Hoger beroep, verdieping.

Transcriptie

1 Hoger beroep, verdieping

2 1 Twee functies: controle herstel van fouten en verzuimen: i) binnen de grenzen van de rechtsstrijd, ii) nieuwe behandeling en beslissing, iii) naar de toestand die zich voordoet ten tijde van de beslissing (NJ 1996/395). Koerswijziging: NJ 2010/418.

3 2 Controle: grieven (gronden) tegen beslissingen van de eerste rechter; herbeoordeling mede op basis van stellingen eerste aanleg; zowel juridisch als feitelijk.

4 3 Herstel: Nieuwe stellingen en weren: gronden; Wijziging van eis (ook geheel nieuwe koers); Nieuwe feiten en bescheiden; Goede procesorde (NJ 1993/671).

5 4 Kenmerken hoger beroep: nieuwe feitelijke instantie; voortzetting van het processuele debat (vordering eiser), met grievenstelsel en devolutieve werking; concentratie van het debat; deformalisering.

6 5 Nieuwe feitelijke instantie: zaak opnieuw aanhangig maken bij andere instantie; nieuwe behandeling van de zaak binnen de grenzen van het appel; verbod van terugwijzing (HR 17 januari 2014, ECLI:NL:HR:2014:96; JBPr 2014/26); behoudens beperkte uitzonderingen.

7 6 Voortgezette instantie: doelmatige behandeling binnen het door de grieven ontsloten gebied ; cassatorische en reformatorische fase; behoudens berusting en gedekt verweer; openbare orde en soortgelijk EU-recht.

8 7 Noodzaak van grieven/gronden: zonder grieven of gronden appel niet-ontvankelijk; eis van behoorlijke motivering (NJ 1981/495); goede procesorde (kenbaarheid en tijdigheid).

9 8 Ratio van het grievenstelsel: bevordert een op relevante punten gericht debat, bespoedigt inzicht in de omlijning van het overgebleven geschil, zodat de wederpartij weet waartegen zij zich moet verweren, en aan de rechter kenbaar wordt gemaakt waarover hij moet beslissen.

10 9 Omvang van het appel wordt bepaald door: de appeldagvaarding, de memorie van grieven (nadere omlijning) en eventueel de grieven in het incidenteel appel. Zie daarover Lock TCR 2014/2.

11 10 Aan grieven/gronden te stellen eisen: kenbaarheid tijdigheid, tenzij toestemming wederpartij of apparaatsfout. hangt af van hetgeen in eerste aanleg is gebeurd (Fanfare). gewone motiveringseisen?

12 11 Concentratie van het debat: in beginsel strakke regel (HR 26 april 1991, NJ 1992/407); twee conclusieleer (HR 2 oktober 2015, ECLI:NL:HR:2015:2906 en ECLI:NL:HR:2015:3195; JBPr 2016/6 en 7); Enge leer zie HR 17 april 2015, ECLI:NL:HR:2015:1063; JBPr 2015/49; stellingen in mva niet onweersproken (NJ 2006/620); nadere precisering wel mogelijk.

13 12 Vier voorbeelden: HR 22 juni 2007, NJ 2007/344 (Maclaine Pont) beroep op verjaring niet aanvaard HR 27 april 2012, ECLI:NL:HR:2012:BV1301; JBPr 2012/43 (Beeldbrigade) en wel aanvaard, verschil? HR 23 september 2011, ECLI:NL:HR:2011:BQ7064; JBPr 2012/34 (Ru-Pro) HR 9 december 2011, ECLI:NL:HR:2011:BR2045; JBPr 2012/35 (Doornenbal)

14 13 Wat is een grief en de uitleg van een grief: HR 19 juni 2009, NJ 2010/154 en JBPr 2009/39 (Wertenbroek q.q.) HR 27 juni 2014, ECLI:NL:HR:2014:1557; JBPr 2014/39; HR 27 maart 2015, ECLI:NL:HR:2015:762.

15 14 Voldoende duidelijk naar voren brengen: Herhaling stelling eerste aanleg (Fanfare) Bezemgrief (NJ 2006/620) HR 16 december 2011, NJ 2013/24, JBPr 2012/24 (Eurohave)

16 15 Nieuwe stelling of nieuwe grief/grond? HR 1 juli 1988/NJ 1989/156 (Fugro/Joustra) Aanvullen rechtsgronden en openbare orde: HR 13 september 2013, ECLI:NL:HR:2013:691, NJ 2014/274 en HR 26 februari 2016, ECLI:NL:HR:2016:340. Lock TCR 2014/2.

17 16 Devolutieve werking van het hoger beroep: Als een van de grieven slaagt; Beoordeling van alle niet prijsgegeven stellingen en verweren van de geïntimeerde; Ook als ze door de rechtbank zijn verworpen; En de weer relevante stellingen van appellant voor zover de eerste rechter deze onbesproken mocht laten; Uitsluitend ter beoordeling van de vordering van eiser voor zover in hoger beroep aan de orde.

18 17 Verruiming devolutieve werking: Devolutieve werking in de loop der tijd uitgebreid van uitdrukkelijk gehandhaafd naar niet prijsgegeven. Discussie over de wenselijkheid van incidenteel appel.

19 18 Uitspraken over devolutieve werking: HR 3 september 2004,, NJ 2007/116 (Vierspan) HR 11 juni 2004, NJ 2005/282 (Utimaco) HR 30 maart 2010, JBPr 2012/42 (Fafiani): raadsel? HR 12 oktober 2012, JBPr 2013/24 (Terra Nova): opgelost? HR 31 januari 2014, ECLI:NL:HR:2014:214; JBPr 2014/29 (New India)

20 19 Schijngestalten van devolutieve werking: HR 30 maart 2012, ECLI:NL:HR:2012:BU3160:JBPr 2012/41 Hoofdregel: slechts een keer appel. HR 13 december 2013, JBPr 2014/7. HR 8 mei 2015, ECLI:NL:HR:2015:1224; JBPR 2015/60

21 20 Eindbeschikking en tussenbeschikking: Bij rekesten alleen hoger beroep tegen eindbeschikking, maar omvat alle tussenbeschikkingen. Zie echter HR 5 december 2014, ECLI:NL:HR:2014:3533; JBPr 2015/7. Grieven tegen tussenvonnissen: appelrechter alleen gebonden aan in hoger beroep niet bestreden eindbeslissingen in tussenvonnissen.

22 21 Devolutieve werking; vervolg: Primaire en subsidiaire vordering. Primaire en subsidiaire grondslag. Voorbeeld: HR 26 maart 2004, NJ 2004/309.

23 22. Incidenteel appel: wijziging dictum; verborgen of verkapt appel voorwaardelijk appel (kosten) HR 12 juni 2015, ECLI:NL:HR:2015:1520; JBPR 2015/62.

24 23 Bewijsaanbod in appel: Ter zake dienend; Voldoende gespecificeerd; Algemene motiveringsmaatstaf; Wijze waarop het processuele debat zich heeft ontwikkeld; Stadium waarin de procedure zich bevindt; Recent: HR 31 oktober 2014, ECLI:NL:HR:2014:3075.

25 24 Bewijsaanbod: In beginsel voldoende concreet vermelden op welke stellingen het bewijsaanbod betrekking heeft; Zo mogelijk wie daarover verklaringen zouden kunnen afleggen; In het algemeen niet nodig te vermelden wat door getuigen kan worden verklaard; Extra motiveringseis als al getuigen zijn gehoord.

26 25 Standaardarrest: HR 9 juli 2004, NJ 2005/270 (OZ / Roozen) HR 27 mei 2011, ECLI:NL:HR:2011:BP9991;NJ 2011/270 HR 13 februari 2015, ECLI:NL:HR:2015:311; JBPr 2015/31 (schriftelijke verklaringen)

27 26 Partijperikelen: HR 7 februari 2014, ECLI:NL:HR:2014:260; NJ 2015/274: uitlegkwestie? HR 13 december 2013, ECLI:NL:HR:2013:1881; JBPr 2014/7: nieuwe maatstaven: vergissing en wederpartij onredelijk in belang geschaad?

28 27 Appellabiliteit: HR 18 april 2014, ECLI:NL:HR:2014:2464; JBPr 2014/37: totaal gevorderde bedrag, Niet in rekestprocedures.

29 28 Doorbraakjurisprudentie: Enka/Dupont 1986/242: i) buiten toepassingsgebied, ii) ten onrechte buiten toepassing gelaten of iii) fundamenteel rechtsbeginsel veronachtzaamd. HR 18 april 2014, ECLI:NL:HR:2014:943; JBPr 2015/1. Doorbreking niet altijd mogelijk: art. 130.

30 29 Verbetering of appel: Verband met art. 31 en 32 Rv. Kwalificatie maakt verschil: HR 13 juli 2007, NJ 2008/154.

31 30 Valkuilen: Niet oproepen erfpachter (NJ 2003/244) Niet oproepen beperkt gerechtigde ((NJ 2005/297) Pauliana alleen tegen verkoper (NJ 1988/252) Rechtsvordering alleen tegen vruchtgebruiker (art. 3:245 BW) HR 11 september 2015, ECLI:NL:HR:2015:2531 (JBPr 2016/5)

32 31 Akte niet-dienen: HR 17 april 2015, ECLI:NL:HR:2015:1064 (JBPr 2016/3) HR 4 september 2015, ECLI:NL:HR:2015:2464

33 32 Appeltermijn: HR 21 februari 2014, ECLI:NL:HR:2014:413 (NJ 2014/131) HR 5 september 2014, ECLI:NL:HR:2014:2629 HR 5 juni 2015, ECLI:NL:HR:2015:1470 (JBPr 2015/61)

34 33 Casus: A verkoopt zijn acht jaar oude Volvo XYZ aan B voor ,--. Na vier maanden klaagt B dat de auto een ernstig gebrek heeft dat gerepareerd moet worden voor een bedrag van 4.000,--. Hij wil dat A dit bedrag betaalt. A weigert. B betrekt A in rechte en vordert: i) vernietiging van de koopovereenkomst wegens dwaling, subs. ii) ontbinding wegens tekortkoming, subs. iii) schadevergoeding van 4.000,--. A voert als verweer aan a) dat de koopovereenkomst inhield: overdracht in de staat waarin de auto verkeerde, b) dat B te laat geklaagd heeft, c) dat geen sprake is van dwaling, e) dat geen sprake is van een tekortkoming, f) dat de schade hooguit 1.000,-- bedraagt. A biedt bewijs aan van al zijn stellingen. De kantonrechter passeert dit bewijsaanbod, verwerpt alle verweren behalve dat onder c) en f) en veroordeelt A op grond van een toerekenbare tekortkoming tot betaling van 1.000,-- aan B. A gaat in hoger beroep.

35 Vragen: 1. Is het vonnis van de kantonrechter appellabel? 2. Tegen welke oordelen van de Kantonrechter moet A grieven aanvoeren? Wat is dan de omvang van de rechtsstrijd? 3. Als B het ook niet eens is, wat moet hij dan doen om een ander vonnis te krijgen? 4. Wat vindt u van de verwerping van het bewijsaanbod van A? Wat heeft dit voor gevolg in hoger beroep? 5. Bij pleidooi komt A met een schriftelijke verklaring van een Volvodeskundige dat het gebrek bij een acht jaar oude Volvo zonder meer te verwachten viel. Wat moet de rechter met dit stuk en met dit verweer doen? 6. Wat moet B doen om in appel nog bewijs te kunnen leveren?