Beleidsplan Calamiteitenzorg

Transcriptie

1 versie 2.0,

2 Versiebeheer Naam Bert de Graaf Functie Coördinator crisismanagement Unit Beheer & Onderhoud Proces Calamiteitenzorg Suggesties voor aanpassingen en wijzigingen kunt u bij de beheerder melden. Versiemanagement Versie Datum Aangebrachte wijzigingen Door september 2008 Alg. herziening en aanpassingen Bert de Graaf n.a.v. becommentariëring juli 2011 Juridische update Johan Feunekes september 2011 Algehele herziening Bert de Graaf Versie 2.0,

3 Inhoudsopgave Lijst met afkortingen 5 1 Leeswijzer 6 2 Inleiding 7 3 Het waterschap en calamiteiten Wettelijk kader voor het Calamiteitenplan Bestuurlijke definitie van een calamiteit Dagelijkse taken en beheergebied van het waterschap Bevoegdheden en taken van de overheid bij calamiteiten (Normale) Bevoegdheden burgemeester Bevoegdheden en verplichtingen waterschapsbestuur Taken vóór en tijdens calamiteiten Positie van het waterschap binnen de veiligheidsregio Verhoudingen bevoegdheden burgemeester en waterschapsbestuur Afstemming tussen de ketens Afstemming van plannen Afstemming tijdens calamiteiten Relatie functionele en algemene keten 15 4 De calamiteitenorganisatie Uitgangspunten voor crisismanagement Opbouw van de calamiteitenorganisatie Waterschaps Beleidsteam (WBT) Waterschaps Operationeel Team (WOT) Waterschaps Actieteam (WAT) Ondersteunende secties Veldmedewerkers Liaisons Personele invulling Werking van de calamiteitenorganisatie Opleiden en oefenen 27 5 Fasering van de calamiteitenbestrijding Melding Beoordeling en besluit tot opschaling Gefaseerde opschaling calamiteitenorganisatie Informatief opschalen Afschaling Opschaling veiligheidsregio Samenhang GRIP en coördinatiefasen Landelijk draaiboek hoogwater en overstromingen Incidentenbestrijdingsplan Waddenzee 37 6 Nazorg Nazorg eigen organisatie Evaluatie 38 Versie 2.0,

4 7 Netwerkmanagement Netwerkpartners Wijze van afstemming binnen het netwerk Afstemming met de veiligheidsregio Afstemming inzake crisiscommunicatie Bijstand van netwerkpartners 42 8 Calamiteitenzorgsysteem Werkgroep crisismanagement Taken Werkwijze kwaliteitsborging Planvorming Samenhang tussen plannen Risico-inventarisatie en analyse en bestrijdingsplannen 49 Bijlage A Overzichtskaart beheersgebied Noorderzijlvest 51 Bijlage B Risicoanalyse 52 Bijlage C Risicoanalyse uitval waterschapskantoor 54 Bijlage D Wettelijke regelingen en juridische aspecten 58 Bijlage E Overzicht externe plannen 62 Bijlage F Verzendlijst 63 Versie 2.0,

5 Lijst met afkortingen BP BZK CdK CoPI DB/AB GBT GHOR MkNN GRIP IenM IBP-W KNMI LTO MKO NCC NZV OL ROT PCC PCM RBT RCC RCvD ROT RWZI SAR Sitrap VGWM WAT WBT WOT Bestrijdingsplan Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Commissaris van de Koningin Commando Plaats Incident Dagelijks Bestuur/Algemeen Bestuur Gemeentelijk Beleidsteam Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie in de Regio Meldkamer Noord Nederland Gecoördineerde Regionale Incidentenbestrijdingsprocedure Infrastructuur en Milieu Incidentenbestrijdingsplan Waddenzee Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut Land- en Tuinbouw Organisatie Motorkapoverleg Nationaal Crisiscentrum Noorderzijlvest Operationeel Leider (WOT / ROT) Regionaal Operationeel Team Provinciaal Coördinatiecentrum Procesmanager Regionaal Beleidsteam Regionaal Coördinatiecentrum Regionaal Commandant van Dienst Regionaal Operationeel Team Rioolwaterzuiveringsinstallatie Search and Rescue Situatierapport Veiligheid, Gezond, Welzijn en Milieu Waterschaps Actieteam Waterschaps Beleidsteam Waterschaps Operationeel Team Versie 2.0,

6 1 Leeswijzer Dit beschrijft hoe het waterschap Noorderzijlvest is georganiseerd ten behoeve van de bestrijding van calamiteiten en hoe de verhouding is tot andere overheden en hulpverleningsdiensten. Hoofdstuk 2 bevat een korte inleiding over de opbouw van het calamiteitenplan, uitleg over het calamiteitenzorgsysteem waar het calamiteitenplan deel van uitmaakt en de beschrijving van de formele vaststelling van het calamiteitenplan. In hoofdstuk 3 staat beschreven wat crisismanagement inhoudt voor het waterschap. Daarbij wordt aangegeven wat de taak van het waterschap is bij de bestrijding van calamiteiten, de wettelijke basis van de bevoegdheden van het waterschap en die van andere bij het crisismanagement betrokken organisaties. Daarnaast worden de uitgangspunten voor het moderne crisismanagement beschreven. Deze uitgangspunten vormen de basis voor de inrichting van de calamiteitenorganisatie van het waterschap. Binnen de organisatie moet sprake zijn van integraal crisismanagement, zodat de continuïteit van de calamiteitenorganisatie altijd gewaarborgd blijft. Gebaseerd op de algemene uitgangspunten staan in hoofdstuk 4 en 5 de structuur en de fasering van de calamiteitenorganisatie beschreven. De verschillende onderdelen van deze organisatie worden eerst schematisch beschreven, waarna vervolgens aandacht wordt besteed aan de taken binnen de onderdelen en de afbakening en samenwerking tussen de verschillende onderdelen. Een van de uitgangspunten van het crisismanagement is de noodzaak van het netwerkmanagement, ofwel de samenwerking tussen de diverse, bij calamiteiten betrokken, organisaties. Een korte beschrijving van het netwerk van het waterschap en van de samenwerking binnen het netwerk staan in hoofdstuk 6. Tenslotte wordt in hoofdstuk 7 ingegaan op het calamiteitenzorgsysteem van het waterschap. Binnen dit systeem vallen alle activiteiten die worden ontplooid voor de calamiteitenorganisatie, zowel ter voorbereiding op calamiteiten, als tijdens de bestrijding en nazorg van calamiteiten. Het calamiteitenzorgsysteem zorgt voor de continuïteit van de calamiteitenorganisatie in het waterschap. De daadwerkelijke bestrijdingsactiviteiten staan niet vermeld in het zelf, maar in de afzonderlijke bestrijdingsplannen. Redenen daarvoor zijn ondermeer de gedetailleerdheid en de mutatiegevoeligheid van de bestrijdingsplannen. Aan de bestrijdingsplannen ligt een uitgebreide risico-inventarisatie en analyse ten grondslag, waarvan de analyse op hoofdlijnen in bijlage D van het beleidsplan is opgenomen. In bijlage E is de uitwerking van de risicoanalyse met betrekking tot het uitvallen van het Waterschapshuis ten tijde van een calamiteit opgenomen. Versie 2.0,

7 2 Inleiding Op basis van artikel 5.29 van de Waterwet dient het waterschap een calamiteitenplan vast te stellen en bekend te maken inzake voorbereiding op en optreden bij gevaar. Het calamiteitenplan dient hierbij in ieder geval te voldoen aan artikel 5.3 van het Waterbesluit. Daarnaast heeft het waterschap ook de eigen behoefte om goed voorbereid te zijn op mogelijke calamiteiten. Opbouw calamiteitenplan Het calamiteitenplan bestaat uit een geheel van plannen rondom calamiteitenbestrijding van het waterschap. Het calamiteitenplan heeft als doel de medewerkers een kader voor het optreden bij calamiteiten en (ernstige) incidenten te geven. Het is het beleidsmatige deel van het calamiteitenplan en is het beleidskader en basisdocument voor de beknoptere en meer actiegerichte supplementen en bestrijdingsplannen, zoals te zien is in figuur 2.1. Figuur 2.1 Samenhang plannen binnen Calamiteitenplan Calamiteitenplan Beleidsplan calamiteitenzorg Supplementen Werkwijze calamiteitenorganisatie Personeelsoverzicht Bestrijdingsplannen Primaire kering Peilbeheer Uitval zuiveringstechnische werken Netwerkoverzicht Crisiscommunicatieplan Opleidings- en oefenplan Waterverontreiniging Het calamiteitenplan biedt structuur aan de eigen calamiteitenorganisatie, zowel tijdens de voorbereiding op calamiteiten (preparatie), als tijdens de daadwerkelijke bestrijding (repressie) en de nazorgfase. Aangezien elke calamiteit haar eigen problemen en dynamiek kent, is het calamiteitenplan geen draaiboek waarin van begin tot eind staat beschreven hoe te handelen. De feitelijke bestrijding is gebaseerd op kennis en ervaring, gezond verstand, samenwerking met het netwerk en de informatie in het calamiteitenplan. Daarom streeft het waterschap naar beknopte, actiegerichte en gebruiksvriendelijke bestrijdingsplannen en supplementen. Calamiteitenzorgsysteem Binnen Noorderzijlvest geldt calamiteitenzorg als een van de (hoofd)processen en vormt als zodanig een integraal onderdeel binnenhaar bedrijfsvoeringprocessen. Dit wil zeggen dat aandacht voor calamiteiten niet slechts plaats vindt tijdens en vlak na een calamiteit, maar dat het onderwerp continu op de agenda staat. De calamiteitencoördinator is verantwoordelijk voor deze dagelijkse aandacht. Het waterschap zorgt voor regelmatig bijgewerkte plannen, voor opleiden en oefenen van de medewerkers betrokken bij de calamiteitenorganisatie, voor afstemming en samenwerking met het netwerk. versie 2.0,

8 Uit alle oefeningen, incidenten en calamiteiten komen leerpunten naar voren voor verdere verbetering van de organisatie. Naast nieuwe leerpunten uit evaluaties kunnen ook mutaties optreden door interne wijzigingen. Het doorgeven van interne wijzigingen is deels afhankelijk van de gebruikers van het plan. Het calamiteitenplan is hiermee dus nooit af, maar is een levend document.. Herziening vindt zo vaak als noodzakelijk, maar tenminste één keer per vier jaar plaats. Deze actualisatie is een verantwoordelijkheid van de directie. Afstemming met veiligheidsregio s Het calamiteitenplan is afgestemd met de diverse plannen van de betrokken veiligheidsregio s, zoals de (concept) risiscoprofielen, (concept) beleidsplannen en (concept) regionale crisisplannen. Het calamiteitenplan kan ook voor de externe organisaties in de veiligheidsregio s inzicht geven in de wijze waarop waterschap Noorderzijlvest omgaat met calamiteiten Vaststelling Het Calamiteitenplan is vastgesteld door het Dagelijks Bestuur conform artikel 5.29 van de Waterwet op 19 oktober 2011 en heeft het karakter van een openbaar document. versie 2.0,

9 3 Het waterschap en calamiteiten De taken en bevoegdheden van het waterschap tijdens crisis bouwen voort op de taken en bevoegdheden die het waterschap normaal heeft. In dit hoofdstuk wordt het kader voor het optreden van het waterschap tijdens calamiteiten geschetst. U vindt hier informatie over de wettelijke kaders voor het calamiteitenplan en de bestuurlijke definitie van een calamiteit. Daarnaast komt u een beknopte uitleg van de dagelijkse taken van het waterschap tegen en daaropvolgend uitleg over de taken en bevoegdheden van het waterschap en van bestuurlijke en operationele partners in de bestrijding. Het hoofdstuk sluit af met een paragraaf over de afstemming tussen deze netwerkpartners tijdens calamiteiten. 3.1 Wettelijk kader voor het Calamiteitenplan De zorg van de overheid is gericht op de bewoonbaarheid van het land en de bescherming en verbering van het leefmilieu (Grondwet, artikel 21). Het voorbereiden op en het bestrijden van calamiteiten is een wezenlijk onderdeel van die zorg. Beheerders van waterstaatswerken zijn op grond van artikel 5.29 van de Waterwet verplicht een calamiteitenplan vast te stellen en bekend te maken. Dit calamiteitenplan moet in ieder geval de elementen bevatten vermeld in artikel 5.3 van het Waterbesluit. Het Waterbesluit is de in artikel 5.29 van de Waterwet genoemde algemene maatregel van bestuur. Het calamiteitenplan is afgestemd met de diverse plannen van de verschillende netwerkpartners. heeft hierbij te maken met de crisismanagementorganisaties in de Veiligheidsregio s Groningen, Drenthe en Fryslân en met de buurwaterschappen Hunze en Aa s en wetterskip Fryslân. Afstemming komt vooral tot uiting in de informatieverstrekking, overleg, samenwerking en het zonodig uitvoeren van bevelen en aanwijzingen bij dreiging van een ramp. 3.2 Bestuurlijke definitie van een calamiteit De wetgever heeft bedoeld dat terughoudend moet worden omgesprongen met de in artikel 5.30 van de Waterwet gegeven bijzondere bevoegdheden van het waterschapsbestuur. De inzet van het normale instrumentarium moet in de meeste gevallen al voldoende zijn om gevaar of dreigende situaties af te kunnen wenden. Voor een heldere afbakening worden calamiteiten in dit kader gedefinieerd als: Gebeurtenissen of dreiging van gebeurtenissen met gevolgen voor waterkering, waterkwantiteit en/of waterkwaliteit die er toe noodzaken beslissingen te nemen of acties te ondernemen, waarin het beleid in normale omstandigheden niet voorziet. In de onderscheiden bestrijdingsplannen worden, voor zover nuttig en mogelijk, grenzen of maatgevende indicatoren beschreven waarbij een volgende fase in de bestrijding ingaat. Wat voor het waterschap een calamiteit is, kan in sommige gevallen op het gebied van Openbare Orde en Veiligheid als een ramp worden aangemerkt. Het is de bevoegdheid van een (coördinerend) burgemeester om een gebeurtenis dit stempel mee te geven. Dit kan de burgemeester doen op grond van de definitie in artikel 1 van de Wet veiligheidsregio s: een zwaar ongeval of een andere gebeurtenis waarbij het leven en de gezondheid van veel personen, het milieu of grote materiële belangen in ernstige mate zijn geschaad of worden bedreigd en waarbij een gecoördineerde inzet van diensten of organisaties van verschillende disciplines is vereist om de dreiging weg te nemen of de schadelijke gevolgen te beperken. In dit geval is de (coördinerend) burgemeester ook opperbevelhebber binnen zijn grondgebied en kan hij het waterschap beleidsmatig bevelen geven. Uiteraard draagt het waterschap daarbij niet versie 2.0,

10 haar wettelijke verantwoordelijkheden over, maar slechts de eindverantwoordelijkheid voor de bestrijding van de gebeurtenissen. 3.3 Dagelijkse taken en beheergebied van het waterschap Ingevolge artikel 4 van het Reglement voor het waterschap Noorderzijlvest bestaat de taak van het waterschap uit de waterstaatkundige verzorging van haar gebied, voor zover deze taak niet bij andere publiekrechtelijke lichamen berust. Met ingang van 1 januari 2000 beslaat het beheergebied van het waterschap Noorderzijlvest een oppervlakte van circa ha en strekt het beheer van het waterschap zich mede uit tot het Groningse en het Friese deel van het Lauwersmeer. Een kaart van het beheersgebied is opgenomen in bijlage A. In het Reglement zijn de taken van het waterschap nader uitgewerkt. Deze omvatten de zorg voor: 1. Primaire waterkeringen, als bedoeld in de Wet op de waterkering, in het taakgebied dat is aangegeven op de bij het Reglement behorende kaart; 2. Waterhuishouding, voor zover het betreft het kwantiteits- en kwaliteitsbeheer van het oppervlaktewater en de met het kwantiteitsbeheer samenhangende regeling van de freatische grondwaterstand; 3. Vaarwegen, voor zover deze zorg bij de inwerkingtreding van het Reglement bij de voormalige waterschappen Noorderzijlvest en Eemszijlvest (gedeeltelijk) berustte. De zorg voor het kwaliteitsbeheer van het oppervlaktewater omvat zowel het passief waterkwaliteitsbeheer (verlening van watervergunningen ten behoeve van directe lozingen op oppervlaktewater ingevolge de Waterwet en toezicht en handhaving van directe lozingen op grond van de Waterwet en diverse algemene maatregelen van bestuur), evenals het actief kwaliteitsbeheer, ook wel zuiveringsbeheer genoemd, wat gestalte krijgt in de feitelijke exploitatie van de rioolwaterzuiveringen. Met ingang van 1 januari 2007 is de taak van het waterschap uitgebreid met de verantwoordelijkheid voor de uitvoering van een deel van de (voorheen provinciale) taken ingevolge de vroegere Grondwaterwet. De uitvoering van dit taakonderdeel, dat niet op het Reglement berust, maar rechtstreeks voortvloeit uit art. 6.4 van de Waterwet, betreft globaal gezegd het reguleren en handhaven van de qua omvang en effect kleinere, diepe grondwateronttrekkingen en de onttrekkingen ten behoeve van industriële toepassingen tot een hoeveelheid van maximaal m3 op jaarbasis. De bevoegdheden van het waterschap in het kader van het grondwaterbeheer zijn ingevolge de Waterwet beperkt tot de zorg voor de grondwaterhoeveelheden en strekken zich daarom niet (mede) uit tot de zorg voor een goede grondwaterkwaliteit. Dit laatste is als onderdeel van de uitvoering van de Wet bodembescherming een provinciale verantwoordelijkheid. Bijgevolg bevat dit plan geen scenario voor de preventie en bestrijding van grondwaterverontreiniging als gevolg van (ernstige) vervuiling van de landbodem. 3.4 Bevoegdheden en taken van de overheid bij calamiteiten In de situatie dat er sprake is van een ernstig ongeval/calamiteit of ramp hebben burgemeester en het bestuur van het waterschap ieder hun eigen, in wettelijke regelingen neergelegde, taken/verantwoordelijkheden en bevoegdheden. De volgende wettelijke bevoegdheden worden hierna beschreven: - bevoegdheden burgemeester; - bevoegdheden waterschapsbestuur; versie 2.0,

11 - positie van het waterschap binnen de veiligheidsregio; - bevoegdheden bij gemeentegrens overschrijdend rampgebied (Normale) Bevoegdheden burgemeester De burgemeester heeft op grond van artikel 4.1 van de Wet veiligheidsregio s het gezag bij brand en alle ongevallen voor zover de brandweer daarbij een taak heeft. Andere normale bevoegdheden van de burgemeester inzake de handhaving van de openbare orde en openbare veiligheid zijn te vinden in de artikelen 172 en 174 van de Gemeentewet. Aangezien het normale bevoegdheden betreft, mogen deze bevelen niet afwijken van wettelijke regelingen dus ook niet van een Keur of een Algemene Politie Verordening (APV). Een burgemeester kan op grond van deze artikelen geen bevelen geven aan een waterschapsbestuur. Daarnaast bevat de Gemeentewet ook buitengewone bevoegdheden van de burgemeester: de bevoegdheid om alle bevelen te geven en algemeen verbindende voorschriften uit te vaardigen die hij/zij noodzakelijk acht, waarbij hij/zij mag afwijken van wettelijke voorschriften met uitzondering van de Grondwet (artikelen 175 en 176) Bevoegdheden en verplichtingen waterschapsbestuur De taken en bevoegdheden van het waterschap Noorderzijlvest beogen de bescherming van specifieke waterstaatkundige belangen te verzekeren en kunnen daarmee van betekenis zijn voor de algemene veiligheid van de ingezetenen. Deze zorgplicht brengt met zich mee dat in de normale situatie het bestuur, in het belang van die veiligheid, de nodige maatregelen treft en afstemt met de gemeenten in het beheergebied. Bij dreigend en dringend gevaar kent de wetgever bijzondere bevoegdheden toe aan het dagelijks bestuur (artikel 5.30 van de Waterwet). In voorkomende gevallen kan de dijkgraaf deze bevoegdheden uitoefenen (artikel 96 van de Waterschapswet). De relevante wetgeving voor (bevoegdheden van) waterschappen en andere betrokken instanties ten aanzien van de bestrijding van (waterstaatkundige) calamiteiten en ongevallen is beschreven in een aantal wetsartikelen: de Waterschapswet (artikel 96); de Waterwet (de artikelen 5.15 t/m 5.31); de Onteigeningswet (artikel 73); de Wrakkenwet (de artikelen 1 t/m 11); de Wet bodembescherming (artikel 30); de Wet veiligheidsregio s (de artikelen 12, 15, 16, 39 en 48). Voor een meer uitgebreide beschrijving van het wettelijk instrumentarium wordt verwezen naar Bijlage B Wettelijke regelingen en juridische aspecten, dat bij dit calamiteitenplan is gevoegd Taken vóór en tijdens calamiteiten Het handelen van het waterschap Noorderzijlvest is terug te voeren op drie hoofdtaken, te weten: informeren, prepareren en optreden. Informeren De verzorging van informatievoorziening aan mede-overheden, instanties en particulieren die daarvoor in aanmerking komen, komt tot stand door: - Overleg over het ontwerp van het beleidsplan calamiteitenzorg met in ieder geval de besturen van betrokken veiligheidsregio s (Waterwet, artikel 5.29), maar ook Gedeputeerde Staten van de betrokken provincies, overige waterbeheerders, regionale brandweer, en de colleges van burgemeester en wethouders van geheel of gedeeltelijk binnen het beheergebied van Noorderzijlvest gelegen gemeenten; - Afstemming van het beleidsplan calamiteitenzorg en de diverse bestrijdingsplannen op in ieder geval het crisisplan van de veiligheidsregio s (Waterwet, artikel 5.29), maar ook het versie 2.0,

12 beleidsplan van de veiligheidsregio s, en calamiteitenplannen van andere waterbeheerders wanneer bij gevaar sprake is of zou kunnen zijn van waterstaatkundige samenhang tussen de onderscheiden waterstaatswerken (Waterstaatswet 1900, artikel 69, leden 2 en 3); - Informeren van alle betrokkenen over de risico s en relevante veiligheidstechnische gegevens, zodat zij hun taken in het kader van de voorbereiding van de bestrijding van calamiteiten en rampen naar behoren kunnen uitvoeren (Wet veiligheidsregio s); - Informeren en alarmeren van de betrokken mede-overheden en instanties over de aard, omvang en prognose indien een calamiteit zich voordoet; - Deelname als beleidsadviseur aan de betreffende gemeentelijke en provinciale rampenstaven; - Informeren van pers en media over aard, omvang en prognose van de calamiteit, conform het Crisiscommunicatieplan. Prepareren Preparatie van de organisatie komt tot stand door het maken van plannen en het verzamelen en verbreiden van kennis over relevante risico s. Naast kwaliteitszorg voor de eigen organisatie is ook bekendheid met de afstemming op de operationele plannen van derden van belang. De voorbereiding wordt tot stand gebracht door: - Het houden van oefeningen in doeltreffend optreden bij gevaar (Waterwet, artikel 5.29); - Het actueel houden van plannen; - Het in stand houden van een calamiteitenzorgsysteem, waaruit blijkt op welke wijze de kwaliteit van de calamiteitenorganisatie wordt gewaarborgd (Waterbesluit, artikel 5.3); - Het vaststellen en uitvoeren van een opleidingsplan voor de deelnemers aan de calamiteitenorganisatie (Waterwet, artikel 5.29); - Het onderhouden van noodvoorzieningen; - Het aanhouden van strategische voorraden en aanschaf van specifiek materieel. Optreden Wanneer tegen calamiteiten moet worden opgetreden kan het dagelijks bestuur van Noorderzijlvest, respectievelijk de dijkgraaf, zich bedienen van een aantal noodbevoegdheden: - In zijn algemeenheid, het nemen van maatregelen die nodig worden geoordeeld, zonodig in afwijking van wettelijke voorschriften, zolang de gevaarsituatie dat nodig maakt (Waterwet, artikel 5.30, Waterschapswet artikel 96); - In geval van watersnood, dringend of dreigend gevaar voor dijkdoorbraak of overstroming, het ogenblikkelijk in bezit nemen van onroerende zaken of rechten ten behoeve van winning van bodemmaterialen voor de aanleg, het herstel, of de versterking van waterkeringen (Onteigeningswet, artikel 73); - Voor het onverwijld verwijderen van vaartuigen, overblijfselen van vaartuigen en alle andere voorwerpen in openbare wateren gestrand, gezonken of aan de grond geraakt of vastgeraakt op of in waterkeringen of andere waterstaatswerken (Wrakkenwet, artikel 3); - Voor het ter bescherming van de waterbodem, kust of oever van oppervlaktewateren, onverwijld nemen van maatregelen voor het wegnemen van de oorzaak van de verontreiniging of aantasting ervan; - Voor het bestrijden en voorkomen van verontreiniging van oppervlaktewater, waarbij het optreden van het waterschapsbestuur wordt afgeleid van de reglementair opgedragen handhavingstaak Positie van het waterschap binnen de veiligheidsregio Met ingang van 1 oktober 2010 is de Wet rampen en zware ongevallen ingetrokken. Per die datum is de Wet veiligheidsregio s in werking getreden. Deze wet bepaalt dat het Nederlandse grondgebied is verdeeld in veiligheidsregio s. Dit zijn openbare lichamen waarvoor de colleges van burgemeester en wethouders van de betrokken gemeenten een gemeenschappelijke regeling hebben getroffen. Ons waterschap heeft met drie veiligheidsregio s te maken. Met deze samenwerkingspartners worden veel voorbereidingen op rampen en calamiteiten uitgewerkt en/of afgestemd. versie 2.0,

13 Veiligheidsregio s hebben de volgende taken: het inventariseren van risico s van branden, rampen en crises; het adviseren van het bevoegd gezag over risico s van branden, rampen en crises; het adviseren van het college van burgemeester en wethouders over de brandweerzorg; het voorbereiden op de bestrijding van branden en het organiseren van rampenbestrijding en crisisbeheersing; het instellen en in stand houden van de brandweer; het instellen en in stand houden van een GHOR (Geneeskundige hulpverleningsorganisatie in de regio); het voorzien in de meldkamerfunctie; het aanschaffen en beheren van gemeenschappelijk materieel; het inrichten en in stand houden van de informatievoorziening binnen de diensten van de veiligheidsregio en tussen deze diensten en andere organisaties die betrokken zijn bij de taken van de veiligheidsregio. Het algemeen bestuur van de veiligheidsregio bestaat uit de burgemeesters van de deelnemende gemeenten. De voorzitter van het bestuur is de burgemeester die ingevolge de Politiewet is benoemd als korpsbeheerder. De voorzitter van het waterschap wordt, net als de officier van Justitie, uitgenodigd deel te nemen aan de vergaderingen van het bestuur van de veiligheidsregio. Hij heeft geen stem bij de besluitvorming, maar adviseert het bestuur van de veiligheidsregio. Ook de commissaris van de koningin (of een vertegenwoordiger van de commissaris van de koningin) kan bij de vergaderingen van het bestuur van de veiligheidsregio aanwezig zijn. De commissaris van de koningin (CdK) heeft conform de Wet veiligheidsregio de volgende bijzondere taken en bevoegdheden tijdens de voorbereiding op rampen en crises: - De CdK wordt uitgenodigd om deel te nemen aan de vergaderingen van het bestuur van de veiligheidsregio. - De Inspectie openbare orde en veiligheid (IOOV) betrekt de CdK bij opstelling van haar werkplan. - De IOOV rapporteert aan de CdK en aan de minister van BZK. - Als de taakuitvoering van de veiligheidsregio volgens de inspectie tekort schiet, kan de CdK een aanwijzing aan de veiligheidsregio geven. De CdK geeft aanwijzingen als rijksorgaan, volgens de regels in de ambtsinstructie. - De CdK ziet toe op de uitvoering van maatregelen door de veiligheidsregio Verhoudingen bevoegdheden burgemeester en waterschapsbestuur In de situatie dat er sprake is van een ramp of bij ernstige vrees voor het ontstaan daarvan, bepaalt artikel 5 van de Wet veiligheidsregio s dat de burgemeester het opperbevel heeft. Dit strekt zich ook uit tot waterschapsbesturen. Deze bevelsbevoegdheid doorbreekt de normale staatsrechtelijke verhoudingen, immers in gewone omstandigheden zijn gemeenten en waterschappen nevengeschikt. Het bestuur van het waterschap behoudt bij het in werking treden van artikel 5 uiteraard de eigen verantwoordelijkheid ten aanzien van de waterstaatstaken. Alleen in uiterste noodzaak zal de burgemeester het optreden van andere overheidsorganen en - diensten, inclusief een waterschapsbestuur, dwingend beïnvloeden. Het is niet de bedoeling van de wetgever dat de burgemeester de taken en bevoegdheden van het bestuur van het waterschap tot zich trekt. Ingeval van onenigheid heeft de burgemeester de doorslaggevende stem. Hij/zij kan het bestuur van het waterschap een bevel geven. Het bestuur dient zich daaraan te houden bij het uitoefenen van zijn bevoegdheden. Het bestuur van het waterschap en burgemeester zullen zich naar verwachting op verschillende aandachtsgebieden concentreren. Het bestuur van het waterschap richt zich primair op bijvoorbeeld het voorkomen en herstellen van dijkdoorbraak, terwijl de burgemeester zijn handen vol zal hebben aan het redden en zo nodig evacueren van mensen en levende have, aan de medische hulpverlening etc. Het is dus minder een kwestie van of/of dan wel van en/en, wanneer het gaat over de verhouding van de bevoegdheden van burgemeester en bestuur van het waterschap. versie 2.0,

14 Tijdens een ramp of crisis roept de voorzitter van de veiligheidsregio een regionaal beleidsteam (RBT) bijeen dat bestaat uit de burgemeesters van de gemeenten die betrokken zijn of dreigen te worden bij de ramp of crisis, evenals de hoofdofficier van justitie. Verder wordt de voorzitter van elk direct betrokken waterschap uitgenodigd deel uit maken van het RBT (Wet veiligheidsregio s, artikel 39.2). De voorzitter van de veiligheidsregio wijst vervolgens een regionaal operationeel leider (OL) aan die leiding geeft aan een regionaal operationeel team (ROT). Het waterschap wordt ook uitgenodigd in het ROT indien het een waterstaatkundige crisis of ramp betreft. In de veiligheidsregio Groningen maakt het waterschap standaard deel uit van het ROT. De OL neemt deel aan de vergaderingen van het RBT. De voorzitter van de veiligheidsregio nodigt voorts functionarissen uit deel te nemen aan de vergaderingen, indien hun aanwezigheid van belang is. De Commissaris van de Koningin (CdK) wordt uitgenodigd. De voorzitter van de veiligheidsregio geeft de OL de bevelen die hij/zij nodig acht voor de uitvoering van de door hem/haar genomen besluiten. Hij is onderdeel van het RBT. Tijdens de rampen en crises (repressie), bovenlokaal maar binnen de regio, ziet de CdK niet alleen toe op de samenwerking in het RBT, hij kan het RBT ook aanwijzingen geven. Wanneer aan het bevoegde orgaan van het waterschap een aanwijzing wordt gegeven, is men verplicht rekening te houden met deze aanwijzing bij zijn optreden op grond van aan hem bij of krachtens de wet toegekende bevoegdheden en dus ook bij de instructies aan de voor de rampenbestrijding onder zijn gezag staande personen. Tijdens de bovenregionale rampen en crises heeft de voorzitter van de RBT een informatieplicht aan de CdK en de minister van BZK. Bovendien kan de CdK aan de voorzitter van de veiligheidsregio aanwijzingen geven. Na afloop van de crisis brengen de voorzitter en de burgemeesters in het RBT verslag uit aan de gemeenteraden over het verloop van de ramp en de genomen besluiten. Verder brengt de gemeenteraad zijn standpunt over de genomen maatregelen via de CdK uit aan de minister van BZK. De CdK geeft dit standpunt door aan de minister van BZK en voegt daaraan zijn/haar eigen oordeel toe. 3.5 Afstemming tussen de ketens Afstemming tussen de algemene en functionele keten vindt vooral plaats tijdens de preparatie- en nazorgfase en tijdens de repressiefase Afstemming van plannen Afstemming van de plannen van het waterschap op die van de veiligheidsregio en andere beheerders wordt gedaan om coördinatie mogelijk te maken. Samenwerking en kennis van elkaars handelen zijn cruciaal. De afstemming wordt bereikt door uitwisseling van bereikbaarheidsgegevens, vastlegging van de rol van het waterschap in de rampenbestrijding, uitwisseling van bestrijdingsplannen en kennis van eventueel inzetbaar materieel. Deze zaken worden onder meer bewaakt door middel van afstemming in de veiligheidsregio s. De Wet veiligheidsregio s stelt eveneens randvoorwaarden aan de veiligheidsregio om de waterbeheerders in de veiligheidsregio te betrekken. Zorgnorm Het bestuur van het waterschap stelt vast hoe en in welke mate de eigen organisatie voorbereid moet zijn op calamiteiten en eventueel rampen die zich binnen zijn taken en beheersgebied kunnen voordoen. Daarvoor is inzicht nodig in de omvang en effecten van die calamiteiten en rampen. Om ook andere overheden en instanties gelegenheid tot voorbereiding te geven, wordt kennis daarvan met hen gedeeld. Die kennis kan dan tevens worden benut voor risico-inventarisatie binnen de algemene keten. versie 2.0,

15 3.5.2 Afstemming tijdens calamiteiten Het waterschap maakt deel uit van een drietal veiligheidsregio s en evenzoveel provincies. Daarnaast valt in het beheersgebied van het waterschap ook een groot aantal gemeenten. Aangezien allen belangrijke partners in de bestrijding van calamiteiten zijn, staat hieronder beknopt aangegeven hoe de afstemming tijdens calamiteiten kan verlopen. Hierin is onderscheid gemaakt tussen bestuurlijke en operationele afstemming. Belangrijk aandachtspunt voor het waterschap tijdens calamiteiten is de bemensing van de eigen calamiteitenorganisatie en het afvaardigen van deskundige liaisons naar de netwerkpartners. Bestuurlijke afstemming Deelname aan een gemeentelijke rampenstaf: Kennis is een belangrijk element in de calamiteiten- en rampenbestrijding. Ten behoeve van de bestrijding van een waterstaatkundige ramp kan de burgemeester daarom de dijkgraaf of diens vervanger uitnodigen om zitting te nemen in zijn rampenstaf (Gemeentelijk Beleidsteam, GBT). Coördinatie bij overschrijding van gemeentegrenzen: Bij een ramp die gemeentegrenzen overschrijdt, roept de voorzitter van de veiligheidsregio een regionaal beleidsteam (RBT) bijeen dat bestaat uit de burgemeesters van de gemeenten die betrokken zijn of dreigen te worden bij de ramp of crisis, evenals de hoofdofficier van justitie. Ook wordt de voorzitter van elk direct betrokken waterschap uitgenodigd deel uit maken van het RBT. De Commissaris van de Koningin wordt eveneens uitgenodigd. De CdK kan aanwijzingen geven aan de voorzitter van de veiligheidsregio. In Groningen is het waterschap standaard bestuurlijk vertegenwoordigd in het RBT. In de overige regio s zal het waterschap vooral bestuurlijk vertegenwoordigd zijn in het geval van waterstaatkundige calamiteiten. Operationele afstemming De hulpverleningsdiensten zijn professionele bestrijdingsorganisaties die vaak als eerste ter plaatse zijn bij calamiteiten en ongevallen. Samenwerking met deze organisaties is voor het waterschap van groot belang omdat zij een belangrijke bron van informatie zijn en omdat hun handelen van grote invloed kan zijn op waterstaatsaspecten. Deelname aan een motorkapoverleg of CoPI: Bij een calamiteit wordt ter plaatse een motorkapoverleg (MKO) gehouden bij relatief kleine problemen en wordt bij grotere problemen (vanaf GRIP 1, zie hoofdstuk 5.4) een zogenaamd Commando Plaats Incident (CoPI) ingericht. Het CoPI-overleg wordt gehouden in de zogenaamde haakarmbak, een container met allerlei commandovoorzieningen. Zowel aan het motorkapoverleg als het CoPI-overleg kan een (piket)functionaris van het waterschap deelnemen. Het CoPI staat onder leiding van de Leider CoPI. Deelname aan een ROT Indien bij de bestrijding van een calamiteit (, naast een CoPI, ook) ten behoeve van tactische afstemming ook een Regionaal Operationeel Team (ROT) wordt ingericht, kan het waterschap vertegenwoordiging in het ROT leveren vanuit het Waterschaps Operationeel Team (WOT) Relatie functionele en algemene keten De relaties tussen de functionele kolom en de algemene keten zijn in figuur 3.1 in beeld gebracht. versie 2.0,

16 Functionele kolom Algemene keten Minister van IenM / Rijksoverheid Minister van BZK / Rijksoverheid Gedeputeerde Staten / Provincie Commissaris van de Koningin / Provincie Commissaris van de Koningin / Provincie Dijkgraaf / Waterschap Dagelijks Bestuur waterschappen Burgemeester Voorzitter van de veiligheidsregio Toelichting: : aanwijzing : bevel Figuur 3.1 Relatie functionele kolom en de algemene keten Zoals uit het voorgaande naar voren komt is in geval van waterstaatscalamiteiten in veel gevallen zowel de functionele waterstaatskolom als de algemene kolom betrokken. In het bovenstaande schema is weergegeven welke relaties er tussen deze netwerkpartijen zijn en op welke wijze wederzijdse beïnvloeding kan plaatsvinden. De in de functionele kolom genoemde aanwijzingen zijn geregeld in de artikelen 5.31, 3.12 en 3.13 van de Waterwet. Conform de Wet veiligheidsregio kan de voorzitter van de veiligheidsregio een aanwijzing geven aan het RBT. In de Wet veiligheidsregio wordt verder aangegeven dat de CdK zowel in de preparatie- als tijdens de repressiefase een aanwijzing kan geven aan de voorzitter van de veiligheidsregio. De minister van BZK kan in buitengewone omstandigheden aanwijzingen geven aan de voorzitter van de veiligheidsregio. versie 2.0,

17 4 De calamiteitenorganisatie Het geheel van de bij de bestrijding betrokken medewerkers wordt de calamiteitenorganisatie genoemd. De calamiteitenorganisatie is onder normale omstandigheden een lege organisatie, met een beperkte vaste bezetting, de werkgroep calamiteitenzorg, die de voorbereiding op calamiteiten coördineert. Dit plan legt de hoofdstructuur van de calamiteitenorganisatie vast. Op het moment dat sprake is van een incident of een calamiteit, wordt deze organisatie volgens het opschalingprincipe ingevuld met daartoe aangewezen deskundige functionarissen. De organisatie kan naar behoefte en afhankelijk van de calamiteit groeien of kleiner worden. Een effectieve bestrijding van een calamiteit door het waterschap vergt: 1. Een transparante structuur van de calamiteitenorganisatie en een heldere taakafbakening tussen de samenstellende onderdelen; 2. Een optimale samenwerking en coördinatie tussen de samenstellende onderdelen van de calamiteitenorganisatie; 3. Een optimale samenwerking en coördinatie tussen de calamiteitenorganisatie van het waterschap en de externe organisaties, die bij de bestrijding van de calamiteit betrokken zijn; 4. Een optimale informatievoorziening ten behoeve van eenieder die door de calamiteit getroffen is, en/of de effecten van de bestrijding ondervindt. Hoewel deze punten over het algemeen voor zich spreken, vergen zij zowel van het waterschap als van de externe instanties een gedegen voorbereiding. De voorbereiding is daarbij gericht op zowel de interne gang van zaken binnen elke organisatie, als op de afstemming tussen de externe instanties binnen de veiligheidsregio s (zoals, gemeenten, regionale brandweren en buurwaterschappen). Punt 4 is van groot belang omdat niemand in onzekerheid mag verkeren over de vraag of en hoe het waterschap de bestrijding van de calamiteit ter hand heeft genomen en wat het effect daarvan is, zie hiervoor ook het Supplement Crisiscommunicatieplan. Dit hoofdstuk bevat een beschrijving op hoofdlijnen. In het Supplement Werkwijze wordt dieper ingegaan op de taken en verantwoordelijkheden van de diverse onderdelen en medewerkers. 4.1 Uitgangspunten voor crisismanagement Een slagvaardige organisatie kan elke crisis het hoofd bieden. Deze slagvaardigheid wordt bereikt door zowel tijdens de voorbereiding op een calamiteit als tijdens de bestrijding van een calamiteit rekening te houden met een aantal uitgangspunten voor crisismanagement. Deze uitgangspunten vormen de basis van het crisismanagement bij waterschap Noorderzijlvest en zijn onder andere gebaseerd op de ervaringen van het waterschap met calamiteiten in het verleden. Flexibiliteit boven starheid Om efficiënt en slagvaardig op iedere calamiteit in te kunnen spelen, is een flexibele organisatie een vereiste. Een heldere coördinatiestructuur, waarin iedereen binnen de organisatie haar eigen taak en werkwijze kent, verbetert de mogelijkheid tot en de snelheid van het inpassen van de benodigde flexibiliteit binnen de organisatie. Voortbouwen op de dagelijkse organisatie Tijdens een calamiteit gaat het optreden zo veel mogelijk uit van de normale, dagelijkse organisatie en werkwijze. Dit betekent dat de taken die de leden van de calamiteitenorganisatie uitvoeren in het verlengde liggen van hun dagelijkse werkzaamheden, met gebruikmaking van contactpersonen in de dagelijkse netwerken. Voor de personele invulling van de calamiteitenorganisatie betekent dit dat medewerkers zoveel mogelijk worden ingezet op plekken waar ze van hun specifieke expertise gebruik kunnen maken. versie 2.0,

18 Verantwoordelijkheid bij de procesmanagers Logisch gevolg van bovenstaand uitgangspunt is dat de personele invulling van de onderdelen, in goed onderling overleg, een verantwoordelijkheid is van de betrokken procesmanagers. Voor zover nodig en mogelijk, maken de procesmanagers afspraken over onderlinge bijstand en vervanging. Scheiden van beleid en uitvoering Elk onderdeel van de calamiteitenorganisatie heeft een eigen taak. Wanneer een onderdeel zich niet met de eigen taak bezig houdt, zullen bepaalde activiteiten niet en andere wellicht dubbel worden uitgevoerd, met alle (coördinatie)problemen tot gevolg. In aansluiting op de crisisorganisatie bij diverse netwerkpartners is een driedeling op basis van de aard van de activiteiten toegepast. Het Waterschap Beleidsteam (WBT) houdt zich bezig met de strategie (beleidsvorming, bestuurlijke afstemming, lange termijn gevolgen, etc.). Het Waterschap Operationeel Team (WOT) houdt zich bezig met tactiek (operationele coördinatie, aanpak op hoofdlijnen, afstemming met coördinatiecentra van andere instanties, etc.). Een Waterschap Actieteam (WAT) houdt zich bezig met de coördinatie van de daadwerkelijke bestrijdingsmiddelen en tenslotte zijn de diverse veldmedewerkers actief met het daadwerkelijk bestrijden van de calamiteit. De afbakening tussen deze onderdelen van de calamiteitenorganisatie is essentieel. Vooral om te borgen dat besluitvorming op de juiste niveaus plaatsvindt en niet herhaald wordt op de verschillende niveaus. Communicatie Naast de inhoudelijke bestrijding, zijn de communicatie met andere organisaties en het beeld dat de buitenwereld heeft van het optreden van het waterschap van groot belang. De bestrijding kan nog zo effectief en efficiënt zijn, maar wanneer buiten een ander beeld bestaat, loopt het imago van de organisatie schade op en is het zelfs mogelijk dat wordt aangedrongen op onjuiste en/of ineffectieve maatregelen. Goede communicatie en voorlichting zijn daarom essentieel. De wijze waarop voorlichting wordt vormgegeven verschilt per team. Procesbewaking en ondersteuning Tijdens de bestrijding van een calamiteit biedt de organisatiestructuur en werkwijze aan alle betrokken medewerkers houvast. Door de grote druk die gepaard gaat met calamiteiten kan het overzicht over de structuur en de werkwijze verloren gaan. Het houden van overzicht, niet gericht op de specifieke maatregelen, maar op het algemene functioneren van de crisisorganisatie is zeer belangrijk. Deze procesbewaking is een aandachtspunt voor iedereen, maar een specifieke taak van de calamiteitencoördinator van waterschap Noorderzijlvest tijdens calamiteiten. De calamiteitencoördinator neemt afstand van de inhoudelijke discussie, volgt het verloop van het proces en geeft zonodig sturing aan het proces. Besluitvorming moet binnen de beschikbare tijd plaatsvinden. Het forceren van een besluit valt onder procesbewaking. Samen met het netwerk Bij de bestrijding van een calamiteit zijn diverse organisaties betrokken. Elke organisatie heeft zijn eigen taken en verantwoordelijkheden op basis waarvan tijdens een calamiteit wordt opgetreden. Het samenspel van al deze organisaties is van groot belang voor een efficiënte bestrijding van een calamiteit. Een voorwaarde voor samenwerking is kennis van de andere organisaties. Door op de hoogte te zijn van de werkwijze van elkaars (crisis)organisaties, ontstaat meer inzicht in de manier waarop de organisaties kunnen samenwerken Het waterschap geeft invulling aan netwerkmanagement door in de preparatiefase met de verschillende netwerkpartners af te stemmen en daar waar mogelijk samen te oefenen. Het doel is om contacten op te bouwen, elkaars werkwijze te leren kennen en de samenwerking tijdens calamiteiten te beoefenen. versie 2.0,

19 Informatiemanagement Informatiemanagement omvat de totale omgang met informatie. Tijdens calamiteiten is de beschikbaarheid van informatie essentieel voor de bestrijding. In de praktijk blijkt het vaak lastig om de benodigde informatie bij elkaar te krijgen. Daarnaast is het van belang dat de juiste informatie op de juiste plek aanwezig is. Dit vereist dat alle medewerkers zich bewust zijn van hun eigen informatiebehoefte, maar ook van de informatiebehoefte bij andere medewerkers en externe instanties. Netcentrisch werken Snel en gelijktijdig hetzelfde, actuele totaalbeeld van de crisissituatie bij alle betrokkenen op het netvlies. Dat is het doel van Netcentrisch Werken. In de veiligheidsregio s wordt deze werkwijze toegepast tijdens de bestrijding van calamiteiten. Deze multidisciplinaire werkwijze wordt ondersteund door het Landelijk Crisis Management Systeem (LCMS). Via dit systeem kunnen de samenwerkende partners binnen de crisisorganisatie snel en eenvoudig informatie met elkaar delen. Binnen de algehele waterkolom (maar ook specifiek binnen Noorderzijlvest) wordt ook gewerkt aan een dergelijke netcentrische werkwijze. 4.2 Opbouw van de calamiteitenorganisatie In figuur 4.1 is de meest uitgebreide bezetting van de calamiteitenorganisatie weergegeven. Hierbij wordt onderscheiden het Waterschap Beleidsteam (WBT), Waterschap Operationeel Team (WOT) en Waterschap Actieteam (WAT). De aard, omvang, complexiteit en intensiteit van de calamiteit zijn bepalend voor de inzet van de calamiteitenorganisatie. In de praktijk betekent dit dat bij calamiteiten continu aandacht nodig is voor de vraag of de actuele omstandigheden vragen om een meer of minder uitgebreide calamiteitenorganisatie. Hierbij staat de functionaliteit van de organisatie voorop (kunnen de taken worden uitgevoerd?) en dient rekening te worden gehouden met de (on)mogelijkheden van de betrokken medewerkers. Hierbij zijn de duur van diensten en de duur van de totale bestrijding van belang. Waterschap Beleidsteam Ondersteunende Waterschap Operationeel Team secties: Peilbeheer Communicatie Waterkwaliteit WAT (Kwantiteit) WAT (Kwaliteit) WAT Bokum (dijkbewaking) WAT Emma (dijkbewaking) WAT DDD (dijkbewaking) Afvalwatersystemen Verbindingen Facilitair ICT Veldeenheden DDD: De Drie Delfzijlen Figuur 4.1 Calamiteitenorganisatie waterschap Noorderzijlvest versie 2.0,

20 4.2.1 Waterschaps Beleidsteam (WBT) De beleidsbepaling en bestuurlijke afstemming kunnen een essentieel onderdeel zijn van het optreden van de calamiteitenorganisatie. De dijkgraaf is daarvoor formeel eindverantwoordelijk en vertegenwoordigt het waterschap in en buiten rechte. Het WBT bepaalt de strategie van het waterschap bij het optreden bij calamiteiten. Het WBT houdt zich niet bezig met de coördinatie of daadwerkelijke uitvoering van de bestrijdingsmaatregelen. Samengevat heeft het WBT de volgende taken: - Nemen van beslissingen voor gevallen waarin afgeweken wordt van vastgesteld beleid, waarin beleid niet voorziet of die in het bestrijdingsplan zijn voorbehouden aan het WBT; - Besluiten tot gebruik bijzondere bevoegdheden (intern) of voorstellen tot gebruik hiervan (extern); - Informeren van het bestuurlijk netwerk (intern en extern); - Afstemmen van besluiten met de algemene keten; - Voorstellen doen aan de algemene keten tot bestuurlijke coördinatie; - Voorstellen doen tot het toepassen van noodbevoegdheden hetzij intern (waterstaatskundig) hetzij extern; - Bewaken van het imago; - Crisiscommunicatie en voorlichting aan publiek en pers; - Zo nodig zorgen voor een liaison in de crisisstaf van de burgemeester; - Zorgen voor een vertegenwoordiger in het Regionaal Beleidsteam; - Aanvragen van personele en materiële bijstand van elders; - Bijhouden van een logboek en registratie van besluiten; - Onderhouden van contacten met het DB/AB. Het WBT wordt door het WOT met regelmaat geïnformeerd over de stand van zaken. Voor een juiste bestrijdingsstrategie wordt op beleidsniveau ook afgestemd met externe organisaties (netwerkpartners). Het WBT voert daartoe overleg met vergelijkbare teams bij betrokken externe organisaties, bijvoorbeeld met het Gemeentelijk Beleidsteam (GBT) of Regionaal Beleidsteam (RBT). Het WBT komt zo vaak bij elkaar als de situatie voorschrijft. In de meeste gevallen ligt de overlegfrequentie van een WBT lager dan die van een WOT. In ieder geval stemt het WBT de vergaderfrequentie af op het WOT en het eventueel actieve GBT of RBT. Bevoegdheden en verplichtingen De voorzitter van het beleidsteam heeft alle bevoegdheden zoals die in de wet aan de het dagelijks bestuur en/of de dijkgraaf zijn toegewezen. Hij moet zich tevens aan de bijbehorende verplichtingen van informeren en evalueren houden. versie 2.0,

21 Het WBT kan in maximale bezetting bestaan uit: Rol Functionaris Taken Voorzitter WBT Dijkgraaf Leidt WBT; Eindverantwoordelijk voor optreden van gehele calamiteitenorganisatie; Overleg met bestuurlijk netwerk; Woordvoering naar pers/media. Algemeen lid WBT Secretarisdirecteur Beleidsmatig adviseren dijkgraaf. Leden Dagelijks Bestuur Portefeuillehouders Bestuurlijke inbreng vanuit eigen portefeuille. Logboekschrijver/adm. ondersteuner Medewerkers bestuurssecretariaat Verslaglegging in de vorm van besluitenlijst; Bijhouden logboek. Adviseur Communicatie Communicatieadviseur Adviseren over communicatiestrategie en woordvoering; Verzorgen pers- en publiekscommuniqués; Aansturen sectie communicatie. Operationeel Leider procesmanger (PCM) Link met WOT; calamiteitenzorg / Directeur Verzorgen overzicht bestrijdingsmaatregelen in WBT; Toelichten adviezen en besluitvragen vanuit WOT. Procesbewaker** Calamiteitencoördinator Procesbewaking; Netwerkanalyse. Juridisch adviseur** Juridisch adviseur Adviseren over mogelijke juridische consequenties; Toezien op juridisch sluitende besluitvorming. Ad hoc adviseurs** De dijkgraaf bepaalt in hoeverre andere personen (tijdelijk) zitting hebben in Afhankelijk van aard crisis kunnen adviseurs met specifieke expertise worden uitgenodigd in het WBT. het WBT. Dit kunnen zowel interne als externe functionarissen zijn * Deze medewerkers worden uitgenodigd als de situatie zodanig is dat hun specifieke expertise nodig is in het WBT. Tabel 4.1 De invulling van het WBT in maximale bezetting Waterschaps Operationeel Team (WOT) Het Waterschaps Operationeel Team is de spil in de calamiteitenorganisatie. Het WOT bepaalt de tactiek van de bestrijding. De taken van het WOT zijn als volgt samen te vatten: - Zorg dragen voor overzicht over en analyse van de calamiteit; - Nemen van besluiten, binnen het vastgestelde beleid, bij dilemma s op tactisch gebied; - Informeren en adviseren van het WBT, zodat dit team besluiten kan nemen; - Coördineren van en operationeel leiding geven aan de interne calamiteitenorganisatie; - Vertalen van de strategie van het WBT naar tactiek voor de actieteams; - Opstellen van een voorlichtingstrategie; - Terugkoppelen van besluiten naar de actieteams; - Zo nodig afvaardigen vertegenwoordiger naar ROT; - Afstemmen met en adviseren van actieve operationele teams binnen de algemene keten; - Opstellen van situatierapporten voor WBT, WAT s en externe netwerkpartners; - Bijhouden van een logboek en registratie van besluiten. versie 2.0,