Opvoedingsvragen, nood aan ondersteuning en preventieve gezinsondersteuning bij gezinnen met jonge kinderen

Transcriptie

1 Opvoedingsvragen, nood aan ondersteuning en preventieve gezinsondersteuning bij gezinnen met jonge kinderen Prof. dr. Karla Van Leeuwen Dit onderzoek is uitgevoerd door: Karla Van Leeuwen (Promotor) Sofie Rousseau (onderzoeker) Onderzoekseenheid Gezins- en orthopedagogiek, KU Leuven Karel Hoppenbrouwers (copromotor) Centrum Omgeving en Gezondheid, KU Leuven Annemie Desoete (copromotor) Vakgroep Experimenteel-Klinische en Gezondheidspsychologie, UGent 1

2 Overzicht presentatie Onderzoeksresultaten cohorte 0-jarigen Hoe beleven ouders de opvoeding van hun kind? Ontwikkeling van zorgen en opvoeding over 3 jaar Identificatie van groepstrajecten Worden verschillen in groepstrajecten voorspeld door kenmerken van gezin, ouder en kind? Associaties tussen zorgen, behoefte aan ondersteuning, en zorggebruik Discussie Methodologie Longitudinaal design Aantal deelnemers per meetmoment Deelname 2/3 maanden 12 maanden 24 maanden 30 maanden 36 maanden Over meetmomenten, gemiddeld 95,8% moeders Vragenlijsten Interview op 8 en 24 maanden bij verdiepingsgroep 2

3 Variabelen: Opvoeding Gedrag Betekenis Opvoedingsbelasting (NVOS) m Opvoedingsbeleving (POPI) m Vragenlijst Onvervulde Behoefte aan Opvoedingsondersteuning (VOBO) & interview over beleving 8m Variabelen zorg en ondersteuning Zorgen van ouder over kind Behoefte aan professionele ondersteuning Gebruik van professionele ondersteuning Op 3m & 12m vraagstelling opgesplitst naar domeinen (ontwikkeling, gezondheid, gedrag, opvoeding, levensomstandigheden) gemiddelde score 3

4 Resultaten: beleving opvoeding Vragenlijsten Meeste ouders vinden opvoeden verrijkend Ouders ervaren emotionele en instrumentele kosten Veel, maar niet alle ouders ervaren steun vanuit omgeving bij het opvoeden Ongeveer 5% ervaart de opvoeding als belastend Interviews beleving opvoeding (8m) 80% moeders rapporteert twee of meer positieve gevoelens 3% kan geen enkel positief gevoel noemen 75% moeders rapporteert negatieve gevoelens of uitdagingen VOBO: meest zorgen over gezondheid kind (72,7%), slaap- (41%) eet- (40%) en huil- (22,1%) gedrag, opvang kind (23,3%); 9,6% problemen op vlak van omgang en opvoeding Resultaten: gemiddelde evolutie Gemiddelde evolutie tussen 3 en 36 maanden Zorgen over kind & behoefte aan ondersteuning een beetje op 3m, afname tussen 3 en 30m, daarna toename Zorggebruik 61% op 3m, afname tussen 3 en 30m, daarna toename Ervaren opvoedingsbelasting beperkt; toename tussen 12 en 36m Zorgen over opvoeding & behoefte aan opvoedingsondersteuning een beetje op 3m, daarna afname 4

5 Resultaten: groepstrajecten KIND Consistent weinig Consistent beetje Afnemend Verhoogd Consistent veel Zorgen kind 70% 22% 5% 2% 1% Behoefte zorg Snel : 81% Langzaam : 14% Gebruik zorg 89% 4% 7% OPVOEDING Consistent weinig Afnemend/ Toenemend 2% Afnemend 2% 1% Verhoogd Belasting 47% 46% 7% Zorgen 79% 21% Behoefte zorg Afnemend: 82% 20% Resultaten: voorspelling groepstrajecten door gezins- en ouderkenmerken Opleiding moeder Herkomst ouders Gebeurtenissen Hoger secundair Weinig/toenemend Opvoedingsbelasting Zorgen over kind Behoefte aan zorg Gebruik van zorg Laaggeschoold X X X Hooggeschoold X X X België WHO-A WHO-B/D X X Pariteit X X X Symptomen ouder X X X Geslacht kind X 5

6 Resultaten: voorspelling groepstrajecten door kindkenmerken Temperament Gedrag Geslacht kind Activiteit/extraversie Opvoedingsbelasting X Zorgen over kind Behoefte aan zorg Gebruik van zorg Negatief affect X X X X Oriëntatie/regulatie X X Prosociaal gedrag X Hyperactiviteit X X X X Emotionele problemen X X X X Gedragsproblemen X X X Resultaten: zorgen & ondersteuningsbehoefte opvoeding zorgen over opvoeding 3m zorgen over opvoeding 12m nood aan ondersteuning 3m nood aan ondersteuning 12m 0 niet een beetje nogal veel heel veel 6

7 Resultaten: zorgen, ondersteuningsbehoefte en -gebruik Sterk verband tussen zorgen en behoefte aan ondersteuning, binnen hetzelfde meetmoment Behoefte aan ondersteuning wordt nauwelijks voorspeld door zorgen 1 of 2 jaar eerder Sommige ouders met behoefte aan zorg komen niet contact met deskundigen Het domein waarop ouders zorg gebruiken sluit niet altijd aan bij het domein waarop ouders zorg wensen Conclusies Transitie ouderschap Randvoorwaarden Communicatie Vraag & aanbod 7

8 Conclusies Roze wolk of onweerswolk? Transitie ouderschap Randvoorwaarden Communicatie Vraag & aanbod Conclusies - Financieel - Welzijn ouder - Sociale steun - Cultuur Transitie ouderschap Randvoorwaarden Communicatie Vraag & aanbod 8

9 Conclusies Randvoorwaarden Communicatie Vraag & aanbod Conclusies Weerstand? Doorverwijzers? Sensibiliseren Transitie ouderschap Transitie ouderschap Randvoorwaarden Communicatie Vraag & aanbod 9

10 Contactgegevens Karla Van Leeuwen Gezins- en orthopedagogiek, KU Leuven 10