OPLEIDINGSBEHOEFTEN VOOR DE INITIATIEVEN VOOR BESCHUT WONEN IN

Transcriptie

1 STUDIE VAN HET SOCIAAL FONDS VOOR DE GEZONDHEIDSINRICHTINGEN EN -DIENSTEN OPLEIDINGSBEHOEFTEN VOOR DE INITIATIEVEN VOOR BESCHUT WONEN IN Een studie uitgevoerd door de cel onderzoek en ontwikkeling van de vzw FE.BI in opdracht van het Sociaal Fonds FONDS GECOÖRDINEERD DOOR Samen voor vorming in de social profit

2 COLOFON Dit onderzoeksrapport is een uitgave van de vzw FE.BI en het Sociaal Fonds voor de Gezondheidsinrichtingen-en diensten. Eindredactie Kristof Dhoore Laurence Marzucco Redactiecomité Kristof Dhoore, Laurence Marzucco, Gaëlle Troukens en Patricia Vermaut, met de medewerking van leden van het beheerscomité van het Fonds. Verantwoordelijke uitgever Gaëlle Troukens Vzw FE.BI Sainctelettesquare Brussel Vormgeving

3 INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING KADER EN OORSPRONG VAN DE STUDIE DOELSTELLINGEN VAN DE STUDIE OMSCHRIJVING VAN DE RISICOGROEPEN METHODOLOGIE EXPLORERENDE GESPREKKEN FOCUSGROEPEN ANALYSE EN VOORSTELLING VAN DE RESULTATEN VOOR DE INITIATIEVEN BESCHUT WONEN VOORSTELLING VAN DE SUBSECTOR RESULTATEN...10 A. Franstalige subsector...10 Algemene opleidingsbehoeften Opleidingsbehoeften per functie... Opleidingsinhouden Opleidingsformules Begeleidingsprojecten Werkzoekenden Jongeren in deeltijds leren/deeltijds werken B. Nederlandstalige subsector...14 Algemene opleidingsbehoeften Jongere Werknemers Oudere Werknemers Opleidingsbehoeften per functie Opleidingsinhouden Opleidingsformules Begeleidingsprojecten...22 Werkzoekenden...22 Jongeren in deeltijds leren/deeltijds werken CONCLUSIE BIJLAGEN

4 INLEIDING 1. INLEIDING 1.1 KADER EN OORSPRONG VAN DE STUDIE Het Sociaal Fonds voor de Gezondheidsinrichtingen en diensten (hierna SF GID), wil de opleiding van de werknemers uit de sector aanmoedigen en ondersteunen, met een bijzondere aandacht voor personen die deel uitmaken van de risicogroepen (cf. omschrijving onder punt 1.3). De dienst Onderzoek en Ontwikkeling van de vzw FE.BI heeft, op verzoek van het beheerscomité van het SF GID, in 2014 een onderzoek uitgevoerd rond de opleidingsbehoeften voor de sector van de GID, en meer specifiek voor de volgende sectoren: Diensten voor het bloed van het Rode Kruis van België (RKB) (subsector ) Wijkgezondheidscentra (WGC) (subsector et 54) Initiatieven Beschut Wonen (IBW) (subsector et 52) Bicommunautaire gezondheidsinrichtingen-en diensten (BICO) (subsector ) Externe Diensten voor Preventie en Bescherming op het Werk (EDPBW) (subsector ) Polyklinieken (subsector ) Opmerking: de subsector van de polyklinieken werd om 2 belangrijke redenen niet in deze studie opgenomen. Enerzijds hadden wij problemen bij het identificeren van de verschillende polyklinieken, en anderzijds heeft geen enkele van de geïdentificeerde polyklinieken gevolg gegeven aan onze uitnodiging om aan de studie deel te nemen. 1.2 DOELSTELLINGEN VAN DE STUDIE De studie had als doel de identificatie van de opleidingsbehoeften van de werknemers in de instellingen, meer in het bijzonder van de werknemers die deel uitmaken van de risicogroepen. Sinds het behoefteonderzoek van 2009 zijn deze behoeften waarschijnlijk weinig veranderd. Hoewel het belangrijk is om deze hypothese al dan niet te bevestigen om ons ervan te verzekeren dat het aanbod van het SF GID nog steeds beantwoord aan de behoeften van het werkveld voldoet, werd de studie ook gebruikt om andere doelstellingen te bereiken, namelijk: De inhoud van de prioritaire opleidingsthema s beter omschrijven Een dynamiek van reflectie opstarten rond de opleidingsbehoeften binnen de instellingen Het SF GID bekender maken en de deelname van de werknemers aan de acties van het SF GID verhogen Het sensibiliseren van de instellingen en werknemers voor de thema s van opleiding en levenslang leren 2

5 INLEIDING 1.3 OMSCHRIJVING VAN DE RISICOGROEPEN Het beheerscomité van het SF GID geeft met zijn acties prioriteit aan de risicogroepen. Voor het PC 330, definiëren de CAO s van 20 april 2009 en 9 december 2013 de verschillende risicogroepen (cf. bijlage 1). Het betreft volgende categorieën: De langdurig werkzoekenden (twaalf maanden of meer) De laaggeschoolde werkloze (de werkzoekende ouder dan 18 jaar, die geen houder is van een diploma van het universitair onderwijs of van een diploma of getuigschrift van het hoger onderwijs van het lange of korte type) De gehandicapte werkzoekende De werkzoekende van minder dan 18 jaar die onderworpen is aan de deeltijdse leerplicht en die het secundaire onderwijs met volledig leerplan niet meer volgt De herintreder op de arbeidsmarkt De bestaansminimumtrekker De laaggeschoolde werknemer (de werknemer ouder dan 18 jaar, die geen houder is van een diploma van het universitair onderwijs of van een diploma of getuigschrift van het hoger onderwijs van het lange of korte type) De werknemer getroffen door collectieve afdankingen of een herstructureringsplan De werknemers waartoe het bevoegde Fonds voor Bestaanszekerheid bijzondere maatregelen heeft bepaald De werknemers van minstens 50 jaar oud die in de sector werken De werknemers van minstens 40 jaar oud die in de sector werken en bedreigd zijn met ontslag De niet-werkenden en de personen die sinds minder dan een jaar werken en niet-werkend waren op het ogenblik van hun indiensttreding De personen met een verminderde arbeidsgeschiktheid 1 1 De jongeren die nog geen 26 jaar oud zijn en opgeleid worden, hetzij in een stelsel van alternerend leren, hetzij in het kader van een individuele beroepsopleiding in een onderneming, hetzij in het kader van een instapstage. 3

6 METHODOLOGIE 2. METHODOLOGIE Deze studie werd uitgevoerd in twee fases. Eerst hebben wij met experten van elke subsector explorerende gesprekken gevoerd, om een eerste contact te hebben met de doelgroep en een eerste inschatting te maken van de opleidingsbehoeften van de werknemers. Daarna hebben wij verschillende Nederlandstalige en Franstalige discussiegroepen (focusgroepen) georganiseerd met verschillende werknemers- en/of werkgeversvertegenwoordigers van elke subsector, met de bedoeling om de opleidingsbehoeften van de werknemers van de betrokken subsectoren te identificeren. 2.1 EXPLORERENDE GESPREKKEN Deze eerste fase beoogde om sleutelinformatie te verzamelen bij experten uit de verschillende subsectoren. We wilden ons een correct beeld kunnen vormen van de situatie in termen van de activiteiten en de tewerkstelling (voorstelling van de subsector, structuur, aantal werkgevers en werknemers, aantal federaties, vaak voorkomende functies, toezichthoudende overheid, wetgeving, activiteiten, opdrachten, publiek, personeelsnormen). Ook de verplichtingen met betrekking tot opleiding, de uitdagingen, de opleidingspolitiek en praktijken en opleidingsbehoeften kwamen aan bod. 2.2 FOCUSGROEPEN Discussiegids Er werd een discussiegids (cfr. bijlage 2) opgesteld om voor elke focusgroep een zelfde werkwijze te volgen. De verschillende thema s die tijdens de focusgroepen aan bod zijn gekomen waren gebaseerd op fiches en tabellen die ontwikkeld werden om de discussie te sturen. Meer bepaald: Fiche 1: de algemene opleidingsbehoeften. Deze fiche had als doelstelling een algemeen zicht te verkrijgen op de opleidingsbehoeften van de deelnemers binnen hun instelling en/of dienst. Er werd aan de deelnemers gevraagd om maximum 5 opleidingsbehoeften op te noemen volgens een prioritaire volgorde - de eerst opgenoemde behoefte was hierbij de belangrijkste. De behoeften van de deelnemers werden gescoord volgens het volgende systeem: de belangrijkste opleidingsbehoefte (op plaats 1) kreeg 5 punten, de behoefte op plaats 2, 3 en 4 kregen respectievelijk 4, 3 en 2 punten, ten slotte kreeg de minst belangrijke opleidingsbehoefte (op plaats 5) 1 punt. Tabel 1: de specifieke opleidingsbehoeften van elke functiecategorie. De doelstelling van deze tabel was om voor verschillende functies binnen elke subsector de opleidingsbehoeften te identificeren (vb.: opleidingsbehoeften van het technisch personeel). We vroegen aan de deelnemers om in een tabel, met daarin de opgelijste opleidingsthema s van het SF GID, de opleidingsthema s aan te duiden waarvoor het voltallige personeel of zijzelf, een behoefte ervaren. Zij kregen eveneens de mogelijkheid om nieuwe opleidingsthema s voor te stellen, die niet in de lijst voorkwamen maar toch noodzakelijk waren voor de goede uitvoering van hun functie. Tot slot konden de deelnemers ook andere functies toevoegen en hiervoor opleidingsbehoeften aangeven. 4

7 METHODOLOGIE Fiche 2: de inhoud van de opleidingen. Deze fiche gaf een overzicht van de opleidingsthema s van het aanbod van het SF GID. Ze heeft de mogelijkheid gegeven aan de deelnemers om een feedback te geven over de inhoud van het kalenderaanbod van het SF GID en zowel voor de prioritaire thema s uit het subsidieaanbod als voor de nieuwe opleidingsthema s een interpretatie en inhoud voor te stellen. Fiche 3: de opleidingsformules. Deze fiche stelde de verschillende mogelijke acties van het SF GID volgens volgend schema voor: Kalenderaanbod: het SF GID organiseert opleidingen op basis van de vastgestelde behoeften voor de sector. Het zoekt opleidingsverstrekkers en stelt een kalender op met de data en plaatsen van de opleidingen. Deze opleidingen worden aan de instellingen meegedeeld via een kalender. Financieel een opleidingsproject ondersteunen dat rechtstreeks door de instelling georganiseerd wordt: het SF GID financiert opleidingen georganiseerd door de instelling wanneer deze opleidingen niet voorgesteld worden in het aanbod van het SF GID. Aan de deelnemers werd gevraagd om aan te duiden welke opleidingsformules ze verkozen voor elk opleidingsthema. De deelnemers hadden tevens de mogelijkheid om nieuwe opleidingsthema s voor te stellen en hieraan een gewenste opleidingsformule te linken. Ten slotte konden de deelnemers ook de opleidingsthema s aanduiden waarvoor geen tussenkomst van het SF GID nodig is. Fiche 4: de begeleidingsprojecten. De doelstelling van deze fiche was het identificeren van de verschillende begeleidingstype(s) waarvoor de deelnemers dachten dat er een behoefte was binnen de instelling of het team. De deelnemers hadden de mogelijkheid om de vier begeleidingstypes die voorgesteld en gefinancierd worden door het Fonds te rangschikken volgens orde van belangrijkheid (van 1 tot 4): Groepsbegeleiding/supervisie: er wordt een professionele begeleiding opgezet om de werking van een team te optimaliseren, de gehanteerde praktijken op te lossen en tot nieuwe werkmethodes te komen (teambegeleiding). Intervisie: een professionele begeleiding opgezet om werknemers (eventueel uit verschillende instellingen) met dezelfde functie hun kennis te laten uitwisselen om zo te reflecteren over de professionele praktijken en hen aan te moedigen deze te verbeteren. De deelnemers behandelen problemen die zich op de werkvloer voordoen, zoals vakinhoudelijke, technische kwesties, maar ook problemen die met het persoonlijk functioneren te maken hebben. Opmaken van een vormingsplan: een professionele begeleiding opgezet om de instelling te helpen een vormingsplan op te maken. De begeleider kan eventueel het overlegde meerjaren opleidingsplan gebruiken. 1 1 Welzijn op het werk: een professionele begeleiding opgezet rond een specifieke actie in het kader van het welzijn op het werk. Het kan gaan om veiligheid op het werk, bescherming van de gezondheid van de werknemer, psychosociale belasting veroorzaakt door het werk, ergonomie, arbeidshygiëne en verfraaiing van de werkplaatsen. 5

8 METHODOLOGIE Fiche 5: werkzoekenden. De doelstelling van deze fiche was om te evalueren of het SF GID een specifiek opleidingsaanbod moet ontwikkelen voor deze categorie behorende tot de risicogroepen (om deze personen te ondersteunen en in de betrokken sector te integreren). Om na te gaan of een specifieke opleiding moet ontwikkeld worden voor deze categorie van personen, werden er 3 vragen gesteld: Voor welk functie(s) kent uw sector aanwervingsproblemen? Voor welke functie(s) kan het SF GID opleidingsacties ondernemen om werkzoekenden in uw sector te integreren? Met welke opleidingsacties, kan het SF GID werkzoekenden ondersteunen? Bovenop deze fiches en tabel, kwamen er in de focusgroepen ook opleidingsbehoeften aan bod voor andere risicogroepen, namelijk: Jongere werknemers (jonger dan 26 jaar) Oudere werknemers (ouder dan 50 jaar) Jongeren in het systeem van deeltijds werken/deeltijds leren. Aan de deelnemers werd gevraagd om de volgende vragen te beantwoorden: Heeft uw instelling reeds een jongere aangeworven in het kader van deeltijds leren/deeltijds werken? Indien ja, is de ondersteuning van het SF GID voldoende? Zijn er andere acties van het Fonds noodzakelijk? Samenstelling van de verschillende focusgroepen De focusgroepen werden gerealiseerd met werkgevers en/of werknemersvertegenwoordigers van iedere subsector. Met uitzondering van de bicommunautaire gezondheidsinrichtingen-en diensten en externe diensten voor preventie en bescherming op het werk, waarvoor telkens tweetalige focusgroepen plaatsvonden, werden er in het algemeen voor elke subsector zowel een Nederlandstalige en Franstalige focusgroep georganiseerd. Voor de externe diensten werd er één tweetalige groep gerealiseerd met werknemersvertegenwoordigers en een andere met werkgeversvertegenwoordigers. Voor de Franstalige initiatieven voor Beschut Wonen werden er in functie van het lidmaatschap van de instellingen aan de federaties 2 focusgroepen georganiseerd. Elke focusgroep was samengesteld uit maximum 15 deelnemers. 6

9 METHODOLOGIE Onderstaande tabel herneemt de informatie m.b.t. de focusgroepen, georganiseerd in de verschillende subsectoren. FOCUS- GROEP SECTOR DATA SAMENSTELLINGEN AANTAL DEELNEMERS 1 RK (FR) 12/6/2014 van 10u tot 12u 2 RK (NL) 14 /7/2014 van 9u30 tot u 3 WGC (FR) 13/6/2014 van 13u30 tot 16u 4 WGC (NL) 9/10/2014 van 13u30 tot 16u 5 IBW (FR) groep 1 26/9/2014 van 13u30 tot 16u 6 IBW (FR) groep 2 8/9/2014 van 13u30 tot 16u 7 IBW (NL) 30/9/2014 van 13u30 tot 16u 8 BICO (NL + FR) 24/9/2014 van 10u tot 12u30 9 EDPBW (NL + FR) groep 1 10 EDPBW (NL + FR) groep 2 20//2014 van 9u30 tot 12u 3//2014 van 13u30 tot 16u Werknemers- en werkgeversvertegenwoordigers Werknemersvertegenwoordigers 8 Werknemers- en werkgeversvertegenwoordigers Werknemers- en werkgeversvertegenwoordigers Werkgeversvertegenwoordigers 7 Werkgeversvertegenwoordigers Werkgeversvertegenwoordigers 10 Werknemers- en werkgeversvertegenwoordigers Werkgeversvertegenwoordigers Werknemersvertegenwoordigers 2 7

10 ANALYSE EN VOORSTELLING VAN DE RESULTATEN VOOR DE INITIATIEVEN BESCHUT WONEN 3. ANALYSE EN VOORSTELLING VAN DE RESULTATEN VOOR DE INITIATIEVEN BESCHUT WONEN 3.1 VOORSTELLING VAN DE SUBSECTOR Toezichthoudende overheid: Met de 6de staatshervorming worden de bevoegdheden voor de Initiatieven Beschut Wonen (IBW) overgeheveld naar de gemeenschappen. De IBW worden, onafhankelijk van hun bezettingspercentage, voor 100% gefinancierd. De financiering omvat de financiering van de personeelskosten, de werkingskosten, een psychiater, de psychiatrische verzorging aan huis en de dagelijkse werking van de instelling. Het budget dekt op jaarbasis forfaitair de werkingskosten. De huur die wordt betaald door de gebruikers zijn een andere financieringsbron. Voor bepaalde Brusselse Initiatieven Beschut Wonen die ressorteren onder COCOF of de Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC), bestaan er subsidies voor de renovatie, de aankoop en de bouw van gebouwen. In Wallonië bestaan deze subsidies niet. Opdrachten: Een initiatief voor beschut wonen begeleidt mensen met psychische problemen die geen nood hebben aan een permanent verblijf in een psychiatrisch ziekenhuis. Een IBW biedt hen begeleiding bij het wonen en bij het verwerven van sociale vaardigheden. Het IBW organiseert hiervoor aangepaste dagactiviteiten. Onder initiatief van beschut wonen wordt verstaan het huisvesten en begeleiden van personen die geen voltijdse ziekenhuisbehandeling vereisen en die om psychiatrische redenen in hun leef- en woonmilieu geholpen moeten worden bij het verwerven van sociale vaardigheden en waarvoor aangepaste dagactiviteiten moeten worden georganiseerd (cf. artikel 2 van het KB van 10 juli 1990). Activiteiten: Er bestaan 3 begeleidingscomponenten: 1. Luik psycho-sociale begeleiding (inclusief begeleiding aan huis) Het ontwikkelen van sociale vaardigheden Het aanleren van administratieve vaardigheden inzake het geldbeheer Het organiseren en stimuleren van een zinvolle tijdsbesteding Het bevorderen van de contacten van de bewoners met hun milieu van herkomst 2. Luik activering: bepaalde IBW hebben het initiatief genomen om ontmoetingsplekken te creëren opdracht is ruimer dan enkel de bewoners, ook niet-bewoners kunnen er gebruik van maken. 3. Luik psychiatrische zorgverlening aan huis: ze coördineren en geven opleiding aan de teams die de personen thuis verzorgen/helpen opdracht is regionaal en overstijgt tevens de IBW 8

11 ANALYSE EN VOORSTELLING VAN DE RESULTATEN VOOR DE INITIATIEVEN BESCHUT WONEN Belangrijkste wetgevende teksten: Op federaal niveau: KB van 10 juli 1990 (bepaalt de normen om als IBW erkend te worden) KB van 18 juli 2001 (bepaalt de financiering) aangepast door het KB van28 maart 2014 KB van 5 juni 2000 (bepaalt de programmatie) Personeelsnormen: Verschillende personeelsnormen voor zowel het begeleidingspersoneel (1 VTE per 8 bewoners als het bijkomend personeel voor de bijkomende opdrachten voor activering (naargelang de grootte van de instelling, min. 0,5 VTE en max. 3 VTE) en psychiatrische zorg voor mensen in een thuissituatie (1 VTE per inwoners). Er is geen specifieke financiering voor de coördinator, het logistiek of administratief personeel. Publiek: Ledereen vanaf 18 jaar. Aantal werkgevers: Er zijn 88 initiatieven in België (iets meer dan de helft bevindt zich in Vlaanderen, ongeveer 30% in Wallonië en 15% in Brussel). In het algemeen zijn de Nederlandstalige initiatieven groter dan de Franstalige initiatieven. Karakteristieken van het personeel: Met uitzondering van een aantal artsen, weinig of geen zelfstandigen in de sector Belangrijke functies zijn de woonbegeleider, begeleider activering, begeleider psychiatrische zorg in de thuissituatie, coördinator, psychiater, het onderhouds- (bv. poetshulp) en logistiek personeel (bv. klusjesman) en de administratief bediende (bv. facturatie, loonadministratie). Het diploma van de begeleider is niet diploma-specifiek (cfr. KB van 10 juli 1990, art. 20) Federaties: Er zijn in totaal vier federaties: In Vlaanderen zijn er 2 federaties: Zorgnet Vlaanderen en Federatie voor Beschut Wonen In Wallonië zijn er eveneens 2 federaties: Fédération des Habitations Protégés en Fédération des Institutions Hospitalières Uitdagingen: De financiering van de functie coördinator Bezorgdheid binnen de sector rond het behoud van de 100% financiering naar aanleiding van de regionalisering Problematiek van de lange wachtlijsten en het betaalbaar wonen in hoofde van het doelpubliek Veroudering van het personeel De vermaatschappelijking van de zorg (artikel 107) de ontwikkeling van partnerships en samenwerking tussen de sectoren 9

12 ANALYSE EN VOORSTELLING VAN DE RESULTATEN VOOR DE INITIATIEVEN BESCHUT WONEN Regionalisatie: In theorie is de regionalisatie effectief sinds 1 juli 2014 (met een financiële impact vanaf 1 januari 2015) en verleent ze aan de verschillende Gewesten een zekere autonomie. In de praktijk zal de financiering door het RIZIV tot eind december 2017 verzekerd worden. Opleidingsbeleid: De mogelijkheid voor de werknemers om opleidingen te volgen hangt grotendeels af van de grootte van het initiatief waarvoor ze werken en het geld dat ter beschikking is voor opleidingen. Enkel de federatie FIH organiseert opleidingen voor het complément fonctionnaire. Sommige IBW werken met een opleidingsplan, maar dit is voornamelijk het geval voor initiatieven die van een grotere structuur afhangen (bv. een initiatief verbonden aan een ziekenhuis). Toch komen de voorgestelde opleidingen binnen deze structuren niet steeds overeen met de opleidingsbehoeften van de werknemers van de IBW. 3.2 RESULTATEN A. Franstalige subsector Langs Franstalige kant werden er in functie van het lidmaatschap van de instelling aan de federatie twee focusgroepen georganiseerd. Algemene opleidingsbehoeften De volgende prioritaire opleidingsthema s werden tijdens het explorerend gesprek geïdentificeerd: culturele aspecten (bv. hoe in contact komen met een persoon van een andere godsdienst?) werken met groepen en conflictbeheersing in de gemeenschapscentra opleiding geestelijke gezondheid (voor de teams psychiatrische verzorging aan huis) andere thema s: EHBO, Nederlandse taalopleiding voor de werknemers van de Brusselse IBW, opleiding systeemleer, psychoanalytische opleiding, opleiding sociale wetgeving, psychologie, vragen m.b.t. de gezondheid (voeding, tabak, alcohol, drugs, ), nieuwe wet m.b.t. openbare aanbestedingen, noties over elektriciteit en veiligheid (voor de arbeiders) Naast deze prioritaire thema s, werden er ook andere, meer specifieke, behoeften geformuleerd: financiering van de functie van psychiater in de teams psychiatrische zorgverlening aan huis financiering van de individuele intervisie organisatie van de intervisie voor minder dan 6 personen (om op deze manier de teams IBW en psychiatrische verzorging aan huis te kunnen scheiden) Vervolgens hebben we de antwoorden van de deelnemers van de focusgroep geanalyseerd (cf. fiche 1) met de bedoeling een algemeen zicht krijgen op de globale opleidingsbehoeften van de werknemers. De opleidingsthema s die, in dalende volgorde, door de werkgeversvertegenwoordigers het vaakst vernoemd werden zijn: team supervisie (34 punten) dit thema werd door 5 deelnemers (1/3 de van de deelnemers) als het belangrijkste opleidingsthema beschouwd (ze gaven het 5 punten) 1 1 informatica bureautica (vb. Office) (22 punten) dit thema werd door 2 deelnemers als het belangrijkste opleidingsthema beschouwd 10

13 ANALYSE EN VOORSTELLING VAN DE RESULTATEN VOOR DE INITIATIEVEN BESCHUT WONEN bijscholing informatie over de verschillende pathologieën, de referentietendensen, hun dagelijkse implicatie (20 punten) dit thema werd door 3 deelnemers (1/5 de van deelnemers) als het belangrijkste opleidingsthema beschouwd omgaan met agressie - verbaal en niet-verbaal (16 punten) omgaan met stress (15 punten) Tussen de uitgedrukte behoeften vinden we zowel opleidingsthema s terug die reeds voorkomen in het opleidingsaanbod van het SF GID (zoals bureautica, omgaan met stress, agressie- en conflictbeheersing) als sectorspecifieke behoeften die nog niet voorkomen in het aanbod (zoals het delen van een beroepsgeheim, verslavingen, psychiatrische rehabilitatie, begeleiding van de bewoners). Jonge werknemers Onvoldoende antwoorden. Oudere werknemers Onvoldoende antwoorden. Opleidingsbehoeften per functie Bovenop de prioritaire globale opleidingsbehoeften, wilden we ook zicht krijgen op de prioritaire opleidingsbehoeften per functie (cf. tabel 1). Onderstaande tabel geeft voor de verschillende functies in dalende volgorde de belangrijkste opleidingsbehoeften weer die door de deelnemers werden gescoord: FUNCTIES OPLEIDINGSBEHOEFTEN Levensbegeleider agressie- en conflictbeheersing psychopathologieën/contact met psychiatrische patiënten netwerking en partnership omgaan met stress communicatie vergadertechnieken Activiteitenbegeleider agressie- en conflictbeheersing psychopathologieën/contact met psychiatrische patiënten netwerking en partnership omgaan met stress communicatie Begeleider psychiatrische zorgen (SPAD) netwerking en partnership omgaan met stress agressie- en conflictbeheersing psychopathologieën/contact metpsychiatrische patiënten communicatie Technisch en onderhoudspersoneel rugklachtpreventie

14 ANALYSE EN VOORSTELLING VAN DE RESULTATEN VOOR DE INITIATIEVEN BESCHUT WONEN FUNCTIES Administratief personeel Excel PowerPoint Word Access Outlook initiatie PC Coördinator (bijgevoegd door de deelnemers van de focusgroepen) OPLEIDINGSBEHOEFTEN organisatie van het secretariaat communicatie onthaal van nieuwe medewerkers vergadertechnieken netwerking en partnership projectbeheer De opleidingsthema s die globaal genomen (over de verschillende functies heen) door de deelnemers het vaakst vernoemd werden zijn, in dalende volgorde: netwerking en partnership (43 punten) agressie- en conflictbeheersing (41 punten) communicatie en psychopathologieën/contact met de psychiatrische patiënten (ex-aequo, 40 punten) omgaan met stress (39 punten) Excel (30 punten) Merk op dat de thema s agressiebeheersing, omgaan met stress, psychopathologie en informatica ook thema s zijn die spontaan door de deelnemers vernoemd werden in fiche 1. Er werden door de deelnemers ook verschillende nieuwe thema s toegevoegd aan de lijst. De belangrijkste zijn: de wetgeving over het beheer van eigendom, de gedeelde geheimhouding, medicatie, verslavingen. Opleidingsinhouden Na de opleidingsbehoeften te hebben geïdentificeerd, wilden we samen met de deelnemers de vraag rond de voorgestelde opleidingsinhouden behandelen (cf. fiche 2). Onderstaand vindt u voor de thema s uit het kalenderaanbod de opmerkingen/verwachtingen die door de deelnemers bij de bestaande opleidingsinhouden werden geformuleerd: basisopleiding voor onthaalmedewerkers in wijkgezondheidscentra: het thema aanpassen aan de initiatieven beschut wonen en de teams psychiatrische zorgverlening aan huis bureautica: vooral internet omgaan met stress: het thema burn-out behandelen agressie- en conflictenbeheer: opleiding te organiseren met de bewoners, combinatie van theorie en rollenspelen communicatie: beheer en goede verspreiding van de informatie, waarom communiceren, leren communiceren in een team rugklachtpreventie: voor alle functies (onderhoudspersoneel inbegrepen) 1 1 onthaal van nieuwe medewerkers: de structuren zijn te klein om dit toe te kunnen passen, opstart van een systeem van peterschap 12

15 ANALYSE EN VOORSTELLING VAN DE RESULTATEN VOOR DE INITIATIEVEN BESCHUT WONEN Onderstaand vindt u voor de prioritaire thema s uit het subsidieaanbod de omschrijvingen/verwachtingen die door de deelnemers aan de thema s werd gekoppeld: psychopathologie/contact met de patiënten: opleiding psychotherapie, beter begrip van pathologische problemen, deontologie, identificatie van de symptomen, psychofarmacologie taalopleiding: Engels, Arabisch en Nederlands te organiseren volgens het niveau van de deelnemer EHBO: te organiseren met de dienst arbeidsgeneeskunde klantvriendelijkheid: niet nodig, is de basis van hun werk gesprekstechnieken/spreken voor een groep: beheer van een groep, actief luisteren hygiëne: kan betrekking hebben op levenshygiëne, op persoonlijke hygiëne rond het werken met de bewoners vergadertechnieken: organisatie, technieken voor de overdracht van informatie, herformulering projectbeheer: opzet en evaluatie (bestemd voor de coördinatoren en animators) organisatie van het secretariaat: klassement, archivering, digitalisering van informatie netwerking en partnership: hoe binnen een netwerk communiceren, hoe een netwerk mobiliseren en dynamiek maken, hoe aandacht hebben voor de verwachtingen van het netwerk productkennis: informatie over drugs, medicatie, opwekkende dranken, in het algemeen, informatie over verslavingen en verslavingsgedrag Onderstaand vindt u voor de thema s die werden toegevoegd door de deelnemers de omschrijvingen/verwachtingen die door de deelnemers aan deze thema s werd gekoppeld: wetgeving m.b.t. de patiënten (privéleven, beheer van eigendom) GRH (sociale wetgeving voor coördinatoren) theoretische tendensen m.b.t. systematiek, psychanalyse, PNL, pedagogische overdrachten (voor de teams psychiatrische zorgverlening aan huis) staatshervorming (informatie over de evolutie van de sector) Voor de volgende thema s uit het opleidingsaanbod van het SF GID werden er door de deelnemers geen omschrijvingen of opmerkingen bij de omschrijvingen geformuleerd: multiculturaliteit en culturele diversiteit, HACCP, EHBO en kwaliteit. Opleidingsformules Naast de opleidingsbehoeften wilden we via dit onderzoek voor elk opleidingsthema ook zicht krijgen op de gewenste opleidingsformules (cf. fiche 3). Globaal genomen werd het kalenderaanbod van het SF GID (62,1%) door de deelnemers in vergelijking met het subsidieaanbod (37,9%) vaker verkozen als gewenste opleidingsformule. Volgens onze analyses verkiezen de deelnemers het kalenderaanbod van het SF GID voor de volgende opleidingsthema s: agressie- en conflictbeheersing vergadertechnieken welzijn op het werk bureautica omgaan met stress 13

16 ANALYSE EN VOORSTELLING VAN DE RESULTATEN VOOR DE INITIATIEVEN BESCHUT WONEN EHBO multiculturaliteit/culturele diversiteit onthaalbeleid Voor 1 opleidingsthema verkiezen de deelnemers het subsidieaanbod van het SF GID: psychopathologie/contact met psychiatrische patiënten Om te eindigen konden de deelnemers ook voor de nieuwe opleidingsthema s een gewenste formule aangeven. Ze stellen voor om de thema s sociale wetgeving, het beheer van eigendommen en verslaving op te nemen in het kalenderaanbod van het SF GID en de thema s supervisie, GRH, voedingshygiëne, thuisinterventie door de teams psychiatrische zorgverlening aan huis op te nemen in het subsidieaanbod van het Fonds. Begeleidingsprojecten Vervolgens vroegen we aan de deelnemers om, volgens orde van belangrijkheid, de verschillende begeleidingstypes (teambegeleiding of supervisie, intervisie, opleidingsplan of acties rond welzijn op het werk) te rangschikken waarvoor ze denken dat er een behoefte bestaat binnen hun instelling. Uit de resultaten blijkt dat de begeleidingstypes supervisie en intervisie het vaakst verkozen worden (respectievelijk 43 en 42 punten). Het project welzijn op het werk komt op de 3 de plaats (30 punten), gevolgd door het opleidingsplan (20 punten). Merk op dat de deelnemers zich de vraag stellen of intervisie mogelijk is tussen personen die niet hetzelfde beroep uitoefenen. Werkzoekenden De deelnemers die deze fiche ingevuld hebben vestigen de aandacht op de aanwervingsproblemen voor de functies verpleegkundige, psychiatrisch verpleegkundige, ergotherapeut en informaticus. Tijdens het explorerend gesprek werd wel aangegeven dat er in de sector weinig of geen aanwervingsproblemen bestaan. Volgens de deelnemers, zou het SF GID de werkzoekende met volgende opleidingen kunnen ondersteunen: stages op de werkvloer, opleiding verpleegkundige, opleidingen over de sector van de geestelijke gezondheidszorg en een bijscholing. Jongeren in deeltijds leren/deeltijds werken Volgens de officiële definitie van de uitdrukking jonge werknemer in de sectorale CAO m.b.t. de risicogroepen en de mogelijkheid deeltijds leren/deeltijds werken, komt deze situatie niet voor in deze sector. B. Nederlandstalige subsector Algemene opleidingsbehoeften De volgende prioritaire opleidingsthema s zijn tijdens het explorerend gesprek aan bod gekomen: organisatie van de opleiding rehabilitatiegericht werken (in de andere provincies dan West-Vlaanderen) psychopathologie, omgaan met psychisch kwetsbare doelgroepen relatie afstand-nabijheid tussen cliënt-begeleider 14

17 ANALYSE EN VOORSTELLING VAN DE RESULTATEN VOOR DE INITIATIEVEN BESCHUT WONEN versterken van de restmogelijkheden bij de cliënt evoluties in het landschap van de GGZ (artikel 107, vermaatschappelijking van de zorg) netwerking, intergenerationeel samenwerken (in het kader van artikel 107) Vervolgens hebben we de antwoorden van de deelnemers van de focusgroep geanalyseerd (cf. fiche 1) met de bedoeling een algemeen zicht krijgen op de globale opleidingsbehoeften van de werknemers. De opleidingsthema s die, in dalende volgorde, door de deelnemers globaal genomen het vaakst werd vernoemd zijn: psychopathologie 1 (23 punten) hersteltheorie en herstelgerichte zorg 2 (20 punten, werd door 2 deelnemers als belangrijkste behoefte gescoord) communicatie 3 (17 punten, werd door 2 deelnemers als belangrijkste behoefte gescoord) methodiek SRH-Systematisch rehabilitatiegericht handelen 4 (13 punten, werd door 2 deelnemers als belangrijkste behoefte gescoord) naar een nieuw GGZ 5 -organisatiemodel (artikel 107) 6 (12 punten, werd door 2 deelnemers als belangrijkste behoefte gescoord) (motiverend) Activering 7 ( punten) netwerking 8 (9 punten) agressie-en conflictbeheersing (7 punten) Er werden heel wat nieuwe opleidingsbehoeften geformuleerd die nog niet terug te vinden zijn in het opleidingsaanbod van het SF GID. In volgorde van belangrijkheid zijn dit: hersteltheorie en herstelgerichte zorg methodiek SRH-Systematisch rehabilitatiegericht handelen (motiverend) activering naar een nieuw GGZ-organisatiemodel (artikel 107) grenzen bewaken t.o.v. doelgroep arbeid en zorg begeleidingsmethodieken bemoeizorg preventie van burn-out werken met groepen 9 1 Omgaan met psychopathologie en mentale beperking, Psychopathologie, Omgaan met psychopathologie in de dagelijkse realiteit, Psychopathologie en ziektebeelden in de praktijk, Psychopathologie (in het bijzonder dubbele diagn. problemen), Ontwikkelingen in psychopathologie en omgaan met middelengebruik, Begeleiding voor personen met verslavingsproblematiek alcohol -en middelenmisbruik, Psychofarmaca. 2 Omgaan met psychiatrische patiënten - herstelgerichte zorg, Hersteltheorie en herstelgerichte zorg voor de EPA-doelgroep (ernstige psychiatrische aandoeningen), Herstel: Visie? Modellen? Praktische tools?, Methodieken herstelvisie - sociale inclusie en empowerment, Herstel - Rehabilitatie - Ontwikkelingen in het denkkader. 3 Communicatie, Gespreksvoering - Vragen stellen - Communicatie - Motiverende gespreksvoering - Implementeren van rehabilitatie, Communicatie - Feedback geven - Motivationele gesprekstechnieken - Krachtgerichte gespreksvoering, Gesprekstechnieken (ondersteunend, structurerend, gedragstherapeutisch). 4 SRH - netwerkvorming - Herstelgerichte zorg, SRH opleiding voor alle teamleden - communicatie - systematisch rehabilitatiegericht handelen (visie en methodiek), Methodiek systematisch rehabilitatiegericht handelen (SRH). 5 Geestelijke gezondheidszorg 6 Naar een nieuw GGZ-organisatiemodel (artikel 107), Vermaatschappelijking van de GGZ: hoe gaan we hiermee om in onze sector (artikel 107) (werken naar buiten), Teamcoaching: Wat met werken binnen veranderde CGG landschap? Artikel 107: Hoe zal BW zijn plaats innemen in deze nieuwe structuur? 7 Activering: Tips en tricks bij mensen met een psychiatrische beperking?, Motiverend activeren, Motivering: Hoe motiveer ik mijn bewoners? 8 Werken in netwerken, Netwerking, Werken in zorgcircuits en netwerken 9 Groepsdynamische processen, Werken met groepen (groepsmethodieken) 15

18 ANALYSE EN VOORSTELLING VAN DE RESULTATEN VOOR DE INITIATIEVEN BESCHUT WONEN Jongere Werknemers Het bewaken van de eigen grenzen werd door de deelnemers als behoefte omschreven voor jongere werknemers. Oudere Werknemers Het kunnen omgaan met jongere werknemers die een andere mentaliteit hebben werd door de deelnemers als behoefte omschreven voor oudere werknemers. Opleidingsbehoeften per functie Bovenop de prioritaire globale opleidingsbehoeften, wilden we ook zicht krijgen op de prioritaire opleidingsbehoeften per functie (cf. tabel 1). Onderstaande tabel geeft voor de verschillende functies in dalende volgorde de belangrijkste opleidingsbehoeften weer die door de deelnemers werden gescoord. FUNCTIE OPLEIDINGSBEHOEFTE Woonbegeleider agressie-en conflictbeheersing psychopathologie communicatie omgaan met stress netwerking vergadertechnieken gesprekstechnieken/spreken voor een groep kwaliteit EHBO Excel welzijn op het werk multiculturaliteit Begeleider activering agressie-en conflictbeheersing psychopathologie communicatie omgaan met stress netwerking excel vergadertechnieken kwaliteit EHBO Access Outlook Begeleider psychiatrische zorg in de thuissituatie agressie-en conflictbeheersing psychopathologie communicatie omgaan met stress netwerking vergadertechnieken kwaliteit EHBO 16

19 ANALYSE EN VOORSTELLING VAN DE RESULTATEN VOOR DE INITIATIEVEN BESCHUT WONEN FUNCTIE Technisch-en onderhoudspersoneel psychopathologie basisopleiding pc rugklachtpreventie welzijn op het werk communicatie omgaan met stress OPLEIDINGSBEHOEFTE Administratief personeel Excel Access psychopathologie organisatie van het secretariaat powerpoint Onthaal (functie toegevoegd door de deelnemers) Ervaringsdeskundige (functie toegevoegd door de deelnemers) Coördinator (functie toegevoegd door de deelnemers) Psychiater (functie toegevoegd door de deelnemers) Preventie-adviseur (functie toegevoegd door de deelnemers) communicatie psychopathologie psychopathologie communicatie omgaan met stress agressie-en conflictbeheersing welzijn op het werk vergadertechnieken kwaliteit vergadertechnieken communicatie welzijn op het werk onthaal nieuwe werknemers netwerking projectmanagement psychopathologie communicatie omgaan met stress agressie-en conflictbeheersing welzijn op het werk vergadertechnieken kwaliteit welzijn op het werk De opleidingsthema s die globaal genomen (over alle functies heen) door de deelnemers het vaakst aangeduid werden zijn, in dalende volgorde: psychopathologie (41 punten) communicatie (39 punten) agressie-en conflictbeheersing (35 punten) omgaan met stress (34 punten) welzijn op het werk (33 punten) 17

20 ANALYSE EN VOORSTELLING VAN DE RESULTATEN VOOR DE INITIATIEVEN BESCHUT WONEN kwaliteit (30 punten) vergadertechnieken (30 punten) netwerking (29 punten) Excel (29 punten) EHBO (26 punten) Merk op dat enkel de thema s psychopathologie, communicatie, netwerking, agressie-en conflictbeheersing ook thema s zijn die spontaan voorgesteld werden door de deelnemers in fiche 1. Een opleidingsthema werd door geen enkele deelnemer gescoord, nl. onthaal binnen de context van een WGC (thema specifiek aan de sector van de WGC). Andere thema s die door de deelnemers niet vaak werden aangeduid zijn de bestaande thema s productkennis, HACCP 10 en taalopleiding. Er werden door de deelnemers ook verschillende nieuwe thema s toegevoegd aan de lijst. De belangrijkste zijn: hersteltheorie en herstelgerichte zorg, methodiek SRH-Systematisch rehabilitatiegericht handelen, timemanagement en suïcidepreventie. Andere nieuwe thema s zijn: naar een nieuw GGZ-organisatiemodel (artikel 107), arbeid en zorg, bemoeizorg, onthaal, boekhouding, Internet, sociale kaart, voorzien van een activeringsaanbod, empowerment, sociale inclusie, loodgieterij, elektriciteit, schilderen en leggen van vloerbekleding. Wat opvalt is dat de nieuwe thema s hersteltheorie en herstelgerichte zorg, methodiek SRH-Systematisch rehabilitatiegericht handelen en naar een nieuw GGZ-organisatiemodel (artikel 107) in vergelijking met de vorige vraag opvallend minder gescoord werden door de deelnemers in fiche 1 (algemene opleidingsbehoeften). Opleidingsinhouden Na de opleidingsbehoeften te hebben geïdentificeerd, wilden we samen met de deelnemers de vraag rond de voorgestelde opleidingsinhouden behandelen (cfr. fiche 2). Onderstaand vindt u voor de thema s uit het kalenderaanbod de opmerkingen/verwachtingen die door de deelnemers bij de bestaande opleidingsinhouden werden geformuleerd: onthaal binnen de context van een WGC: Afstemmen op de sector Beschut Wonen bureautica: Bureautica algemeen, Excel en Access, internettechnieken Voor de begeleidersfuncties: Intro-cursussen Excell en Access Voor het administratief personeel: cursussen gevorderden Excell en Access Voor technisch-en onderhoudspersoneel: afhankelijk van het niveau van de medewerker (basis PC-vaardigheden, Outlook leren gebruiken, leren mailen, werken met Excel om werkplanningen op te kunnen maken) omgaan met stress / Stressbeheer: Bv. Cursus Leidinggeven en burnout, zit in opleiding functiecomplement agressie- en conflictbeheersing: Focussen op communicatiestrategieën-en stijlen en minder op gevechtstechnieken. Vooral het preventieve aspect beklemtonen, opleiden naar agressiepreventie! In de omschrijving de zin Door de stijgende werkdruk kunnen de relaties met de patiënten, familie en collega s immers onder spanning komen te staan weglaten. Kunnen omgaan met agressieve patiënten met drugproblemen. 10 HACCP = Hazard Analysis and Critical Control Points. 18

21 ANALYSE EN VOORSTELLING VAN DE RESULTATEN VOOR DE INITIATIEVEN BESCHUT WONEN communicatie: Luisterbereidheid. Leren zwijgen. Krachtgerichte gespreksvoering. Motiverende gespreksvoering. Voor technisch-en onderhoudspersoneel: heel wat uren op het terrein in contact met patiënten. Vorming neemt bij deze medewerkers een zekere angst weg. Voor het onthaalpersoneel: klemtoon op telefonische communicatie. rugklachtpreventie (e-learningprogramma): Ook aandacht voor tiltechnieken voor technisch-en onderhoudspersoneel, niet voor begeleidend personeel. Opleiding laten organiseren via de arbeidsgeneeskundige dienst onthaal van nieuwe werknemers: Als coördinator snel leren duidelijk maken aan nieuwe werknemers wat er van hen verwacht wordt. Onderstaand vindt u voor de prioritaire thema s uit het subsidieaanbod de omschrijvingen/verwachtingen die door de deelnemers aan de thema s werd gekoppeld: psychopathologie: Kennis psychopathologie & functionele beperking. Niet enkel de focus op ziektebeelden en symptomen, maar ook op het weergeven van de voornaamste functionele beperkingen. Beschrijving van de verschillende belangrijkste symptomen + basisaanpak ( tips & tricks). Nadruk moet liggen op hoe om te gaan met mensen met een bepaald ziektebeeld. Leren omgaan met herval bij personen met een verslavingsproblematiek & behoud van een werkbare vertrouwensrelatie als hulpverlener + Combinatie van psychiatrische stoornis (bv. psychose) in combinatie met verslavingsproblemen + Combinatie psychopathologie en mentale beperkingen Daarnaast ook een opsplitsing volgens niveau tussen begeleidingspersoneel (bv. maatschappelijk assistent) en onderhouds-en technisch personeel. welzijn op het werk: Tips ter preventie, bestrijding en behandeling van burn-out. Voor technisch- en onderhoudspersoneel: gevaarlijke producten, afsluiten van dingen, veiligheid van machines, kwaliteit: Zal in de komende jaren steeds belangrijker worden binnen de sector. Doelmatig leren werken; Wat zijn indicatoren? Hoe meten? Inzicht en vaardigheden verwerven met betrekking tot een aantal basisbegrippen uit de kwaliteitszorg zoals bv. thema s, indicatoren, meetinstrumenten, procedures (methodische en kwaliteitscyclus), met als doelgroep de begeleidersfuncties zodanig dat zij een helikopterzicht hebben over benaderingen en werkwijzen van kwaliteitsdenken en hiermee aan de slag kunnen. taalopleiding: Frans in Brussel klantvriendelijkheid: Verbaal & non-verbaal. Zich aangesproken voelen als hulpverlener. Heeft veel te maken met attitude. Zit heel sterk in de methodiek van SRH (mensgestuurd-vraaggestuurd). 1 1 gesprekstechnieken / Spreken voor groep: Structuur/Timing Functioneringsgesprekken leren voeren 19

22 ANALYSE EN VOORSTELLING VAN DE RESULTATEN VOOR DE INITIATIEVEN BESCHUT WONEN Motivationele en krachtgerichte gespreksvoering Individuele gesprekstechnieken & groepsmethodieken hygiëne: Vormingspakket om het begeleidend personeel te helpen bij het aanleren en onderhouden van basisregels rond hygiëne (bv. je handen wassen, ) bij de doelgroep. vergadertechnieken: Hoe efficiënt teamvergaderingen leiden & goed naar elkaar luisteren Teamcoaching Begeleiden van het proces + efficiënte besluitvorming Aanleren van basistechnieken projectmanagement: Indicatoren & meten Cyclus Plan-do-act-check netwerking: Met o.a. aandacht voor het gedeeld beroepsgeheim Vermaatschappelijking GGZ, kennis 5 functies12: de vermaatschappelijking van de zorg vraagt van onze medewerkers het leggen van contacten met partners buitenaf die de zorg wat kunnen overnemen. Contextueel werken: als begeleider maar ook als coördinator oog hebben voor verschillende levensdomeinen (wonen, werken, gezondheid, sociale relaties,..). organisatie van het secretariaat: Properheid en netheid van het secretariaat EHBO-cursus: Basisopleiding EHBO-brandpreventie Onderstaand vindt u voor de thema s die werden toegevoegd door de deelnemers de omschrijvingen/verwachtingen die door de deelnemers aan deze thema s werd gekoppeld: naar een nieuw GGZ-organisatiemodel (artikel 107): De belangrijkste uitdaging voor het VTO 13 -beleid in onze organisatie is de hervorming van het ganse GGZ-landschap in de context van artikel 107. De ontwikkeling van een nieuw GGZ-model geldt als belangrijke uitdaging. Inzicht in de doelstelling en krachtlijnen van de hervorming: sociale inclusie, vermaatschappelijking (mensen zoveel mogelijk zelfstandigheid aanbieden), vraaggestuurdheid, betere coördinatie en continuïteit in werkingsgebieden door netwerkvorming. Aandacht voor de 5 functies die gedefinieerd zijn in het GGZ-landschap en voor de plaats van het beschut wonen en de psychiatrische verzorgingstehuizen binnen dit organisatiemodel. hersteltheorieën en herstelgerichte zorg: Hersteltheorieën en herstelgerichte zorg is het dragend paradigma en visie van het nieuw GGZ-model. Inzicht verwerven in herstelproces (stabilisatiefase, oriëntatiefase, re-integratiefase) en de daarmee correlerende houding en aanpak van de hulpverlener. Aandacht voor de inzet van ervaringsdeskundigheid (op verschillende niveaus: in de individuele zorgafstemming, in het beleid van de organisatie en van de sector). Betrekken van mantelzorgers. GGZ = Geestelijke gezondheidszorg 12 Uitleg bij de 5 functies is terug te vinden op 13 VTO = Vorming, training en opleiding 20

23 ANALYSE EN VOORSTELLING VAN DE RESULTATEN VOOR DE INITIATIEVEN BESCHUT WONEN SRH-methodiek (systematisch rehabilitatiegericht handelen): Is de methodiek en het denkkader om de visie van herstelgerichte zorg gestalte te geven. Inzicht verwerven in de methodiek van SRH: vertrekken van of aansluiten bij de cliëntwensen, werken met begeleidingsplannen (doelen, aanpak, evaluatie). Waarborgen van cliëntparticipatie (hoe waarborg je deze participatie?). Hoe breng je die rehabilitatiegedachte over en hoe implementeer je dat dan effectief in de dagdagelijkse werking? Planmatig en doelgericht handelen bij de medewerkers: Hoe dat proces bewaken?, Welke timing? Hoe evalueren? Hoe bespreken met de bewoner? arbeid en zorg: Inzicht verwerven in het nieuwe W2-kader (nieuw decreet van de Vlaamse overheid rond de hervorming van de sector arbeid en zorg): organisatie, actoren, Aandacht voor de Methodiek Individual Placement and Support. bemoeizorg: Hoe zorg en begeleiding aanbieden/verlenen aan mensen die er niet voor open staan? timemanagement: Hoe je tijd efficiënt leren te gebruiken? kennis sociale kaart: Van belang voor de begeleider activering. Hoe vind ik informatie over laagdrempelige activiteiten die haalbaar zijn voor de doelgroep of waar bewoners aan kunnen of willen deelnemen. Dat vraagt internettechnieken en kennis van de sociale kaart. boekhouding: SAP: boekhoudkundige pakketten, begrotings-en boekhoudingssystemen Voor de volgende thema s werden er door de deelnemers geen omschrijvingen of opmerkingen bij de omschrijvingen geformuleerd: multiculturaliteit, HACCP en productkennis. Opleidingsformules Naast de opleidingsinhouden wilden we via dit onderzoek voor elk opleidingsthema ook zicht krijgen op de gewenste opleidingsformules (cf. fiche 3). Globaal werd het subsidieaanbod (50,2% van de uitgedrukte voorkeuren) door de deelnemers boven het kalenderaanbod (47,3% van de uitgedrukte voorkeuren) verkozen als gewenste opleidingsformule. Voor een aantal opleidingsthema s vond er telkens ook één of meerdere deelnemers dat het SF GID niet diende tussen te komen (8 punten; 2,6% van de uitgedrukte voorkeuren), nl. bureautica, onthaal van nieuwe werknemers/peterschap, rugklachtpreventie, psychopathologie, welzijn op het werk, vergadertechnieken en organisatie van het secretariaat. Volgens onze analyses, verkiezen de deelnemers het kalenderaanbod voor de volgende opleidingsthema s: bureautica vergadertechnieken welzijn op het werk taalopleiding HACCP netwerking en partnerships 21

24 ANALYSE EN VOORSTELLING VAN DE RESULTATEN VOOR DE INITIATIEVEN BESCHUT WONEN Binnen het opleidingsaanbod van het SF GID verkiezen de deelnemers het subsidieaanbod voor de volgende opleidingsthema s: psychopathologie communicatie hygiëne onthaal nieuwe medewerkers agressie-en conflictbeheersing Een andere opvallende vaststelling is dat de deelnemers verkiezen om ALLE nieuwe thema s veeleer via het subsidieaanbod te organiseren. methodiek SRH hersteltheorie en herstelgerichte zorg naar een nieuw ggz-organisatiemodel arbeid en zorg bemoeizorg sociale kaart timemanagement Begeleidingsprojecten Vervolgens vroegen we aan de deelnemers om, volgens orde van belangrijkheid, de verschillende begeleidingstypes (teambegeleiding of supervisie, intervisie, opleidingsplan of acties rond welzijn op het werk) te rangschikken waarvoor ze denken dat er een behoefte bestaat binnen hun instelling. Het begeleidingstype dat het best scoorde was teambegeleiding of supervisie (31 punten), op korte afstand gevolgd door het intervisie (29 punten). De typen opleidingsplan (19 punten) en acties rond welzijn op het werk (14 punten) scoorden het slechtst. Werkzoekenden Op de vraag welke functies geconfronteerd worden met aanwervingsproblemen antwoordden 4 van de 10 deelnemers wel eenduidig de functie psychiatrisch verpleegkundige. Voor 2 deelnemers waren dit de technische functies (bv. klusjesman) en de functie sociaal verpleegkundige. Tot slot werden ook de functies verpleegkundige, activiteitenbegeleider, onderhoudsmedewerker en ervaringsdeskundige nog aangegeven door telkens 1 deelnemer. Volgens 1 deelnemer bestaan er binnen de sector van het beschut wonen geen aanwervingsproblemen. Op de vraag voor welke functies het SF GID opleidingsacties moet ondernemen om werkzoekenden binnen de sector te laten instromen, antwoordden 3 deelnemers de technische functies, 2 deelnemers gaven dat het SF GID iets kon ondernemen voor de onderhoudsmedewerkers. Daarnaast vind 1 deelnemer dat er iets moet worden gedaan voor de ervaringsdeskundigen. Op de vraag ten slotte met welke opleidingsacties het SF GID deze werkzoekenden kan ondersteunen waren de antwoorden van telkens 1 deelnemer: werken rond motivatie en attitude, tussenkomst in de loonkost en communicatie-waarderend onderzoek. 22