Nieuwsbrief KNNV-Breda

Transcriptie

1 Nieuwsbrief KNNV-Breda april mei 2014 Uitgave 5-2 De KNNV is de vereniging voor veldbiologie. De KNNV maakt mensen enthousiast voor natuurstudie, natuureducatie en natuurbeleving Website: E: breda@knnv.nl T: secretariaat: (076) Banknr: NL94 INGB Agenda Voor excursies: Aanmelding per breda@knnv.nl of per telefoon bij de excursieleider. Cursieve datum: zie een toelichting in deze nieuwsbrief. 1 apr. : Gewestelijke vergadering KNNV. 5 apr. : Gewestelijke excursie Walcheren (Bevelanden). 5 apr. : Vertegenwoordigende Vergadering KNNV. 7 apr. : Lezing: West-Brabantse beken, door Hans van Kapel en Jaap Oosthoek. Aanvang uur, Gemeenschapscentrum De Wegwijzer, Steendorpstraat 2, Breda. 8 apr. : Cursus Wilde planten, KNNV-Tilburg en Floron. 9 apr. : Start cursus Plantengemeenschappen, door Charles Schils. Aanvang uur, Prinsentuincollege, Frankenthalerstraat 15, Breda. 12 apr. : Vier jaargetijden Wolfslaar voorjaar: uur Lezing en excursie Voorjaarsflora en Vogels in het voorjaar. Speciaal voor leden van de Bredase natuurverenigingen. 16 apr. : Cursusavond Plantengemeenschappen. 23 apr. : Cursusavond Plantengemeenschappen. 27 apr. : Excursie Stadsplanten, uur, Wijk Doornbos, hoek Koele Mei / Zusterveld, Breda. 27 apr. : Excursie: Vlaamse Ardennentocht. 7 mei : Start cursus Nachtvlinders. Aanvang uur, Bezoekerscentrum Wolfslaar, Breda. 8 mei : Bestuursvergadering. 17 mei : Start Nationale Vogelweek (t/m 25 mei). Zie de excusies van de West-Brabantse Vogelwerkgroep. 21 mei : Cursusavond Nachtvlinders. 24 mei : Weekend Feest van de Natuur. 25 mei : Feest van de Natuur : plantenexcursie in de stad: Geluidswal bij Heusdenhout. Vertrek 9.30 uur, kruising Heerbaan/Draaiboom/Heusdenhoutseweg. Einde excursie: uur. 28 mei : Excursie Plantengemeenschappen, voor cursisten. 4 juni : Cursusavond Nachtvlinders. 6 juni : Excursie Nachtvlinders, voor cursisten. 11 juni : Excursie Plantengemeenschappen, voor cursisten. 18 juni : Cursusavond Nachtvlinders. 25 juni : Excursie Plantengemeenschappen, voor cursisten. 15 aug. : Excursie Nachtvlinders, voor cursisten. 12 sept. : Excursie Nachtvlinders, voor cursisten. Website KNNV - Breda De website van de KNNV krijg een nieuw uiterlijk. Dat geldt zowel voor de landelijke website als die van onze afdeling. De verandering betreft met name de startpagina en de menubalk. Medio april wordt de huidige website overgezet naar de nieuwe vorm. Nieuwsbrief KNNV-Breda april-mei

2 Gewestelijke excursie zaterdag 5 april op Walcheren Zoals in de vorige nieuwsbrief al is vermeld, laat de afdeling Walcheren op zaterdag 5 april de andere KNNV-afdelingen van de regio Zuid het specifieke van Walcheren zien. De dag begint om 10:30 uur in Restaurant Dijkpaviljoen de Westkaap, Zeedijk 7 Westkapelle. s Morgens gaan we de vogels observeren van de binnendijks gelegen plassen, het Noordervroon. Dit is een oud vroongebied dat nu wordt beheerd door het Staatsbosbeheer. Duizenden watervogels, steltlopers, weidevogels en ganzen verblijven er gedurende de winter en de trek. Regelmatig worden zeldzaam voorkomende vogels gezien zoals: grauwe en rosse franjepoot, morinelplevier, steltkluut en roodhalsgans. Hopelijk hebben we helder weer en kunnen we genieten. Neem telescoop en kijker zeker mee. Tegen enen vertrekken we naar het Dorpshuis Nimmerdoor, Bakkersland 29, Grijpskerke. Onder het genot van een kop soep en de zelf mee te brengen lunch zal Anton van Haperen ons het een en ander vertellen van het duin en kust landschap. Hierna volgt een excursie door het gebied Oranjezon. Einde u. Graag zouden we weten hoeveel mensen we mogen verwachten. Geef je even op bij : secretaris@walcheren.knnv.nl of telefonisch bij de secretaris van de afdeling Walcheren: Lezing West-Brabantse beken verplaatst naar 7 april Inleiders: Hans van Kapel, Jaap Oosthoek Hans van Kapel en Jaap Oosthoek vertellen over de zuivering van water, veel en weinig water, inrichting, planten en dieren en de (trends in) water-kwaliteit van beken die naar Breda stromen en de afwegingen die het waterschap maakt. Aan de hand van een aantal quizvragen en een presentatie nemen zij u mee in de wereld van het waterbeheer. Plaats: Gemeenschapscentrum Wegwijzer, Steendorpstraat 2 in Breda. De toegang bedraagt 3,- (incl. koffie, thee). Vlaamse Ardennentocht 27 april De excursie naar de Vlaamse Ardenenne vindt dit jaar plaats op 27 april as. Dit jaar wordt het Kluysbos- Markvallei bezocht. De gids André Prové ( 0475/552556) zorgt ter plaatse voor de begeleiding. De excursie vertrekt om uur s morgens aan top van de Bosberg, Heirbaan 135 in Galmaarden. De middaglocatie is dit jaar De Helix te Hoogvorst 2, 9506 Grimminge, Geraardsbergen (een vormingscentrum voor natuur- en milieueducatie van de Vlaamse overheid). Hier kunt u uw meegebrachte broodjes opeten. Er is daar ook allerlei drank (bier, frisdrank, koffie, soep) te koop. De organisatie roept u op om zoveel mogelijk wegwerpverpakkingen te vermijden(bv boterhamtrommel in plaats van aluminiumfolie). Een oproep die vorig jaar goed werd opgevolgd. In de namiddag zijn er de activiteiten en wandelingen van de Vlaamse Ardennendag in en om het Raspaillebos. Diverse partners zoals Stad Geraardsbergen, Velt, Pasar, Waerbeke geven invulling aan het evenement. Om een goed beeld te krijgen van wat een Vlaamse Ardennendag kan inhouden, kijk op Kluysbos-Markvallei Het Kluysbos-Markvallei ligt op de overgang de Vlaamse Ardennen en het Pajottenland, tussen de Dendervallei en de Markvallei. Het is zeer gevarieerd: van een hoog naar laag niveau en van een open naar een gesloten landschap. Op deze overgang zijn in het voorjaar planten boshyacint, daslook, dotterbloem, waterviolier en allerhande welriekende struiken. Vertrek: Verzamelen (om 6.45 uur) op de hoek van de Vriesdonken en Grote Spie, Breda. Opgeven vóór 20 april bij: Hub Snapper, of via breda@knnv.nl. In Memoriam Jan Snepvangers Op 10 december 2013 is op 84-jarige leeftijd Jan Snepvangers overleden. Hoewel hij al enige tijd niet meer meer actief was in de vereniging, zullen we hem zeker herdenken, want de oudere leden kunnen hem nog zeker herinneren. Jan was vele jaren secretaris van onze vereniging, van 1976 tot 1989 en samen met de voorzitter in die tijd, de heer Herman Veenhuizen vormde hij lange tijd het gezicht van de vereniging. Nieuwsbrief KNNV-Breda april-mei

3 Voorjaarsflora en vogels in het voorjaar 12 april DE VIER JAARGETIJDEN VAN WOLFSLAAR Vier seizoensactiviteiten, speciaal voor en door de leden van de verenigingen IVN Mark & Donge, KNNV afdeling Breda en West Brabantse Vogelwerkgroep Het gebied Wolfslaar staat centraal Excursies ingeleid met korte presentaties door twee deskundigen! Er zijn vier activiteiten: 26 oktober, 30 en 31 januari (uilen), 12 april (voorjaar), 12 juli (libellen en vlinders). De derde activiteit vindt plaats zaterdag 12 april: een lezing over de voorjaarsflora en vogels in het voorjaar. Erik van der Hoeven neemt ons mee naar voorbeelden van voorjaarsflora. John Frijters zal aan de hand van geluidsopnamen tips aanreiken om enkele vogelsoorten aan hun zang te herkennen. Tijdens de excursie o.l.v. John en Erik zullen we het een en ander in de praktijk gaan horen en te zien. Aanvang uur in bezoekerscentrum Wolfslaar te Breda Plantenexcursie tijdens Fête de la Nature op 25 mei Het week-end van 24 en 25 mei staat in het gehele land in het teken van Fête de la Nature. Overal in het land zijn er festiviteiten op het gebied van natuur. De KNNV sluit zich hierbij aan. In dit kader organiseert de KNNV Breda in samenwerking met Floron op zondag 25 mei een excursie met als thema planten in stad en dorp. Een mooie plek om in deze periode planten te zien is de Geluidswal bij Heusdenhout. Door de gevarieerdheid van het terrein met horizontale en verticale stukken en een beek die door het terrein stroomt, zijn er veel verschillende biotopen waardoor de plantengroei zeer afwisselend is. Het gebied is bekend vanwege het overvloedig voorkomen van Knolsteenbreek, voor Nederland een zeldzame plant. Maar je vindt hier ook Rietorchis en ingezaaide soorten als Valse salie en Karthuizer anjer. Ideaal om je plantenkennis weer op te vijzelen. Een mooi stuk natuur in een stedelijke omgeving. Bovendien zijn er op een zonnige dag door de verscheidenheid aan bloemen vele vlinders te zien. Datum: 25 mei 2014 Vertrek 9.30 uur, einde excursie: uur Plaats: Kruising Heerbaan/Draaiboom/Heusdenhoutseweg tegenover BP-benzinestation. Geef even door als je meegaat via of een telefoontje naar Jacques Rovers Nationale Vogelweek mei 2014: Vogels kijken voor iedereen! Van 17 t/m 25 mei 2014 barst de Nationale Vogelweek weer los. Door het hele land zijn er gratis vogelexcursies en activiteiten. Vogelbescherming Nederland en Sovon Vogelonderzoek organiseren de Vogelweek omdat ze zoveel mogelijk Nederlanders willen stimuleren er op uit te trekken om samen met kenners vogels te ontdekken en ervan te genieten. Kijk ook op de agenda van West-Brabantse Vogelwerkgroep: Nieuwsbrief KNNV-Breda april-mei

4 Cursussen De komende periode worden er drie cursussen georganiseerd, twee op het gebied van planten en een op het gebied van nachtvlinders. De cursussen over wilde planten, georganiseerd in samenwerking met KNNV Tilburg en de cursus Plantengemeenschappen, onder leiding van Charles Schils zijn beide volgeboekt. De voorbereidingen zijn in volle gang, de deelnemers hebben bericht gekregen over hun deelname Voor de nachtvlindercursus is nog ruimte. Door de voucher van Groen en Doen een mooie cursus die voor leden geheel gratis. Maak gebruik van deze gelegenheid! Aanmelden bij Nico van Leeuwen, Excursies West-Brabantse Vogelwerkgroep ( Zo 13 april Zo 18 mei Zo 25 mei Do 29 mei Stadsvogelexcursie voor vroege vogels met Willem Veenhuizen, Vertrek uur, bij de tank in het Wilhelminapark, Breda. Einde: uur. Stadsvogelexcursie in het Zaartpark met Willem Veenhuizen Vertrek uur, bij de brug over de Langendijk over de Aa of Weerijs, Breda. Einde: uur Vogelexcursie Lage Vugtpolder met Wilma Rasink Vertrek uur, bij de Wegwijzer, Steendorpstraat 2, Hoge Vucht, Breda. Duur: ongeveer 2u. Dauwtrappen op hemelvaartsdag met Harry van Vugt: drie uur wandelen door een Natuurgebied. Vertrek: uur, Schoolakkerplein (Ginneken), Breda. Einde: uur Nieuwsbrief KNNV-Breda april-mei

5 Werkgroep Vlinders De werkgroep vlinders is weer van start gegaan. Op de bijeenkomst van 19 maart zijn heeft Sabine Bolk een inspirend overzicht gegeven van haar vlinderjaar. Vervolgens is de gang van zaken voor de telroutes van dit jaar besproken, zoals de aandachtspunten bij de voorbereiding voor de telroute en het meelopen met elkaars route. Verder: De oranjetip wordt dit jaar rond 9 april verwacht. Zie de voorspellijst van de Natuurkalender hiernaast. (natuurkalender.nl/voorspelmodule/algemeen.asp?groep=1). Voor meer informatie: Nico van Leeuwen, nico.van.leeuwen@planet.nl. Oproep voor leden door leden - Excursie organiseren Op de jaarvergadering kwam Twan Teuns met het verzoek om de excursies weer nieuw leven in te roepen. Hij wil graag meer ad-hoc-excursies die op korte termijn georganiseerd kunnen worden. Hij ziet het als volgt: een lid wil bijvoorbeeld over twee weken naar een interessant gebied ergens in Nederland omdat hij weet dat daar iets bijzonders is te zien. Hij/zij vindt het leuk om dat met andere leden te delen. Ter voorbereiding geeft hij/zij in het kort de belangrijkste punten betreffende het gebied en de organisatie door aan het bestuur. Dit zijn zaken als: waar ligt het gebied, type gebied, te verwachten planten en dieren, noodzaak laarzen, vertrektijd en plaats, rustpunt tussen de middag, bijdrage chauffeur, aantal km en contactpersoon. Een vertegenwoordiger van het bestuur checkt even of de wezenlijke punten zijn weergegeven en stuurt het excursievoorstel door naar de leden. Leden die mee op excursie willen geven zich op bij de initiatiefnemer van de excursie. Bij voldoende deelname gaat de excursie door. Dus als je het leuk vindt om op korte termijn met een aantal leden op excursie te gaan. Neem het initiatief. Het bestuur wil dit graag ondersteunen en zal er voor zorgen dat de leden worden geïnformeerd. Jaarvergadering 17 maart 2014 Op 14 maart jl hield de afdeling Breda zijn jaarvergadering. Naast het bestuur waren tien leden bij de vergadering aanwezig; veertien leden mailden dat ze voor deze vergadering helaas verhinderd waren. De belangstelling voor de jaarvergadering was dit jaar beduidend groter dan voorgaande jaren. Naast de gebruikelijke terugblik en verantwoording over het afgelopen jaar stond de (her)verkiezing van het bestuur, het programma voor 2014 en de voorgenomen samenwerking met IVN Mark & Donge centraal. Het bestuur is in volledigheid herkozen en is met één bestuurslid uitgebreid. Tot nieuw bestuurslid is benoemd: Kees van der Krift. Kees zal zich vooral bezig houden met zaken als Nieuwsbrief, website en nieuwe media als facebook. We zijn als bestuur blij met deze versterking en hopen dat hij zich snel zal thuis voelen in het bestuur. Ook de komende periode zal Jan Woolderink het voorzitterschap op zich nemen. Jan plaatst de herbenoeming wel in de context van de toekomstige inspanningen om tot meer samenwerking met de andere natuurverenigingen te komen. Ook landelijk zijn er gesprekken gaande tussen KNNV en IVN om naar één nieuwe vereniging te groeien. In onze regio zullen de besprekingen tot samenwerking en/of fusie in eerste instantie met IVN Mark & Donge plaats vinden, in een later stadium mogelijk ook met andere natuurverenigingen. De voorzitter geeft aan dat het belangrijk is om een nieuwe weg in te slaan, ondersteund door een heldere visie. Hij realiseert zich daarbij zeer goed dat de besprekingen zeker niet zonder slag of stoot zullen gaan. Denk hierbij aan verschillen in manier van werken, juridische verschillen, geografische werkgebieden en dergelijke. Er is tijdens de jaarvergadering uitvoerig met de leden over dit onderwerp gediscussieerd. Op 2 april is het eerste oriënterend overleg met het bestuur van Mark & Donge. Het programma voor 2014 is tot de zomerperiode ingevuld. Meest in het oog vallend zijn de cursussen. Was U er dit jaar niet bij? Hopelijk lukt het volgend jaar wel. Nieuwsbrief KNNV-Breda april-mei

6 Oproep vrijwilliger Staatsbosbeheer Vind je het leuk om in de omgeving van het Mastbos naar amfibieën te kijken. Staatsbosbeheer (SBB) is op zoek naar een of meerdere vrijwilligers die in de vennen in het Mastbos de stand van de amfibieën volgt. Dit gebeurt met behulp van vangkooien die geplaatst en kort daarna weer geleegd moeten worden. In verband met de grootte van de vangkooien is het gewenst om over een auto te beschikken. Belangstelling. Neem even contact met ons op via en wij brengen je in contact met SBB. Tuinambassadeurs (uit Natura) De KNNV won eind november 2013 de 2 e prijs tijdens de landelijke prijsvraag van Groen en Doen. Met de prijs van 5000,- wordt in 2014 de opleiding voor Tuinambassadeurs opgezet en uitgevoerd. KNNV Tuinambassadeurs zijn natuurliefhebbers die veel ervaring hebben met natuurlijk tuinieren. We zoeken hiervoor KNNV-leden die hun kennis en enthousiasme graag aan anderen overbrengen. Tuinambassadeurs weten hoe je meer natuur in de tuin krijgt en hoe je een tuin aantrekkelijk maakt voor vogels, vlinders, en andere dieren en kan hierover vragen beantwoorden. Het is de bedoeling om een landelijke netwerk van tuinambassadeurs op te zetten. Op diverse plaatsen in het land organiseert de KNNV dit jaar een training. Voor meer informatie kun je terecht bij: of bureau@knnv.nl. Het zou mooi zijn als er in de omgeving van Breda ook enkele tuinambassadeurs actief zouden zijn. Interesse, aarzel niet en maak gebruik van het aanbod. Nieuws van de plantenwerkgroep Precies op 1 april start de plantenwerkgroep weer met haar buitenactiviteiten. Dit jaar proberen we de inventarisatie in de stad Breda rond te krijgen, we moeten nog ongeveer 10 km-hokken. Dan hebben we de gehele stad op km-niveau onderzocht. Het programma is dit jaar een mix van inventarisaties in de stad en in natuurgebieden in de buurt. Kortom voor elk wat wils. In het Voorbos in Ulvenhout, een bos dat valt onder de Natura-2000 gebieden en dus een speciale bescherming vraagt, proberen we de belangrijkste vertegenwoordigers van dit type bos goed op de kaart te zetten. Denk hierbij aan planten zoals Bosanemoon, Dalkruid, Gewone salomonszegel, Witte rapunzel, Moeraszegge en Ruige veldbies. Daarnaast gaan we op zoek naar de Grote pimpernel in het Markdal, van Breda tot aan de Belgische grens. We zoeken nog vrijwilligers om een gedeelte van het Markdal voor zijn/haar rekening te nemen. Iets voor jou? De planten zijn in het veld goed te onderscheiden. Zoals je ziet hebben we weer een vol programma. Vanaf 1 april zijn we elke dinsdagavond in het veld aan de slag. Zin om mee te doen? Neem even contact op met Jacques Rovers, coördinator van de plantenwerkgroep, via breda@knnv.nl. Ga je toch liever alleen op stap en wil je wel intensief naar planten kijken. Inventariseer dan eens een kmhok volgens het Nieuwe Strepen. We hebben dit in de Nieuwsbrief al eens eerder aangekaart. Je kunt een km-hok reserveren via de Verspreidingsatlas. Hier vind je ook meer achtergrondinformatie en de bijbehorende richtlijnen Nieuwsbrief KNNV-Breda april-mei

7 Themamiddag Bloemrijke bermen van 14 maart In 2014 het KNNV-jaarthema Natuur in je omgeving. Op vele plaatsen in het land wordt hieraan aandacht geschonken. De afdeling Breda richt zich vooral op de bermen omdat die nog een belangrijke plek vormen voor insecten en kleine zoogdieren in de agrarische gebieden. Veel groene bermen kunnen met weinig moeite omgezet worden tot bloemrijke bermen. Interessant voor mens en dier. Door een voucher van Groen en Doen hadden we de mogelijkheid om dit onderwerp op 14 maart j.l. via een studiemiddag aan de orde te stellen. In nauwe samenwerking met de Natuurwerkgroep van de gemeente Rucphen, de Agrarische Natuurvereniging tussen Baronie en Markiezaat, NBV en ZLTO hebben we deze middag georganiseerd. De belangstelling voor deze studiemiddag, was met 70 deelnemers, afkomstig uit diverse geledingen, goed te noemen. Uit alle lezingen kwam als boodschap duidelijk naar voren dat natuurlijke bermen voor de nectar en stuifmeelvoorziening van groot belang zijn. Hiervoor zijn bloeiende wilde planten nodig. Zo gaf Kars Veling van de Vlinderstichting aan dat op de hogere zandgronden In Noord-Brabant in de bermen 114 meer wilde plantensoorten voorkomen dan in nabije omgeving. Dat het beheer van deze natuurlijke bermen zeker niet duurder hoeft te zijn dan het traditionele beheer kwam duidelijk naar voren uit het verhaal van Ronald Kusters van Brouwers Groenvoorziening. Omdat niet iedereen ecologisch beheerde bermen mooi vindt is een goede communicatie met de omwonenden een belangrijke eerste stap. Goed uitleggen waarom er wordt overgeschakeld tot een ander beheer voorkomt veel weerstand. Jeroen Stoutjesdijk, stadsecoloog bij de gemeente Breda, benadrukte dat een consistent beleid bepalend is voor het succes. Stel bij waar nodig en zwicht niet te gauw voor kritiek van de burger, maar blijf geduldig uitleggen wat de bedoeling van deze aanpak. Hij liet zien dat natuurlijke bermen in een stedelijke omgeving goed te realiseren zijn. Een plus binnen de gemeente Breda is de eco-ploeg die het meer gespecialiseerde kleinschalige beheer uitvoert. De eenvoudige stukken worden uitbesteed, de kwetsbare stukken natuur zijn voor rekening van de eco-ploeg. Een punt wat nogal eens wodrt vergeten is het onderdeel monitoring. Er wordt te weinig getoetst of het ecologisch beheer ook naar wens verloopt. Het is nu nog een ondergeschoven kindje. Hier ligt zeker een taak voor vrijwilligersorganisaties als de KNNV. Raymond van Bremen lichtte toe hoe de monitoring bij de gemeente Breda wordt uitgevoerd. In juni zal waarschijnlijk nog een veldexcursie worden georganiseerd om in de praktijk te zien hoe je bloemrijke bermen het best kunt beheren en waar daarvan het resultaat is. We hopen dat deze studiemiddag bijdraagt aan een toename van he aantal bloemrijke bermen. Excursies IVN Mark&Donge ( Zon 6 april 14.00u Vloeiweide. Lente in aantocht. Zeversprong bij bruggetje over Bijloop, Raamschoorseweg, Breda. Zon 13 apr u Zaartpark. Bomen tussen water. Vertrek bij Luzac College, Langendijk 50, Bredat. Ma 21 apr u Oranjepolder. In en om de IVN Natuurtuin. Natuurtuin Oranjepolder, Domeinweg 9, Oosterhout. Zon 27 apr u Breda, wijk Doornbos. Natuur in de wijk. Hoek Koele Mei / Zusterveld, Breda Zon 11 mei 14.00u Dorstse bossen: Moederzorg. Parkeerplaats SBB nabij Weth. Van Dijklaan 17, Dorst. Zon 25 mei 10.00u Pannenhoef: Genieten van vogels. Parkeerterrein Vaartven, einde Pannenhoefsebaan, Rijsbergen. Verrekijker meenemen. Zon 1 juni uur Klein IJpelaar, Paterbos: Kleur in de natuur. Hoek Koolpad-Semenarieweg 26, Bavel. Nieuwsbrief KNNV-Breda april-mei