Sportaccommodatiebeleid Visie-/ambitiedocument. gemeente T i e l

Transcriptie

1 Sportaccommodatiebeleid Visie-/ambitiedocument gemeente T i e l

2 Datum 10 mei 2012 Kenmerk R Door EM/JS

3 Inleiding 1 Inleiding Sportinfrastructuur en de lokale overheid Aanleiding Sportaccommodatiebeleid Tiel Procedure Leeswijzer 6 2 Inventarisatie- en analyseresultaten Inleiding Kaderstelling Voorzieningen en capaciteit Organisatiestructuur en beheervormen Kosten en opbrengsten Subsidies en tarieven Bezuinigingstaakstelling Bovenlokaal aanbod Ontwikkelingen Conclusies 25 3 Visie en ambities Inleiding Accommodatiescenario s Exploitatie en beheer Subsidies en tarieven 32 Bijlage 1 Locatieoverzicht 34 Bijlage 2 Specificatie opbrengsten ingebruikgave 35 Bijlage 3 Boekwaarden en afschrijvingstermijnen 37 3

4

5 1 Inleiding 1.1 Sportinfrastructuur en de lokale overheid De totale overheidsuitgaven aan sport bedragen in Nederland ruim per jaar. Gemeenten nemen hiervan afgerond maar liefst voor hun rekening waarvan zij besteden aan sportaccommodaties 1. Het is daarmee niet overdreven om te stellen dat jaarlijks ruim driekwart van ons nationale sportbudget door de lokale overheid wordt geïnvesteerd in de instandhouding en realisatie van sportaccommodaties. Gezien de positieve maatschappelijke effecten kan in dit verband met recht over investeren worden gesproken. Sportbeoefening bezorgt immers niet alleen veel plezier aan de vele duizenden bezoekers die wekelijks van de voorzieningen gebruik maken, het levert bovendien een substantiële bijdrage aan de gezondheid, sociale cohesie en het algehele welzijn van de inwoners. Het is deze grote maatschappelijke waarde die ervoor zorgt dat het voor de lokale overheid zinvol blijft om te investeren in sportvoorzieningen. In beleidsmatig opzicht wordt in toenemende mate het accent gelegd op de instrumentele waarde van sport. Meer en meer wordt sport als middel ingezet voor bijvoorbeeld een gezonde leefstijl (gezondheid), leefbaarheid in wijken en buurten (Wmo) en de ontwikkeling van kinderen (onderwijs). Ook in programmatische zin wordt er, ondermeer met de Impuls Brede Scholen, Sport en Cultuur, een brug geslagen met het onderwijsveld en de cultuursector. Dit laat onverlet dat ook de primaire waarde van sport, waarbij sport het doel op zich vormt, van belang blijft. De sportverenigingen blijven rekenen op de steun van de gemeente om hun geliefde sport te kunnen blijven beoefenen. Er wordt daarom gestreefd naar het vinden van een goede balans waarin sport als middel en als doel beide optimaal tot hun recht komen. Binnen dit speelveld veranderen de rol en de verwachtingen van de sportvereniging en doen nieuwe partners zoals het onderwijs, jeugdorganisaties en welzijnsinstellingen hun intrede. 1.2 Aanleiding Het Tielse sportbeleid dat in 2007 is vastgesteld, stelt zich ten doel om zoveel mogelijk Tielenaren te laten bewegen en voldoende faciliteiten te bieden voor een actieve leefstijl; binnen de sportvereniging, de sportschool of op individueel niveau in de vrije natuur. In dit vigerend sportbeleid erkent ook de gemeente Tiel het belang van een kwalitatief goed lokaal accommodatieaanbod als middel voor het verhogen van sportdeelname en het bevorderen van gezondheid. Het sportbeleid biedt aanknopingspunten die het samen met diverse recente ontwikkelingen wenselijk maken om op korte termijn een visie vast te stellen en keuzes te maken met betrekking tot de manier waarop de gemeente met haar sportaccommodaties wil omgaan. Een en ander dient vorm te krijgen door het opstellen van sportaccommodatiebeleid. 1.3 Sportaccommodatiebeleid Tiel Het sportaccommodatiebeleid beschrijft op welke wijze Tiel op korte, middellange en lange termijn invulling beoogt te geven aan haar visie/ambitie ten aanzien van sportaccommodaties. In het sportaccommodatiebeleid worden keuzes gemaakt over de wijze waarop de gemeente Tiel de komende jaren omgaat met de sportaccommodaties, onder andere door antwoord te geven op de volgende onderzoeksvragen. A. Welke mogelijkheden bestaan er op basis van een inventarisatie van de wensen voor nieuwe initiatieven, uitbreiding, vervanging, sluiting en/of verplaatsing van (bovenlokale) sportaccommodaties en welke (ruimtelijke en financiële) gevolgen kunnen hiervoor met een scenariostudie worden geschetst? B. Hoe kan het beheer, onderhoud en de exploitatie van de gemeentelijke sport-accommodaties het meest effectief en efficiënt worden georganiseerd, mede gelet op: 1. de (gewijzigde) BTW regelgeving; 2. de geformuleerde bezuinigingstaakstelling op het beheer van de sportaccommodaties; 1 Deze uitgaven hebben betrekking op het jaar Bron: CBS. 5

6 3. de samenwerking tussen Culemborg, Geldermalsen, Zaltbommel en Tiel; 4. de afspraken met de provincie Gelderland in het kader van GSO IV? C. Wat is de aard en omvang van de huidige indirecte subsidies van het beheer, onderhoud en exploitatie van de gemeentelijke sportaccommodaties/gemeentelijke grond en hoe verhoudt dit zich tot de tarieven die hiervoor in rekening worden gebracht? De acties die nodig zijn om de geformuleerde visie/ambitie waar te maken, worden beschreven en uitgewerkt in het uitvoeringsplan inclusief financiële paragraaf, planning en (on-) mogelijkheden die zich bij de realisatie voordoen. 1.4 Procedure Het voorliggende visie-/ambitiedocument is opgesteld om de gemeenteraad van Tiel in de gelegenheid te stellen om de uitgangspunten voor het sportaccommodatiebeleid in het tweede kwartaal 2012 vast te stellen. Voorafgaand hieraan is het visie-/ambitiedocument eerst in concept voorgelegd aan de Tielse sportverenigingen 2 en op basis daarvan op onderdelen bijgesteld. Na vaststelling van het visie-/ambitiedocument wordt het sportaccommodatiebeleid uitgewerkt in een scenariostudie voor de accommodaties en voorzieningen, exploitatie- en beheervorm alsmede tarieven en subsidies. Daarin wordt zowel de ambtelijke expertise binnen de gemeente Tiel betrokken als de mogelijkheden voor samenwerking met vertegenwoordigers van de buurgemeenten verkend. Het sportaccommodatiebeleid wordt vervolgens weer in concept voorgelegd aan de Tielse sportverenigingen om na eventuele bijstellingen te worden opgeleverd in het vierde kwartaal 2012 en vastgesteld in het eerste kwartaal Leeswijzer De onderliggende rapportage betreft het visie-/ambitiedocument waarin de belangrijkste inventarisatie- en analyseresultaten in hoofdstuk 2 zijn weergegeven alsmede de hierop gebaseerde scenario s in hoofdstuk 3 zijn voorgesteld. 2 Voor een verslag van de bijeenkomst met de verenigingen op 10 april 2012 wordt verwezen naar Verslag werkconferentie, V van 6 24 april 2012.

7 2 Inventarisatie- en analyseresultaten 2.1 Inleiding In dit hoofdstuk zijn de belangrijkste inventarisatie- en analyseresultaten gepresenteerd op basis waarvan in hoofdstuk 3 de scenario s zijn voorgesteld. De inventarisatie is betrokken op de door de gemeente beschikbaar gestelde informatie waarbij op hoofdlijnen is ingegaan op: - onderhoudsstaat; - organisatiestructuur en beheervormen; - begroting sport; - subsidies en tarieven; - bezuinigingstaakstelling; - bovenlokaal aanbod; - ontwikkelingen. Een overzicht van de locaties van de Tielse sportaccommodaties is opgenomen in de bijlagen 3. Voor de visie op het toekomstige aanbod van gemeentelijke sportaccommodaties vormt het behoefteonderzoek 4 een belangrijke bron van informatie. Dit onderzoek bevat bevindingen, conclusies, aanbevelingen en een aantal scenario s die in mei 2012 nog niet waren gedeeld met het College van B&W, de gemeenteraad of sportverenigingen. Voordat wordt ingegaan op de inventarisatieresultaten worden de belangrijkste kaders weergegeven die voor het sportaccommodatiebeleid zijn gesteld. 2.2 Kaderstelling Reeds gestelde kaders Tiel Met betrekking tot het toekomstige sportaccommodatiebeleid zijn de volgende kaders reeds gesteld. Bij de opzet van een nieuw tarievenstelsel moet worden onderzocht 5 of: - de tarieven voor de verhuur/ingebruikgave van de buitensportaccommodaties moeten worden aangepast zodat (op termijn) een beoogde 50% van de werkelijke jaarlijkse onderhoudslasten (exclusief kapitaallasten) worden gedekt; - de tarieven voor de kunstgrasvelden niet langer op de onderhoudslasten van natuur- maar op die van kunstgrasvelden moeten worden gebaseerd; - en zo ja, op welke wijze een relatie moet worden gelegd met de tarieven voor de binnensportaccommodaties. In de toekomst moet voor alle verenigingen geregeld zijn dat de grondeigendom en het veldonderhoud aan de gemeente toekomen terwijl de club- en kleedgebouwen via een recht van opstal in eigendom, beheer en onderhoud van de buitensportverenigingen zijn 6. Het perceel ten oosten van de Schaarsdijkweg dat wordt begrensd door Schaarsdijkweg-Provincialewegspoorlijn Tiel-Geldermalsen is aangemerkt als mogelijke locatie voor permanente sportvoorzieningen, waaronder een wielerparcours 7. Behoudens het perceel achter de Schaarsdijkweg kent Tiel geen uitbreidingslocaties voor sport. Voor het realiseren van een gecombineerde wieler-, skate- en schaatsbaan is beschikbaar 8. 3 Zie bijlage 1. 4 Accommodatiebeleid gemeente Tiel; Resultaten inventarisaties, 12 september 2011, ProCensus; Kansen en knelpunten, 24 november 2011, ProCensus; Programma van eisen en toekomstvisie sportaccommodaties, 17 januari 2012, ProCensus. 5 Bron: Sportbeleid gemeente Tiel , pagina Bron: Sportbeleid gemeente Tiel , pagina Structuurvisie Tiel, pagina 58 van Plantxt-integraal.pdf, publicatiedatum 24 februari 2010, bureau Nieuwe Gracht. 8 Bron: Tielse Methode. 7

8 Voor het onderdeel realisatie van een wieler-/atletiekaccomodatie (programma Structuurversterking in Rivierenland, inclusief centrumvoorzieningen) met een gevraagde provinciale bijdrage van , wordt gekeken naar mogelijkheden binnen het programma Sport. Bij de voorjaarsnota van 2012 wordt besloten over de budgetruimte voor het programma Sport 9. Voor de gemeentelijke sportaccommodaties geldt een bezuinigingstaakstelling van die met ingang van 2015 dient te worden gerealiseerd. Bij het vaststellen van de begroting voor 2012 is als bezuinigingsmaatregel vastgesteld dat schoolzwemmen met ingang van 2017 niet langer financieel door de gemeente wordt ondersteund. De gemeente Tiel heeft zowel met de provincie Gelderland als de betreffende buurgemeenten afgesproken om inzake het aanbod en de exploitatie van (regionale) sportaccommodaties de samenwerking te onderzoeken tussen Tiel enerzijds en Culemborg, Geldermalsen en/of Zaltbommel anderzijds Nog te stellen kaders Tiel Aan de inzet van de gemeentelijke sportaccommodaties worden mogelijk andere eisen gesteld als gevolg van de doorvoering van het passend onderwijs, drie decentralisaties en de kanteling van de Wmo Eerdere inventarisatie- en analyseresultaten Tiel Met betrekking tot het toekomstige sportaccommodatiebeleid zijn eerder inventarisatie- en analysebevindingen gedaan. Deze zijn op hoofdlijnen als volgt weer te geven. De instandhoudingskosten van het bestaande aanbod van de gemeentelijke binnen-, zwem- en buitensportvoorzieningen zullen de komende jaren fors toenemen; voor deze uitgaven wordt via voorzieningen gespaard waarmee de lasten over de tijd worden verspreid. Bij sommige buitensportverenigingen doet zich overcapaciteit voor; andere buitensportverenigingen ervaren een ondercapaciteit. Diverse buitensportverenigingen hebben plannen om te fuseren danwel nader te gaan samenwerken. Korfbalvereniging Tiel 72 treft voorbereidingen voor de realisatie van een eigen sporthal. Niet alle sportaccommodaties voldoen aan de richtlijnen van de betreffende sportbond en/of de richtlijnen voor toegankelijkheid voor mensen met een beperking. Onduidelijk is of de gemeente op dit moment voldoet aan de wet Markt en Overheid en op welke wijze zij maximaal gebruik kan maken van het BTW-besluit voor sportaccommodaties. De bevolkingsontwikkeling van Tiel kenmerkt zich door vergrijzing en ontgroening hetgeen van invloed is op de behoefte aan sportaccommodaties Kaderstelling algemeen Voor het maken van analyses en het trekken van conclusies op basis van de geïnventariseerde en geanalyseerde gegevens, zijn verder de volgende normen, richtlijnen en ervaringsgegevens gehanteerd. De gemeente heeft de plicht 11 om het bewegingsonderwijs te faciliteren voor diverse onderwijsinstellingen. De keuze voor de omvang, locatie en voorzieningen van gemeentelijke binnensportaccommodaties wordt in de eerste plaats ingegeven door de bovenstaande verplichting; in de tweede plaats door de wens om aan de behoeften vanuit de verenigingssport te voldoen. Voor deze instellingen gaat de gemeente deze verplichting alleen aan voor het normatieve bewegingsonderwijs, zijnde het aantal klokuren dat op grond van de verordening als norm geldt. Hoewel de gemeente hiervoor niet de verplichting heeft, wenst zij desgewenst wel behulpzaam te zijn bij het vinden van faciliteiten voor: - het bovennormatieve bewegingsonderwijs van de instellingen waarvoor zij verplicht is om het bewegingsonderwijs te faciliteren; - als voorwaarde geldt hierbij dat gestreefd wordt naar een maximale benutting van de bestaande accommodaties en dat met de realisatie van nieuwe voorzieningen terughoudend wordt omgegaan. Standaard binnensportaccommodaties zijn: - gymnastieklokalen oude stijl (afmetingen circa 11 x 22 x 5,5); - gymnastieklokalen nieuwe stijl (afmetingen circa 14 x 24 x 5,5); - sportzalen (afmetingen circa 28 x 22 x 7 meter); - sporthallen (afmetingen ten minste circa 42 x 24 x 7 meter). 9 Bron: Preambuleafspraken zoals ze op 25 april aan PS worden voorgelegd. 10 Bron: GSO IV aanvraag 28 februari 2010 en samenwerkingsafspraken Culemborg en Geldermalsen 11 Deze verplichting geldt op grond van de verordening voorzieningen huisvesting onderwijs. 8

9 Een speellokaal wordt niet gerekend tot de standaard binnensportaccommodaties maar is wel geschikt voor bewegingsonderwijs voor met name leerlingen in de leeftijd van vier en vijf jaar in de onderbouw van het basisonderwijs. Een sportzaal biedt bij toepassing van een scheidingswand dezelfde capaciteit als twee gymnastieklokalen. Een sporthal biedt bij toepassing van één scheidingswand dezelfde capaciteit als twee gymnastieklokalen 12. Een sporthal biedt bij toepassing van twee scheidingswanden dezelfde capaciteit als drie gymnastieklokalen. Gymnastieklokalen zijn beperkt geschikt voor verenigingssport en worden daardoor gerealiseerd en in stand gehouden om vooral het bewegingsonderwijs te faciliteren. Sportzalen en sporthallen zijn zowel voor bewegingsonderwijs als verenigingssport geschikt en worden daardoor gerealiseerd en in stand gehouden om beiden te faciliteren. De stichtingsnorm voor binnensportaccommodaties wordt, conform VNG normering, gesteld op een minimale benutting door bewegingsonderwijs en verenigingssport van in totaal uur per jaar. Het totaal van uur per jaar heeft betrekking op ieder zaaldeel; in een sporthal die bestaat uit twee (middels een scheidingswand deelbare en derhalve afzonderlijk verhuurbare) zaaldelen dient ieder zaaldeel derhalve ten minste uur per jaar te worden benut om aan de minimale stichtingsnorm te voldoen. De onderwijsbenutting voor binnensportaccommodaties bedraagt maximaal 26 klokuren per week 13 voor basisonderwijs en 35 klokuren per week 14 voor voortgezet onderwijs. Binnensportaccommodaties die uitsluitend voor bewegingsonderwijs worden gebruikt, kunnen per jaar een totale benutting hebben van niet meer dan klokuren 15 per zaaldeel voor het basisonderwijs en niet meer dan klokuren 16 per zaaldeel voor het voortgezet onderwijs. Alle zwembaden, binnen- en buitensportaccommodaties in Nederland met een sociaal-maatschappelijke functie hebben negatieve exploitatieresultaten die slechter zijn naarmate de sport-/bewegingsoppervlakte groter is. De capaciteit en benutting van buitensportaccommodaties wordt beoordeeld op basis van NOC*NSF normeringen. Ten aanzien van kunstgras voetbalvelden wordt als stelregel gehanteerd dat: - kunstgras zowel voor trainingen als voor wedstrijden kan worden benut; - één kunstgrasveld in capaciteit het equivalent is van één natuurgras wedstrijdveld en één natuurgras trainingsveld. 2.3 Voorzieningen en capaciteit Navolgend is een overzicht gepresenteerd van de primaire sportvoorzieningen en de globale kenmerken daarvan zoals blijkt uit de bevindingen uit het behoefteonderzoek 17. In dit overzicht is niet ingegaan op de wensen die er ten aanzien van deze voorzieningen bestaan; deze komen aan de orde in subparagraaf Sportparken Sportpark De Lok Sportpark De Lok huisvest: a. Atletiekvereniging Astylos b. Voetbalvereniging S.V. T.E.C. c. Jeu de Boulesvereniging De Teerling 12 Het vloeroppervlak van deze twee zaaldelen is weliswaar groter dan dat van twee gymnastieklokalen maar in de praktijk is de benutting gelijk (1 groep per zaaldeel). 13 Bron: modelverordening voorzieningen huisvesting onderwijs VNG. 14 Bron: NOC*NSF. 15 Per jaar wordt maximaal 40 weken á 26 uur per week bewegingsonderwijs gegeven; 40 x 26 = klokuren. 16 Per jaar wordt maximaal 40 weken á 35 uur per week bewegingsonderwijs gegeven; 40 x 35 = klokuren. 17 Accommodatiebeleid gemeente Tiel; Resultaten inventarisaties, 12 september 2011, ProCensus; Kansen en knelpunten, 24 november 2011, ProCensus; Programma van eisen en toekomstvisie sportaccommodaties, 17 januari 2012, ProCensus. 9

10 Ad a. Atletiekvereniging Astylos Astylos beschikt over een grasbaan waarvan de kwaliteit als voldoende is beoordeeld; de disciplines die geen gebruik maken van de gras- of sprintbaan (niet-loopnummers) zijn in slechte staat. Recent is een kunststof sprintbaan aangelegd. Van de baan wordt door 198 leden gebruik gemaakt. De baan wordt bijna alleen voor gebruikt voor trainingen, clubwedstrijden, evenementen en onderlinge grasbaancompetitie. Hoewel er geen planningsnorm voor atletiekbanen is, wordt als stelregel aangehouden dat met een kunststofbaan circa leden kunnen worden voorzien. Gebaseerd op maatvoering van de KNAU en de IAAF is de huidige locatie van voldoende omvang. De baan voldoet aan deze eisen als 400 meterbaan. De ruimten om de basisgrasbaan zijn voldoende bemeten. De baan is als wedstrijdbaan echter door de KNAU afgekeurd op algemene kwaliteit, en vooral op inrichting voor de technische (niet-loop) nummers. Ad b. Voetbalvereniging S.V. T.E.C. T.E.C. beschikt over twee natuurgras wedstrijdvelden waarvan de kwaliteit als goed (hoofdveld), respectievelijk voldoende (bijveld) is beoordeeld. Ook beschikt de vereniging over twee natuurgras trainingsvelden waarvan de kwaliteit als voldoende, respectievelijk onvoldoende is beoordeeld. Op basis van de samenstelling van wedstrijdteams in 2010 volstaat voor de vereniging een capaciteit van 1,31 = 2 wedstrijdvelden en 0,59 = 1 trainingsveld 18 ; er is daarom sprake van overcapaciteit. Ad c. Jeu de Boulesvereniging De Teerling De Teerling heeft 93 leden, achttien buiten- en zes binnenbanen. Voor het huidige aantal leden volstaat een capaciteit van acht banen; hierbij wordt geen onderscheid gemaakt tussen binnen- en buitenbanen. De overcapaciteit aan buitenbanen bedraagt hiermee tenminste tien banen Sportpark Ridderweide Sportpark Ridderweide huisvest: a. Tennisvereniging L.T.V. De Ridderweide b. Voetbalvereniging RKTVC Ad a. Tennisvereniging L.T.V. De Ridderweide Op basis van een aanbod van zes verlichte banen die worden bespeeld door 604 actieve leden is voor de vereniging een ondercapaciteit bepaald van 0,7 = 1 baan. Ad b. Voetbalvereniging RKTVC RKTVC beschikt over een natuurgras wedstrijd (hoofd-)veld waarvan de kwaliteit als goed is beoordeeld. Ook beschikt de vereniging over twee kunstgrasvelden die zowel voor wedstrijden als trainingen kunnen worden benut. De kwaliteit van deze velden is als voldoende beoordeeld. Daarnaast bevinden zich op het sportpark nog een kunstgras oefenhoek (kwaliteit: onvoldoende) en een natuurgras overhoek (kwaliteit: niet beoordeeld). In 2013 wordt de kwaliteit van het kunstgras opnieuw bekeken. Al naar gelang de bevindingen kan daarna vervanging plaatsvinden; hiervoor is reeds budget aangevraagd in het kader van de perspectievennota juni Op basis van de samenstelling van wedstrijdteams behoeft de vereniging een capaciteit van 3,81 = 4 wedstrijdvelden en 1,45 = 2 trainingsvelden; er is daarom sprake van ondercapaciteit van een half wedstrijdveld en een overcapaciteit van 0,5 trainingsveld. 18 Als equivalent van twee natuurgras wedstrijdvelden en één natuurgras traingsvelden kan ook worden volstaan met één natuurgras wedstrijdveld en één gecombineerd kunstgras wedstrijd-/trainingsveld. Door toepassing van dit equivalent kunnen twee van de huidige vier velden van T.E.C. anders worden benut. Al naar gelang de aan te houden reserve-/groeicapaciteit voor T.E.C. kan deze herbestemming een tijdelijke of permanente status krijgen. 10

11 Sportpark Drumpt Sportpark Drumpt huisvest: a. Tennisvereniging TC Groenendaal b. Tielse Lawn Tennis Club - TLTC c. Voetbalvereniging Tielse Sportvereniging Theole Ad a. Tennisvereniging TC Groenendaal Op basis van een aanbod van vier verlichte banen die worden bespeeld door 326 actieve leden is voor de vereniging een overcapaciteit bepaald van 0,4 = 0 banen. De capaciteit is daarmee passend. Ad b. Tielse Lawn Tennis Club - TLTC Op basis van een aanbod van vier verlichte banen die worden bespeeld door 125 actieve leden is voor de vereniging een overcapaciteit bepaald van 2,6 = 2 banen. Ad c. Voetbalvereniging Tielse Sportvereniging Theole Theole beschikt over twee natuurgras wedstrijdvelden waarvan de kwaliteit als voldoende is beoordeeld. Ook beschikt men over twee wedstrijd-/trainingsvelden waarvan één natuurgras en één kunstgras met een als voldoende, respectievelijk goed beoordeelde kwaliteit. Daarnaast is er een natuurgras trainings veld van voldoende kwaliteit. Op basis van de samenstelling van wedstrijdteams behoeft de vereniging een capaciteit van 3,83 = 4 wedstrijdvelden en 1,54 = 2 trainingsvelden; er is daarom sprake van een passende capaciteit Sportpark Iepengaard/Wadenoijen Sportpark Iepengaard huisvest Voetbalvereniging VV Wadenoijen die beschikt over één natuurgras wedstrijdveld en één natuurgras wedstrijd/trainingsveld waarvan de kwaliteit als voldoende 19 is beoordeeld. Ook beschikt men over een natuurgras oefenhoek waarvan de kwaliteit als onvoldoende is beoordeeld. Op basis van de samenstelling van wedstrijdteams behoeft de vereniging een capaciteit van 1,13 = 1 wedstrijdveld en 0,47 = 1 trainingsveld. Daarmee is de natuurgras oefenhoek overtollig Sportpark Rauwenhof Sportpark Rauwenhof huisvest: a. Tennisvereniging Ten Medel b. Tielse Hockey- en Cricketclub De Kromhouters c. Honkbal en softbalvereniging De Panters d. Korfbalvereniging Tiel 72 e. Rugbyvereniging RC De Scrumboks Ad a. Tennisvereniging Ten Medel Op basis van een aanbod van vijf verlichte banen die worden bespeeld door 500 actieve leden is voor de vereniging een ondercapaciteit bepaald van 0,6 = 1 baan. De banen zijn eigendom van de vereniging. De vereniging heeft toestemming van de gemeente gekregen om het belendende perceel (deels) van de gemeente te huren c.q. in erfpacht te verkrijgen om voor eigen rekening een zesde baan aan te leggen. Ad b. Tielse Hockey- en Cricketclub De Kromhouters De Kromhouters beschikken over twee kunstgras velden waarvan er één in beheer en eigendom is van de vereniging en derhalve niet beoordeeld op kwaliteitscriteria. De kwaliteit van het andere veld is beoordeeld als voldoende. Ook bevindt zich op het terrein een natuurgras hockeyveld dat niet wordt gebruikt voor de hockeysport en derhalve niet is beoordeeld op kwaliteitscriteria. Op basis van de samenstelling van wedstrijdteams behoeft de vereniging een capaciteit van 3,08 = 3 kunstgrasvelden hetgeen duidt op een tekort van 0,92 = 1 kunstgrasveld. Vermoedelijk wordt dit tekort in de huidige situatie opgevangen door op zaterdag wedstrijden eerder te laten aanvangen en later te laten eindigen. 19 Het bijveld is destijds als onvoldoende beoordeeld waarbij is aangetekend dat groot onderhoud stond gepland voor de zomer van Er vanuit gaande dat dit onderhoud daadwerkelijk is gepleegd, wordt verondersteld dat de kwaliteit inmiddels tenminste als voldoende kan worden beoordeeld. 11

12 Indien het natuurgrasveld eveneens voor hockeywedstrijden zou kunnen worden benut, kunnen aanvullend nog eens vijf normteams worden gefaciliteerd. Alsnog is dan sprake van een dusdanig tekort dat de behoefte aan een derde kunstgrasveld blijft bestaan. Ad c. Honkbal en softbalvereniging De Panters De Panters beschikken over één gecombineerd honk- en softbalveld waarvan de kwaliteit als goed is beoordeeld. Op basis van de samenstelling van wedstrijdteams behoeft de vereniging een capaciteit van 0,13 = 0 honkbalveld en 0,65 = 1 softbalveld. Zolang het gebruik van het combinatieveld voor alle teams is toegestaan, wordt de huidige capaciteit als passend beoordeeld. Ad d. Korfbalvereniging Tiel 72 De korfbalvereniging beschikt over drie aaneengesloten kunstgrasvelden waarvan de kwaliteit als goed is beoordeeld. Op basis van de samenstelling van wedstrijdteams behoeft de vereniging een capaciteit van 1,78 = 2 kunstgrasvelden hetgeen duidt op een overcapaciteit van 1,22 = 1 kunstgrasveld. Ad e. Rugbyvereniging RC De Scrumboks De rugbyvereniging beschikt over één natuurgrasveld waarvan de kwaliteit als goed is beoordeeld. Op basis van de samenstelling van wedstrijdteams behoeft de vereniging een capaciteit van 0,4 = 1 wedstrijdveld en een 0,4 = 1 trainingsveld. Indien de vereniging groeit, neemt de behoefte aan een apart trainingsveld toe om de kwaliteit van het wedstrijdveld te behouden De Hennepe 197 Het BMX-parcours van TFCC De Weirijders is te klein voor het inpassen van een officiële wedstrijdbaan. De vereniging heeft aangegeven dat de dispensatie om wedstrijden te faciliteren in 2013 komt te vervallen indien er geen aanpassingen volgen. Onlangs is een kapvergunning aangevraagd zodat rondom de baan een verbetering in de obstakelvrije uitloop kan worden gecreëerd IJsbaan De ijsbaan huisvest de Tielse ijsvereniging de Pinguïn. In het behoefteonderzoek is de ijsbaan buiten beschouwen gelaten. In april 2012 wordt het ijsbaanterrein gereconstrueerd met als doel de straatweg te verlengen en de waterplas te vergroten. Het clubgebouw van de ijsvereniging heeft hiervoor moeten wijken, maar zal elders op het terrein nieuw worden gebouwd JvR De Batauwers JvR de Batauwers is gevestigd aan de Zuiderhavenweg 12 en maakt voor haar activiteiten gebruik van de openbare weg (wielrennen). Voor het veldrijden is geen (vaste) locatie Binnensportaccommodaties Gymnastieklokalen De kwaliteit van de lokalen is in het behoefteonderzoek 21 als volgt beoordeeld: Gymnastieklokaal De Dreef matig/voldoende; Gymnastieklokaal Meeslaan matig; Gymnastieklokaal Rauwenhof voldoende; Gymnastieklokaal De Adamshof voldoende; Gymnastieklokaal Passewaaij voldoende. Volgens opgave van exploitant en beheerder Sportplaza bedroeg de benutting van de gymnastieklokalen in het jaar 2011als volgt. totaal vijf lokalen uur verenigingen uur onderwijs 20 Bron: 21 Accommodatiebeleid gemeente Tiel; Resultaten inventarisaties, 12 september 2011, ProCensus; Kansen en knelpunten, 24 november 2011, ProCensus; Programma van eisen en toekomstvisie sportaccommodaties, 17 januari 2012, ProCensus. 12

13 Het totaal aantal klokuren dat elk gymnastieklokaal afzonderlijk werd benut, bedraagt daarmee gemiddeld = uur hetgeen bijna 8% hoger is dan de uur die als minimale stichtingsnorm kan worden gehanteerd. Deze benutting wordt als zeer intensief beoordeeld omdat: bij gebruik voor basisonderwijs gedurende veertig weken per jaar en maximaal 26 klokuren per week niet meer dan drie vrije uren per week resteren. gymnastieklokalen over het algemeen minder goed voor verenigingssport geschikt zijn dan sporthallen en dat de gymnastieklokalen niet door één van de gymnastiekverenigingen worden bezocht 22. Voor gymnastieklokaal Passewaaij wordt vervangende nieuwbouw gepleegd dat onderdeel uitmaakt van een Multifunctioneel Centrum. De gemeente wordt geen eigenaar van dit lokaal maar huurder. Met uitzondering van de kosten voor het eigenaars-/groot onderhoud komen de overige exploitatielasten en opbrengsten voor rekening van de gemeente Sporthal Westroijen In het behoefteonderzoek is de benutting als voldoende beoordeeld. Ondanks renovatiewerkzaamheden in 2009, 2010 en 2011 is de kwaliteit als niet meer dan voldoende beoordeeld. Uit gegevens over het jaar 2011 blijkt dat de sporthal als volgt werd benut: Hele hal 970 uur verenigingen 0 uur onderwijs 2/3e deel 372 uur verenigingen 15 uur onderwijs 1/3e deel 776 uur verenigingen uur onderwijs Het aantal klokuren dat er één zaaldeel van de sporthal in totaal werd benut, bedraagt daarmee uur. Aangezien de sporthal uit drie afzonderlijk te benutten zaaldelen bestaat, bedroeg de ongedeelde benutting gemiddeld uur per jaar hetgeen bijna 30% hoger is dan de uur die als minimale stichtingsnorm kan worden gehanteerd. Deze benutting wordt als redelijk beoordeeld Sporthal De Betuwe In het behoefteonderzoek is de benutting als voldoende beoordeeld; de kwaliteit als matig. Aanbevolen is om op korte termijn tot renovatie over te gaan. De boekwaarde van de hal bedraagt per 1 januari 2012 bijna In het recente meerjarenonderhoudsplan worden in dit kader relatief hoge kosten geprognosticeerd voor de jaren 2012 ( ) en 2016 ( ) 23. Uit gegevens over het jaar 2011 blijkt dat de sporthal als volgt werd benut: Hele hal uur verenigingen 0 uur onderwijs 1/2e deel 401 uur verenigingen 15 uur onderwijs Het aantal klokuren dat er één zaaldeel van de sporthal in totaal werd benut, bedraagt daarmee uur. Aangezien de sporthal uit twee afzonderlijk te benutten zaaldelen bestaat, bedroeg de ongedeelde benutting gemiddeld uur per jaar hetgeen 45% hoger is dan de uur die als minimale stichtingsnorm kan worden gehanteerd. Deze benutting wordt als goed c.q. intensief beoordeeld. 22 Hellas Tiel beschikt immers over een eigen accommodatie waarvan de omvang het equivalent vormt van twee gymnastieklokalen. 23 De kosten hebben betrekking op zowel het gemeentelijke onderhoud als het huurdersonderhoud exclusief BTW. 13

14 Zwembad Groenendaal Plus Het zwembad telt drie bassins, te weten een 25-meterbassin, een instructiebassin en een recreatiebassin. In het behoefteonderzoek is de benutting als voldoende beoordeeld; de kwaliteit als matig. Aanbevolen is om op korte termijn tot renovatie over te gaan. De boekwaarde van het zwembad bedraagt per 1 januari 2012 bijna In het recente meerjarenonderhoudsplan worden in dit kader evenredig hoge kosten geprognosticeerd voor de jaren 2012 ( ) en 2016 ( ) 24. Het zwembad werd in 2011 in totaal circa maal bezocht. Dit bezoekaantal kan als volgt worden gespecificeerd. Bezoekgroep bezoekersaantal 2011 afgerond op duizendtallen Recreatief Doelgroepen Instructiezwemmen Schoolzwemmen Verenigingen Totaal Bron: Sportplaza Uitgaande van een inwonertal van bedroeg het aantal bezoeken per inwoner van Tiel gemiddeld 4,2. Dit kengetal, ook wel animocijfer genoemd, wordt als matig beoordeeld 25. Mogelijke verklaringen hiervoor zijn onder andere: de beschikbare zwemwatercapaciteit zou in omvang en/of tijd beperkt kunnen zijn; de aantrekkelijkheid van het zwemwater zou beperkt kunnen zijn; inwoners van Tiel houden misschien niet van zwemmen of zwemmen misschien liever ergens anders. 2.4 Organisatiestructuur en beheervormen Het sport- en accommodatiebeleid is intern ondergebracht bij de Afdeling Onderwijs en Welzijn van de gemeente Tiel. De afdeling is verantwoordelijk voor het opstellen van het beleid, het stimuleren van sport en bewegen, het beoordelen en verstrekken van subsidies en het verzorgen van informatie over verenigingen, accommodaties en bijzondere regelingen. Het sportbeleid is er op gericht zoveel mogelijk Tielenaren te laten bewegen en voldoende faciliteiten te bieden voor een actieve leefstijl. De gemeente heeft voor de uitvoering van beheer- en exploitatietaken een aantal partners c.q. marktpartijen. De Afdeling Stadsbeheer is (uitvoerend) opdrachtgever voor het onderhoud van grassportvelden etc., waarbij de Afdeling Onderwijs en Welzijn als intern opdrachtgever fungeert. 24 De kosten hebben betrekking op zowel het gemeentelijke onderhoud als het huurdersonderhoud exclusief BTW. 25 Uit exploitatiegegevens van tien zwembaden die alle zijn gevestigd in een gemeente met niet meer dan één zwembad, blijkt het volgende: Kenmerk gemiddeld laagste hoogste - animocijfer 6,70 2,80 10,43; - bevolkingsomvang ; - bezoekaantallen ; - wateroppervlak m ; De minst recente bezoekaantallen dateren van

15 Ten aanzien van de organisatiestructuur en beheervormen wordt onderscheid gemaakt in drie accommodatietypen: 1) buitensportaccommodaties; 2) binnensportaccommodaties; 3) zwembad Buitensport De gemeente Tiel is in de regel eigenaar van de grond van de buitensportaccommodaties. De meeste buitensportverenigingen hebben de club- en kleedgebouwen in eigendom, beheer en onderhoud. Het eigendom is geregeld via een overeenkomst van Recht van opstal. Enige jaren geleden heeft de gemeente uitgesproken dat zij voor elke buitensportaccommodatie het eigendom en het beheer c.q. onderhoud geregeld wenst te hebben. Anno 2012 geldt voor een aantal gevallen dat er nog geen rechtsgeldig (ondertekende) notariële akte en/of overeenkomst bestaat met betrekking tot het recht van opstal. Daar waar de gemeente eigenaar is van natuurgras- en kunstgrasvelden valt het onderhoud onder haar verantwoordelijkheid. Zij heeft de uitvoerende taak uitbesteed aan een marktpartij. Alleen hockeyvereniging De Kromhouters is de eigenaar van één kunstgrasveld. Volgens een afgesproken tarief voert de gemeente ook het onderhoud van dit kunstgrasveld uit. De gemeente is geen eigenaar van tennisbanen; het onderhoud wordt door tennisverenigingen zelf verricht. De Gebr. M. en W. Bron b.v. voeren al enige jaren het onderhoud uit van de buitensportaccommodaties voor de gemeente Tiel. De huidige opdracht voor uitvoering van het onderhoud van de grassportvelden en overige voorzieningen komt voort uit het bestek dat geldt sinds 2011 waarvoor Bron b.v. een som ontvangt van ,- per jaar exclusief BTW (prijspeil 2011). Uitvoering van deze werkzaamheden kan volgens het bestek tot maximaal 2014 worden voortgezet. Buiten de werkzaamheden van Bron worden voor onderhoud buitensport nog aanzienlijke andere kosten gemaakt die bij de begroting zijn inbegrepen Binnensport en zwembad De gemeente Tiel beschikt over één openbaar toegankelijk zwembad. Sportfondsen Tiel BV (gewijzigd in merknaam en hierna genoemd Sportplaza ) is met de gemeente Tiel een overeenkomst aangegaan voor het beheer en de exploitatie van zwembad Groenendaal plus de sporthallen De Betuwe en Westroijen en de gymzalen Adamshof, De Dreef, Meeslaan, Rauwenhof, Rozenstraat en Passewaaij. Sportplaza is risicodragend exploitant van deze accommodaties voor een periode van tien jaar, eindigend op 31 december De onderlinge afspraken zijn vastgelegd in een drietal overeenkomsten, te weten de beheer- en exploitatieovereenkomst, de huurovereenkomst en de overeenkomst tot het toekennen van een exploitatiesubsidie. Enkele lokaal op maat gemaakte artikelen met betrekking tot samenwerking tussen de gemeente Tiel en Sportplaza betreffen de regelingen ten aanzien van het onderhoud. Sportplaza is volledig onderhoudsverantwoordelijk qua uitvoering inclusief het bij de accommodaties behorende onderhoud van de groenvoorzieningen. Het eigenarenonderhoud valt eveneens onder deze regeling, de gemeente stelt hiervoor middelen beschikbaar waarbij tevens sprake is van een commissie van 8% voor Sportplaza. Er zijn voorwaarden gesteld ten aanzien van programmering en tariefstelling en daarnaast is een mate van vrij ondernemerschap bepaald voor wat betreft activiteiten en tarief. De exploitatiebijdrage 2012 bedraagt ,04 (inclusief 6% BTW). De huur voor 2012 bedraagt ,66 inclusief 19% BTW. Daarnaast ontvangt Sportplaza een suppletiebijdrage. Dit is een looncompensatie voor het verschil tussen de gemeentelijke CAR/UWO en de CAO Sport en Recreatie die door Sportplaza wordt gehanteerd. De suppletiebijdrage 2012 bedraagt , Visie op beheer door verenigingen In de werkconferentie van 10 april is onder meer aan de orde gekomen dat enkele verenigingen de wens hebben het beheer en onderhoud van buitensportaccommodaties zelf te organiseren. Dat zou concreet betekenen dat de buitensportverenigingen zelf de taken en verantwoordelijkheden dragen voor onderhoud van onder andere de (kunst-)grassportvelden, verlichting, kleedaccommodaties en clubhuizen. De achterliggende gedachte is dat daarmee de kwaliteit van werkzaamheden verbetert en dat verenigingen dit tegen een lagere kostprijs kunnen verrichten dan de gemeente en/of door de gemeente aangenomen commerciële bedrijven. 15

16 Evenwel wordt dit niet als een voor de hand liggend scenario voor de korte termijn beoordeeld. De belangrijkste redenen zijn: dat niet alle verengingen het met deze stelling eens zijn; het ontbreekt veelal aan bestuurskracht en beschikbaar kader, kennis en competenties om de taken en verantwoordelijkheden voldoende op te pakken; de gemeente heeft de wens om het beleid en de uitvoering verder te harmoniseren; de gemeente wenst te bezien in hoeverre op termijn een lokaal of regionaal sportbedrijf aan de orde is waarbij samenwerking wordt gezocht met omliggende gemeenten. 2.5 Kosten en opbrengsten Begroting In de programmabegroting van 2012 is voor het programma 8.11 sport een bedrag opgenomen van Dit is het saldo van kosten en opbrengsten. Ten opzichte van de begroting van 2011 is dit saldo toegenomen, onder andere vanwege: de hogere uitgaven ten behoeve van combinatiefuncties sport incidentele uitgaven Sport hogere kapitaallasten binnensportaccommodaties hogere bijdrage verhuur sportaccommodaties Het saldo van deze voor- en nadelen bedraagt Indien het bedrag van wordt gedeeld op het aantal inwoners van Tiel ad dan bedragen de uitgaven aan sport per inwoner gemiddeld circa 44,50. In het nevenstaande tekstkader staan de resultaten uit een quickscan van de gemeente Amersfoort 26 waaruit blijkt dat de uitgaven van enkele zogenaamde gemeenten hoger zijn en gemiddeld circa 71 per inwoner bedragen. De oorzaak van dit verschil kan gelegen zijn in: relatief lage kosten die de gemeente Tiel maakt voor sport; relatief hoge opbrengsten die de gemeente Tiel genereert met sport. In algemene zin geldt dat naarmate gemeenten meer inwoners en minder verspreide kernen hebben, de gemiddelde uitgave aan sport per inwoner lager is. Amersfoort ± 55,- Zwolle ± 57,- Den Bosch ± 118,- Nijmegen ± 94,- Haarlem ± 73,- Alkmaar ± 63,- Zaanstad ± 53,- Almere ± 53,- Dit kan worden verklaard vanuit de afstanden (vanuit één grote stedelijke kern zijn er meer voorzieningen op korte afstand beschikbaar dan vanuit meerdere kleine kernen), de benutting (hoe groter de kern, hoe beter de capaciteit kan worden gemiddelde ± 71,- afgestemd op de behoeften) en de participatie (de sportparticipatie ligt in grote stedelijke kernen doorgaans lager dan in kleine kernen) Opbrengsten ingebruikgave sportaccommodaties De opbrengsten die met de ingebruikgave van de sportaccommodaties worden gegenereerd, bedragen in 2012: buitensport ingebruikgave sportvoorzieningen buitensport erfpacht/opstalrecht p.m. binnensport en zwembad In de bijlagen 27 is hiervan een specificatie opgenomen. De bovenstaande opbrengsten houden geen verband met de exploitatiekosten van de betreffende voorzieningen. Zo is het tarief van een kunstgrasveld lager dan van een natuurgrasveld. Vanzelfsprekend zijn de huuropbrengsten die van Sportplaza worden ontvangen, lager dan de exploitatiebijdrage die aan Sportplaza wordt betaald. 26 Bron: Actualisatie sportbeleid gemeente Amersfoort dd 6 maart Zie bijlage 2. 16

17 2.5.3 Boekwaarden Bij de waarvoor sport in de begroting staat, zijn de kapitaallasten inbegrepen. Deze bedragen in en bestaan uit voor afschrijving en voor rente. In de staat van geactiveerde kapitaaluitgaven uit de jaarrekening 2011 staat voor de sportaccommodaties van de gemeente Tiel per 1 januari 2012 een boekwaarde van in totaal genoteerd. Van dit bedrag bestaat uit grondkosten waarover niet wordt afgeschreven maar uitsluitend rente wordt betaald. Deze grondkosten hebben betrekking op slechts de drie locaties Sportpark Rauwenhof, T.L.T.C. en de ijsbaan; op de overige locaties is geen boekwaarde van toepassing. In de bijlagen 28 is een specificatie opgenomen van de boekwaarden en resterende afschrijvingstermijnen Meerjaren onderhoudsplannen Voor de sportvelden 29 en de binnensportaccommodaties 30 zijn recent meerjaren onderhoudsplannen (MOP) opgesteld die naar verwachting in 2012 worden vastgesteld. Onderstaande bedragen zijn gebaseerd op de concept MOP-en en kunnen dus nog wijzigen Buitensport In het MOP voor de sportvelden is onder andere geconcludeerd is dat: het reguliere c.q. periodieke onderhoud voor 2011 en 2012 was gebudgetteerd voor circa , respectievelijk ; het reguliere c.q. periodieke onderhoud een budget behoeft van circa per jaar; de benodigde groot onderhouds- c.q. renovatiewerkzaamheden de komende tien jaar gemiddeld circa per jaar behoeven waarbij de uitgaven in 2011 en 2012 zijn geraamd op en Gemiddeld zou het meerjaren onderhoud van de sportvelden daarmee van 2011 tot en met 2021een budget behoeven dat is geraamd op een totaal van gemiddeld circa per jaar exclusief BTW Binnensport In het MOP voor de binnensport-accommodaties zijn de kosten van onderhoud gedurende de periode geraamd op een gemiddelde van circa exclusief BTW per jaar. Accommodatie Kosten per jaar Gymnastieklokaal Adamshof Gymnastieklokaal De Dreef Gymnastieklokaal Meeslaan Gymnastieklokaal Passewaaij Gymnastieklokaal Rauwenhof Sporthal De Betuwe Sporthal Westroijen Zwembad Groenendaal Plus Totaal Voor deze kosten kan een onderverdeling worden gemaakt naar verhuurders- en huurdersonderhoud. De wijze waarop de verdeling tussen gemeente en exploitant Sportplaza wordt overeengekomen, is bepalend voor de hoogte van de kosten die van het nieuwe MOP uiteindelijk voor rekening van de gemeente komen. 28 Zie bijlage Meerjarig onderhoudsplan sportvelden , ProCensus 9 januari Meerjaren onderhoudsplan , Asset Facility Management april

18 Bij het opstellen van het MOP zijn tevens de resultaten betrokken uit onderzoek dat heeft plaatsgevonden naar de constructieve veiligheid van platte daken 31 van een aantal accommodaties. De investeringen in de dakconstructie en boeilijsten van met name het zwembad zijn ingeschat omdat een vervolgonderzoek naar de status van de gevelbeplating met het achterliggende regelwerk en staalconstructie nog gaat plaatsvinden 32. Naast het MOP voor het onderhoud van het gebouw, wordt ook een MOP opgesteld voor de inventaris. De onderhoudskosten voor de inventaris komen dus nog bovenop het gemiddelde bedrag van per jaar. 2.6 Subsidies en tarieven Subsidies De gemeente Tiel kent een tweetal vormen van subsidieverlening 33 voor sportverenigingen: waarderingssubsidie; activiteitensubsidie. De subsidies worden verleend op basis van de geldende deelverordening Waarderingssubsidie De waarderingssubsidie wordt jaarlijks verleend en is gericht op het behouden en het stimuleren van de sportbeoefening in de gemeente Tiel in verenigingsverband. De hoogte van de waarderingssubsidie wordt bepaald op basis van twee onderdelen: het aantal leden tot en met 18 jaar, vanaf 55 jaar en/of met een beperking; (maximaal 3) betaalde trainers, in het bezit van een trainerslicentie. De subsidie wordt verleend op basis van de deelverordening en is bedoeld voor in de gemeente Tiel gevestigde en actief zijnde verenigingen, die sportbeoefening door haar Tielse leden tot doel hebben. De verenigingen dienen jaarlijks hiervoor een aanvraag in te dienen. Het totale subsidieplafond bedraagt ,- in De waarderingssubsidie sport voor het jaar 2013 kon worden aangevraagd tot 1 april De waarderingssubsidie valt onder de meerjarige subsidie regeling. Andere vormen van meerjarige subsidie binnen de gemeente zijn budgetsubsidie en exploitatiesubsidie. Deze vormen worden echter niet toegepast in het beleidsveld sport Activiteitensubsidie Sportverenigingen kunnen een incidentele subsidieaanvraag indienen voor activiteiten die als doel hebben het versterken of vernieuwen van het huidige sportaanbod. De activiteitensubsidie is bedoeld voor sportverenigingen die gevestigd zijn in de gemeente Tiel die op grond van een contributieregeling een bijdrage/ contributie vragen aan hun leden. Subsidie wordt verleend voor de volgende activiteiten: 1. het bevorderen van de kwaliteit van het bestuur en ander vrijwillig kader door kadervorming, opleiding en deskundigheidsbevordering; 2. sport- en beweegactiviteiten gericht op het bereiken van minimaal één van de volgende doelgroepen: allochtonen die nog niet lid zijn van een sportvereniging; minima die nog niet lid zijn van een sportvereniging; 3. activiteiten gericht op de sportbeoefening van minimaal één van de volgende doelgroepen: jeugd, ouderen, personen met een beperking, allochtonen, minima; 4. het realiseren van kleine aanpassingen aan de accommodatie zodat de activiteiten onder 2. en 3. uitgevoerd kunnen worden. 31 Inventarisatie constructieve veiligheid lichte platte daken, Vervest constructief ontwerp&advies 20 maart Meerjaren onderhoudsplan Zwembad Groenendaal Plus, pagina 15 van 307, Asset Facility Management april Algemene subsidieverordening gemeente Tiel. 18

19 De subsidie bedraagt maximaal 75% van de totale kosten van de activiteit met een maximum van 1.000,00 euro. De verenigingen dienen jaarlijks hiervoor een aanvraag in te dienen. Het totale subsidieplafond bedraagt ,- in De bijdrage die aan Sportplaza wordt verstrekt, is geen subsidie maar een bijdrage op basis van een privaatrechtelijke overeenkomst Tarieven Ofschoon Tiel beschikt over sportbeleid en financiële kaders kenmerken de tarieven zich door grote verschillen die op het oog uitsluitend verklaard kunnen worden door een historische ontwikkeling. De huurtarieven voor de sportvelden in Tiel zijn in theorie gekoppeld aan de werkelijke jaarlijkse onderhoudslasten (exclusief kapitaallasten). In 1998 heeft de gemeenteraad vastgesteld dat de tarieven een gedeeltelijke dekking van de onderhoudslasten dienen te zijn. Het streven was een dekkingspercentage van 50%. Dit beleidsuitgangspunt is gehandhaafd in de sportbeleidsnota van (vastgesteld januari 2007). In 2011 zijn met betrekking tot de huisvesting van (maatschappelijke) organisaties uitgangspunten gesteld 34. Enkele uitgangspunten hieruit betreffen: Voorzien in huisvesting is geen gemeentelijke taak tenzij expliciet vastgelegd in wettelijk- of beleidskaders; Facilitair Bedrijf/Vastgoed fungeert als loket, beziet mogelijkheden binnen het eigen gemeentelijk vastgoed bezit, stelt huurvoorwaarden vast, stelt contracten op en zorgt voor financiële verrekening huur; Portefeuillehouder Vastgoed, Portefeuillehouder betrokken beleidsveld + beleidsafdeling zijn inhoudelijk aangesloten, bezien mogelijkheden binnen eigen beleidsterrein, bepalen evt. subsidie en/of evt. besluitvorming in commissie/raad; Gescheiden financiële stromen van huur en subsidie 35 ; De rol van de gemeente is alleen faciliterend. De dekkingspercentages inzake sportaccommodaties zijn de afgelopen jaren niet door gemeente gerapporteerd. De exacte componenten van de onderhoudslasten zijn onbekend. Een gedegen berekening van het dekkingspercentage 36 wordt verder bemoeilijkt door gestelde uitgangspunten zoals dat de berekening van de tarieven voor kunstgrasvelden gebaseerd werd op de onderhoudslasten van natuurgrasvelden. Het is onduidelijk of in het voortraject de effecten van het beleid voor verenigingen zijn doorberekend. Daarmee is het niet inzichtelijk of het gestelde dekkingspercentage reëel mag worden geacht. Ook is onduidelijk wat de koppeling is tussen binnensport-, zwembad en buitensport tarieven en subsidies (al dan niet op basis van de achterliggende kostprijs). De tarieven voor de binnensportaccommodaties en het zwembad zijn tijdens het opstellen van de overeenkomsten met Sportplaza eenmalig vastgesteld in september De deeltarieven voor sporthal Westroijen en De Betuwe zijn gelijkgesteld, voor de gymzalen geldt eveneens een gelijkgesteld tarief. Er is een lijst met verenigingen die vallen onder het gesubsidieerde tarief en een lijst waarvoor een commercieel tarief geldt. De verenigingen met een gesubsidieerd tarief zijn tevens de verenigingen die in aanmerking komen voor waarderingssubsidie. De vastgestelde tarieven worden geïndexeerd aan de hand van de index voor de netto materiële overheidsconsumptie. Alle overige tarieven mogen vrij worden geïndexeerd of verhoogd. 34 Uitgangspunten huisvesting (maatschappelijke) organisaties, gemeente Tiel 27 maart De huurder ontvangt van het Facilitair Bedrijf/Vastgoed een huurovereenkomst en de facturen voor het bruto huurbedrag. De huurder ontvangt van de betrokken beleidsafdeling de eventuele subsidie. Dit houdt de geldstromen uit elkaar en het is voor het College en Raad inzichtelijk aan wie, voor hoeveel en in welke vorm er subsidie wordt gegeven (rapportage & control). 36 Voorstel is om het dekkingspercentage te berekenen in de uitwerking van de sportaccommodatienota op het moment dat de kaders voor berekening van het dekkingspercentage zijn vastgesteld. Zie visie en ambitie in paragraaf

20 De indexatie van de huurtarieven van de buitensportvelden liep niet gelijk met de indexatie van de huurtarieven van de sporthallen en gymzalen. Per 1 januari 2007 is de indexering van de binnensporttarieven aangepast aan de gemeentelijke standaard. Vervolgens zullen ook de buitensporttarieven aan deze standaard aangepast worden. Medio 2012 blijkt uit een inventarisatie dat bij zeker zes verenigingen geen actuele c.q. huidig rechtsgeldige overeenkomst van Recht van Opstal voorhanden is in de dossiers van de gemeente. Ook is er in het geval van circa acht verenigingen geen rechtsgeldige (ondertekende) huurovereenkomst. Wel wordt in meerdere gevallen betalingsverplichtingen voldaan aan de hand van eerder opgestelde conceptovereenkomsten. De retributie, oftewel opstalvergoeding, is gelijk gesteld op 45,- per jaar per recht van opstal, onafhankelijk van perceelgrootte of andere parameters. In enkele gevallen is sprake van een vooraf bepaalde looptijd van 29 jaar of een onbepaalde tijd overeenkomst. In de relatief nieuwe overeenkomsten (o.a. De Kromhouters, 2005) is sprake van een huurafhankelijk recht van opstal (HARVO), het opstalrecht eindigt door beëindiging van de huur- of pachtovereenkomst. Dit werd destijds beschouwd als model overeenkomst voor alle overeenkomsten van Recht van Opstal. Voor de binnensport en het zwembad geldt dat er alleen overeenkomsten zijn met Sportplaza. De gemeente is en blijft eigenaar van grond en opstallen van alle aan Sportplaza overgedragen accommodaties. Alle onderliggende verhuur- en gebruiksovereenkomsten die zij hanteren vallen onder het risicodragende karakter van het beheer en de exploitatie van Sportplaza. 2.7 Bezuinigingstaakstelling Voor de gemeentelijke sportaccommodaties geldt een bezuinigingstaakstelling van die met ingang van 2015 dient te worden gerealiseerd. Onderzocht dient te worden op welke wijze dit haalbaar is en wat hiervan de gevolgen zijn. Hierbij zal in eerste instantie gekeken worden naar outsourcing en als dat niet mogelijk is, naar het accommodatieaanbod. 2.8 Bovenlokaal aanbod Gezien het bevolkingsaantal wordt het aanbod van sportaccommodaties van Tiel compleet bevonden. Van de takken van sport die in Nederland het meest beoefend worden, ontbreken er in Tiel onder andere handbal, motorsport, roeien en kano 37. Daarentegen kan er in Tiel wel fietscross worden beoefend. Atletiek Een toets van het voorzieningenniveau wijst uit dat de atletiekvereniging zich met een grasbaan in een uitzonderingspositie bevindt; verreweg de meeste atletiekverenigingen beschikken over een kunststof of desnoods gravelbaan. Het aantal leden van de Koninklijke Nederlandse Atletiek Unie is gelijk aan 0,81% van het bevolkingsaantal in Nederland. Indien dit percentage wordt toegepast op de bevolking van Tiel dan zou de Astylos circa 330 leden moeten hebben, hetgeen er in werkelijkheid bijna 200 zijn. Het gemis aan een kunststofbaan speelt hierin een grote rol, hoewel er ook atletiekverenigingen zonder kunststofbaan zijn met meer leden in een kleiner verzorgingsgebied (zie tekstkader). De KNAU heeft de ervaring dat een club 20% tot 50% groeit bij de aanleg van een kunststof baan. Voorne Atletiek is een vereniging met 436 leden (waarvan 60 jeugdleden) en is gevestigd in Brielle. De leden komen voornamelijk uit de gemeenten Brielle, Westvoorne, Hellevoetsluis en Rozenburg. De verenging beschikt (nog) niet over een eigen accommodatie maar maakt gebruik van de natuurgrasvelden bij een onderwijsinstellen en een voetbalvereniging. 37 Het bezoekadres van kanovereniging Driestromenland bevindt zich in Kapel-Avezaath gemeente Buren. 20

21 De dichtstbijzijnde atletiekaccommodatie is die van AV Statina in Culemborg waar men sinds 2007 de beschikking heeft over onder andere een vierlaans kunstofbaan met zes sprintlanen. De afstand tussen AV Statina en AV Astylos bedraagt bijna twintig autokilometers. Voor AV Astylos vormt het feit dat er een grasbaan ligt niet het belangrijkste punt, hoewel veel potentiële leden zich daar niet door aangetrokken voelen. Het is de kwaliteit van de baan die parten speelt en vooral op de inrichting voor de technische (niet-loop) nummers. Fietscross/BMX Ook TFCC De Weirijders wijkt in voorzieningenniveau af van de dichtstbijzijnde overeenkomstige accommodatie; die van FCV Geldermalsen. De afstand tussen FCV Geldermalsen en De Weirijders bedraagt bijna dertien autokilometers. Beide verenigingen zijn aangesloten bij zowel de NFF als de KNWU. Een globale optische verkenning van de accommodatie van FCV Geldermalsen lijkt erop te duiden dat op deze vereniging geen ruimtegebrek van toepassing is zoals op De Weirijders. 2.9 Ontwikkelingen Bevolkingsontwikkeling Begin 2011, zijnde het jaar waarin de kwaliteit en capaciteit van de sportaccommodaties is beoordeeld, telde de gemeente Tiel inwoners. Als gevolg van de geplande bouw van bijna woningen in de komende jaren, is een bevolkingsprognose opgesteld waarin het inwoneraantal van de gemeente Tiel zal doorgroeien naar in het jaar Gezien de ontwikkeling van het woningbouwprogramma wordt deze prognose in mei 2012 niet haalbaar geacht. Vooralsnog wordt daarom uitgegaan van de volgende aantallen. leeftijd < totaal woningen GWB 2,41 2,35 2,21 2, Sportparticipatie In de onderstaande tabel is aangegeven hoe het aantal leden van de betreffende sportbonden zich per tak van sport in de afgelopen jaren heeft ontwikkeld. Het aantal leden is hierbij uitgedrukt in een percentage van de Nederlandse bevolking. 38 Bron: Bevolkingsprognose gemeente Tiel 2011 t/m 2031, Pronexus oktober

22 Participatiegraad Trend Voetbal 6,50% 6,47% 6,52% 6,60% 6,67% 6,91% 7,03% 7,15% 7,21% + Tennis 4,53% 4,39% 4,42% 4,35% 4,28% 4,23% 4,22% 4,40% 4,19% - Hockey 0,85% 1,00% 1,06% 1,13% 1,15% 1,21% 1,28% 1,35% 1,38% + Atletiek 0,56% 0,60% 0,63% 0,67% 0,76% 0,77% 0,78% 0,81% 0,81% + Korfbal 0,61% 0,60% 0,61% 0,61% 0,58% 0,60% 0,62% 0,61% 0,61% ± Wielrennen 0,14% 0,14% 0,15% 0,15% 0,17% 0,17% 0,17% 0,14% 0,16% ± Honk- en softbal 0,15% 0,15% 0,15% 0,15% 0,15% 0,15% 0,14% 0,14% 0,14% - Jeu de boules. 0,11% 0,11% 0,11% 0,11% 0,11% 0,11% 0,11% 0,11% ± Schaatsen.. 1,01% 0,99% 0,93% 0,92% 0,92%.. - Tafeltennis.. 0,22% 0,22% 0,21% 0,21% 0,21% 0,21% 0,20% - Volleybal.. 0,79% 0,79% 0,78% 0,78% 0,77% 0,76% 0,76% - Badminton.. 0,43% 0,41% 0,40% 0,39% 0,37% 0,37% 0,36% - Zwemmen.. 0,93% 0,91% 0,92% 0,89% 0,88% 0,87% 0,85% - Basketbal.. 0,28% 0,28% 0,34% 0,28% 0,26% 0,25% 0,26% - Gymnastiek.. 1,80% 1,79% 1,74% 1,67% 1,71% 1,63% 1,55% - Bron: NOC*NSF Ruimtelijke ordening In de gemeentelijke structuurvisie wordt sport grotendeels betrokken op het gebied rond de Schaarsdijkweg. Navolgend worden enkele citaten gepresenteerd. Vooral het gebied ten zuiden van de Schaarsdijkweg leent zich bijzonder goed voor dergelijke voorzieningen. Gedacht kan worden aan een multifunctioneel sportief en recreatief complex, met plaats voor een zwembad (als de huidige zwembadlocatie voor woningbouw wordt ontwikkeld), een sporthal en buitensportvoorzieningen (zoals sportvelden en een meter wieler- en skatebaan). Het gebied ten noordwesten van de Schaarsdijkweg ligt binnen de directe invloedsfeer van de Linge en moet open blijven. Dit gebied is zeer geschikt voor als locatie voor waterberging, gecombineerd met een groen-recreatieve inrichting. 39 In het gebied ten oosten van de Schaarsdijkweg is ruimte voor (gebouwde) sportvoorzieningen in de vorm van een multifunctioneel sportcentrum, met bijvoorbeeld een zwembad, een sporthal, een buitenparcours, sportvelden, een wielerbaan en aanvullende voorzieningen. Hiermee wordt het gebied rond de Schaarsdijkweg ontwikkeld tot een soort scharnierpunt tussen Linge en Inundatiekanaal en alle recreatieve en utilitaire (fiets)routes die daarmee samenhangen. 40 In een schetsontwerp voor het Schaarsdijkweggebied zijn eerste ideeën neergelegd voor een geleidelijke ontwikkeling van dit gebied tot het kruis- en brandpunt van de verschillende grote groene routes door en om Tiel. In het oostelijk deel, langs de Schaarsdijkweg, is ruimte voor de ontwikkeling van een sportcomplex van regionaal niveau, in aansluiting op de bestaande (buiten)sportvoorzieningen van Rauwenhof en Buitenweide. Dit complex zou kunnen bestaan uit een multifunctionele sporthal, een zwembad, kleinere hallen en zalen en bijhorende voorzieningen als horeca, sportwinkel e.d. Het gebied noordwestelijk van de Schaarsdijkweg krijgt primair een functie als groengebied met een waterbergende functie, maar is daarbij zeer geschikt voor medegebruik door sporters. Te denken valt aan cross- en hardloopbanen, een wielrenbaan/skeelerbaan e.d. 41 Een en ander heeft onder andere geresulteerd in het volgende. Als nieuw concentratiegebied voor (binnen-)sportvoorzieningen is vooralsnog uitsluitend het oostelijke deel benoemd, dat wordt begrensd door Schaarsdijkweg-Provincialeweg-spoorlijn Tiel-Geldermalsen; Op deze locatie is een scenario van toepassing waarin een wielercircuit van meter wordt gerealiseerd. Indien het scenario wordt vastgesteld, zal bij de uitwerking worden ingegaan op de stichtings- en exploitatiekosten. Bij stichtingskostenraming wordt rekening gehouden met de boekwaarde van de grond à Structuurvisie Tiel, pagina 58 van Plantxt-integraal.pdf, publicatiedatum 24 februari 2010, bureau Nieuwe Gracht 40 Structuurvisie Tiel, pagina 63 van Plantxt-integraal.pdf, publicatiedatum 24 februari 2010, bureau Nieuwe Gracht 41 Structuurvisie Tiel, pagina 96 van Plantxt-integraal.pdf, publicatiedatum 24 februari 2010, bureau Nieuwe Gracht 22

23 Indien het uitwerkingsscenario eveneens wordt vastgesteld, dient voor de voorbereiding tot en met de ontwerpfase een werkkrediet te worden aangevraagd 42. Uit een visualisatie die hiervoor in april 2012 is opgesteld, blijkt dat naast een dergelijk circuit een beperkte ruimte resteert voor de opname van andere functies Onderwijsinstellingen Uit de opgestelde leerlingenprognoses en ruimtebehoeften 43 blijken de leerlingenaantallen zich als volgt te ontwikkelen. Onderwijsvorm Basisonderwijs Speciaal onderwijs Voortgezet onderwijs Totaal Gezien de ontwikkeling van het woningbouwprogramma wordt deze prognose in mei 2012 niet haalbaar geacht hetgeen betekent dat verwacht wordt dat het aantal leerlingen en daarmee de ruimtebehoeften van de Tielse onderwijsinstellingen meer zullen afnemen dan in de bovenstaande tabel is gepresenteerd. De wijze waarop de Tielse onderwijsinstelling in de toekomst gehuisvest zullen zijn, staat omschreven in het integraal huisvestingsplan. 44 In geactualiseerde conceptversie van dit plan wordt rekening gehouden met het volgende. Aan-/verbouw van De Regenboog om brede school activiteiten te huisvesten, start in het 1e kwartaal van Herbouw van De Achtbaan op dezelfde locatie, start 1e helft Sloop en herbouw op dezelfde locatie van de Pr. Willem Alexanderschool waarbij de groepen die thans in de Bakkerstraat gehuisvest zijn worden geïntegreerd, start 2e helft Realisatie nieuwbouw schoolgebouw en gymzaal voor de Cambier van Nootenschool in combinatie met 's Heerenloo aan de Rivierenlandlaan. De ingebruikname is voorlopig gepland 2013/2014. Afhankelijk van allerlei ontwikkelingen (wel of niet doorgaan van de woningbouw in de wijk of 11a, leegstand in de scholen in Passewaay en de leerlingprognoses voor deze wijk) zal op termijn worden onderzocht of het mogelijk is dat het Koerierspad wordt omgevormd tot permanente school voor de Bataaf Verbetering toegankelijkheid binnensportaccommodaties In 2011 zijn zowel eenvoudige verbeteringen als aanpassingen gerealiseerd om de toegankelijkheid van de binnensportaccommodaties te verbeteren. Voor de komende jaren is een voorstel ingediend om de voorzieningen op een gewenst niveau te krijgen. Tijdens de behandeling van de perspectievennota zal blijken of de hiervoor gevraagde middelen ad beschikbaar worden gesteld Wensen en voornemens verenigingen Atletiekvereniging Astylos Het bestuur van de vereniging stelt zich als taak de vereniging te laten groeien onder andere door het sportaanbod te verbeteren en waar mogelijk verbreden. Een van de zaken die bij de aantrekkelijkheid van de vereniging een rol spelen is de kwaliteit van de baan. Het feit dat er een grasbaan ligt, vindt de vereniging nog niet het belangrijkste punt hoewel veel potentiële leden zich daar niet door aangetrokken voelen. Het is de kwaliteit van de baan die parten speelt. Daarnaast is de vereniging van mening dat het onderhoud 45 duur en complex is en sterk afhankelijk van weer en seizoenen. Astylos werkt daarom aan een concreet voorstel om in samenwerking met onder andere de wielervereniging en fietscrossvereniging een gezamenlijke accommodatie met onder andere een kunststof 400 meterbaan te realiseren op het terrein aan de Schaarsdijkweg. 42 Dit werkkrediet komt dan ten laste van het budget autovrij parcours voor wielrennen en schaatsen uit de Tielse Methode. 43 Leerlingenprognoses en ruimtebehoefte basis, speciaal en voortgezet onderwijs, Pronexus oktober Integraal huisvestingsplan onderwijsaccommodaties Tiel, Nibag februari Het onderhoud van de grasbaan en het middenterrein wordt in opdracht van de gemeente door derden verricht. 23

24 Voetbalvereniging S.V. T.E.C. Voetbalvereniging S.V. T.E.C. ervaart in april 2012 een groei van het aantal leden waardoor zij voor het nieuwe seizoen meer wedstrijdteams verwachten in te schrijven. De vereniging wenst de beschikking te krijgen over een kunstgrasveld en denkt daarnaast na over samenwerking met Theole Jeu de Boulesvereniging De Teerling De vereniging wenst een uitbreiding van 4 binnen- en 2 buitenbanen alsmede een nabijgelegen parkeermogelijkheid en entree Tennisvereniging TC Groenendaal en Tielse Lawn Tennis Club - TLTC Tennisvereniging TC Groenendaal en Tielse Lawn Tennis Club TLTC denken na over een scenario waarin TLTC samengaat met Groenendaal en eventueel Theole Voetbalvereniging Tielse Sportvereniging Theole Theole denkt na over samenwerking met T.E.C. enerzijds en TLTC en Groenendaal anderzijds Voetbalvereniging VV Wadenoijen VV Wadenoijen wenst een verbetering van de verkeers- en parkeersituatie Tielse Hockey- en Cricketclub De Kromhouters De vereniging wenst de beschikking te krijgen over een derde kunstgrasveld. Gezien de urgentie wil de vereniging niet afhankelijk zijn van een mogelijke bijdrage van de gemeente waarvan de hoogte en het moment van toekenning onbekend zijn. De vereniging probeert daarom zelf de financiën rond te krijgen. Dit houdt echter niet in dat zij de kosten van het kunstgrasveld zelf wenst te dragen; een gemeentelijke bijdrage c.q. subsidie is meer dan welkom Rugbyvereniging RC De Scrumboks De vereniging wenst te kunnen beschikken over een wedstrijdveld en een afzonderlijk trainingsveld Korfbalvereniging Tiel 72 De vereniging treft voorbereidingen voor de realisatie van een eigen sporthal TFCC De Weirijders De vereniging wenst de beschikking te krijgen over een nieuwe accommodatie die onderdeel uitmaakt van de wieleraccommodatie voor JvR De Batauwers JvR De Batauwers De vereniging wenst de beschikking te krijgen over een wieleraccommodatie waarop de disciplines wielrennen en veldrijden beoefend kunnen worden Hellas Tiel De vereniging wenst de beschikking te krijgen over een nieuwe turnhal en denkt hierbij onder andere aan De Betuwehal Analyse fusies Voor de verenigingen die hebben aangegeven een fusie te overwegen, zijn op hoofdlijnen de gevolgen voor huisvesting nagegaan. Hieruit blijkt dat de herhuisvesting die voor de betreffende fusieverenigingen benodigd zou zijn, vooralsnog niet bijdraagt aan het opheffen van de geconstateerde capaciteitstekorten. Wel kan worden bijgedragen aan het opheffen van geconstateerde capaciteitsoverschotten. De herhuisvesting zal gepaard met hoge kosten waarbij zeer onzeker is of en zo ja, in welke mate deze kunnen worden gecompenseerd met het saldo uit de grondexploitatie. 24

25 2.10 Conclusies De variatie en hoeveelheid sportaccommodaties kan in Tiel als passend worden beoordeeld; de kwaliteit over het algemeen als voldoende. Het gevoerde sportaccommodatiebeleid laat zich kenmerken door een sober instandhoudingsregime. Uitgangspunten die voor de toekomst reeds gesteld zijn, lijken te duiden op de wens om kosten te besparen. Uitzondering hierop vormt het voornemen om een wielercircuit te realiseren. Tenzij er met de verplaatsing van sportaccommodaties hoge grondexploitatieopbrengsten worden gegenereerd en ter compensatie van de kapitaallasten van nieuwe sportaccommodaties worden aangewend, is het instandhouden van de accommodaties goedkoper dan nieuwbouw. Uit de zeer recente meerjarenonderhoudsplannen blijkt voor geen van de sportaccommodaties de noodzaak om op korte termijn een besluit te nemen over nieuwbouw. Ten opzichte van de huidige situatie zal instandhouding echter wel tot hogere kosten leiden. Het voldoen aan de bezuinigingstaakstelling vergt hierdoor rigoureuzere maatregelen dan het opheffen van de geconstateerde overcapaciteit alleen. Indien ervan wordt uitgegaan dat de variatie in het accommodatieaanbod gehandhaafd dient te blijven, zal hierop per saldo niet bezuinigd kunnen worden. Als alternatief kan onder andere gedacht worden aan: het verhogen van de tarieven voor ingebruikgave (hogere opbrengsten); het aanpassen (bij gelegenheid) van de overeenkomsten met dienstverleners Bron, Sportplaza of hun opvolgers (lagere kosten); het samenwerken met buurgemeenten voor het realiseren, verplaatsen, beheren en/of exploiteren van accommodaties (lagere kosten). De uitgaven van de gemeente Tiel aan sport zijn in vergelijking tot enkele gemeenten laag te noemen, hetgeen zowel het gevolg van lage kosten als van hoge opbrengsten kan zijn. De leeftijdscategorieën met de hoogste sportparticipatie, te weten kinderen en jongeren, zullen de komende jaren in aantal afnemen. Gecombineerd met de nationale ontwikkeling in sportparticipatie wordt verwacht dat de groei van Tiel nauwelijks zal resulteren in een toename van het aantal leden bij de sportverenigingen. Substantiële groei wordt alleen voor hockey en atletiek verwacht; voetbal en tennis zullen stabiliseren en de overige sporten zullen afnemen, evenals het bewegingsonderwijs. Daarentegen zal van groei sprake zijn indien onderwijsinstellingen het aantal uren bewegingsonderwijs verhogen en aan de inzet van de gemeentelijke sportaccommodaties andere eisen worden gesteld als gevolg van de doorvoering van het passend onderwijs, drie decentralisaties en de kanteling van de Wmo. 25

26

27 3 Visie en ambities 3.1 Inleiding Op basis van de bevindingen die tijdens de inventarisatie- en analysefase zijn gedaan, is in dit hoofdstuk een visie-/ambitiedocument opgesteld waarin het toekomstig aanbod van sportaccommodaties in Tiel wordt geschetst. De scenario s zijn opgesteld vanuit het perspectief op zowel de afzonderlijke accommodaties als op de relaties tussen alle gemeentelijke sportaccommodaties in Tiel en, voor zover van toepassing, daarbuiten. Deze scenario s zijn toegelicht met een omschrijving op hoofdlijnen van kwalitatieve (gevolgen voor capaciteit, benutting, nabijheid) en kwantitatieve (gevolgen voor investering en exploitatie) aspecten. Bij de overwegingen die bepalend zijn voor de voor te stellen configuraties is, met name voor de binnensport, het meeste gewicht toegekend aan de belangen van het bewegingsonderwijs. Na vaststelling van het visie-/ambitiedocument worden de gestelde uitgangspunten, waaronder de bezuinigingstaakstelling, integraal betrokken bij de uitwerking van de scenario s. 3.2 Accommodatiescenario s Zwembad In de structuurvisie is melding gemaakt van de mogelijkheid om zwembad Groenendaal plus te verplaatsen naar het perceel achter de Schaarsdijkweg om zodoende de bestaande locatie voor woningbouw te herbestemmen. Mede gezien de situatie in mei 2012 op de woningmarkt wordt verwacht dat vanuit deze herbestemming geen financiële bijdrage kan worden geleverd aan de exploitatie van een nieuw zwembad elders; in globale berekeningen van de gemeente wordt voor de grondexploitatie op deze locatie uitgegaan van een verlies. Evenwel wordt dit scenario overgenomen met als aanbeveling deze te effecturen na Gezien de structureel negatieve ontwikkeling in het recreatieve bezoekaantal van zwembaden, zal bij nieuwbouw van een zwembad met een lokaal verzorgingsgebied vanaf deze datum vermoedelijk gekozen worden voor een functioneel zwembad met minder zwemwater dan in de huidige situatie. Dit resulteert in lagere kosten voor personeel, energie en onderhoud. Dit exploitatievoordeel wordt echter ruimschoots teniet gedaan door de stijging in kapitaallasten. Indien gekozen wordt voor de nieuwbouw van een zwembad met een regionaal verzorgingsgebied zal vermoedelijk gekozen worden voor een zwembad met evenveel of meer zwemwater dan in de huidige situatie. Ten opzichte van de huidige situatie resulteert dit door de hogere kapitaallasten in een aanzienlijke toename van het exploitatietekort. Een bijdrage van de samenwerkende regiogemeenten wordt daarom aanbevolen Binnensportaccommodaties Het initiatief van Tiel 72 om zelf een sporthal te realiseren, zal bij de ingebruikname een negatieve invloed hebben op de benutting van de huidige binnensportaccommodaties. Of en zo ja, in welke mate een dergelijke hal tevens geschikt is voor bewegingsonderwijs en/of andere takken van sport valt, gezien de hieraan verbonden kosten, te betwijfelen. Gezien de ontwikkeling van de leerlingenaantallen en de takken van binnensport wordt aanbevolen om gefaseerd twee gymnastieklokalen te sluiten, nadat de gymnastieklokalen in de Rivierenlandlaan en MFC Passewaaij in gebruik zijn genomen. Al naar gelang het welslagen van het initiatief van Tiel 72 kan eveneens de Betuwehal worden afgestoten. Bij een uitgesproken voorkeur voor instandhouding van de Betuwehal kan ook worden geopteerd voor sluiting van een derde en/of vierde gymnastieklokaal mits dit verenigbaar is met onder andere de afstandscriteria uit de verordening onderwijshuisvesting en de per saldo nadelige financiële consequenties. In dit verband kan ook gedacht worden aan een verhuizing van T.G.V. Hellas naar de Betuwehal. 27

28 3.2.3 Buitensportaccommodaties De toekomstvisie die op basis van het behoefteonderzoek is gepresenteerd, wordt grotendeels onderschreven maar de waarschijnlijkheid van groei wordt voor een aantal verenigingen sterk betwijfeld. Aangezien de bevolkingstoename van Tiel grotendeels vanuit Passewaaij-Zennewijnen afkomstig zal zijn en deze wijk ook een relatief groot aandeel in kinderen en jongeren heeft, dient voor deze wijk te worden ingezet op de nabijheid van sportvoorzieningen. De dichtstbijzijnde sportparken betreft Ridderweide en Wadenoijen. Aangezien RKTVC reeds een capaciteitstekort ervaart, wordt aanbevolen de capaciteit van Wadenoijen te verhogen, bij voorkeur met een derde natuurgrasveld zodat in de toekomst nog een intensivering van ruimtegebruik door de toepassing van kunstgras mogelijk is. Om dit scenario uit te voeren is het benodigd om één of meer belendende percelen aan te kopen, de bestemming daarvan te wijzigen en het gebied opnieuw in te richten. Het meest urgente scenario bedraagt in dit verband het opheffen van het capaciteitstekort voor hockey. De Kromhouters dienen zo spoedig mogelijk over een derde veld te kunnen beschikken, bij voorkeur kunstgras. Daarbij dient eveneens rekening te worden gehouden met de mogelijkheid dat op termijn een vierde veld benodigd is, waarvoor het veld van De Scrumboks het meest in aanmerking komt. Voor AV Astylos en TFCC De Weirijders geldt dat hun accommodatie niet aan de kwaliteitseisen van NOC*NSF en/of sportbonden voldoet. Voor De Weirijders geldt dat zij hun accommodatie en de hierop gelegen voorzieningen in eigendom hebben; de gemeente stelt uitsluitend de grond ter beschikking. Voor Astylos wordt het onderhoud van de grasbaan en het middenveld in opdracht van de gemeente door derden verricht. Voor de benodigde kwaliteitsverbetering bij Astylos is het niet noodzakelijk om de vereniging te verplaatsen. Voor de benodigde kwaliteitsverbetering bij De Weirijders is dit vooralsnog onzeker. Voor beide takken van sport zijn er op regionaal niveau alternatieven voor handen. In Culemborg bevindt zich een kunststof atletiekbaan en in Geldermalsen een fietscrossparcours. Denkbare scenario s voor beide verenigingen betreft daarmee onder andere: nulscenario: handhaven huidige situatie; samenwerkingsscenario: handhaven huidige accommodatie als trainingslocatie en uitwijken naar buurgemeenten voor medegebruik wedstrijdlocatie; nieuwbouwscenario: realiseren geschikte wedstrijdfaciliteiten op huidige accommodatie waarbij voor De Weirijders vooralsnog rekening wordt gehouden met de noodzaak tot verplaatsing waarvoor uitsluitend de locatie ten oosten van de Schaarsdijkweg in aanmerking komt. Op de locatie ten oosten van de Schaarsdijkweg moet voldoende ruimte worden gereserveerd voor het, op termijn, huisvesten van het zwembad. Het programma van eisen voor het zwembad is daarbij nog nader te bepalen. De sporten wielrennen en veldrijden zijn in het eerder verrichte behoefteonderzoek buiten beschouwing gelaten. Gegeven is dat voor het realiseren van een gecombineerde wieler-, skate- en schaatsbaan beschikbaar is en dat voor het onderdeel realisatie van een wieler-/atletiekaccommodatie (programma Structuurversterking in Rivierenland, inclusief centrumvoorzieningen) met een gevraagde provinciale bijdrage van , wordt gekeken naar mogelijkheden binnen het programma Sport. Gecombineerd met het gegeven dat er behoudens het perceel ten oosten van de Schaarsdijkweg of de waterbergingslocatie ten noordwesten van de Schaarsdijkweg geen uitbreidingslocaties in Tiel zijn, zal voor het perceel ten oosten van de Schaarsdijkweg een scenario worden uitgewerkt waarin wordt ingegaan op: wat verstaan wordt onder een gecombineerde wieler-, skate- en schaatsbaan; welk ruimtebeslag en kosten globaal gemoeid zijn met de aanleg van de combinatie van een zwembad, wielercircuit, fietscrossparcours en veldritparcours alsmede parkeren en ontsluiting; of en zo ja, onder welke voorwaarden dit ruimtebeslag en deze kosten verenigbaar zijn met de beschikbare fysieke en financiële ruimte op de locatie ten oosten van de Schaarsdijkweg. Mocht blijken dat het ten oosten van de Schaarsdijkweg aan de fysieke en/of financiële ruimte voor één of meer van de genoemde voorzieningen ontbreekt, resteren er drie opties: handhaven, verplaatsen naar de waterbergingslocatie ten noordwesten van de Schaarsdijkweg of verplaatsen buiten de gemeentegrenzen in regionaal samenwerkingsverband. 28

29 Vooralsnog geldt de verwachting dat er naast een wielercircuit, zwembad, parkeerterrein, ontsluiting en overige terreininrichting weinig ruimte resteert voor overige voorzieningen. Om deze reden wordt voor de atletiekaccommodatie uitgegaan van handhaving op de huidige locatie, temeer omdat het hiervoor aan ruimte niet ontbreekt op sportpark De Lok. De overcapaciteit bij TEC dient te (kunnen) worden ingezet als korte termijn oplossing voor verenigingen die een capaciteitstekort ervaren. Omdat het verdelen van buitensportverenigingsactiviteiten over meer dan één locatie onwenselijk is, dient dit bij voorkeur niet langer dan drie jaar te worden aangehouden. Voor de lange termijn dient daarom zicht te bestaan op een structurele oplossing. Indien bijvoorbeeld De Scrumboks zouden groeien en een capaciteitstekort gaan ervaren, zouden zij tijdelijk van het veld bij T.E.C. gebruik kunnen maken. Daarbij kan het (mede-) gebruik zich uitbreiden tot twee velden indien de capaciteit van T.E.C. wordt beperkt tot één natuurgras wedstrijdveld en één gecombineerd kunstgras wedstrijd-/trainingsveld. Door toepassing van een dergelijke configuratie kunnen twee van de huidige vier velden van T.E.C. anders worden benut. Al naar gelang de aan te houden reserve-/groeicapaciteit voor T.E.C. kan deze herbestemming een tijdelijke of permanente status krijgen. Daarnaast bestaat wellicht de mogelijkheid tot structureel medegebruik van het middenterrein van de atletiekbaan. Voor een eventuele combinatie van oplossingsrichtingen dient onder andere aan de voorwaarden te worden voldaan dat de overcapaciteit bij T.E.C. structureel is en dat AV Astylos tot medewerking bereid is. 29

30 3.2.4 Samenvatting en termijnen Accommodatie/vereniging scenario s termijn Sportpark De Lok Atletiek Astylos 1. a. handhaven b. uitwijken naar buurgemeenten voor medegebruik <2015 wedstrijdlocatie c. realiseren geschikte wedstrijd faciliteiten <2012 Voetbal SV TEC 2. a. instellen muktifunctioneel medegebruik vierde veld <2015 b. realiseren kunstgrasveld en herbestemmen derde en vierde veld Jeu de Boules De Teerling 3. handhaven Sportpark De Hennepe TFCCC De Weirijders 4. a. handhaven b. uitwijken naar buurgemeenten voor medegebruik <2015 wedstrijdlocatie c. realiseren geschikte wedstrijdfaciliteiten, zonodig op <2015 Schaarsdijkweg Sportpark Ridderweide Tennis LTV De Ridderweide 5. handhaven Voetbal RKTVC 6. handhaven Sportpark Drumpt Tennis TC Groenendaal 7. handhaven Tennis TLTC 8. handhaven Voetbal TS Theole 9. handhaven Sportpark Iepengaard VV Wadenoijen 10. uitbreiden met derde natuurgrasveld < vervangen natuur- door kunstgrasveld Sportpark Rauwenhof Tennis Ten Medel 12. handhaven, inclusief zesde baan Hockey en cricket De Kromhouters 13. a. uitbreiden met derde kunstgrasveld <2015 b. uitbreiden met vierde kunstgrasveld Honk- en softbal De Panters 14. handhaven Korfbal Tiel handhaven Rugby De Scrumboks 16. a. vooralsnog handhaven, eventueel met trainingsgebruik van <2015 vierde veld bij TEC b. verplaatsen naar derde en vierede veld bij TEC IJsbaan IJsvereniging de Pinguïn 17. handhaven Wielrennen 18. a. realisatie nabij Schaarsdijkweg van wielercircuit en/of JdV De Batauwers b. realisatie nabij Schaarsdijkweg van veldritparcours of c. handhaven Sportpark Schaarsdijkweg 19. realisatie wieleraccommodatie, ten behoeve van a. wielercircuit en/of b. veldritparcours en/of c. fietscrossparcours 20. ruimtereservering zwembad Zwembad Groenendaal Plus 20. nieuwbouw Schaarsdijkweg Gymnastieklokalen 21. realisatie lokaal Rivierenlandlaan < realisatie lokaal MFC Passewaaij < gefaseerd opheffen twee lokalen na ingebruikname nieuwe lokalen Sporthal Westroijen 24. handhaven 30 Sporthal De Betuwe 25. handhaven al naar geland welslagen sporthal Tiel

31 Hierbij wordt opgemerkt dat: de varianten 4c en 19c deels overeen komen; de varianten 2b, 13b en 16b onlosmakelijk met elkaar zijn verbonden; de varianten 18a en b onlosmakelijk verbonden zijn met 19 a en b. 3.3 Exploitatie en beheer In het geval dat een gemeente de keuze heeft gemaakt om diensten te commercialiseren c.q. privatiseren, is dit meestal een definitief besluit. In lijn met de ontwikkeling van regiegemeenten en de kerntakendiscussie wordt de uitvoering van werkzaamheden niet (of: niet per definitie) in het gemeentelijke apparaat ondergebracht, maar juist overgelaten aan gespecialiseerde marktpartijen. In Tiel is het onderhoud van de grassportvelden overgedragen aan Bron en verzorgt Sportplaza het beheer en de exploitatie van de binnensportaccommodaties en het zwembad. Het ligt niet in de lijn der verwachtingen dat Tiel deze taken alsnog weer binnenshuis zal halen, nu of na afloop van de huidige overeenkomsten. Ook in de omgeving van Tiel heeft regionale samenwerking zich de laatste jaren ontwikkeld tot een prominent politiek-bestuurlijk thema. Het algemene doel daarbij is het creëren van samenwerkingsverbanden die bijdragen aan de realisatie van voor gemeenten belangrijke doelen. Samenwerking moet daarbij een meerwaarde hebben ten opzichte van het zelfstandig uitvoeren van een taak. Indien sprake is van een regionale samenwerking is het mogelijk de krachten ten aanzien van beleid en uitvoering te bundelen en zodoende schaalgrootte en synergetische voordelen te behalen alsmede een regionale harmonisatie van het voorzieningenaanbod, tarieven en eventueel subsidies te vereenvoudigen. Hierbij kan gedacht worden aan een - al dan niet verzelfstandigd - intergemeentelijk sportbedrijf. Bij verzelfstandiging komt het sportbedrijf buiten de overheid te staan, zoals nu al het geval is met het zwembad en de binnensportaccommodaties. Hoewel het voor een BTW belaste exploitatie van vooral de buitensportaccommodaties geen noodzakelijke voorwaarde (meer) is, kan de oprichting van een sportbedrijf wel bijdragen aan de invoering hiervan. Aangezien de regionale samenwerkring op bestuursniveau nog vorm moet krijgen, ligt de oprichting van een regionaal sportbedrijf op korte termijn niet in de lijn der verwachting. Vanuit het Tielse perspectief is het daarnaast de vraag welke uitvoerende taken een sportbedrijf op zich zal nemen en of het onderhoud van de grassportvelden en de exploitatie van de markt worden teruggenomen. Op basis van deze overwegingen zijn voor het opstellen van de visie en ambitie inzake de exploitatie en het beheer de volgende uitgangspunten gesteld: de Afdeling Onderwijs en Welzijn blijft verantwoordelijk voor het beleid, stimulering van sport en beweging, subsidiebeoordeling en verlening en informatieverstrekking over sport- en beweegmogelijkheden in Tiel; de gemeente is en blijft eigenaar van alle grond van sportaccommodaties en verleent Recht van Opstal indien van toepassing. Club- en kleedgebouwen zijn in eigendom, beheer en onderhoud van de buitensportverenigingen; het beheer en de exploitatie van de binnensportaccommodaties en het zwembad zijn gecommercialiseerd. In het vierde kwartaal van 2014 wordt nader beschouwd of wijziging van de commercialisering aan de orde is; vanuit het Tielse perspectief blijven de uitvoerende taken ten aanzien van onderhoud uitbesteed aan de markt. Eventueel wordt de regie hierop overgedragen aan een commerciële partij of een regionaal sportbedrijf. 31

32 Op basis van deze uitgangspunten zijn de visie en ambitie inzake de exploitatie en het beheer als volgt weergegeven: Visie en ambitie exploitatie en beheer termijn met betrekking tot eigendoms- en verhuurovereenkomsten worden rechtsgeldig ondertekende RvO s opgesteld en waar nodig geactualiseerd. De huurovereenkomsten worden eveneens geactualiseerd en rechtsgeldig ondertekend indien van toepassing. Met het oog op een eventueel gewenste BTW belaste ingebruikgave van de (buiten-) sportaccommodaties dient hierbij rekening te worden gehouden met een toekomstige omzetting van de huurovereenkomsten naar ingebruikgave overeenkomsten. Ten aanzien van gecommercialiseerde taken van beheer en exploitatie neemt de gemeente niet opnieuw deze taken op zich, maar besluit over: - verlenging van de huidige overeenkomst perdirect eventuele heraanbesteding in 2016 of het onderbrengen van deze taak in een nieuwe entiteit, bijvoorbeeld een sportbedrijf dat bij voorkeur in regionaal verband opereert. Bij een eventueel besluit over de op- en inrichting van een lokaal sportbedrijf wordt een doorlooptijd van circa twee jaar geraamd. (na een besluit hiertoe en beschikbaarstelling van een voorbereidingskrediet). 3.4 Subsidies en tarieven In Nederland worden door gemeenten verschillende gangbare methoden voor het bepalen van tarieven gehanteerd: 1. tarifering op basis van historische ontwikkelingen; 2. tarifering op basis van dekkingspercentage van de kostprijs; 3. tarifering op basis van regionale afstemming; 4. tarifering op basis van gelijkberechtiging van gebruikers. Conform vigerend beleid en in lijn met landelijke ontwikkelingen van tarieven- en subsidiebeleid, is de ambitie dat de gemeente Tiel het huidige stelsel doorontwikkeld naar een kostprijsgeoriënteerde tariefstructuur. Hiermee wordt bedoeld dat de hoogte van de tarieven rechtstreeks wordt gerelateerd aan de kosten die door de gemeente Tiel worden gemaakt om de accommodaties in stand te houden. Er worden twee mogelijke scenario s voorgesteld: 1. het revitaliseren van het huidige beleid, door als uitgangspunt te stellen een dekking van de onderhoudslasten van 50%, waarbij nog nader te bepalen is in welke mate overige lasten en boekwaarden ook onder de definiëring van onderhoudslasten vallen. 2. Overgang naar een kostprijs dekkende tarifering op basis van vervangingswaarde. Bij de keuze voor scenario 2 wordt geïnventariseerd voor welke boekwaarde alle sportparken en accommodaties in de boeken staan anno 2012, wat de jaarlijks onderhouds- energie- en personeelslasten (en eventueel belastingen, verzekeringen etc.) zijn. Op basis van de totaalsom wordt een verdeelsleutel gehanteerd voor elke gebruikers. Daarbij wordt niet de volledige kostprijs doorberekend, om laagdrempelige toegang tot sportaccommodaties te waarborgen. Hierbij kan op basis van de uitkomsten nader worden bepaald: a. Welk dekkingspercentage van de kostprijs aan de orde is 46 ; 46 Bij een kostprijsgeoriënteerde tariefstructuur worden doorgaans alle daadwerkelijke accommodatiekosten inbegrepen; de verdeelsleutel wordt bepaald op basis van de vervangingswaarde. In dergelijke gevallen bedraagt het dekkingspercentage per saldo (na aftrek van een directe huisvestingssubsidie doorgaans niet meer dan 20%; een hoger percentage leidt tot uitval van leden c.q. verenigingen. 32

33 b. in hoeverre sprake dient te zijn van een overgangsregeling voor gebruikers die anders in acute problemen komen; c. op welke wijze de subsidies van verenigingen worden aangepast zodat ze wel aan hun nieuw vast te stellen betalingsverplichtingen kunnen voldoen. Voor het in gebruik geven van sportruimten en/of het recht verlenen voor opstallen op de gemeentelijke grond, worden in de regel afspraken vastgelegd in een overeenkomst van Recht van Opstal of huurovereenkomst. In meer uitzonderlijke gevallen is sprake van erfpachtovereenkomsten en in een enkel geval is sprake van eigen grondbezit door een vereniging. Voor de komende jaren dienen alle opstalrechten van buitensportparken en verenigingen in RvO s te worden vast gelegd, voorzien van onderliggende huurovereenkomsten. Visie en ambitie subsidies en tarieven termijn Er wordt overgegaan op een kostprijsgeoriënteerde tariefstructuur op basis van vervangingswaarde. Alle kosten die gemoeid zijn met de exploitatie en het beheer van de sportaccommo daties worden, conform de gestelde uitgangspunten aan huisvesting van (maatschappelijke) organisaties 47, voor 100% in de tarieven doorberekend waarmee sprake wordt van een kostprijsdekkende tariefstructuur. Om een laagdrempelige toegang tot de sportaccommodaties te waarborgen, wordt er een subsidievorm geïntroduceerd waarin de kostprijs dekkende tarieven direct worden gecompenseerd tot een nader te bepalen percentage. Voor verenigingen die alsnog een onevenredige verhoging in het tarief voor ingebruik gave ervaren, wordt een overgangsregeling getroffen. Tiel, 10 mei Uitgangspunten huisvesting (maatschappelijke) organisaties, gemeente Tiel 27 maart

34 Bijlage 1 Locatieoverzicht Gemeentelijke en verenigingssaccommodaties Zwembad Groenendaal Plus Sporthal Westroijen Sporthal De Betuwe Gymnastieklokaal Adamshof Gymnastiekloklaal Rauwenhof Gymnastieklokaal De Dreef Gymnasteklokaal Passewaaij Turnzaal Hellas Tafeltenniszaal Tielse TC Schietbaan Generaal Chassé Sportpark De Lok Sportpark Drumpt Sportpark Ridderweide Sportpark Rauwenhof Sportpark Wadenoijen Natuurijsbaan Tennispark Ten Medel Fietscrossterrein Weirijders 34

35 Bijlage 2 Specifieke opbrengsten ingebruikgave 2.1 Buitensportaccommodaties Ingebruikgave sportvoorzieningen Voor het gebruik van de buitensportaccommodaties zijn voor 2012 aan de verenigingen de onderstaande bedragen in rekening gebracht. vereniging veld/baan tarief totaal Wadenoijen 2, TEC 4, Astylos Kromhouters Kromhouters Panters Theole 4, Theole KV Tiel ' Scrumboks RKTVC 1, RKTVC 2, totaal Op basis van deze tarieven lijkt er nauwelijks een relatie te bestaan tussen het tarief enerzijds en de aard, omvang en waarde van de velden anderzijds. Zo wordt één standaard tarief gehanteerd voor natuurgrasvelden die in omvang en daardoor in kosten uiteenlopen. De drie kunstgrasvelden van KV Tiel 72 worden aangeslagen voor de kosten van een natuurgrasveld. Het tarief van het kunstgras hockeyveld is veel hoger dan het tarief van een veel groter kunstgras voetbalveld. Het tarief van een kunstgras voetbalveld is lager dan van een natuurgras voetbalveld. De sportvoorzieningen waarvoor de gemeente geen ingebruikgave vergoeding ontvangt, zijn eigendom van de verenigingen zelf. Voorbeelden hiervan zijn de tennisbanen, veld- en baanverlichting. De tarieven zijn ten opzichte van 2011 met 2,25% geïndexeerd Erfpachtcanon en opstalrecht De meeste clubhuizen en kleedruimten zijn eigendom van de verenigingen. Waar deze zich op gemeentegrond bevinden, is hiervoor sprake van erfpacht c.q. recht van opstal. Ook hiervoor ontvangt de gemeente vergoedingen. 2.2 Binnensportaccomodaties en zwembad In de huurovereenkomst tussen de gemeente en Sportfondsen Tiel B.V. is bepaald dat Sportplaza in 2006 voor de accommodaties een huur betaalt van exclusief BTW. Dit bedrag is met ingang van 1 januari 2007 jaarlijks geïndexeerd en met ingang van 1 januari verhoogd met BTW. Voor dit bedrag huurt Sportplaza de volgende accommodaties: Zwembad Groenendaal Plus; Sporthal De Betuwe; Sporthal Westroijen; Gymnastieklokaal Adamshof; Gymnastieklokaal De Dreef; Gymnastieklokaal Meeslaan; Gymnastieklokaal Rauwenhof; Gymnastieklokaal Rozenstraat; Gymnastieklokaal Passewaaij. 35

36 Gymnastieklokaal Rozenstraat is inmiddels gesloopt. Voor 2012 is een bedrag van ,66 inclusief 19% BTW in rekening gebracht, dit is exclusief BTW. Vanzelfsprekend zijn de huuropbrengsten die van Sportplaza worden ontvangen, lager dan de exploitatiebijdrage die aan Sportplaza wordt betaald. Om de accommodaties te exploiteren en beheren, ontvangt Sportplaza naast een samengestelde gemeentelijke bijdrage 48 tevens een vergoeding van alle verenigingen, onderwijsinstellingen, particulieren, etcetera voor de ingebruikgave. De tarieven alsmede de toegestane jaarlijkse verhoging voor de zogenaamde sociaalmaatschappelijke doelgroepen liggen daarbij vast; de commerciële tarieven zijn vrijelijk door Sportplaza te bepalen. De overeenkomsten tussen de gemeente en Sportplaza kunnen worden beëindigd per 31 december 2016, mits deze uiterlijk een jaar van te voren zijn opgezegd. 48 De bijdrage bestaat uit een exploitatiebijdrage, een suppletievergoeding en een vergoeding van de kosten voor het uitvoeren van het eigenaarsonderhoud. 36

37 Bijlage 3 Boekwaarden en afschrijvingstermijnen Navolgend overzicht is gebaseerd op de jaarrekening Accommodatie, voorziening, omschrijving Boekwaarde per Afgeschreven per 1-1 Sportparken Brandpreventie sportverenigingaccommodaties Sportpark De Lok Atletiekvereniging Astylos Voetbalvereniging S.V. T.E.C. Jeu de Boulesvereniging De Teerling Sportpark Ridderweide Uitbreiding sportpark Ridderweide Terrein Tiel-West IIb Tennisvereniging L.T.V. De Ridderweide Voetbalvereniging RKTVC Sportpark Drumpt Tennisvereniging TC Groenendaal Tielse Lawn Tennis Club - TLTC Grond TLTC n.v.t. Voetbalvereniging Tielse Sportvereniging Theole Verharding handbalveld Theole Aanleg kunstgrasveld Theole Sportpark Wadenoijen Sportpark Rauwenhof Bouw opstallen sportpark Rauwenhof Grondkosten sportpark Rauwenhof n.v.t. Beplanting sportpark Rauwenhof Tennisvereniging Ten Medel Tielse Hockey- en Cricketclub De Kromhouters Vervanging hockeykunstgrasveld Honkbal en softbalvereniging De Panters Korfbalvereniging Tiel 72 Aanleg kunstgrasveld Tiel ' Rugbyvereniging RC De Scrumboks IJsbaan Grond IJsbaan n.v.t. Hondensportaccommodatie Renteloze lening hondensportvereniging Binnensportaccommodaties Groot onderhoud sporthallen en -zalen Gymnastieklokalen Gymnastieklokaal De Dreef Bouw gymlokaal Wadenoijen Groot onderhoud De Dreef Gymnastieklokaal Meeslaan Bouw gymlokaal Meeslaan Groot onderhoud Meeslaan

38 Vervolg Accommodatie, voorziening, omschrijving Boekwaarde per Afgeschreven per 1-1 Gymnastieklokaal Rauwenhof Bouw gymlokaal Rauwenhof Gymnastieklokaal De Adamshof Bouw gymlokaal Adamshof Gymnastieklokaal Passewaaij Sporthal Westroijen Bouw Westroijenhal Kantine/bowling Westroijenhal Groot onderhoud Westroijenhal Voorbereidingskrediet verbouwing Westroijen Voorbereidingskrediet verbouwing Westroijen Ver(nieuw)bouw Westroijenhal 2e fase Sporthal De Betuwe Bouw Betuwehal Isolerende voorziening Betuwehal Groot onderhoud Betuwehal Zwembad Groenendaal plus Stichting openlucht zwembad Bouw overdekt zwembad Verbouwing zwembad Groot onderhoud gevels/dak Groot onderhoud binnenruimte Kunstwerk Verbouwing hal zwembad Groenendaal Plus Totaal

39

40 Colofon Gemeente Tiel Achterweg 2 Postbus 6325, 4000 HH Tiel Tel: (0344) Fax: (0344) gemeente@tiel.nl internet: Aan deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend. Druk: Repro gemeente Tiel Juli 2012