Woningvervuiling, een probleem of een symptoom? Sam Hufkens Gezondheidsconsulent

Transcriptie

1 Woningvervuiling, een probleem of een symptoom? Sam Hufkens Gezondheidsconsulent

2 Een vlucht door de agenda Korte voorstelling Kadering binnen de Turnhoutse context. Van verzamelaar tot een publiek probleem Handelingskader Slotbedenkingen

3 Korte voorstelling Maatschappelijk Assistent van opleiding 6 jaar Gezondheidsconsulent binnen de dienst Gelijke Kansen van Stad Turnhout. Expertise: Gezondheidspromotie Ziektepreventie Armoede Toegankelijkheid

4 Bevoegdheid van de burgemeester Artikel 133 en van de Nieuwe Gemeentewet(NGW) 5 het nemen van passende maatregelen om rampen en plagen, zoals brand, epidemieën en epizoötieën te voorkomen en het verstrekken van de nodige hulp om ze te doen ophouden;

5 Algemeen Turnhouts kader Handhaving in Turnhout is opgesplitst in 4 onderdelen. WONINGVERVUILING SLECHTE WONINGKWALITEIT (BINNENKANT WONING) OPENBARE VEILIGHEID EN VERWAARLOZING (BUITENKANT WONING) (OVERBEWONING (BINNENKANT WONING) )

6 Kenmerken van problematisch verzamelen. Excessieve verwerving Moeite met wegdoen Ongeorganiseerdheid Sprake van een duidelijk lijden en/of disfunctioneren

7 Excessieve verwerving? Duidelijk lijden of disfunctioneren? Moeite met dingen wegdoen? Ongeorganiseerdheid?

8

9 Woningvervuiling, gewoon de volgende verzamelaar? Meer dan het opslaan van rommel, afval, in de eigen thuisomgeving. Vaak moeilijk detecteerbaar tot er externe signalen opduiken. Voor de maatschappij is dit een probleem. Voor de betrokkene is dit eigenlijk een symptoom.

10

11 Woningvervuiling, what s in a name? Een ongezonde woning is elke verblijfplaats die een ernstig gevaar voor het opkomen van besmettelijke ziekten doet ontstaan en daarom niet alleen een bedreiging vormt voor de gezondheid van mogelijke bewoner(s) maar voor de openbare gezondheid in het algemeen.

12 Woningvervuiling, what s in a name? Woningvervuiling kan gedefinieerd worden als "de door de bewoners veroorzaakte hinder van stank en (on)gedierte, als gevolg van de aanwezigheid van grote hoeveelheden grof vuil, afval van etenswaren, menselijke en dierlijke uitwerpselen, en een (te) groot aantal huisdieren, of de combinatie hiervan". Dit fenomeen beïnvloedt de leefomstandigheden in een perceel en/of de omgeving ervan op doordringende, negatieve wijze.

13 Een probleem?

14 Een probleem?

15 Handhaving of hulpverlening? Betrokkenen hebben vaak geen of een onduidelijke hulpvraag. Betrokkene wil vaak enkel meer structuur in zijn leven brengen en zijn overlast voor de omgeving minimaliseren. Voor de Stad Turnhout is het verdwijnen van de symptomen geen reden om de achterliggende problemen los te laten.

16 Een praktijkvoorbeeld: Jos (89) en rolstoelgebonden dementerende man leeft samen met zijn nicht Anita (79). Jos werd onder bewindvoering geplaatst. Jos werd door de politie op straat in zijn rolstoel gevonden. Na een plaatsbezoek door de politie blijkt: - Er sprake te zijn van de opstapeling van grote hoeveelheden rommel - Er hangt een zeer sterke en penetrante geur van dierlijke en/of menselijke uitwerpselen. - De woning lijkt enkele structurele problemen te vertonen. - Kan worden vastgesteld dat Jos compleet hulpafhankelijk is van Anita. - Anita vertoont ernstige suïcidale trekken. - Is er geen enkele bereidwilligheid vindbaar. Hulpverlening of handhaving? Wat kunnen/moeten we bieden?

17 De zorgen voor het individu. Isolement Zelfverwaarlozing Lichamelijke hygiëne Voeding Psychische of fysieke problematiek Financiële problemen

18 Maatzorg, bemoeizorg? Een netwerk in beweging! Gezondheidsconsulent staat sterk binnen het netwerk van diverse sectoren! Politionele sector Gezondheidssector Welzijnssector Brede stadsdiensten Steek de handen uit de mouwen!

19 Handelingskader Probleemsignalering Vanuit verschillende hoeken Voor intermediairen en hulpdiensten is dit teruggebracht tot de vier pijlers.

20

21 Handelingskader Hoe gaan we ter plaatse? Situatie wordt in kaart gebracht Inzicht verwerven in een meervoudige problematiek. Zoektocht naar motivatie. Dossieropbouw Stappenplan Gelet op de uiteenlopende situaties die de openbare veiligheid/gezondheid kunnen bedreigen, kan de inhoud hiervan sterk verschillen. De keuze en timing van mogelijkheden zijn essentieel.

22 Piste 1: de vrijwilligheid Bewoner werkt vrijwillig mee en toont motivatie Aan betrokkene wordt de kans geboden zelf een oplossing aan de situatie te bieden. Hulp wordt waar mogelijk gezocht en aangeboden. Huisbezoeken ter controle worden aangekondigd.

23 Piste 1.2: Motivatie blijkt niet genoeg: Bewoner werkt vrijwillig mee, maar vrijwillige opruim blijkt niet te lukken Wanneer betrokkene zelf niet in staat is om voldoende verbetering aan te brengen in de woonsituatie worden alternatieven gezocht.

24 Piste 1.3: Bewoner werkt vrijwillig mee, maar vrijwillige opruim blijkt niet te lukken Indien geen oplossing kan worden bereikt en de openbare veiligheid en volksgezondheid duidelijk in gevaar is kan er op basis van een burgemeesterlijk besluit over gegaan worden tot een gedwongen ruiming.

25 Breekpunt Situatie zit volkomen vast of de situatie is te ernstig. Op bevel van de burgemeester kan er over gegaan worden tot gedwongen ruiming/sanering.

26 Piste 2: Vrijwilligheid is niet te vinden Betrokkenen zijn meteen niet bereid om mee te werken aan een oplossing. Serieuze aanwijzingen dat de levensomstandigheden binnen een potentieel (gezondheids)gevaar inhouden

27 Toegangsbevel voor een hygiënisch woontoezicht onder begeleiding van de politie. Indien noodzakelijk slotenmaker.

28 Verloop hygiënisch woontoezicht Vaststellingen tijdens het hygiënische woontoezicht worden niet persé enkel door de Gezondheidsconsulent gedaan. Verslagen kunnen worden aangeleverd door aangestelde experts ter zake.

29 Opvolging Druk wordt door middel van diverse opeenvolgende hygiënisch woontoezichten en burgemeesterlijke besluiten verhoogd. Appreciatie wordt gedaan door middel van huisbezoeken op bevel van de burgemeester. Waar nodig kan hulp aangereikt worden.

30 Als een definitief besluit onafwendbaar geworden is. Besluit van de burgemeester Bevat: Juridische grondslag Feitelijke grondslag Verwijzing naar het appreciatierecht Datum en tijdstip hygiënisch woontoezicht Samenstelling afvaardiging stad Turnhout Beroepsmogelijkheden

31 Wat kan de burgemeester besluiten? 1. Opruiming 2. Ontruiming 3. Ontsmettingsmaatregelen 4. Wegnemen van gevaarlijke toestellen 5. Herstelmaatregelen 6. Toegangsverbod, woonverbod 7. Sloping, definitieve onbewoonbaarverklaring

32 Slotbedenkingen

33 Adviserend Rol van de Gezondheidsconsulent Eerste keuze! Redelijk vrijblijvend maar resultaten zijn vaak duurzamer. Verleider Tracht mensen tot keuzes te brengen. Tracht mensen tot hulpverlening te krijgen. Beslisser Enkel noodzakelijk al er direct gevaar is. Is vaak het einde van een wederzijdse relatie.

34 Enkele veelvoorkomende problemen. Nieuwe of oude hulpverleners betrekken. Hulpvermijdend gedrag van betrokkene. Continuïteit blijven garanderen. Terugval van de cliënt.

35 Kanttekening Dossiers zijn vaak van zeer lange adem en vragen opvolgingsinspanning. Domein van waarden en normen. Kloven in de hulpverlening. Keuzevrijheid versus dwang.

36 Wie draagt de kosten? Kosten van een ruiming kunnen verhaald worden op de veroorzaker. Vaak niet solvabel. Kosten zijn te drukken! Pragmatische oplossingen zijn mogelijk.

37 Bedankt voor de aandacht!

38 Meer info? Sam Hufkens Gezondheidsconsulent Gelijke Kansen Stad Turnhout Campus Blairon