Antwoorden bij de vragen bij Het gezonde paard

Transcriptie

1 Antwoorden bij de vragen bij Het gezonde paard Hieronder staan de antwoorden op de vragen uit in de blauwe blokken in de tekst. Om snel naar het gewenste blok te kunnen gaan, staan de titels van de blokken hieronder als inhoudsopgave weergegeven. Door erop te klikken ga je naar de betreffende vragen met de antwoorden. Titels van de blauwe blokken: Vragen bij 2. Wat is normaal bij een paard? :... 2 Vragen bij 3. De ademhaling :... 3 Vragen bij 4. Het cardiovasculair systeem :... 4 Vragen bij 5. De lichaamstemperatuur :... 6 Vragen bij 6. De vochtbalans :... 7 Vragen bij 7. Het lymfesysteem :... 9 Vragen bij 9. De Mond : Vragen bij 10. De Neus : Vragen bij 11. De Ogen : Vragen bij 12. De Oren : Vragen bij 13. Speeksel- en andere klieren : Vragen bij 14. De buik: maagdarm conditie : Vragen bij 15. De benen : Vragen bij 16. De lichaamsconditie : Vragen bij 17. Onderhoud : Vragen bij 18. EHBO : Vragen bij 19. Aan de slag :

2 Vragen bij 2. Wat is normaal bij een paard? : 1. Hoe kun je aan het gezicht van een paard zien of hij pijn heeft? Oren Ogen Kaak Mogelijke signalen van een paard met lichte tot middelzware pijn Oren wat opzij gedraaid, lijkt op in rust, maar met meer spanning in de oren Gedeeltelijk gesloten, lijken daardoor soms wat scheef te staan In zichzelf gekeerde of starende blik Mogelijke signalen van een paard met heftige pijn Stijf en naar achter gedraaid (niet perse plat in de nek). Als gevolg daarvan kan het voorhoofd er breder uitzien dan normaal. Gedeeltelijk of helemaal gesloten. Spanning boven het oog, waardoor de onderliggende botstructuur duidelijker zichtbaar wordt Sterk in zichzelf gekeerde of starende blik Duidelijk zichtbare gespannen kauwspier, toegenomen spanning boven de mond Mond Verstrakte mond Teruggetrokken bovenlip, een gespannen onderlip, waardoor de kin duidelijker zichtbaar wordt. Neus Licht opgetrokken neusvleugels Gespannen neusvleugels, wat verder geopende neusgaten, de neus lijkt wat platter en de lippen langer 2. Wat is waarschijnlijk de reden dat paarden niet snel laten zien dat ze pijn hebben? Dat paarden vluchtdieren zijn en als ze laten zien dat ze pijn hebben laten ze daarmee zien dat ze extra kwetsbaar zijn. Dat is een sein voor de roofdieren dat het een makkelijke prooi is en daarmee om aan te vallen. 3. Wat zijn APT waarden en wat kun je ermee? APT staat voor Ademhaling Pols Temperatuur en dat zijn de waarden die je eenvoudig kunt verzamelen aan je paard en die je informatie geven over zijn welbevinden. De waarden in rust zijn daarbij het referentiekader. Afwijkingen van die waarden zijn een signaal dat er wat mis is. Dat kan gerelateerd zijn aan de gezondheid, maar ook aan stress. Emotionele stress, maar ook temperatuurstress of honger of dorst. 2

3 Vragen bij 3. De ademhaling : 1. Hoe vaak haalt een gemiddeld paard in rust adem? Een paard haalt gemiddeld 12 tot 20 keer per minuut adem 2. Hoeveel liter lucht ademt een paard in rust per ademteug in? Gebaseerd op waarnemingen bij Arabieren is dit ongeveer 6 liter per ademteug. 3. Wat is de functie van de kraakbeenringen rond de luchtpijp? Om dichtklappen van de luchtpijp te voorkomen. Probeer maar eens lucht te zuigen door een slappe buis. Dat gaat niet, die klapt onmiddellijk dicht. De ringen beschermen ook tegen dichtdrukken van buitenaf, maar dat is bijzaak. 4. Hoe hoog worden de ademhalingsfrequentie en het ademhalingsvolume bij grote inspanning? De ademhalingsfrequentie kan oplopen tot ongeveer128x per minuut en het volume tot ongeveer 14 liter per ademteug 5. Wat is de functie van een versnelde ademhaling bij inspanning? Het verhogen van de hoeveelheid zuurstofrijke lucht die de longen ingaat, waardoor er meer zuurstof kan worden afgegeven aan het bloed. Tegelijkertijd kan er dan meer CO2 worden afgegeven door het bloed aan de lucht in de longen, die met uitademen weer wordt afgevoerd. Een verhoogde gasuitwisseling dus. 6. Noem twee redenen die, naast inspanning, kunnen leiden tot een verhoogde ademhalingsfrequentie Paarden die pijn hebben vertonen een verhoogde ademhalingsfrequentie. En paarden die het te warm hebben ook. In sommige gevallen kan stress ook leiden tot een verhoogde ademhalingsfrequentie, maar meestal is dat meer blazen en niet zo zeer de frequentie die omhoog gaat. 3

4 Vragen bij 4. Het cardiovasculair systeem : 1. Noem twee belangrijke verschillen tussen venen en arteriën Venen voeren het bloed naar het hart toe en arteriën er vanaf De diameter (doorsnede) van arteriën is kleiner dan in venen, druk in arteriën is om die reden gemiddeld hoger dan die in venen en daarom is de wand van arteriën dikker dan die van venen. Let op: het is niet zo dat het bloed in arteriën altijd zuurstofrijk is en in aders altijd zuurstofarm. In de kleine bloedsomloop (die langs de longer en hersenen gaat) is het namelijk net andersom. 2. Wat is de gemiddelde hartslag van een paard in rust? De gemiddelde hartslag is 24 tot 48 bpm (beats per minute, slagen per minuut) 3. Hoeveel liter bloed wordt er in rust per minuut rond gepompt in een gemiddeld paard? Ongeveer 30 tot 45 liter 4. Wat is de hartslag bij hele grote inspanning en hoeveel bloed wordt er dan per minuut rond gepompt? 200 bpm en dan wordt er ongeveer 240 liter per minuut rondgepompt. Dus 6 keer zoveel als in rust. 5. Wat is de bijzondere functie van de milt in de bloedvoorziening van het paard bij grote inspanning? Die vormt een groot reservoir voor hemoglobine. Bij grote inspanning kan dat in snel aan de bloedbaan worden afgegeven, waardoor het paard veel beter zuurstof in het bloed kan opnemen (en later weer afgeven). 6. Behalve door inspanning zijn er meer redenen voor een verhoogde hartslag. Noem er drie 1. pijn 4

5 2. stress 3. oververhitting 4. ziekte 5. vermoeidheid 6. dehydratie 7. hij moet plassen 5

6 Vragen bij 5. De lichaamstemperatuur : 1. Wat is een thermoneutrale zone? Dat is de temperatuurrange waarbij je paard geen moeite hoeft te doen om zijn lichaamstemperatuur te handhaven. Dus niet zo warm zodat hij gaat hijgen en zweten en niet zo koud zodat hij zijn vacht op gaat zetten. 2. Waarom is het bij neerslag en wind voor paarden moeilijker om warm te blijven dan bij een lagere omgevingstemperatuur bij stil koud weer? Alleen regen druipt van de vacht af, maar door de wind waait het vocht ook in de vacht, tot op de huid. Door de verdamping koelt de huid snel af. Een natte vacht kan veel minder goed lucht vasthouden, waardoor de isolerende werking sterk afneemt. 3. Wanneer begint een paard met rillen en wat is de functie daarvan? Paarden reageren op kou door het opzetten van de vacht, vasoconstrictie van de aders onder de huid, en door minder te gaan gaan bewegen. Wanneer dat onvoldoende effect heeft om het lichaam warm te houden, dan kan het paard gaan rillen. Men denkt dat het vooral een functie heeft in de acute fase van de kou. Dan moet het paard zijn mechanisme door gewenning nog in werking stellen om zichzelf warm te houden en dan helpt rillen om die tijd te overbruggen. 4. Wat zijn de drie belangrijkste koelingsmechanismen waarover een paard kan beschikken? Welke is het belangrijkst? - zweten (belangrijkste: goed voor 65% van de koeling) - respiratie (15% tot 25% bij hitte) - door de huid door bloed vlak onder de huid te brengen (alleen bij dunne huid) 5. Bij welke lichaamstemperatuur begint je paard oververhit te raken en bij welke moet je actief gaan koelen? bij 40 o C beginnen ze oververhit te raken en bij 40,5 o C moeten ze actief gekoeld worden 6

7 Vragen bij 6. De vochtbalans : 1. Hoeveel liter water drinkt een paard gemiddeld in rust? Een paard in rust drinkt liter per dag, op warme dagen meer. Wanneer ze op hete dagen veel zweten moeten ze veel meer drinken om het vochttekort weer aan te vullen 2. Hoeveel liter water kan een paard door zweet verliezen voordat zijn prestaties negatief worden beïnvloed? 15 liter 3. Hoeveel liter water zweet een paard per uur bij gemiddelde inspanning? 3,8 tot op een warme dag 14,9 liter per uur. Op warme dagen bestaat er dus een reëel risico op dehydratie. 4. Wat is een belangrijk gevaar van een electrolyten tekort? Dat de dorstprikkel uitblijft, waardoor het paard niet wil drinken en daardoor uitdroogt. Geen dorst wil dus niet perse zeggen dat hij geen vocht nodig heeft. 5. Beschrijf de gevolgen van dehydratie Doordat het vocht uit de cellen van andere weefsels en organen, met name huid, spieren en het maag-darm stelsel, in de bloedstroom terecht komt, drogen deze weefsels en organen snel uit. In een volgende fase kan er niet meer voldoende vocht aan de bloedbaan worden afgeven, met als gevolg dat het bloed dikker wordt en daarmee de efficiëntie waarmee het bloed kan worden rondgepompt afneemt. Dat heeft negatieve gevolgen voor de efficiëntie waarmee in de alveolen de zuurstof en CO2 uitwisseling kan plaatsvinden. Bij inspanning zal de dehydratie verder toenemen, maar de vraag naar zuurstof ook. De ademhaling versnelt, maar op een gegeven moment kan de ademhaling niet langer aan de vraag naar zuurstof voldoen, waardoor de verbranding anaerobe wordt. Dit kan maar een beperkte tijd worden volgehouden, daarna gaan de prestaties eronder lijden. De hartslag na inspanning herstelt dan slecht herstel van de hartslag, het paard krijgt verminderde darmactiviteit en/of verminderde interesse in eten en drinken. 7

8 In een later stadium verzinken de ogen in hun kassen en trekt het paard zijn buik op. De mest wordt heel droog en kan met slijm omkleed zijn. Dehydratie kan tot koliek leiden. De urine wordt steeds donkerder van kleur. In een later stadium kan er door het onttrekken van water spierschade ontstaan en dan wordt de urine heel donker van kleur. Dehydratie is uiteindelijk dodelijk. 8

9 Vragen bij 7. Het lymfesysteem : 1. Noem twee belangrijke functies van lymfe schoonmaken van bloed en transport van lymfocyten naar bron van lichaamsvreemde stoffen (infectie, verwonding). 2. Waarom nemen lymfeknopen bij infectie in omvang toe? Omdat er meer lymfocyten naar de lymfknopen komen om te helpen om de lichaamsvreemde stoffen op te ruimen. 3. Wat zijn stalbenen? Waar worden ze door veroorzaakt? Stalbenen zijn dikken benen die worden veroorzaakt door de ophoping van vocht onderin de benen. Ze ontstaan door het onvoldoende functioneren van de lymfevaten in de benen, vaak door een gebrek aan beweging. Lymfe stroomt onder invloed van spiercontracties, onder andere van de skeletspieren. Wanneer die niet worden gebruikt kan de lymfe moeilijker stromen. Stalbenen ontstaan vaak pas na een beschadiging aan het lymfesysteem, bijvoorbeeld onder invloed van regelmatig terugkerende mok of een infectie met mijten. 4. Stalbenen zijn een vorm van oedeemvorming. Wanneer wordt er nog meer oedeem gevormd? Na een verwonding (er zijn lichaamsvreemde stoffen binnen gekomen) 9

10 Vragen bij 9. De Mond : 1. Moet hoeveel tanden en kiezen wordt een veulen geboren? 12 (4 x 3) kiezen, geen tanden 2. Op welke leeftijd wisselen de eerste voortanden? 2,5 jaar 3. Welke paarden hebben haaktanden? Niet alle paarden hebben haaktanden. Veel hengsten (en ruinen) wel, daarom heten ze ook wel hengstentand. Maar ze komen ook bij merries voor. Ze zijn de laatste tanden om door te komen, meestal op een leeftijd van 4,5 tot 5 jaar oud. 4. Wat is een tandster? Dat is het laagje secundaire dentine dat gevormd wordt over de tandholte, wanneer die door slijtage open dreigt te komen liggen. Deze secundaire dentine neemt kleurstoffen uit het voer op, waardoor het een duidelijk andere kleur heeft dan de rest van de tand. Het is een donkere vlek aan de buitenkant van de tand. Dus aan de kant van de lippen. 5. Noem tenminste 5 mogelijke aanwijzingen dat je paard last heeft van zijn gebit - problemen met het indoen van het bit, omdoen van het hoofdstel (ook bitloos) - tong uit de mond, tong over het bit - Zowel met bit als bij een bitloze optoming: - moeite hebben met stelling, niet willen nageven - hoofd scheef houden, hoofd schudden, hoofd slaan, staart zwiepen - niet willen stoppen, staken, bokken, rennen - het vormen van proppen gras of hooi, die vervolgens uit de mond vallen of in de wangzak gehouden houden worden - het paard doet (veel) langer over zijn maaltijden, knoeit, drinkt bij het eten, eet eerst zijn hooi en dan pas zijn brokken 10

11 - het paard strekt zijn hoofd naar voren bij het kauwen of maakt ongewone bewegingen met zijn kaak of nek - het paard wordt kopschuw omdat de scherpe randen in zijn wang snijden en halster/ hoofdstel / borstelen daarom pijn doet - terugkerende slokdarmverstopping door onvoldoende fijn gekauwd voer - diarree (continu of met tussenpozen van gewone mest) omdat het niet goed vermalen ruwvoer zorgt voor irritatie in de darm, welke weer kan leiden tot koliek, zowel gaskoliek als verstoppingskoliek door opstapeling van onvoldoende gekauwd voer - het paard verliest gewicht - een paard met een pijnlijke mond kan kwijlen en overmatige speekselproductie hebben - een slechte adem duidt op rotte tanden of ontstekingen - daaraan gekoppeld: eenzijdige neusuitvloeiing kan komen door ontsteking van de neusholte door een ontsteking aan het gebit 11

12 Vragen bij 10. De Neus : 1. Hoe speelt de neus een rol in de communicatie? Noem twee manieren. Paarden blazen elkaar zachtjes in de neus bij een begroeting. Ze wisselen hiermee informatie uit over hun welbevinden Opgewonden paarden blazen hard door hun neus. Dit is een teken voor de anderen dat er wat aan de hand is. Tevreden paarden proesten zachtjes, ook dat wordt door anderen opgemerkt en werkt kalmerend 2. Wat doet het orgaan van Jacobson en welke paarden hebben het? Dat is een orgaan waar gespecialiseerde geurreceptoren liggen. Paarden gebruiken het dus om extra te kunnen ruiken, maar vooral hengsten om de hormoonspiegel van de merries in te schatten. Alle paarden hebben een orgaan van Jacobson. 3. Noem twee redenen waarom paarden flemen Omdat ze dan meer kunnen ruiken. Paarden flemen ook wel eens als ze pijn hebben 12

13 Vragen bij 11. De Ogen : 1. Met welk deel van hun ogen zien paarden details? Met de visual streak, die donkere horizontale streep in het midden van het oog. 2. Waarom kunnen paarden beter in het donker zien dan wij? Omdat ze veel meer staafjes hebben dan wij. Staafjes zitten elk aan een afzonderlijke ganglion verbonden, waardoor de signalen veel sterker doorkomen in de hersenen dan bij de kegeltjes, die met meerderen een ganglion moeten delen. 3. Waarom gebruikt het paard niet altijd twee ogen om te zien? Omdat het grootste deel van zijn gezichtsveld maar met één oog tegelijk te zien is door het paard. Een beperkt deel voor hem kan hij met twee ogen tegelijk zien 4. Een paard heeft naast horen, zien en ruiken, ook een zintuig om mee te tasten. Waarmee doet een paard dat? Met zijn tastharen. Dat zijn die lange, dikke haren rond zijn muil (neus en mond) en rond zijn ogen. Elke haar is verbonden met een sensor en zenuwuiteinde, waardoor ze elke beweging van die haren kunnen vaststellen. 5. Wat houdt het is als een paard nachtblind is? Normale paarden hebben veel staafjes in hun oog. Die staan elk afzonderlijk in verbinding met de oogzenuw en zijn daardoor erg gevoelig voor licht. Paarden kunnen daarom vrij goed zien bij beperkt licht. Bij een paard dat nachtblind is komt het signaal van de staafjes niet goed door. Hierdoor kan hij zeer beperkt tot niet zien bij slecht licht (schemer, bijvoorbeeld). 13

14 1. Wat betekent een binauraal gehoor? Dat een paard met twee oren tegelijk hoort. Vragen bij 12. De Oren : 2. Wat is de functie van het trommelvlies? Het overbrengen van geluidstrillingen naar de botjes van het middenoor (de hamer, die het weer doorgeeft aan aambeeld en stijgbeugel), zodat het uiteindelijk in het ganglion terecht komt, vanwaar de beide gehoorzenuwen de boodschap naar de hersenen brengen. 3. Hoe schatten paarden met hun oren in waar een geluid vandaan komt? Doordat het geluid in het ene oor een fractie van een seconde eerdere aankomt dan in het andere oor. Doordat paarden binauraal gehoor hebben, kunnen ze die beide geluiden combineren en conclusies trekken mbt de richting. 14

15 Vragen bij 13. Speeksel- en andere klieren : 1. Hoeveel speeksel produceert een paard ongeveer per dag? Tot ongeveer 40 liter 2. Wat zijn de twee belangrijkste functies van speeksel? Het zacht maken van het voedsel, waardoor het makkelijk via de slokdarm naar de maag getransporteerd wordt, en het neutraliseren van maagzuur. 3. Waarom is het verstandig om je paard, voordat je met hem gaat trainen, vast wat ruwvoer te geven? Omdat een paard met een lege maag het risico loopt op maagirritaties door klotsend maagzuur. Een beetje ruwvoer vermindert de hoeveelheid maagzuur in de maag en vermindert het klotsen doordat er voedsel in de maag zit. 4. Wat is, met name in het voorjaar, een veelvoorkomende oorzaak van een zwelling achter de kaak bij paarden die op de wei staan? Een overvulde speekselklier. De oorzaak hiervan is nog niet helemaal duidelijk, maar de paarden lijken er geen last van te hebben en hij trekt vanzelf weer weg. Tijdens het trainen kan de zwelling in de weg zitten. 15

16 Vragen bij 14. De buik: maagdarm conditie : 1. Het is somber, regenachtig weer en tot overmaat van ramp heeft je paard ook nog ineens last van slappe mest. Moet je je zorgen maken? Waarom? Meestal niet. En zeker niet wanneer het die dag voor het eerst was. Veel paarden krijgen dunne mest wanneer het na een periode van droog weer gaat regenen. Het natte gras zorgt voor natte mest. Dat gaat weer over wanneer hun spijsvertering eraan gewend is. Wanneer er geen samenhang lijkt te bestaan met het weer, en de mest is erg dun, dan kan er sprake zijn van een infectie of van irritatie van de darmen, bijvoorbeeld door zand. Controleren op de aanwezigheid van zand is altijd verstandig. Wanneer de mest langer dan een paar dagen echt heel dun blijft, dan is het verstandig om met de dierenarts te overleggen. 2. Noem 3 oorzaken van een opgeblazen buik - verstoorde darmflora - wormbesmetting - zand in de darmen volle darmen door veel ruwvoer geeft een volle buik, geen opgeblazen buik 3. Noem 6 belangrijke oorzaken van koliek - dehydratie - te veel krachtvoer in één maaltijd - slechte hygiëne van het ruwvoer (incl stro) - hoge omgevingstemperatuur - wormbesmetting - zand (afhankelijk van de grondsoort) 16

17 Vragen bij 15. De benen : 1. Een zachte verdikking, meestal aan een onderbeen, die verder geen kwaad kan, maar die ook niet meer weg, gaat noemen we een gal. Wat is een gal eigenlijk? Een gal is een overvulling van een peesschede, gewrichtszak, of slijmbeurs. Er ontstaat een zakje, wat gevuld wordt met synovia, de vloeistof die gewrichten en pezen smeert. 2. Waarom zijn de op het oog kleine wondjes soms erger dan een grote wond? Omdat die een steekwond kunnen zijn, waardoor er dieper liggend weefsel, bijvoorbeeld een peesschede of een gewrichtskapsel, beschadigd kan zijn geraakt. 3. Waarom is het lastig om een sluitende definitie te geven van mok? Omdat het een verzamelnaam is voor de verschijnselen van korstjes aan de onderbenen, met name in de kootholte. Maar de oorzaak van die korstjes kan divers zijn. Daarom is er ook niet één behandeling die voor alle mokgevallen werkt. 4. Wat is het verschil tussen chronische en acute zachte verdikkingen? Acute verdikkingen zijn verdikkingen die pas geleden ontstaan zijn. Dit kan bijvoorbeeld een zwelling zijn als gevolg van een klap (onderhuidse bloeding) of een insectenbeet of een andere reden voor een ontsteking. Veel acute verdikkingen gaan vanzelf weer over, soms met wat hulp van koelen en/of medicinale behandeling. Sommige acute verdikkingen gaan niet meer weg. Ze worden daarmee chronisch, oftewel blijvend. Een voorbeeld hiervan is een overvulde peesschede. 17

18 Vragen bij 16. De lichaamsconditie : 1. Welke twee oorzaken van een krullende vacht kun je noemen? Het paard heeft PPID of is een curly 2. Waarom kun je het paard bij het conditiescoren het beste opdelen in regio s? Omdat paarden vet niet gelijkmatig over hun lichaam verdelen. De locaties met het meeste vet geven aan geeft aan waar aandachtspunten zitten. Maar voor een overall score is het gemiddeld van het hele lichaam zinvoller. 3. Noem vier soorten wit vet en beschrijf waar die worden opgeslagen in het lichaam. Subcutaan vet - onder de huid intermusculair vet - tussen de spieren intramusculair vet - in de spieren visceraal vet - buikvet, vet in de buikholte rond de organen 4. Welk percentage van het lichaamsgewicht van een paard met BCS van 3 bestaat uit vet? Ongeveer 5% 5. Noem twee situaties waarbij een verhoogd insuline niveau in het bloed optreedt, zonder dat dit negatieve gevolgen heeft voor de gezondheid van het paard. Na een maaltijd zal het insuline niveau hoog zijn, in reactie op de verhoogde glucose spiegel in het bloed. Dat is normaal. In het najaar en vroege winter is het insuline gehalte in het bloed ook langer hoog dan in de rest van het jaar. Dat is ook niet erg, want dat stimuleert de vetaanzet. Stress kan ook leiden tot een vertraagde afvoer van insuline, waardoor het niveau dus hoog blijft in het bloed. Het is natuurlijk wel discutabel of stress geen negatieve gevolgen heeft voor de gezondheid van het paard. 18

19 Vragen bij 17. Onderhoud : 1. Waarom is het belangrijk om alle paarden in een groep tegelijk te ontwormen? Mestonderzoek hoeft toch ook niet bij alle paarden tegelijk? Omdat wanneer je paarden niet tegelijk ontwormt, de paarden die niet ontwormt zijn mogelijk direct zorgen voor een herbesmetting van de ontwormde paarden. Dan heeft ontwormen dus totaal geen zin gehad. 2. Een paard heeft een borstomvang van 165 cm en een lengte van 200 cm. Wat weegt dit paard ongeveer? Om het lichaamsgewicht te schatten zijn twee verschillende formules te gebruiken. Beide geven een inschatting, voor exacte meting moet het paard op de weegschaal. Formule 1: ((borstomvang in cm x 4,3) + (schofthoogte in cm x 3)) kg = gewicht in kg Dit geeft dus (165 x 4,3) + (200 x 3) = 709, = 524,5 kg Formule 2: (borstomvang in cm x borstomvang in cm x lengte in cm) / = gewicht in kg Dit geeft dus (165 x 165 x 200)/11900 = 457,6 kg Je ziet, dit zijn twee heel verschillende antwoorden. Het gaat hier om een vrij breed gebouwd paard. De ene formule gaat uit van een ander type paard dan de andere formule. Welke formule de beste is voor dit type paard kan pas gezegd worden nadat het paard gewogen is. 3. Er is een goed werkend vaccin tegen Droes. Waarom maken niet meer paardeneigenaren hier gebruik van? Het vaccin werkt maar 4 maanden en dus moet je elke 3 maanden opnieuw enten om beschermd te blijven. Dat wordt behoorlijk kostbaar. 4. Noem twee redenen waarom er geen standaard bestaat voor hoe vaak een paard bekapt moet worden. De hoeven van verschillende paarden groeien niet allemaal even hard Niet alle paarden krijgen dezelfde kans om hun hoeven te slijten (denk aan gebruik van ijzers en bij onbekapte paarden verschilt de ondergrond en/of hoeveel beweging ze krijgen) 19

20 De stand van de benen bepaalt ook hoeveel de slijtage zal zijn 20

21 Vragen bij 18. EHBO : 1. Noem de 5 absolute basisonderdelen die in elke stal-ehbo kist zouden moeten zitten - lijst met belangrijke telefoonnummers (dierenarts, kliniek, brandweer, eigenaar, iemand die met de trailer kan rijden, eerst hulppost) - koortsthermometer - schone handdoek - bandage - zaklamp 2. Wat kan een positief effect zijn van het afspoelen van een bloedende wond met koud leidingwater? vasoconstrictie van de kapotte (slag)ader, waardoor er minder bloed wordt verloren 3. Een paard heeft een rectaaltemperatuur van 39 o C, heeft dit paard verhoging? Ja, 39 o C is hoger dan de range van temperaturen die een gezond paard in rust heeft. Dus zonder dat je de normaalwaarde van het paard heeft, kun je zeggen dat hij verhoging heeft. Maar het is niet veel, niet om je gelijk veel zorgen over te maken. Hou het wel in de gaten. 21

22 Vragen bij 19. Aan de slag : 1. Hoe kun je het risico op zand eten beperken? Noem 3 mogelijkheden. - niet van de grond voeren (niet per ongeluk zand opnemen) - voor voldoende afleiding zorgen (niet uit verveling zand gaan eten) - beschikbaar maken van ruwvoer (niet als maagvulling zand gaan eten) - voorkomen van tekorten in mineralenbalans (voorkomen dat paarden alternatieve bron gaan zoeken) 2. Een paard mest 10 keer op een dag, is dit normaal? Ja, dit is normaal. Een paard mest gemiddeld 8 tot 12 keer per dag 3. Waarom is het verstandig om elke dag de benen van je paard af te voelen? Omdat je dan direct opmerkt wanneer er wat veranderd is en daardoor eerder kunt reageren, om erger te voorkomen 4. Je tilt de rechtervoorhoef van je paard op en ziet dat er een grote flap van de straal begint los te komen. Wat betekent dat? Dat is normaal. Dat betekent dat de straal aan het vervellen is. De oude laag laat los en eronder zit alweer een nieuwe laag. 22