Hoofdstuk 8. Stadsbezoek

Transcriptie

1 Hoofdstuk 8. Stadsbezoek Samenvatting Tweederde van de Leidenaren geeft aan wel eens in Leiden rond te lopen om van de historische kern te genieten. Zij vinden de historische kern met name aantrekkelijk vanwege de oude gebouwen en gevels, de grachten, de Burcht, de binnenstad en de hofjes. Ruim vier op de tien Leidenaren heeft in het afgelopen jaar één of meerdere musea bezocht in Leiden, waarbij Naturalis, het Rijksmuseum voor Volkenkunde en het Rijksmuseum van Oudheden het meest genoemd worden. Gemiddeld wordt de historische kern van Leiden met een 7,6 beoordeeld. In vergelijking met andere historische steden beoordelen Leidenaren Delft even hoog als Leiden en Haarlem en Dordrecht lager. Negen op de tien Leidenaren heeft in de afgelopen twaalf maanden wel eens iets gegeten of gedronken in één van de horecagelegenheden van Leiden, vier op de tien doet dit zelfs wekelijks of vaker. Jongeren t/m 34 jaar, mannen, hogere inkomensgroepen en één of tweepersoons huishoudens bezoeken de horeca vaker. Indien de respondenten gevraagd wordt naar schilders die in Leiden gewoond hebben, blijkt Rembrandt de bekendste, op afstand gevolgd door Jan Steen, Jan van Goyen en Lucas van Leijden. Negen op de tien Leidenaren weet dat Rembrandt in Leiden geboren is, een op de vijf weet dat dit in 2006 precies 400 jaar geleden is. Bijna de helft van de Leidenaren (45%) vindt dat de gemeente extra zou moeten benadrukken dat Rembrandt uit Leiden komt. Ze denken hierbij aan promotie, een tentoonstelling of evenement over Rembrandt en een Rembrandtroute langs plekken uit het leven van Rembrandt. Vragenlijst De volgende vragen gaan over Leiden als historische stad. 1. Heeft u in de afgelopen 12 maanden een of meer Leidse musea bezocht? ja Welke? Rijksmuseum van Oudheden Rijksmuseum voor Volkenkunde Naturalis Museum Boerhaave Het Koninklijk Penningkabinet Hortus Botanicus Stedelijk Museum De Lakenhal Molenmuseum De Valk anders, namelijk: 2. Leiden is een historische stad. Loopt u wel eens rond in Leiden om van de historische kern te genieten? ja wat vindt u met name aantrekkelijk? 3. De historische kern van Leiden wordt wel eens vergeleken met Haarlem, Delft en Dordrecht. Bent u wel eens in de binnenstad van deze steden geweest? Zo ja, welk rapportcijfer geeft u aan de historische kernen van deze steden? En wat voor cijfer geeft u aan de historische kern van Leiden? Bekend met historische kern? Rapportcijfer historische kern a. Haarlem ja b. Delft ja c. Dordrecht ja d. Leiden ja 1

2 4. De volgende vraag gaat over het bezoek van horeca-gelegenheden in Leiden. Heeft u in de afgelopen 12 maanden in Leiden wel eens? Zo ja, hoe vaak? Bezoek? a. wat gedronken op een terras ja b. wat gedronken in een cafe (binnen) ja c. gelunchd/broodje gegeten ja d. warm gegeten in restaurant ja Bezoekfrequentie per jaar (enqueteurs rekenen het om als mensen het per maand aangeven) 5. Met hoeveel volwassenen en hoeveel kinderen bezoekt u meestal de horeca? (incl. uzelf) volwassenen kinderen 6. In Leiden hebben vele bekende schilders gewoond. Kunt u een of meerdere namen noemen? (wel doorvragen, niet helpen) Rembrandt Jan Steen Lucas van Leyden Jan van Goyen Jan Lievens anders, namelijk: als niet genoemd bij vraag 6 7. Eén van de bekendste schilders die in Leiden heeft gewoond is Rembrandt. Wist u dit? ja vraag 9 8. In 2006 is zijn vierhonderste geboortejaar. Wist u dit? ja 9. Zou de gemeente meer moeten doen om te benadrukken dat Rembrant uit Leiden komt? ja Waar denkt u aan? (enqueteur: doorvragen) 2

3 Uitkomsten Dit hoofdstuk gaat nader in op een drietal zaken die een belangrijke rol spelen bij een bezoek aan het centrum van Leiden. Dit zijn achtereenvolgens de historische kern van Leiden, het gebruik van de Leidse horecagelegenheden en de Leidse musea. Tot slot wordt gekeken naar de bekendheid van Rembrandt en andere Leidsche schilders. 8.1 Historische kern Leiden Leiden is een historische stad. Tweederde van de Leidenaren loopt wel eens rond in Leiden om van de historische kern te genieten. Zij vinden de historische kern met name aantrekkelijk vanwege de oude gebouwen en gevels, de grachten, de Burcht, de binnenstad en de hofjes. Tabel 8.1a : Aantrekkelijk aan historische kern Leiden 1. Oude gebouwen en gevels 113x 2. Grachten 55x 3. De Burcht 52x 4. Binnenstad 51x 5. Hofjes 40x 6. Gezellig/oude sfeer 31x 7. Pieterskerk en -wijk 30x 8. Kerken 24x 9. Rapenburg 22x 10. Kleine straatjes/steegjes 15x 11. Singels 6x 12. Stadhuis 4x 13. Haven/scheepswerf 4x 14. Hortus 3x De historische kern van Leiden wordt wel eens vergeleken met andere historische steden zoals Haarlem, Delft en Dordrecht. Driekwart van de Leidenaren is wel eens in Haarlem of Delft geweest. Dordrecht is met 36% beduidend minder bezocht. Aan de Leidenaren die wel eens in de genoemde steden zijn geweest is vervolgens gevraagd de historische kern van deze steden te beoordelen en te vergelijken met Leiden. Alle steden worden gemiddeld met een ruime voldoende beoordeeld. Gemiddeld wordt de historische kern van Leiden met een 7,6 beoordeeld. Delft wordt door de Leidenaren gemiddeld gelijk gewaardeerd aan Leiden, Haarlem en Dordrecht lager. Tabel 8.1b: Vergelijking historische kern Leiden met drie andere steden Vergelijking 3 steden met Leiden Rapportcijfer Indicator (A-C) (A) Leiden mooier (B) beide steden (C) mooier dan Totaal dan even mooi Leiden Leiden 7, Delft 7,6 +2% 26% 49% 24% 100% Haarlem 7,4 +20% 40% 40% 20% 100% Dordrecht 6,9 +46% 56% 33% 10% 100% 3

4 8.2 Horeca Leiden Van alle Leidenaren heeft negen op de tien in de afgelopen 12 maanden wel eens iets gegeten of gedronken in één van de horecagelegenheden van Leiden. 43% doet dit zelfs wekelijks of vaker. De frequentie van het horecagebruik is bij jongeren t/m 34 jaar, mannen, hogere inkomensgroepen en één of tweepersoons huishoudens hoger en bij mensen zonder werk, gezinnen met kinderen en 50-plussers lager. Tabel 8.2a: Horecagebruik in Leiden (door Leidenaren) meerdere malen per week 19% ca. wekelijks 24% ca. twee keer per maand 19% ca. maandelijks 18% enkele malen per jaar 11% nooit 9% 100% Om het horecagebruik van de Leidenaren te meten zijn vier gebruiksmogelijkheden onderscheiden: warm eten in een restaurant, iets drinken op een terras, ergens lunchen of een broodje eten en iets drinken in een café. Ruim acht op de tien Leidenaren is het afgelopen jaar wel eens naar een restaurant geweest, iets drinken op een terras wordt het meest frequent gedaan. Tabel 8.2b: Horecagebruik in Leiden naar type horeca bezocht in afgelopen jaar (in % alle Leidenaren) frequentie bezoek per jaar (in % alle bezoekers) Warm eten in een restaurant 84% 11x Iets drinken op een terras 74% 13x Lunchen/broodje eten 62% 8x Iets drinken in een café 60% 12x Als een horecagelegenheid wordt bezocht dan is dit meestal met z n tweeën, dit geldt met name voor huishoudens zonder kinderen. Van de gezinnen met kinderen gaat de helft meestal zonder kinderen en de helft meestal met kinderen naar een horecagelegenheid. De gemiddelde groepsgrootte bij een horecabezoek is 3,2 waarvan 2,8 volwassenen en 0,4 kinderen. Tabel 8.2c: Groepsgrootte bij horecabezoek huishoudtype totaal alleenstaand twee personen gezin met kinderen 1 persoon 5% 12% 5% 2% 2 personen 43% 41% 59% 26% 3-4 personen 35% 32% 25% 49% 5+ personen 16% 15% 11% 23% 100% 100% 100% 100% gemiddelde groepsgrootte 3,2 2,9 2,7 3,7 wv volwassenen 2,8 2,8 2,6 2,8 wv kinderen 0,4 0,1 0,1 0,9 4

5 8.3 Bezoek musea Van alle Leidenaren heeft ruim vier op de tien (43%) in de afgelopen 12 maanden één of meerdere musea bezocht in Leiden. Mensen zonder kinderen, hoger opgeleiden en de hogere inkomensgroepen bezoeken vaker een museum. Tabel 8.3a: Museumbezoek per doelgroep Leeftijd Opleiding % lager 21% % middelbaar 40% % hoger 60% Huishoudtype Inkomen alleenstaand 46% < % twee personen 44% % gezin met kinderen 39% > % Wanneer de mensen wordt gevraagd om spontaan de musea te noemen die ze bezocht hebben, worden Naturalis, het Rijksmuseum voor Volkenkunde, het Rijksmuseum van Oudheden en de Lakenhal het meest genoemd. Naturalis relatief vaker door gezinnen met kinderen, het museum voor Oudheden door alleenstaanden en jarigen, en het museum voor Volkenkunde door 35-plussers en de Lakenhal door 50-plussers. In vergelijking met de werkelijke bezoekcijfers wordt Hortus minder vaak genoemd. Het is mogelijk dat mensen Hortus niet direct associeren met een museum. Tabel 8.3b: Bezochte Leidse musea door Leidenaren 1. Naturalis 20% 2. Rijksmuseum voor Volkenkunde 17% 3. Rijksmuseum van Oudheden 16% 4. Stedelijk museum De Lakenhal 11% 5. Museum Boerhaave 5% 6. Hortus 5% 7. Koninklijk Penningkabinet 1% 8. Molenmuseum De Valk 1% 8.4 Rembrandt en andere schilders In 2006 is het precies 400 jaar geleden dat Rembrandt van Rijn in Leiden werd geboren. Zijn eerste 26 levensjaren bracht hij wonend en werkend door in deze stad. Vanaf zijn 15 de begon hij met schilderen. Daarna vertrok hij naar Amsterdam. Zijn eerste experimenten, voor zijn later wereldberoemde licht- en donker in zijn schilderijen, voerde hij echter hier uit. Leiden mag er trots op zijn dat Rembrandt hier geboren en getogen is. In 2006 wordt daarom zijn geboortejaar uitgebreid in de stad gevierd. Ook de jaren erna zullen bewoners en bezoekers Rembrandt s tijd in Leiden kunnen blijven beleven. Maar wat weet de Leidenaar van Rembrandt? Is het al bekend dat hij hier geboren is en zijn jeugd heeft doorgebracht? Om hier achter te komen hebben we een aantal Rembrandtvragen in de Stadsenquete opgenomen. Dit jaar voor de eerste keer. Deze geldt als een nulmeting. De komende jaren kunnen we zo volgen of het Rembrandt-bewustzijn bij de bewoners toeneemt. In Leiden hebben vele bekende schilders gewoond. Veruit de bekendste is Rembrandt, op afstand gevolgd door Jan Steen, Jan van Goyen en Lucas van Leijden. 5

6 Tabel 8.4a: Spontane bekendheid Leidse schilders 1. Rembrandt 77% 2. Jan Steen 10% 3. Jan van Goyen 5% 4. Lucas van Leijden 4% 5. Jan Lievens 2% 6. Gerard Dou 1% 7. Vincent van Gogh 1% 8. Floris Verster 1% 9. Vermeer 1% 10. van Mieris 1% 11. anders 4% 12. weet er geen te noemen 21% Onderstaande tabel laat zien dat de spontane bekendheid van Rembrandt als Leidse schilder nauwelijks verschilt per doelgroep. Alleen onder jongeren is de spontane bekendheid met 63% iets lager. Tabel 8.4b: Spontane bekendheid Rembrandt als Leidse schilder naar doelgroep Stadsdeel Leeftijd Midden 77% % Noord 75% % Zuid 75% % West 82% Opleiding Sekse Lager 74% Man 78% Middelbaar 76% Vrouw 76% Hoger 80% Vervolgens is aan de mensen die Rembrandt niet uit zichzelf hebben genoemd, gevraagd of ze weten dat Rembrandt in Leiden heeft gewoond. Dan blijkt in totaal 91% dit te weten. Het feit dat het in 2006 precies 400 jaar geleden is dat Rembrandt in Leiden is geboren weet 22%. Bijna de helft van de Leidenaren (45%) vindt dat de gemeente extra zou moeten benadrukken dat Rembrandt uit Leiden komt. Naast meer promotie denken zij dan met name aan een tentoonstelling of evenement over Rembrandt, een Rembrandtroute langs plekken uit het leven van Rembrandt (hiervoor zou het Rembrandthuis weer hersteld moeten worden) of een speciaal Rembrandtmuseum (of een vaste tentoonstelling van Rembrandt). Onderstaande tabel geeft een overzicht van de genoemde ideeën. Tabel 8.4c: Ideeën voor gemeente om te benadrukken dat Rembrandt uit Leiden komt 1. Promotie: via folders, posters, reclame op bussen, informatieborden, kranten, TV, TV- 79x West, Stadskrant, VVV 2. Tentoonstelling/feest/evenement/Rembrandtdag (in 2006 of ieder jaar) 51x 3. Rembrandt-route/excursie 24x 4. Huis van Rembrandt had niet gesloopt mogen worden/weer terug 22x 5. Museum 18x 6. Aandacht voor toeristen 15x 7. Monument/standbeeld/huidig monument meer prominent in binnenstad plaatsen 9x 8. Nachtwacht naar Leiden 2x 9. Slogan: Leiden Rembrandtstad 2x 10. Onder aandacht brengen van jeugd/studenten 2x 6