Schematherapie Definitie Doel 1. INLEIDING 21/12/17. Algemene concepten Mieke Boots

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Schematherapie Definitie Doel 1. INLEIDING 21/12/17. Algemene concepten Mieke Boots"

Transcriptie

1 Schematherapie 1. INLEIDING Algemene concepten Mieke Boots 1.1. Definitie Schematherapie is een integratieve therapievorm die elementen combineert uit verschillende therapeutische stromingen (leer-, cognitieve -, client centered, psychodynamische, hechtingsheorieën) Begonnen als therapie voor borderline persoonlijkheidsstoornissen (evidence based) Ook steeds meer cluster C en persistente as 1- problematiek 1.2. Doel Schematherapie heeft een breder doel: Cl. helpen dat er voldaan wordt aan zijn noden en behoeften op een aangepaste manier door het veranderen van basisschema s, copingstijlen en modi 1

2 1.3. Ontstaan schematherapie (1) Weinig soepel/weinig toegang tot eigen emoties, gedrag en gedachten Kloof tussen cognitieve en emotionele veranderingen zijn groter (ik wéét dat het zo is, het voelt anders) Meer problemen met intieme relaties, wat weerslag heeft op de therapeutische relatie Cl. werken minder mee met de traditionele gedragstherapeutische technieken (huiswerk, gedachten bijhouden,.) 1.3. Ontstaan schematherapie (2) As 1 As 2 - Laat ontstaan - vroeg ontstaan - Cl. wil verandering - weerstand tegen verandering - Beperkt gebied - hele leven van cl. - Beperkt relationeel - sterk relationeel effect karakter - Opvoeding goed - tekorten in genoeg opvoeding 2. SCHEMA S EN COPING 2.1. Definitie schema (1) Het gaat om een basisthema, is niet zomaar een geloof Patronen, die zowel cognities, emoties, herinneringen, waarnemingen, gedragingen, relaties beïnvloeden Veel schema s ontstaan in de pré-verbale periode (amygdala vs. cortex) Diep ingewortelde patronen, die het zelfbeeld, het beeld van de anderen/de wereld bepalen. Worden getriggered wanneer een alledaagse gebeurtenis het schema raakt. 2

3 2.1. Definitie schema (2) Gebaseerd op trauma en/of schadelijke ervaringen in de kindertijd/adolescentie Gebaseerd op hoe het kind/adolescent de situatie ervaart Schema s vechten om hun bestaan, ook al zijn er nieuwe ervaringen (herhaling!). Hierdoor is er geen bevrediging van basisbehoeften. Kunnen een hele tijd slapen en in het latere leven naar boven komen Zijn dimensioneel: hoe heftiger en groter het schema, in hoe meer situaties het schema geactiveerd wordt en hoe sterker de ervaren emoties Schema: minderwaardigheid ZELF: Ik ben waardeloos ANDEREN: anderen vinden mij niet de moeite waard CONDITIONELE ASSUMPTIE: als ik iets fout doe, word ik gestraft INDUSTRIELE ASSUMPTIE: ik trek me terug Automatische gedachte Ik zwijg om te voorkomen dat ik kritiek krijg Strategie Terugtrekken Doen alsof 2.3. Oorsprong schema s 2.3. Oorsprong schema s: Basisbehoeften Veilige hechting (veiligheid, stabiliteit, koestering en acceptatie) Autonomie, competentie en identiteitsgevoel De vrijheid om uitdrukking te geven aan gerechtvaardigde behoeften en emoties Spontaneïteit en spel Realistische beperkingen en zelfbeheersing 3

4 Temperament 2.4. Onaangepaste copingstijlen Invloed ouders Disfunctionele schema s Disfunctionele copingstijlen Traumatische gebeurtenissen Klachten en problemen Overgave (freeze) ik gedraag mij overeenkomstig mijn schema. Vermijding (flight) ik vermijd de gevoelens van het schema en de bijhorende gevoelens. Compensatie (fight) Ik doe het tegenovergestelde alsof de schema s er niet zijn. Vreeswijk, e.a; (2008) 2.5. Young schemavragenlijst (1) 2.5. Young schemavragenlijst (2) Kwetsbaarheid Functionele afhankelijkheid Gemiddelde 6,00 score Sociale ongewenstheid Kwetsbaarheid Gemiddelde score 5,00 Verstrengeling Verstrengeling 4,00 Mislukking Onderwerping Zelfopoffering Onderwerping 3,00 2,00 Sociale isolatie Emotionele geremdheid Meedogenloze normen 1,00 Rechten toeeigenen Zelfcontrole/discipline Zelfopoffering 0,00 Onvolmaaktheid/schaamte Emotionele deprivatie Wantrouwen/misbruikt Verlating Emotionele geremdheid Verlating Onvolmaaktheid/schaamte Sociale isolatie Mislukking Meedogenloze normen Wantrouwen/misbruikt Sociale ongewenstheid Rechten toeeigenen Zelfcontrole/discipline Emotionele deprivatie Functionele afhankelijkheid 0,00 1,00 2,00 3,00 4,00 5,00 6,00 4

5 3. Schemamodi 3.1. Definitie Set van bij elkaar horende schema s en copingstrategien, die samen op een bepaald moment het denken, voelen en handelen van de cliënt bepalen ten koste van andere schema s Het gaat om een momentane, plots wisselende gemoedstand, die alles overheerst. Schema = trait, modus = state Kwetsbare kind 3.2. KINDMODI Verdrietig, hulpeloos, minderwaardig, afgewezen, eenzaam, gevoel er niet bij te horen, schaamte, angstig, 5

6 Boze kind Ongedisciplineerde kind Boos, ongeduldig omdat er niet aan zijn behoeften wordt voldaan. Heftig ((niet)verbaal), razend tegen mensen en voorwerpen als een klein kind Heeft geen frustratietolerantie, verdraagt geen ongemak of uitstel, wil alleen doen waar hij zin in heeft Blije kind 3.3. COPINGMODI Voelt zich geliefd, tevreden, beschermd, gewaardeerd. Is optimistisch, speels en spontaan als een gelukkig kind 6

7 Onthechte beschermer Willoze inschikkelijke Schermt zichzelf af voor heftige gevoelens contacten/, gevoelens zijn gevaarlijk. Gevoelens van leegte, verveling en depersonalisering/dissociatie Onderdrukt eigen behoeften en emoties om anderen te pleasen. Kropt agressie op. Gedraagt zich onderdanig en passief. Overcompenserende modus 3.4. DISFUNCTIONELE OUDERMODUS Controle over de andere houden (om niet gekwetst te worden), zich in een dominante positie plaatsen, zelfs door aan te vallen, dreigen, 7

8 Veeleisende ouder Straffende ouder Zeer kritisch tav zichzelf, schuldbewust, moet voldoen aan hoge eisen en normen, steeds efficient zijn, perfectie Is agressief, intolerant, ongeduldig en uiterst streng tov zichzelf. Schaamt zich voor zijn fouten en vindt dat hij daarvoor gestraft moet worden. Gezonde volwassene 3.5. GEZONDE MODUS Positieve en genuanceerde gevoelens tav zichzelf, dingen die goed zijn voor hem, gezonde activiteiten en relaties. 8

9 3.6. Schemamodi: herkennen Afname SMI Herkennen in de therapeutische relatie Wat vertelt de cl.? Inhoud van het verhaal Hoe vertelt de cl. het verhaal? Houding, intonatie, (in)congruentie lichaam-taal,... Wat roept het op bij de th.? 4. Behandeling (1) 4. BEHANDELING Centraal staat de therapeutische relatie: limited reparenting en empathische confrontatie Veel aandacht voor de noden en behoefenten van de cl. en vooral van het kwetsbare kind Vechten tegen en uitschakelen van de disfunctionele oudermodus Het boze en impulsieve kind leren op een aangepaste manier gevoelens te uiten Erkenning en stapsgewijs opzij zetten van disfunctionele copingmodi 9

10 4. Behandeling (2) Centraal staan experientiële technieken (imaginatie met rescripting, stoelentechniek, exposure gevoelens,.) Daarnaast wordt gebruik gemaakt van de technieken zoals bekend van de gedrags- en cognitieve therapie Diagnostiek Casusconceptualisatie Diagnostiek Bij aanvang van de therapie schema s, modi en coping van cliënten in kaart brengen: Vragenlijsten (schemavragenlijst) Neerwaartse pijltechniek Imaginatie (experiëntiële techniek) Levensverhaal (patronen) Diagnostiek Vragenlijsten Young Schema Questionnaire (YSQ; Young, 2003) Schemavragenlijst voor jongeren (Vlierberghe e.a. 2009) Schema vragenlijst voor kinderen (Boo & Rijkeboer, 2010) Modivragenlijst voor jongeren (Roelofs e.a., 2015) Schemacopingvragenlijst (Rijkeboer & Lobbestael) 10

11 Casusconceptualisatie Doel CC: therapeut leert cliënt kennen en cliënt leert zichzelf (nog) beter kennen Holistische theorie: ontstaan van schema s, coping, modi, klachten en problemen en persoonlijkheid Basis voor behandelplan en monitoren van behandelproces Therapeutische relatie Therapeutische relatie Limited reparenting Kern van schematherapie is het ervaren van een veilige en ondersteunende therapeutische relatie = van groot belang voor het helen van dysfunctionele schema s die aan de basis van persoonlijkheidsstoornissen liggen 11

12 Limited reparenting: uitgangspunt Cl. is gestagneerd in zijn/haar emotionele ontwikkeling. Alle energie is gegaan naar het overleven van de omstandigheden en cl. reageert vanuit vroeger. Doel is de emotionele ontwikkeling weer op gang te brengen door emoties en behoeften van de cliënt te valideren en er zorgzaam mee om te gaan. Limited reparenting - taal (concreet, niet te lange zinnen, niet gericht op feiten, maar op de emoties) - Toon (zorgzaam, vriendelijk, rustig) - eventueel dichter bij cl. gaan zitten, aandacht voor houding cl. en eigen houding, - empathie afgestemd op cl. Limited reparenting Cliënt valideren, troosten en ondersteunen = middel om tot verandering te komen -> eerst vertrouwen krijgen in de therapeutische relatie en daar veiligheid ervaren -> daarna kan cliënt gezondere patronen ook in andere relaties proberen Limited reparenting Therapeut als rolmodel voor uiten en vervullen van behoeften cliënt gaat dit internaliseren = versterken gezonde volwassene -> helpend om beter voor zichzelf te zorgen ->helpend om grenzen te stellen in dagelijks leven 12

13 Therapeutische relatie Empathische confrontatie Gericht op gedrag, coping dat problemen geeft in de communicatie of destructief is Binnen de veilige therapeutische relatie valideert therapeut functie, belang en oorsprong van de modi, de moeite om te veranderen, maar ook het belang om dit te veranderen. Empathische confrontatie Geef de modus van waaruit het gedrag komt de ruimte Benoem het gedrag en de modus (niet niveau van persoon!) Valideer altijd de functie, het belang en de oorsprong van de modi waar het gedrag uit te verklaren is Benadruk effect op eigen emoties en het effect van het gedrag van de cliënt op jou als therapeut en confronteer cliënt hiermee Omgaan met kindkanten Omgaan met modi 13

14 Behandelen kwetsbare kindmodus Gevoelens die naar boven komen valideren en verwelkomen emotioneel steunen (troosten en ondersteunen) Cognitieve technieken: irreële cognities bestrijden. Wat zijn normale behoeften en deze verbinden aan zichzelf Ervaringsgerichte technieken: imaginaire rescripting via verbeelding wordt wel aan de behoeften van het kind voldaan Toegang tot het gekwetste kind De therapeut gaat in dialoog met de modus in het kader van limited reparenting - Mag ik met de klein, gekwetste... praten - Troost, steun en bescherming bieden - Ondersteuning tegenover andere innerlijke en uiterlijke advizeurs / doordrijvers - Onderzoeken van de behoeften: wat heeft... nodig? Werken met het boze kind Imaginatie met rescripting Differentiatie boze kind, boze beschermer, aanvallende modus Boze kind wordt geholpen in het op een goede manier uiten van zijn gevoelens en opkomen voor eigen behoeften(vaak beangstigend voor ado observeren van onderliggende toon, gevoel, houding,...) Boze beschermer/aanvaller wordt erkend, maar begrensd. 14

15 Doel imaginatie IR Stoppen van verkeerd gedrag ouder/ander Recht doen of wraak nemen Steun en veiligheid bieden aan het kind Ontschuldigen van het kind Rechten van het kind verwoorden Andere conclusie op schemaniveau Imaginatie met rescripting Vier variaties: 1. De therapeut rescript 2. De cliënt rescript, met hulp van therapeut 3. De cliënt rescript, met hulp van anderen 4. De cliënt rescript zelf Werken met de kritische kant Meerstoelentechniek met de kritische kant Nodig de kritische kant uit op een stoel te gaan zitten. Complementair aan de kritische kant is er ook de gekwetste kant. Geef deze ook een stoel Laat de kritische kant even aan het woord of verwoord ev. zelf wat die zegt (je kan ACHTER de straffende stoel staan. Zeg duidelijk wat je vindt van deze kant (dat die de kleine. niet helpt, haar pijn doet,.) en dat jij het opneemt voor KK 15

16 Meerstoelentechniek met de kritische kant Check regelmatig hoe het met KK gaat Vraag ook hoe de ouder zou reageren Blijf doorgaan tot KK zich veilig voelt Verderop in de therapie kan de eigen GA het overnemen. Werken met copingmodi Werken met copingmodi 1. Door disfunctionele coping heen gaan of coping omzeilen 2. Geef kwetsbare kind wat het nodig heeft 3. Kritische en veeleisende boodschappen wegnemen 4. Boze kind modus reguleren 5. Gezonde grenzen voor impulsieve kind 6. Verder ontwikkelen gezonde jongere en blije kind Werken met de coping: stoelentechniek Identificeren van de modi (voorafgaand) dmv modusmodel, tekeningen, materiaal Opstellen van een lege stoel: wil meer contact krijgen met..., is misschien vreemd, wil je het gewoon proberen? Th. neemt ev. zelf de rol over van de disfunctionele modus met alle gedachten, gevoelen, gedragingen,... die bij de modus horen. Th. neemt terug de rol van volwassene en bekijkt het met ado: wat denk je? Wat zien anderen dan? Voor- en nadelen van de copingmodus, waarbij zeker de modus als overlevingsstrategie benoemd wordt. Aandacht voor het gekwetste kind Let op: soms heeft de jongere deze nodig omdat ze nog steeds in de moeilijke situatie zitten. Kijken wanneer hij wel kan ingezet worden en hem kan helpen 16

17 Stoelentechniek Th. neemt terug de rol van volwassene en bekijkt het met ado: wat denk je? Wat zien anderen dan? Voor- en nadelen van de copingmodus, waarbij zeker de modus als overlevingsstrategie benoemd wordt. Aandacht voor het gekwetste kind Let op: soms heeft de jongere deze nodig omdat ze nog steeds in de moeilijke situatie zitten. Kijken wanneer hij wel kan ingezet worden en hem kan helpen Oefening stoelentechniek Identificeer de twee modi (beschermende en kwetsbare kant) Zet de twee modi in twee stoelen Laat de twee modi met elkaar praten (therapeut ondersteunt, coacht, maakt groter/kleiner) Functie van beschermende kant wordt gevalideerd als overlevingsstrategie Therapeut ondersteunt kwetsbare kant door aan te geven dat het ruimte wil en dat daarvoor de beschermende kant opzij kan gaan. Wie/wat is de gezonde kant Werken met de gezonde kant Dat deel in jezelf dat weet wat goed voor je is, waar je blij mee bent,. Het is als het ware een soort helikopter, die mee kijkt naar de verschillende kant in ons (integrerend) Hoe sterker positieve boodschappen van de omgeving zijn geïntegreerd (good object), hoe sterker die gezonde adolescent 17

18 Wat doet de gezonde kant Spreekt de kritische kant aan en neemt het op voor het eigen gekwetste kind en dus voor de client zelf Zet disfunctionele copingkanten opzij indien nodig. Copingkanten zijn belangrijk en zijn goed om in te zetten. De GK schat in in welke mate je je kan openstellen en wanneer het ook goed is om je af te sluiten. Ondersteunt, troost, verdraagt, geeft aandacht aan de kwetsbare kindkanten. Begrenst impulsieve en boze kanten en komt op een gepaste manier op voor eigen behoeften Werken met de GA Geef veel aandacht aan de gedragingen, gedachten, gevoelens, lichamelijke gewaarwordingen,. van de GA (alles wat we aandacht geven wordt groter). Als GA in de kamer aanwezig is, kan je alles gaan ontdekken wat in GA aanwezig is: hoe/waar voel je die? Hoe denkt die? Wat zegt die?... Werken met GA Specifieke oefeningen, die GA versterken (emotieregulatieoefeningen windows of tolerance) - symbool uitzoeken voor GA/transitioneel object - grensoefeningen - veilige plek/imaginatieoefening - mindfulness oefeningen, ademhaling, aarding - werken met interne resources (gevoelens, gedragingen, die er ergens al zijn en kunnen worden ingezet) - hulp, steun vragen 18

Schematherapie. Algemene concepten. Mieke Boots

Schematherapie. Algemene concepten. Mieke Boots Schematherapie Algemene concepten Mieke Boots 1. INLEIDING 1.1. Definitie Schematherapie is een integratieve therapievorm die elementen combineert uit verschillende therapeutische stromingen (leer-, cognitieve

Nadere informatie

Schematherapie Doel Definitie Ontstaan schematherapie (2) 21/12/17 1. INLEIDING Ontstaan schematherapie (1)

Schematherapie Doel Definitie Ontstaan schematherapie (2) 21/12/17 1. INLEIDING Ontstaan schematherapie (1) Schematherapie 1. INLEIDING Algemene concepten Mieke Boots 1.1. Definitie Schematherapie is een integratieve therapievorm die elementen combineert uit verschillende therapeutische stromingen (leer-, cognitieve

Nadere informatie

21/12/17. Schematherapie. Algemene concepten. Mieke Boots 1. INLEIDING

21/12/17. Schematherapie. Algemene concepten. Mieke Boots 1. INLEIDING Schematherapie Algemene concepten Mieke Boots 1. INLEIDING 1 1.1. Definitie Schematherapie is een integratieve therapievorm die elementen combineert uit verschillende therapeutische stromingen (leer-,

Nadere informatie

Imaginaire rescripting in groepsschematherapie voor BPS. Guido Sijbers en Rosi Reubsaet

Imaginaire rescripting in groepsschematherapie voor BPS. Guido Sijbers en Rosi Reubsaet Imaginaire rescripting in groepsschematherapie voor BPS Guido Sijbers en Rosi Reubsaet Programma Introductie Theorie Rollenspel (presenteren en zelf oefenen) Afronding en evaluatie 2 Korte inleiding (groeps)schematherapie

Nadere informatie

Meerstoelen techniek. Remco van der Wijngaart

Meerstoelen techniek. Remco van der Wijngaart Meerstoelen techniek Remco van der Wijngaart Agenda - Opfrissen kennis - -Stoelen ter diagnostiek -Fine tuning stoelentechniek; herkennen valkuilen -Copingmodi: sterke Onthechte Beschermer en Overcompenserende

Nadere informatie

Modusgerichte speltherapie. Schematherapie in spel en beelden

Modusgerichte speltherapie. Schematherapie in spel en beelden Modusgerichte speltherapie Schematherapie in spel en beelden Wat is modusgerichte speltherapie? Speltherapie vanuit de principes van de schematherapie De therapeutische relatie staat centraal: limited

Nadere informatie

Schematherapie bij persoonlijkheidsstoornissen en verslaving. Tineke van der Linden GGz Breburg

Schematherapie bij persoonlijkheidsstoornissen en verslaving. Tineke van der Linden GGz Breburg Schematherapie bij persoonlijkheidsstoornissen en verslaving Tineke van der Linden GGz Breburg Tineke van der Linden Gz-psycholoog in opleiding tot specialist Schematherapeut Cognitief gedragstherapeut

Nadere informatie

Agenda. Meerstoelen techniek. Meerstoelentechniek: opfrissen. Wanneer? Stoelentechniek vervolg. Start meerstoelentechniek

Agenda. Meerstoelen techniek. Meerstoelentechniek: opfrissen. Wanneer? Stoelentechniek vervolg. Start meerstoelentechniek Agenda Meerstoelen techniek Remco van der Wijngaart Dag 1 Opfrissen kennis Stoelen ter diagnostiek Copingmodi: sterke Onthechte Beschermer Fine tuning stoelentechniek; herkennen valkuilen Straffende oudermodus

Nadere informatie

Agenda. Meerstoelen techniek. Meerstoelentechniek: opfrissen Remco van der Wijngaart

Agenda. Meerstoelen techniek. Meerstoelentechniek: opfrissen Remco van der Wijngaart Meerstoelen techniek Remco van der Wijngaart Agenda Dag 1 Opfrissen kennis Stoelen ter diagnostiek Copingmodi: sterke Onthechte Beschermer Fine tuning stoelentechniek; herkennen valkuilen Straffende oudermodus

Nadere informatie

Herkennen van en omgaan met overcompenserende modi

Herkennen van en omgaan met overcompenserende modi Herkennen van en omgaan met overcompenserende modi Maria Rocher en Odette Brand-de Wilde. 1 Inhoud Modus model Het identificeren van overcompenserende modi die jij lastig vindt Oefenen van limit setten

Nadere informatie

Workshop: Groepsschematherapie: tegengif bieden aan verslaving. Werken met modi: praten, voelen, doen.

Workshop: Groepsschematherapie: tegengif bieden aan verslaving. Werken met modi: praten, voelen, doen. Workshop: Groepsschematherapie: tegengif bieden aan verslaving. Werken met modi: praten, voelen, doen. FPC de Oostvaarderskliniek & Victas Philip Jonkers, Psychotherapeut OVK Thecla van Meer - Doll, GZ-psycholoog

Nadere informatie

Casusconceptualisatie formulier

Casusconceptualisatie formulier Casusconceptualisatie formulier Naam therapeut. Datum: mei 2018 Initialen cliënte T. 17 jaar Korte omschrijving van de cliënt (zoals: leeftijd, huidige relaties en bezigheden, kinderen en enkele belangrijke

Nadere informatie

Programma cursus. Programma cursus. Schematherapie voor Cluster-C Persoonlijkeidsstoornissen. H. van Genderen 1. Gezonde Volwassene

Programma cursus. Programma cursus. Schematherapie voor Cluster-C Persoonlijkeidsstoornissen. H. van Genderen 1. Gezonde Volwassene Schematherapie voor Cluster-C Persoonlijkeidsstoornissen Hannie van Genderen Remco van der Wijngaart H. van Genderen 1 H. van Genderen 2 H. van Genderen 3 H. van Genderen 4 Programma cursus Dag 1 Casusconceptualisatie

Nadere informatie

Schematherapie voor Cluster-C Persoonlijkeidsstoornissen

Schematherapie voor Cluster-C Persoonlijkeidsstoornissen Schematherapie voor Cluster-C Persoonlijkeidsstoornissen Hannie van Genderen Remco van der Wijngaart H. van Genderen 1 H. van Genderen 2 H. van Genderen 3 H. van Genderen 4 H. van Genderen 1 Programma

Nadere informatie

Schematherapie voor Cluster-C Persoonlijkeidsstoornissen

Schematherapie voor Cluster-C Persoonlijkeidsstoornissen Schematherapie voor Cluster-C Persoonlijkeidsstoornissen Hannie van Genderen Remco van der Wijngaart H. van Genderen 1 H. van Genderen 2 H. van Genderen 3 H. van Genderen 4 Programma cursus Dag 1 Casusconceptualisatie

Nadere informatie

Schematherapie voor Cluster-C Persoonlijkeidsstoornissen

Schematherapie voor Cluster-C Persoonlijkeidsstoornissen Schematherapie voor Cluster-C Persoonlijkeidsstoornissen Hannie van Genderen Remco van der Wijngaart H. van Genderen 1 H. van Genderen 2 H. van Genderen 3 H. van Genderen 4 H. van Genderen 1 Programma

Nadere informatie

Schematherapie voor Cluster-C Persoonlijkeidsstoornissen

Schematherapie voor Cluster-C Persoonlijkeidsstoornissen Schematherapie voor Cluster-C Persoonlijkeidsstoornissen Hannie van Genderen Remco van der Wijngaart H. van Genderen 1 H. van Genderen 2 H. van Genderen 3 H. van Genderen 1 H. van Genderen 4 Programma

Nadere informatie

Schematherapie voor Cluster-C Persoonlijkeidsstoornissen

Schematherapie voor Cluster-C Persoonlijkeidsstoornissen Schematherapie voor Cluster-C Persoonlijkeidsstoornissen Hannie van Genderen Remco van der Wijngaart H. van Genderen 1 H. van Genderen 2 H. van Genderen 1 H. van Genderen 3 H. van Genderen 4 H. van Genderen

Nadere informatie

Therapy Adherence Scale (Therapie-trouw schaal) voor Schematherapie bij de Borderline Persoonlijkheidsstoornis.

Therapy Adherence Scale (Therapie-trouw schaal) voor Schematherapie bij de Borderline Persoonlijkheidsstoornis. Therapy Adherence Scale (Therapie-trouw schaal) voor Schematherapie bij de Borderline Persoonlijkheidsstoornis. Beoordelaar: Datum: Naam beoordeelde therapeut: Naam/nummer beoordeeld fragment: Indien niet

Nadere informatie

Het kind in de ouder Werken met schema s en modi bij ouders

Het kind in de ouder Werken met schema s en modi bij ouders Het kind in de ouder Werken met schema s en modi bij ouders Mieke Boots Marian Bloklad Programma Wat is ouderschematherapie? Basishouding therapeut Casusconceptualisatie Interventies schema/modi ouders(

Nadere informatie

Het kind in de ouder. Programma. 2. Definiëring ouderschematherapie (1) 1. Ouderschematherapie 9/04/18

Het kind in de ouder. Programma. 2. Definiëring ouderschematherapie (1) 1. Ouderschematherapie 9/04/18 Programma Het kind in de ouder Werken met schema s en modi bij ouders Mieke Boots Marian Bloklad Wat is ouderschematherapie? Basishouding therapeut Casusconceptualisatie Interventies schema/modi ouders(

Nadere informatie

Programma. Boze modi: varianten Hanteren van Boze Modi in Schematherapie. Leren herkennen en onderscheiden boze modi

Programma. Boze modi: varianten Hanteren van Boze Modi in Schematherapie. Leren herkennen en onderscheiden boze modi Hanteren van Boze Modi in Schematherapie Remco van der Wijngaart, Supervisor schematherapie, vice president ISST Dag 1 Leren herkennen van de verschillende boze modi Algemene strategieen in hanteren boosheid

Nadere informatie

Programma. Boze modi: varianten Hanteren van Boze Modi in Schematherapie. Remco van der Wijngaart, Kind modi Boze Kind, Razende Kind

Programma. Boze modi: varianten Hanteren van Boze Modi in Schematherapie. Remco van der Wijngaart, Kind modi Boze Kind, Razende Kind Hanteren van Boze Modi in Schematherapie Remco van der Wijngaart, Supervisor schematherapie, vice president ISST Programma Dag 1 Leren herkennen van de verschillende boze modi Algemene strategieen in hanteren

Nadere informatie

Programma. Hanteren van Boze Modi in Schematherapie Wanneer je eigen schema s in de weg zitten

Programma. Hanteren van Boze Modi in Schematherapie Wanneer je eigen schema s in de weg zitten Remco van der Wijngaart, Hanteren van Boze Modi in Schematherapie Supervisor schematherapie, vice president ISST Wanneer je eigen schema s in de weg zitten -> Vaak intefereren de schema s en modi van de

Nadere informatie

Boze modi: varianten. Programma. Hanteren van Boze Modi in Schematherapie. Wanneer je eigen schema s in de weg zitten

Boze modi: varianten. Programma. Hanteren van Boze Modi in Schematherapie. Wanneer je eigen schema s in de weg zitten Remco van der Wijngaart, Hanteren van Boze Modi in Schematherapie Supervisor schematherapie, vice president ISST Wanneer je eigen schema s in de weg zitten -> Vaak intefereren de schema s en modi van de

Nadere informatie

Boze modi: varianten. Programma. Differentiëren boze modi: Hanteren van Boze Modi in Schematherapie. Leren herkennen en onderscheiden boze modi

Boze modi: varianten. Programma. Differentiëren boze modi: Hanteren van Boze Modi in Schematherapie. Leren herkennen en onderscheiden boze modi Remco van der Wijngaart, Hanteren van Boze Modi in Schematherapie Supervisor schematherapie, vice president ISST Wanneer je eigen schema s in de weg zitten -> Vaak intefereren de schema s en modi van de

Nadere informatie

Contact met het gekwetste kind

Contact met het gekwetste kind Contact met het gekwetste kind De emoties van het gekwetste kind Ermee werken in het nu, wat er zich NU afspeelt in de kamer, als reactie op iets wat gebeurt, verteld wordt, Ze zijn authentiek, als th.

Nadere informatie

Hanteren van Boze Modi in Schematherapie. Supervisor schematherapie, vice president ISST. Programma

Hanteren van Boze Modi in Schematherapie. Supervisor schematherapie, vice president ISST. Programma Hanteren van Boze Modi in Schematherapie Remco van der Wijngaart, Supervisor schematherapie, vice president ISST Programma Dag 1 Leren herkennen van de verschillende boze modi Algemene strategieen in hanteren

Nadere informatie

Hanteren van Boze Modi in Schematherapie

Hanteren van Boze Modi in Schematherapie Remco van der Wijngaart, Hanteren van Boze Modi in Schematherapie Supervisor schematherapie, vice president ISST Wanneer je eigen schema s in de weg zitten -> Vaak intefereren de schema s en modi van de

Nadere informatie

ERVAREN DOE JE MET HET LICHAAM

ERVAREN DOE JE MET HET LICHAAM ERVAREN DOE JE MET HET LICHAAM DAN ONTVOUWT ZICH BETEKENIS Schematherapie Pessotherapie EMDR 3 manieren om het verleden toegankelijk te maken Doel: realistisch perspectief op de werkelijkheid Lichamelijke

Nadere informatie

schema therapie stap voor stap Remco van der Wijngaart Hannie van Genderen

schema therapie stap voor stap Remco van der Wijngaart Hannie van Genderen schema therapie stap voor stap Remco van der Wijngaart Hannie van Genderen Schematherapie Inleiding Schematherapie is een integratieve vorm van psychotherapie ontwikkeld door Jeffrey Young. Schematherapie

Nadere informatie

Mogelijke modi. Narcistische PS Agenda. Narcistische PS-DSM V. Narcistische PS-DSM V. Schematherapie bij Narcisme

Mogelijke modi. Narcistische PS Agenda. Narcistische PS-DSM V. Narcistische PS-DSM V. Schematherapie bij Narcisme Schematherapie bij Narcisme Remco van der Wijngaart Agenda -Uitgangspunten schematherapie -Conceptualisatie van de Narcistische PS -Zelfverheerlijker-Empathische confrontatie -Zelfverheerlijker-Grenzen

Nadere informatie

Schematherapie voor Cluster C. Anoek Weertman a.weertman@gmail.com

Schematherapie voor Cluster C. Anoek Weertman a.weertman@gmail.com Schematherapie voor Cluster C Anoek Weertman a.weertman@gmail.com Kernpunten (SFT) cluster C 1. Contact leren maken met gevoelens en behoeften middels experiëntiële technieken; 2. Gedragsverandering noodzakelijk

Nadere informatie

Beoordeel de twee vas-schalen. Indien niet van toepassing omcirkel: A. In hoeverre waren bovenstaande methoden en technieken op z n plaats?

Beoordeel de twee vas-schalen. Indien niet van toepassing omcirkel: A. In hoeverre waren bovenstaande methoden en technieken op z n plaats? Schaal voor therapietrouw en competentie van de therapeut (NL) (Afgeleid van de Therapy Adherence and Competence Scale voor Schema Focused Therapie voor de Borderline Persoonlijkheidsstoornis) Jeffrey

Nadere informatie

Het kind in de ouder Werken met schema s en modi bij ouders

Het kind in de ouder Werken met schema s en modi bij ouders Het kind in de ouder Werken met schema s en modi bij ouders Mieke Boots Marian Blokland 1. Ouderschematherapie Nog weinig rondom gepubliceerd of onderzocht een taal erbij vanuit de Transactionele Analyse

Nadere informatie

Schemagerichte groepstherapie Scelta Nijmegen

Schemagerichte groepstherapie Scelta Nijmegen Schemagerichte groepstherapie Scelta Nijmegen Informatie voor cliënten Inleiding Schemagerichte therapie is ontworpen voor cliënten met diverse, al lange tijd bestaande emotionele problemen, waarbij ervan

Nadere informatie

Zelfbeschadiging; wat kun jij doen om te helpen?

Zelfbeschadiging; wat kun jij doen om te helpen? Zelfbeschadiging; wat kun jij doen om te helpen? Familie of naaste zijn van iemand die zichzelf beschadigt kan erg moeilijk zijn. Iemand van wie je houdt doet zichzelf pijn en het lijkt alsof je niks kunt

Nadere informatie

Schematherapie voor persoonlijkheidsstoornissen

Schematherapie voor persoonlijkheidsstoornissen Schematherapie voor persoonlijkheidsstoornissen Remco van der Wijngaart Hélène Bögels dag 1 Historie en huidige situatie 2 1 dag 1 Casusconceptualisatie Inleiding schema s, copingstrategieën Imaginatie

Nadere informatie

Schematherapie voor persoonlijkheidsstoornissen. dag Historie 1 en huidige. dag 1. situatie Inleiding schema s, copingstrategieën

Schematherapie voor persoonlijkheidsstoornissen. dag Historie 1 en huidige. dag 1. situatie Inleiding schema s, copingstrategieën Schematherapie voor persoonlijkheidsstoornissen dag Historie 1 en huidige situatie Remco van der Wijngaart Hélène Bögels 2 dag 1 Casusconceptualisatie Inleiding schema s, copingstrategieën Imaginatie en

Nadere informatie

Schematherapie bij zelfverwonding en suïcidaliteit

Schematherapie bij zelfverwonding en suïcidaliteit Schematherapie bij zelfverwonding en suïcidaliteit Limited reparenting op het scherpst van de snee Door Griet Lucas & Sophie Pollock Presentatie AV, 28/05/2018 Vaststelling Prevalentie is hoog en dit bij

Nadere informatie

Schematherapie (ST) voor jongeren

Schematherapie (ST) voor jongeren Schematherapie (ST) voor jongeren 1 2 Voor wie is ST? Schematherapie (ST) is ontwikkeld voor het behandelen van complexe problematiek, die vergroeid is met de persoonlijkheid van de jongere. Jongeren met

Nadere informatie

Schematherapie voor persoonlijkheidsstoornissen. dag Historie 1 en huidige. opzet cursus. dag 1. situatie

Schematherapie voor persoonlijkheidsstoornissen. dag Historie 1 en huidige. opzet cursus. dag 1. situatie Schematherapie voor persoonlijkheidsstoornissen dag Historie 1 en huidige situatie Remco van der Wijngaart Hélène Bögels 2 dag 1 Casusconceptualisatie Inleiding schema s, copingstrategieën Imaginatie en

Nadere informatie

SCHerp Deeltijd Voor wie? Hoe? Waar en wanneer?

SCHerp Deeltijd Voor wie? Hoe? Waar en wanneer? SCHerp Deeltijd In SCHerp Deeltijd combineren we schematherapie (SCH) met cognitieve gedragstherapie (Exposure en ResponsPreventie). Zie de bijlage voor meer uitleg over schematherapie, exposure en responspreventie.

Nadere informatie

Schematherapie voor persoonlijkheidsstoornissen

Schematherapie voor persoonlijkheidsstoornissen Een ding heb ik in die acht jaar therapie wel geleerd Je kunt het beste je moeder van alles de schuld geven 1 Schematherapie voor persoonlijkheidsstoornissen Hannie van Genderen Hélène Bögels Remco van

Nadere informatie

Een ding heb ik in die acht jaar therapie wel geleerd Je kunt het beste je moeder van alles de schuld geven. H. van Genderen

Een ding heb ik in die acht jaar therapie wel geleerd Je kunt het beste je moeder van alles de schuld geven. H. van Genderen Een ding heb ik in die acht jaar therapie wel geleerd Je kunt het beste je moeder van alles de schuld geven 1 Schematherapie voor persoonlijkheidsstoornissen Hannie van Genderen Hélène Bögels Remco van

Nadere informatie

Algemene folder - schemagerichte groepstherapie

Algemene folder - schemagerichte groepstherapie In deze folder wordt uitgelegd wat schemagerichte therapie is en hoe er in groepstherapie mee wordt gewerkt. Het kan zijn dat u zich na het lezen van deze informatie afvraagt of deze therapie voor u de

Nadere informatie

Programma workshop. Van slachtoffer naar dader: Inleiding. Inleiding. Danny (1) Schematherapie in de tbs-kliniek

Programma workshop. Van slachtoffer naar dader: Inleiding. Inleiding. Danny (1) Schematherapie in de tbs-kliniek Programma workshop Van slachtoffer naar dader: Schematherapie in de tbs-kliniek Inleiding Uitleg Schematheorie a.d.h.v. casus Schematherapie in de tbs-praktijk Onderzoeksresultaten RCT Groepsimaginatie

Nadere informatie

Theoretische beschouwing

Theoretische beschouwing 5 Theoretische beschouwing.1 Schematherapie voor persoonlijkheidsproblematiek 6. Overeenkomsten en verschillen tussen schematherapie en cognitieve gedragstherapie voor As II 8 Bohn Stafleu van Loghum,

Nadere informatie

Meer regie over de therapie Werken met fases

Meer regie over de therapie Werken met fases Meer regie over de therapie Werken met fases Rosi Reubsaet klinisch psycholoog, psychotherapeut supervisor Schematherapie, VGCT mede-oprichter Academie voor Schematherapie mede-oprichter Huis voor Schematherapie

Nadere informatie

Schema Therapie bij patiënten met een hoge mate van psychopathie. Wiley-Blackwell. Teun Bus GZ-psycholoog/Psychotherapeut

Schema Therapie bij patiënten met een hoge mate van psychopathie. Wiley-Blackwell. Teun Bus GZ-psycholoog/Psychotherapeut ANTISOCIALE PROBLEMATIEK: ER IS MEER MOGELIJK DAN U DENKT s Hertogenbosch -Rosmalen 4 december 2015 Schema Therapie bij patiënten met een hoge mate van psychopathie Wiley-Blackwell Teun Bus GZ-psycholoog/Psychotherapeut

Nadere informatie

Voorjaarsworkshop VGCt. Modi en schema's in groepen

Voorjaarsworkshop VGCt. Modi en schema's in groepen Voorjaarsworkshop VGCt Modi en schema's in groepen Eelco Muste Nynke Tuin Zwolle, 12 april 2013 Wat komt aan bod? Introductie naar aanleiding van casus Korte uitleg over schematherapie Oefenen in de groep

Nadere informatie

Dag 1. Ontstaan schema s. Opsporen schema s copingstrategieën en modi. Kennismaken. literatuur. Schematherapie voor persoonlijkheidsstoornissen

Dag 1. Ontstaan schema s. Opsporen schema s copingstrategieën en modi. Kennismaken. literatuur. Schematherapie voor persoonlijkheidsstoornissen literatuur Schematherapie voor sen Hannie van Genderen Hélène Bögels Remco van der Wijngaart 1 2 Dag 1 Kennismaken Bespreken wie je bent en waar je werkt Wat zijn de belangrijkste knelpunten bij het maken

Nadere informatie

Dag 1. Schematherapie voor persoonlijkheidsstoornissen. literatuur. Hannie van Genderen Hélène Bögels Remco van der Wijngaart. H.

Dag 1. Schematherapie voor persoonlijkheidsstoornissen. literatuur. Hannie van Genderen Hélène Bögels Remco van der Wijngaart. H. Schematherapie voor persoonlijkheidsstoornissen Hannie van Genderen Hélène Bögels Remco van der Wijngaart 1 literatuur 2 Dag 1 3 1 Kennismaken Bespreken wie je bent en waar je werkt Wat zijn de belangrijkste

Nadere informatie

Schematherapie voor persoonlijkheidsstoornissen

Schematherapie voor persoonlijkheidsstoornissen Schematherapie voor persoonlijkheidsstoornissen Hannie van Genderen Hélène Bögels Remco van der Wijngaart 1 literatuur 2 1 Dag 1 3 Kennismaken Bespreken wie je bent en waar je werkt Wat zijn de belangrijkste

Nadere informatie

Schematherapie voor persoonlijkheidsstoornissen

Schematherapie voor persoonlijkheidsstoornissen Schematherapie voor persoonlijkheidsstoornissen Hannie van Genderen Hélène Bögels Remco van der Wijngaart 1 literatuur 2 Dag 1 3 Kennismaken Bespreken wie je bent en waar je werkt Wat zijn de belangrijkste

Nadere informatie

Dag 1. Kennismaken. literatuur. Schematherapie voor persoonlijkheidsstoornissen. Bespreken wie je bent en waar je werkt

Dag 1. Kennismaken. literatuur. Schematherapie voor persoonlijkheidsstoornissen. Bespreken wie je bent en waar je werkt literatuur Schematherapie voor persoonlijkheidsstoornissen Hannie van Genderen Hélène Bögels Remco van der Wijngaart 1 2 Dag 1 Kennismaken Bespreken wie je bent en waar je werkt Wat zijn de belangrijkste

Nadere informatie

Wij behandelen mensen poliklinisch, dat betekent dat je naar ons toe komt voor de hulp. Een enkele keer kan het zijn dat wij op huisbezoek komen.

Wij behandelen mensen poliklinisch, dat betekent dat je naar ons toe komt voor de hulp. Een enkele keer kan het zijn dat wij op huisbezoek komen. Wie zijn wij? Het team van AltraCura Behandeling biedt hulp aan mensen met leermoeilijkheden en psychische problemen. Wij willen graag een goede behandeling bieden, daarom onderzoeken wij samen met jou

Nadere informatie

Kliniek: SCHerp Voor wie Hoe?

Kliniek: SCHerp Voor wie Hoe? Kliniek: SCHerp In de klinische SCHerp behandeling combineren we schematherapie (SCH) met cognitieve gedragstherapie (Exposure en ResponsPreventie). Zie de bijlage voor meer uitleg over schematherapie,

Nadere informatie

Schema therapie voor depressie. Remco van der Wijngaart

Schema therapie voor depressie. Remco van der Wijngaart Schema therapie voor depressie Remco van der Wijngaart Waarom ST voor depressie? CGT is effectief maar slechts 40-50% herstelt volledig in een eerste behandeling 5-20% van de patienten ontwikkelt een chronische

Nadere informatie

Ronald van Assen. Een ervaringsverhaal. 40 dagen, 40 angsten Uitgeverij Tobi Vroegh 1e druk Ronald van Assen ISBN

Ronald van Assen. Een ervaringsverhaal. 40 dagen, 40 angsten Uitgeverij Tobi Vroegh 1e druk Ronald van Assen ISBN 1 Ronald van Assen 40 dagen, 40 angsten Uitgeverij Tobi Vroegh 1e druk 2014 Ronald van Assen ISBN 978-9-07876-142-6 redactie: Jan Matse correctie: Hella de Groot grafisch ontwerp: Robert Nieman www.tobivroegh.nl

Nadere informatie

Winning without losing!

Winning without losing! Winning without losing! Self-care for the (Schema-)therapist Hélène Bögels & Hannie van Genderen Supervisor VSt en VGCt Hannie vraagt Hélène.. Juli 2103 Volkskrant Deense ondernemer en auteur werkte 80

Nadere informatie

Helpers & Helden Groepsmodule Schemagerichte Therapie bij LVB

Helpers & Helden Groepsmodule Schemagerichte Therapie bij LVB Helpers & Helden Groepsmodule Schemagerichte Therapie bij LVB Karin Frijters Klinisch Psycholoog kfrijters@trajectum.info Nicole Strijbos Beeldend Therapeut NStrijbos@derooysewissel.nl Opdrachtgever en

Nadere informatie

Een ding heb ik in die acht jaar therapie wel geleerd Je kunt het beste je moeder van alles de schuld geven. H. van Genderen

Een ding heb ik in die acht jaar therapie wel geleerd Je kunt het beste je moeder van alles de schuld geven. H. van Genderen Een ding heb ik in die acht jaar therapie wel geleerd Je kunt het beste je moeder van alles de schuld geven 1 Schematherapie voor persoonlijkheidsstoornissen Remco van der Wijngaart 2 Dag 1 6 Kennismaken

Nadere informatie

Overzicht Groepsaanbod. Mindfulness Chronische pijn Instapgroep Kerngroep SOVA Weerbaarheid Angst en depressie

Overzicht Groepsaanbod. Mindfulness Chronische pijn Instapgroep Kerngroep SOVA Weerbaarheid Angst en depressie Overzicht Groepsaanbod Mindfulness Chronische pijn Instapgroep Kerngroep SOVA Weerbaarheid Angst en depressie Waarom een groep of cursus? Waarom in een groep? Het kan zijn dat je het zelf prettiger vindt

Nadere informatie

Dag 1. Definitie schema: Schema-vorming. Verschil as I - as II. Schematherapie voor persoonlijkheidsstoornissen

Dag 1. Definitie schema: Schema-vorming. Verschil as I - as II. Schematherapie voor persoonlijkheidsstoornissen Schematherapie voor persoonlijkheidsstoornissen Dag 1 Hannie van Genderen Hélène Bögels Remco van der Wijngaart 1 2 Definitie schema: Kennisstructuur ontstaan in de (vroege) jeugd, die tot uiting komt

Nadere informatie

Dag 1. Definitie schema: Schematherapie voor persoonlijkheidsstoornissen

Dag 1. Definitie schema: Schematherapie voor persoonlijkheidsstoornissen Schematherapie voor persoonlijkheidsstoornissen Hannie van Genderen Hélène Bögels Remco van der Wijngaart 1 Dag 1 2 Definitie schema: Kennisstructuur ontstaan in de (vroege) jeugd, die tot uiting komt

Nadere informatie

Schematherapie voor persoonlijkheidsstoornissen Hannie van Genderen Hélène Bögels Remco van der Wijngaart H. van Genderen Dag 1 H.

Schematherapie voor persoonlijkheidsstoornissen Hannie van Genderen Hélène Bögels Remco van der Wijngaart H. van Genderen Dag 1 H. Schematherapie voor persoonlijkheidsstoornissen Hannie van Genderen Hélène Bögels Remco van der Wijngaart 1 Dag 1 2 1 Definitie schema: Kennisstructuur ontstaan in de (vroege) jeugd, die tot uiting komt

Nadere informatie

Dag 1. Definitie schema: Schematherapie voor persoonlijkheidsstoornissen

Dag 1. Definitie schema: Schematherapie voor persoonlijkheidsstoornissen Schematherapie voor persoonlijkheidsstoornissen Dag 1 Hannie van Genderen Hélène Bögels Remco van der Wijngaart 1 2 Definitie schema: Kennisstructuur ontstaan in de (vroege) jeugd, die tot uiting komt

Nadere informatie

Schematherapie voor persoonlijkheidsstoornissen

Schematherapie voor persoonlijkheidsstoornissen Schematherapie voor persoonlijkheidsstoornissen Hannie van Genderen Hélène Bögels Remco van der Wijngaart 1 Dag 1 2 Definitie schema: Kennisstructuur ontstaan in de (vroege) jeugd, die tot uiting komt

Nadere informatie

Individueel Traject Afdeling WORKSHOP FFZ 22 JANUARI 2019 DOOR JOLITA DE VETH EN IRENE BOS

Individueel Traject Afdeling WORKSHOP FFZ 22 JANUARI 2019 DOOR JOLITA DE VETH EN IRENE BOS Individueel Traject Afdeling WORKSHOP FFZ 22 JANUARI 2019 DOOR JOLITA DE VETH EN IRENE BOS Ontstaansgeschiedenis Justitiële Jeugdinrichtingen: vangen jongeren op en behandelen jongeren in het kader van

Nadere informatie

Schematherapie bij dubbeldiagnose

Schematherapie bij dubbeldiagnose Schematherapie bij dubbeldiagnose (verslaving & persoonlijkheidsproblematiek) Handvaten voor diagnostiek en psychotherapie Lieve De Backer & Liesbet Cornelis Afdeling 3 Broeders Alexianen Boechout Agenda

Nadere informatie

Schematherapie voor persoonlijkheidsstoornissen

Schematherapie voor persoonlijkheidsstoornissen Schematherapie voor persoonlijkheidsstoornissen Hannie van Genderen 1 Dag 1 2 Definitie schema: Kennisstructuur ontstaan in de (vroege) jeugd, die tot uiting komt in zich herhalende patronen van denken,

Nadere informatie

De schema s (overtuigingen)

De schema s (overtuigingen) Lyka UitTherapie.nl De schema s (overtuigingen) Emotioneel tekort Het gevoel niet echt de moeite waard te zijn voor anderen. Als iemand laat blijken om je te geven, komt dat gevoelsmatig niet echt aan.

Nadere informatie

Het therapeutisch gebruik van humor in de behandeling van Obsessief Compulsieve Persoonlijkheidsheidsstoornis. Guido Sijbers Remco van der Wijngaart

Het therapeutisch gebruik van humor in de behandeling van Obsessief Compulsieve Persoonlijkheidsheidsstoornis. Guido Sijbers Remco van der Wijngaart Het therapeutisch gebruik van humor in de behandeling van Obsessief Compulsieve Persoonlijkheidsheidsstoornis Guido Sijbers Remco van der Wijngaart Obsessief Compulsieve PS Kenmerken.. de eindeloze worsteling

Nadere informatie

door Michiel van Vreeswijk & Jenny Broersen

door Michiel van Vreeswijk & Jenny Broersen Groepsschematherapie In deze bijdrage gaan we in op groepsschematherapie. We besteden aan aandacht aan de vraag voor wie deze vorm van therapie geschikt is, wat het precies is, welke technieken er gebruikt

Nadere informatie

ST-supervisorencursus Dag 2

ST-supervisorencursus Dag 2 ST-supervisorencursus Dag 2 Copyright Rijkeboer & van Vreeswijk Hélène Bögels Programma dag 2: Mythes/misverstanden Gebruik van video s en rollenspel in de supervisie. Leersupervisie. Motivering bij weerstand

Nadere informatie

Schematherapie in groepen voor borderline persoonlijkheidsstoornissen

Schematherapie in groepen voor borderline persoonlijkheidsstoornissen Artikel Issue Issue / Series / Title PsychoPraktijk Issue / Series / Volume Nr 5 Issue / Date 2010 Issue / Pages / First Page Issue / Pages / Last Page Schematherapie in groepen voor borderline persoonlijkheidsstoornissen

Nadere informatie

1. Ik merk vaak dat ik probeer iets te bereiken wat op de een of andere manier op een mislukking uitloopt. -----

1. Ik merk vaak dat ik probeer iets te bereiken wat op de een of andere manier op een mislukking uitloopt. ----- Test: Je persoonlijke afweerprofiel Met de volgende test kun je bepalen welk afweermechanisme je het meest gebruikt. Iedereen gebruikt alle afweervormen, maar er bestaan verschillen in de frequentie waarmee

Nadere informatie

Les 4. Stap Drie van Innerlijke Verbinding

Les 4. Stap Drie van Innerlijke Verbinding Les 4 Stap Drie van Innerlijke Verbinding Ga op een meedogende manier de dialoog aan met uw Innerlijke Kind, om uw gedachten / valse overtuigingen te ontdekken en de gedragingen die daaruit voortvloeien,

Nadere informatie

Schematherapie voor persoonlijkheidsstoornissen

Schematherapie voor persoonlijkheidsstoornissen Een ding heb ik in die acht jaar therapie wel geleerd Je kunt het beste je moeder van alles de schuld geven 1 Schematherapie voor persoonlijkheidsstoornissen Hannie van Genderen Remco van der Wijngaart

Nadere informatie

Kliniek Ouder & Kind

Kliniek Ouder & Kind Kliniek Ouder & Kind Voor wie? Heb je last van heftige emoties zoals verdriet, somberheid, wanhoop, angst, boosheid of een wisseling van heftige emoties (dan weer blij, dan weer boos, dan weer verdrietig)

Nadere informatie

VERBINDEND GEZAG / NIEUWE AUTORITEIT EN HET ANGSTIGE OF TERUGGETROKKEN KIND. Lenny Rodenburg, 18 april 2018

VERBINDEND GEZAG / NIEUWE AUTORITEIT EN HET ANGSTIGE OF TERUGGETROKKEN KIND. Lenny Rodenburg, 18 april 2018 VERBINDEND GEZAG / NIEUWE AUTORITEIT EN HET ANGSTIGE OF TERUGGETROKKEN KIND Lenny Rodenburg, 18 april 2018 DE PRINCIPES VAN GEWELDLOOS VERZET VERTAALD NAAR: Lenny Rodenburg, 18 april 2018 Kinderen die

Nadere informatie

Schemagerichte cognitieve gedragstherapie; de groepspsychotherapievariant

Schemagerichte cognitieve gedragstherapie; de groepspsychotherapievariant Schemagerichte cognitieve gedragstherapie; de groepspsychotherapievariant 3 3.1 Schemagerichte cognitieve gedragstherapie in groepsverband De schemagerichte cognitieve gedragstherapie in groepsverband

Nadere informatie

SCHEMATHERAPIE BIJ VERSLAVING EN COMPLEX TRAUMA 6 OKTOBER 2014 KEES BIEGER

SCHEMATHERAPIE BIJ VERSLAVING EN COMPLEX TRAUMA 6 OKTOBER 2014 KEES BIEGER SCHEMATHERAPIE BIJ VERSLAVING EN COMPLEX TRAUMA 6 OKTOBER 2014 KEES BIEGER Wat is complex trauma? Theoretisch model trauma/persoonlijkheid Welke rol speelt middelengebruik? Fasering in de behandeling Indicatiestelling

Nadere informatie

Psychomotorische Therapie

Psychomotorische Therapie Expertisecentrum Psychomotorische Therapie 2 Psychomotorische Therapie (PMT) Voor wie Psychomotorische Therapie (PMT) is een behandelvorm voor mensen met psychische klachten of psychosociale problemen.

Nadere informatie

Structuur bieden aan je kinderen (10 tips)

Structuur bieden aan je kinderen (10 tips) Structuur bieden aan je kinderen (10 tips) Door Suzanne van der Star Orthopedagoog www.educadora.nl www.educadora-webshop.nl Inleiding Uit onderzoek blijkt dat er een duidelijke samenhang is tussen de

Nadere informatie

Schematherapie voor persoonlijkheidsstoornissen

Schematherapie voor persoonlijkheidsstoornissen Schematherapie voor persoonlijkheidsstoornissen Hannie van Genderen Remco van der Wijngaart Rosi Reubsaet 1 Dag 1 2 Definitie schema: Kennisstructuur ontstaan in de (vroege) jeugd, die tot uiting komt

Nadere informatie

Schematherapie voor persoonlijkheidsstoornissen

Schematherapie voor persoonlijkheidsstoornissen Schematherapie voor persoonlijkheidsstoornissen Hannie van Genderen Remco van der Wijngaart Rosi Reubsaet 1 Dag 1 2 Definitie schema: Kennisstructuur ontstaan in de (vroege) jeugd, die tot uiting komt

Nadere informatie

Mini symposium 5 leefstijlen bij sterven

Mini symposium 5 leefstijlen bij sterven Mini symposium 5 leefstijlen bij sterven Gent 25 april 2013 Opzet Opstarten Toelichting op STEM Introductie in leefstijlen bij sterven + casuïstiekbespreking Verschillen in omgaan met verdriet Afsluiting

Nadere informatie

Omgaan met emoties als opvoeder/begeleider vanuit EFT. Naar meer handelingsbekwaamheid Carl Adams Social Practice lab, AP Hogeschool 27 november 2018

Omgaan met emoties als opvoeder/begeleider vanuit EFT. Naar meer handelingsbekwaamheid Carl Adams Social Practice lab, AP Hogeschool 27 november 2018 Omgaan met emoties als opvoeder/begeleider vanuit EFT Naar meer handelingsbekwaamheid Carl Adams Social Practice lab, AP Hogeschool 27 november 2018 Wat is centraal als we naar menselijk functioneren

Nadere informatie

Een innovatief behandelprogramma voor jongeren ( jaar) Aangevuld en verrijkt met evidence en practice based methodieken

Een innovatief behandelprogramma voor jongeren ( jaar) Aangevuld en verrijkt met evidence en practice based methodieken Zomerschoolwerkhuis Het meervoudig risicomodel Van der Ploeg (2007) Omgezet in een behandelprogramma met de vier leefgebieden vrije tijd, school, werk, huis Ter verbetering van de zelfstandigheid, zelfredzaamheid

Nadere informatie

Voor welke toekomst leiden we op? Opleidersmiddag NVGP 5 februari 2015

Voor welke toekomst leiden we op? Opleidersmiddag NVGP 5 februari 2015 Voor welke toekomst leiden we op? Opleidersmiddag NVGP 5 februari 2015 Schematherapie in de groep: een uitdaging voor supervisoren! Els Loeb, klinisch psycholoog/psychotherapeut/teamleider schemagerichte

Nadere informatie

Patronen doorbreken. Negatieve gevoelens en gewoonten herkennen en veranderen. Hannie van Genderen Gitta Jacob Laura Seebauer

Patronen doorbreken. Negatieve gevoelens en gewoonten herkennen en veranderen. Hannie van Genderen Gitta Jacob Laura Seebauer Patronen doorbreken Negatieve gevoelens en gewoonten herkennen en veranderen Hannie van Genderen Gitta Jacob Laura Seebauer UITGE V E R I J NIEUW E Z I J D S Oorspronkelijke titel: Andere Wege gehen Lebensmuster

Nadere informatie

Cognitieve gedragstherapie bij borderline persoonlijkheidsstoornis: schematherapie en dialectische gedragstherapie

Cognitieve gedragstherapie bij borderline persoonlijkheidsstoornis: schematherapie en dialectische gedragstherapie Cognitieve gedragstherapie bij borderline persoonlijkheidsstoornis: schematherapie en dialectische gedragstherapie Informatie voor mensen die hun probleem willen aanpakken 2 Cognitieve gedragstherapie:

Nadere informatie

Wat kunt u verwachten? Vanaf 1990; ontwikkeling Schema Therapie. Halsteren. Behandelmodel /2012

Wat kunt u verwachten? Vanaf 1990; ontwikkeling Schema Therapie. Halsteren. Behandelmodel /2012 Wat kunt u verwachten? Cluster C podium De Do s en Don ts bij Cluster C Schematherapie door de jaren heen. Trimbos: Utrecht, 21 januari 2016 door Eelco Muste Terugblik ontwikkeling programma s en ontwikkelingen

Nadere informatie

De Inner Child meditatie

De Inner Child meditatie De Inner Child meditatie copyright Indra T. Preiss volgens Indra Torsten Preiss copyright Indra T. Preiss Het innerlijke kind Veel mensen zitten met onvervulde verlangens die hun oorsprong hebben in hun

Nadere informatie

Promotieonderzoek PTSS. Algemene karakteristieken

Promotieonderzoek PTSS. Algemene karakteristieken Promotieonderzoek Imaginaire Exposure vs Imaginaire Rescripting bij PTSS drs. Paula de Jong & drs. Mellony van Hemert Psychotherapy & Movement Copyright 2013 P&M Psychotherapie in Amsterdam PTSS Fysiek,

Nadere informatie

Workshop emotieregulatie Vlaams congres voor kinder en jeugdpsychiatrie en psychotherapie Donderdag 21 september 2017

Workshop emotieregulatie Vlaams congres voor kinder en jeugdpsychiatrie en psychotherapie Donderdag 21 september 2017 STOP4 7 programma Samen sterker Terug Op Pad Workshop emotieregulatie Vlaams congres voor kinder en jeugdpsychiatrie en psychotherapie Donderdag 21 september 2017 Kort overzicht Wat is het STOP4 7 programma?

Nadere informatie