Imaginaire rescripting in groepsschematherapie voor BPS. Guido Sijbers en Rosi Reubsaet

Transcriptie

1 Imaginaire rescripting in groepsschematherapie voor BPS Guido Sijbers en Rosi Reubsaet

2 Programma Introductie Theorie Rollenspel (presenteren en zelf oefenen) Afronding en evaluatie 2

3 Korte inleiding (groeps)schematherapie 3

4 Schematherapie in vogelvlucht Ontwikkelen van schematheorie (traitmodel) EMS behoeftenmodel copingstijlen Modimodel (statemodel) Set van bij elkaar horende schema s en copingstrategieën, die samen het denken, voelen en handelen van de cliënt bepalen Voor alle persoonlijkheidsstoornissen Schematherapie bij jongeren, binnen relatie en in groepen 4

5 Schema s Definitie schema: Kennisstructuur ontstaan in de (vroege) jeugd, die tot uiting komt in zich herhalende patronen van denken, voelen en gedrag H. van Genderen 5

6 Gezond overgave overcompensatie vermijding H. van Genderen 6

7 moeilijke ouders moeilijk temperament Traumatische gebeurtenissen buiten het gezin Disfunctionele Schema s klachten Disfunctionele copingstijlen H. van Genderen 7

8 Definitie schemamodus: Set van bij elkaar horende schema s en copingstrategieën, die samen het denken, voelen en handelen van de cliënt bepalen Momentane en plotseling wisselende, alles overheersende gemoedstoestand H. van Genderen 8

9 Schemamodi Kindmodi Copingmodi (overgave, vermijding en overcompensatie) Onaangepaste oudermodi Gezonde volwassene modus H. van Genderen 9

10 H. van Genderen 18

11 Schematherapie in groepen (STG)

12 Onderzoek Farell et al Joan Farell and Ida Shaw, 2009, J.Behav.Ther & Exp. Psychiat.

13 Vergelijking met andere groepen 13

14 Individuele schematherapie vs Groepsschematherapie Groepstherapie heeft als doel om zich steeds op alle deelnemers te richten. Dus geen individuele therapie in een groep Technieken en houding worden aangepast aan bovenstaande voorwaarde 14

15 Algemene voordelen Gebruik maken van de curatieve factoren van een groep, zoals Universaliteit Altruïsme Herkenning Interpersoonlijk leren Imitatie van gedrag Existentiële factoren Catharsis Herhaling van primaire familiesituatie Van verschillende mensen info krijgen Uit Yalom: The Theory and Practise of Group Therapy 15

16 Voordelen voor schematherapie Meer mogelijkheden bij het gebruiken van de verschillende onderdelen en technieken van schematherapie Meer personen die deel kunnen nemen in een rollenspel Verhoogd affect Een tweede ouder Peer bonding als brug naar autonomie Feedback van elkaar= geloofwaardiger Werken met blije kind beter mogelijk 16

17 Fasen in de groepschematherapie

18 Mode management Limited reparenting Fasen in de groep: Fase Inhoud 1) Parallelle fase Kennismaken, veiligheid 2) Opnemingsfase Vergroten cohesie 3) Wederkerigheid Actief werken 4) Separatiecrisis Afscheid 18

19 Groep + individueel Tapering down Fasen in de therapie Safety first Rock the boat Keep it behavioral DIY: Do it yourself 19

20 Werken met schemamodi in een groep 20

21 Borderline persoonlijkheidsstoornis: 4 schemamodi Gez. Volw. STRAFFENDE OUDER (je bent slecht en verdient straf) Beschermer (niet voelen, niet weten) Verlaten/Misbruikte kind (wanhopig, eenzaam, bedreigd, misbruikt) Boze/ impulsieve kind H. van Genderen 15

22 Werken met schemamodi in een groep Een onderdeel van werken met modi, 5 stappen stap 1: herkennen van de modi - fase 1 stap 2: jezelf beter leren begrijpen - fase 1 stap 3: behoeften herkennen en leren wat je nodig hebt - fase stap 4: stappen zetten om te leren beter te krijgen wat je nodig hebt - fase 2 stap 5: begrijpen welke modi je tegenhouden bij stap fase

23 Trauma rescripting ( setting the stage ) 23

24 Trauma rescripting ( setting the stage ) Er wordt in de tweede sessie al gestart met imaginaties als voorbereiding op rescripting van traumatische herinneringen Veilige plek (gericht op zelfregulatie) Icecream imaginatie (gericht op blije kind) Imaginatie van therapeut: T brengt zelf een onaangename situatie in (eigen herinnering met ouders of school) waar hij/zij nu goed mee om kan gaan (tonen hoe rescripting werkt, ervaren hoe ondersteunend het kan zijn) Imaginatie van de cliënt 24

25 Trauma rescripting Imaginatie van therapeut ( setting the stage ) Tonen hoe rescripting werkt, ervaren hoe ondersteunend het kan zijn We kunnen het verleden niet veranderen, maar we kunnen de herinnering wel veranderen, zodat we kunnen denken aan een goed einde in plaats van de pijn iedere keer weer opnieuw te beleven Jullie verdienen allemaal een goede ouder. Het gebeurt niet nu, het is een herinnering. Wij willen je een goed beeld, een goede herinnering meegeven. 25

26 Trauma rescripting Imaginatie van de cliënt ( setting the stage ) Imaginatie van de cliënt Gericht op de groep Eerst is het belangrijk dat iedereen veilig is. We gaan samen met (cliënt) mogelijkheden voor een ander einde van de vervelende herinnering bedenken. Maar voor dat we dat doen, kijken we wat elk van jullie nodig heeft om zich veilig te voelen. Laten we proberen om samen te werken en te brainstormen Wat zou kunnen helpen? Wie zou kunnen steunen? Ideeën worden geopperd (o.a. in veiligheid brengen, hulp inschakelen) Bij ieder idee wordt nagevraagd aan (cliënt) of dat behulpzaam zou zijn 26

27 Trauma rescripting Imaginatie van de cliënt ( setting the stage ) Gericht op de cliënt Jij bent het waard dat de groep je helpt, wij willen met ideeën komen en goede-ouder boodschappen geven Wat had je gewild dat er gebeurd was? We stoppen het beeld, de actie vóórdat er iets ergs gebeurt, we laten nu geen vervelende dingen gebeuren. 27

28 Trauma rescripting Imaginatie van de cliënt Rescripting wordt gedaan door een van de therapeuten als goede ouder (bij voorkeur met gesloten ogen, mits dat past bij de situatie) Alles wat door de groep wordt geopperd, wordt verwerkt en kan worden aangevuld door T als goede ouder Eventueel neemt de andere therapeut het even over en verwerkt ook de aanwezigheid en/of steun van alle groepsleden 28

29 Trauma rescripting Imaginatie van de cliënt Groepsleden kunnen ad hoc nog betrokken worden in de rescripting (De redder) komt naar je toe en zegt... (cliënten vullen spontaan aan) Iedereen ziet hoe moedig het is van jou dat je dit vertelt Rescripting kan eventueel nog ad hoc worden aangevuld, samen met de deelnemers 29

30 Trauma rescripting Imaginatie van de cliënt Afronding Dit neemt niet weg wat er in het verleden is gebeurd, maar het kan wel het beeld dat je ervan hebt, veranderen. Je kunt je het nieuwe einde herinneren als je weer moet denken aan deze vervelende ervaring (evt audio-opname) Naast de vervelende herinneringen met pijnlijke gevoelens komt een stapel met fijne herinneringen. 30

31 Literatuur en DVD s GROEPSSCHEMATHERAPIE IVAHDVD@aol.com DVD Group Schema Therapy Book Farell & Shaw Group Schema Therapy for Borderline Personality Disorder Treatment Manual, published by Wiley-Blackwell SCHEMATHERAPIE INDIVIDUEEL DVD s borderline DVD s verschillende PD s 31

32 Cursussen van Genderen opleidingen inleiding SGT voor BPS (4 dagen) RIAGG academy Experiëntiële technieken bij SGT voor BPS Spel- en dramatechnieken bij Schematherapie Schematherapie in een multidisciplinaire setting 32

33 33

34 34

35 35