Vullen! Waarmee? Steven Winkel IC verpleegkundige, Reanimatie coördinator

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Vullen! Waarmee? Steven Winkel IC verpleegkundige, Reanimatie coördinator"

Transcriptie

1 Vullen! Waarmee? Steven Winkel IC verpleegkundige, Reanimatie coördinator

2 Stemkastjes Actief met inhoud presentatie bezig zijn Per tweetal / drietal 1 stemkast overleggen Stemmen anoniem 10 seconden Veranderen kan! Inleveren stemkastjes! (werkt niet op TV thuis )

3 Inhoud: vullen! waarmee? Kennis test: Osmolariteit + COD Doel vullen Verschillende soorten infuusvloeistoffen Strong Ion Difference (SID) Opdracht Herhaling kennistest Doel bewuste keuze voor vulmiddel maken

4 Doel vullen Zuurstofaanbod (DO 2 ) CO CaO 2 Slagvolume Contractiliteit Afterload Pre load Hartfreq Hb SaO 2 PaO 2

5 De ideale vulling: Haemodynamiek verbeteren Zuurstoftransport optimaliseren Microcirculatie verbeteren Geen oedeem veroorzaken Geen bijwerkingen veroorzaken Geen accumulatie optreden Geen nierschade veroorzaken Geen stollingsstoornissen Lage kosten

6 Infuusvloeistoffen Osm Osm COD Na K Cl Ac Bic SID MW Plasma Glu 5% Kristaloïden NaCl 0,9% Bic 8,4% Ringer s Rheo Voluven Elo Colloïden Hemo Gelo Alb 5% ?? 60

7 Transport processen Diffusie Verplaatsing / gelijke verdeling van deeltjes obv concentratieverschil Osmose Verplaatsing van water door semi permeabele wand obv concentratieverschil Filtratie Verplaatsing van water door wand obv drukverschil

8 Osmolariteit Elektrolyten: NaCl Na + + Cl - KCl K + + Cl -

9 Bepalen osmolariteit Lab: Lastige bepaling Berekenen 2x ([Na + ] + [K + ]) + [ureum] + [glucose] 2x ( ) = 290

10 Verdeling lichaamswater Osmolariteit 280 mmol / kg 280 mmol / kg Na + / K + concentratie 140 [K + ] mmol/l 140 [Na + ] mmol/l H2O+elektrolyten Volume 28 L 14 L H 2 O

11 Osmolariteit 300 mmol / kg 300 mmol / kg Waterverschuiving H2O H2O Na + / K + concentratie 145 [K + ] mmol/l 145 [Na + ] mmol/l Volume L L

12 Osmolariteit en volume regulatie

13 Hypothalamus Osmosensoren Watertekort Osmolariteit ADH productie (dorst) ADH

14 RAAS Bloeddruk Flow afferente arterie Mucula densa Renine Angiotensine I + II Aldosteron + ADH

15 RAAS

16 Infuusvloeistoffen COD Osm COD Na K Cl Ac Bic SID MW Plasma Glu 5% Kristalloïden NaCl 0,9% Bic 8,4% Ringer s Rheo Voluven Elo Colloïden Hemo Gelo Alb 5% ?? 60

17 COD: Normale situatie COD 21 mmhg Arteriool Capillair Venule 30 mmhg mmhg -6 Lymfvat

18 COD Arteriool COD 12 mmhg Capillair Venule 30 mmhg mmhg +3 Lymfvat

19 Colloïden Dextranen Dextran R Macrodex R Rheomacrodex R Gelatines Gelofusine R Haemaccel Hydroxy-ethyl-zetmelen (HES) Hextend R PentaLyte R Voluven R Elo-Haes R Natuurlijke colloïden Albumine GPO

20 HES Concentratie (3% / 6% / 10%) Hoe hoger concentratie hoe hoger volume effect Molecuulgewicht ( D) Hoog langer in plasma Substitutieratio ( ) Hoog (minder gevoelig voor amylase) langer in plasma C2/C6 ratio (5:1 9:1) Hoog (minder gevoelig voor amylase) langer in plasma Schrijfwijze: % HES - MW SR C2/6 Voorbeeld: Voluven: 6 % HES 130/0.4/9

21 Aandachtspunten Colloïden Stollingsstoornissen Dextranen (verminderd hoeveelheid factor VIII) Voluven Gelo Nierfunctie stoornissen Voluven Allergische reacties Gelo (Creutzfeld-Jakob (BSE)) Dextranen Voluven Duurder kristalloïd Albumine

22 Infuusvloeistoffen Osm COD Na K Cl Ac Bic SID MW Plasma Glu 5% SID Kristaloïden NaCl 0,9% Bic 8,4% Ringer s Rheo Voluven Elo Colloïden Hemo Gelo Alb 5% ?? 60

23 Pathologisch Zout

24 Henderson Hasselbach??

25 Peter Stewart SID SID plasma 40 Ph 7.40

26 Peter Stewart Conclusie: SID 40 Ph 40 SID omlaag (<40) Ph omlaag zuur SID omhoog (>40) PH omhoog alkalisch SID 40 Ph 7.40 SID < 40 Ph < 7.40 SID > 40 Ph > 7.40

27 Invloed NaCl op SID plasma Plasma NaCl infuus Plasma

28 Pathologisch Zout

29 Infuusvloeistoffen Osm COD Na K Cl Ac Bic SID MW Plasma Glu 5% SID Kristaloïden NaCl 0,9% Bic 8,4% Ringer s Rheo Voluven Elo Colloïden Hemo Gelo Alb 5% ?? 60

30 Samenvatting: Vullen! Waarmee? Doel vullen: Zuurstof aanbod (DO 2 ) Cardiac Output (CO) Kristalloïden: Osmolariteit Colloïden: Colloïd osmotische druk + osmolariteit Interpreteer de labels op infuuszakken Pas op voor lage SID

Reis door het Nephron. Hilde de Geus

Reis door het Nephron. Hilde de Geus Reis door het Nephron Hilde de Geus Anatomie De nier Het nephron Het nephron Wat is nierfunctie? Vermogen om bloed te zuiveren referentie stof volume bloed per tijdseenheid (ml-min) Bloeddruk regulatie

Nadere informatie

Infuusbeleid op recovery

Infuusbeleid op recovery Infuusbeleid op recovery Is vullen in of uit?? Sander van den Heuvel Anesthesioloog Stellingen Dagbehandelingspatiënten mogen best wat meer vocht krijgen Een krap vochtbeleid verbetert de resultaten bij

Nadere informatie

Water, elektrolyten en zuur-base balans. Verdeling en compositie van lichaamsvloeistoffen

Water, elektrolyten en zuur-base balans. Verdeling en compositie van lichaamsvloeistoffen Water, elektrolyten en zuur-base balans Clinical Medicine Kumar & Clark (hoofdstuk 13 in de 8e druk, hoofdstuk 9 in de 9e druk) Verdeling en compositie van lichaamsvloeistoffen Het lichaamsgewicht van

Nadere informatie

Analyse van het Z-B evenwicht Stewart methodiek

Analyse van het Z-B evenwicht Stewart methodiek Analyse van het Z-B evenwicht Stewart methodiek Fellowonderwijs Intensive Care UMC St Radboud De relatie tussen ph en [H + ] ionen 300 250 [H + ] nmol/l 200 150 100 50 0 6,4 6,6 6,8 7 7,2 7,4 7,6 7,8 ph

Nadere informatie

BLENDED LEARNING EVENT SHOCK EN HAEMODYNAMIEK. Rik Endeman intensivist OLVG, locatie Oost Steven Winkel IC verpleegkundige OLVG, locatie Oost

BLENDED LEARNING EVENT SHOCK EN HAEMODYNAMIEK. Rik Endeman intensivist OLVG, locatie Oost Steven Winkel IC verpleegkundige OLVG, locatie Oost BLENDED LEARNING EVENT SHOCK EN HAEMODYNAMIEK Rik Endeman intensivist OLVG, locatie Oost Steven Winkel IC verpleegkundige OLVG, locatie Oost Doelen Begrip shock kunnen uitleggen Law of Eight kunnen toepassen

Nadere informatie

Osmo- en volumeregulatie

Osmo- en volumeregulatie Osmo- en volumeregulatie De water- en zouthuishouding van het lichaam Anne Lohuis - 7 Februari 2013 Doelstelling Het verduidelijken van twee belangrijke functies van het menselijk lichaam, met daar aan

Nadere informatie

Vullingsbeleid volwassenen en kinderen

Vullingsbeleid volwassenen en kinderen Vullingsbeleid volwassenen en kinderen WES Rotterdam symposium Transport: Van A naar Beter 27 maart 2015 Patricia Kalkman Kinderarts Jelmer Alsma Internist Leerdoelen! Reden om infuus te starten / stoppen!

Nadere informatie

Respiratoire complicaties bij thoraxchirurgie. Bart van Silfhout Ventilation Practitioner

Respiratoire complicaties bij thoraxchirurgie. Bart van Silfhout Ventilation Practitioner Respiratoire complicaties bij thoraxchirurgie Bart van Silfhout Ventilation Practitioner Doel & inhoud Het uitwisselen van ideeën, kennis en gedachten en vooral een leuke voordracht!!! Gasuitwisseling

Nadere informatie

Organisatie van de urinewegen

Organisatie van de urinewegen Urine wegen Informatie bij les 3 De stof in deze presentatie is een samenvatting uit het boek Anatomie en fysiologie; een inleiding van uitgeverij Pearson Organisatie van de urinewegen Functies van de

Nadere informatie

Bloed en bloedproducten. Eelkje Huvenaars Acute zorg

Bloed en bloedproducten. Eelkje Huvenaars Acute zorg Bloed en bloedproducten Eelkje Huvenaars Acute zorg Leerdoelen Benoemen ABO rhesus systeem Gebruik infusievloeistoffen, (contra)indicaties Welke bloedproducten toedienen Indicaties bloedproducten Verpleegkundige

Nadere informatie

Anatomie / fysiologie. Team anatomie/fysiologie AFI1. Anatomie / fysiologie / pathologie. Cxx53 1 en 2. Milieu interieur Uitwisseling van stoffen

Anatomie / fysiologie. Team anatomie/fysiologie AFI1. Anatomie / fysiologie / pathologie. Cxx53 1 en 2. Milieu interieur Uitwisseling van stoffen Anatomie / fysiologie Cxx53 1 en 2 Milieu interieur Uitwisseling van stoffen 1 Team anatomie/fysiologie Alfabetische volgorde achternaam Matthieu Berenbroek Jan Borm Simone Egberts Eric van Roon Nol van

Nadere informatie

Voor voortgangtoets 3.1

Voor voortgangtoets 3.1 H8 Bloedsomloop H8 Bloedsomloop 8.1 t/m 8.4 8.6 t/m 8.10 Colloid osmotische druk, Osmose, diffusie, actief transport Voor voortgangtoets 3.1 Vervoer van stoffen O 2 van longen naar cellen CO 2 van cellen

Nadere informatie

Anatomie / fysiologie. Uitscheiding van urine. Transport urine AFI1. Nieren 2 Urine. Vanuit de nierpapillen druppelt urine in het nierbekken.

Anatomie / fysiologie. Uitscheiding van urine. Transport urine AFI1. Nieren 2 Urine. Vanuit de nierpapillen druppelt urine in het nierbekken. Anatomie / fysiologie Nieren 2 Urine FHV2009 / Cxx55 3+4 / Anatomie & Fysiologie - Nieren 2 1 Uitscheiding van urine FHV2009 / Cxx55 3+4 / Anatomie & Fysiologie - Nieren 2 2 Transport urine Vanuit de nierpapillen

Nadere informatie

Gebalanceerde vloeistoffen op de IC

Gebalanceerde vloeistoffen op de IC Gebalanceerde vloeistoffen op de IC Zin of onzin? Topics in IC, Lunteren 08-12-16 Miriam Moviat Internist Intensivist JBZ Balans is in... Waarom gebalanceerde vloeistoffen? Ze benaderen de samenstelling

Nadere informatie

Vulling. Hoeveel water heeft een mens en waar zit het?

Vulling. Hoeveel water heeft een mens en waar zit het? Vulling Hoeveel water heeft een mens en waar zit het? Vulling Lichaamswater Bij mannen 60%; vrouwen 50% ECV: iets minder dan de helft ICV: iets meer dan de helft Intravasculair (plasma): onderdeel van

Nadere informatie

Excretie en osmoregulatie

Excretie en osmoregulatie Excretie en osmoregulatie Tekst bij het computer ondersteund onderwijs maart 2008 Introductie homeostase 1. De variatie in omgeving waarin mens en dier leven stelt hoge eisen aan het aanpassingsvermogen

Nadere informatie

Workshop chronische nierschade. Adry Bakker Diepenbroek Bettie Hoekstra

Workshop chronische nierschade. Adry Bakker Diepenbroek Bettie Hoekstra Workshop chronische nierschade Adry Bakker Diepenbroek Bettie Hoekstra Mevr. Muis 73 jaar Voorgeschiedenis: diabetes mellitus type 2 hartfalen regelmatig urineweginfecties, 2x pyelonefritis aspecifieke

Nadere informatie

Presentatie Casus 1b. Victoria Janes & Yvonne Poel

Presentatie Casus 1b. Victoria Janes & Yvonne Poel Presentatie Casus 1b Victoria Janes & Yvonne Poel Casusbeschrijving Vrouw: 55 jaar wordt door de ambulance naar de SEH gebracht, waar u als arts-assistent assistent werkzaam bent. Dezelfde ochtend heeft

Nadere informatie

Vulling. Hoeveel water heeft een mens en waar zit het?

Vulling. Hoeveel water heeft een mens en waar zit het? Vulling Hoeveel water heeft een mens en waar zit het? Vulling Lichaamswater Bij mannen 60%; vrouwen 50% ECV: iets minder dan de helft ICV: iets meer dan de helft Intravasculair (plasma): onderdeel van

Nadere informatie

Een druppel teveel. Perioperatief vochtbeleid bij kinderen. Pediatric Autumn Seminar, 29 november 2014, Nieuwegein Gersten Jonker, anesthesioloog

Een druppel teveel. Perioperatief vochtbeleid bij kinderen. Pediatric Autumn Seminar, 29 november 2014, Nieuwegein Gersten Jonker, anesthesioloog Een druppel teveel Perioperatief vochtbeleid bij kinderen Pediatric Autumn Seminar, 29 november 2014, Nieuwegein Gersten Jonker, anesthesioloog Disclaimer Ingangsvragen Wat weet jij ervan? - Lees de vraag

Nadere informatie

Anatomie / fysiologie Circulatie. Stellingen n.a.v. vorig college. Stellingen, vervolg. Bloeddruk

Anatomie / fysiologie Circulatie. Stellingen n.a.v. vorig college. Stellingen, vervolg. Bloeddruk Anatomie / fysiologie Circulatie Bloeddruk 1 Stellingen n.a.v. vorig college Het ventrikelseptum van het hart is dikker dan het atriumseptum van het hart. Een hart dat over de top van de Frank Starling-curve

Nadere informatie

Peroperatief vochtbeleid bij niertransplantatie

Peroperatief vochtbeleid bij niertransplantatie Peroperatief vochtbeleid bij niertransplantatie - Literatuurstudie - Renata Haghedooren Co assistent 2011-2012 Promotor: Dr. M Verhaegen Delayed graft function Huidig vochtbeleid Doel van de literatuurstudie

Nadere informatie

Overview. Niels Van Regenmortel ZNA Campus Stuivenberg Universitair Ziekenhuis Antwerpen

Overview. Niels Van Regenmortel ZNA Campus Stuivenberg Universitair Ziekenhuis Antwerpen Niels Van Regenmortel ZNA Campus Stuivenberg Universitair Ziekenhuis Antwerpen Overview Basisconcepten Vochtgerelateerde morbiditeit Indicaties voor vochttherapie Het crystalloiden-colloidendebat 1 Types

Nadere informatie

NVN Wetenschapsdag 7 oktober Zout! Ewout Hoorn. Internist-nefroloog Erasmus Medisch Centrum. Ewout Hoorn

NVN Wetenschapsdag 7 oktober Zout! Ewout Hoorn. Internist-nefroloog Erasmus Medisch Centrum. Ewout Hoorn NVN Wetenschapsdag 7 oktober 2016 Zout! Ewout Hoorn Internist-nefroloog Erasmus Medisch Centrum Ewout Hoorn Vragen 1. Wat is zoutgevoeligheid? 2. Waarom zijn patiënten met nierschade nóg gevoeliger voor

Nadere informatie

Natrium. Ewout Hoorn 11 oktober 2018

Natrium. Ewout Hoorn 11 oktober 2018 De afbeelding kan niet worden weergegeven. Mogelijk is er onvoldoende geheugen beschikbaar om de afbeelding te openen of is de afbeelding beschadigd. Start de computer opnieuw op en open het bestand opnieuw.

Nadere informatie

Hemodynamische op/malisa/e op de IC. Jasper van Bommel Intensive Care - Erasmus MC Rotterdam

Hemodynamische op/malisa/e op de IC. Jasper van Bommel Intensive Care - Erasmus MC Rotterdam Hemodynamische op/malisa/e op de IC Jasper van Bommel Intensive Care - Erasmus MC Rotterdam Circulatoir falen Definitie SHOCK! Levensbedreigende toestand waarin te weinig bloed met zuurstof naar de organen

Nadere informatie

ZUURBASE. Praktisch bekeken

ZUURBASE. Praktisch bekeken ZUURBASE Praktisch bekeken Bloedgasafwijkingen en Electrolytstoornissen Enerzijds handteken van ziekte (hulp in diagnose) Anderzijds mogelijk (urgente) pathologie op zich (? nood aan behandeling) BEHANDELING

Nadere informatie

Tussentoets 1 (TT-1, code 8WA01) Hart en Long 8WA00. Maandag 11 maart 2013

Tussentoets 1 (TT-1, code 8WA01) Hart en Long 8WA00. Maandag 11 maart 2013 Tussentoets 1 (TT-1, code 8WA01) Hart en Long 8WA00 Maandag 11 maart 2013 Faculteit Biomedische Technologie BSc opleiding Medische Wetenschappen en Technologie Verantwoordelijk docent: C. Bouten Coördinator

Nadere informatie

Les 9 Nier. Nieren. Nieren, regulatie urine, vochthuishouding, diurese, clearance, GFR. Woordbetekenis Ren (L) b.v Art.

Les 9 Nier. Nieren. Nieren, regulatie urine, vochthuishouding, diurese, clearance, GFR. Woordbetekenis Ren (L) b.v Art. Les 9 Nier Nieren, regulatie urine, vochthuishouding, diurese, clearance, GFR ANZN 1e leerjaar - Les 9 - Matthieu Berenbroek, 2000-2011 1 Nieren Woordbetekenis Ren (L) b.v Art. renalis / vena perirenaal

Nadere informatie

Waterkwaliteit 2: Natuur/chemie

Waterkwaliteit 2: Natuur/chemie Waterkwaliteit 2: Natuur/chemie Prof. ir. Hans van Dijk 1 Afdeling Watermanagement Sectie Gezondheidstechniek Inhoud hydrologische kringloop kwalitatief 1. regenwater 2. afstromend/oppervlaktewater. infiltratie

Nadere informatie

Zuur-base evenwicht Intoxicaties. J.G. van der Hoeven UMC St Radboud, Nijmegen

Zuur-base evenwicht Intoxicaties. J.G. van der Hoeven UMC St Radboud, Nijmegen Zuur-base evenwicht Intoxicaties J.G. van der Hoeven UMC St Radboud, Nijmegen 1 Casus Vrouw 21 jaar - recente diagnose leukemie Opname koorts, dyspneu en hypotensie T 41 0 C - pols 135 - RR 80/40 - AF

Nadere informatie

Uitwerkingen van de opgaven uit: BASISCHEMIE voor het MLO ISBN 9789077423875, 3 e druk, Uitgeverij Syntax Media Hoofdstuk 10 Concentratie bladzijde 1

Uitwerkingen van de opgaven uit: BASISCHEMIE voor het MLO ISBN 9789077423875, 3 e druk, Uitgeverij Syntax Media Hoofdstuk 10 Concentratie bladzijde 1 Hoofdstuk 10 Concentratie bladzijde 1 Opgave 1 rekenformule: c(b) = ------- toepassen: n B V opl. Bereken de analytische concentratie (mol/l) in elk van de volgende oplossingen: a 5,00 mol NaCl in 5,00

Nadere informatie

Neurotraumatologie. Prof. Dr. J.G. van der Hoeven UMC ST Radboud Nijmegen 12.05-12.50

Neurotraumatologie. Prof. Dr. J.G. van der Hoeven UMC ST Radboud Nijmegen 12.05-12.50 Neurotraumatologie Prof. Dr. J.G. van der Hoeven UMC ST Radboud Nijmegen 12.05-12.50 1 Primair letsel A-B-C-D-E Uitsluiten chirurgisch letsel Voorkomen secundaire schade Beperken O2 verbruik hersenen Normo-/hypothermie

Nadere informatie

Waar staat de afkorting PiCCO voor?

Waar staat de afkorting PiCCO voor? Waar staat de afkorting PiCCO voor? Pulse Contour Cardiac Output..en de i..die is verzonnen Hemodynamische monitoring d.m.v. PiCCO is a) Invasief b) Minimaal invasief c) Niet invasief Antwoord: B CVL PULSIOCATH

Nadere informatie

Zuurstoftransport: DO2 en VO2 in balans C. Peeters

Zuurstoftransport: DO2 en VO2 in balans C. Peeters Zuurstoftransport: DO2 en VO2 in balans C. Peeters Shock is een circulatoir falen dat leidt tot hypoxie op weefselniveau. Dit is een algemene definitie die van toepassing is op elke vorm van shock, ongeacht

Nadere informatie

Levensbedreigende hyponatriëmie. J.G. van der Hoeven UMC St Radboud, Nijmegen

Levensbedreigende hyponatriëmie. J.G. van der Hoeven UMC St Radboud, Nijmegen Levensbedreigende hyponatriëmie J.G. van der Hoeven UMC St Radboud, Nijmegen 1 U meet een lage plasma [Na + ] - waarom? Concentratie = Totaal Na + in extracellulaire ruimte 2 U meet een lage plasma [Na

Nadere informatie

Zure Kinderen? Scheikunde Les aan Bed

Zure Kinderen? Scheikunde Les aan Bed Hoe goed begrijpen we Zure Kinderen? Scheikunde Les aan Bed Dr. Piet Leroy MD, PhD Kinderarts-Intensivist Bijscholing Intensieve Neonatale Zorg Antwerpen 15 & 23 Februari 2016 Casus: Neonaat Day 1 postoperatief

Nadere informatie

Bloedgasanalyse. Doelstelling. Bloedgasanalyse. 4 mei 2004 Blad 1. Sacha Schellaars IC centrum UMC Utrecht. Zuur base evenwicht Oxygenatie

Bloedgasanalyse. Doelstelling. Bloedgasanalyse. 4 mei 2004 Blad 1. Sacha Schellaars IC centrum UMC Utrecht. Zuur base evenwicht Oxygenatie Bloedgasanalyse Sacha Schellaars IC centrum UMC Utrecht Doelstelling De student kan de 4 stoornissen in het zuurbase evenwicht benoemen. De student kan compensatiemechanismen herkennen en benoemen. De

Nadere informatie

MINI-PLASCO NACL B. BRAUN 0,9 %, oplossing voor injectie. Mini-Plasco van: 10 ml 20 ml Natriumchloride...0,09 g...0,18 g

MINI-PLASCO NACL B. BRAUN 0,9 %, oplossing voor injectie. Mini-Plasco van: 10 ml 20 ml Natriumchloride...0,09 g...0,18 g SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL MINI-PLASCO NACL B. BRAUN 0,9 %, oplossing voor injectie 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Mini-Plasco van: 10 ml 20 ml Natriumchloride...0,09

Nadere informatie

14-5-2013. Water en zouthuishouding. Doelstelling. Belangrijkste bestanddeel van ons lichaam. Totaal Lichaamswater (TLW) ECV en ICV

14-5-2013. Water en zouthuishouding. Doelstelling. Belangrijkste bestanddeel van ons lichaam. Totaal Lichaamswater (TLW) ECV en ICV Doelstelling Water en zouthuishouding Basale kennis en inzicht in de water en zout huishouding Kennis en inzicht in de normaalwaarden van de belangrijkste laboratorium uitslagen Bart Ramakers B.Ramakers@ic.umcn.nl

Nadere informatie

Transfusie indicatie op de intensive care

Transfusie indicatie op de intensive care Transfusie indicatie op de intensive care Floris Kranenburg MD/PhD-student Sanquin Research, Centrum voor Klinisch Transfusiegeneeskundig Onderzoek, Leiden Leids Universitair Medisch Centrum, Klinische

Nadere informatie

Casus 5. Kavita Ramdien, Rob Vermond, Jurre Stens

Casus 5. Kavita Ramdien, Rob Vermond, Jurre Stens Casus 5 Kavita Ramdien, Rob Vermond, Jurre Stens Inleiding casus 5 U gaat als co-assistent mee met de ambulance die gewaarschuwd is door de buren (die een sleutel hebben) van een 70-jarige man, die zij

Nadere informatie

Proef Biologie Osmotische waarde bij verschillende concentraties

Proef Biologie Osmotische waarde bij verschillende concentraties Proef Biologie Osmotische waarde bij verschillende concentraties Proef door een scholier 1806 woorden 12 april 2011 4,2 18 keer beoordeeld Vak Biologie Inhoudsopgave Inleiding Blz. 3 Wat is osmose Blz.

Nadere informatie

Vloeistofbeleid op de IC - wat zeggen de trials? MMM Circulatie 2018

Vloeistofbeleid op de IC - wat zeggen de trials? MMM Circulatie 2018 Vloeistofbeleid op de IC - wat zeggen de trials? MMM Circulatie 2018 Wat weten we al? Tussen colloïdale- en kristallijne vloeistoffen bestaat niet veel verschil wat betreft belangrijke uitkomstmaten Dit

Nadere informatie

Kerstvakantiecursus. biologie. Voorbereidende opgaven HAVO. Voordat je begint. De cel. Transport. Assimilatie & dissimilatie

Kerstvakantiecursus. biologie. Voorbereidende opgaven HAVO. Voordat je begint. De cel. Transport. Assimilatie & dissimilatie Voorbereidende opgaven HAVO Kerstvakantiecursus biologie Tips: Maak de voorbereidende opgaven voorin in een van de A4-schriften die je gaat gebruiken tijdens de cursus. Als een opdracht niet lukt, werk

Nadere informatie

Niervervangende therapie op de IC

Niervervangende therapie op de IC Niervervangende therapie op de IC Wat valt er te kiezen? 21 februari 2017 Margreet Kouwenberg AIOS Interne Geneeskunde Casus Niervervangende therapie, welke casus zal ik kiezen? Dhr O, CVVH vanwege ATN

Nadere informatie

Anatomie / fysiologie. Taken circulatiestelsel. Onderverdeling bloedvaten. Cxx53 5 en 6 Bloedvaten Lymfe

Anatomie / fysiologie. Taken circulatiestelsel. Onderverdeling bloedvaten. Cxx53 5 en 6 Bloedvaten Lymfe Anatomie / fysiologie Cxx53 5 en 6 Bloedvaten Lymfe FHV2009 / Cxx53_5_6 / Anatomie & Fysiologie - Circulatie 1 Taken circulatiestelsel Voedingsstoffen, nadat ze verteerd (in stukken gedeeld) zijn, opnemen

Nadere informatie

Les 10 Bloeddruk en Nieren. Fysiologische zoutoplossing. Bloeddrukregulatie. Regulatie van de zuurgraad. waarden tussen 7,35-7,45

Les 10 Bloeddruk en Nieren. Fysiologische zoutoplossing. Bloeddrukregulatie. Regulatie van de zuurgraad. waarden tussen 7,35-7,45 Les 10 Bloeddruk en Nieren Bloeddrukregulatie, oedeem, osmotische waarden en ADH, nierinsufficiëntie, mictieklachten ANZN 1e leerjaar - Les 10 - Matthieu Berenbroek, 2000-2011 1 Fysiologische zoutoplossing

Nadere informatie

2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING

2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Voluven, 10% (100 mg/ml) oplossing voor infusie 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING 1000 ml oplossing voor infusie bevat: Poly(O-2-hydroxyethyl)zetmeel 100 g - Molaire

Nadere informatie

vwo uitscheiding 2010

vwo uitscheiding 2010 vwo uitscheiding 2010 Regulatie bloeddruk De nieren spelen een rol bij de regulatie van de bloeddruk. Het JGA (Juxta Glomerulaire Apparaat), voor een deel gelegen in de wand van de aanvoerende slagadertjes

Nadere informatie

Overview. Osmolaliteit 29/05/2013 28L. Extracellulair 1/3. Intracellulair 2/3. 14u00 14u45 Basisconcepten Vochtgerelateerde morbiditeit

Overview. Osmolaliteit 29/05/2013 28L. Extracellulair 1/3. Intracellulair 2/3. 14u00 14u45 Basisconcepten Vochtgerelateerde morbiditeit Overview Niels Van Regenmortel ZNA Campus Stuivenberg 14u00 14u45 Basisconcepten Vochtgerelateerde morbiditeit 14u45 15u30 Indicaties voor vochttherapie Het crystalloiden-colloidendebat Vochtbeleid in

Nadere informatie

SAMENVATTING VAN DE KENMERKEN VAN HET PRODUCT

SAMENVATTING VAN DE KENMERKEN VAN HET PRODUCT SAMENVATTING VAN DE KENMERKEN VAN HET PRODUCT 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL NaCl 0,9 % B. Braun, oplossing voor injectie. 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING 1000 ml oplossing bevat: Natriumchloride

Nadere informatie

SAMENVATTING. 140 Samenvatting

SAMENVATTING. 140 Samenvatting Samenvatting 140 Samenvatting SAMENVATTING Diabetes mellitus, ofwel suikerziekte, is een veelvoorkomende stofwisselingsziekte die gekenmerkt wordt door hyperglykemie (verhoogde bloedsuikerspiegels) als

Nadere informatie

Redeneervaardigheden stapsgewijs 6

Redeneervaardigheden stapsgewijs 6 Inhoud Inleiding 4 Redeneervaardigheden stapsgewijs 6 SBAR-methode 7 Basis parametrie en referentiewaarden 8 Beoordeling van de urgentie volgens EWS/SIRS 9 Bloedonderzoek en referentiewaarden 10 Mindmap

Nadere informatie

Safety of hydroxyethyl starches. Seminariewerk Idris Ghijselings

Safety of hydroxyethyl starches. Seminariewerk Idris Ghijselings Safety of hydroxyethyl starches Seminariewerk Idris Ghijselings 12-04-2013 Outline 1. Structuur en Farmacokinetiek - concentratie - moleculair gewicht - molaire substitutie 2. Farmacodynamiek - volume

Nadere informatie

Disclosure belangen spreker Individualisering van dialysevloeistof voor hemodialyse. Nierinsufficientie. Nierinsufficientie

Disclosure belangen spreker Individualisering van dialysevloeistof voor hemodialyse. Nierinsufficientie. Nierinsufficientie Disclosure belangen spreker Individualisering van dialysevloeistof voor hemodialyse (potentiële) belangenverstrengeling Geen Ton Luik, nefroloog VieCuri MC NND Veldhoven 22 maart 2016 Voor bijeenkomst

Nadere informatie

Fysiologie / Metabolisme stofwisseling

Fysiologie / Metabolisme stofwisseling Fysiologie / Metabolisme stofwisseling Onder de fysiologie vallen bij de sportmassage de volgende onderdelen: Celleer/cytologie Weefselleer/histologie Stofwisseling/metabolisme Spijsvertering Hart, bloedvaten

Nadere informatie

Protocol vochtbeleid kinderen < 40 kg IC kinderen

Protocol vochtbeleid kinderen < 40 kg IC kinderen Protocol vochtbeleid kinderen < 40 kg IC kinderen Datum vaststelling: 15 okt 2015 Auteurs Kinder IC Versie: 1.1 Datum revisie: 15 okt 2018 Verantwoording: Medische protocollencommissie Kinder IC Brondocument:

Nadere informatie

Hyperglycemischeketoacidosebij hoogzwangere.

Hyperglycemischeketoacidosebij hoogzwangere. Hyperglycemischeketoacidosebij hoogzwangere. patient 34 jarige dame G3P1, : 37 wkn2d Voorgeschiedenis: DM type 1 sinds 1983 1 miskraam in 1999 Start insulinepomp 1999 1 ste kindje in 2009 HbA1c 2010: 8.9%,

Nadere informatie

Richtlijn. Volumesuppletie bij kritisch zieke pasgeborenen en kinderen tot 18 jaar

Richtlijn. Volumesuppletie bij kritisch zieke pasgeborenen en kinderen tot 18 jaar Richtlijn Volumesuppletie bij kritisch zieke pasgeborenen en kinderen tot 18 jaar Richtlijn Colofon Richtlijn Volumesuppletie bij kritisch zieke pasgeborenen en kinderen tot 18 jaar ISBN 90-8523-055-1

Nadere informatie

DE CARDIORENALE INTERACTIE

DE CARDIORENALE INTERACTIE SAMENVATTING 143 144 Samenvatting DE CARDIORENALE INTERACTIE Chronisch nierfalen is een wereldwijd gezondheidsprobleem en een voorname oorzaak van morbiditeit en mortaliteit. De ziekte ontwikkelt zich

Nadere informatie

2 Concentratie in oplossingen

2 Concentratie in oplossingen 2 Concentratie in oplossingen 2.1 Concentratiebegrippen gehalte Er zijn veel manieren om de samenstelling van een mengsel op te geven. De samenstelling van voedingsmiddelen staat op de verpakking vermeld.

Nadere informatie

Vragenles Deel 1. Vraagje. Infrastructuur menselijk lichaam. Matthieu Berenbroek

Vragenles Deel 1. Vraagje. Infrastructuur menselijk lichaam. Matthieu Berenbroek Vragenles Deel 1 Matthieu Berenbroek http://www.berenbroek.eu/ Vraagje Verschil tussen serum en antibiotica? Serum: Bloedplasma zonder fibrinogeen Antiserum = engelse antidote puur antistoffen tegen specifieke

Nadere informatie

OEFENTENTAMEN De Nier 8NC10 Beknopte ANTWOORDEN

OEFENTENTAMEN De Nier 8NC10 Beknopte ANTWOORDEN OEFENTENTAMEN De Nier 8NC10 Beknopte ANTWOORDEN Vraag 1 a. Benoem drie factoren die de afgifte van renine uit het juxtaglomerulaire apparaat kunnen verhogen. 1. Lage bloedruk, 2. Lage NaCl concentratie,

Nadere informatie

Voorbereidende opgaven Kerstvakantiecursus

Voorbereidende opgaven Kerstvakantiecursus Voorbereidende opgaven Kerstvakantiecursus Leuk dat je een cursus biologie komt volgen! Maak deze opgaven als voorbereiding. Zoals je weet moet je veel stof bestuderen voor het eindexamen biologie. Tijdens

Nadere informatie

Toelichting op de jaarcontrole Voor mensen met diabetes mellitus

Toelichting op de jaarcontrole Voor mensen met diabetes mellitus Toelichting op de jaarcontrole Voor mensen met diabetes mellitus Afdeling interne geneeskunde Deze informatie is een aanvulling op de folder Jaarcontrole voor mensen met diabetes mellitus, die u heeft

Nadere informatie

Brave new world! Belangenverstrengelingen. Chronische nierschade. Maar wat ik wel heb is een opdracht. Klaring, creatinine en egfr

Brave new world! Belangenverstrengelingen. Chronische nierschade. Maar wat ik wel heb is een opdracht. Klaring, creatinine en egfr Belangenverstrengelingen Brave new world! Chronische nierschade: Veranderingen in de praktijk Ik heb vandaag geen belangenverstrengelingen Jan Westerink Internist-Vasculair geneeskundige Maar wat ik wel

Nadere informatie

BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER. Natrium Bicarbonaat 8,4% oplossing voor infusie. Natriumbicarbonaat

BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER. Natrium Bicarbonaat 8,4% oplossing voor infusie. Natriumbicarbonaat Natrium Bicarbonaat 8,4% oplossing voor infusie Natriumbicarbonaat Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken want er staat belangrijke informatie in voor u. Gebruik dit geneesmiddel

Nadere informatie

DONORDETECTIE & MEDISCHE DONORMANAGEMENT

DONORDETECTIE & MEDISCHE DONORMANAGEMENT DONORDETECTIE & MEDISCHE DONORMANAGEMENT GIFT-symposium 16 oktober 2014 Dr. Rijckaert D. Intensieve Zorg AZ Sint-Lucas Gent DONORDETECTIE Orgaandonatie is een deel van de End-of-Life zorg Identificatie

Nadere informatie

Waar was ik vorig jaar april toen LVIZ was? En bijna niet in 2016?tad Amsterdam Miami Monaco 2015

Waar was ik vorig jaar april toen LVIZ was? En bijna niet in 2016?tad Amsterdam Miami Monaco 2015 Waar was ik vorig jaar april toen LVIZ was? En bijna niet in 2016?tad Amsterdam Miami Monaco 2015 Stad Amsterdam Van Miami naar Monaco April 2015 Waar was ik vorig jaar april toen LVIZ was? En bijna niet

Nadere informatie

BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR GEBRUIKERS. Voluven, 10% (100 mg/ml) oplossing voor infusie

BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR GEBRUIKERS. Voluven, 10% (100 mg/ml) oplossing voor infusie BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR GEBRUIKERS Voluven, 10% (100 mg/ml) oplossing voor infusie Hydroxyethylzetmeel (HES 130/0,4) in een isotone natriumchloride oplossing Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende

Nadere informatie

Serum Indices 28 november 2012

Serum Indices 28 november 2012 Serum Indices 28 november 2012 Roche Modular gebruikersdag Gideon Lansbergen Serum index: Meten van interferenties op klinisch chemische bepalingen. Interferentie: het effect van een substantie, aanwezig

Nadere informatie

Chemisch rekenen, zo doe je dat!

Chemisch rekenen, zo doe je dat! 1 Chemisch rekenen, zo doe je dat! GOE Opmerkingen vooraf: 1. Belangrijke schrijfwijzen: 100 = 10 2 ; 1000 = 10 3, enz. 0,1 = 1/10 = 10-1 ; 0,001 = 1/1000 = 10-3 ; 0,000.000.1 = 10-7, enz. gram/kg = gram

Nadere informatie

Hoofdstuk 3 Samenstellen dialysevloeistof in de AK 200U S

Hoofdstuk 3 Samenstellen dialysevloeistof in de AK 200U S Hoofdstuk 3 Samenstellen dialysevloeistof in de AK 200U S Dit principe geldt voor de AK100, AK100 Ultra, AK200, AK200 Ultra, AK200S en AK200S Ultra. (Verder AK s genoemd) In de AK200 en AK200S serie is

Nadere informatie

Hoorcollege Tractus circulatorius. Dirk Geurts

Hoorcollege Tractus circulatorius. Dirk Geurts Hoorcollege Tractus circulatorius Dirk Geurts Voorbereiding E-book/boek Anatomie en fysiologie van Martini lezen (Hoofdstuk 13, Het cardiovasculaire stelsel: bloedvaten en bloedsomloop, paragraaf 13.1

Nadere informatie

CVVH(DF): Continue Veno-Veneuze Hemo (DiaFiltratie)

CVVH(DF): Continue Veno-Veneuze Hemo (DiaFiltratie) CVVH(DF): Continue Veno-Veneuze Hemo (DiaFiltratie) Uw kind is opgenomen op de Intensive Care (IC) kinderen en krijgt een behandeling die zijn of haar nierfunctie gaat vervangen, genaamd Continue Veno-Veneuze

Nadere informatie

De P, RR, adh,t, en vochtbalans

De P, RR, adh,t, en vochtbalans De P, RR, adh,t, en vochtbalans Een lezing Presentatie: Alfons Huisintveld Principe van de pols? Hart contractie linker ventrikel Slagvolume 70 100 ml Meten vd pulsatie Pols = a.r Hals = a.c Lies = a.f

Nadere informatie

Richtlijn behandeling van ernstige sepsis en septische shock. Medische protocollencommissie Intensive Care

Richtlijn behandeling van ernstige sepsis en septische shock. Medische protocollencommissie Intensive Care Titel Richtlijn behandeling van ernstige sepsis en septische shock Datum vaststelling: 04-2008 Datum revisie: 04-2010 Verantwoording: Bron document: Medische protocollencommissie Intensive Care Surviving

Nadere informatie

Inleiding. Hoe het begon. Honing in wondzorg. Eigenschappen van honing

Inleiding. Hoe het begon. Honing in wondzorg. Eigenschappen van honing Inleiding Honing in wondzorg Jan Vandeputte Renva bvba Thuiszorg Historiek van honing Samenstelling van honing Werking van honing / verschillen De klinische voordelen van honing Klinische bewijzen voor

Nadere informatie

Een persoon raakt opgewonden en begint te hyperventileren. Om de hyperventilatie te stoppen, pakt hij een plastic zak.

Een persoon raakt opgewonden en begint te hyperventileren. Om de hyperventilatie te stoppen, pakt hij een plastic zak. Examentrainer Vragen Hyperventilatie Het overmatig snel verversen van de lucht in de longen wordt hyperventilatie genoemd. Door bewust of onbewust snel in en uit te ademen, daalt de concentratie van CO

Nadere informatie

Disclosure belangen spreker. (poten'ële) belangenverstrengeling

Disclosure belangen spreker. (poten'ële) belangenverstrengeling Disclosure belangen spreker (poten'ële) belangenverstrengeling Geen Diagnose nieuwe diabeet: (h)erkennen is van levensbelang! W.H.Stokvis- Brantsma, kinderarts- endocrinoloog Diabeter Petra Schram, kinderarts

Nadere informatie

Bloedvolume. Biofeedback Systeem HEMO CONTROL. Bloedvolume meting. Bloedvolume meting. Het totaal aan circulerend volume in de vaten

Bloedvolume. Biofeedback Systeem HEMO CONTROL. Bloedvolume meting. Bloedvolume meting. Het totaal aan circulerend volume in de vaten Biofeedback Systeem HEMO CONTROL Bloedvolume Het totaal aan circulerend volume in de vaten Gemiddeld zo n 5-6 liter voor een volwassene René van Hoek & Ad van Berkel Het bestaat voor 45% uit cellen en

Nadere informatie

Wanneer is een circulatie slecht?

Wanneer is een circulatie slecht? Wanneer is een circulatie slecht? Prof. Dr. J.G. van der Hoeven Afdeling Intensive Care UMC St Radboud Venticare 2010 1 Analyse Inotropicum Vaatverwijder Combinatie Geen actie Nee Is er een probleem met

Nadere informatie

Inhoudsopgave. 1. Inleiding pag. 2. 2010 door: P. Rensen-Grabijn, Opleidingsadviseur. 2. Procenten pag. 3

Inhoudsopgave. 1. Inleiding pag. 2. 2010 door: P. Rensen-Grabijn, Opleidingsadviseur. 2. Procenten pag. 3 Inhoudsopgave Alle hoofdstukken beginnen met een stukje uitleg gevolgd door een voorbeeld som. Elk hoofdstuk wordt vervolgens afgesloten met een aantal oefen opgaven. 1. Inleiding pag. 2 2010 door: P.

Nadere informatie

Natrium Chloride 0,9 %, oplossing voor infusie Natriumchloride

Natrium Chloride 0,9 %, oplossing voor infusie Natriumchloride Bijsluiter voor de patiënt Lees de hele bijsluiter aandachtig door, omdat er voor u belangrijke informatie in staat. Dit geneesmiddel is zonder voorschrift verkrijgbaar. Desalniettemin dient u Natrium

Nadere informatie

Oefenvraagstukken 5 VWO Hoofdstuk 11. Opgave 1 [HCO ] [H O ] x x. = 4,5 10 [CO ] 1,00 x 10

Oefenvraagstukken 5 VWO Hoofdstuk 11. Opgave 1 [HCO ] [H O ] x x. = 4,5 10 [CO ] 1,00 x 10 Oefenvraagstukken 5 VWO Hoofdstuk 11 Zuren en basen Opgave 1 1 Ga na of de volgende zuren en basen met elkaar kunnen reageren. Zo ja, geef de reactievergelijking. Zo nee, leg duidelijk uit waarom niet.

Nadere informatie

BVB Substrates. Kwaliteitskenmerken substraten voor openbaar groen

BVB Substrates. Kwaliteitskenmerken substraten voor openbaar groen BVB Substrates Kwaliteitskenmerken substraten voor openbaar groen Marc Spierings 9 en 10 juni 2016 1 2 Het belang van groen 3 Het gewenste eindbeeld? Enkele parameters Goed ontwerp Goed bestek Kennis van

Nadere informatie

BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE PATIËNT. Citrasol HF-CIT-PRE, oplossing voor hemofiltratie

BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE PATIËNT. Citrasol HF-CIT-PRE, oplossing voor hemofiltratie BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE PATIËNT Citrasol HF-CIT-PRE, oplossing voor hemofiltratie Natriumchloride Kaliumchloride Magnesiumchloride Glucose monohydraat Tri-natirumcitraat dihydraat Lees goed de hele

Nadere informatie

Massaal bloedverlies kinderen

Massaal bloedverlies kinderen Massaal bloedverlies kinderen Elise Huisman Kinderarts-hematoloog TRIP-NVB congres mei 2019 Introduc@e Massaal bloedverlies bij kinderen Periopera@ef verwacht onverwacht Trauma hips://www.volksgezondheidenzorg.info/ranglijst/ranglijst-ziekten-op-basis-van-sterne

Nadere informatie

SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN. AQUPHARM Natriumchloride 9 mg/ml oplossing voor injectie of infusie

SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN. AQUPHARM Natriumchloride 9 mg/ml oplossing voor injectie of infusie SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1. NAAM VAN HET DIERGENEESMIDDEL AQUPHARM Natriumchloride 9 mg/ml oplossing voor injectie of infusie 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Per ml: Werkzaam

Nadere informatie

Hyperglycemie Keto-acidose

Hyperglycemie Keto-acidose Hyperglycemie Keto-acidose Klinische les Marco van Meer SJG 20 06 2007 (acute) ontregeling van diabetes Doel Op het einde van mijn presentatie is jullie kennis over glucose huishouding en ketoacidose weer

Nadere informatie

Femke Gresnigt SEH-arts KNMG OLVG Amsterdam Lid sectie toxicologie NVSHA Bestuurslid NVSHA portefeuille Opleiding & Onderwijs

Femke Gresnigt SEH-arts KNMG OLVG Amsterdam Lid sectie toxicologie NVSHA Bestuurslid NVSHA portefeuille Opleiding & Onderwijs Femke Gresnigt SEH-arts KNMG OLVG Amsterdam Lid sectie toxicologie NVSHA Bestuurslid NVSHA portefeuille Opleiding & Onderwijs Ecstasy in het OLVG Cijfers OLVG Casuïstiek ernstige complicaties Hyperthermie

Nadere informatie

1. Een orgaan waarbij stoffen vanuit het interne milieu naar het externe milieu gebracht worden

1. Een orgaan waarbij stoffen vanuit het interne milieu naar het externe milieu gebracht worden Paragraaf 5.1 1. Een orgaan waarbij stoffen vanuit het interne milieu naar het externe milieu gebracht worden 2. a) Huid, longen, nieren en lever b) Water c) Huid: zouten, Longen: CO 2, Nieren: Ureum,

Nadere informatie

BIJSLUITER S6.0MS0220E15

BIJSLUITER S6.0MS0220E15 BIJSLUITER 1 0004S6.0MS0220E15 Bijsluiter: informatie voor de gebruiker Glucose 5% g/v, oplosmiddel voor parenteraal gebruik Glucose Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Hst 1 inleiding in de biologie

Samenvatting Biologie Hst 1 inleiding in de biologie Samenvatting Biol Hst 1 inleiding in de biol Samenvatting door een scholier 1972 woorden 30 september 2007 6,2 46 keer beoordeeld Vak Methode Biol Biol voor jou Samenvatting thema 1 Inleiding in de biol

Nadere informatie

Tips en trics voor de nefrologie anno 2015. Dr. I.C. van Riemsdijk Drs. M.Wabbijn Internist-nefrologen

Tips en trics voor de nefrologie anno 2015. Dr. I.C. van Riemsdijk Drs. M.Wabbijn Internist-nefrologen Tips en trics voor de nefrologie anno 2015 Dr. I.C. van Riemsdijk Drs. M.Wabbijn Internist-nefrologen Disclosures Dr. I.C. van Riemsdijk None Drs. M. Wabbijn None Inleiding Algemeen: wat is nierfunctie

Nadere informatie