Thema 0 Bouwstenen Naam Klas. Startdatum / lesnr. cijfer

Transcriptie

1 Thema 0 Bouwstenen Naam Klas Startdatum / lesnr cijfer

2 BOUWSTENEN NATUURKUNDE INSTRUCTIE GEREEDSCHAP Blokhaak gebruiken Figuurzagen Rillen en ritsen Stik-, Rijg en Festonsteek Solderen Tangen gebruiken Tekenbord Ooi en Ram 2

3 Aftekenen met de blokhaak Benodigdheden Blokhaak Liniaal Potlood Een blokhaak heeft een rechte hoek. Je zegt de blokhaak is haaks. Met een blokhaak kun je controleren of een hoek haaks is. Je kunt een blokhaak ook gebruiken om rechte en haakse lijnen af tekenen. Haaks aftekenen Meet de afstand die je nodig hebt af met een liniaal. Zet een streepje bij de juiste maat. bij hout met een potlood bij metaal met een kraspen bij kunststof met een stift Leg de blokhaak met de dikke zijde tegen de rand van het materiaal. Teken de haakse lijn af. 3

4 Verticale lijnen Info TEKENBORD Tekenbord Het tekenbord gebruik je om een werktekening te maken. Je hebt nodig: het tekenbord, de tekenliniaal, een tekendriehoek, een potlood. 1. Je tekenblad klem je vast op het tekenbord (staand). 2. Vergrendel de tekenliniaal op de juiste hoogte. A. Gebruik de tekenliniaal om horizontale lijnen te tekenen. Gebruik de verdeling aan de rand om de afstand tussen de lijnen te bepalen. 3. Leg de tekendriehoek op de tekenliniaal. A. Teken verticale lijnen langs de rechte zijde van de tekendriehoek. Horizontale lijnen 2008 Ooi en Ram B. Teken schuine lijnen langs de schuine kant van de tekendriehoek Gebruik de verdeling op de liniaal om de afstand tussen de lijnen te bepalen. 4

5 Werken met papier en karton Ritsen is het insnijden tot ¾ van karton om het makkelijk en strak te kunnen buigen (de ingesneden zijde komt aan de buitenzijde te zitten). Rillen is het ingroeven van papier met een voorwerp bv. punt van een schaar om een strakke lijn te kunnen vouwen (de ingegroefde zijde komt aan de buitenzijde te zitten). Ritsen Rillen Solderen 1. Schuur de uiteinden van de delen die je aan elkaar wilt solderen. 2. Leg je werk goed vast. Gebruik tape en/of loodjes. 3. Verwarm de verbinding goed met de soldeerbout. Hou de soldeerbout ongeveer 20 tellen op de verbinding. 4. Hou het soldeertin tegen het ijzerdraad en de soldeerbout. Gebruik niet te veel en niet te weinig tin. 5. Wacht tot het tin gaat vloeien en haal dan pas de soldeerbout rustig weg. 5

6 FIGUURZAGEN Als je nog nooit met een figuurzaag gewerkt hebt, vraag dan je docent om uitleg. figuurzaagplankje Maak het figuurzaagplankje vast aan je tafel. Zaag de buitenkant van je werkstuk uit met een figuurzaag. Het uitzagen van de binnenkant doe je zo: Pak een figuurzaagsleuteltje maak het zaagje aan één kant los. Haal het zaagje door een boorgat Zet het zaag weer vast. Nu kun je verder zagen Ooi en Ram 6

7 FIGUURZAGEN Zagen met een figuurzaag Benodigdheden Een figuurzaagbeugel met een goed zaagblad. Een figuurzaagplankje Een klem Figuurzaagplankje Steek de klem door het plankje zoals je op de foto kunt zien. Zet het figuurzaagplankje met de klem stevig vast aan je tafelblad. Ben je rechtshandig, zet het plankje dan rechts. Ben je linkshandig, dan links Figuurzagen Hou de zaag steeds op één plek en beweeg de zaag rustige op en neer. Maak bochten en hoeken door met je andere hand het werkstuk te draaien. 7

8 FIGUURZAGEN Info Benodigdheden Een figuurzaagbeugel Zaagblad voor hout of kunststof Figuurzaagsleutelje Vervangen van een figuurzaagje Figuurzaagvervangen Steek de zaag in de houder. De houder drukt de beugel een beetje in elkaar. Of klem de beugel vast in de bakschroef. Draai met de figuurzaagsleutel de twee vleugelmoeren los. Verwijder het kapotte zaagje Span de nieuwe zaag in. LET OP de tanden wijzen naar het handvat. Draai de vleugelmoeren vast. 8

9 Verticale lijnen Info TEKENBORD Tekenbord Het tekenbord gebruik je om een werktekening te maken. Je hebt nodig: het tekenbord, de tekenliniaal, 1. Je tekenblad klem je vast op het tekenbord (staand). 2. Vergrendel de tekenliniaal op de juiste hoogte. een tekendriehoek, een potlood. A. Gebruik de tekenliniaal om horizontale lijnen te tekenen. Gebruik de verdeling aan de rand om de afstand tussen de lijnen te bepalen. 3. Leg de tekendriehoek op de tekenliniaal. A. Teken verticale lijnen langs de rechte zijde van de tekendriehoek. Horizontale lijnen 2008 Ooi en Ram B. Teken schuine lijnen langs de schuine kant van de tekendriehoek Gebruik de verdeling op de liniaal om de afstand tussen de lijnen te bepalen. 9

10 METAALBUIGEN Info Metaalbuigen Voor het buigen van metaaldraad heb je het volgende nodig: Rondbektang Platbektang zijkniptang Platbektang Voor het buigen van rechte hoeken 1. Klem het uiteinde van de draad vast in de platbektang. 2. Pak de draad met duim en wijsvinger zo dicht mogelijk bij de tang vast. 3. Duw met je duim de draad zo strak mogelijk langs de bek van de tang, terwijl je de tang stevig vasthoudt. Rondbektang Voor het buigen van ronde hoeken en oogjes. 1. Klem het uiterste puntje van de draad vast in de rondbektang. 2. Pak de draad met duim en wijsvinger zo dicht mogelijk bij de tang vast. 3. Buig met je duim de draad om de ronding van de tang heen. Zijkniptang Met een zijkniptang kun je metaaldraad doorknippen. 10

11 TANGEN Zijkniptang Met een zijkniptang kun je metaaldraad doorknippen. Platbektang De platbektang gebruik voor het buigen van rechte hoeken 1. Klem het uiteinde van de draad vast in de tang. 2. Pak de draad met duim en wijsvinger zo dicht mogelijk bij de tang vast. 3. Duw met je duim de draad zo strak mogelijk langs de bek van de tang, terwijl je de tang stevig dichtknijpt. Rondbektang Met een rondbektang krijg je ronde hoeken. Je kunt ook een rond oogje aan een metaaldraad maken Ooi en Ram 1. Klem het uiterste puntje van de draad vast in de rondbektang. 2. Pak de draad met duim en wijsvinger zo dicht mogelijk bij de tang vast. 3. Buig met je duim de draad om de ronding van de tang heen. Om een heel rondje te maken, moet je de draad verpakken. buigen A 4. Om het oogje recht onder de draad te zetten, moet je de draad bij punt A in de tang vast klemmen en het oogje met de andere hand een stukje terugbuigen. 11

12 Zie simsannebim.weekly.com/steektechnieken.html STEKEN 1. Rijgsteek Bij de rijgsteek beweeg je de naald steeds van boven naar beneden. De steek ziet er aan de onderkant en bovenkant van de stof hetzelfde uit. Een rijgsteek kun je gemakkelijk uit halen door de draad ergens door te knippen. 2. Stiksteek Bij de stiksteek steek je de naald aan de bovenkant terug in het voorgaande gat. Aan de onderkant maak je een steek die 2x zo lang is. Dit geeft mooi aaneengesloten steken. Een stilsteek is steviger dan een rijgsteek 2008 Ooi en Ram 3. Festonsteek Bij deze steek wordt de draad buiten om in een knoop gelegd: je steekt de naald van boven naar beneden door de stof en haalt hem dan door de lus van de draad. Dan ga je over de rand van de stof terug naar boven en steek de naald weer van boven naar beneden. Vergeet niet de naald steeds weer door de lus te halen! 12

13 Rijgsteek Bij de rijgsteek beweeg je de naald steeds van boven naar beneden. e d c b a De steek ziet er aan de onderkant en de bovenkant hetzelfde uit Stiksteek De stiksteek begint als een rijgsteek (a,b,c), maar bij de tweede steek, gaat de naald terug naar het voorgaande gat (d = b). e f c d b a Onderlangs maak je steeds een steek die 2x zo lang is (d -> e) Aan de bovenkant zie je mooie aangesloten steken. 2x steeklengte Festonsteek Bij deze steek wordt de draad als het ware buiten om in een knoop gelegd. Je steekt de naald van boven naar beneden door de stof en haalt hem dan door de draad heen (zie tek). De festonsteek geeft een mooie afgewerkte rand. Matrassteek Bij een matrassteek maak je een rijgsteek over 2 rijen. c d g h a b e f 13

14 2008 Ooi en Ram 14

15 Kunststof buiger tek 2 tek 3 Buig het kunststof op de aangegeven lijnen met de kunststofbuiger: Zet de kunststofbuiger aan. Leg de bovenste buiglijn precies boven de gloeidraad van de kunststofbuiger (tek 2.) Voel na een paar minuten of het kunststof al zacht wordt. Als het kunststof makkelijk kan buigen, haal je het van de machine af. Buig het kunststof in de buigmal (tek. 3) Laat het kunststof even rustig afkoelen. Leg de volgende buiglijn weer boven de gloeidraad. 15

16 ONTWERPCIRKEL Technisch ontwerpen met de ontwerpcirkel 1 Probleem onderzoeken en beschrijven Denk na over de bronnen die je wilt gebruiken voor je onderzoek. Misschien moet je iemand interviewen of informatie zoeken op internet of in boeken. Schrijf alle bronnen en vragen die je wilt gebruiken op. Als je onderzoek is afgerond, maak dan een zo gedetailleerd mogelijke beschrijving van het probleem. 2 Programma van Eisen (PvE) opstellen Dit is een lijst met eisen waaraan de oplossing moet voldoen. De eisen moeten meetbaar / testbaar zijn! Denk aan vragen als: wat moet het product doen? Voor wie is het product bedoeld (wie is de gebruiker)? Waar en wanneer wordt het gebruikt? Maar ook: Hoeveel tijd is er voor het ontwerpproces? Welke materialen zijn beschikbaar? Hoe groot moet / mag het zijn? Kosten, etc. 3 Oplossingen bedenken Het probleem is duidelijk (1) en de eisen zijn bekend (2) Nu is het tijd om je creativiteit te gebruiken. Wees niet bang om origineel te zijn. Heb lef! Gebruik een ideeëntabel: zet alle eisen verticaal en de mogelijke oplossingen per eis horizontaal Ooi en Ram 4 Ontwerp kiezen Kies de beste oplossing uit de ideeëntabel. Schrijf per eis welke oplossing je kiest of wat je gaat doen. 5 Prototype maken Maak een prototype (eenvoudig model) van je gekozen oplossing. Je gebruikt in principe eenvoudige materialen zoals papier en karton. Een prototype mag ook een schaalmodel zijn. 6 Product testen en evalueren Zet alle eisen nog een keer op een rij en check of jouw product aan iedere eis voldoet. 16

17 17

18 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, op geslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar worden gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de makers. ISBN Versie 22 augustus