Kabinet kijkt toe, vakbond stelt heldere normen voor Werknemers in de problemen door hittegolf

Transcriptie

1 Kabinet kijkt toe, vakbond stelt heldere normen voor Werknemers in de problemen door hittegolf De zomer van 2006 is gestart met een vroege hittegolf. Ook dit jaar blijkt dat werkgevers er over het algemeen bitter weinig aan doen om het klimaat waarin werknemers hun arbeid verrichten werkbaar te houden. Op dinsdag 4 juli opende FNV Bondgenoten de mogelijkheid om klachten over de klimaatomstandigheden op het werk aan de vakbond te melden. Een beperkte meldlijn, die binnen de kortste keren het werk niet meer aankon, zo groot was het aantal meldingen. Een groot aantal daarvan krijgt wat ons betreft het predikaat schrijnend. Extra zorg wekken de voorstellen voor een nieuwe arbowet, die het kabinet aan de tweede kamer heeft voorgelegd. Die voorstellen voor arbowet en arbobesluit voorzien in een verregaande uitholling van wettelijke normen. De verwachting van FNV Bondgenoten is dat mede daardoor de hieronder geschetste problematiek alleen maar zal verergeren. Per kwamen in vier dagen tijd 243 meldingen binnen bij de arbotelefoon van FNV Bondgenoten. Het aantal telefonische meldingen bedroeg meer dan 100. Bij 199 meldingen werd ook de naam van het bedrijf genoemd. Van dit aantal hebben we een uitsplitsing gemaakt (zie tabel hieronder). Schrijnend waren onder andere de berichten van (taxi)vervoerders van bejaarden en gehandicapten, de instellingen in de zorg en in het onderwijs: temperaturen van 40 of meer graden waaraan dus niet alleen werknemers, maar ook de aan hun zorgen toevertrouwde vaak kwetsbare mensen blootstaan. Opvallend is verder dat de handel (met name detailhandel) er met 38 meldingen sterk uitspringt, net als productie- en installatiebedrijven (met 52 meldingen goed voor meer dan 25% van het totaal) De hitte levert, zo blijkt uit de meldingen, gezondheidsklachten op variërend van onwel worden, concentratieverlies, hoofdpijn, beroerd worden en problemen met ademhalen tot flauwvallen. Meldingen over hitte gerangschikt naar sector (N=199) Aantal zorg 13 bouw 14 onderwijs 15 dienstverlenende bedrijven 18 handelsbedrijven, detailhandel 38 (19%) productie- en installatiebedrijven 52 (26%) overheidsinstellingen 11 agrarische bedrijven 4 openbaar vervoer en taxibedrijven 16 overig 18 Totaal 199 Vakbond stelt heldere wettelijke normen voor Voor FNV Bondgenoten zijn de meldingen een extra prikkel om bij het kabinet te blijven hameren op een arbowet met heldere gezondheidsnormen en grenswaarden, zodat werknemers én werkgevers weten waar ze aan toe zijn. Er zijn namelijk wel degelijk normen mogelijk, zie de tabel op de volgende bladzijde 1. 1 Zie ook 1

2 Bij werktemperaturen van Risicoklasse 3: 25 tot 35 graden 2 gedurende minder dan 180 uren per jaar (10% van de werktijd) 30 graden voor (zittend) kantoorwerk 28 graden voor licht ander werk 26 graden voor intensief werk, mits er een voelbare luchtstroom is - anders maximaal 25 graden 25 graden voor zeer intensief werk, met een voelbare luchtstroom, 23 graden zonder luchtbeweging Risicoklasse 2: 25 tot 35 graden gedurende meer dan 180 uren per jaar (10% van de werktijd) Risicoklasse 1: 35 graden of hoger (bij doorsnee Nederlandse luchtvochtigheid) 3 Tref de volgende maatregelen tijdelijke maatregelen korter werken zo kort mogelijk aaneengesloten werken pauzeren in koele ruimtes aangepaste kleding extra ventilatie veel (sportdrank) drinken airco huren Structurele maatregelen: maatregelen zoals in categorie 1 genoemd door technische of organisatorische maatregelen structureel voorkomen van blootstelling aan deze temperaturen: een goed geïsoleerd gebouw een goede luchtbehandelings- en koelinstallatie goede, zelf-regelbare zonwering en ventilatie zonwerend glas goed onderhoud van gebouw en installaties Tijdelijke, structurele en aanvullende maatregelen: maatregelen zoals onder categorie 1en 2 genoemd Totdat die effect hebben aan te vullen met: maximaal 1 uur aaneengesloten werken afwisselen met 30 minuten pauze in koele ruimtes maximaal 5 uur per dag totaal werken verlagen werktempo en werkintensiteit werk onderbreken indien direct veiligheids- of gezondheidsrisico (chauffeurs, patiënten) dreigt Het huidige kabinetsbeleid lokt verdere toename van misstanden uit: de normen voor een werkbaar binnenklimaat die momenteel bestaan, en die nader zijn uitgewerkt in een zogenaamde arbo-beleidsregel plus een interne handhavingsinstructie van de Arbeidsinspectie, komen te vervallen. Het enige wat overblijft is een algemene, voor velerlei uitleg vatbare bepaling dat klimaatomstandigheden geen schade aan de gezondheid mogen toebrengen. Opvallend is dat ook nu al de Arbeidsinspectie zeer terughoudend optreedt bij klimaatklachten. Zo kreeg een werknemer, zelf hartpatiënt, die zonder pauzes moest werken bij temperaturen tussen de 30 en de 35 2 Bij deze temperaturen kunnen de eerste gezondheidsklachten optreden, en gaat het lichaam merkbaar minder goed functioneren: van verminderde concentratie tot hoofdpijn en soms flauwvallen. Extra aandacht is nodig voor kwetsbare groepen (zwangeren, ouderen, mensen met hartklachten en medicijnen tegen hoge bloeddruk, CARA patiënten). De te treffen maatregelen zijn in principe van tijdelijke aard. 3 Bij deze temperaturen, of hoger, bestaat o.a. volgens Steadman een snel groeiend risico voor ernstige gezondheidsklachten; in de buitenlucht geldende extra risico s vanwege blootstelling aan de zon zijn hier niet meegenomen 2

3 graden, van de Arbeidsinspectie te horen: aan warmte doen we hier niets. Een werknemer in een restaurant waar bij een temperatuur van 44 graden eerst de kok en daarna hijzelf was flauwgevallen moest het doen met de boodschap dat in de horeca nu eenmaal extremere omstandigheden onvermijdelijk zijn. De door het kabinet gekozen benadering staat haaks op het in 2005 door de SER uitgebrachte advies over de arbowetgeving. De SER vraag daarin om zoveel mogelijk heldere en concrete normen voor álle gevaren die ook thans in de arbowetgeving worden behandeld. Dus óók voor wat in arbo-jargon heet behaaglijk binnenklimaat. Van de Nederlandse werknemers moet 39% (ruim 2,5 miljoen) wel eens werken in extreme hitte, en 24% (ruim 1,5 miljoen) in extreme koude, aldus het onderzoek dat TNO in 2005 uitvoerde naar zogenaamde "lage risico's" Eenzelfde aantal (1,5 miljoen) werknemers typeert het binnenklimaat op hun werk als 'onprettig', terwijl 32% (2,2 miljoen mensen) de temperatuur slecht kan regelen. Zo'n 16% heeft last van hinderlijke tocht, dat zijn nog altijd 1,1 miljoen werknemers. In de onder auspiciën van het Ministerie van Sociale Zaken verschijnende Arbobalans vindt men ongunstige klimaatomstandigheden ondertussen al jaren lang géén onderwerp om zelfs maar melding van te maken. Wat wil FNV Bondgenoten? 1. heldere wettelijke normen voor een werkbaar en gezond binnenklimaat 2. actief ageren van de arbeidsinspectie bij meldingen tijdens hitteperiodes 3. recht op werkonderbreking bij werktemperaturen boven de 35 graden, tenzij de door de vakbond voorgestelde maatregelen worden getroffen. In dit rapport een overzicht van de meest opvallende meldingen. 3

4 De 25 meest schrijnende gevallen uit de klimaatmeldingen in de periode 4 t/m 7 juli 2006 Installatiebedrijf: Wij zijn een service bedrijf in cv, wij zijn momenteel met onderhoud cv ketels bezig op de zolders, waar het afgelopen dagen met de hitte tussen de 35ºC en 40ºC. was, er is een collega al onwel geworden en is naar huis gegaan. Wij hebben gemeld bij de manager dat het niet uit te houden is, maar daar wordt niets mee gedaan. De heren zitten zelf op kantoor met de airco aan en zeggen wij hebben die afspraken al van te voren gemaakt en kunnen dan ook niet weten wat het voor weer dan is. Wij moeten 8 afspraken per dag afmaken, maar na een uur of 1 is het niet meer uit te houden, dan moeten wij ook nog eens in een hete auto stappen naar de volgende klant. Die auto kan ook niet altijd in de schaduw staan en is het soms 40ºC in de cabine, wij vinden dat er maatregelen genomen moeten worden. Wij mogen ook niet in korte broek werken volgens de arbo-voorschriften. Wij gaan morgen de OR nog raadplegen en kijken of die nog wat kunnen doen, anders hoop ik dat de FNV nog iets kan! Drogisterijketen, onderdeel van multinational: Om 9:30 uur is het hier al 35ºC; geen airco, terwijl er onder andere medicijnen verkocht worden die maximaal bij 25ºC mogen zijn opgeslagen. Werkgever zegt wel: doe het rustig aan, maar aanvoer van spullen en afhandelnorm blijven ongewijzigd. Kartonfabriek: Hierbij wil ik u graag laten weten dat er bij ons bedrijf niets gedaan wordt aan hittebeperking.'s Zomers loopt de temperatuur in de fabriekshal op tussen de 35ºC en 45ºC. Vorig jaar heeft men sportdrank ter beschikking gesteld, wanneer volgens de weersverwachting de temperatuur buiten zou stijgen boven 30 graden of hoger. Echter toen puntje bij paaltje kwam, ging men buiten met een thermometer zitten controleren of dit werkelijk wel zo was en dan pas zouden we onze drank krijgen. Dit jaar hebben alleen een ijsje gekregen. Het kan toch niet zo zijn dat wij onder zo'n arbeidsomstandigheden moeten werken. Houtindustrie: de kachel brandt volop in de zomer om houtafval te verbranden, dus het klimaat in de fabriek krijgt niet de kans om in de nacht af te koelen. Temperatuur is in de morgen al boven de 30ºC. Spoorwegen: ons werk bestaat o.a. uit het helpen van invaliden in een (duw)rolstoel, in en uit de trein. Daarnaast geven we informatie in de Centrale Hal en op de perrons. Er zijn afspraken over aanpassingen van de uniformregels bij warmte: De pet mag af bij temperaturen boven de 25º C, de stropdas mag af bij temperaturen boven de 30º C. Let wel, bij deze afwijkingen gaat het om temperaturen in De Bilt, niet om temperaturen op de werkplek (voornamelijk de stationshal) De temperatuur in de stationshal is bij 25ºC in De Bilt, al gauw boven de 30ºC. Bij 30ºC in De Bilt gaat de temperatuur in de hal in de richting van de 40ºC. Multinational (productiebedrijf) in de metaal/ elektrotechniek: klimaatverbetering staat al jaren op het programma. Veel beloftes, tot op heden geen acties. Temperatuur in de unitrevisiewerkplaats 30ºC tot 36ºC. Veel collega s beroerd van de hitte. Directe leidinggevende is welwillend, maar wordt geremd door management i.v.m kostenbeheersing. Temperaturen op de kantoren tussen 20ºC en 22ºC, want daar zijn wél airco s. Grootwarenhuis: het was afgelopen week (27) iedere ochtend om 7 uur op alle vijf de etages al boven de 25ºC. Om 15:00 uur op de drie bovenste etages bijna 31(30.9)ºC. Al twee jaar is er in de voormalige logistieke ruimte een airco overcompleet. Al 2 jaar smeekt het personeel om deze over te plaatsen naar de kantine, zodat we in de pauzes weer enigszins kunnen bijkomen. Iedere keer heeft men weer een andere smoes (geen geld, andere belangen, er is een offerte aangevraagd), maar er gebeurt niets. Leidinggevenden hebben op hun kantoor wel een airco, maar toen die plots defect was, werd ie dezelfde dag gerepareerd! Ook klanten klagen over de ondraaglijke hitte in de winkel, wat in het verleden al eens tot flauw vallen heeft geleid. Hoe kunnen wij klanten helpen (men wil steeds meer omzet) en er ook nog representatief uitzien als het zweet van ons afdruipt? Overigens is in de winkel het ventilatie systeem al zo n 5 jaar geleden voorbereid voor airco (koelelementen ingebouwd), doch de elektrische aansluiting, die veel schijnt te kosten, werd toen even uitgesteld. Inmiddels zijn er dus jaren verstreken en is er nog steeds geen airco in de winkel. Wat werkelijk alles slaat is, dat het technical mangement en daarbij de chef Diensten vorige week opdracht heeft gegeven om s nachts het verversen van de lucht, te beperken van 4 naar 2 uur. Reden: het koelt nauwelijks af en het energieverbruik is onevenredig hoog. Daardoor komt er ook minder zuurstof in het pand, maar daar gaat men aan voorbij. Dus is er bij het betreden van het pand s`morgens, uren n ijle, moe makende atmosfeer aanwezig. Ik hoop u hiermee informatie gegeven te hebben waar u iets mee kunt, wij hebben het opgegeven! Grafimedia-bedrijf: week 27 was een ramp!!! Werkruimte is inpandig met plat dak zonder airco of ander soort luchtventilatiesysteem. Om 8:00 uur was het elke dag al 29ºC en rond de middag tussen de 31º en 33ºC met een luchtvochtigheid van boven de 50%.Rond 10:00 uur is de concentratie al sterkt verminderd en neemt de druk in het hoofd erg toe. Er wordt intensief computerwerk verricht en er moet gewerkt worden tot 4

5 17:30 uur. Elk jaar vragen we om een goed luchtventilatiesysteem, maar daar wordt niet eens over nagedacht. Echter toen vorige week een apparaat dreigde uit te vallen door de hitte stond er met een uur een airco in die ruimte. Wij vroegen toen of er ook een airco binnen onze ruimte kon komen, maar dat kon niet, want je moest eens weten hoe duur zo'n ding is. Wel kregen we een ijsje van de baas. Kortom: machines zijn in de ogen van de baas belangrijker dan de mensen die de machines moeten bedienen!!!!!!dit is echt te gek voor woorden!!!!!!! Postbode: ik ben al 18 jaar postbode en bij ons op kantoor is het vreselijk warm. Wij hebben een gebouw met plat dak, m.a.w. warmte blijft ook nog eens lang hangen. ARBO is al eens ingeschakeld maar die komen helaas voor ons op verkeerde tijdstippen, dat er geen warmte is. Deze week was het weer extreem. Onze werkgever kwam dinsdag pas voor het eerst met een ijsje om uur. En s middags om uur kreeg iedereen een flesje water vanwege de warmte. Wel moesten alle postbodes extra werk doen deze week. Een daling van postverkeer door vakanties betekent voor ons op dinsdag twee extra wijken voorbereiden (binnen in de hitte) en twee extra wijken wegbrengen (ook in de hitte). Woensdag mochten wij twee extra wijken voorbereiden en één extra wegbrengen. Volgens onze management is ook met deze hitte het streven, 37 uur betalen is ook 37 uur werken. Donderdag en vandaag vrijdag moesten wij gewoon weer twee wijken extra voorbereiden en twee extra weg brengen. Het is dus voor ons vreselijk afzien, en het is dan helemaal een ergernis dat als wij als postbodes onze fietstassen aan onze fietsen hangen onze management team al klaar staan bij de uitgang met hun broodtrommeltje onder hun oksels om naar huis te gaan, dankzij hun functiecontract. Het leven van een postbode gaat helaas niet over rozen. Het is op ons kantoor echt een ramp om in de hitte te werken en ik vind persoonlijk zelf dat onze management er weinig aan doet. Het kan hun niks schelen hoe een postbode zich voelt als men binnen/buiten aan het werk is. Als de post maar weg komt en je je uren hebt gemaakt zijn zij tevreden!! Restaurant: De afgelopen weken staan wij in een restaurant te werken gelegen op de bovenste verdieping van een loods onder onmenselijke opstandigheden. De temperatuur loopt in onze kleine, slecht geventileerde keuken op naar 44 graden. Eén van de medewerkers is in elkaar gezakt en flauwgevallen en doodziek naar huis gebracht. Vandaag ging het weer bijna fout. De directie doet nauwelijks iets op ons voortdurend aandringen. De klanten lopen zelfs het restaurant zo snel mogelijk weer uit na de temperatuur boven even gevoeld te hebben. Een glazen dak waar de zon tot voor kort volop scheen, is nu wit gespoten maar dat helpt nauwelijks. De koelruimtes vallen regelmatig uit, omdat die het ook niet meer trekken. Ik heb de arbeidsinspectie wanhopig geprobeerd te bellen en die geven niet thuis, alle instanties die er zijdelings meet te maken hebben schuiven de bal steeds door aan de andere instantie en uiteindelijk weer terug bij af. Een keuken die veel te warm is, ingrediënten die niet op de juiste temperatuur kan worden gehouden, personeel dat er boven staat te zweten, de keuken is een sauna. Er is voor het personeel geen enkele mogelijkheid om de ruimte te verlaten. Men loopt om 09:00 uur naar binnen en verlaat als ze geluk hebben de ruimte om 18:30 uur. A.u.b. help ons. Drogisterijketen, onderdeel van multinational: Deze week was het variabel van 30ºC tot 33ºC. We hebben zelf maar een ventilator gekocht, maar hij is te klein voor de grote ruimte. Als we onze district manager bellen, zeggen ze: we zijn ermee bezig (zeggen ze al 5 jaar). We moeten wel gewoon de pallets afstapelen en de vracht opruimen met 33ºC.De chocolade kunnen we zoals elk jaar weer weggooien. Het loopt gewoon uit de verpakking als je het oppakt. De klanten klagen zelfs over de hitte en dat ze het zielig voor ons vinden. Ik hoop dat jullie hier wat mee kunnen, want deze hitte is niet normaal om in te werken. Papier/ kartonfabriek: op het moment is het 42ºC op het werk, het is niet te doen. Er wordt helemaal niets ondernomen voor de medewerkers. Rubberverwerkend bedrijf: temperatuur op werkplek variërend van 34ºC tot 44ºC en meer. Niet voldoende ventilatie, sterke rookontwikkeling van machines door niet voldoende afzuiging. Dakventilatieluiken sluiten automatisch, indien windrichting verandert richting stad (stankoverlast). Daardoor temperaturen nog hoger en nog meer damp in fabriekshal. Situatie is al jaren zo, maar er wordt geen actie ondernomen. Discount Supermarkt: in ons filiaal en ook overige, is het gewoon zo warm, ik denk dat de temperatuur wel 35ºC/40ºC is. Ze willen dat we gewoon door blijven werken op de normaal tempo, maar dat is echt niet te doen. Er zijn al diverse collega's en klanten die klagen en zich niet lekker voelen als ze bij ons zijn. We kaarten steeds aan om een airco, maar ze willen het niet doen. Je krijg ook geen extra pauze. Dit wou ik even kenbaar maken. 5

6 Overdekte speeltuin: gisteren hadden we 30 kinderfeestjes en het was 40ºC. Drie van de 10 collega's zijn flauw gevallen. Bejaarden- en gehandicaptenvervoer: onze chauffeurs rijden in busjes, de temperatuur loopt daar op tot 50ºC en meer, dit is niet te harden. In de busjes zit geen airco, in de taxi's wel. Onze baas doet er niks aan, nog niet eens verfrissing voor de chauffeurs in de vorm van drinken. De klanten in de busjes willen ook nog de ramen dicht, want dit zijn mensen die meestal een indicatie hebben van de arts om vervoerd te worden, dus aan één kant moeten de ramen dan ook dicht. De chauffeurs klagen vaker en terecht, dat ze zich niet goed voelen en dan zegt onze baas ga toch maar proberen. Wat kan hieraan gedaan worden, want als de chauffeur zich niet goed voelt is het ook nog een risico op de weg Kleinschalig taxivervoer: graag wil ik reageren op de zomerhitte. Ik maak me zorgen over mijn partner. Hij werkt in het kleinschalig vervoer. Ze hebben geen airco in de busjes. Het word er wel 40ºC. Levensgevaarlijk. Je zou onwel kunnen worden, of in slaap kunnen vallen. De baas doet er niets aan. Coating-bedrijf: ik werk als poedercoater en als procesoperator binnen in een fabriek. De temperaturen lopen hier op tot minimaal 35ºC. Vorig jaar was dit ook al het geval. Er zijn nog steeds geen maatregelen genomen. Gisteren kreeg ik zelfs een bloedneus door de hitte. Textielweverij: bij ons op de afdeling Opmaak was het zeker meer dan 35ºC. We hebben zelf voor ventilatoren moeten zorgen. In de kantine was het te heet om te zitten. De koelste plek voor ons was op het toilet. Op de afdeling Ververij was het meer dan 50ºC graden. Precies weten we niet, want de thermometer ging maar tot 50ºC. De directie heeft niks van zich laten horen (die hebben airco). Grootwarenhuis: Ik denk dat u met uw artikel over werken tijdens warmte eens bij ons zou moeten gaan kijken Daar krijgt het personeel te horen dat ze buiten de pauze om GEEN water mogen drinken tijdens het werk. En dat terwijl er geen airco is. In het restaurant is de temperatuur ca 35ºC tot 40ºC, maar er worden geen uitzonderingen gemaakt daar bij dat bedrijf. Zelfs niet als je daar als klant wat van zegt. Mocht u daar gaan kijken, svp geen namen noemen, want dat kan voor enkele mensen vervelend aflopen Ontslag is daar de orde van de dag. Kleinschalig personenvervoer: het kantoor heeft ongeveer vier vaste airco s en een losse vochtregelaar met airco geplaatst. De kantine van de chauffeurs heeft er geen één. Verleden jaar was er eenzelfde probleem, niemand kan boven in de kantine zitten, net als verleden jaar. Toen zijn jullie geweest en toen hebben ze een simpele airco van de Blokker geplaatst, een mobiele, daarna is die verdwenen. Dit jaar is er niks van terug gezien. Het is dus veel te warm in de kantine. Dan begin je weer te rijden, maar in de busjes is er ook geen airco, er komt gewoon warme lucht binnen van de ventilatie en van de motor. In de kantine krijgen we geen koud water. Alleen achter in kantoor heb je gekoeld water, waar de chauffeurs geen gebruik van kunnen maken. Detailhandel/ modezaak: het is hier echt een sauna niet te beschrijven! Elke jaar is het een probleem als het zo warm is. Er is maar één hele afdeling met een goede airco en die bevindt zich in kelder. Voor de rest is er helemaal niks. Ventilators helpen niet, het wordt te benauwd binnen waardoor je niet goed kan ademen. Ik krijg er hoofdpijn van, waardoor ik niet goed kan functioneren, en dat geldt ook voor mijn collega's. Het bedrijf waar ik werkzaam ben is een winkel, dus de klanten klagen ook en daardoor komen ze minder naar binnen. Op de 1ste etage (Damesafdeling) was het vandaag 34ºC! Kan toch niet! Volgens mij is dat echt niet goed voor onze gezondheid! De directie doet geen bal dat is al jaren zo. Komen jullie eens langs om te kijken hoe het is met een hittegolf? Dan kunnen jullie het zelf meten en voelen. Ik hoop dat jullie wat aan mijn ervaring hebben!! Hoop ook dat jullie hier iets aan kunnen doen. Boekhandel: de airco die wij hebben laat het tijdens warm weer afweten. Dit omdat het een B-merk airco is. De temperatuur in onze winkel, waar we intensief moeten werken en sjouwen, loopt ruim boven de 34ºC. De airco heeft geen prioriteit. Er zijn nog steeds winkels, die er geen één hebben zelfs. Onze airco is nu al sinds vorige week donderdag kapot, zonder snelle reparatie in deze. Broodfabriek: op de koudste plaats is het nu 38ºC en achter de oven loopt de temp op tot over de 50ºC. Er is geen frisse lucht vanwege HACCP-normen. Niks mag open. We krijgen problemen met ademhalen. Ook ademen we meelstof en oliewalmen in, daar er geen bewegende lucht aanwezig is. Ook wordt er slecht gezorgd voor verfrissing, doordat automaten leeg of defect zijn. We wachten nu op het eerste slachtoffer. Transportbedrijf: De temperatuur in de vrachtwagen loopt bij heet weer op tot 52ºC. De wagen is niet uitgerust met airco (de oplegger wel, vanwege de lading) Het probleem wordt verergerd, omdat chauffeurs op straffe van sancties ook bij deze temperaturen de (warme) bedrijfskleding moeten blijven dragen. 6