers); aankopen van gas en elektriciteit (bedrijven); plaatsen van fotovoltaïsche panelen (burgers en bedrijven); aankopen en plaatsen van dak- en muurisolatie (burgers en bedrijven). Met een deelname aan dergelijke gezamenlijke aanbesteding kunnen aanzienlijke kortingen bekomen worden. In 2015 lanceerde IGEMO als opdrachtencentrale een raamcontract voor verzekeringen in de periode Alle aangesloten besturen konden als primaire partner (voorafgaand aan aanbesteding) of als secundaire partner (na aanbesteding) deelnemen. WERKDOMEIN BESTUUR 83

81 In samenwerking met AON Belgium organiseerde IGEMO een gezamenlijke aanbesteding voor verzekeringen van lokale besturen. De verzekeringsportefeuille van de deelnemende gemeenten Berlaar, Duffel en Puurs (incl. OCMW s en AGB s) werd in een begeleidingstraject in kaart gebracht. Op basis van de resultaten is een aanbestedingsprocedure opgestart. Door de portefeuilles te bundelen en gezamenlijk in de markt te zetten, kunnen immers gunstigere prijzen bekomen worden. De ingediende offertes voor de OCMW- en gemeentebesturen van de gemeenten Berlaar, Duffel en Puurs beloven een gezamenlijke gemiddelde korting van 55 % t.o.v. de huidige portefeuille. Het bestek biedt de andere gemeenten de mogelijkheid om later aan te sluiten bij de gezamenlijke aanbesteding. In 2016 maakte de gemeenten Bornem en Sint-Amands hiervan gebruik om bij de gezamenlijke aanbesteding voor verzekeringen van lokale besturen aan te sluiten WELZIJN/VEILIGHEID OP HET WERK (IGDPBW, VEILIGHEIDSCOÖRDINATIE ) GIDPBW De gemeenschappelijke interne dienst voor preventie en bescherming behartigt het welzijn op het werk voor ongeveer 4270 voltijdse equivalente werknemers. Tot de GIDPBW behoren 29 aangesloten besturen: 10 gemeentelijke besturen: gemeenten Berlaar, Bonheiden, Bornem, Duffel, Putte, Puurs, Sint-Amands, Sint-Katelijne-Waver en Willebroek en stad Lier; 10 OCMW diensten: OCMW Berlaar, OCMW Bonheiden, OCMW Bornem, OCMW Duffel, OCMW Lier, OCMW Putte, OCMW Puurs, OCMW Sint-Amands, OCMW Sint-Katelijne-Waver en OCMW Willebroek; 3 politiezones: politiezone BoDuKaP, politiezone Klein-Brabant en politiezone Berlaar-Nijlen; de intergemeentelijke vereniging voor duurzaam afvalbeheer regio Mechelen (IVAREM); de intergemeentelijke vereniging voor ontwikkeling van het gewest Mechelen (IGEMO); 3 autonome gemeentebedrijven: AGB Putte, AGB Puurs en Solag Lier; hulpverleningszone Rivierenland. In 2016 werd extra ingezet op het geven van opleidingen zoals bijvoorbeeld de opleiding kleine brandblusmiddelen waarvoor een innovatief digitaal brandblustrainingssysteem werd gebruikt. 84 WERKDOMEIN BESTUUR

82 COMMUNICATIE EN MARKETING IGEMO zet een waaier aan communicatiemiddelen in om zowel de lokale besturen als de diverse doelgroepen (inwoners, bedrijven, verenigingen ) te informeren omtrent haar activiteiten en de projecten die in opdracht van de lokale besturen gerealiseerd worden. De website geeft een volledig overzicht van de dienstverlening van IGEMO. Particulieren en bedrijven vinden er alle mogelijke informatie terug over bouwkavels, woningen, bedrijfspercelen, kantoren, garages, bedrijfsruimten, woningen die IGEMO te koop of te huur aanbiedt. Ook andere productinformatie (leningen, scans ) wordt via de website bekendgemaakt. In 2016 bezochten meer dan bezoekers de IGEMO website en bekeken ze samen meer dan pagina s. Ook de vastgoedprojecten van IGEMO beschikken sinds 2015 over een digitale stek op het web. Deze projectwebsites voor woonprojecten en bedrijventerreinen passen binnen de communicatiestrategie van IGEMO rond vastgoed. Elk project heeft zijn eigenheid en vraagt dan ook een op maat geformuleerde aanpak voor communicatie. Met meer dan bezoekers en bekeken pagina s in 2016 zijn de projectwebsites alvast een succesvolle communicatietool in het verkoopproces. IGEMO verspreidt 2 x per jaar een huis-aan-huis informatieblad met nuttige info over haar activiteiten en projecten. Het IGEMO-magazine verscheen twee maal in 2016, in maart en september. Goed voor een totale oplage van exemplaren. De gemeenten Berlaar, Bornem, Duffel, Puurs, Sint-Katelijne-Waver, Willebroek en de stad Mechelen nemen deel aan het Europese project See2Do!. Dit project is een samenwerking tussen 17 Vlaamse en Nederlandse partners en test verschillende methodieken uit om burgers aan te zetten tot het renoveren van hun woning. In onze regio wil het project een golf van energetische renovaties opstarten. Energiebesparende werken in woningen zijn nodig. Ze laten het energieverbruik van een woning dalen, wat zorgt voor een positief effect voor het milieu (vermindering van de broeikasgasuitstoot), een verhoogd gevoel van comfort voor de bewoners en een besparing op de energiefactuur. Laat je begeleiden en bespaar energie! Een huis (energetisch) renoveren doe je niet in een-twee-drie. Hoe pak je dit het beste aan? Een expert formuleert volgens een concreet stappenplan oplossingen op korte en lange termijn en bepaalt samen met jou de prioriteiten. Je wil bijvoorbeeld dit jaar je dak isoleren en pas enkele jaren later je gevel? Dat kan perfect. Verder mag je ook rekenen op een uitgebreid pakket aan technische adviezen. Hoe isoleren en tegelijkertijd voldoende ventileren? Welke duurzame materialen passen binnen jouw budget? Ben je voorbereid op de bouwnormen van morgen? Kortom, op elke vraag mag je een helder en bruikbaar antwoord verwachten. En dat geldt ook voor informatie over mogelijke premies en goedkope leningen. Het advies is helemaal gratis en kan aan het loket of aan huis. Zelfs als je nog geen concrete verbouwplannen hebt, kan je terecht bij één van de experts. We gaan dan na wat de mogelijkheden zijn in je woning. Wil je maar 1 of enkele investeringen uitvoeren (bv. je dak of muur isoleren of nieuwe ramen plaatsen)? Ook dan kan je beroep doen op ons advies. Warmteverlies wijken in kaart gebracht In een aantal geselecteerde wijken kunnen de bewoners gratis een bijkomend thermografisch gevelonderzoek laten uitvoeren. Zo n onderzoek brengt het warmteverlies via de gevels in kaart zodat je meteen ziet waar het verlies zich voordoet. Vervolgens krijgen de bewoners advies en begeleiding op maat bij de uitvoering van de renovatiewerken. Voor een overzicht van de wijken kan je terecht op Toe aan een nieuwe fiets? Nood aan een duwtje in de rug? Groepsaankoop Krijg gratis advies en begeleiding bij energiebesparende werken in je woning! Voor wie? MAGAZINE Inwoners van Berlaar, Bornem, Duffel, Puurs, Sint-Katelijne-Waver en Willebroek kunnen voor dit aanbod terecht bij IGEMO. Heb je interesse in persoonlijk advies of wens je meer informatie? Kijk dan op of contacteer IGEMO op het nummer of via renovatieadvies@igemo.be. Inwoners van stad Mechelen kunnen ook een uitgebreide dienstverlening en ondersteuning binnen het project See2Do! verwachten. De aanpak verschilt wel wat van deze in de andere gemeenten. Neem een kijkje op of contacteer de dienst Duurzame Ontwikkeling en Energie via of via duurzame.ontwikkeling@mechelen.be. See2Do! is een project dat Europese steun ontvangt uit het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling via het grensoverschrijdend programma Interreg Vlaanderen- Nederland. Binnen dit project wordt ook samengewerkt met Kamp C, het centrum voor duurzaam bouwen en wonen van de provincie Antwerpen. IGEMO is een streekintercommunale met een ruime dienstverlening. IGEMO heeft tot doel haar werkingsgebied op een duurzame manier te ontwikkelen. Het werkingsgebied van IGEMO zijn de gemeenten Berlaar, Bonheiden, Bornem, Duffel, Putte, Puurs, Sint-Amands, Sint- Katelijne-Waver en Willebroek en de steden Mechelen en Lier. NAJAAR 2016 Gemeentelijke mandatarissen en personeelsleden worden zowel omtrent relevante beleidsmatige ontwikkelingen als de projectmatige dienstverlening geïnformeerd via diverse kanalen: elektrische fietsen, bakfietsen en steps Verschillende gemeenten in onze regio organiseren samen een groepsaankoop elektrische fietsen, bakfietsen en steps. De e-fiets wordt namelijk steeds belangrijker voor verplaatsingen. Zowel voor recreatieve uitstapjes als dagelijks woon-werkverkeer. Met elektrische ondersteuning wordt meer dan 15 kilometer naar het werk fietsen voor veel mensen haalbaar. Ook voor ouderen betekent de elektrische ondersteuning het herwinnen van fietsplezier. Afstanden voor of na een trein- of busrit sneller afleggen, kan je dan weer met een elektrische step. Aan de schoolpoort fiets je wachtende auto s vlot voorbij met een elektrische bakfiets en zelfs je boodschappen vervoer je er gemakkelijk mee. Voor de organisatie van de groepsaankoop doen de gemeenten een beroep op IGEMO. Maar het zijn de inwoners zelf die via een stuurgroep alle beslissingen in handen hebben. Met welke leverancier gaan we in zee? Welke modellen worden gekozen? De stuurgroep komt 2 keer samen, in december 2016 en januari Nadat de leverancier en de modellen gekozen zijn, kunnen alle bewoners en werknemers van de betrokken gemeenten intekenen op het aanbod van februari tot en met maart Benieuwd of jouw gemeente deelneemt aan de groepsaankoop? Neem een kijkje op Heb je interesse in mobiliteit, ben je een fervente fietser of geëngageerd voor het milieu en wil je graag meewerken aan de stuurgroep(*)? Neem dan contact op met IGEMO via samenaankoop@igemo.be of op het nummer een maandelijkse, digitale IGEMO nieuwsbrief (11 nieuwsbrieven in 2016); periodieke, digitale IGEMO nieuwsflashes i.f.v activiteiten en projecten (15 nieuwsflashes in 2016); periodieke rondgang (colleges van burgemeester en schepenen). * Vrijblijvend, geen aankoopverplichting In functie van specifieke beleidsaangelegenheden of dossiers verstrekt IGEMO toelichtingen aan adviesraden, belangengroeperingen Ook op sociale media kan je IGEMO terugvinden. In 2016 werd Twitter ingezet als extra sociale mediakanaal naast Facebook en LinkedIn en fungeren de IGEMO medewerkers als brand ambassadors. Van 23 tot 31 januari 2016 nam IGEMO deel aan de jaarlijkse woon- en interieurbeurs Wonen 2016 te Mechelen om de huidige vastgoedportefeuille nog beter in de kijker te zetten. WERKDOMEIN BESTUUR 85