Geschiedenis jagers en boeren

Transcriptie

1 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Rijken 03 January 2014 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet. Wikiwijs Maken is een onderdeel van Wikiwijsleermiddelenplein, hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, vergelijkt, maakt en deelt.

2 Inhoudsopgave oude steentijd jagers en verzamelaars boeren hunebedden Mijn mening Over dit lesmateriaal Pagina 1

3 oude steentijd voorwerpgebruik voorwerpen uit de steentijd Dit zijn voorwerpen uit de oude steentijd. Waarvoor werden deze stenen toen vooral voor gebruikt? Deze stenen worden gebruiktom te, prehistorie ijstijd ijstijd Welke vier woorden passen het beste bij de ijstijd in de eerste steentijd? a. mamoet, rendier, ijs, keien b. mamoet, bos, ijs, koud c. rendier, bessen, ijs, keien Pagina 2

4 jagers en verzamelaars jagers en verzamelaars kn.nu/ww.862b3e5 (schooltv.nl) Dieren jagen In het filmpje worden er een aantal dieren genoemd waar de jagers op joegen, noem de drie dieren.,, taak vrouwen en kinderen. Wat was de taak van de vrouwen en kinderen overdag? a. mee helpen met jagen b. voedsel uit de bossen verzamelen c. de hutten poetsen d. uitrusten tijd van jagers en verzamelaars Waarom wordt deze tijd de tijd van de jagers en de verzamelaars genoemd? Doordat de en hebben ze eten in die tijd verzamelen bessen Pagina 3

5 Wat van de onderstaande antwoorden werd niet verzameld door verzamelaars? a. bessen b. noten c. bladgroenten d. knollen e. boombladeren Pagina 4

6 boeren de eerste boeren kn.nu/ww.3268f35 (schooltv.nl) boeren boerderij Vul de woorden op de goed plaats in. Ongeveer jaargeledenkwameninonslanddeeersteboerenwonen.datwaseengroteverandering. Zo'n waseengeweldigeuitvinding.deboerenwarenniet afhankelijkvanwaterinde tevindenwas.deboerenhaddenontdektdatjezelfbijvoorbeeld konzaaienendatje kontemmen.zehoefdengeenlangetochtenmeertemakenofop tegaan.zehieldendedierenaanhuisennamendenatuurinbezit:hetwerdhungrond,hungewasenhunvee.demensenble plekwonen. Beschikbare keuzes: één, natuur, boerenbedrijf, graan, dieren, 7000, jacht potten Pagina 5

7 uitvindingen molensteen Hierboven zie je twee afbeeldingen, wat werd er met deze voorwerpen gedaan door de boeren? Vertel waar beide voorwerpen goed voor zijn. De zijn om te.de molensteen het Pagina 6

8 hunebedden hunebed Ook toen de wereld vijfduizend jaar jonger was, woonden er mensen in de Lage Landen. Het weinige dat zij hebben nagelaten, ligt meestal verscholen in de grond. Maar in de provincie Drenthe liggen hun sporen gewoon aan de oppervlakte. Het gaat om hunebedden, reusachtige steenformaties die door mensenhanden geordend en op elkaar gestapeld zijn. Ze dienden als begraafplaats. Dat soort stenen grafkelders was in die tijd niet ongewoon. Maar lang niet overal zijn deze grafkelders gebouwd met zulke grote zwerfkeien. Die waren vooral te vinden in Drenthe, Denemarken en Noord- Duitsland. Zij moeten daar tijdens een van de ijstijden, zo'n jaar geleden, terecht zijn gekomen. Bij opgravingen in en rond hunebedden zijn geen skeletten gevonden - die zijn na al die duizenden jaren helemaal vergaan - maar wel grafgeschenken, die aan de gestorvenen werden meegegeven voor in het hiernamaals. Onder die geschenken bevonden zich ook bijzondere potten, die naar hun vorm 'trechterbekers' worden genoemd. Op basis van zulke en andere bodemvondsten hebben archeologen zich een beeld kunnen vormen van de levenswijze van de eerste generaties landbouwers. Zij lieten als eersten in deze streek het bestaan als jager en verzamelaar achter zich en vestigden zich op een vaste plek. Zij woonden in lemen boerderijen, hanteerden houten en stenen werktuigen en maakten dus potten om voorraden in te bewaren. Ongetwijfeld hebben zij ook afspraken gemaakt over bezit en rechtspraak, maar hoe die luidden is niet meer te achterhalen, omdat deze vroege boeren geen schrift kenden. Hun samenleving was een schriftloze samenleving. Hoe deze mensen in staat zijn geweest om zonder machines stenen van de grond te krijgen die soms wel kilo wegen, is ook nog steeds niet helemaal duidelijk. Waarschijnlijk maakten ze van grond een 'oprit', en gebruikten ze ronde stammetjes om de steen overheen te laten rollen. Als de stenen op hun plek lagen, werd de grond eronder weg gegraven, zodat een grafkamer ontstond. In Drenthe zijn nog ruim vijftig hunebedden bewaard gebleven, en nog twee in Groningen. Het moeten er echter veel meer zijn geweest, want in de loop der eeuwen zijn heel wat hunebedden verdwenen, bijvoorbeeld omdat de stenen als bouwmateriaal werden gebruikt. hunebedden Vul de woorden in op de juiste plaats. In de provinicie staan hunebedden,het zijn reusachtige.de mensen gebruikten de hunebedden als.de waar ze hunnebedden bouwden zijndaar tijdensde komen liggen. Pagina 7

9 Beschikbare keuzes: ijstijd, stenen, Drenthe, steenformaties, begraafplaats Pagina 8

10 Mijn mening Mijn mening Wat is jou mening over de tijd van de jagers en boeren? Mijn mening Leg ook uit waarom. Pagina 9

11 Antwoorden voorwerpgebruik Dit zijn voorwerpen uit de oude steentijd. Waarvoor werden deze stenen toen vooral voor gebruikt? Deze stenen worden gebruiktom te, Juist antwoord: Dit zijn voorwerpen uit de oude steentijd. Waarvoor werden deze stenen toen vooral voor gebruikt? Deze stenen worden gebruiktom te jagen, prehistorie ijstijd Welke vier woorden passen het beste bij de ijstijd in de eerste steentijd? 1. mamoet, rendier, ijs, keien 2. mamoet, bos, ijs, koud 3. rendier, bessen, ijs, keien Dieren jagen In het filmpje worden er een aantal dieren genoemd waar de jagers op joegen, noem de drie dieren.,, Juist antwoord: In het filmpje worden er een aantal dieren genoemd waar de jagers op joegen, noem de drie dieren. rendieren,zwijnen,hazen taak vrouwen en kinderen. Wat was de taak van de vrouwen en kinderen overdag? 1. mee helpen met jagen 2. voedsel uit de bossen verzamelen 3. de hutten poetsen 4. uitrusten tijd van jagers en verzamelaars Waarom wordt deze tijd de tijd van de jagers en de verzamelaars genoemd? Doordat de en hebben ze eten in die Pagina 10

12 tijd Juist antwoord: Waarom wordt deze tijd de tijd van de jagers en de verzamelaars genoemd? Doordat de mensen (alternatieven: bewoners, jagers) jagenen verzamelen hebben ze eten in die tijd verzamelen Wat van de onderstaande antwoorden werd niet verzameld door verzamelaars? 1. bessen 2. noten 3. bladgroenten 4. knollen 5. boombladeren boeren Vul de woorden op de goed plaats in. Ongeveer7000 jaargeledenkwameninonslanddeeersteboerenwonen.datwaseengroteverandering. Zo'n boerenbedrijfwaseengeweldigeuitvinding.deboerenwarenniet afhankelijkvanwaterindenatuur tevindenwas.deboerenhaddenontdektdatjezelfbijvoorbeeldgraankonzaaienendatjedieren kontemmen.zehoefdengeenlangetochtenmeertemakenofopjacht tegaan.zehieldendedierenaanhuisennamendenatuurinbezit:hetwerdhungrond,hungewasenhunvee.demensenble éénplekwonen. uitvindingen Hierboven zie je twee afbeeldingen, wat werd er met deze voorwerpen gedaan door de boeren? Vertel waar beide voorwerpen goed voor zijn. De zijn om te.de molensteen het Juist antwoord: Pagina 11

13 Hierboven zie je twee afbeeldingen, wat werd er met deze voorwerpen gedaan door de boeren? Vertel waar beide voorwerpen goed voor zijn. De potten (alternatieven: schalen, vazen) zijn om voedsel (alternatieven: eten) te bewaren (alternatieven: houden).de molensteen maalt (alternatieven: duwt, plet) het voedsel (alternatieven: eten) klein (alternatieven: dun, smal) hunebedden Vul de woorden in op de juiste plaats. In de provinicie Drenthe staan hunebedden,het zijn reusachtige steenformaties.de mensen gebruikten de hunebedden als begraafplaats.de stenen waar ze hunnebedden bouwden zijndaar tijdensde ijstijd komen liggen. Mijn mening Wat is jou mening over de tijd van de jagers en boeren? Juist antwoord: Wat is jou mening over de tijd van de jagers en boeren? Mening Mijn mening Leg ook uit waarom. Juist antwoord: Leg ook uit waarom. omdat Pagina 12

14 Over dit lesmateriaal Colofon Auteur Rijken Laatst gewijzigd 03 January 2014 om 21:20 Licentie Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om: het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden. Meer informatie over de CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Aanvullende informatie over dit lesmateriaal Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar: Eindgebruiker leerling/student Moeilijkheidsgraad gemiddeld Studiebelasting 0 uur en 50 minuten Bronnen Bron jagers en verzamelaars de eerste boeren Type Video Video Pagina 13