Over aandacht en verlangen A matter of (F)ACT. ACT congres 27 september 2007

Transcriptie

1 Over aandacht en verlangen A matter of (F)ACT ACT congres 27 september 2007

2 Opbouw Wie zijn wij, wat doen we en waarom? Introductie presentiebenadering Relatie met (F)ACT Praktijkvoorbeelden uit de verslavingszorg Vragen en discussie

3 Wie zijn we, wat doen we en waarom Wie: Wat: Waarom: Jean Pierre Wilken lector Participatie, Zorg en Ondersteuning, Hogeschool Utrecht. directeur onderzoek & ontwikkeling, Storm Rehabilitatie. ontwikkeling en implementatie rehabilitatie; onderwijsinnovatie sociale en verpleegkundige beroepen Verbetering kwaliteit van zorg gericht op ondersteuning van persoonlijk en maatschappelijk herstel

4 Wie zijn we, wat doen we en waarom Wie: Wat: Annette Sins, casemanager Sociaal Medisch Team, Centrum Maliebaan Utrecht outreachende hulpverlening aan mensen met meervoudige problematiek waaronder verslaving Waarom: bevorderen van de kwaliteit van leven en tegemoet komen aan verlangens achter de problemen.

5 De presentiebenadering Karakteristiek voor de presentiebenadering is: er zijn voor de ander, alles draait om de goede en nabije relatie, om zorg, om de waardigheid van de ander, om de basale act van erkennen, zodat de ander hoe gek, hoe anders ook voluit in tel is, om wederzijdsheid (van hartelijkheid tot strijd), om alledaagse werkvormen, om verhalen, om nauwgezette afstemming op de leefwereld, om de wil de ander uit te graven, het beste van zijn of haar mogelijkheden waar te laten worden en niemand ooit af te schrijven (ook als zo ongeveer alles aan hem of haar niet meer deugen wil), om een soort voorzichtige traagheid en een zogeheten latende modus van werken die ruimte geeft aan wat zich niet maken of afdwingen laat. Baart (2003)

6 5 basisvragen voor professionele hulpverlening Om wie gaat het? Wat bied je? Hoe bied je dat aan? Om welk goed gaat het? Wat moet je kunnen, kennen, zijn?

7 5 antwoorden Om wie gaat het? Mensen die zich sociaal overbodig voelen Wat bied je? Een vruchtbare relatie Hoe bied je dat aan? Als deugdelijke en ambachtelijke zorg

8 5 antwoorden Om welk goed gaat het? Meetellen, in tel zijn Wat moet je kunnen, kennen, zijn? Een bekwame, moreel handelende mens

9 6 clusters van kenmerken van de presentie-aanpak 1. Wie ben jij eigenlijk? 2. Hoe gaat het bij jou? 3. Hoe kom je aan de orde? 4. Hoe kun je lid van de wereld zijn? 5. Wat werkt er tussen ons? 6. Met welke kaders hebben we te maken?

10 1. Wie ben jij eigenlijk? Aansluiten en afstemmen Zich tonen, de ruimte krijgen Gezicht hebben en erkend worden Weten wat er op het spel staat Identiteit bepalen

11 2. Hoe gaat het bij jou? Meebewegen in tijd, ritme en ruimte Kwetsbaarheid herkennen en respecteren Redelijkheid reconstrueren: om wiens goed gaat het

12 3. Hoe kom je aan de orde? Organisch werken, aansluiten bij wat mensen al doen Alledaagsheid als werkvorm Mogelijkheid je te verbergen, en weer tevoorschijn te komen Je als werker inschrijven bij de ander Herstel van wederkerigheid Krachten aanspreken

13 4. Hoe kun je lid van de wereld zijn? Wensen en verlangens Werker als getuige; iemand zien en erkennen als lid van de wereld Zingeving aanboren Relevante rollen, zingevende activiteiten

14 5. Wat werkt er tussen ons? Uitdrukkingshandelingen Sociale relaties en contracten Relatiebeheer; relatie als bevestiging Weldadigheid ervaren

15 6. Met welke kaders hebben we te maken? Autoregulatie als principe De werkelijkheden van de samenleving, incl. de hulpverlening Integratiemogelijkheden

16 FACT Functies: Aandachtig zijn; tonen, meebewegen, erkennen, zoeken Committeren aan het lot en de behoeften van de ander; verbinding zoeken/aangaan, waar nodig in actie komen, bestemming helpen zoeken Trouw zijn; er voor de ander zijn; niet in de steek laten

17 Bemoeizorg Als uitdrukking van: Jij bent de moeite waard om je mee te bemoeien Ik vind je de moeite waard om me met je te bemoeien Ik blijf me met je bemoeien; ik laat je niet los,, maar je hebt wel de ruimte om te duiken (het is een openende vorm van bemoeien) Ik ben er om te zorgen dat je in tel raakt

18 Rehabilitatie Biedt het methodisch kader om: Contact aan te gaan Relatie op te bouwen Systematisch te zoeken naar wensen en behoeften Deze om te zetten naar doelen en acties