Hersenen en training. Geef om je hersenen

Transcriptie

1 Hersenen en training Geef om je hersenen

2 Hersenen en training Misschien heeft u het nog niet gemerkt, maar naarmate we ouder worden is het soms lastiger om op een naam te komen, om een nieuwe bezigheid aan te leren of om snel te schakelen. Allemaal zaken waarvoor we een goed werkend stel hersenen nodig hebben. In deze folder willen we u vertellen dat u zich geen zorgen hoeft te maken over deze cognitieve veranderingen. Het andere goede nieuws: u kunt deze verandering zelf positief beïnvloeden door uw hersenen te trainen. Cognitieve functies We nemen ons cognitief functioneren vaak voor lief. Dat wil zeggen, we zijn ons niet dagelijks bewust van het feit dat we onze hersenen nodig hebben om te kunnen onthouden, plannen, beredeneren en beslissen. Dit bewustzijn komt vaak pas op het moment dat het functioneren minder gaat. Als u voor de derde keer die dag niet meer weet wat u uit de kast wilde pakken, of als u vergeet dat u al wat te drinken had ingeschonken vlak voor het moment dat er iemand aanbelde. En heeft u toen eigenlijk de deur weer op slot gedraaid? Natuurlijke verandering U bent absoluut niet de enige die dit ervaart. In een vraaggesprek met 60-plussers, georganiseerd door de Hersenstichting, over hoe zij merken dat hun hersenen veranderen, kwamen ze met voorbeelden als: Dan sta ik voor de koelkast en denk ik: wat moest ik hier nu eigenlijk? Of: Ik heb weleens dat ik niet meer op woorden kan komen. Van de week had ik dat nog met radiator. Uiteindelijk krijgt bijna iedereen met deze vergeetachtigheid of dit gebrek aan focus te maken. Veroudering of dementie Dementie wordt vaak geassocieerd met ouderdom, maar is geen onvermijdelijk gevolg van ouderdom. De meeste 60-plussers functioneren verstandelijk passend voor hun leeftijd. Alleen zijn sommige cognitieve functies minder goed dan in de jongere jaren, een natuurlijk proces. De diagnose dementie wordt gesteld bij een ernstige geheugenstoornis in combinatie met minstens één ander probleem: een verstoord taalbegrip, voorwerpen niet meer kunnen herkennen, meervoudige handelingen niet kunnen uitvoeren of problemen met plannen, regelen en abstract denken. Voor de diagnose moeten deze problemen het dagelijks functioneren in enige mate verstoren. Flexibele hersenen Ging dat vroeger niet beter? Of liet u de sleutels toen ook weleens per ongeluk in de auto achter? Natuurlijk gebeurde dat toen ook zo nu en dan. Het verschil is dat u het toen niet toeschreef aan uw leeftijd, maar dat u toen dacht dat u het te druk had of dat u uw aandacht er niet bij had. Door u er even goed op te concentreren was het probleem verholpen. Het is wel zo dat de hersenen op jonge leeftijd flexibeler zijn. Het leren van een nieuwe taal of het bespelen van een muziekinstrument gaat makkelijker, omdat de hersenen sneller nieuwe verbindingen aanleggen. Nieuwe verbindingen Wat je veelal ziet is dat ouderen zich eerder neerleggen bij de omschreven moeilijkheden. Ze denken: dit hoort erbij als je ouder wordt. Inderdaad, het is een natuurlijke verandering. Maar ook op latere leeftijd kunnen onze hersenen nog nieuwe verbindingen maken. Het aanleren van nieuwe vaardigheden kost alleen meer tijd en u zult iets meer moeite moeten doen, maar u zult merken dat hoe vaker u dit doet, des te beter het zal gaan. Fitte hersenen We zullen er wat moeite voor moeten doen, maar we hebben wel degelijk invloed op de conditie van onze hersenen. Wetenschappers doen volop onderzoek naar de invloed van leefstijl op gezonde hersenen en hoe we onze hersenen kunnen trainen. 2

3 Gezonde leefstijl Onderzoek wijst uit dat een leefstijl met voldoende slaap, gezonde voeding en genoeg beweging, bijdraagt aan een goede mentale conditie. We kunnen stellen: wat goed is voor het hart, is ook goed voor de hersenen. Een goede en regelmatige nachtrust van tenminste zeven uur helpt ons bijvoorbeeld onthouden wat we overdag geleerd hebben. Een gezond en gevarieerd voedingspatroon met voldoende anti-oxidanten, vitaminen, mineralen en vetzuren blijkt onze cognitieve functies te ondersteunen. Regelmatig bewegen heeft een positieve invloed op de concentratie, informatieverwerking en het geheugen. Zelfvertrouwen Wat wel blijvend verandert, is uw zelfvertrouwen. Door activiteiten te ondernemen die uw hersenen in een goede conditie houden, bewijst u dat u in staat bent om nieuwe dingen aan te leren. Daar bent u immers nooit te oud voor! Wilt u hier meer over te weten komen? Lees dan onze folders: Hersenen en slaap, Hersenen en voeding en Hersenen en beweging. Hersentraining Naast het aanhouden van een gezonde leefstijl is het van belang om uw hersenen regelmatig uit te dagen. Door geregeld nieuwe activiteiten te ondernemen draagt u bij aan het onderhoud van de cognitieve functies. Het risico op hersenaandoeningen waarbij het cognitief functioneren wordt aangetast, zoals dementie, wordt door dagelijkse hersengymnastiek verminderd. Het trainen van uw hersenen hoeft zeker niet saai of moeilijk te zijn. U kunt uw hersenen al trainen door af en toe het automatisme te doorbreken. Zo kunt u een taalcursus volgen of gitaar leren spelen, maar het kan ook zijn dat u eens een andere puzzel maakt dan dat u gewend bent. Of dat u een andere route naar de supermarkt neemt. Deze nieuwe of afwijkende activiteiten zorgen ervoor dat u uw hersenen stimuleert om flexibel te blijven en nieuwe verbindingen aan te blijven maken. Geen wonderen Bedenk wel dat deze training van uw hersenen alleen betrekking heeft op datgene waar u op oefent. Het onthouden van een boodschappenlijstje (geheugentraining), maakt u niet beter in het aanleren van een taal. Het spelen van een online reactiespelletje maakt u niet beter in het bespelen van een viool. U wordt alleen beter in datgene wat u traint. Blijven afwisselen Daarnaast willen we u meegeven dat als een nieuwe activiteit weer een automatisme wordt, u dan geen nieuwe hersenverbindingen meer aanmaakt. Zodra u iedere keer met gemak sudoku s met drie sterren maakt, wordt het misschien tijd om naar vier sterren te gaan. Of om weer een ander soort puzzel te proberen. Blijf op zoek gaan naar uitdagingen en zorg voor afwisseling. 3

4 Aan de slag Dus ga aan de slag! Start met lezen, puzzelen of een potje kaarten. Het maakt niet uit wat u doet, zolang het maar een uitdaging is waar u plezier aan beleeft. En blijf het doen: het vitaal houden van uw hersenen, is net als uw lichamelijke conditie, een opgave waar u regelmatig in moet investeren. Laat u niet uit het veld slaan als het niet meteen lukt of als de verbetering niet direct merkbaar is. Uw inspanningen hebben wel degelijk invloed op de gezondheid van uw hersenen. Tips: Zeven nieuwe activiteiten voor mentale fitheid 1. Start met een cursus Italiaans of Spaans. Zo komt u in aanraking met andere geïnteresseerden én leert u de taal van uw favoriete vakantieland. Of daag uw hersenen echt uit door een vreemde taal te leren zoals Chinees. 2. Neem een abonnement op de krant. Zo blijft u up-to-date van wat er gebeurt, leest u, komt u in aanraking met nieuwe inzichten en kunt u verschillende puzzels doen. 3. Leer gitaarspelen. Dit instrument kunt u uzelf met behulp van boekjes en online tutorials leren bespelen, ook als u niet bij iemand les wilt nemen. 4. Kook eens een gerecht uit een andere wereldkeuken. Dat vraagt om nieuwe kooktechnieken. Daarbij kunt u ook op zoek gaan naar vreemde ingrediënten. 5. Ga eens met een vriend of vriendin ergens in Nederland wandelen. Ontdek een nieuwe omgeving. U zult zien dat we hier meerdere prachtige natuurgebieden hebben. 6. Neem een abonnement op de bibliotheek. U kunt zoveel boeken lezen als u maar wilt. 7. Speel weer wat vaker een spelletje. Memory, schaken of bridgen zijn ook nog eens heel gezellig. Met dank aan dr. Martin van Boxtel (Universiteit Maastricht) en dr. Guido Band (Universiteit Leiden) die aan de totstandkoming van deze folder hebben meegewerkt. 4

5 Hersenstichting Bestelbon Gezonde hersenen zijn van levensbelang. Door een hersenaandoening raak je vaak jezelf kwijt. Lopen, praten en denken, alles wat zo vanzelfsprekend lijkt, kan zomaar voorbij zijn. Vrijwel iedereen krijgt ooit in zijn leven te maken met een hersenaandoening. Dat moet stoppen. De Hersenstichting zet alles op alles om hersenen gezond te houden, hersenaandoeningen te genezen en patiëntenzorg te verbeteren. Om dit te bereiken laten we onderzoek doen, geven we voorlichting en voeren we vernieuwende projecten uit. Folders en brochures Bij de Hersenstichting zijn de volgende uitgaven over hersen(aandoening)en verkrijgbaar: Folder Hersenen en slaap Folder Hersenen en voeding Folder Hersenen en beweging Vul de bestelbon in om deze uitgaven direct te bestellen. Kijk voor een volledig overzicht van uitgaven op Onderstaande uitgaven vindt u wellicht interessant en kunt u met deze bon bestellen: Hersenen en Hersenen en Hersenen en voeding slaap beweging Gratis Gratis Gratis Stuks Stuks Stuks Uitgaven worden met een acceptgiro toegestuurd; genoemde prijzen zijn exclusief porto- en administratiekosten. Hersenstichting Postbus 191, 2501 CD Den Haag, IBAN: NL18 INGB Bon invullen in blokletters s.v.p. Naam: Adres: M/V Steun de Hersenstichting op Foto s: (c) Nationale Beeldbank. Postcode: Woonplaats: Telefoonnummer: September 2016 Geef om je hersenen Vul in, knip uit en stuur op naar: Hersenstichting Antwoordnummer WB Den Haag (postzegel hoeft niet, mag wel)