Inhoud. Inhoudsopgave 1. Voorwoord 2

Transcriptie

1 Inhoud Inhoudsopgave 1 Voorwoord 2 1 De school Missie en visie Schoolontwikkeling Schoolorganisatie De Vreedzame school Rots en Water 4 2 Accommodatie en materiaal 5 3 Kerndoelen, leerlijnen, missie en visie Kerndoelen Leerlijnen Doel bewegingsonderwijs Actieve leefstijl Missie en visie op het vak bewegingsonderwijs 27 4 Methodiek 29 5 Planning 30 6 Afspraken en regels rond het gymrooster 32 Met betrekking tot: 6.1 Leerkracht bewegingsonderwijs en collegae Kleding Sieraden, telefoons en andere waardevolle spullen Douchen na de gymles 32 7 Naschoolse sportactiviteiten Schoolsport coördinator Verlengde Schooldag Buitenschoolse sportactiviteiten 33 8 Gezonde school Gewichtige Vakleerkracht School diëtiste Fysiotherapeut Lekker Fit! Gezond beleid 34 9 Bronnen en links 35 1

2 Voorwoord Voor u ligt het vakwerkplan bewegingsonderwijs van Ds. D.A. van den Boschschool. Dit plan is bedoeld voor de docent bewegingsonderwijs, de directie en de onderwijsinspectie. Natuurlijk mogen geïnteresseerden ook gebruik maken van dit document. Het vakwerkplan is een bundeling van afspraken over waarom en de manier waarop het vak bewegingsonderwijs wordt ingevuld. Het vakwerkplan heeft vooral een steunende functie, het kan gebruikt worden als draaiboek. Er bestaat geen vakwerkplan dat toepasbaar is op iedere school. Het zal voortdurend in ontwikkeling zijn. Let wel, het vakwerkplan is geen doel op zich, maar een middel om te komen tot goed bewegingsonderwijs. Zo gezegd is het proces van ontwikkeling nog wel zo belangrijk als het uiteindelijke document. 2

3 1. De school De Ds D.A. van den Boschschool is onderdeel van de Stichting Christelijk Onderwijs Haaglanden (SCOH). De school staat aan de Erasmusweg 68 in de wijk Moerwijk, onderdeel van stadsdeel Escamp. Moerwijk is één van de krachtwijken van Den Haag. Dit zijn wijken waarin de kwaliteit van de leefomgeving, gezondheid en het welzijn door een opeenhoping van complexe maatschappelijke problemen flink achter blijft bij die van andere wijken. 1.1 Missie en visie Scholen binnen de SCOH definiëren goed onderwijs als onderwijs dat gericht is op een zo hoog mogelijke leerwinst voor de leerlingen op het gebied van rekenen, taal, lezen en sociaal emotionele ontwikkeling. De scholen hebben daarbij hoge verwachtingen van alle leerlingen. De scholen kijken daarbij ook kritisch naar hun eigen handelen en zijn bereid en in staat, waar nodig, hun werkwijze aan te passen. In de visie van de Ds D.A. van den Boschschool staan een aantal onderdelen centraal: Christelijke school Er is ruimte voor iedereen. We vinden ontmoeting met mensen van een ander geloof belangrijk en waardevol. Het christelijke is natuurlijk vooral terug te vinden in de manier waarop we in de school met elkaar om gaan. Respecteren van de grondslag Alle kinderen zijn welkom. We verwachten dat ouders en hun kinderen de christelijke grondslag zullen respecteren en ondersteunen. Dit geldt voor de waarneembare uitingen zoals de godsdienstles, bidden, zingen, vieringen. Het geldt ook voor de minder waarneembare uitingen zoals omgang met elkaar. Verder kan de school op basis van haar schoolidentiteit bepaalde keuzes maken als het gaat om lesmethoden en boeken. Culturen Onze school wordt bezocht door kinderen met verschillende culturele achtergronden. We leren kinderen dus al heel jong dat anders toch ook heel gewoon is. Respect Wij verwachten dat iedereen bij ons op school op een goede, respectvolle manier met elkaar omgaan. Geaccepteerd voelen en veilig voelen Een kind ontplooit zich het best wanneer het zich geaccepteerd voelt en kan werken in een omgeving die een veilig gevoel geeft. Elke dag streven wij naar een sfeer van vertrouwen en wederzijds begrip. Zelfstandigheid en verantwoordelijkheid We besteden veel aandacht aan deze belangrijke vaardigheden Zo wordt het voor elk kind mogelijk een plekje in de samenleving te verwerven dat past. 3

4 Wij werken vanuit deze centrale uitgangspunten. Vanuit onze visie geven wij vorm aan ons schoolconcept: het leerstofjaarklassensysteem met differentiatie op drie niveaus. In dit verband zijn ook van belang: leerinhouden, werkvormen, opvoedings- en onderwijsstijl, groeperingvormen, onze relatie met ouders en de omgeving van de school en zorgbreedteondersteuning. 1.2 Schoolontwikkeling Wij werken toe naar een Integraal Kind Centrum. Ons doel is dit te bereiken in Wat is een Integraal Kind Centrum? Een IKC is een voorziening voor kinderen van 2-12 jaar, waar zij gedurende de dag komen om te leren, spelen, ontwikkelen en ontmoeten. De D.s. D.A. van den Boschschool en peuterzaal Het Peuterbos zijn belangrijke onderdelen van dit IKC. In de praktijk betekent dit dat de school en de peuterspeelzaal nog nauwer met elkaar zullen gaan samenwerken, dan nu al het geval is. We denken ook aan een nauwere samenwerking met een organisatie voor voor- en naschoolse opvang. 1.3 Schoolorganisatie Directie en bouwcoördinatoren. Groepsleerkrachten. Intern begeleiders: Zij coördineren alle speciale zorg die leerlingen binnen de school nodig hebben. Remedial teachers en tutoren: Leerkrachten die aan kleine groepjes extra hulp aan bieden. Gymleerkracht: De vakleerkracht gym geeft aan iedere groep 2 keer per week gymles. Orthopedagoog: Biedt hulp aan het team bij het begeleiden van leerlingen met leer- en gedragsproblemen. Schoolmaatschappelijk werk: Zij kan ouders helpen bij allerlei problemen. Fysiotherapeut: Eén dag in de week is de fysiotherapeut aanwezig. Zij helpt kinderen die moeite hebben met hun fijne en grove motoriek. 1.4 De Vreedzame School Deze methode biedt en volledig programma voor basisscholen voor sociale competentie en democratisch burgerschap. In 2014 hebben we het twee-jarig invoeringstraject afgerond. Daarmee is de methode structureel ingevoerd en mogen wij ons een Vreedzame School noemen. Dagelijks wordt er in de groepen 1 t/m 8 gebruik gemaakt van de methode Trefwoord. Leerkrachten spelen in op wat er in de groep gebeurt: zo wordt pesten direct aangepakt aan de hand van de uitgangspunten van De Vreedzame School. 1.5 Rots en Water De gymleerkracht heeft in 2014 het Rots en Water certificaat behaald. In groep 7 worden de lessen aangeboden. Gedurende een periode van 10 weken is een kleine groep bezig met Rots en Water. De cursus wordt afgesloten met ouders. Indien een andere groep van de school behoefte heeft aan Rots en Water kan dit in overleg gegeven worden. 4

5 2. Accommodatie en Materiaal De accommodatie van het bewegingsonderwijs bevindt zich centraal in de school. In deze gymzaal zijn de volgende materialen beschikbaar: Aantal Materiaal Aantal Materiaal Aantal Materiaal 6 ringenstel 1 elektrische pomp 3 pilon 50 cm 2 viervakswandrek 1 handpomp 8 tennisracket 1 kleuterwandrek 3 zandloper 24 badmintonracket 1 glijbaan 1 dobbelsteen 8 slagplank 1 ladder 6 jongleerbal 4 knuppel 1 zigzagladder 5 jongleerbord + stok 1 scorebord 1 evenwichtsbalk 6 jongleerknots 4 estafettestok 1 evenwichtsbalk breed 8 jongleerdoekje 4 rubberen ring 1 wip 8 jongleerring 1 vloermarkeringsset 2 kantelbok 1 tafeltennistafel 6 loopsteen 12 touwen 2 tafeltennisnetje 1 balanceerplaat 2 basket 20 tafeltennisbadje 20 pittenzakje 4 rekstok 10 tafeltennisbal 10 rood lintje 6 trapeze 8 basketbal 10 blauw lintje 3 turnkast 4 volleybal 10 geel lintje 2 trapezoïde 2 korfbal 10 groen lintje 12 matje 7 handbal 6 donkerblauw lintje 1 brug 12 voetbal 10 partijhesjes 4 turnblok 8 voetbal zacht 1 toversnoer 2 dikke mat 8 foambal 18 blokje 6 bank 10 tennisbal 30 springtouw kort 6 kleuterbank 8 stoffen bal 1 springtouw lang 4 korfbalpaal 1 rugbybal 6 afbakenkegel hoesje 4 korfbalmand 1 medicinebal 20 turnstok lang 1 volleybalnet 6 gatenbal 10 turnstok kort 1 trampoline 2 hockeybal 28 hoepel 3 springplank 3 gymbal 0 soft space schijf 8 palen 18 pilon 20 cm 10 hockeystick 2 handfluit 12 pilon 30 cm 10 knotshockey 8 frisbee 3 trektouw 5

6 3. Kerndoelen, leerlijnen en vakvisie 3.1 Kerndoelen Kinderen bewegen veel en graag. Dat zien we bijvoorbeeld op het schoolplein tijdens het buitenspelen van de kleuters. Het behouden van een actieve leefstijl is een belangrijke doelstelling van dit leergebied. Om dat doel te bereiken leren kinderen in het bewegingsonderwijs deelnemen aan een breed scala van bewegingsactiviteiten, zodat ze een ruim bewegingsrepertoire opbouwen. Dat repertoire bevat motorische aspecten, maar ook sociale vaardigheden. Leerlingen ervaren de hoofdbeginselen van de belangrijkste bewegings- en spelvormen in aansprekende bewegingssituaties. Het gaat daarbij om bewegingsvormen als balanceren, springen, klimmen, schommelen, duikelen, hardlopen en bewegen op muziek. En om spelvormen als tikspelen, doelspelen, spelactiviteiten waarbij het gaat om mikken, jongleren en stoeispelen. Vanuit dit aanbod zullen kinderen zich ook kunnen oriënteren op de buitenschoolse bewegings- en sportcultuur en de meer seizoensgebonden bewegingsactiviteiten. De meeste bewegings- en sportactiviteiten worden gezamenlijk ondernomen en dus is het nodig om te leren afspreken wat de regels zijn, hoe dit na te leven en wie welke rol speelt. Verder hoort daarbij elkaar helpen, op veiligheid letten, elkaars mogelijkheden respecteren en eigen mogelijkheden verkennen. Het is eigen aan bewegen dat er plezier aan te beleven valt. Dat plezier is van groot belang voor een blijvende deelname aan bewegingsactiviteiten. De kerndoelen van het bewegingsonderwijs: Kerndoel 57 De leerlingen leren op een verantwoorde manier deelnemen aan de omringde bewegingscultuur en leren de hoofdbeginselen van de belangrijkste bewegings- en spelvormen ervaren en uitvoeren. Kerndoel 58 De leerlingen leren samen met anderen op een respectvolle manier aan bewegingsactiviteiten deelnemen, afspraken maken over het reguleren daarvan, de eigen bewegingsmogelijkheden inschatten en daarmee bij activiteiten rekening houden. 3.2 Leerlijnen bewegingsonderwijs In de kerndoelen van het basisonderwijs staat aangegeven wat in het basisonderwijs aan de orde moet komen. De kerndoelen voor bewegingsonderwijs geven veel ruimte. In het Basisdocument, een gezamenlijke publicatie van SLO en KVLO, zijn de kerndoelen verder uitgewerkt in leerlijnen en tussendoelen voor verschillende leeftijdsgroepen. Er worden in totaal twaalf leerlijnen uitgewerkt, waarmee de school een breed, gevarieerd en uitdagend programma kan realiseren in de lestijd die voor bewegingsonderwijs beschikbaar is. Iedere leerlijn levert een opeenvolging van na te streven tussendoelen binnen vergelijkbare en verwante bewegingssituaties. De leerlijnen geven aan wat kinderen in de loop van het leerproces leren en wat de leeropbrengst of het beoogde leerresultaat is. Binnen een leerlijn worden tussendoelen geformuleerd voor verschillende leeftijdsgroepen (groepen 1/2, 3/4, 5/6 en 7/8). Een kind kan zo systematisch gevolgd worden in zijn bewegingsvorderingen. 6

7 1) Leerlijn balanceren Kenmerken: Lopen over een beperkt stabiel vlak. Lopen op een beperkt labiel vlak. Verplaatsen m.b.v. losse materialen. Meenemen van materialen. Passeren van hindernissen op een beperkt vlak. Passeren van een ander op een beperkt vlak. Elkaar in evenwicht houden. Zoeken naar een gezamenlijke balans. Bewegingsthema balanceren: Handhaven van evenwicht en herstellen van evenwichtsverstoringen bij het lopen over een smal (on)stabiel vlak. Groep 1/2 Gaan over een recht Groep 1/2 Lopen over een elastisch koord balanceervlak iets boven de grond Gaan over een hindernis Lopen op loopklossen op een balanceervlak Groep 3/4 Gaan over een schuin Groep 3/4 Steltlopen balanceervlak Gaan over een balanceervlak met hindernissen Groep 5/6 Gaan over een half instabiel Groep 5/6 Voortbewegen op een balanceervlak balanceerbal Elkaar passeren op twee balanceervlakken Voortbewegen op een rollend vlak Groep 7/8 Gaan over een instabiel Groep 7/8 Lopen over een strak draad balanceervlak Elkaar passeren op een balanceervlak Voortbewegen op een rollend schuin omhoog 7

8 Bewegingsthema rijden: Vaart maken op een rijtuig om in balans vaart te houden. Groep 1/2 Fietsen op tweewielers Groep 1/2 Fietsen op driewielers (met zijsteunen) Rijden op karren Steppen Groep 3/4 Skateboarden zittend vanaf Groep 3/4 Fietsen (tweewieler) schuin vlak Rijden op plak met zwenkwielen Rolschaatsen Groep 5/6 Skateboarden staand over de Groep 5/6 Skeeleren grond Rolschaatsen Groep 7/8 Skateboarden staan vanaf Groep 7/8 Skeeleren schuin vlak Bewegingsthema glijden: Vaart maken op een glijvlak om in balans te blijven. Groep 1/2 Glijden van een brede glijbaan Groep 1/2 Schaatsen op dubbel ijzer Groep 3/4 Glijden van een smalle glijbaan Groep 3/4 Schaatsen op dubbel ijzer Groep 5/6 Glijden met afzweven Groep 5/6 Schaatsen Groep 7/8 Staand glijden van brede glijbaan Groep 7/8 Schaatsen Bewegingsthema acrobatiek: in balans uitvoeren van een beweging op pose in samenwerking met (een) ander(en). Groep 1/2 Scootertje Groep 1/2 Balanceren Groep 3/4 Platform Groep 3/4 Liften (tweetallen) Paard en ruiter Weegschaal Handstand tegen muur (met hulp) Groep 5/6 Schouderzit Groep 5/6 Planken Vormen met het 'stoeltje' Schouderzit (wandrek) (onderpersoon zit) Handdstand (drietallen) Groep 7/8 Schouderstand met opstappen Groep 7/8 Jonassen Stoeltje' (onderpersoon staat) Piramide tussen de touwen Handstand in acrovorm 8

9 2) Leerlijn klimmen Kenmerken: Met de voeten en handen verplaatsen over/ langs een klimtouw of klautervak. Overbruggen van verschillende soorten klautervakken. Hangend verplaatsen onder klautervakken. Hangend verplaatsen aan touwen. Verlaten van het klautervak. Bewegingsthema klauteren: Creëren en handhaven van voldoende grip of steun om te verplaatsen over klautervakken. Groep 1/2 Klautercircuit: laag (tussen 1 en Groep 1/2 Klauteren waarbij voorwerp mee- 2 meter hoog) genomen kan worden Van de ene naar de andere kant Klauteren waarbij gebruik van klautervak gemaakt kan worden van touwen Overbruggen van klautervakken Klauteren in een geknoopt die een stukje uit elkaar staan touwnet Over 'n klautervak heenklimmen Over ladders Steile wand Groep 3/4 Klautercircuit: hoog (tussen 1 en Groep 3/4 Klauteren en samen een groot 3 meter). Zie 1/2 aangevuld met: voorwerp meenemen Elkaar passeren Wiebelbrug of tarzanbaan Groep 5/6 Klauteren over hindernisbaan Groep 5/6 Klauteren rondom een Steile wand (wand schuin en 3 horizontale bank meter hoog, landingsmat recht) Groep 7/8 Klauteren over hindernisbaan op Groep 7/8 Klauteren rondom een snelheid horizontale bank Steile wand (wand recht en 3 Steile wand tegen de muur meter hoog, landingsmat recht) klauteren mbv een touw 9

10 Bewegingsthema touwklimmen: Creëren van steunpunten in touwen om te verplaatsen in (een) touw(en). Groep 1/2 Op knopen in touwen gaan staan en zitten Groep 3/4 Zijwaarts verplaatsen mbv touwen met knopen Groep 5/6 Omhoog en omlaag verplaatsen in touwen met klimslag Groep 7/8 Klimmen in een zwaaiend touw Groep 1/2 Tarzanbaan Groep 3/4 Klimmen aan de achterkant van een schuin (steil) in het wandrek geplaatste bank Groep 5/6 Klimmen aan de voorkant van een schuin (steil) in het wandrek geplaatste bank Groep 7/8 Klimmen mbv verschillende klimslagen Klimmen in een schuin touw Klimmen met meertallen Catcrawl 3) Leerlijn zwaaien Kenmerken: Heen en weer zwaaien. Meegaan in de zwaai. In de zwaai komen. Zwaai vergroten. Uit de zwaai komen. Bewegingsthema schommelen: Meebewegen in zit of stand in een schommeltoestel om de zwaai te vergoten of te onderhouden. Groep 1/2 Schommelen en duwen Groep 1/2 Schommelen op een touw (zitten op knoop of schotel) vanaf een verhoogd vlak Groep 3/4 Schommelen en zelf zwaai Groep 3/4 Parallel touwzwaaien vergroten na het duwen Touwzwaaien in zit vanaf verhoogd vlak en landen op hetzelfde vlak Groep 5/6 Staand schommelen Groep 5/6 Schommelen samen met mede Staand of in zit touwzwaaien leerlingen 10

11 vanaf verhoging met landing op Klokkeluiden (op het touw mat met halve draai zitten, kind door 2 anderen in zwaai trekken) Groep 7/8 Schommelen met voor Groep 7/8 Schommelen en duwen afspringen (duwen in achterzwaai mee Synchroon zwaaien omhoog) Bewegingsthema hangend zwaaien: Meebewegen aan een zwaaiend toestel om de zwaai te vergoten of te onderhouden. Groep 1/2 Touwzwaaien over een sloot Groep 1/2 Bungelen aan een trapezestok of ringen met vertrek van vlak (ong 30 cm: halve reikhoogte) Groep 3/4 Touwzwaaien vanaf verhoging Groep 3/4 Zwaaien aan de rekstok op en landen op landingsvlak reikhoogte Ringzwaaien mbv naar voren Stoeltje voor en stoeltje achter lopend afzetten de zwaai Ringzwaaien beeindigen met vergroten (ringen op halve achtersprong reikhoogte) Circuszwaai: wegzwaaien vanaf (ong 50 cm) en landen in de voorzwaai. Groep 5/6 Touwzwaaien, inlopen en Groep 5/6 Ringzwaaien beeindigen met inspringen. achtersprong direct na halve Ringzwaaien mbv afzetten en draai het maken van halve draaien de Zwaaien aan een rekstok start zwaai vergroten. (ringen iets met aansprong vanaf een lege onder reikhoogte) kast Circuszwaai: wegzwaaien vanaf Zwaaien aan een touw zonder kast (ong 1 meter) en landen knoop startend met aanloop aan het einde van de voorzwaai over de grond Groep 7/8 Touwzwaaien, inlopen en Groep 7/8 Ringzwaaien in combinatie met inspringen in een door een buighang en vouwhang ander tot zwaai gebracht touw Zwaaien aan een rekstok met Ringzwaaien mbv voor en achter ompakken afzet (ritmisch) en halve draaien, Zwaaien aan touw zonder de meegekregen zwaai onder- knoop startend met inspringen houden (ringen reikhoogte en de 'zwaai begint met een opzetje van een medeleerling) Circuszwaai: wegzwaaien vanaf 11

12 een kast (ong 1.50 meter) en over een lijn landen aan het einde van de voorzwaai) Bewegingsthema steunend zwaaien: Komen tot steun op een zwaaiend toestel om de zwaai te vergoten of te onderhouden. Groep 1/2 Groep 1/2 Steunen op rekstok Groep 3/4 Steunend zwaaien: vanaf een Groep 3/4 In steun komen op een stabiele laag vertrekvlak rekstok of stilhangende trapeze Groep 5/6 Steunend zwaaien vanuit een Groep 5/6 Samen steunend zwaaien op een aanloop zwaaiende rekstok Steunend zwaaien en voorover duikelen de zwaai beëindigen Groep 7/8 Steunend zwaaien: vanuit een Groep 7/8 Steunend zwaaien en in de aanloop en borstwaarts om voorzwaai afspringen (met steun) en uitduikelen Combinatie schommelen op zwaaiende rekstok en steunzwaaien. 4) Leerlijn over de kop gaan Kenmerken: Inzetten van een rotatiebeweging op een rolvlak of om een duikelstang. Voorover en achterover draaien. Over, onder, rondom een duikelstang draaien. Steunen of tippen met de handen op de grond tijdens de rotatie. Doorzetten van een rotatiebeweging. Afremmen van een rotatiebeweging. Bewegingsthema over de kop gaan: Inzetten van rotatie tot over de kop gaan en tijdig deze rotatie weer afremmen. Groep 1/2 Rollen op een schuin vlak tot zit Duikelen voorover om de duikelstang Groep 3/4 Rollen op een horizontaal verhoogd vlak Duikelen achterover met hulp Groep 1/2 Rollen om de lengteas Groep 3/4 Koffiemolen Rollen op een vlak tot stand Duikelen voorover om de rek- 12

13 van opstap Groep 5/6 Rollen: verhoogd met een aanloop Duikelen achterover aan ringen Borstwaarts om tot steun met weinig hulp Groep 7/8 Rollen: verhoogd vlak, korte aanloop en minitrampoline Muursalto Borstwaarts om tot steun stok op borsthoogte Duikelen achterover aan de rekstok en via knieënhang handstand af. Groep 5/6 Losse buikdraai, tankrollen, rollen; achterover tot hurkzit, vouwhang, dodenval, duikelen tot zit in de ringen en uitduikelen, judorol Groep 7/8 Combinaties van borstwaartsom, buikdraai, ondersprong, molendraai, rollen, achterover tot (hand)stand (met hulp) Mini buikdraai met hulp 5) Leerlijn springen Kenmerken: Aanlopen naar een afzetplaats. Afzetten van een afzetvlak. Los zijn van de grond. Met de handen steunen op een steunvlak. In de zweeffase passeren van een toestel/ hindernis/(draaiend) touwtje. Landen op de grond of landingsvlak. Bewegingsthema vrije sprongen: Afzetten om lang in de lucht te zweven. Groep 1/2 Diepspringen: vanuit stand (Mini) trampoline: verend in en eruit Groep 3/4 Diepspringen: met aanloop Mini trampspringen: verhoogde aanloop Groep 5/6 Diepspringen: met trucs in de zweeffase Mini trampspringen: met trucs in de zweeffase Groep 7/8 Mini trampoline: laag aanloop vlak en trucs tijdens zweeffase Groep 1/2 Herhaald springen op de zwiepplank of minitrampoline Groep 3/4 Herhaald springen op de zwiepplank of minitrampoline Groep 5/6 Herhaald springen grote trampoline Groep 7/8 Diepspringen Herhaald springen grote trampoline Doorgeef': minitramp en twee 13

14 doorgevers Bewegingsthema steunspringen: Afzetten om (lang) te zweven voor en/of na de handenplaatsing op een steunvlak. Groep 1/2 Wendsprong met korte verhoog- Groep 1/2 de aanloop Hazensprongen op, over en tussen de banken Groep 3/4 Wendsprong over lage kast met Groep 3/4 Hurksprong tussen kasten bank door Hurksprong over touwtjes tussen schuine banken Radslag uit stand Groep 5/6 Wendsprong vanuit minitramp Groep 5/6 Spreidsprong over mede en banken leerling Hurksprong met plank Hurksprong op verhoogd vlak tussen kasten Spreidsprong lage bok met plank Rollen op verhoogd vlak met aanloop en plank Radslag met aanloop Groep 7/8 Wendsprong (naar arabier) Groep 7/8 Dievensprong vanuit minitramp Tipsalto op verhoogde mat Spreidsprong over hogere bok met minitramp met plank Rollen op verhoogd vlak met minitramp en korte verhoogde aanloop Bewegingsthema loopspringen: Passeren van een hindernis en gelijkmatig door kunnen lopen of springen na hindernis. Groep 1/2 Slootje springen van mat naar Groep 1/2 mat naar mat Springen over lage hindernissen Groep 3/4 Slootje springen van mat Groep 3/4 Hinkelen naar mat in serie Serie springen over hindernissen in vast ritme 14

15 Groep 5/6 Synchroon serie springen over Groep 5/6 Hinkelen op hinkelbaan hindernissen in vast ritme Slootje springen van mat naar mat op ritme Groep 7/8 Sta-stap-sprong Groep 7/8 Hink-stap-sprong Bewegingsthema hoog- en verspringen: Afzetten om een zo groot mogelijke afstand of hoogte te overbruggen. Groep 1/2 Groep 1/2 Groep 3/4 Groep 3/4 Loopspringen Groep 5/6 Hoogspringen met hurksprong Groep 5/6 Hindernisspringen Verspringen met accent op zweeffase en landing Groep 7/8 Hoogspringen met techniek Groep 7/8 Ver- en hoogspringen in (schotse sprong) een ver- en hoogspringbak Verspringen met accent op afzet langere aanloop 6) Leerlijn hardlopen Kenmerken: Individueel of in groepsverband zo snel mogelijk overbruggen van een bepaalde (deel)afstand. Verschillende afstanden lopend afleggen waarbij de afstand en het looptempo op elkaar worden afgestemd. Een afstand zo snel mogelijk overbruggen. Bewegingsthema hardlopen: Lopen om zo snel mogelijk ergens te komen. Groep 1/2 Groep 1/2 Lopen in een vrije ruimte Groep 3/4 Rijenestafette met tikken Groep 3/4 Estafette: 1 rondloopestafette 2 estafette met ophalen en wegbrengen van verschillende materialen Duurloop: 1 lopen in de vrije ruimte in tweetallen Groep 5/6 Rijenestafette met wisselzone Groep 5/6 Estafette: 15

16 Starten en sprinten vanuit 1 estafette met hindernissen verschillende starthoudingen Sprint: 1 Starten van een schuin vlak Duurloop: 1 scoreloop 2 nummerloop 3 ophaal-afvalloop 4 treintjesloop in de vrije ruimte Groep 7/8 Rijenestafette met wisselzone Groep 7/8 Estafette: en estafettestokje 1 estafette met opdrachten Sprinten in wegstrijden: 2 rondloopestafette 15 meter sprint Sprint: 1 starten en sprinten in een ronddraaiend touw 2 starten en sprinten onder een draaiend touw door 3 startend vanuit startblokken Duurloop: 1 prognoseloop 2 acht minutenloop (buiten) 7) Leerlijn mikken Kenmerken: In positie brengen van een speelvoorwerp. Voorbereiden van een mikactie. Wegspelen van een voorwerp. Aanschouwen van de vluchtbaan van het voorwerp en/of het mikresultaat. Relateren van de eigen mikactie aan die van anderen. Bewegingsthema wegspelen: Wegspelen van een speelvoorwerp om dit zo hard en/of ver mogelijk weg te krijgen. Groep 1/2 Werpen naar bv. Opgehangen kranten (met strekworp) Pilonnen omrollen Groep 3/4 Werpen met kleine ballen, bv om een doos weg te schuiven (met strekworp) Balslaan met racket Groep 5/6 Verwerpen via de muur (met strekworp) Groep 1/2 Bal wegslaan met stick Bal met scoops weggooien Bal wegschoppen Groep 3/4 Vliegtuigjes werpen Kegels met een bal omschoppen Groep 5/6 Frisbee werpen Bal over de streep 16

17 Balslaan met plankje (zweepslag) Groep 7/8 Afstand werpen (met strekworp) met meten Balslaan met knuppel Propjes schieten Groep 7/8 Wegslingeren van slingerbal Foamspeer werpen Bewegingsthema mikken: Wegspelen van een speelvoorwerp om dit zo precies mogelijk in of tegen een mikdoel te krijgen. Groep 1/2 Werpen door een verticaal doel Groep 1/2 Mikken met pittenzakken met gaten erin (en andere materialen) Gooien in horizontaal gesteld doel (open kast) Rollen tegen een mikdoel Groep 3/4 Werpen tegen een verticaal doel Groep 3/4 Knikkeren Gooien in een lage (ver)grote korf Rollen van een bal in een liggende hoepel Groep 5/6 Schoppen van een bal tegen een Groep 5/6 Darten verticaal doel Poolen (tafel) Gooien in een korf of basket op verschillende afstanden Rollen in jeu de boules setting Groep 7/8 Schoppen met een bal tegen Groep 7/8 Sportspecifiek doelen (korfbal, een doel om punten basketbal) Gooien in korf/basket om punten Tikkend (volleybal) in en groot (vijfen) verticaal doel Slaan met een stick in een mik- Biljarten (tafel) doel (midgetgolf) Biljarthockey 8) Leerlijn jongleren Kenmerken: Weggooien, schoppen, tikken en slaan van een speelvoorwerp. Met een ander voorwerp een speelvoorwerp wegspelen. Vangen van een speelvoorwerp. Met een ander voorwerp het speelvoorwerp opvangen. Laten bewegen (aan de gang houden) van het speelvoorwerp. Stuiteren, dribbelen met een speelvoorwerp. 17

18 Bewegingsthema werpen en vangen: wegspelen van een speelvoorwerp, zodat dit gevangen kan worden. Groep 1/2 Kaatseballen: individueel via de muur en stuit (grote bal) Samen overspelen: rollend Groep 3/4 Kaatseballen: individueel via de muur direct vangen Samen overspelen: werpend met een grote bal Groep 5/6 Kaatseballen: met kleine bal via de muur Samen overspelen: via de muur met kleine bal Sparrend overspelen: in beweging vangen Groep 7/8 Kaatseballen: samen via de muur met twee ballen Samen overspelen: met bv een softbalhandschoen (vangen met niet-voorkeurshand) Sparrend overspelen: in beweging werpen en vangen Groep 1/2 Hoepels overrollen Blokje of pittenzakje naar elkaar schuiven Strandbal overgooien Werpen kleine bal en vangen met emmer Groep 3/4 Voetballend overspelen (eerst stoppen) Met scoop werpen en vangen Samen overspelen kleine bal/ kaatseballen: samen via de muur Groep 5/6 Frisbee overgooien Vangen met een klittebandhand (vangen met niet-voorkeurshand) Lijnbal Groep 7/8 Samen overspelen: sportspecifiek (hockey, basket, handbal, frisbee etc.) Jongleren met 3 ballen Bewegingsthema soleren: een speelvoorwerp tikkend in beweging houden Groep 1/2 Ballon hooghouden: hand racket Stuiteren met een bal Rollend met hoepel of autoband Groep 3/4 Ballon hooghouden (met opge rolde krant) Stuiteren met bal (eenhandig) Dribbelen met stick en (grote) bal Groep 1/2 Linten draaien Pittenzak met racket opgooien en vangen Groep 3/4 Jojo Dribbelen met voet en bal 18

19 Solo racketspel: tegen muur met trage bal Hoepel rollend houden Groep 5/6 Shuttle hooghouden Stuiteren met verplaatsen Dribbelen met voet en bal Solo racketspel met grote bal Groep 7/8 Stuiteren in combinatie met trucjes of doelpoging Dribbelen/ stuiteren in spel- / wedstrijdvorm Groep 5/6 Dribbelen met stick en bal Chinese bordjes Diabolo Groep 7/8 Dribbelen: sportspecifiek Mariostick (devilstick) Soleren: sportspecifieke vormen (voetbal, hockey, basketbal, handbal) Bewegingsthema retourneren: Heen en weer tikken (slaan) van een speelvoorwerp, zodat een medespeler het terug kan spelen. Groep 1/2 Groep 1/2 Zie kernactiviteiten bij thema soleren: ballon hooghouden Groep 3/4 Racketspel: zware ballon Groep 3/4 Zie kernactiviteiten bij thema samen hooghouden soleren: solo racketspel Groep 5/6 Tennisspel: een trage bal via de Groep 5/6 Racketspel: tegen de muur muur naar elkaar toespelen spelen Badminton: samen hooghouden Tafeltennis in gescheiden gebieden Voetbalspel: de bal via de muur naar elkaar kaatsen Groep 7/8 Tennisspel: sparrend overspelen Groep 7/8 Beachbal via de muur Tafeltennis Badminton: sparrend hoog- Voetbaltennis houden over een lijn Racketspelen in wedstrijd- Voetbalspel: de bal direct naar verband elkaar kaatsen 9) Leerlijn doelspelen Kenmerken: Passeren van een tegenspeler met een bal. Doen van een doelpoging (en scoren). Openen van aan- en afspeellijnen. Onderscheppen van een bal. Voorkomen van een doelpoging. Sluiten van aan- en afspeellijnen. 19

20 Bewegingsthema keeperspelen: passeren van een tegenspeler om een doel te raken, terwijl de tegenspeler probeert de bal te onderscheppen om het doel te verdedigen. Groep 1/2 Chaosdoelenspel (rollend) Groep 1/2 Rollend penaltyspel Groep 3/4 Chaosdoelenspel: met eigen Groep 3/4 Eén tegen één keeperspel doeltje met een bal Penaltyspel (gooiend) Chaosdoelenspel met Lijnbal: één tegen één ringhockey Groep 5/6 Chaosdoelenspel: samen met Groep 5/6 Twee tegen twee keeperspel een doeltje met een bal Penaltyspel, voetballend Chaosdoelenspel met Lijnbal: twee tegen twee met ringhockey Groep 7/8 Chaosdoelenspel: voetballend Groep 7/8 Chaosdoelenspel, hockeyend met eigen doeltje Combinatie keeperspel en lijnbal Lijnbal: twee tegen twee met vliegende wissel Bewegingsthema lummelspelen: passeren van een lummel om de bal naar een medespeler over te spelen, terwijl de tegenspeler probeert de bal te onderscheppen om zelf in balbezit te komen. Groep 1/2 Passeerspel Groep 1/2 Chaoslummelspel met drie duo-overrollers, drie ballen en twee lummels Groep 3/4 Matlummelspel Groep 3/4 Chaoslummelspel met twee duooverrollers, twee ballen en een lummel Lummelspel 3-1 of 4-2 in vrije ruimte Groep 5/6 Opbouwend teambal Groep 5/6 Lummelspel met de voeten of de stick (beschermd balbezit) Groep 7/8 Eindvakbal Groep 7/8 Opbouwend teamspel met de voeten en stick Bewegingsthema aangepaste sportspelen: komen tot een doelpoging door het openen van aan- en afspeellijnen, terwijl de tegenspelers proberen de bal te onderscheppen en een doelpoging proberen te voorkomen. 20

21 Groep 1/2 Groep 1/2 Groep 3/4 Groep 3/4 Groep 5/6 Handbalachtig spel: pilonbal Groep 5/6 Kastbal Korfbalachtig spel: dubbelkorfbal Groep 7/8 Handbalachtig spel: hakobal Groep 7/8 handbalachtige spelen: (halve Korfbalachtig spel: monokorfbal cirkel echt doel) Basketbalachtig spel: straat- Cirkelbal (scoren via cirkel basketbal naar medespeler) Voetbalachtige spelen 10) Leerlijn tikspelen Kenmerken: Weglopen voor een tikker/ jager/ veldspeler. Ontwijken van de uitmaakactie van de tikker/ jager/ veldspeler. Bereiken van een vrijplaats/ honk. Uitlokken van de tegenpartij. Bevrijden van medespelers. Insluiten of achterna lopen van de loper. Met de hand of met de bal uittikken van de loper. Afgooien van de loper. Uitbranden van de loper. Bewaken van getikte spelers. Groep 1/2 Wegloopspelen naar vrij gebied Groep 1/2 Schipper mag ik overvaren? (bv 'Vos kom uit je hol') Zakdoekje leggen Overlooptikspelen met beperkt tikgebied (bv 'Schat, is de mand al leeg?') Groep 3/4 Weglooptikspelen met opdracht Groep 3/4 voor lopers (bv 'boefje') Overloopspelen met het accent op samenwerking tussen lopers Kriskrastikspelen met vrijplaatsen Groep 5/6 Weglooptikspelen met meer Groep 5/6 richtingen Overloopspelen met duo-tikkers kriskrastikspelen met samenwerking lopers én tikkers (bv 'gevangenistikkertje') 21

22 Groep 7/8 Combinatie van wegloop- en Groep 7/8 overloopspelen met bevrijden (bv 'schone voeten halen') Overloopspelen met duo-lopers Kriskrastikspelen met functie wisselingen Bewegingsthema afgooispelen: Lopers proberen af te gooien die het afgooien proberen te voorkomen. Groep 1/2 Groep 1/2 Jagerbal (één jager die mag lopen met de bal, vier lopers) Groep 3/4 Trefbal (twee tegen twee, één Groep 3/4 Jagerbal (één jager die mag bal) stuiten, vier lopers) Duo jagerbal met overloop Iemand is hem niemand is hem Groep 5/6 Trefbal (vier tegen vier met Groep 5/6 Baggerbal met twee ballen achtervak en schuilplaats) Duo jagerbal met schuilplaats Groep 7/8 Trefbal (vier tegen vier met Groep 7/8 Drie vakken jagerbal (drie jagers achtervak en scoringskans) met elk een klein gebied tegen Duo jagerbal met bevrijden één loper) (baggerbal) Bewegingsthema honkloopspelen: Bedreigen van de loper(s) tussen de honken om deze uit te tikken of te branden, terwijl de loper(s) proberen het uittikken of branden te voorkomen. Groep 1/2 Groep 1/2 Wie is het eerst? Tikkertje met de bal in de hand, bv 'muggenjacht' Groep 3/4 Aangepast honkloopspel Groep 3/4 Bokbal ('cricketbal') Groep 5/6 Honkloopspel: zaalslagbal Groep 5/6 Tikbal Uittikspel: duo-tikkers met Cricketachtige spelen twee ballen Groep 7/8 Uittikspel ('uittikslagbal') Groep 7/8 Cricketachtige spelen Opwerpbal 22

23 11) Leerlijn stoeispelen Kenmerken: Voor de leerling die initiatief neemt: Uit balans brengen van de tegenspeler. Het weghalen of verplaatsen van steunpunten van de ander. Controleren van de positie van de ander, o.a. door gebruik te maken van lichaamsgewicht en een groot steunvlak. Begeleiden van het vallen of kantelen van de ander door hem vast te houden. Voor de leerling die de handeling ondergaat (verdediger): Balansverstoringen proberen te voorkomen of te herstellen door het steunvlak te vergoten en het lichaamszwaartepunt zo laag mogelijk te houden. Controle proberen te voorkomen of op te heffen (bevrijden). Proberen initiatief over te nemen. Bewegingsthema stoeispelen: duwen of trekken aan een tegenspeler om deze uit balans te brengen, terwijl deze probeert de balansverstoringen te voorkomen. Groep 1/2 Stoeispelen om iets te pakken Groep 3/4 Stoeispelen met omdraaien Spelletjes met vastpakken bv. Houd 'm vast' en 'Hieltikkertje' Groep 5/6 Stoeispelen met kantelen Spelletjes met duwen of tikken Groep 7/8 Stoeispelen met controle Spelletjes staand, bv. 'Probeer je partner van de grond te tillen' en 'sumo' Groep 1/2 Kruipen, rollen, trekken, duwen en balanceren Groep 3/4 Tik- en ontwijkspelen, trek- en duwspelen, afpakspelen Groep 5/6 Tik- en ontwijkspelen, bv. 'Tik elkaar rug aan' Groep 7/8 Putje-trek 12) Leerlijn bewegen op muziek Kenmerken: Bewegen op geslagen ritme, gezongen lied, kinderdansmuziek en actuele muziek. In de maat stappen, huppelen, galop en lopen op muziek. Starten aan het begin en stilstaan aan het eind van een muziekstuk (of muziekdeel). Op verschillende delen in de muziek een verschillende bewegingsantwoord geven. Muzikale accenten invullen met een kort bewegingsantwoord. Bewegen in verschillende ruimtelijke patronen (kring, slingergang, curven) Bewegen in verschillende richtingen (voorwaarts, zijwaarts, achterwaarts) Verschillende bewegingen uitvoeren, zowel enkelvoudig als gecombineerd (combinatie van armen en benen) 23

24 Groep 1/2 Stappen: op gezongen lied en Groep 1/2 Zangspelen waarbij in de maat kinderdansmuziek gestapt wordt Huppelen: op geslagen ritme Groep 3/4 Stappen: op actuele muziek Groep 3/4 Huppelen: op kinderdansmuziek Groep 5/6 Huppelen/ galop: op actuele Groep 5/6 muziek Looppas: individueel op geslagen ritme Groep 7/8 Looppas: samen in een treintje Groep 7/8 Aerobics op actuele muziek Springen/ schuiven: individueel op actuele muziek Bewegingsthema bewegen naar aanleiding van de vorm van de muziek: Aanpassen van het moment van inzetten en stoppen en veranderen van bewegen naar aanleiding van de vorm van de muziek. Groep 1/2 Inzetten en stoppen: starten aan Groep 1/2 Zangspelen waarbij gereageerd het begin en stilstaan aan het wordt op de liedtekst eind van het gezongen lied Veranderen: op de eerste muzikale zin stappen en op de tweede muzikale zin stilstaan en klappen (bv. 'De koning marcheert') Groep 3/4 Inzetten en stoppen: aan het Groep 3/4 eind van een muzikale zin van 16 tellen weer terug zijn op de plaats. Veranderen: huppelen en op het muzikaal accent in de handen klappen (bv. 'Pinon Pinon') Groep 5/6 Inzetten en stoppen: invallen na Groep 5/6 8 tellen Veranderen: op de eerste muzikale zin stappen op de plaats, op de tweede muzikale zin aansluitpassen, op de derde muzikale zin 24

25 zijwaartse galop (bv Toemba) Groep 7/8 Inzetten, stoppen en veranderen Groep 7/8 Discodansen, streetdance steeds na 8 tellen van beweging wisselen Bewegingsthema met elkaar een dans uitvoeren op muziek: uitvoeren van verschillende bewegingspatronen op muziek. Groep 1/2 Zangspel in een stilstaande kring Groep 1/2 Zangspelen (bv. 'De poortjes') Groep 3/4 Volksdans in een stappende Groep 3/4 Volksdansen kring (bv. 'a caminho de viseu') Groep 5/6 Volksdans in een kring met Groep 5/6 Volksdansen partnerwisseling (bv. 'Jiffy mixer') Groep 7/8 Jazzdans in een vierkant met Groep 7/8 Discodansen eigen inbreng populaire muziek: gestructureerd in delen van 4x8 tellen canondans: in vier groepjes (vier zijden van het vierkant) 1 eerste 8 tellen: een gecombineerde arm/been beweging door het groepje verzonnen 2 tweede 8 tellen: in acht swingende pasjes een hele draai om de eigen as maken 3 derde 8 tellen: acht sprongen op de plaats, bv. Jumping jacks 4 vierde 8 tellen: stilstaan op de plaats en acht keer de handen klappen Zijde A begint, na 8 tellen valt zijde B in, etc 25

26 3.3 Doel bewegingsonderwijs Op de basisschool is het bewegingsonderwijs gericht op het aanleren van verantwoorde deelname aan de bewegingscultuur. Die cultuur omvat allerlei sportieve activiteiten en soorten bewegingsrecreatie, maar ook de actuele bewegingswereld van kinderen waarin zij spelen op het schoolplein en in de woonomgeving. Het doel van het bewegingsonderwijs is de leerlingen breed te introduceren in die bewegingscultuur: kinderen leren om zelfstandig en gezamenlijk een bewegingsactiviteit op gang te brengen en te houden. Tijdens gymlessen wordt ook geleerd rekening te houden met anderen. is, net als andere vakken, een leervak. In de school is het mogelijk het leerproces van het kind te volgen en zo tot een gestructureerde en leeftijdsgebonden opbouw van bewegingsthema s te komen. Vanuit het veilige en vertrouwde pedagogische klimaat worden bovendien alle kinderen bereikt, ook de motorisch zwakkeren. Daarnaast is het van essentieel belang dat de kinderen plezier hebben in de lessen bewegingsonderwijs, omdat plezier in hoge mate bepalend is voor hun buitenschoolse en latere deelname aan sportactiviteiten. Genoeg redenen voor bewegingsonderwijs op maat met uitdagende activiteiten die goed passen in de belevingswereld van kinderen waar zij ook buitenschool mee verder kunnen. 3.4 Actieve leefstijl Kinderen bewegen, spelen en sporten van nature graag. Ze krijgen aan den lijve grip op hun omgeving en ontdekken al bewegend hun eigen mogelijkheden en beperkingen, ook in vergelijking met anderen. Kinderen communiceren door lichaamstaal en bewegingsspel. Toch komt de natuurlijke bewegingsdrang steeds meer onder druk te staan. Minder dan 10 procent van de kinderen in de basisschoolleeftijd voldoet aan de beweegnorm. Verkeer op straat, computerspelletjes en televisie zorgen voor steeds meer bewegingsarmoede in onze samenleving. Daardoor doen veel kinderen (te) weinig bewegingservaring op en ontstaan motorische achterstanden of beperkingen. De school heeft de belangrijke taak om ervoor te zorgen dat kinderen een breed bewegingsrepertoire opbouwen dat ze overal kunnen toepassen en uitbouwen, waardoor ze het plezier in bewegen niet kwijtraken. Dit plezier is van groot belang voor het bevorderen van een blijvende deelname aan de bewegingscultuur. Veel voorkomende redenen voor kinderen om zich af te melden bij een sportclub zijn onzekerheid over eigen competenties, gebrek aan durf en gebrekkige kwaliteit van het sportaanbod. Dat zijn precies de punten waar het bewegingsonderwijs zich kan en moet onderscheiden van de sport. is een pedagogisch leervak en daarom werkt de leerling met behulp van een bevoegde leerkracht gestructureerd aan zijn of haar competenties. Sport en bewegen op school heeft een positieve invloed op de schoolresultaten in meer algemene zin. Er zijn onderzoeksresultaten die erop duiden dat scholieren die veel sporten een betere algemene werkhouding en instelling ten opzichte van de school hebben, dat ze meer gemotiveerd zijn, minder verzuimen, fitter zijn, hun schoolwerk beter organiseren en productiever zijn. Bovendien wordt er op gewezen dat jongeren die aan sport doen, gemiddeld beter omgaan met stressvolle situaties. Ook zijn er onderzoeksgegevens die wijzen op een positief effect van fysieke activiteit op het cognitief functioneren van kinderen, met name op waarnemingsvermogen. 26

27 3.5 Missie en visie op het vak bewegingsonderwijs Missie Iedere leerling van 4 13 jaar optimaal leren bewegen, zodat zij op basis van succeservaringen en plezier een bewuste keuze kunnen maken voor een passende, actieve en gezonde leefstijl. Visie Differentiatie De kinderen bewegen op eigen niveau. De groepen worden zoveel mogelijk homogeen ingedeeld, dus in ieder groepje zijn de niveauverschillen klein. Per activiteit zijn er genoeg differentiatie mogelijkheden. Emotionele beleving Creativiteit, originaliteit en een eigen inbreng (in overleg!) wordt gestimuleerd. Iedere vorm van bewegen wordt gewaardeerd, mits het veilig is. Succeservaringen Door differentiatie kunnen de kinderen op hun eigen niveau beter worden. Uitdagingen worden aangeboden en kinderen mogen zelf op zoek gaan naar uitdagingen. Met een positieve feedback kan een kind zijn beweging of zijn spel, zonder falend gevoel, verbeteren. Plezier en veiligheid De kinderen hebben zin in de gymles en verlaten de gymzaal met een lach. De kinderen hebben vertrouwen in de leerkracht bewegingsonderwijs. Regels en afspraken zijn vooraf duidelijk gemaakt. De docent biedt rust, regelmaat en reinheid. Vreedzame gymles 1. We horen bij elkaar. De kinderen en de leerkracht zorgen er in de gymles voor dat iedereen zich veilig voelt. 2. We lossen conflicten zelf op. De kinderen proberen conflicten met behulp van het stappenplan eerst zelf op te lossen. Lukt dat niet, dan bemiddelt de docent. 3. We hebben oor voor elkaar. De kinderen luisteren naar elkaar en proberen zich te verplaatsen in een ander. 4. We hebben hart voor elkaar. De kinderen herkennen hun eigen gevoel en kunnen hierover vertellen. Ook kunnen ze gevoelens van een ander accepteren. 5. We dragen allemaal een steentje bij. De kinderen leren dat we samen moeten zorgen voor een veilige en leuke gymles. Rekening houden met een ander is essentieel. 6. We zijn allemaal anders. Kinderen leren dat ieder kind anders is. De één kan goed bewegen en de ander wat minder. De kinderen accepteren dat en staan open voor elkaar. Taalontwikkeling Ook tijdens de gymlessen is er aandacht voor taalontwikkeling. Het gaat dan met name over gevoelstaal en vaktermen, maar ook abstracte begrippen en woordenschat komen aan de orde. 27

28 Doen Het streven is dat ieder kind maximaal beweegt. Er wordt tijdens de gymles gewerkt in kleine groepen. De uitleg en wissels zijn kort. 28

29 5. Methodiek Als leidraad hanteren we de methode: Basislessen bewegingsonderwijs van Wim van Gelder. Basislessen bewegingsonderwijs Wim van Gelder en Hans Stroes zijn de auteurs van de methode Basislessen bewegingsonderwijs, een methode voor lichamelijke opvoeding in het basisonderwijs. Bastiaan Goedhart is mede auteur van deel De sterke kenmerken van de methode Basislessen bewegingsonderwijs: De methode bestaat uit een kleurenuitgave van 2000 foto s, werkbladen voor de kinderen en een ondersteunende website met filmpjes, verdiepingen en observatieformulieren. De methode kent een duidelijke beschrijving van methodieken. De bewegingssituaties hebben een zodanige differentiatiegraad dat voor groep drie tot en met groep acht één beschrijving volstaat. Deze zijn beschreven in vier tot dertien niveaus van deelname. Een basisopstelling kan door alle groepen gebruikt worden en daarom de hele dag blijven staan. De methode kent een duidelijke beschrijving van de opbouw voor een les en een leerjaar. De beschrijvingen gaan meestal uit van het werken in vier groepen. De bewegingssituaties zijn zodanig ontworpen dat kinderen er goed en veilig zelfstandig in kunnen bewegen. Er zijn duidelijk herkenbare rubrieken gemaakt voor methodieken, veiligheid en aanwijzingen. Er is bij verschillende bewegingssituaties aangegeven wat te doen met zware kinderen. Er zijn zes buitenlessen ontworpen. Zowel voor koud als warm weer, op het veld en op het schoolplein. De groepen 1 en 2 zijn niet in de beschrijvingen meegenomen. Voor deze groepen zijn aanpassingen en filmpjes beschikbaar op deze website. Naast deze methode worden er andere bronnen/ methoden gebruikt: Pinterest KVLO magazine Youtube Speelkriebels voor kleuters Bronnenboek deel 1, 2 en 3 Burner games boek Groene spelen boek 29

30 5. Planning Een schooljaar heeft 40 lesweken. Gedurende deze periode vindt er ongeveer 37 weken (74 keer) bewegingsonderwijs in de zaal plaats. Andere lessen vallen op feestdagen (bv sinterklaas) of worden anders ingevuld. In de aangegeven planning wordt uitgegaan van 2 lessen per week. Gymnastiek Spel Atletiek Bewegen en muziek Week leerlijn thema onderdeel 1 hardlopen hardlopen estafette 2 springen touwtje springen touwtje springen 3 springen steunspringen radslag/ handstand 4 zwaaien hangend zwaaien touwen 5 over de kop gaan over de kop gaan koprol/ salto 6 mikken wegspelen strekworp/ sprongschot 7 aangepaste sportspelen spel handbal 8 zwaaien hangend zwaaien ringzwaaien 9 springen vrije sprongen trampoline springen 10 springen loopspringen hordenlopen 11 hardlopen hardlopen shuttlerun test 12 balanceren balanceren 13 klimmen klauteren 14 doelspelen keepersspelen 15 kerstspel 16 doelspelen lummelspelen 17 mikken mikken basketbal 18 aangepaste sportspelen spel basketbal 19 jongleren werpen en vangen soleren 20 springen steunspringen wendsprong 21 over de kop gaan over de kop gaan rekstok/ trapeze 22 zwaaien steunend zwaaien trapeze 23 tikspelen honkloopspelen 24 springen hoog- en verspringen 25 aangepaste sportspelen spel voetbal 26 tikspelen tikspelen 27 zwaaien schommelen 28 balanceren acrobatiek 29 aangepaste sportspelen spel lijnbal 30 stoeispelen stoeispelen 31 balanceren rijden/ glijden 32 hardlopen hardlopen shuttlerun test 33 zwaaien hangend zwaaien trapeze 30

31 34 jongleren retourneren badminton/ tennis 35 klimmen touwklimmen 36 bewegen op muziek bewegen op muziek 37 aangepaste sportspelen spel hockey 38 vrije lessen vrije lessen vrije lessen 39 vrije lessen vrije lessen vrije lessen 40 vrije lessen vrije lessen vrije lessen 31

32 6. Afspraken en regels rond het gymrooster met betrekking tot: 6.1 Leerkracht bewegingsonderwijs en collegae De leerkracht bewegingsonderwijs is aanwezig in de gymzaal als de kinderen binnenkomen. De groep die als eerste gym heeft in de ochtend mag om 8:20 uur zich gaan omkleden. De groep die als eerste gym heeft in de middag mag om 12:50 uur zich gaan omkleden. De groepsleerkrachten zijn in de kleedkamers aanwezig wanneer de kinderen zich gaan uit- en aankleden. Mannelijke leerkrachten komen niet in de meisjeskleedkamer. De groepsleerkracht doet een korte overdracht aan de leerkracht bewegingsonderwijs. De groepsleerkracht is 5 minuten voor het einde van de les aanwezig in de gymzaal. Er is dan tijd voor een korte overdracht van leerkracht bewegingsonderwijs naar groepsleerkracht. 6.2 Kleding Sporten doen kinderen in sportkleding. De voorkeur gaat uit naar een korte broek en een t- shirt met korte mouwen. In de gymzaal is het verplicht om zaalschoenen te dragen. Buitenschoenen zijn verboden. Kinderen mogen eventueel ook op blote voeten. Indien kinderen geen gymspullen bij zich hebben, dan morgen zij, indien aanwezig leenkleding gebruiken. 6.3 Sieraden, telefoons en andere waardevolle spullen Tijdens de les moeten de kinderen alle sieraden af doen in verband met de veiligheid. Knopjes (oorbellen) mogen kinderen wel inhouden. Kinderen mogen hun spullen neerleggen op de tafel/ in het laatje. De school stelt zich niet aansprakelijk voor het verlies van waardevolle spullen 6.4 Douchen na de les Na de gymles is douchen vanaf groep 3 verplicht. Douchen in onderbroek is een optie. Het kind dient dan wel een schone, droge onderbroek mee te nemen. Uitsluitend met een doktersverklaring is hier uitsluitsel voor mogelijk. 32

33 7. Naschoolse (sport)activiteiten 7.1 Schoolsportcoördinator Schoolsportcoördinatoren zijn onderdeel van de Brede Impuls Combinatiefuncties. Schoolsportcoördinatoren zijn vakleerkrachten bewegingsonderwijs die naast het verzorgen van bewegingsonderwijs verantwoordelijk zijn voor de coördinatie en deels uitvoering van het naschoolse sportaanbod. Dit doen zij samen met jeugdsportcoördinatoren van sportverenigingen en andere partners uit de buurt. Op basis van de vraag van de scholen koppelt de gemeente (afdeling Sportsupport) de jeugdsportcoördinatoren van sportverenigingen aan de scholen. De jeugdsportcoördinatoren verzorgen ongeveer de helft van de sportlessen in het naschoolse sportaanbod. Doelstelling is om kinderen te stimuleren en te begeleiden naar structurele sportdeelname. Het sportprogramma van de school is erop gericht om kinderen met verschillende sporten kennis te laten maken, talenten te laten ontdekken en plezier te laten beleven. Hierdoor wordt hun zelfvertrouwen en weerbaarheid vergroot. Kinderen die nog niet veel bewegen worden gestimuleerd tot beweging en gezonde leefstijl. 7.2 Verlengde Schooldag Tijdens de verlengde schooldag nemen leerlingen na schooltijd deel aan diverse activiteiten. Daarbij is er aandacht voor cultuur, sport en spel, techniek, natuur, en voor sociale en creatieve vaardigheden. Om de activiteiten te kunnen realiseren werken VSD-scholen intensief samen met verschillende partners: instellingen voor welzijn, sportverenigingen, centra voor kunstzinnige vorming, bedrijven, maatschappelijke organisaties of bibliotheken. Uitgangspunt is dat de ontwikkeling van kinderen niet ophoudt als de laatste bel gegaan is. Een ander uitgangspunt is dat leren beter en sneller gaat als kinderen dingen zelf ontdekken. Dit gebeurt niet alleen in de klas, maar vooral ook buiten schooltijd in het echte leven. Daarom zijn er na schooltijd voor leerlingen verschillende activiteiten die aansluiten bij de schooldag. 7.3 Buitenschoolse sportactiviteiten Ieder schooljaar vinden er diverse buitenschoolse activiteiten plaats. Voorbeelden zijn: Sporttoernooien; voetbal, atletiek, volleybal. Dit is afhankelijk van het taakbeleid van de leerkracht bewegingsonderwijs. Beachvolleybal clinic op de Steenwijklaan. Dit is afhankelijk van het aanbod van de gemeente Den Haag. (S)cool on wheels. Dit is afhankelijk van het sponsorgeld. Haagse Schoolsport Olympiade voor groep 8. Bezoek aan een WK/ EK wedstrijd. Dit is afhankelijk van het aanbod van de gemeente Den Haag. Uitnodigingen door (sport)verenigingen/ gemeente/ andere organisaties. 33