BENG in de praktijk. .. en hoe doe je dat gasloos?

Transcriptie

1 BENG in de praktijk.. en hoe doe je dat gasloos? Ir. Harm Valk Nieman Groep Dag van de Projectontwikkeling 18 mei 2017 BENG = Bijna EnergieNeutraal Gebouw Nieuw wettelijk minimum vanaf Opvolger van de EPC Bijna. want dat is de Europese afspraak geeft concrete invulling van energieneutraal is de nieuwe bezemwagen maar gaat niet over gebruikers en de markt is al veel verder, met ZEN, NOM, etc. 1

2 BENG, maar ook ZEN! Integraal benaderen comfort gebruik energie Extra aandacht in ontwerp en uitwerking Do s en don ts BENG: wat gaat er veranderen? EPC als indicator => 3 BENG-indicatoren Voorgenomen eisen => Bepalingsmethode => in 2018 toets kostenoptimaliteit en definitieve grenswaarden wordt anders, projectgroep gestart Consequenties => inzicht uit onderzoeken en werkgroepen 2

3 Drie BENG-indicatoren L ijktopde P HP P 1. Energiebehoefte in kwh/m 2 L ijktopdeep C 2. Primair fossiel energiegebruik in kwh/m 2 3. Hernieuwbare energie in % W ordtdus verplicht Samenhang BENG-indicatoren Beeld: brochure BENG Do s en Dont s / Henk Bouwmeester 3

4 Conclusies werkgroep grondgebonden BENG 1 Ontwerp wordt (weer) belangrijk, ook de stedenbouw Verhouding vloeropp./verliesopp. veel invloed Vooringenomen keuze beperkt speelruimte BENG 2 Gas blijft mogelijk bij BENG (wenselijk? beschikbaarheid?) PV is probleemoplosser, zonder PV is soms mogelijk BENG 3 Warmtepomp, PV en biomassa leveren cruciale bijdrage Kosten Sterk afhankelijk van maatregelpakket en keuzemogelijkheden Conclusies werkgroep gestapeld BENG 1 Minder vrijheid Transparantie is bepalend (en heeft negatieve invloed) Invloed warmteverlies in details (ψ-waardes) BENG 2 PV beperkt toepasbaar Ventilatiesysteem soms negatieve invloed BENG 3 Gas-concepten onmogelijk Warmtepomp, biomassa en warmtelevering leveren cruciale bijdrage 4

5 Gasloos? Aardgas: tot 2015 gezien als transitiebrandstof In overgang naar volledig duurzame energievoorziening Laagste CO 2 -uitstoot van fossiele bronnen Nu: Afbouw gaswinning Groningen Beperking import leveringszekerheid Energie-agenda (december 2016) Let op: A ard gas, er is ander gas Aanbod groen gas groeit (vergisting, synthetisch) Op lange termijn oplossing voor moeilijke gevallen Energie-agenda Energietransitie: reductie fossiele energie 2050 = 0 ( dichtbij nul ) CO 2 als maatstaf Gebouwde omgeving: Vraagreductie => zoals in BENG Gefaseerd van aard gas Geen gasaansluiting nieuwbouw, geen gasnet ontwikkelingslocatie Aansluitplicht vervalt Stimulans warmtenetten ( lokaal maatwerk ) Minimaal label (lees: C) 5

6 Alternatieven voor (aard)gas Alternatieven voor (aard)gas Princip e -m oge lijkh e de n e ne rgie conce p te n Ene rgie drage r Op we kke r Distrib utie Ve rwarm ing / koe ling Tap wate r Individueel Collectief vloer/wand LT radiator/ convector lucht boiler doorstroom Elektriciteit Lucht Warmtepomp Bodem Weerstand X X X X X X - Infrarood X - O X Direct X - O O O X O Biomassa Vast Pelletketel X X X X X X X Gas Biogasketel WKO Warmte Duurzaam Nietduurzaam Geothermie Restwarmte Restwarmte Fossiel - X X X X X X X = mogelijk, O = onder voorwaarden, - = niet mogelijk of n.v.t. 6

7 Gas en BENG: inschatting concepten* Grondge b onde n Midde lh oog e n com b i- ge b ouwe n Hoogb ouw (> 5 lage n) Gas **) Gas-hybride All-electric Collectief (WKO of biomassa) Warmtenet Gas **) Gas-hybride All ellectric (Individueel) Collectief (WKO of biomassa) Warmtenet Gas **) Gas-hybride All-electric (Individueel) Collectief (WKO ofbiomassa) Warmtenet Nieuw te ontwikkelen locatie X (X) X X X X X Vinex / bestaande nieuwbouwlocaties X X X (X) X X (X) X (X) Inbreiding / vervangende nieuwbouw X X X (X) X X X (X) X (X) Renovatie / transformatie X X X (X) (X) X X X (X) X X (X) *) op basis van voorgenomen beleid X = mogelijk **) voorbereid op afkoppelen (LT + ruimte) (X) = alleen indien beschikbaar Randvoorwaarden en consequenties Op weg naar nieuwe standaard in de markt Nieuwe randvoorwaarden en consequenties voor Ontwikkelaar Bouwer (Beheerder) Bewoner Zorg voor robuuste oplossingen 7

8 Randvoorwaarden en consequenties Beoordeel op afhankelijkheid van: Lage energievraag is gunstig (BENG 1) Salderingsregeling Hoge COP / SPF is gunstig (BENG 2) Energieprijzen / energiedrager Lage energievraag is gunstig (BENG 1) Hoge opwek is gunstig (BENG 3); variabele tarieven: Van gas af mogelijk? Klimaatverandering Bewonersgedrag Beperkte opwarming en koeling zijn gunstig; voorzieningen aanwezig? (zonwering, nachtventilatie) Risico op hoge rekening bij beperkte afwijking standaard Onderhoudsbehoefte Frequentie en kosten Uitvoerbaarheid Ruimtebeslag Individueel Warmtepomp als opvolger CV-ketel: Groter en zwaarder, altijd een vat Lucht-wp heeft buitenunit : geluid en aanzicht Collectief Afleverset lijkt op een cv-ketel Vaak voorraadvat per appartement 8

9 Zonbewust ontwerpen Stedenbouw Strokenverkaveling geen noodzaak Vrijheid in dakvormen en oriëntaties Nog veel winst te halen Stad van de Zon bron: Zonbewust ontwerpen Gebouwontwerp Ga bewust om met gevelopeningen Zorg voor overstek (zuid) en verticale zonwering (O en W) Beoordeel schaduwval (PV) Integreer opties (dakkapellen, dakramen, uitbouwen) in energie-ontwerp Integreer PV in architectonische ontwerp Bereken risico op oververhitting Sonate - Hooghkamer bron: RVO / Bouwbedrijf vd Hulst 9

10 Conclusies stand van zaken BENG Ontwerp wordt (weer) een belangrijke invloedsfactor Vooringenomen keuze beperkt speelruimte Warmtepomp, PV, biomassa en duurzame warmtelevering leveren cruciale bijdrage BENG 3 Innovatieve opties beschikbaar Binnenklimaat is belangrijke randvoorwaarde dus niet alleen BENG, maar vooral ZEN Stappen in 2017 BZK / RVO en NEN Inventarisatie ervaringen met BENG Ontwikkelen nieuwe bepalingsmethode Marktpartijen Ervaring opdoen met BENG-indicatoren Initiatieven voor ZEN / NOM, want BENG wordt het minimum 10

11 BENG in de praktijk.. en hoe doe je dat gasloos? Dan k vooruw aan d ac h t! Dag van de Projectontwikkeling 18 mei