: Portefeuillehouders Milieu en Duurzaamheid. : Barbara van Gelder. Datum : 19 augustus Betreft

Transcriptie

1 Aan Van : Portefeuillehouders Milieu en Duurzaamheid : Barbara van Gelder Datum : 19 augustus 2015 Betreft : Voorstel samenwerking duurzaamheid door regiogemeenten Kenmerk : Aanleiding De regiogemeenten willen de komende jaren slagen maken als het gaat om duurzaamheid. Eind 2014 heeft u de opdracht gegeven om de kansen voor samenwerking tussen de regiogemeenten op het gebied van duurzaamheid inzichtelijk te maken en deze te vertalen in concrete speerpunten van waaruit projecten worden samengesteld die regionaal kunnen worden opgepakt. Doel Met regionale samenwerking op het gebied van duurzaamheid zijn verschillende doelen te behalen: De regio als een groene en duurzame regio positioneren richting de MRA, het Rijk en de Provincie. Kennisdeling. Door (boven)regionaal krachtiger op te treden is efficiency te behalen. Duidelijker (en eenduidiger) te communiceren richting inwoners en diverse partijen/organisaties. Regionale zichtbaarheid en herkenbaarheid. Huidige samenwerking en projecten Er wordt al samengewerkt in de regio en deze samenwerking heeft al resultaten opgeleverd, zoals Energiebesparen Gooi & Vecht; energieloket, afstemming wijkaanpakken, warmtescans, gezamenlijke monitoring, duurzame aanbesteding groene afvalstromen. Gemeente voeren individueel of (deels) gezamenlijk ook projecten uit. Deze projecten zijn bij de gemeenten geïnventariseerd en als bijlage toegevoegd (zie bijlage: huidige projecten duurzaamheid, nr ). Een aantal gemeenten voert meer en grotere projecten uit. Grotere gemeenten hebben vaak meer capaciteit dan kleine gemeenten. Samenwerking duurzaamheid door regiogemeenten Om de speerpunten samen te stellen, is input gehaald bij de milieuambtenaren, is met een aantal nauw samengewerkt en zijn de huidige projecten in kaart gebracht. Bij de formulering van de programmalijnen is rekening gehouden met de voorlopige oogst van de Regionale Samenwerkingsagenda, de regionale identiteit, de gemeentelijke ambities, de huidige projecten en de MRA-ambities.

2 De gemeenten worden geadviseerd op de volgende speerpunten/programmalijnen regionaal samen te werken: 1. Circulaire economie, waarbinnen de biobased economie (onder andere: grondstoffentransitie van afval naar grondstof, verbreding grondstoffenaanpak (buitenshuis) en benutten van in de regio aanwezige biomassa). 2. Energietransitie (onder andere: regio klimaatneutraal, waaronder terugdringen energieverbruik en transitie naar nieuwe energievormen). Regionaal uitvoeringsprogramma duurzaamheid De programmalijnen worden in een regionaal uitvoeringsprogramma duurzaamheid uitgewerkt. Per programmalijn worden projecten geformuleerd. Het doel is om begin 2016 een regionaal uitvoeringsprogramma duurzaamheid opgesteld te hebben waarin vanuit de twee programmalijnen nieuwe en bestaande projecten concreet staan beschreven. Samen met ambtenaren van regiogemeenten en die van de Regio wordt het regionaal uitvoeringsplan duurzaamheid opgesteld. Samenwerken houdt in: het regionaal duurzaamheidbeleid formuleren (beleid en uitgangspunten), projecten uitwerken inclusief de benodigde inzet voor die projecten en kennisuitwisseling. Het programma wordt gevormd door nieuwe projecten en bestaande projecten die regionaal uitgerold. Elk project wordt in het uitvoeringsplan concreet beschreven met doelen, periode/termijn, gewenst resultaat, voordelen, meerwaarde en aanpak. Investeren door gemeenten Binnen deze vorm van samenwerking investeren gemeenten in het proces van samenwerken. Het werken aan een regionaal uitvoeringsprogramma duurzaamheid draagt hieraan bij en is een zaak van de lange termijn. Deze manier van werken vraagt om een investering in capaciteit, betrokkenheid en inzet vanuit de gemeenten. Het ambitieniveau van de regiogemeenten is verschillend en dat kan invloed hebben op de uitwerking in het regionaal uitvoeringsplan duurzaamheid. Sommige gemeenten zijn al verder in het duurzaamheidsbeleid en uitvoering van projecten. In het huidige projectoverzicht is dat ook terug te zien. Voordeel van de kennis van andere gemeenten is dat bijvoorbeeld die kennis gedeeld kan worden in projecten en daarmee een bepaald project over de gehele regio uitgevoerd kan worden. Als het gaat om afval en grondstoffen ligt de kennis bij de GAD/Regio. Aan gemeenten wordt gevraagd deel te nemen aan de werkgroep die aan de slag gaat met het opstellen van een regionaal uitvoeringsplan duurzaamheid en dat ze werken aan het proces van samenwerking en inzet tonen voor de regionale duurzaamheid. Binnen de regionale samenwerking heeft de Regio een coördinerende, faciliterende rol en ook om deskundigheid uit te wisselen, bijeenkomsten/overleggen te organiseren en het regionaal belang richting netwerken als MRA, Provincie en Rijk te behartigen. Bij de uitwerking van de programmalijnen worden de volgende onderwerpen meegenomen: - Communicatie: draagt bij aan zichtbaarheid en kennis onder de inwoners,. Bijvoorbeeld door middel van een (kennis)platform voor/ communicatie naar en met inwoners. - Educatie: kinderen worden gezien als de ambassadeurs van de toekomst. Samenwerking met scholen en organisaties educatieprogramma s ontwikkelen voor basisscholen. - Social return/sociale duurzaamheid: bij projecten die worden uitgevoerd, waar mogelijk, inzetten van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. - Bovenregionale vertegenwoordiging: als regio vertegenwoordigen bij regionale (samenwerkings)- verbanden. Als regio kan je krachtiger optreden en kan je gebruik maken van de gemeenschappelijke kennis. - Subsidies: bij het aanvragen van subsidies als regio optreden. Memo d.d. 19 augustus 2015, pagina 2

3 - Gezamenlijk aanbesteden/regionale inkoopsamenwerking: bij gezamenlijke aanbesteding kunnen kosten worden bespaard en wordt de regionale gedachte uitgedragen. - Participatie/ co-creatie: bij de projecten vindt aansluiting plaats op burgerinitiatieven (zoals buurtkracht) en wordt samenwerking gezocht met coöperatieve initiatieven en marktpartijen. Proces Na vaststelling in het portefeuillehoudersoverleg Milieu en Duurzaamheid van 16 september 2015 werken de regiogemeenten en de Regio het regionaal uitvoeringsprogramma duurzaamheid samen uit als onderdeel van het programma Fysiek Domein. Ook hierbij blijft de link met de uitkomsten van het lopende traject van de Regionale Samenwerkingsagenda. Begin 2016 wordt het regionaal uitvoeringsprogramma duurzaamheid in concept voorgelegd. Voorgesteld wordt om: - In te stemmen met bovengenoemde programmalijnen duurzaamheid en de gezamenlijke uitwerking daarvan. - Een bestuurlijke werkgroep/trekkersgroep samen te stellen (zoals voor MIRT/Bereikbaarheid en Floriade). - Een ambtelijke werkgroep te vormen die de programmalijnen uitwerkt in een regionaal uitvoeringsprogramma duurzaamheid. - In de uitwerking ook de integraliteit en verbinding zoeken met de andere werkterreinen binnen het Fysiek Domein. - Coördinatie van het proces neer te leggen bij het Fysiek Domein van de Regio. - Begin 2016 het regionale uitvoeringsprogramma duurzaamheid vast te stellen, waarin concrete uitvoeringsmaatregelen en projecten met uitwerking en benodigde inzet staan beschreven. Memo d.d. 19 augustus 2015, pagina 3

4 Bijlage: Overzicht projecten duurzaamheid in de regio Versie datum: Kenmerk: Project Gemeente Blaricum Bussum Hilversum Huizen Laren Muiden Naarden Weesp Wijdemeren Steunpunt Duurzame Energie (adhoc) (advies verduurzam in gemeenteh uis) (ad hoc, niet op projectbasis) (adhoc) Regionaal optrekken in subsidies (EBGV) Inkoop (o.a. (ISGV) ISGV) Van Afval Naar Grondstof Huishoudelijk afval (75% in 2020) Kerkelanden Gescheiden prullenbakken openbare ruimte Gescheiden inzameling (in voorbereiding) gemeentehuizen Centra ondergronds Zwerfafval

5 Energie(besparen/-transitie) Biomassa (gft, groenafval) Groene Stroom (ISGV, CO2 compensati e) ZonAtlas Buurtkracht (EBGV) (wijkaanpak EBGV) (wijkaanpak EBGV i.s.m. WattNu en Hoom) (wijkaanpak EBGV) (wijkaanpak ) Energie besparen Gooi en Vecht Energiecorporatie (Watt Nu) Energiemonitoring Zonne-energie/panelen Warmte- en koudeopslag Realisatie duurzame energie uit houtsnippers, project Food for Thought (Arenapark) (uit houtsnippers) Nulmeting en routekaart energieneutraal/klimaatneutraal Huizen Duurzaamheid/energiebesparing monumenten (i.s.m. Stichting Groennatuur) CO2 Conventant met bedrijfsleven Mobiliteit Elektrische oplaadpunten faciliteren plaatsen (uitv.progr. duurzaamh eid ) (en samenwerken MRA) Memo d.d. 19 augustus 2015, pagina 5

6 Verkeerscirculatieplan/fietsplan Autodelen faciliteren (waar mogelijk) (green wheels) Duurzaam wagenpark (aanbestedi ng eigen wagenpark) CO2 Co2 compensatie gemeentehuizen? (via ISGV CO2 compensati e) (CO2- compensatie gasverbruik; bij alle gemeentelijke gebouwen, ov, pompen/gemalen, e.d.) Terugdringen/reductie CO2 uitstoot bewoners, bedrijven en gemeentelijke instellingen Beheer openbare ruimte Led verlichting openbare verlichting en gemeentelijke gebouwen Openbare verlichting (LED) (LED) Duurzaam aanbesteden groenbeheer en civiel werken? (o.a. Tomin) Verduurzaming processen openbare werken (civiele werken, groenbeheer), incl. duurzaam inkopen (raakt belang interne bewustwor ding) Niet groene afvalstromen (via Regio) (via Regio) Onkruidbestrijding (op gemeente niveau) Memo d.d. 19 augustus 2015, pagina 6

7 Bouwen/wonen Duurzaam / klimaatneutraal (DuBo bouwen beleid) Duurzame bedrijventerreinen Klimaatneutraal crematorium Duurzame ontwikkeling nieuwe wijk Anna s Hoeve Duurzame ontwikkeling Monnikenberg, wo Ter Gooi ZH Gemeentelijk vastgoed/scholen Duurzame gemeentelijke gebouwen Duurzame onderwijshuisvesting Klimaatneutraal gemeentewerf Duurzaam nieuwbouw scholen, sporthal en andere gemeentelijke accommodaties Milieu (huidig gemeenteh uis wordt duurzaam verbouwd) (opmaken inventarisati e, scan naar verduurzam ingsmogelij kheden sportcompl exen en gymzalen)? (duurzame nieuwbouw ) (gerealiseer d dec. 2014) (actualisatie EBA s, duurzame nieuwbouw, renovatie) (elektriciteitsopwekkin g via pv) Memo d.d. 19 augustus 2015, pagina 7

8 Maatregelen GRP (afkoppeling hemelwater) Waterkwaliteit Gooimeer? Schaliegas? (via (via Regio) n.v.t. (via Regio) Regio) Schiphol (via (via Regio) Regio) OFGV (via Regio) Gebiedsgericht (convenant) grondwaterbeheer (convenant) Actualisatie geluidskaart (via OFGV) Natuurwandenkaart Afstemming VTH Taken Thematisch Fairtrade gemeente (actief om (info aangevraagd) fairtrade gemeente te worden; fairtrade werkgroep actief) Dag van de Duurzaamheid 10/10 Voedselverspilling (via GAD) Earth hour Nacht van de Nacht Communicatie en educatie Milieukrant Milieu- en ( in ontwikkeling) duurzaamheidspagina s in de krant Burgerpanel H sum verbonden Memo d.d. 19 augustus 2015, pagina 8

9 burgerinitia tief Groene voetstappen/mobiliteitsweek Milieukrantonline.nl NME lespakket duurzaamheid Participatie Actieve lokale groepen bij milieu en duurzaamheid (Diversen actief: Milieuraad, WattNu, In BususmNat uurlijk, EerlijkWink elenroute, Fairtrade werkgroep, Tafel4) Duurzaamheidscafés Met betrekking tot meer grondstoffen/hergebruik: Er zijn diverse nieuwbouw- en renovatieprojecten op de VANG manier ingezet, zoals in Bussum (Centrum, Westereng), Naarden (Thijssenpark, Stork locatie), Hilversum ((voorheen zuivering Oost). Regel is dat bij nieuwe hoogbouw rekening gehouden wordt met mogelijke bijplaatsing van containers. Memo d.d. 19 augustus 2015, pagina 9

10

11 Memo d.d. 19 augustus 2015, pagina 11