Regionale VTV Zoönosen. Regionale Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2011 Hart voor Brabant Deelrapport Zoönosen
|
|
- Bart Pauwels
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Regionale VTV 2011 Zoönosen Regionale Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2011 Hart voor Brabant Deelrapport Zoönosen Auteurs: A.S.G. van Dam MSc., GGD Hart voor Brabant Drs. A. Rietveld, GGD Hart voor Brabant Drs. G. van Dijk, GGD West-Brabant Drs. R. Ter Schegget, GGD Brabant-Zuidoost Referent: Drs. A.M. Gommer, RIVM GGD Hart voor Brabant s-hertogenbosch, GGD West-Brabant Breda, GGD Brabant-Zuidoost Helmond; mei 2011
2 REGIONALE VTV
3 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 3 Samenvatting zoönosen... 5 Inleiding Zoönosen Antibioticaresistente bacteriën Effecten van klimaatverandering Veehouderij en zoönosen Toekomst Kansen voor verbetering Bronnen Overzicht Deelrapporten regionale VTV 2011 Hart voor Brabant
4 REGIONALE VTV
5 SAMENVATTING ZOÖNOSEN Samenvatting zoönosen Ter bescherming van de volksgezondheid is het essentieel om goed voorbereid te zijn op (nieuwe) infectieziekten. Infectieziekten kunnen onverwacht en onvoorspelbaar opduiken. Dit zagen we in de afgelopen jaren in de regio Hart voor Brabant met de Q-koorts, een ziekte die van dieren op mensen overdraagbaar is (dit is een zoönose). Door verschillende factoren, zoals klimaatverandering en toegenomen veehouderij, komen zoönosen steeds vaker voor. Ter bescherming van de volksgezondheid is kennis, tijdige herkenning, bestrijding en samenwerking met de dierensector van belang. Mensen die direct contact met dieren hebben, lopen een verhoogd risico op zoönosen. Dit zijn bijvoorbeeld veehouders, maar ook bezoekers van kinderboerderijen en zorgboerderijen. Daarnaast lopen omwonenden van veehouderijen een verhoogd risico op sommige zoönosen. Vanaf 2007 tot en met 2009 was er een enorme toename van het aantal mensen met Q-koorts: in 2009 waren er 1337 patiënten met Q-koorts in de regio Hart voor Brabant. In de afgelopen jaren is er ook een stijging te zien in het aantal mensen dat de ziekte van Lyme oploopt door een beet van een besmette teek en is er een toename in het aantal mensen met veegerelateerde MRSA. Het is van belang om goed voorbereid te zijn op (nieuwe) zoönosen en deze ook tijdig te herkennen. Samenwerking met de dierensector voor uitwisseling van kennis en signalen is erg belangrijk, net als voorlichting aan burgers over zoönosen en preventieve maatregelen. 5
6 REGIONALE VTV
7 INLEIDING Inleiding In Nederland doen zich telkens nieuwe infectieziekten voor of bestaande infectieziekten leven opeens op. Gezamenlijk zorgen infectieziekten voor een flink ziekteverzuim. Ontwikkelingen rond SARS en vogelgriep laten zien dat infectieziekten voor wereldwijde problemen kunnen zorgen. Ook Nederland is daarvoor kwetsbaar. Naast een goede voorbereiding op het voorspelbare, is daarom alertheid op het onvoorspelbare van wezenlijk belang, bijvoorbeeld door vroegtijdige signalering van plotselinge toenames van infectieziekten. De burgemeester is op basis van de Wet publieke gezondheid verantwoordelijk voor de infectieziektebestrijding in zijn gemeente. De GGD Hart voor Brabant voert deze taak uit voor 28 gemeenten. Een kenmerk van het werkgebied van de GGD Hart voor Brabant is de hoge veedichtheid. De provincie Noord-Brabant heeft de meeste landbouwbedrijven, de meeste varkens, de meeste kippen en de meeste geiten van alle provincies in Nederland (cbs data 2009). Door deze grote aantallen dieren in combinatie met de hoge bevolkingsdichtheid liggen zoönosen (infectieziekten die dieren op mensen kunnen overdragen) op de loer. Dieren zijn een belangrijke bron van (nieuwe) opduikende infectieziekten. Een voorbeeld van een zoönose is Q-koorts, een infectieziekte die sinds 2007 veel voorkomt in Noord-Brabant. 7
8 REGIONALE VTV
9 ZOÖNOSEN 1. Zoönosen Mensen die direct contact met dieren hebben, lopen een verhoogd risico op zoönosen. Dit zijn veehouders, personeel op veehouderijen, maar bijvoorbeeld ook bezoekers van kinderboerderijen en zorgboerderijen. Daarnaast lopen omwonenden van veehouderijen een verhoogd risico op sommige zoönosen. In de volgende alinea s gaan we verder in op de ziekte van Lyme, Q-koorts en influenza (vogelgriep en varkensinfluenza). Dit zijn enkele ziekten uit de lange lijst van zoönosen. Teken en ziekte van lyme Een teek kan de ziekte van Lyme veroorzaken als de teek zelf is besmet met de Lymebacterie. Hiervoor moet de teek voldoende lang op de huid zitten. Als de teek snel wordt verwijderd, in ieder geval binnen 24 uur, is de kans op het overbrengen van de bacterie die Lyme veroorzaakt klein. Een uiting van de ziekte van Lyme is erythema migrans, dit is een ringvormige rode uitslag of (blauwachtige) vlek rond de plaats van de beet van de teek. De ziekte van Lyme gaat echter niet altijd gepaard met het verschijnen van een ringvormige rode vlek. De laatste jaren is er in de provincie Noord-Brabant een duidelijke toename te zien in het aantal mensen dat de huisarts hiervoor consulteert. De verwachting is dat het aantal besmette teken zal toenemen in de toekomst, waardoor er meer mensen de ziekte van Lyme oplopen. Q-koorts Q-koorts is een zoönose die bij veel verschillende diersoorten voorkomt. Vanaf 2007 steeg het aantal ziektegevallen bij mensen in Nederland, vooral in Noord-Brabant, aanzienlijk. De vermoedelijke bron ligt bij de melkgeiten en de melkschapen. De 9
10 REGIONALE VTV 2011 bacterie kan zich via de lucht verspreiden. Mensen kunnen Q-koorts krijgen door de lucht, waarin de bacterie die Q-koorts veroorzaakt, in te ademen. De meeste bacteriën komen vrij tijdens het lammeren van geiten en schapen in de periode van februari tot en met mei. Van 2007 tot en met 2009 was er steeds een forse toename van het aantal ziektegevallen. Preventieve maatregelen die zijn ingezet, zijn onder andere vaccinatie van melkgeiten en het ruimen van drachtige geiten op besmette bedrijven. In 2010 werden er, na de ingezette veterinaire maatregelen, veel minder mensen ziek door Q-koorts. Het is afwachten of deze preventieve maatregelen voldoende helpen om het aantal ziektegevallen in de toekomst verder terug te dringen. Meldingen Q-koorts GGD Hart voor Brabant Jaar Aantal meldingen Q-koorts bij mensen Besmette bedrijven geen geen Momenteel is er veel discussie over een veilige afstand tussen geitenbedrijven en omwonenden. In Duitsland wordt geadviseerd geen schapen te houden binnen een afstand van 500 meter van een woongebied, naar aanleiding van een grote epidemie in In Nederland is onderzoek gedaan naar omgevingsfactoren die van invloed zijn op de transmissie van Q-koorts naar de mens. Hieruit blijkt dat in gebieden met veel bomen en met een drogere bodem minder transmissie plaatsvindt (Hunink 2010). Influenza (vogelgriep en varkensinfluenza) 10 Directe overdracht van vogelgriepvirussen naar de mens kan gevaarlijk zijn. Al is infectie van de mens zeldzaam, zelfs bij intensief contact, toch wordt vogelgriep als
11 ZOÖNOSEN een probleem gezien omdat van influenza A virussen bekend is dat zij snel kunnen veranderen. Als een mens tegelijkertijd besmet raakt met een menselijk en een dierlijk virus kan door een interactie tussen beide virussen een nieuwe variant van het virus ontstaan. In 2003 is in Nederland een uitbraak ontstaan van een voor pluimvee erg besmettelijk subtype (H7N7) van vogelgriep. Dit leidde tot een snelle verspreiding van het virus onder dieren in het midden en zuiden van het land en uiteindelijk de ruiming van een groot aantal professionele bedrijven en hobbypluimvee koppels. Ook zijn 89 werknemers, betrokken bij de ruimingen, besmet geraakt en is één dierenarts overleden als gevolg van besmetting met het griepvirus. Pluimvee wordt steekproefgewijs getest op het voorkomen van bepaalde subtypen van het vogelgriepvirus. Er is een duidelijk verband tussen bedrijfsgrootte en het aantal dieren met antistoffen tegen het griepvirus. Hoe groter het bedrijf, hoe meer dieren met antistoffen tegen het griepvirus. Ook varkens kunnen besmet zijn met Influenza A-virussen. Hierbij komen varianten voor die lijken op de griepvirussen van de mens. Het komt voor dat mensen die met varkens werken worden besmet, maar dit leidt in het algemeen niet tot ernstige klachten. Varkens zijn gevoelig voor zowel vogelgriepvirussen als varkens- en menselijke influenzavirussen. Daarom worden zij gezien als een diersoort waarin nieuwe pandemische virussen kunnen ontstaan op het moment dat er insleep is van vogelgriepvirussen. De Influenza A (H1N1)2009 bleek bestanddelen te bevatten van reeds bekende varkens-, vogel- en menselijke griepvirusstammen. Ook overdracht van mens naar dier komt voor. Tijdens de uitbraak van Influenza A (H1N1)2009 zijn in Canada koppels varkens besmet door mensen. 11
12 REGIONALE VTV
13 ANTIBIOTICARESISTENTE BACTERIËN 2. Antibioticaresistente bacteriën Antibiotica resistente bacteriën Antibiotica zijn nodig bij de bestrijding van bacteriële infecties bij mens en dier. Als bacteriën resistent worden tegen antibiotica is dat een bedreiging voor zowel de humane als de dierlijke gezondheid. De laatste decennia is er een toename van resistentie van bacteriën, terwijl er bijna geen nieuwe middelen meer worden ontwikkeld. De resistentie betekent niet dat mensen vaker ziek worden door de bacteriën, maar wel dat als ze ziek worden, de behandeling moeilijker kan zijn. Hierdoor vormt antibioticaresistentie vooral een bedreiging voor personen met een lagere weerstand in bijvoorbeeld verpleeg- en ziekenhuizen. Veegerelateerde MRSA Staphylococcus aureus is een veel voorkomende bacterie. Meticilline-resistente Staphylococcus aureus (MRSA) is een bacterie die niet gevoelig is voor veel gebruikte antibiotica. Daardoor zijn infecties met MRSA moeilijker te behandelen. In 2004 en 2005 werden enkele onverwachte gevallen van MRSA-infectie in verband gebracht met de varkenshouderij. Deze veegerelateerde MRSA is anders dan de typen die in ziekenhuizen wordt aangetroffen. MRSA is ook aangetroffen bij vleeskalveren en bij vleeskuikens. Het aantal mensen dat drager is van de veegerelateerde MRSA nam sindsdien toe. Door de toename in antibioticagebruik bij landbouwhuisdieren neemt het risico op het ontstaan en de verspreiding van resistente micro-organismen, zoals MRSA, toe. De afgelopen 10 jaar nam het gebruik van antibiotica in de dierlijke sector met meer dan 50% toe. Grote bedrijven (>500 zeugen) zijn vaker MRSA-positief dan kleinere bedrijven (<250 zeugen). Ook komt er meer MRSA voor op bedrijven die varkens van verschillende bedrijven aanvoeren. De voor antibiotica resistente bacteriën kunnen zich langer handhaven in grotere groepen dieren. De veegerelateerde-mrsa verspreidt zich niet naar omwonenden (van Cleef, 2010 RIVM), maar vooral veehouders zelf zijn drager van de bacterie. In 2009 stabiliseerde het aantal veegerelateerde MRSA-isolaten (Haenen, dec 2010) 13
14 REGIONALE VTV 2011 ESBL ESBL staat voor extended spectrum betalactamase producerende bacterie (ESBL). Het gaat om bacteriën die een enzym produceren dat bepaalde antibiotica (penicillines en cefalosporines) onwerkzaam kan maken. Resistentie door ESBL-productie betekent in de praktijk dat deze antibiotica niet meer voor de behandeling gebruikt kunnen worden. Sinds 2000 neemt het aantal patiënten met infecties, veroorzaakt door ESBL producerende bacteriën als veroorzaker van infecties, toe. Uit de nationale surveillance van antimicrobiële resistentie blijkt dat het aantal patiënten met een urineweginfectie, veroorzaakt door ESBL positieve E. coli, is gestegen naar 4% in de eerste helft van 2010 (RIVM, sept 2010) Naast de toename van ESBL-producerende bacteriën in de darmflora van de mens, zien we de afgelopen jaren ook een toename van ESBL-producerende bacteriën bij voor voedsel geproduceerde dieren, vooral bij vleeskuikens. In 2009 is een nationale studie uitgevoerd naar het vóórkomen van ESBLproducerende bacteriën bij patiënten in de eerstelijns gezondheidszorg en in de ziekenhuizen. De ESBL genen in 409 E. coli bacteriën zijn nader onderzocht. Uit dit onderzoek is gebleken dat ongeveer 1 op de 3 humane isolaten dezelfde ESBL-genen heeft als in de kippenisolaten worden gevonden (RIVM, sept 2010). ESBL-producerende bacteriën komen ook voor bij gezelschapsdieren. Uit een pilotonderzoek onder pluimveehouders zijn er eerste aanwijzingen dat direct contact met dieren een rol speelt (Dierikx, 2010). Er is nog geen onderzoek gedaan naar het risico voor omwonenden. 14
15 EFFECTEN VAN KLIMAATVERANDERING 3. Effecten van klimaatverandering Verandering in temperatuur, vochtigheid en neerslag beïnvloeden de geografische verspreiding, vestiging en transmissie van ziekteverwekkende dieren, insecten en parasieten. Het gevolg hiervan is dat er meer en nieuwe infectieziekten kunnen voorkomen in Nederland. De klimaatverandering is echter niet de enige mogelijke oorzaak. Processen zoals mondialisering, demografische verandering, bevolkingsmigratie en veranderend toerisme zijn ook van invloed op de verspreiding van ziekteverwekkers. Tussen 1994 en 2005 verdrievoudigde bijvoorbeeld het aantal tekenbeten in Nederland van tot (Den Boon en van Pelt, 2006). Dit kwam mede doordat teken langer actief blijven als gevolg van de klimaatverandering. Ook de komst van het West Nile virus, Chikungunya, Tick-Borne Encephalitis (TBE) en Rift Valley fever naar Nederland wordt voor mogelijk gehouden. 15
16 REGIONALE VTV
17 VEEHOUDERIJ EN ZOÖNOSEN 4. Veehouderij en zoönosen Een kenmerk van het werkgebied van de GGD Hart voor Brabant is de hoge veedichtheid. De provincie Noord-Brabant heeft de meeste landbouwbedrijven, de meeste varkens, de meeste kippen en de meeste geiten van alle provincies in Nederland (cbs data 2009). Er is veel platteland met intensieve veehouderij, dit is niet-grondgebonden veehouderij, die zich vooral ontwikkeld heeft op zandgrond. Voorbeelden van intensieve veehouderij zijn de varkenshouderij, pluimveehouderij en melkgeitenhouderij. Daarnaast zijn er ook andere vormen van veehouderij in het werkgebied zoals melkvee- en paardenhouderijen. Een ontwikkeling in Nederland is dat er steeds minder bedrijven komen, maar dat de bedrijven wel groter worden. (Staat van zoönosen 2009, RIVM en nvwa) Door deze grote aantallen dieren in combinatie met de hoge bevolkingsdichtheid liggen zoönosen op de loer. Sinds 2007 komt bijvoorbeeld Q-koorts veel voor in het werkgebied van de GGD Hart voor Brabant. Omwonenden van besmette geitenbedrijven worden blootgesteld aan de bacterie die Q-koorts veroorzaakt. Zoönosen vormen een reëel risico in Brabant. Er is nog onvoldoende kennis om de risico s in te schatten van bijvoorbeeld vogelgriep en multiresistente bacteriën (MRSA en ESBL), en de mogelijke verspreiding naar de bevolking (Informatieblad intensieve veehouderij en gezondheid. Bureau GMV en GGD Hart voor Brabant, 2009). Omwonenden en maatschappelijke organisaties maken zich zorgen over gezondheid in relatie tot veehouderij, de verstoring van het landschap en dierenwelzijn. Vanuit burgers komen steeds meer geluiden om de risico s op infectieziekten vanuit de veehouderij te verkleinen. 17
18 REGIONALE VTV
19 TOEKOMST 5. Toekomst Infectieziekte-uitbraken kunnen onverwacht en onvoorspelbaar opduiken. Met preventieve maatregelen en beleid kunnen sommige zoönosen worden voorkomen. Ter bescherming van de volksgezondheid is kennis, tijdige herkenning en bestrijding van de zoönosen van belang. Ter voorkoming van vector-overdraagbare aandoeningen is het belangrijk om burgers voor te lichten over voorzorgsmaatregelen, zoals bedekkende kleding en gebruik van DEET. Door vroege signalering van ziekten bij dieren en bij personeel in de landbouwsector, kunnen zoönosen vroegtijdig opgespoord worden en kan men maatregelen nemen om verdere verspreiding te voorkomen. Het is erg belangrijk dat er voldoende samenwerking tussen de veterinaire (dieren) en humane (volksgezondheid) sector is, dat men elkaar weet te vinden en signalen van zoönosen met elkaar kan delen. Dit stelt beide sectoren in staat hierop te anticiperen. Intensieve veehouderij dichtbij woonkernen kan gezondheidseffecten veroorzaken bij omwonenden. Zoönosen zijn een risico (bijv Q-koorts), maar ook andere componenten zoals fijn stof, endotoxinen en geur. De GGD adviseert om in bestemmingsplannen en indeling van de ruimte voldoende afstand te houden tot woonkernen. Er lopen landelijke studies om meer onderbouwing te krijgen voor een maat voor een veilige afstand tussen veehouderijen en woonkernen. Daarnaast is het belangrijk dat gemeenten actief en open communiceren naar omwonenden van veehouderijen over gezondheidsaspecten. 19
20 REGIONALE VTV
21 KANSEN VOOR VERBETERING 6. Kansen voor verbetering Om beter voorbereid te zijn op zoönosen en verspreiding te voorkomen zijn er de volgende kansen voor verbetering: Lokale dierenartsen betrekken bij het eerstelijnsoverleg van gemeenten Veel gemeenten hebben een eerstelijnsoverleg waarin huisartsen, verloskundigen, fysiotherapeuten en GGD deelnemen. Een goede aanvulling op dit eerstelijnsoverleg zou deelname van een dierenarts zijn. Zo kan men kennis en signalen van zoönosen delen. Preventie van zoönosen door betere voorlichting in de diersector zelf: dus aan veehouders en werknemers in de agrarische sector Zoönosen zie je vaak als eerste bij veehouders en werknemers in de agrarische sector, voordat ze verder verspreiden naar de bevolking. Met de juiste hygiënemaatregelen en bewustwording van veehouders en personeel kan verspreiding worden voorkomen. Veehouders zijn intensief bezig met diergezondheid, maar kennis van ziekten die ook hun eigen gezondheid kan schaden en de voorzorgsmaatregelen die men hiervoor kan treffen, is minimaal. Uitbreiden van voorlichtingsactiviteiten aan mensen op plaatsen waar mens en dier bij elkaar komen; bijvoorbeeld op kinderboerderijen en zorgboerderijen Op kinder- en zorgboerderijen kunnen ook zoönosen voorkomen. Juist op deze plaatsen komen mensen met een lagere weerstand; bijvoorbeeld kinderen, zwangeren en ouderen. Het is belangrijk om bezoekers voorlichting te geven over de risico s van zoönosen en te wijzen op hygiënemaatregelen, zoals het wassen van de handen na aaien van dieren. Uitbreiden voorlichtingsactiviteiten rondom teken en ziekte van Lyme De ziekte van Lyme komt steeds meer voor in Nederland. Een tekenbeet en besmetting is makkelijk te voorkomen als men de juiste voorzorgsmaatregelen neemt. Interne samenwerking binnen de gemeenten; ruimtelijke ordening, milieu en volksgezondheid, een integrale aanpak Het voorkomen, signaleren en bestrijden van zoönosen ligt niet alleen op het vlak van volksgezondheid, maar ook op andere terreinen. De inrichting van de omgeving in van belang ter voorkoming en verspreiding van infectieziekten. 21
22 REGIONALE VTV 2011 Actieve en open communicatie vanuit gemeenten naar de bevolking over gezondheidsaspecten in relatie tot veehouderij Vanuit voorgaande infectieziekte-uitbraken is gebleken dat het belangrijk is om open en actief te communiceren naar de bevolking. Het is van belang om niet alleen de feiten te presenteren, maar ook de onzekerheden en wat dit kan betekenen voor mensen. 22
23 KANSEN VOOR VERBETERING Bronnen: Aalten M, Stenvers O, Pelt van W, Braks M, Schimmer B, Langelaar M. Staat van zoönosen Uitgave van nvwa en RIVM, november 2010 Cleef van BA, Verkade EJ, Wulf MW, Buiting AG, Voss A, Huijsdens XW, van Pelt W, Mulders MN, Kluytmans JA. Prevalence of livestock-associated MRSA in communities with high pig-densities in The Netherlands. PLoS One Feb 25;5(2):e9385. Coque TM, Baquero F, Canton R. Increasing prevalence of ESBL-producing Enterobacteriaceae in Europe. Euro Surveill. 2008; 13 (47):pii=19044 Dierikx CM, Fabri T, Groot vd JA e.a. Prevalence of extended-spectrum-beta-lactamase producing E.coli isolates on broiler farms in the Netherlands. Abstract NVMM 2010 Dusseldorp A, Sijnesael MP, Heederik D, Doekes G, van de Giessen A. Intensieve veehouderij en gezondheid. RIVM, 2008 Forgie SE, Keenliside J, Wilkinson C, e.a. Swine Outbreak of Pandemic Influenza A Virus on a Canadian Research Farm Supports Human-to-Swine Transmission. Clin Infect Dis Jan;52(1):10-8. Gezondheidsatlas GGD Hart voor Brabant: cijfers Q-koorts Haenen A.P.J. Huijsdens X.W., Pluister G.N. e.a. Surveillance van MRSA in Nederland in 2009: Het aantal veegerelateerde MRSA-isolaten stabiliseert. Infectieziektebulletin dec Hunink, J.E., T. Veenstra, W. van der Hoek, P. Droogers, Q fever transmission to humans and local environmental conditions. FutureWater rapport 90. FutureWater, Wageningen. Kornalijnslijper J.E., Rahamat-Langendoen J.C., van Duynhoven Y.T.H.P., Volksgezondheidsaspecten van veehouderijmegabedrijven; zoönosen en antibioticaresistentie. RIVM, 2008 Nijdam R, Bureau GMV en Dam van S, GGD Hart voor Brabant. Informatieblad intensieve veehouderij en gezondheid, 2009 Nationale atlas volksgezondheid: cijfers erythema migrans en veegerelateerde mrsa 23
24 REGIONALE VTV 2011 Presentatie SALTRO: ESBL, juni RIVM website, ESBL-producerende bacteriën bij de mens, , Wagenaar JA en van de Giessen AW. Veegerelateerde MRSA: epidemiologie in dierlijke productieketens, transmissie naar de mens en karakterisatie van de kloon. RIVMrapport ,
25 KANSEN VOOR VERBETERING Overzicht Deelrapporten regionale VTV 2011 Hart voor Brabant 1. Ambulancezorg 2. Bevolking 3. Eerstelijns gezondheidszorg 4. Fysieke omgeving 5. GHOR 6. Genotmiddelen 7. Gezondheidsachterstanden 8. Gezondheidsbeleid 9. Huiselijk geweld 10. Integrale aanpak 11. Jeugd 12. Kwetsbare burgers 13. Levensverwachting en sterftecijfers 14. Overgewicht en diabetes 15. Psychische gezondheid - Depressie 16. Roken 17. Seksueel gedrag 18. Sociale omgeving en participatie 19. Sociale Veiligheid 20. WPG en Ouderen 21. Ziekte 22. Ziekten in de toekomst 23. Ziektepreventie 24. Zoönosen 25. Zorg 25
Memo. Vragen gemeenteraadsfractie Partij voor de Dieren. aan
Memo aan onderwerp van directie afdeling telefoon datum Raadsfractie Partij voor de Dieren Vragen Partij voor de Dieren n.a.v. Regionaal risicoprofiel De burgemeester mo Veiligheid en wijken 0182-588725
Nadere informatie24 jaar antibioticumonderzoek in Lelystad
24 jaar antibioticumonderzoek in Lelystad Zijn we voldoende voorbereid op een nieuwe episode? 7 februari 2017, Dik Mevius Inhoud Antibioticumgebruik Dier versus mens Belangrijkste episodes sinds 1990 Resistente
Nadere informatieIntensieve veehouderij en gezondheid
Intensieve veehouderij en gezondheid Renske Nijdam Adviseur milieu & gezondheid 3 december 2015 Bureau Gezondheid, Milieu & Veiligheid Samenwerkingsverband GGD en Brabant/Zeeland Arts, toxicologen, milieugezondheidkundigen,
Nadere informatieIntensieve veehouderij en. hoe groot zijn de risico s? HWA Jans, arts Maatschappij en Gezondheid, profiel medische milieukunde en chemicus
Intensieve veehouderij en gezondheid hoe groot zijn de risico s? HWA Jans, arts Maatschappij en Gezondheid, profiel medische milieukunde en chemicus 14 februari 2012 Historie 1997/98: varkenspest: virus
Nadere informatieLeidt antibioticumgebruik in dieren tot risico's voor de volksgezondheid? Dik Mevius
Leidt antibioticumgebruik in dieren tot risico's voor de volksgezondheid? Dik Mevius Antibioticumgebruik in mensen en dieren in Europa kg active ingredient x 1.000 Antibioticumgebruik in dieren in NL (Bron
Nadere informatieIntroductie. Doel van dit proefschrift
Samenvatting 222 Introductie Staphylococcus aureus (S. aureus) is een bacterie die op de huid en slijmvliezen (onder andere keel en neus) van mensen leeft. Ongeveer 1 op de 3 mensen draagt deze bacterie
Nadere informatieVeehouderij & Gezondheid stand van zaken onderzoek oktober 2015. Renske Nijdam Adviseur milieu & gezondheid
Veehouderij & Gezondheid stand van zaken onderzoek oktober 2015 Renske Nijdam Adviseur milieu & gezondheid 20 oktober 2015 Danielle van Oudheusden Arts M&G, Infectieziektebestrijding GGD Brabant-Zuidoost
Nadere informatieRegionale VTV 2011. Levensverwachting en sterftecijfers. Referent: Drs. M.J.J.C. Poos, R.I.V.M.
Regionale VTV 2011 Levensverwachting en sterftecijfers Regionale Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2011 Hart voor Brabant Deelrapport Levensverwachting en sterftecijfers Auteurs: Dr. M.A.M. Jacobs-van
Nadere informatieIntensieve veehouderij en gezondheid. Henk Jans, arts MG/chemicus Renske Nijdam 15 juni 2009
Intensieve veehouderij en gezondheid Henk Jans, arts MG/chemicus Renske Nijdam 15 juni 2009 Inhoud presentatie Actualiteit Componenten Beleving Kansen en bedreigingen Onderzoeksvoorstel Actualiteit Handtekeningenactie
Nadere informatieControle op Bijzonder Resistente Micro- Organismen
Controle op Bijzonder Resistente Micro- Organismen BRMO In deze folder staat algemene informatie over bijzonder resistente micro-organismen (bacteriën). En waarom en hoe u hierop wordt gecontroleerd. Deze
Nadere informatieNotitie Landelijke en regionale OneHealth netwerken in de praktijk
SaMeDi (Samenwerking Medici Dierenartsen) Notitie Landelijke en regionale OneHealth netwerken in de praktijk Aanleiding Ministeries, provincies en de agrarische sector streven ernaar om risico s van besmetting
Nadere informatieInfectieziektebestrijding en de rol van arboprofessionals
Infectieziektebestrijding en de rol van arboprofessionals Karin Heimeriks, Arbeidshygiënist, Centrum Infectieziektebestrijding, RIVM 1 14 april 2011 Wat kunnen jullie verwachten? Infectieziektebestrijding
Nadere informatieVragen en antwoorden over het Schmallenbergvirus Versie 14 februari 2012
Vragen en antwoorden over het Schmallenbergvirus Versie 14 februari 2012 Is er mogelijk gevaar voor omwonenden/mensen? Op basis van de beschikbare informatie concluderen experts van het RIVM dat overdracht
Nadere informatieRegionale VTV 2011. Ziekten in de toekomst. Regionale Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2011 Hart voor Brabant Deelrapport Ziekten in de toekomst
Regionale VTV 2011 Ziekten in de toekomst Regionale Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2011 Hart voor Brabant Deelrapport Ziekten in de toekomst Auteurs: Dr. M.A.M. Jacobs-van der Bruggen, GGD Hart voor
Nadere informatieVeehouderij en gezondheid omwonenden
Veehouderij en gezondheid omwonenden Hebben veehouderijen effect op de gezondheid van mensen die in de omgeving wonen? Dat was de centrale vraag in het onderzoek VGO. In deze brochure vindt u de belangrijkste
Nadere informatie15-07-2008 Kamervragen aan de ministers van VWS en LNV over de explosieve stijging van het aantal Q-koorts gevallen in Brabant
15-07-2008 Kamervragen aan de ministers van VWS en LNV over de explosieve stijging van het aantal Q-koorts gevallen in Brabant Kamervragen van het lid Thieme aan de minister van Volksgezondheid, Welzijn
Nadere informatieWie hebben een hoger risico op MRSA?
MRSA Via deze folder willen wij u antwoord te geven op enkele van de meest gestelde vragen over MRSA. MRSA is een afkorting voor Methicilline Resistente Staphylococcus Aureus. Wat is MRSA? Staphylococcus
Nadere informatiePrevalentie en karakteristieken
ESBLAT Symposium 2018 Prevalentie en karakteristieken Veilig voedsel produceren in dierlijke reservoirs De heer Dik Mevius Wageningen Bioveterinary Research Inhoud ESBLs Wat zijn ESBLs Hoe verspreiden
Nadere informatieINFECTIEZIEKTEBESTRIJDING
INFECTIEZIEKTEBESTRIJDING FACTSHEET 2016 VOORWOORD WIE ZIJN WIJ? De afdeling algemene Infectieziektebestrijding (IZB) van GGD Hollands Noorden houdt zich bezig met het opsporen van infectieziekten om verspreiding
Nadere informatieBRMO/MRSA BESMETTING informatie voor cliënten en familie
BRMO/MRSA BESMETTING informatie voor cliënten en familie Bijzonder Resistente Micro-Organismen Bij u is aangetoond dat u een Bijzonder Resistent Micro-Organisme heeft. In deze folder leest u algemene
Nadere informatieBRMO/MRSA BESMETTING informatie voor cliënten en familie
BRMO/MRSA BESMETTING informatie voor cliënten en familie Bijzonder Resistente Micro-Organismen Bij u is aangetoond dat u een Bijzonder Resistent Micro-Organisme heeft. In deze folder leest u algemene informatie
Nadere informatieWelk inzicht hebben we in de relatie veehouderij en gezondheid? Dick Heederik IRAS Universiteit Utrecht
Welk inzicht hebben we in de relatie veehouderij en gezondheid? Dick Heederik IRAS Universiteit Utrecht Emissies veehouderij Primair fijnstof voer, mestdeeltjes, haren, huidschilfers, veren,.. bacterien
Nadere informatieMRSA Maatregelen tegen verspreiding
MRSA Maatregelen tegen verspreiding U heeft van uw arts gehoord dat u mogelijk besmet bent met de MRSA-bacterie. MRSA staat voor Meticilline-Resistente Staphylococcus Aureus; dit is de naam van de bacterie.
Nadere informatieScreening BRMO na opname in een buitenlands ziekenhuis
Infectiepreventie Screening BRMO na opname in een buitenlands ziekenhuis www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl INF006 / Screening BRMO na opname
Nadere informatieZicht op Q-koorts. Kernboodschap
Zicht op Q-koorts Deze informatie is tot stand gekomen in samenwerking met het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu), diverse organisaties en beroepsgroepen. 1 Kernboodschap Q-koorts kunt
Nadere informatieRegionale VTV Bevolking. Regionale Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2011 Hart voor Brabant Deelrapport Bevolking
Regionale VTV 2011 Bevolking Regionale Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2011 Hart voor Brabant Deelrapport Bevolking Auteurs: Dr. M.A.M. Jacobs-van der Bruggen, GGD Hart voor Brabant Drs. S. van de
Nadere informatieBRMO (MRSA/VRE/ESBL) Bacteriën die niet reageren op standaard gebruikte antibiotica
BRMO (MRSA/VRE/ESBL) Bacteriën die niet reageren op standaard gebruikte antibiotica Inhoud Inleiding 3 Wat is een BRMO? 3 MRSA 3 VRE 3 ESBL en CPE 4 Wanneer verhoogde kans om drager van een BRMO te zijn?
Nadere informatieVeehouderij & Gezondheid. Renske Nijdam Adviseur milieu & gezondheid
Veehouderij & Gezondheid Renske Nijdam Adviseur milieu & gezondheid 13 januari 2015 Wat ga ik vertellen? Gezondheid & veehouderij Mogelijkheden om gezondheid mee te wegen in de discussie veehouderij Casus
Nadere informatieMRSA-positief, wat nu?
Infectiepreventie MRSA-positief, wat nu? www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Wat is MRSA?... 3 Wie loopt het meeste risico MRSA op te lopen?... 3 MRSA-dragerschap... 4 Verspreiding van MRSA voorkomen...
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA 's-gravenhage. Geachte Voorzitter,
Directie Voedselkwaliteit en Diergezondheid De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA 's-gravenhage uw brief van uw kenmerk ons kenmerk datum 10 september 2008 08-LNV-107
Nadere informatieKamervragen aan de ministers van VWS en LNV over nieuwe gevallen van Q-koorts besmettingen bij mensen in Brabant
08-05-2008 Kamervragen aan de ministers van VWS en LNV over nieuwe gevallen van Q-koorts besmettingen bij mensen in Brabant Vragen van het lid Thieme aan de ministers van Volksgezondheid Welzijn en Sport
Nadere informatieONDERZOEK NAAR BRMO EN MRSA INFORMATIE VOOR PATIËNTEN
ONDERZOEK NAAR BRMO EN MRSA INFORMATIE VOOR PATIËNTEN Inleiding In deze folder leest u informatie over Bijzonder Resistente Micro-Organismen (BRMO) en MRSA (Methicilline Resistente Staphylococcus aureus)
Nadere informatieGezondheidsrisico s voor omwonenden van intensieve veehouderijen. Prof Dr Dick Heederik Institute for Risk Assessment Sciences Universiteit Utrecht
Gezondheidsrisico s voor omwonenden van intensieve veehouderijen Prof Dr Dick Heederik Institute for Risk Assessment Sciences Universiteit Utrecht MER bijeenkomst Utrecht 2013 Gezondheidsrisico s en effecten
Nadere informatieVervolggesprekken over leefbaarheid in en om Heusden
Vervolggesprekken over leefbaarheid in en om Heusden Programma 20.00 uur inloop 20.15 uur welkom door wethouder Martens presentaties van Fred Stouthart (OZOB) en Renske Nijdam (GGD) over geur, fijnstof
Nadere informatieDeze folder geeft antwoord op enkele van de meest gestelde vragen over MRSA. MRSA is een afkorting voor Methicilline Resistente Staphylococcus Aureus.
MRSA Deze folder geeft antwoord op enkele van de meest gestelde vragen over MRSA. MRSA is een afkorting voor Methicilline Resistente Staphylococcus Aureus. 1. Wat is MRSA? Staphylococcus aureus, is een
Nadere informatieInformatieblad. Intensieve veehouderij en gezondheid
Informatieblad Intensieve veehouderij en gezondheid Drs. R. Nijdam, milieugezondheidkundige, Bureau Gezondheid Milieu & Veiligheid GGD en Brabant/Zeeland Drs. S. van Dam, gezondheidkundige team Infectieziektebestrijding,
Nadere informatieMRSA: uitleg en isolatiemaatregelen
MRSA: uitleg en isolatiemaatregelen U heeft van uw arts gehoord dat u (mogelijk) drager bent van de ziekenhuisbacterie MRSA. De afkorting MRSA staat voor de naam van de bacterie: Methicilline Resistente
Nadere informatieInformatiefolder BRMO voor patiënt en familie
Informatiefolder BRMO voor patiënt en familie BIJZONDER RESISTENTE MICRO-ORGANISMEN, WAT ZIJN DIT? Bij u is aangetoond dat u een Bijzonder Resistent Micro-organisme heeft. In deze folder leest u algemene
Nadere informatieExpertise en ondersteuning infectiepreventie
Expertise en ondersteuning infectiepreventie Ziekenhuizen Privéklinieken/ ZBC s Tandheelkundige klinieken Verpleeg- en verzorghuizen Sinds 2006 Gezelschapsdierenkliniek KNMvD Sinds 2013 app: InfectionGuide
Nadere informatieDe ziekenhuisbacterie MRSA. Maatregelen tegen besmetting
De ziekenhuisbacterie MRSA Maatregelen tegen besmetting Inleiding U heeft van uw arts gehoord dat u (mogelijk) met de ziekenhuisbacterie MRSA besmet bent. De afkorting MRSA staat voor de naam van de bacterie:
Nadere informatieZijn omwonenden veehouderij vaker ziek?
Zijn omwonenden veehouderij vaker ziek? Zijn de omwonenden van veehouderijen vaker ziek? En wat zijn dan hun klachten? Dat is in een notendop de vraag die een groep onderzoekers heeft beantwoord. En daar
Nadere informatieMRSA. Rini Eringfeld Specialist ouderengeneeskunde De Zorgboog
MRSA Rini Eringfeld Specialist ouderengeneeskunde De Zorgboog MRSA in het verpleeghuis Op 1-8-2008 wordt bij een medewerker werkzaam op de dubbelzorgafdeling de Wich op St. Jozefsheil te Bakel een MRSA
Nadere informatieBijzonder Resistent Micro-Organisme
Bijzonder Resistent Micro-Organisme (BRMO en MRSA) In deze folder krijgt u uitleg over een Bijzonder Resistent Micro-Organisme (BRMO) en wat gevolgen hiervan zijn. Ook leest u algemene informatie over
Nadere informatie*PDOC01/229801* PDOC01/ De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20401 2500 EK DEN HAAG De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Prins Clauslaan 8 2595 AJ DEN HAAG Postbus 20401 2500 EK DEN HAAG www.rijksoverheid.nl/eleni
Nadere informatieMaatregelen voor drager van MRSA-bacterie
MRSA positief Maatregelen voor drager van MRSA-bacterie Bij u is vastgesteld dat u drager bent van de MRSA-bacterie. MRSA staat voor Meticilline-Resistente Staphylococcus Aureus. Dit is een bacterie die
Nadere informatieInformatie over Q-koorts
Informatie over Q-koorts De laatste jaren is er steeds meer aandacht voor Q-koorts. De afgelopen weken ontvingen gemeenten hierover brieven van de Vereniging Nederlandse Gemeenten, het ministerie van Volksgezondheid
Nadere informatieInfectiepreventie MRSA.
Infectiepreventie MRSA www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Wat is een MRSA-bacterie?... 4 Gevolgen van een MRSA-infectie... 4 Wie kan een MRSA bij zich dragen?... 4 Onderzoek naar de MRSA-bacterie... 5 Hoe
Nadere informatieAntibiotica Gebruik ze goed en alleen. als t moet!
Antibiotica Gebruik ze goed en alleen Algemene informatie als t moet! Antibiotica blijven effectief als we ze verstandig gebruiken: niet te vaak en op de goede manier. Uw arts weet wanneer u antibiotica
Nadere informatieEen teek? Pak m beet!
Een teek? Pak m beet! Informatie over teken en de ziekte van Lyme Een tekenbeet is meestal onschuldig, maar kán u ziek maken als de teek lang vastgebeten in uw huid zit. Geef de teek dus geen kans. Een
Nadere informatieConcept Basiskennisdocument 8 oktober 2015 0
Concept Basiskennisdocument 8 oktober 2015 0 Inhoudsopgave Inleiding... 2 1 Zoönosen... 5 2 Antibioticaresistentie... 14 3 Fijn stof en endotoxinen... 21 4 Basisdocument geur... 28 Bijlage 1 Spelregels
Nadere informatieBijzonder Resistent Micro-Organisme
Bijzonder Resistent Micro-Organisme (BRMO en MRSA) In deze folder krijgt u uitleg over een Bijzonder Resistent Micro-Organisme (BRMO) en wat gevolgen hiervan zijn. Ook leest u algemene informatie over
Nadere informatieMaatregelen voor drager van MRSA-bacterie
MRSA positief Maatregelen voor drager van MRSA-bacterie Inleiding Bij u is vastgesteld dat u drager bent van de MRSA-bacterie. MRSA staat voor Meticilline-Resistente Staphylococcus Aureus. Dit is een bacterie
Nadere informatieZoönose in aantocht! Help, wat nu?
Zoönose in aantocht! Help, wat nu? 12 Juni 2014 Arjen van de Giessen, Kitty Maassen, mede namens de leden van het SOZ Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk
Nadere informatie*PDOC01/229345* PDOC01/229345. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Prins Clauslaan 8 2595 AJ Den Haag Postbus 20401 2500 EK Den Haag www.rijksoverheid.nl/eleni
Nadere informatieOVERZICHT BIJZONDER RESISTENTE MICRO-ORGANISMEN (BRMO)
OVERZICHT BIJZONDER RESISTENTE MICRO-ORGANISMEN (BRMO) 0-07 EEN TOENEMEND PROBLEEM? OVERZICHT BIJZONDER RESISTENTE MICRO-ORGANISMEN (BRMO) 0-07 INTRODUCTIE Doel rapportage Het doel van deze rapportage
Nadere informatieContactonderzoek BRMO
Contactonderzoek BRMO In deze folder krijgt u uitleg over wat contactonderzoek is en wat dit voor u betekent. Ook leest u algemene informatie over een bacterie, resistente bacteriën en mogelijke gevolgen
Nadere informatieCentrum Epidemiologie en Surveillance van Infectieziekten
Centrum Epidemiologie en Surveillance van Infectieziekten Het Centrum Epidemiologie en Surveillance van Infectieziekten (EPI) bewaakt en analyseert de staat van infectieziekten voor de publieke gezondheid.
Nadere informatieMRSA bacterie. Wat betekent dit voor u? Informatie voor patiënten
MRSA bacterie Wat betekent dit voor u? Informatie voor patiënten 2 MRSA bacterie Wat is MRSA? MRSA staat voor Methicilline Resistente Staphylococcus Aureus. MRSA is een bacterie die niet meer gevoelig
Nadere informatieBijzonder Resistent Micro-Organismen (BRMO)
Bijzonder Resistent Micro-Organismen (BRMO) 2 Bij u is vastgesteld dat u een verhoogde kans heeft om drager te zijn van een Bijzonder Resistent Micro-Organisme (BRMO) of er is bij u vastgesteld dat u drager
Nadere informatieInformatieblad Intensieve Veehouderij en Gezondheid Update 2011
Informatieblad Intensieve Veehouderij en Gezondheid Update 2011 GGD Nederland-werkgroep intensieve veehouderij en gezondheid Drs. R. Nijdam, adviseur milieu en gezondheid, Bureau Gezondheid Milieu & Veiligheid
Nadere informatieGezondheidsrisico s voor omwonenden veehouderijen?
Gezondheidsrisico s voor omwonenden veehouderijen? Lidwien A.M. Smit 1, Dick Heederik 2 praktisch Samenvatting De belangstelling voor de gezondheid van omwonenden van veehouderijbedrijven is de afgelopen
Nadere informatieVolksgezondheidsaspecten van veehouderijmegabedrijven
Volksgezondheidsaspecten van veehouderijmegabedrijven in Nederland zoönosen en antibioticumresistentie J.E. Kornalijnslijper J.C. Rahamat-Langendoen Y.T.H.P. van Duynhoven februari 2008 J.E. Kornalijnslijper
Nadere informatieMRSA. Maatregelen tegen verspreiding. Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op
MRSA Maatregelen tegen verspreiding Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding U heeft van uw arts gehoord dat u drager bent van de MRSA. De afkorting MRSA staat voor Meticilline
Nadere informatieVraag en Antwoord NDM Klebsiella Pneumoniae Voor aanvullingen zie onderaan, laatste update 18 december 2015
Vraag en Antwoord NDM Klebsiella Pneumoniae Voor aanvullingen zie onderaan, laatste update 18 december 2015 Algemene vragen 1 Wat is BRMO? BRMO is de afkorting van Bijzonder Resistent Micro-organisme.
Nadere informatieCentrum Zoönosen en Omgevingsmicrobiologie
Centrum Zoönosen en Omgevingsmicrobiologie Het centrum Zoönosen en Omgevingsmicrobiologie (Z&O) doet onderzoek naar microbiële risico s veroorzaakt door besmet voedsel, door pathogenen (ziekteverwekkers)
Nadere informatieCCP, Bureau Gezondheid, Milieu & Veiligheid GGD'en Brabant/Zeeland
CCP, Bureau Gezondheid, Milieu & Veiligheid GGD'en Brabant/Zeeland Aan het College van Burgemeester & Wethouders van de gemeenten in de provincies Noord-Brabant en Zeeland Kenmerk: Datum: Behandeld door:
Nadere informatieOnderzoek naar MRSA en andere BRMO
Onderzoek naar MRSA en andere BRMO Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding U heeft een pakket ontvangen voor onderzoek naar de MRSA (Methicilline Resistente Staphylococcus
Nadere informatieOnderzoek naar MRSA en andere BRMO
Onderzoek naar MRSA en andere BRMO Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding U krijgt een onderzoek om te bepalen of u drager bent van de MRSA (Methicilline Resistente
Nadere informatieBeoordelingskader Gezondheid en Milieu Intensieve Veehouderijen
Beoordelingskader Gezondheid en Milieu Intensieve Veehouderijen Maart 2013 T. Fast R. Nijdam Colofon: Dit rapport is opgesteld voor het geven van handvaten om gezondheid mee te nemen in planvorming en
Nadere informatieRaadsinformatiebrief. De gemeenteraad van Albrandswaard. Betreft: Stand van zaken vogelgriep. Geachte raadsleden,
Raadsinformatiebrief De gemeenteraad van Albrandswaard Uw brief van: -- Ons kenmerk: 1154506 Uw kenmerk: -- Contact: René van Griensven Bijlage(n): 3 Doorkiesnummer: 0653965948 E-mailadres: r.v.griensven@bar-organisatie.nl
Nadere informatieWat is een bijzonder Resistent Micro-Organisme (BRMO)?
BRMO 1 Bij u is vastgesteld dat u een verhoogde kans heeft om drager te zijn van een Bijzonder Resistent MicroOrganisme (BRMO) of er is bij u vastgesteld dat u drager bent van een BRMO. In deze folder
Nadere informatieNationaal actieplan One Health voor de strijd tegen antibioticaresistentie (AMR) in België
Nationaal actieplan One Health voor de strijd tegen antibioticaresistentie (AMR) in België Ir. Martine Delanoy Conseiller Stratégique One World One Health Coördinatie AMR (Antimicrobiële Resistentie) Services
Nadere informatieBijlage: overzicht van ESBL gerelateerd onderzoek dat op dit moment wordt uitgevoerd in opdracht van de rijksoverheid.
Bijlage: overzicht van ESBL gerelateerd onderzoek dat op dit moment wordt uitgevoerd in opdracht van de rijksoverheid. Het RIVM-CIb onderzoekt continu en systematisch het vóórkomen van antimicrobiële resistentie
Nadere informatieQ-koorts en werk, de geitenhouderij
Q-koorts en werk, de geitenhouderij Ton Oomen Landelijke Coördinatie Infectieziektebestrijding (LCI/CIb/RIVM) 1 Q-koorts in Nederland - Inzicht in de bedrijfsvoering - Transmissieroute - De veterinaire
Nadere informatieCarbapenemase producerende enterobacteriaceae (CPE)
Carbapenemase producerende enterobacteriaceae (CPE) informatie voor patiënten WAT IS CPE? CPE staat voor carbapenemase (C) producerende (P) enterobacteriaceae (E). Enterobacteriaceae zijn een grote familie
Nadere informatieGroep B streptokokken en zwangerschap
Groep B streptokokken en zwangerschap Informatie voor patiënten F0538-3415 oktober 2015 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411, 2260 AK
Nadere informatieInformatie over Clostridium difficile
Informatie over Clostridium difficile 2 Clostridium difficile is een bacterie die bij elk mens in de dikke darm voorkomt. Door toediening van antibiotica kan het evenwicht in de darmen verstoord raken.
Nadere informatieOpname: na een verblijf in een buitenlands ziekenhuis nadat u in contact bent geweest met varkens of vleeskalveren.
Opname: na een verblijf in een buitenlands ziekenhuis nadat u in contact bent geweest met varkens of vleeskalveren (MRSA-bacterie) Als u in het buitenland in het ziekenhuis bent behandeld, bestaat de
Nadere informatieMRSA Radboud universitair medisch centrum
MRSA U wordt behandeld in het Radboudumc en bent mogelijk in contact gekomen met de MRSA bacterie (Meticilline Resistente Staphylococcus Aureus). Dit kan zijn doordat u Beroepsmatig in aanraking komt
Nadere informatieBrabants Kennisnetwerk Zoönosen (BKZ) 29 maart 2013
Brabants Kennisnetwerk Zoönosen (BKZ) 29 maart 2013 Programma Toelichting op BKZ 10 min. Q-uestion: Q support 5 min. Instrumenten Intensieve Veehouderij 5 min. Dialoog tussen boer en burger 5 min. Antibioticareductie
Nadere informatieVeehouderij & Gezondheid stand van zaken april Renske Nijdam Adviseur milieu & gezondheid
Veehouderij & Gezondheid stand van zaken april 2015 Renske Nijdam Adviseur milieu & gezondheid 22 april 2015 Stand van zaken Uitkomsten geuronderzoek GGD Tussentijdse uitkomsten Veehouderij Gezondheid
Nadere informatieGGD advies bij vergunningaanvraag Polderweg 25a te Oostwold Herziene versie Jantien Noorda, 29 januari 2013
GGD advies bij vergunningaanvraag Polderweg 25a te Oostwold Herziene versie Jantien Noorda, 29 januari 2013 Aanleiding Gemeente Oldambt heeft contact opgenomen met GGD Groningen naar aanleiding van de
Nadere informatieBeroepsmatig in aanraking komt met levende varkens, vleeskalveren of vleeskuikens.
MRSA 1 U wordt behandeld in een zorginstelling en bent mogelijk in contact gekomen met de MRSA bacterie (Meticilline Resistente Staphylococcus Aureus). Dit kan zijn doordat u Beroepsmatig in aanraking
Nadere informatieMethicilline-resistente Staphylococcus aureus (MRSA)
Methicilline-resistente Staphylococcus aureus (MRSA) 2 Inleiding U ontvangt deze folder omdat u mogelijk MRSA-drager bent. In deze folder kunt u meer lezen over MRSA zoals wat het is, hoe het wordt vastgesteld
Nadere informatieTotaal aantal meldingen GGD Brabant-Zuidoost 2010
Jaarcijfers team infectieziektebestrijding GGD Brabant-Zuidoost 2010 (Concept: kleine wijzigingen in aantallen nog mogelijk, in het verslag zijn nog niet opgenomen preventieactiviteiten en andere niet
Nadere informatieMRSA. Maatregelen bij (mogelijke) dragers van Meticilline-resistente Staphylococcus aureus. Afdeling Infectiepreventie
MRSA Maatregelen bij (mogelijke) dragers van Meticilline-resistente Staphylococcus aureus Afdeling Infectiepreventie Inleiding U bezoekt de polikliniek van het Amphia Ziekenhuis of u bent in ons ziekenhuis
Nadere informatieHet Nederlandse Model model voor reductie van antibioticumgebruik in de veehouderij Waarom, Hoe and Wat. Dik Mevius
Het Nederlandse Model model voor reductie van antibioticumgebruik in de veehouderij Waarom, Hoe and Wat Dik Mevius Antibioticumgebruik in mensen en dieren in Europa Antibioticumgebruik in dieren in NL
Nadere informatieSamenvatting. Etiologie. samenvatting
Samenvatting Hoofdstuk 1 is een algemene inleiding op dit proefschrift. Luchtweginfecties zijn veel voorkomende aandoeningen, die door een groot aantal verschillende virussen en bacteriën veroorzaakt kunnen
Nadere informatieMRSA en patiënt in het Maasziekenhuis
MRSA en patiënt in het Maasziekenhuis Tijdens uw opname of consult in Maasziekenhuis Pantein worden extra maatregelen getroffen, omdat u mogelijk de moeilijk te bestrijden bacterie MRSA bij u draagt. In
Nadere informatieRoel Coutinho. is niet bang voor dieren. Abortusgolf in een geitenstal is vergelijkbaar met biologische oorlogsvoering
Abortusgolf in een geitenstal is vergelijkbaar met biologische oorlogsvoering Roel Coutinho is niet bang voor dieren Dokters moeten alert zijn op uitbraken van zoönosen, maar hoeven niet wekelijks rond
Nadere informatieBrabant-Zuidoost. Zicht op Q-koorts. Ronald ter Schegget. arts infectieziektebestrijding. GGD Brabant-Zuidoost
Zicht op Q-koorts Ronald ter Schegget arts infectieziektebestrijding GGD Brabant-Zuidoost 1 Kernboodschap Q-koorts kunt u oplopen door het inademen van de bacterie. Wees alert op de verschijnselen van
Nadere informatieMRSA-bacterie. 'ziekenhuisbacterie' Afdeling Medische Microbiologie en Infectiepreventie
00 MRSA-bacterie 'ziekenhuisbacterie' Afdeling Medische Microbiologie en Infectiepreventie 1 Inleiding MRSA staat voor Meticilline-resistente Staphylococcus aureus. De Staphylococcus aureus is een bacterie
Nadere informatieANTIBIOTICA, NIET IN ONZE VOEDING
ANTIBIOTICA, NIET IN ONZE VOEDING Jos van der Vossen jos.vandervossen@tno.nl ANTIBIOTICA WAAR HET MEE BEGON De ontdekking van de bacteriegroei remmende schimmel Penicillium (Fleming, 1929). 2 Antibiotica,
Nadere informatieANTIBIOTICUM RESISTENTIE ABRES. Rundveehouderij
ANTIBIOTICUM RESISTENTIE ABRES Rundveehouderij Humaan gebruik antibiotica MRSA in humane S. aureus isolaten in 2009
Nadere informatieInformatie voor veehouders en medewerkers van bedrijven waar Q-koorts is vastgesteld
Informatie voor veehouders en medewerkers van bedrijven waar Q-koorts is vastgesteld Inleiding U krijgt deze informatie omdat er door het tankmelkonderzoek Q-koorts is vastgesteld op uw bedrijf of omdat
Nadere informatieMRSA staat voor Methicilline (M) resistente (R) Staphylococcus (S) aureus (A).
MRSA MRSA staat voor Methicilline (M) resistente (R) Staphylococcus (S) aureus (A). Stafylokokken zijn bacteriën die ongemerkt leven bij vele mensen, bij voorkeur in de neus of op de huid. Deze bacteriën
Nadere informatieKeurmerk Zoönosen Vergroot bewustwording dierhouder
Keurmerk Zoönosen Vergroot bewustwording dierhouder 10e Nationale Symposium Zoönosen, RIVM Bilthoven 1 december 2016 Carlijn ter Bogt-Kappert Even voorstellen.. In 2012 afgestudeerd Wageningen Universiteit
Nadere informatieHuisartsen & Dierenartsen Samen Werken aan Zoönosen & Antibioticareductie. Theo Verheij, huisarts David Speksnijder, dierenarts
Huisartsen & Dierenartsen Samen Werken aan Zoönosen & Antibioticareductie Theo Verheij, huisarts David Speksnijder, dierenarts Disclosure belangen sprekers (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340
Nadere informatiePuntprevalentieonderzoek dragerschap resistente bacteriën in verpleeghuizen. Informatie en handelingsperspectief
Puntprevalentieonderzoek dragerschap resistente bacteriën in verpleeghuizen Informatie en handelingsperspectief Inhoud Waarom dit boekje? 5 Je kunt hier als instelling je voordeel mee doen 6 Interview
Nadere informatie