Inzicht in relatie met cliënt cruciaal bij oplossingsgericht werken
|
|
- Agnes Kuipersё
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Foto: Martine Sprangers Praktijkgericht onderzoek bij jeugdzorgaanbieder Tender Inzicht in relatie met cliënt cruciaal bij oplossingsgericht werken Door Conny Stolk en Mariëtte van Brandenburg 18 Bij oplossingsgericht werken is het belangrijk dat de hulpverlener zich voortdurend realiseert wat voor soort werkrelatie hij heeft met zijn cliëntsteltdecliënt zich op als bezoeker, als klager of als klant? Inzicht daarin is een voorwaarde om te kiezen voor de juiste interventie, blijkt uit een praktijkgericht onderzoek bij jeugdzorgaanbieder Tender Oplossingsgericht werken werd in de jaren tachtig ontwikkeld door de Amerikaanse psychotherapeuten Steve de Shazer en Insoo Kim Berg van het Brief Family Therapy Center in Milwaukee Een hulpverlener die oplossingsgericht werkt, verdiept zich niet zozeer in de aard van het probleem maar in de oplossing ervan Uitgangspunt is de situatie die de cliënt zich in de toekomst wenst Deze benadering wint ook terrein in de Nederlandse jeugdzorg De oplossingsgerichte aanpak richt zich dus niet op problemen maar op successen, door het analyseren van situaties die al relatief goed verlopen en het versterken van het positieve (Visser en Butter, 2008) De cliënt kiest concrete doelen, waar cliënt en hulpverlener samen via kleine stappen aan werken De oplossingsgerichte beroepskracht gaat ervan uit dat de cliënt de oplossing voor zijn probleem al in zich heeft en gestimuleerd moet worden om zijn eigen krachten te herkennen en in te zetten om tot de uiteindelijk gewenste situatie te komen In studies van onder anderen de Amerikaanse psycholoog Barry Duncan worden algemeen werkzame bestanddelen van hulpverle- BSL - JEC _JEC 018
2 Inzichtinrelatiemetcliënt cruciaal bij oplossingsgericht werken ning benoemd, waarvan er een aantal te definiëren zijn als therapeut- of hulpverlenersvariabelen: een goede aansluiting bij de motivatie van de cliënt; een goede relatie tussen hulpverlener en cliënt; een goede aansluiting tussen het type interventie en het probleem en de hulpvraag van de cliënt; een goede kwaliteit van de opleiding en professionaliteit van de behandelaar; de mate waarin de hulpverlener hoop heeft op verbetering bij de cliënt Deze variabelen zijn het uitgangspunt voor de houding van de oplossingsgerichte hulpverlener (Duncan, 2004) Gedragsverandering en werkrelatie Het doel van oplossingsgerichte hulpverlening is te komen tot gedragsverandering bij de cliënt Verandering komt alleen tot stand als de cliënt daarvoor gemotiveerd is Wanneer een cliënt niet gemotiveerd lijkt, denken hulpverleners al snel dat de cliënt niet bereid of in staat is om te veranderen of dat dit niet het juiste moment is (Schippers en De Jonge, 2002) Wanneer de cliënt bovendien de adviezen van de hulpverlener terzijde legt, leggen ze dat uit als weerstand bij de cliënt De Shazer stelt in zijn artikel The Death of Resistance (De dood van weerstand) dat cliënten die de adviezen van hulpverleners niet uitvoeren geen weerstand vertonen maar laten zien dat die adviezen nietpassenbijhunmanieromdingentedoen(deshazer,1984)als de cliënt een advies niet opvolgt, is de kans groot dat de hulpverlener geen aansluiting heeft gevonden bij de cliënt en niet is uitgegaan van de relatie die op dat moment tussen hen bestond: de cliënttypische werkrelatie Oplossingsgericht werken maakt onderscheid tussen drie soorten cliënttypische werkrelatie: de bezoekerstypische, de klaagtypische en de klanttypische relatie In die werkrelaties liggen verschillende stadia van gedragsverandering vervat (Prochaska en anderen, 1994) In de bezoekerstypische relatie slagen hulpverlener en cliënt er niet in om samen een probleem te benoemen om aan te werken De cliënt is vaak gestuurd door een verwijzer en vindt zelf niet dat er een probleem is Hij stelt zich onverschillig of onwetend op In de klaagtypische relatie kunnen hulpverlener en cliënt wel een probleem benoemen, maar ziet de cliënt nog niet dat hij deel uitmaakt van de oplossing Hij gelooft dat zijn probleem pas oplosbaar 19 BSL - JEC _JEC 019
3 Conny Stolk en Mariëtte van Brandenburg is als iemand anders bijvoorbeeld een ouder, partner of kind zich anders gaat gedragen In de klanttypische relatie stellen hulpverlener en cliënt samen vast wat het probleem is en ziet de cliënt dat hij een deel van de oplossing is, al kan hij zijn eigen hulpbronnen om tot een oplossing te komen onvoldoende benutten De cliënt is duidelijk gemotiveerd om het eigen gedrag te veranderen Tender 20 De West-Brabantse jeugdzorgaanbieder Tender is in 2006 begonnen met de invoering van oplossingsgericht bejegenen Het woord bejegenen benadrukt dat het niet gaat om een methodiek maar om een beroepshouding op basis van algemeen werkzame factoren van zorg Tender benadert opgroei- en opvoedvragen vanuit de systeemtheorie, die ervan uitgaat dat mensen alleen begrepen kunnen worden in de context van hun relaties De hulpverlening moet dus niet alleen aandacht hebben voor de cliënt maar ook voor diens omgeving In de oplossingsgerichte hulpverlening gaat de hulpverlener uit van het perspectief van de cliënt Het is daarbij noodzakelijk om goed te luisteren naar wat en wie er belangrijk zijn voor de cliënt De hulpverlener richt zich op het referentiekader van de cliënt en daaruit eventueel te benutten hulpbronnen Alle Tender-medewerkers, van directeur tot receptionist, hebben een training oplossingsgericht bejegenen gevolgd, aangepast aan de verschillende functiegroepen De Tender-trainingen waren gebaseerd op vijf fundamenten van oplossingsgericht bejegenen: focus op bekwaamheden van de cliënt; focus op doelen die voor de cliënt belangrijk zijn; focus op de gewenste toekomst; focus op wat cliënt al doet om die gewenste toekomst mogelijk te maken; focus op kleine, haalbare stappen Sinds de trainingen nemen alle medewerkers deel aan intervisieachtige leergroepen, waarbinnen het oplossingsgericht bejegenen samen verder wordt uitgediept en geoefend De leergroepen komen ongeveer vijf keer per jaar bij elkaar Technieken In de trainingen hebben de Tender-hulpverleners geoefend met vijf kenmerkende technieken voor oplossingsgericht werken, beschreven BSL - JEC _JEC 020
4 Inzichtinrelatiemetcliënt cruciaal bij oplossingsgericht werken in een literatuurverkenning van Deanne Radema en Yvonne van Heerwaarden: De wondervraag stellen helpt de gewenste situatie in kaart te brengen: Stel dat er een wonder gebeurt terwijl je slaapt, waaraan kun je dat dan zien als je weer wakker wordt? Schalen van 1 tot 10 maken het mogelijk om vooruitgang te meten en visualiseren Copingvragen stellen is een manier om krachten op te sporen die de cliënt helpen overeind te blijven in schijnbaar hopeloze situaties Complimenten geven vestigt de aandacht op oplossingen en vooruitgang Uitzonderingsvragen stellen In welke vergelijkbare situatie doet het probleem zich niet voor? helpt cliënten hun eigen krachten te ervaren (Radema en Van Heerwaarden, 2009) Onderzoeksopzet In het najaar van 2008 is het lectoraat Professionalisering van agogische beroepen en vaktherapeuten van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen door Tender verzocht te inventariseren hoe ver de Tender-medewerkers waren gevorderd in het oplossingsgericht werken Gekozen is voor een inventariserend onderzoek waarbij de uitvoerend medewerkers zoveel mogelijk betrokken waren en de onderzoekers zelf een oplossingsgerichte aanpak praktiseerden In de voorfase is het onderwerp van het onderzoek uitgediept in overleg met drie focusgroepen Vervolgens is aan 100 van de 350 ambulante en residentiële medewerkers gevraagd een vragenlijst in te vullen; 54 medewerkers hebben de lijst geretourneerd Daarna hebben twaalf medewerkers elkaar geobserveerd tijdens een cliëntcontact Bij tien van deze medewerkers is een diepte-interview afgenomen De verkregen gegevens zijn in terugkoppelingsbijeenkomsten voorgelegd aan een groep residentiële en ambulante medewerkers, een groep trainers en begeleiders van de leergroepen en een groep behandelcoördinatoren en managers Door gezamenlijk de gegevens te interpreteren konden medewerkers zelf aangeven welke volgende stappen belangrijk zijn om oplossingsgericht bejegenen verder te borgen 21 BSL - JEC _JEC 021
5 Conny Stolk en Mariëtte van Brandenburg Het belang van mandaat 22 De eerste stap bij de inventarisatie was het organiseren van drie bijeenkomsten waarin hulpverleners, trainers en managers mede bepaalden op welke aspecten het onderzoek zich precies zou richten Ze stelden vast welke concrete gedragskenmerken het best de vijf fundamenten weergeven waar de training op gebaseerd was Het verkrijgen van mandaat kwam daarbij als belangrijke factor naar voren Binnen Tender wordt uitgegaan van het adagium Een mens kan en wil veranderen, maar niet veranderd worden Een hulpverlener moet dus allereerst nagaan in hoeverre de cliënt wil veranderen, ofwel een werkbare hulpvraag heeft, en de hulpverlener het mandaat geeft om met hem naar oplossingen te zoeken In de leergroepen hadden de medewerkers zich steeds meer gerealiseerd dat inzicht in de cliënttypische werkrelatie bijna noodzaak is om mandaat te krijgen en passende interventies in te zetten Deze bewustwording in het eerste jaar van het scholingstraject leidde ertoe dat de indeling van latere trainingen is veranderd Voortaan werd direct in het begin van de training aandacht besteed aan het mandaat van de hulpverlener en de verschillende cliënttypische relaties Sindsdien wordt binnen Tender niet langer gesproken over de cliënttypische relatie, maar over cliënttypische interactie Interactie doet meer recht aan de dynamiek van de werkrelatie, die voortdurend aan veranderingen onderhevig kan zijn Zo kwam Tender op zes fundamenten van oplossingsgericht bejegenen: focus op bekwaamheden van de cliënt; focus op doelen die voor de cliënt belangrijk zijn; focusopdegewenstetoekomst; focus op wat cliënt al doet om die gewenste toekomst mogelijk te maken; focus op kleine, haalbare stappen; besef van de cliënttypische interactie Op verzoek van de medewerkers is de cliënttypische interactie als fundament van oplossingsgerichte bejegening meegenomen in het onderzoek Bewustwording Naarmate de medewerkers zich de oplossingsgerichte bejegening meer eigen maakten, werd hen steeds duidelijker dat een goed besef van de cliënttypische interactie voorwaarde is om goede oplossings- BSL - JEC _JEC 022
6 Inzichtinrelatiemetcliënt cruciaal bij oplossingsgericht werken gerichte interventies in te zetten Daarbij gebruiken ze een hulpmiddel, geïnspireerd op het gedachtegoed van de Belgische psycholoog Louis Cauffman, om te bepalen welke werkrelatie de beroepskracht op enig moment heeft met de cliënt en wat dat betekent voor mogelijke interventies (tabel 1) Tabel 1 Cliënttypische interactie, kernmerken en interventies (gebaseerd opcauffman,2006) Type interactie Kenmerken Interventies Bezoekerstypische interactie Geen probleem Geen hulpvraag Vaak gestuurde cliënt Geen mandaat voor hulpverlener Mandaat verwerven door aansluiten, invoegen(wieenwatisbelangrijkvoor cliënt) Erkenning en complimenten Vragen naar doelen van verwijzer/opdrachtgever (en visie van de cliënt op doelen verwijzer) Klaagtypische interactie Wel probleem Geen werkbare hulpvraag (de ander moet veranderen) Weinig mandaat Klanttypische interactie Wel probleem Eigen veranderwens, werkbare hulpvraag Veel mandaat Mandaat verwerven door invoegen Erkenning en complimenten Klachten vertalen in wensen Uitzonderingen zoeken Relatievragen Gewenste toekomst exploreren Doelen verhelderen Hulpbronnen identificeren Kleine, haalbare stappen bepalen Hoewel medewerkers het besef van de cliënttypische interactie belangrijk vinden als uitgangspunt voor oplossingsgericht werken, blijkt uit het onderzoek dat het in de praktijk niet eenvoudig is om te werken vanuit dit fundament In interviews en tijdens de terugkoppelingsbijeenkomst meldden de medewerkers dat ze zichzelf weliswaar afvragen van welke cliënttypische interactie er sprake is, maar lang niet altijd bewust Wanneer een cliëntcontact dreigt vast te lopen omdat er sprake lijkt te zijn van weerstand of omdat de cliënt geen hulpvraag lijkt te hebben, gaan medewerkers wel te rade bij collega s om uit te zoeken of ze opereren vanuit een verkeerde inschatting van de cliënttypische interactie Tijdens de terugkoppeling van de onderzoeksresultaten gaven de medewerkers aan dat het expliciete besef van de cliënttypische interactie hen handvatten biedt om werkzame interventies in te zetten Expliciet de cliënttypische interactie onderzoeken kun je het beste met collega s doen, vinden medewerkers Ik krijg alleen inzicht in de 23 BSL - JEC _JEC 023
7 Conny Stolk en Mariëtte van Brandenburg relatie die ik met cliënten heb als ik dat hardop met collega s bespreek, legde een van hen uit De medewerkers adviseren om zowel bij de start van de hulpverlening als gedurende het vervolg in het teamoverleg de werkrelatie en interactie tussen hulpverlener en cliënt te bespreken Dat zal de bewustwording van het soort cliëntcontact nog meer versterken Complimentenenerkenning 24 Medewerkers en onderzoekers hebben samen vastgesteld welke technieken en interventies typerend zijn voor oplossingsgericht werken binnen Tender Die indeling is een verfijning van de technieken uit het literatuuronderzoek van Deanne Radema en Yvonne van Heerwaarden In tabel 2 staan de technieken en interventies in de volgorde van gebruik die uit het onderzoek naar voren kwam Uit het onderzoek blijkt dat medewerkers vooral de oplossingsgerichte technieken complimenteren en erkenning geven inzetten De wondervraag gebruiken ze het minst De resultaten zijn besproken met een groep hulpverleners en een groep teamleiders Zij concludeerden dat complimenteren en erkenning geven duidelijke algemene en concrete technieken zijn, die de hulpverleners beheersen De wondervraag en schaalvragen zijn specifiek oplossingsgerichte technieken, die hulpverleners zich nog niet helemaal eigen hebben gemaakt Ze worden soms gezien als trucje en worden door de medewerker dan ervaren als strijdig met zijn authenticiteit Hoewel de medewerkers zich verder willen bekwamen in het oplossingsgericht werken en het inzetten van specifieke oplossingsgericht technieken, vergt het tijd om zich die eigen te maken Uitwisseling Uit zowel de leergroepen als de onderzoeksobservaties bleek dat hulpverleners oplossingsgerichte interventies en technieken toepassen Hulpverleners herkennen die interventies en technieken echter lang niet altijd als oplossingsgericht bejegenen In de vragenlijst en tijdens de nabespreking meldden de medewerkers minder vaak dat ze denken oplossingsgericht te bejegenen dan door de leergroepbegeleiders en de onderzoekers is waargenomen Ook tijdens werk- en teamoverleggen merken hulpverleners dat ze vaker vanuit een oplossingsgerichte houding werken dan ze aanvankelijk dachten BSL - JEC _JEC 024
8 Inzichtinrelatiemetcliënt cruciaal bij oplossingsgericht werken Tabel2 Techniekeneninterventies (antwoordcategorieën variëren van 1 helemaal niet waar, ik doe het nooit tot 5 helemaal waar, ik doe dat altijd) Interventies en technieken gemiddelde Geeft gedurende het gehele cliëntcontact complimenten 4,5 Geeft erkenning voor de lastige situatie van de cliënt 4,4 Onderzoekt of de hulpvraag werkbaar is 4,0 Maakt gebruik van de ideeën van de cliënt 4,0 Vraagt naar wat werkt 4,0 Onderzoekt of er al dan niet een hulpvraag is 4,0 Labelt positief 4,0 Definieert krachten 3,9 Normaliseert 3,8 Stelt relatievragen 3,6 Stelt altijd wie-, hoe-, wat- en wanneer-vragen vanuit een niet-wetenhouding 3,6 Gebruikt ook bij bagatelliseren van ideeën door cliënt diensideeën 3,6 Maakt gebruik van de vaardigheid reframing 3,5 Vraagt hoe iets de cliënt helpt 3,5 Stelt copingvragen 3,5 Onderzoekt of de cliënt al dan niet hulpbronnen gebruikt 3,5 Onderzoekt of er sprake is van probleem of beperking 3,4 25 Vraagt naar uitzonderingen 3,4 Gebruikt sleutelwoorden van de cliënt 3,4 Maakt gebruik van stiltes 3,4 Geeft alleen advies als de cliënt hetwil 3,1 Stelt schaalvragen 2,8 Gebruikt de schaal van vertrouwen 2,7 Gebruikt de schaal van motivatie 2,6 Gebruikt schaal van nuttigheid 2,6 Vraagt voortdurend Wat nog meer 2,6 Gebruikt schaal van hoop op verandering 2,5 Stelt de wondervraag bij elke cliënt 2,4 BSL - JEC _JEC 025
9 Conny Stolk en Mariëtte van Brandenburg Daarom willen ze graag expliciete aandacht daarvoor tijdens de leergroepen en bij intervisie en teamoverleg Uitwisseling van ervaringen zorgt ervoor dat beroepskrachten zich zekerder voelen en hun handelen goed afstemmen op de behoefte van de cliënt, wat leidt tot een beter resultaat van de hulp Initiatief 26 Oplossingsgericht bejegenen vraagt tijd en vergt in het begin veel denkwerk van hulpverleners Het vraagt een visieomslag om als hulpverlener te vertrouwen op het vermogen van de cliënt om de juiste eigen oplossing te vinden Hoe moeilijk die omslag is, wordt vooral duidelijk op het moment dat een cliënt niet direct met oplossingen komt Volgens de Nederlandse psycholoog Frederike Bannink stimuleert de oplossingsgerichte hulpverlener een cliënt om van een bezoeker of klager te veranderen in een klant door hem te laten vertellen over competenties en successen (Bannink, 2006) Maar wat als een cliënt niet direct zelf met successen en competenties komt? Enkele respondenten stelden dat ze oplossingsgericht bejegenen lastig vinden omdat ze het initiatief veel meer bij de cliënt moeten laten Als hulpverlener help je de cliënt met het verhelderen van zijn vraag en de mogelijke oplossingen, maar beroepskrachten zijn soms geneigd directiever aan de slag te gaan Sommige hulpverleners willen adviseren, waar anderen beter in staat zijn op hun handen te blijven zitten en de cliënt de tijd te geven om na te denken en te worstelen met het formuleren van zijn wensen, successen en oplossingen Oplossingsgericht werken betekent niet dat hulpverleners nooit suggesties of adviezen mogen geven Dat moeten ze echter wel doen vanuit een oplossingsgericht perspectief, en pas op het moment dat de cliënt ervoor open staat Op het moment dus dat er sprake is van een klanttypische interactie De cliënt kan dan suggesties van de hulpverlener overnemen als nuttig alternatief of ze naast zich neerleggen Sommige hulpverleners zijn echter geneigd in een klaagtypische interactie directief of confronterend op te treden, wanneer de cliënt oplossingen buiten zichzelf zoekt en vindt dat anderen moeten veranderen Medewerkers willen graag bijgeschoold worden in het oplossingsgericht werken in een klaagtypische interactie Ze vragen zich af of ze in zo n situatie helemaal niet directief kunnen optreden of dat ze dan toch grenzen kunnen stellen vanuit een oplossings- BSL - JEC _JEC 026
10 Inzichtinrelatiemetcliënt cruciaal bij oplossingsgericht werken gerichte benadering Dat is immers ook nodig in een pedagogische context, redeneren ze Met name pedagogische medewerkers vinden dat oplossingsgericht bejegenen geen duidelijk antwoord biedt voor zulke situaties Inmiddels wordt binnen Tender gewerkt met het 4-solution-focused competencies model (4SFC-model) van arbeidspsycholoog Coert Visser en managementcoach Gwenda Schlundt Bodien (Schlundt Bodien en Visser, 2008) Tender vertaalde het model naar een pedagogische context Dat model laat zien hoe je niet alleen oplossingsgericht kunt helpen, maar ook sturen, instrueren en trainen Door hun betrokkenheid bij het hele onderzoekstraject droeg het onderzoek onder hulpverleners bij aan een verdere bewustwording van de cliënttypische interactie Tender werkt aan een verdere borging van oplossingsgericht bejegenen door de ontwikkeling van verdiepingstrainingen, de voortzetting van de leergroepen en extra aandacht voor oplossingsgericht coachen en bejegenen bij het middenkader Oplossingsgericht bejegen wordt steeds meer geïntegreerd met andere interventies Bewust bezig zijn met de vraag welke interactie er is tussen hulpverlener en cliënt en wat de beroepskracht vanuit dat perspectief moet doen voor een optimale werkrelatie met de cliënt, lijkt ook een werkzame factor te zijn in de hulpverlening Dit artikel is, net als de andere artikelen in dit nummer, gratis te downloaden via wwwjeugdenconl > Kennis > Jaargang 2011 > No 2/ Verder lezen Bannink, F (2006) Oplossingsgerichte vragen Handboek oplossingsgerichte gespreksvoering Amsterdam, Harcourt Cauffman, L (2006) Oplossingsgericht management & coaching Simpel werkt het best Utrecht, Lemma Duncan, BL, Miller, SD & Sparks, JA (2004) The Heroic client A Revolutionary Way to Improve Effectiveness Through Client-Directed, Outcome-Informed Therapy San Francisco, Jossey-Bass Jong,Pde&Berg,IK(2006)De kracht van oplossingen Handwijzer voor oplossingsgerichte gesprekstherapie Amsterdam, Harcourt Kwakman, K (2003) Anders leren, beter werken (lectorale rede) Nijmegen, Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Prochaska, JO, Norcross, JC & DiClemente, CC (1994) Changing for Good A Revolutionary BSL - JEC _JEC 027
11 Conny Stolk en Mariëtte van Brandenburg Six-Stage Program for Overcoming Bad Habits and Moving Your Life Positively Forward New York, William Morrow and Company Radema, D & Heerwaarden, Y van (2009) Oplossingsgericht werken Wat werkt? Literatuurverkenning in opdracht van de HAN Nijmegen, Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Shazer, S de (1984) The death of resistance Family Process, jaargang 23, nummer 1, pagina Shazer, S de & Dolan, Y (2009) Oplossingsgerichte therapie in de praktijk Wonderen die werken Amsterdam, Hogrefe Uitgevers Schlundt Bodien, GL & Visser, C (2008) Oplossingsgericht aan de slag Toon en techniek maakt de muziek Crystallise Books Schippers, GM & Jonge, JM de (2002) Motiverende gespreksvoering Maandblad Geestelijke Volksgezondheid, jaargang 57, nummer 3, pagina Stolk, C, Gillhaus, P & Hattum, M van (2009) Oplossingsgericht bejegenen onder de loep Onderzoeksrapport Nijmegen, Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Visser, C & Butter, R (2008) De effectiviteit van oplossingsgericht werken en cliëntgeleide contractering bij coaching en advisering: lessen uit de psychotherapie Gedrag & Organisatie, jaargang 21, nummer 1, pagina Conny Stolk (connystolk@hannl) is voorzitter van het curriculum bij de opleiding Pedagogiek en docentonderzoeker bij het lectoraat Professionalisering van agogische beroepen en vaktherapeuten en het lectoraat Werkzame factoren in de zorg voor jeugd, aan de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Mariëtte van Brandenburg (mvanbrandenburg@tenderjeugdzorgnl) is hoofd Kennis en innovatie bij Tender BSL - JEC _JEC 028
Inzicht in relatie met cliënt cruciaal bij oplossingsgericht werken
Inzicht in relatie met cliënt cruciaal bij oplossingsgericht werken Praktijkgericht onderzoek bij jeugdzorgaanbieder Tender 17 juni 2011 Conny Stolk, Mariëtte van Brandenburg Bij oplossingsgericht werken
Nadere informatieOplossingsgericht werken. Arteveldehogeschool 19 maart 2015
Oplossingsgericht werken Arteveldehogeschool 19 maart 2015 Vragen Waaraan zou jij morgen kunnen opmerken dat deze workshop vandaag zinvol voor jou was? Wat zou je zelf kunnen doen om het zinvol te maken?
Nadere informatieVeel begeleiders, managers en adviseurs zijn sterk gericht op problemen en defecten.
Pagina 1 Oplossingsgericht werken De kern van oplossingsgericht werken (OW) is dat de focus ligt op de gewenste situatie (in plaats van het probleem), op reeds bereikte successen (en niet op missers en
Nadere informatieDe oplossingsgerichte flowchart
De oplossingsgerichte flowchart Inleiding De oplossingsgerichte flowchart is een hulpmiddel om de werkrelatie te beschrijven tussen cliënt en hulpverlener. Het instrument kan bij elke client-hulpverlener
Nadere informatieOPEN INSCHRIJVING UTRECHT
OPEN INSCHRIJVING UTRECHT KORTE OPLOSSINGSGERICHTE THERAPIE (OPLOSSINGSGERICHT WERKEN) 1 KORTE OPLOSSINGSGERICHTE THERAPIE WAT IS DE KORTE OPLOSSINGSGERICHTE THERAPIE? De Solution-Focussed Therapy is ontwikkeld
Nadere informatieSchoolSmaker OPLOSSINGSGERICHT COACHEN IN JOUW SCHOOL. Yves Larock & Saskia Vandeputte OPLOSSINGSGERICHT COACHEN
i.s.m. SchoolSmaker IN JOUW SCHOOL Yves Larock & Saskia Vandeputte 1 De persoon construeert eigen oplossingen uitgaande van zijn of haar sterke kanten en successen Inso Kim Berg Steve De Shazer Praten
Nadere informatieOplossingsgericht werken: simpel maar niet gemakkelijk
Oplossingsgericht werken: simpel maar niet gemakkelijk Oplossingsgericht Werken = Denken in oplossingen In de praktijk van de mantelzorger / vrijwilliger Het enige dat een oplossingsgerichte werker moet
Nadere informatieOplossingsgericht aan de slag met vier oplossingsgerichte competenties
Oplossingsgericht aan de slag met vier oplossingsgerichte competenties Gwenda L. Schlundt Bodien Hoe kan een op een plezierige, positieve en snelle manier doelen bereiken? Het is voor de niet altijd gemakkelijk
Nadere informatieAls wij dit soort vragen stellen dan gaan wij uit van de talenten en mogelijkheden van cliënten.
Hand-out Workshop oplossingsgericht gesprekvoeren. Wat is oplossingsgericht werken? Volgens Mahlberg&Sjöblom (2011) wordt er over het algemeen uit gegaan van een probleem gerichte benadering. Een probleem
Nadere informatieOverzicht workshops 2e Onderwijsdag
Donderdag 26 mei 2016 Overzicht workshops 2e Onderwijsdag 10.30-12.00 uur School of Medical Sciences Totaaloverzicht van alle workshops 1. Wat werkt wel? Motiverende gespreksvoering 1. Wat werkt wel? Motiverende
Nadere informatieOplossingsgericht werken - handleiding
Oplossingsgericht werken, een handleiding Tekst: Frank Vanderheijden (www.werkenmetsucces.nl) Sommige mensen zien problemen en vragen waarom. Ik droom dromen en vraag waarom niet. (Robert F. Kennedy) De
Nadere informatieTck- Nieuwland 24/06/2011. Oplossingsgerichtwerken Tck-nieuwland Luc Ceulemans 1
Tck- Nieuwland Luc Ceulemans 1 Onze deskundigheid & missie of doelstelling Begeleiden van jongeren en hun gezin in problematische opvoedingssituaties (sociaal, psychologisch, gedrag, ) Begeleiding = in
Nadere informatieOplossingsgericht werken
Oplossingsgericht werken Open inschrijving Wat² bieden wij? Individuele inschrijving voor de training Oplossingsgericht werken Een bevlogen en ervaren trainer met persoonlijke aanpak Een combinatie van
Nadere informatie2. oplossingsgerichte therapie en enkele algemene werken
literatuur Bibliografie 1. auteurs stafleden van het Korzybski Instituut 2. oplossingsgerichte therapie en enkele algemene werken 3. opvoeding en onderwijs 4. oplossingsgericht coachen 5. oplossingsgericht
Nadere informatieOplossingsgericht werken
Oplossingsgericht Open inschrijving Wat² bieden wij? Individuele inschrijving voor de training Oplossingsgericht Een bevlogen en ervaren trainer Persoonlijke aanpak in de training Een combinatie van training
Nadere informatie4 soorten relaties Is er een vraag om hulp?
4 soorten relaties Is er een vraag om hulp? Nee vrijblijvende relatie Vrijblijvende relatie Vrijblijvende relatie Cliënten die kiezen voor een vrijblijvende relatie = een bezoekerstypische relatie Bezoeker
Nadere informatieSchaalvragen. Wat maakt schaalvragen nuttig? Valkuilen. Wat maakt schaalvragen nuttig?
Inzoemen op een techniek : schaalvragen Ontstaan van de schaalvragen Steve De Shazer en Insoo Kim Berg gebruikten deze technieken in elk gesprek Chris Van Dam Wat maakt schaalvragen nuttig? Een gedifferentieerde
Nadere informatieSolution focused tuning (SFT) instrument
Scoring mijn executieve functies Naam: Datum: Omcirkel het gekozen cijfer achter elk item. Tel de cijfers van de drie items van elke executieve functie bij elkaar en zet het aantal punten in het lichtblauwe
Nadere informatieMenslievende Professionalisering. Onderzoek naar de training Menslievende Professionalisering. Petri Embregts, Maaike Hermsen & Lisanne van Alphen
Menslievende Professionalisering Onderzoek naar de training Menslievende Professionalisering juni 2015 Petri Embregts, Maaike Hermsen & Lisanne van Alphen Achtergrond Zorgverleners werkzaam in het primaire
Nadere informatieInspiratie voor het oplossingsgericht coachen
Inspiratie voor het oplossingsgericht coachen In het begeleid intervisieconcept Eye Opener laten we ons inspireren door het oplossingsgericht werken. Hieronder geven we een kort overzicht van de belangrijkste
Nadere informatieDe oplossingsgerichte benadering
Inhoud Inleiding 19 Leeswijzer 21 Deel I De oplossingsgerichte benadering 1 Principes van oplossingsgericht begeleiden 27 Inleiding 27 1.1 De oplossingsgerichte benadering in het onderwijs 28 1.2 De basisprincipes
Nadere informatieDe acht stappendans van oplossingsgericht coachen
- naam auteur: Bart Buist - onderwerp en categorie: oplossingsgericht coachen - titel (van het artikel): de 8 stappendans van oplossingsgericht coachen - korte samenvatting (2 a 3 regels): Oplossingsgericht
Nadere informatieOplossingsgerichte vaktherapie
Herman Prüst O Oplossingsgerichte vaktherapie Korte Oplossingsgerichte Therapie als behandelkader in de jeugdzorg In de jeugdzorg wordt steeds vaker Korte Oplossingsgerichte Therapie als behandelkader
Nadere informatieOverzichtskaart 3. Opvoedingsondersteuning. voor hulp bij opvoedingsvragen en lichte opvoedproblemen
Overzichtskaart 3 Opvoedingsondersteuning voor hulp bij opvoedingsvragen en lichte opvoedproblemen Zelfreflectie-instrument individuele opvoedingsondersteuning Sommige JGZ-professionals zullen al over
Nadere informatieHet White Box model:
Het White Box model: Een krachtige veranderstrategie die mensen in beweging brengt. Visie, aanpak en trainingsadvies Een waardevol gespreksmodel voor, WMO en Jeugdwet, consulenten om eigen initiatief en
Nadere informatieOplossingsgericht werken in het VMBO. OGW in zeven stappen
Oplossingsgericht werken in het VMBO OGW in zeven stappen Kennismaken Astrid Lindenburg a.lindenburg@fontys.nl Doelen van vandaag Je hebt in een notendop kennis gemaakt met werktheorieën van het oplossingsgerichte
Nadere informatieOplossingsgerichte gesprekken. Met kinderen
Oplossingsgerichte gesprekken Met kinderen VANDAAG Geeft meer richting in je gesprekken met kinderen. Leer je loslaten dat jij de oplossing moet hebben. Vanaf NU: Ga je anders handelen. Ben je gericht
Nadere informatie3. Principes ophalen en groeperen: wat is voor de groep dus effectief samenwerken?
FCE / Stichting Opleidingskunde 2007 Een groep interviewen met de waarderende methode Bijvoorbeeld over samenwerken... 1. Thema scherp (het gaat in dit voorbeeld over effectief samenwerken ) 2. In kleine
Nadere informatie[2015] Oplossingsgericht werken met Kinderen. "Kids Skills" Gerrit van de Vegte www.centrumoplossingsgerichtwerken.nl gerritvandevegte@home.
[2015] Oplossingsgericht werken met Kinderen "Kids Skills" Gerrit van de Vegte gerritvandevegte@home.nl WAT IS KIDS SKILLS? Kids Skills is een speelse,praktische en oplossingsgerichte benadering om kinderen
Nadere informatieWerken met het 8 fasenmodel. Frank Meeuwsen & Menno Zwart
Werken met het 8 fasenmodel Frank Meeuwsen & Menno Zwart www.frankmeeuwsen.nl www.mennozwart.nl Programma dag II Terugkoppeling opdracht Gesprekstechnieken Cliënten met weerstand of gebruiksaanwijzingen
Nadere informatieOplossingsgericht adviseren. Wat is oplossingsgericht adviseren? Waar komt het vandaan? Wat is de meerwaarde ervan?
Wat is oplossingsgericht adviseren? Waar komt het vandaan? Wat is de meerwaarde ervan? Arbo congres 07-12-2017 Psycholoog (MSc), trainer & coach Kennismaking Procesbegeleiding gericht op samenwerken en
Nadere informatieUITGANGSPUNTEN EEN MIRAKEL EN EEN 1. PROBLEMEN EN BEPERKINGEN DRIE THEMA S HET VERHAAL VAN DESMOND
UITGANGSPUNTEN Respect voor de vraag en het mandaat. Wat wil het kind/jongere? Weerstand is geen bruikbaar begrip. EEN MIRAKEL EN EEN TOVERSTAF OPLOSSINGSGERICHT WERKEN EN AUTISME SIG Vrijdag 6 juni 2018
Nadere informatieMotiverende gespreksvoering
Motiverende gespreksvoering Hoe begeleid je mensen bij het realiseren van veranderingen in hun leven? Jaarcongres 2013 Merel van Uden Waar gaat MGV over? Cliënt / cliëntsysteem worstelt met door ziekte
Nadere informatieWaarom doen ze nou niet gewoon wat ik zeg! Motiveren tot gedragsverandering; Wat is lastig en wat kun je doen?
Waarom doen ze nou niet gewoon wat ik zeg! Motiveren tot gedragsverandering; Wat is lastig en wat kun je doen? Leerlingen met SOLK Effectieve gesprekken met ouders en leerlingen drs. Hilde Jans psycholoog
Nadere informatieDiversiteit in de zorg
www.otiz.be Diversiteit in de zorg EXPO60+ 9 oktober 2015 Josephine Roos & Wim Sucaet www.otiz.be Overzicht Diversiteit in de zorg: - Diversiteit: Wat? Belang? - Zelfdeterminatietheorie als kapstok - Organisatiecultuur
Nadere informatieEffectief investeren in management
Effectief investeren in management Veel organisaties zijn in verandering. Dat vraagt veel van de leidinggevenden/managers. Zij moeten hun medewerkers in beweging krijgen om mee te veranderen. En dat gaat
Nadere informatieMasterclass Oplossingsgericht Werken
Masterclass Oplossingsgericht Werken Trainers: Aaltsje Wester Harma van Zon Communicatie,training en coaching www.aaltsjewester.nl aaltsjewester@quicknet.nl 1 Korte Geschiedenis: 1. De beginjaren van de
Nadere informatieWaarom doen ze nou niet gewoon wat ik zeg! Workshop Motiverende Gespreksvoering Hoe werkt advies? drs. Hilde Jans psycholoog hilde.jans@cambiamo.
Waarom doen ze nou niet gewoon wat ik zeg! Workshop Motiverende Gespreksvoering Hoe werkt advies? drs. Hilde Jans psycholoog hilde.jans@cambiamo.nl Waarom mensen niet? Dus wat kun je doen? Ze weten niet
Nadere informatieThema. Kernelementen. Oplossingsgericht taalgebruik Voorbeeld van communiceren 10 communicatie-tips
Thema Kernelementen Oplossingsgericht taalgebruik Voorbeeld van communiceren 10 communicatie-tips Tips voor de trainer: Doseer je informatie: less is more. Beoordeel wat je gymnasten doen, niet wie ze
Nadere informatieOPLOSSINGESGERICHTE GESPREKSVOERING MET LEERLINGEN. Doel van de workshop STARTVRAAG. 21 november Annemarie Bakker
OPLOSSINGESGERICHTE GESPREKSVOERING MET LEERLINGEN 21 november 2013 Annemarie Bakker Hogeschool Windesheim Master SEN jm.bakker@windesheim.nl Doel van de workshop Kennismaken met oplossingsgerichte gesprekvoering
Nadere informatieEFFECTIEF LEIDINGGEVEN. Een gave of een vak?
EFFECTIEF LEIDINGGEVEN Een gave of een vak? Een training van COMMUNICERENENZO Mensen zijn belangrijk. Resultaten ook Mensen zijn belangrijk en waardevol. Resultaten worden behaald dankzij mensen. Zij voegen
Nadere informatieNASCHOLINGSCENTRUM MAATSCHAPPELIJK WERK TEAMNASCHOLING KORTE OPLOSSINGSGERICHTE THERAPIE (OPLOSSINGSGERICHT WERKEN)
TEAMNASCHOLING KORTE OPLOSSINGSGERICHTE THERAPIE (OPLOSSINGSGERICHT WERKEN) 1 KORTE OPLOSSINGSGERICHTE THERAPIE WAT IS DE KORTE OPLOSSINGSGERICHTE THERAPIE? De Solution-Focussed Therapy is ontwikkeld door
Nadere informatieHoe werkt advies? Ze weten niet wat Ze weten niet waarom Ze weten niet hoe. HersenletselCongres 2014 3 november
HersenletselCongres 2014 3 november Disclosure belangen sprekers C1 Waarom doen ze nou niet gewoon wat ik zeg! Motiveren tot gedragsverandering; wat is lastig en wat kun je als professional doen? (potentiële)
Nadere informatieOplossingsgerichte benadering MBO platformdag, 9 april 2015
Oplossingsgerichte benadering MBO platformdag, 9 april 2015 Joost Iserief & Ingrid Kroezen Waarom oplossingsgerichte gespreksvoering? Praten over problemen leidt vaak niet tot oplossingen, praten over
Nadere informatie2015 Gerard de Wit voor Psychodidact Waalwijk Bron: Stijn van Merendonk, Sergio van der Pluim, Gerard de Wit e.a. Niets uit deze uitgave mag worden
2015 Gerard de Wit voor Psychodidact Waalwijk Bron: Stijn van Merendonk, Sergio van der Pluim, Gerard de Wit e.a. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van
Nadere informatieOPLOSSINGSGERICHT WERKEN EMPOWERMENT VOOR CLIËNT EN HULPVERLENER. Nascholingscentrum Maatschappelijk Werk www.ncmw.nl
OPLOSSINGSGERICHT WERKEN EMPOWERMENT VOOR CLIËNT EN HULPVERLENER WAT IS DE KORTE OPLOSSINGSGERICHTE THERAPIE? De Solution- Focussed Therapy is ontwikkeld door Insoo Kim Berg en Steve de Shazer en hun collega
Nadere informatieOplossingsgericht helpen, sturen, trainen en instrueren Het 4SFC-model: vier oplossingsgerichte competenties Coert Visser en Gwenda Schlundt Bodien
Oplossingsgericht helpen, sturen, trainen en instrueren Het 4SFC-model: vier oplossingsgerichte competenties Coert Visser en Gwenda Schlundt Bodien De oplossingsgerichte benadering, die voortkomt uit de
Nadere informatieInhoud Inleiding DEEL 1 THEORIE 23
Inhoud Inleiding 1 Waar dit boek over gaat 17 2 Waar dit boek niet over gaat 18 3 Een patiëntgerichte attitude 19 4 Doelgroep 20 5 Opzet van het boek en leeswijzer 20 Noten 21 Dank 21 Literatuur 22 DEEL
Nadere informatieOplossingsgericht en waarderend coachen.
Oplossingsgericht en waarderend coachen. Coaching is die vorm van professionele begeleiding waarbij de coach als gelijkwaardige partner de cliënt ondersteunt bij het behalen van zelfgekozen doelen. Oplossingsgericht
Nadere informatieOPLOSSINGSGERICHT WERKEN
OPLOSSINGSGERICHT WERKEN OPEN INSCHRIJVING UTRECHT WAT IS DE KORTE OPLOSSINGSGERICHTE THERAPIE? De Solution-Focussed Therapy is ontwikkeld door Insoo Kim Berg en Steve de Shazer en hun collega s van het
Nadere informatieLUPUS: HOE GA JE ER MEE OM? Workshop voor de Lupus Patiënten Groep op zaterdag 7 november 2009 door Ditta van Dijk, MSc.
LUPUS: HOE GA JE ER MEE OM? Workshop voor de Lupus Patiënten Groep op zaterdag 7 november 2009 door Ditta van Dijk, MSc. Twee thema s Ik, mijn ziekte en de buitenwereld Piekeren De oplossingsgerichte methode
Nadere informatieNiet vechten met de klant: Motivationele technieken
Niet vechten met de klant: Motivationele technieken Theoretisch kader Één van de redenen waarom veranderen niet lukt, is de gemixte gevoelens (ambivalentie) die de klant heeft ten opzichte van dit veranderen.
Nadere informatieAansluiten bij ouders. Kanteling organisatie vanuit een waarderende benadering
Aansluiten bij ouders Kanteling organisatie vanuit een waarderende benadering Wie zijn we? Kind & Gezin Vlaanderen Afdeling Limburg Consultatiebureau voor zuigelingen een lange traditie Start: medische
Nadere informatieOplossingsgerichte Therapie
Oplossingsgerichte Therapie Tjetske Gjaltema en Sjoerd te Dorsthorst, Lentis Jonx www.jonx.nl Met dank aan Erik v.d.brink, Lentis Praktijk Wat doen jullie zelf al aan oplossingsgericht werken? In welke
Nadere informatieMethodisch werken met vragenlijsten
Methodisch werken met vragenlijsten Je raakt eraan verslaafd! dries.roosma@yorneo.nl 30-08-2013 WMV de context Wetenschappelijk (empirische cyclus) Beleid (PDCA cyclus) Practicebased evidence Evidencebased
Nadere informatieOplossingsgericht Leidinggeven doen wat werkt
Oplossingsgericht Leidinggeven doen wat werkt 1 2 Oplossingsgericht Werken. Wat houdt het in Oplossingsgericht werken is een manier van het hanteren van vraagstukken, problemen en doelen waarbij wat eerder
Nadere informatieWerken met gestuurde of weinig gemotiveerde cliënten.
Werken met gestuurde of weinig gemotiveerde cliënten. Inleiding. Veel hulpverleners van BJZ, CJG of zorgaanbieders hebben regelmatig gesprekken met cliënten die bij hen verschijnen vanuit een probleemsituatie,
Nadere informatieOplossingsgerichte intervisie, een overzicht
Oplossingsgerichte intervisie, een overzicht Inhoud Inleiding 1. Oplossingsgerichte tips 2. Verschil probleemgerichte en oplossingsgerichte intervisie 3. Vier invalshoeken oplossingsgerichte intervisie
Nadere informatie[2015] Basistraining Oplossingsgericht Werken. "Mission Possible" andere interventies voor professionals
"Mission Possible" [2015] Basistraining Oplossingsgericht Werken andere interventies voor professionals Gerrit van de Vegte gerritvandevegte@home.nl CONTENTS Wat is oplossingsgericht werken (OGW)?...1
Nadere informatieUtrecht, september 2010 Gerjoke Wilmink directeur Nibud
Voorwoord Ongeveer twee jaar geleden publiceerde het Nibud Geld en Gedrag, Budgetbegeleiding voor de beroepspraktijk. Het boek werd enthousiast ontvangen door het werkveld, vooral vanwege de competenties
Nadere informatieAan de slag met de context: tips en tricks
Aan de slag met de context: tips en tricks Werkvelddag Keep Calm and Get Inspired 5 juni 2014 De huidige situatie binnen MFC s Kind ouders Gezins begeleider Context begeleider Doel van de lezing Focus
Nadere informatieOplossingsgericht werken. Bij Handjehelpen. Oktober 2018
Oplossingsgericht werken Bij Handjehelpen Oktober 2018 Programma Doel deze bijeenkomst (afstemmen) Relatie werken volgens presentiebenadering en oplossingsgericht werken (afstemmen) Kader oplossingsgericht
Nadere informatieDoelen stellen met cliënten
Doelen stellen met cliënten De Uitzondering Trainingen in oplossingsgerichte communicatie Doelen stellen met een cliënt vormt de basis van vraaggestuurd hulpverlenen. De wijze waarop dit plaatsvindt, is
Nadere informatieWerken met het 8 fasenmodel. Programma dag 1. Nogmaals de Basistechnieken. Frank Meeuwsen & Menno Zwart
Werken met het 8 fasenmodel Frank Meeuwsen & Menno Zwart www.frankmeeuwsen.nl www.mennozwart.nl Programma dag 1 Gesprekstechnieken Flowchart Structuur in de hulpverleningsgesprekken Sturing d.m.v. reflecties
Nadere informatieChoice de oplossingsgerichte benadering bij dyslexie en andere leerproblemen
Choice de oplossingsgerichte benadering bij dyslexie en andere leerproblemen RT Touch 13 september 2011 Lucie Spreij Doel Choice Instrument voor leraren, begeleiders, rt ers voor de oplossingsgerichte
Nadere informatieInhoud. Inleiding 12. 7124_Oplossingsgericht management.indd 7
Inleiding 12 1 Op de schouders van reuzen 19 1.1 Het oorzaak-gevolgmodel 19 1.1.1 De appel die op Newtons hoofd viel 19 1.1.2 Voor- en nadelen van het oorzaak-gevolgmodel 20 1.2 Het problem-solving model
Nadere informatie[2015] Basistraining Oplossingsgericht Werken. "Mission Possible" andere interventies voor professionals
"Mission Possible" [2015] Basistraining Oplossingsgericht Werken andere interventies voor professionals Gerrit van de Vegte gerritvandevegte@home.nl Wat is Oplossingsgericht werken (OGW) Oplossingsgericht
Nadere informatieAanbod cursussen en trainingen
Aanbod cursussen en trainingen 2019-2020 Naar een positieve groep Maak van jouw klas een positieve groep; kinderen die zich veilig voelen, presteren beter. Deze praktische cursus is bedoeld voor leerkrachten
Nadere informatieMaak je eigen professionaliseringsplan!
DAG VAN DE LERAAR 5 OKTOBER 2013 Maak je eigen professionaliseringsplan! Een minicursus Sectorraad Hoger Onderwijs CNV Onderwijs Academie Maak je eigen professionaliseringsplan! 1. Inleiding In de CAO
Nadere informatieWorkshop Oplossingsgericht werken, een krachtige aanpak! Annemarie de Koning, huisarts en kaderarts GGZ Annemie Hanssen, POH-GGZ en trainer/coach
Workshop Oplossingsgericht werken, een krachtige aanpak Annemarie de Koning, huisarts en kaderarts GGZ Annemie Hanssen, POH-GGZ en trainer/coach Oplossingsgericht werken, een krachtige aanpak praten over
Nadere informatieOplossingsgerichte intervisie vergroot professionaliteit
Foto: Marcel van den Berg Empowerment als kern van hulpverlening én intervisie Oplossingsgerichte intervisie vergroot professionaliteit Door Marja Neeleman 28 De Brabantse jeugdzorgorganisatie Oosterpoort
Nadere informatieHet White Box model:
Het White Box model: Een krachtige veranderstrategie die mensen in beweging brengt. Visie, aanpak en trainingsadvies Een waardevol gespreksmodel voor consulenten in het sociaal domein om eigen initiatief
Nadere informatieWorkshop 8 De leerkracht als medeopvoeder Sven Bussens - Fmw, Vbjk, Stop maart 2014
Inspiratiedag Ouderbetrokkenheid: Betrokken (groot)ouders, sterke school Workshop 8 De leerkracht als medeopvoeder Sven Bussens - Fmw, Vbjk, Stop4-7 13 maart 2014 INHOUD: Referentiekaders 6 x G (RET)
Nadere informatieINTERVISIE ALGEMEEN INLEIDING
INTERVISIE ALGEMEEN 1 INLEIDING Met deze waaier kunnen intervisiegroepen (en begeleiders daarvan) nieuwe, aantrekkelijke en dynamische werkvormen kiezen die intervisie tot een succes maken. Nieuwe werkvormen
Nadere informatiePaden naar oplossingen De kracht van oplossingsgericht werken
Paden naar oplossingen De kracht van oplossingsgericht werken PADEN NAAR OPLOSSINGEN De kracht van oplossingsgericht werken Coert Visser Gwenda Schlundt Bodien Just-in-Time Books Driebergen 2008 Just-in-Time
Nadere informatieProgramma. 1. ADHD bij adolescenten 2. Motiverende gespreksvoering 3. Werken met Zelf Plannen
Programma 1. ADHD bij adolescenten 2. Motiverende gespreksvoering 3. Werken met Zelf Plannen ADHD BIJ ADOLESCENTEN problemen EF/motivatie ADHD gedrag Adolescentie: Middelbare school Minder oudercontrole
Nadere informatieTraining Resultaatgericht Coachen
Training Resultaatgericht Coachen met aandacht voor zingeving Herken je dit? Je bent verantwoordelijk voor de gang van zaken op je werk. Je hebt alle verantwoordelijkheid, maar niet de bijbehorende bevoegdheden.
Nadere informatieBox 2: Vaststellen beginsituatie Handelingsgericht werken op PABO s en lerarenopleidingen VO
Kees Dijkstra (Windesheim), Els de Jong (Hogeschool Utrecht) en Elle van Meurs (Fontys OSO). 31 mei 2012 Box 2: Vaststellen beginsituatie Handelingsgericht werken op PABO s en lerarenopleidingen VO Doel
Nadere informatieErvaringsdeskundigheid in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking. Petri Embregts
Ervaringsdeskundigheid in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking Petri Embregts Inhoud Waarom een kans in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking? Inzetbaarheid en effectiviteit
Nadere informatieInhoud. Inleiding 8. Leeswijzer 10
Inhoud Inleiding 8 Leeswijzer 10 1 Motiverende gespreksvoering: een introductie 14 1.1 Wat is motiverende gespreksvoering? 14 1.2 Kenmerken van motivatie 15 1.3 Waarom werkt motiverende gespreksvoering?
Nadere informatieIntroductie: Omgaan met weerstand
Introductie: Omgaan met weerstand Oplossingsgericht & Motiverend werken www.frankmeeuwsen.nl www.mennozwart.nl Donderdag 8 September 2011 Kenmerken van goede hulpverlening Plaats van methodiek Gesprekstechnieken
Nadere informatieC.1 Delen en deelnemen
COLLEGIALE SAMENWERKING C.1 Delen en deelnemen De leraar levert een oplossingsgericht bijdrage aan algemene taken in het team en aan de onderwijskundige en pedagogische ontwikkeling van de school. De leraar
Nadere informatieHAN. Alliantie tussen cliënt en hulpverlener : daar moet en kun je iets mee! Rinie van Rijsingen & Jacqueline Theunissen
Introductiefilmpje lectoraat: http://www.youtube.com/watch?v=dq8cjwwgd6q Rinie van Rijsingen & Jacqueline Theunissen CC Wybren Grooteboer & Huub Pijnenburg Kennisdag HAN Sociaal 19 april 2013 HAN R E S
Nadere informatieFlyer Intervisie. Intervisie is vooral taakgericht en resultaatgericht werken met collega s ter optimalisering van de werkzaamheden van alledag.
Flyer - Intervisie Wat is intervisie? Intervisie is vooral taakgericht en resultaatgericht werken met collega s ter optimalisering van de werkzaamheden van alledag. De volgende omschrijving van intervisie
Nadere informatieVoorjaarsworkshop Een zonnig Perspectief. Marjolein Geldermans GZ-psycholoog/supervisor Skils
Voorjaarsworkshop Een zonnig Perspectief 2013 Marjolein Geldermans GZ-psycholoog/supervisor Skils Programma Oplossingsgericht Uitleg inhoud en kaders, verwachtingsmanagement Wat gaat er al goed? (OGT)
Nadere informatieOplossingsgericht werken Tck - Nieuwland. Oplossingsgericht werken Tck-Nieuwland
Oplossingsgericht werken Tck - Nieuwland 1 Mogelijke oefeningen Specifieke vragen of wensen Team, een levend systeem Complimenten Doelen formuleren Snel coachen Luisteren Casus 2 Team: een levend systeem
Nadere informatiePsychologenpraktijk Gerrits
Psychologenpraktijk Gerrits Berrie Gerrits Zelfm anagem ent Bij zelfmanagement is het van belang dat niet uitsluitend vanuit het medische kader gekeken wordt, maar dat er ook aandacht is voor de krachten
Nadere informatieHANDVATEN VOOR TEAMVEERKRACHT. Anton Stellamans OPZ GEEL 6 december 2012
HANDVATEN VOOR TEAMVEERKRACHT Anton Stellamans OPZ GEEL 6 december 2012 1 2 Thema Handvaten om de veerkracht van de teams waarin we werken te vergroten Ofwel: Hoe word ik een veerkracht guerrilla op mijn
Nadere informatieprojectplan professionaliseringstraject Technisch College Velsen Samenwerkingsverband VO Zuid-Kennemerland 2014-2016
projectplan professionaliseringstraject Technisch College Velsen Samenwerkingsverband VO Zuid-Kennemerland 2014-2016 Doelstellingen professionaliseringstraject Het SWV heeft als doelstellingen voor het
Nadere informatieWelkom. Doel van workshop. LoopbaanNed. Dr. Dieta Mietus
Welkom Doel van workshop Oplossingsgericht werken LoopbaanNed Dr. Dieta Mietus Kennismaking Wat zou je willen doen zodat deze workshop nuttig voor je is? Oplossingsgericht werken aan project Projectmanager:
Nadere informatiePROGRAMMA OPLEIDING OPLOSSINGSGERICHTE GESPREKSVOERING
PROGRAMMA OPLEIDING OPLOSSINGSGERICHTE GESPREKSVOERING Opleiding Oplossingsgerichte gespreksvoering specialistische opleiding Oplossingsgerichte gespreksvoering is fundamenteel anders dan traditionele
Nadere informatieBlik op de toekomst! Oplossingsgerichte interventies binnen de groepspmt van Entréa voor pubers
Blik op de toekomst! Oplossingsgerichte interventies binnen de groepspmt van Entréa voor pubers Naam student: Maikel Staring Naam scriptiebegeleider: Olivier Glas Naam opdrachtgevers: Herman Prüst en Minny
Nadere informatieMotiverend leidinggeven: invloed op gedrag. 26 november 2014 Frank Goijarts
Motiverend leidinggeven: invloed op gedrag 26 november 2014 Frank Goijarts Programma Gedragsverandering: wat werkt? Weerstand tegen veranderen Motivatie 3.0 (intrinsiek) Kernpunten Motiverende benadering
Nadere informatieWonen Doe Je Thuis: inhoudelijk kader van Combinatie Jeugdzorg
Combinatie Jeugdzorg helpt kinderen en ouders vakkundig bij complexe vragen over opvoeden en opgroeien, zodat kinderen zich optimaal ontwikkelen en meedoen in de samenleving. Daarbij worden participatie
Nadere informatieOplossingsgerichte therapie in de psychiatrische praktijk
korte bijdrage Oplossingsgerichte therapie in de psychiatrische praktijk j.m. bakker, f.p. bannink samenvatting Oplossingsgerichte therapie (ot) is een in de psychiatrische praktijk breed inzetbare vorm
Nadere informatieCoaching met de Zelfkonfrontatie Methode
Coaching met de Zelfkonfrontatie Methode (ZKM) Een wijze van coaching die je helpt te onderzoeken wat je inspireert en wat je belemmert. Het leidt tot een ander perspectief, duurzame keuzes en effectief
Nadere informatieLeren hoe je leren kunt
Leren hoe je leren kunt Als manager stimuleer je de ontwikkeling van medewerkers en draag je zorg voor een goede onderlinge communicatie. Managers en medewerkers wisselen ervaringen uit en leren van elkaar.
Nadere informatieTalentgerichte benadering
Talentgerichte benadering 4. Strengths-based development (*) Noordelijke Hogeschool Leeuwarden Hoe creëren we een stimulerend leerklimaat waarin studenten het beste uit zichzelf kunnen halen? Dit was de
Nadere informatie(de casus Van Kooten, deel III) 179
Inhoud Inleiding 11 Hoofdstuk 1 Intensieve gezinsbegeleiding: doelen, doelgroep & filosofie 17 1.1 Inleiding 17 1.2 IGB, doelgroep en doelen 18 1.2.1 Ambulante gezinsbegeleiding 18 1.2.2 Gezinsbegeleiding
Nadere informatieAANMELDING VOOR DE DECENTRALE SELECTIE OPLEIDING TOEGEPASTE PSYCHOLOGIE HOGESCHOOL VAN ARNHEM EN NIJMEGEN (HAN) STUDIEJAAR 2015-2016
AANMELDING VOOR DE DECENTRALE SELECTIE OPLEIDING TOEGEPASTE PSYCHOLOGIE HOGESCHOOL VAN ARNHEM EN NIJMEGEN (HAN) STUDIEJAAR 2015-2016 Instructie Leuk dat je interesse hebt voor de opleiding Toegepaste Psychologie
Nadere informatie