Q Manpower. Employment Outlook Survey Nederland. Een Manpower Onderzoek

Transcriptie

1 Manpower Q4 211 Employment Outlook Survey Nederland Een Manpower Onderzoek

2 Manpower Employment Outlook Survey Nederland Kop Inhoudsopgave Q4/11 Nederland Employment Outlook 1 Vergelijking per regio Vergelijking per sector Internationale Employment Outlook 8 Ondervraagden per regio Internationale vergelijking EMEA Internationale vergelijking Azië Pacific Internationale vergelijking Noord-, Midden- en Zuid-Amerika Over het onderzoek 18 Over Manpower 2 2

3 Nederland Employment Outlook De resultaten van de Manpower Employment Outlook Survey voor het vierde kwartaal 211 zijn verkregen uit vraaggesprekken met een representatieve steekproef van 75 in Nederland gevestigde werkgevers. Alle deelnemers kregen de vraag voorgelegd welke veranderingen zij ten aanzien van de werkgelegenheid op hun eigen vestiging voorzagen voor het vierde kwartaal (oktober t/m december) van 211 ten opzichte van het daaraan voorafgaande kwartaal. De werkgevers in Nederland verwachten voor het vierde kwartaal van 211 een lichte stijging van het aantal nieuwe medewerkers dat wordt aangenomen. 6% van de werkgevers voorspelt een groei van het personeelsbestand, 4% verwacht eerder een afname, terwijl 89% geen verandering ziet. Het netto werkgelegenheidscijfer komt daarmee uit op +2% (vóór seizoenscorrectie). In dit verslag wordt gebruikgemaakt van de term netto werkgelegenheidscijfer ( Net Employment Outlook ). Dit betreft het percentage werkgevers dat verwacht dat het totaal aantal werknemers op hun vestiging het volgende kwartaal zal toenemen, minus het percentage werkgevers dat juist een afname van het aantal werknemers verwacht. De uitkomst van deze berekening is het netto werkgelegenheidscijfer. Afgezet tegen het voorgaande kwartaal daalt het cijfer met 2 procentpunten. Afgezet tegen het vierde kwartaal van 21 blijft het werkgelegenheidscijfer ongewijzigd. komt het werkgelegenheidscijfer uit op +1%. Op kwartaalbasis daalt het cijfer met 2 procentpunten, terwijl het op jaarbasis ongewijzigd blijft. Tenzij anders aangegeven is op alle gegevens die vanaf nu in het commentaar zijn opgenomen, seizoenscorrectie toegepast. Nationaal Toename Afname Ongewijzigd Onbekend Netto Na werkgelegenheidscijfer seizoenscorrectie % % % % % % 4e kwartaal e kwartaal e kwartaal e kwartaal e kwartaal

4 Manpower Employment Outlook Survey Nederland Vergelijking per regio In drie van de vier regio s verwachten werkgevers in het vierde kwartaal van 211 meer nieuwe mensen aan te zullen nemen. De meest optimistische plannen worden gerapporteerd in Oost-Nederland, waar een werkgelegenheidscijfer werd genoteerd van +6%. Werkgevers in Zuid-Nederland voorspelden een meer bescheiden groei, met een cijfer van +3%. In West- Nederland bedraagt het cijfer +1%. Ondertussen gaan de werkgevers in Noord-Nederland uit van een onzeker werkgelegenheidscijfer van -1%. Op kwartaalbasis wordt een stijging van het werk gelegenheidscijfer met 2 procentpunten gerapporteerd door de werkgevers in zowel Oost- als West-Nederland. In Zuid- Nederland daalt het cijfer echter met 3 procentpunten, terwijl het cijfer in Noord-Nederland met 2 procentpunten daalt. Op jaarbasis melden de werkgevers in zowel Oostals Zuid-Nederland een verbetering van het cijfer met 2 procentpunten, terwijl de vooruitzichten voor het aannemen van personeel in Noord- en West-Nederland relatief stabiel blijven. Op basis van de ongecorrigeerde onderzoeksresultaten verwachten werkgevers in Oost-, Zuid- en West- Nederland het komende kwartaal allemaal een groei van het personeelsbestand. Ten opzichte van vorig kwartaal zijn de vooruitzichten voor het aannemen van personeel enigszins verbeterd in West- en Oost-Nederland, en juist iets verslechterd in Noord- en Zuid-Nederland. Ten opzichte van vorig jaar zijn in Oost- en Zuid-Nederland de vooruitzichten iets beter. Noord-Nederland -1-1 Oost-Nederland West-Nederland Zuid-Nederland scijfer Geen kolom betekent netto werkgelegenheid van. 2

5 Noord-Nederland -1% Werkgevers in Noord-Nederland voorspellen voor het komende kwartaal een zwakke arbeidsmarkt, met een netto werkgelegenheidscijfer van -1%. De vooruitzichten dalen met 2 procentpunten ten opzichte van het vorige kwartaal, terwijl ze redelijk stabiel blijven op jaarbasis. Werkgevers rapporteren op basis van de ongecorrigeerde onderzoeksresultaten gematigde plannen voor het aannemen van personeel in het vierde kwartaal van 211. Het werkgelegenheidscijfer is zwakker in vergelijking met het derde kwartaal van 211, maar relatief stabiel ten opzichte van het vierde kwartaal van 21. Oost-Nederland +6% Met een netto werkgelegenheidscijfer van +6% geven de werkgevers voor het komende kwartaal een positief signaal af voor werkzoekenden in de regio. Het cijfer stijgt zowel op kwartaalbasis als op jaarbasis met 2 procentpunten. Werkgevers rapporteren op basis van de ongecorrigeerde onderzoeksresultaten voorzichtig optimistische plannen voor het aannemen van personeel het komende kwartaal. Het werkgelegenheidscijfer ligt enigszins hoger zowel op kwartaalbasis als op jaarbasis West-Nederland +1% Voor het vierde kwartaal van 211 wordt volgens de werkgevers een langzame groei van het personeelsbestand waarschijnlijk geacht, met een netto werkgelegen heidscijfer van +1%. Al blijven de plannen voor het aannemen van personeel relatief stabiel op jaarbasis, het cijfer verbetert zich met 2 procentpunten op kwartaalbasis. Werkgevers rapporteren op basis van de ongecorrigeerde onderzoeksresultaten een bescheiden groei in het aannemen van personeel voor het vierde kwartaal. Het werkgelegenheidscijfer ligt iets hoger in vergelijking met het vorige kwartaal. Op jaarbasis blijft het werkgelegenheidscijfer relatief stabiel. Zuid-Nederland +3% Werkgevers gaan voor het vierde kwartaal van 211 uit van enige mogelijkheden voor een stijging van het personeelsbestand, met een netto werkgelegenheidscijfer van +3%. Afgezet tegen het derde kwartaal van 211 daalt het cijfer echter met 3 procentpunten. Op jaarbasis laat het cijfer daarentegen een verbetering met 2 procentpunten zien. Op basis van de ongecorrigeerde onderzoeksresultaten rapporteren werkgevers een bescheiden groei voor het komende kwartaal, ondanks het feit dat het werkgelegenheidscijfer iets lager ligt in vergelijking met het vorige kwartaal. Op jaarbasis is het cijfer echter enigszins gestegen

6 Manpower Employment Outlook Survey Nederland Vergelijking per sector In vijf van de negen sectoren verwachten werkgevers in het vierde kwartaal van 211 meer nieuwe medewerkers aan te zullen nemen. Onder werkgevers van de sector Zakelijke dienstverlening en de sector Mijnbouw & delfstofwinning wordt uitgegaan van een behoudend optimistisch werkgelegenheidscijfer van +6%. In de sector Groothandel, detailhandel & horeca wordt een cijfer gerapporteerd van +4%. In drie sectoren wordt echter uitgegaan van negatieve verwachtingen, waaronder de sector Productiebedrijven, waar het cijfer blijft steken op -2%. Afgezet tegen het vorige kwartaal verslechteren de vooruitzichten voor de werkgelegenheid in zeven van de negen sectoren. De meest opmerkelijke daling bedraagt 9 procentpunten en wordt gerapporteerd door de werkgevers van de sector Nutsbedrijven. Verder daalt het cijfer voor de sector Productiebedrijven met 5 procentpunten, terwijl het cijfer voor de sector Overheid & maatschappelijke dienstverlening met 4 procentpunten daalt. Niettemin rapporteren werkgevers van twee sectoren Mijnbouw & delfstofwinning en Groothandel, detailhandel & horeca een verbetering van het cijfer met 3 procentpunten. Afgezet tegen het jaar ervoor liggen de vooruitzichten voor het aannemen van nieuwe medewerkers in zes van de negen sectoren enigszins lager. In de sector Transport, opslag & communicatie rapporteren werkgevers een daling van het netto werkgelegenheidscijfer met 9 procentpunten. In de sector Landbouw, bosbouw & visserij en de sector Nutsbedrijven worden dalingen gerapporteerd met respectievelijk 7 en 6 procentpunten. In drie sectoren rapporteren de werkgevers echter wat meer optimistische plannen, waaronder de sector Groothandel, detailhandel & horeca, waar het werkgelegenheidscijfer steeg met 8 procentpunten. Op basis van de ongecorrigeerde onderzoeksresultaten verwachten werkgevers in vijf van de negen sectoren gedurende het vierde kwartaal van 211 een groei van het personeelsbestand. De meest hoopgevende vooruitzichten zijn opgetekend in de sector Groothandel, detailhandel & horeca, de sector Zakelijke dienstverlening en de sector Mijnbouw & delfstofwinning. Ten opzichte van het voorgaande kwartaal verzwakken de vooruitzichten in vijf sectoren; afgezet tegen het vierde kwartaal van 21 neemt het cijfer in zes sectoren af. Bouw -2 Groothandel, detailhandel en horeca Landbouw, bosbouw en visserij Mijnbouw en delfstofwinning Nutsbedrijven Overheid en maatschap. dienstverl. Productiebedrijven Transport, opslag en communicatie Zakelijke dienstverlening scijfer Geen kolom betekent netto werkgelegenheid van. 4

7 Bouw % Werkgevers gaan uit van een vlakke arbeidsmarkt voor het vierde kwartaal van 211 en rapporteren een netto werkgelegenheidscijfer van %. Het werkgelegenheidscijfer daalt zowel op kwartaalbasis als op jaarbasis, met respectievelijk 3 en 5 procentpunten. Uitgaande van de ongecorrigeerde onderzoeksresultaten, voorspellen werkgevers voor het komende kwartaal een wisselvallig werkgelegenheidsklimaat. Het werkgelegenheidscijfer is enigszins gedaald ten opzichte van het vorige kwartaal, en laat op jaarbasis een redelijke daling zien. Groothandel, detailhandel en horeca +4% Werkgevers in de sector verwachten voor het vierde kwartaal van 211 een bescheiden stijging van het personeelsbestand, met een netto werkgelegenheidscijfer van +4%. Het werkgelegenheidscijfer stijgt zowel op kwartaalbasis als op jaarbasis, met respectievelijk 3 en 8 procentpunten. Op basis van de ongecorrigeerde onderzoeksresultaten, geven de werkgevers voor het komende kwartaal enige bemoedigende signalen af voor werkzoekenden. Het werk gelegen heidscijfer stijgt zowel op kwartaalbasis als op jaarbasis Landbouw, bosbouw en visserij -1% Werkgevers in deze sector rapporteren voor het komende kwartaal onzekere vooruitzichten voor het aannemen van nieuwe medewerkers, met een netto werkgelegenheidscijfer van -1%. Afgezet tegen het vorige kwartaal vertoont het cijfer een daling met 2 procentpunten, en afgezet tegen het vorige jaar neemt het cijfer met 7 procentpunten af. Uitgaande van de ongecorrigeerde onderzoeksresultaten rapporteren de werkgevers voor het vierde kwartaal van 211 gemengde plannen voor het aannemen van personeel. Het werkgelegenheidscijfer blijft op kwartaalbasis ongewijzigd, maar daalt ten opzichte van het vierde kwartaal van 21 met 7 procentpunten. Mijnbouw en delfstofwinning +6% Met een netto werkgelegenheidscijfer van +6% voorspellen werkgevers voor het vierde kwartaal van 211 een bescheiden groei van de personeelsbestanden. Het cijfer verbetert zich zowel op kwartaalbasis als op jaarbasis met 3 procentpunten. Uitgaande van de ongecorrigeerde onderzoeksresultaten rapporteren de werkgevers voor het komende kwartaal voorzichtig optimistische plannen voor het aannemen van nieuwe mensen. Het werkgelegenheidscijfer stijgt zowel op kwartaalbasis als op jaarbasis licht

8 Manpower Employment Outlook Survey Nederland Nutsbedrijven +1% Werkgevers in deze sector rapporteren de meest voorzichtige plannen voor het aannemen van personeel sinds het tweede kwartaal van 29, met een netto werkgelegenheidscijfer van +1% voor het komende kwartaal. Het cijfer is een verslechtering met 9 procentpunten op kwartaalbasis en met 6 procentpunten op jaarbasis. Uitgaande van de ongecorrigeerde onderzoeksresultaten, voorspellen werkgevers voor het vierde kwartaal van 211 een langzame groei van het personeelsbestand. De vooruitzichten nemen echter zowel op kwartaal- als op jaarbasis af. Overheid en maatschappelijke dienstverlening -1% Werkgevers in deze sector rapporteren voor het vierde kwartaal van 211 onzekere plannen voor het aannemen van nieuwe mensen, met een netto werkgelegenheidscijfer van -1%. De vooruitzichten voor het aannemen van personeel dalen met 4 procentpunten op kwartaalbasis, maar blijven relatief stabiel op jaarbasis. Werkgevers voorspellen op basis van de ongecorrigeerde onderzoeksresultaten enige groei in het aannemen van personeel voor het vierde kwartaal van 211. Op kwartaalbasis blijft het werkgelegenheidscijfer echter relatief stabiel en ligt het op jaarbasis iets lager Productiebedrijven -2% Voor het vierde kwartaal van 211 voorspellen werkgevers in de sector Productiebedrijven een netto werkgelegen heidscijfer van -2%. Op kwartaalbasis dalen de vooruitzichten met 5 procentpunten, terwijl het cijfer op jaarbasis met 2 procentpunten daalt. Uitgaande van de ongecorrigeerde onderzoeksresultaten, rapporteren de werkgevers voor het komende kwartaal gematigde vooruitzichten voor het aannemen van personeel. Op kwartaalbasis is het werkgelegenheidscijfer verslechterd, al is het op jaarbasis relatief stabiel gebleven. Transport, opslag en communicatie +1% Werkgevers rapporteren voor het vierde kwartaal van 211 voorzichtige plannen voor het aannemen van nieuwe mensen, met een netto werkgelegenheidscijfer van +1%. De vooruitzichten voor het aannemen van personeel nemen zowel op kwartaalbasis als op jaarbasis af, met een daling van het werkgelegenheidscijfer met respectievelijk 2 en 9 procentpunten. Uitgaande van de ongecorrigeerde onderzoeksresultaten, voorspellen werkgevers voor het vierde kwartaal van 211 een wisselvallig werkgelegenheidsklimaat. Het werk gelegenheidscijfer is enigszins gedaald ten opzichte van het vorige kwartaal, en laat op jaarbasis een behoorlijke daling zien

9 Zakelijke dienstverlening +6% Met een netto werkgelegenheidscijfer van +6% geven de werkgevers voor het vierde kwartaal van 211 bemoedigende signalen af voor werkzoekenden. Vergeleken met het voorgaande kwartaal daalt het cijfer met 2 procentpunten, maar vergeleken met het vierde kwartaal van 21 ligt het cijfer toch 2 procentpunten hoger. Op basis van de ongecorrigeerde onderzoeksresultaten rapporteren werkgevers enige groei voor het komende kwartaal, ondanks het feit dat het werkgelegenheidscijfer lager ligt in vergelijking met het vorige kwartaal. Op jaarbasis stijgt het cijfer enigszins Geen kolom betekent netto werkgelegenheid van. 7

10 Manpower Employment Outlook Survey Nederland Internationale Employment Outlook ManpowerGroup verricht ieder kwartaal onderzoek om de trends in de werkgelegenheid* in 41 van de grootste arbeidsmarkten ter wereld in kaart te brengen. Meer dan 65. werkgevers in 41 landen en regio s zijn geïnterviewd om de verwachte ontwikkelingen op het vlak van werkgelegenheid tussen oktober en december 211 in kaart te brengen. In 36 van de 41 landen en regio s die door Manpower- Group zijn onderzocht, verwachten werk gevers de laatste drie maanden van het jaar in verschillende mate hun personeelsbestand uit te breiden, ondanks de aanhoudende onzekerheid over de kracht van de mondiale economie. Dit kwartaal zijn voor het eerst ook werkgevers uit Israël en Slowakije bij het onderzoek betrokken. Werkgevers in Brazilië, Taiwan, India en Singapore hebben voor het vierde kwartaal de beste plannen voor het aannemen van nieuwe medewerkers. Ondertussen laten werkgevers in Griekenland, Italië, Slovenië en Spanje het slechtste, en ook enige negatieve, netto werkgelegenheidscijfer optekenen, een gevolg van maanden van afnemende bedrijfsactiviteit. Vergeleken met het vorige kwartaal zal de werkgelegenheid in 32 van de 39 landen en gebiedsdelen naar verwachting gelijk blijven of zich verbeteren. Al zeggen de meeste werkgevers dat zij de komende maanden nieuwe medewerkers zullen aannemen, toch is er sprake van een verwachte verslechtering ten opzichte van het derde kwartaal, die voor een deel te wijten is aan verbeterd talentmanagement en aan betere methoden voor de inzet van just-in-time werkkrachten. Bij de eerste tekenen van onzekerheid kan men de knop omzetten en het personeelsbestand aanpassen aan de gewenste omvang. In 22 van de 36 landen en regio s waar een vergelijking op jaarbasis mogelijk is, zullen de mogelijkheden voor werkzoekenden naar verwachting verbeteren of stabiel blijven. Gemeten naar regio, rapporteren de werkgevers in geheel Azië-Pacific een positief werkgelegenheidscijfer. Uit gegevens blijkt dat werkzoekenden in Taiwan waarschijnlijk zullen profiteren van de beste werk gelegenheidsvooruitzichten van de acht landen en gebiedsdelen in Azië-Pacific. Het werkloosheidscijfer in Taiwan bedraagt minder dan 5%. In drie van de acht ondervraagde landen en regio s in Azië-Pacific ligt de vraag van werkgevers naar talent lager dan drie maanden geleden, met name in India, waar de werkgelegenheid naar verwachting aanzienlijk zal afnemen, deels dankzij de stagnerende vraag naar producten en uitbestede diensten op de Amerikaanse markt. In Noord- en Zuid-Amerika rapporteren de werkgevers van alle tien de landen positieve werkgelegenheidsplannen voor het vierde kwartaal. In zeven van de tien blijven de arbeidsmarkten naar verwachting relatief stabiel of nemen deze slechts licht af ten opzichte van het voorgaande kwartaal. De vooruitzichten voor werkzoekenden blijven zich in zes van de tien landen naar verwachting op jaarbasis marginaal verbeteren. De bescheiden groei van de werkgelegenheid in de VS blijft naar verwachting ongewijzigd zowel ten opzichte van vorig kwartaal als ten opzichte van het vierde kwartaal van 21. In de EMEA-regio blijven de werkgelegenheidsontwikkelingen gemengd, al laten de werkgevers van 18 van de 23 onderzochte landen positieve plannen optekenen. In 18 van de 21 landen nemen de vooruitzichten af of blijven stabiel ten opzichte van drie maanden terug. Daarbij zij opgemerkt dat in 12 van de 18 landen waar een vergelijking op jaarbasis mogelijk is, de vooruitzichten toenemen of stabiel blijven. De regionale plannen om mensen aan te nemen zijn het meest positief in Turkije, Bulgarije, Israël en Noorwegen, en het meest negatief in Griekenland en Italië. * Waar beschikbaar, wordt in dit commentaar uitgegaan van gegevens die zijn gecorrigeerd voor seizoensinvloeden. 8

11 scijfer EMEA* 4e kwartaal 21 3e kwartaal 211 4e kwartaal 211 Verschil 3e kwartaal 211 en 4e kwartaal 211 Verschil 4e kwartaal 21 en 4e kwartaal 211 % % % België 6 (6) 8 (8) 4 (4) -4 (-4) -2 (-2) Bulgarije ( ) 14 ( ) 13 ( ) -1 ( ) ( ) Duitsland 7 (7) 14 (11) 12 (12) -2 (1) 5 (5) Frankrijk 1 () 6 (5) 4 (3) -2 (-2) 3 (3) Griekenland -1 ( ) -5 ( ) -13 ( ) -8 ( ) -3 ( ) Hongarije ( ) 1 ( ) 1 ( ) ( ) 1 ( ) Ierland -3 (-3) -1 (-3) () 1 (3) 3 (3) Israël ( ) ( ) 16 ( ) ( ) ( ) Italië -8 (-7) -4 (-6) -11 (-1) -7 (-4) -3 (-3) Nederland 2 (1) 4 (3) 2 (1) -2 (-2) () Noorwegen 9 (9) 12 (8) 14 (13) 2 (5) 5 (4) Oostenrijk 5 (5) 1 (8) 6 (6) -4 (-2) 1 (1) Polen 11 ( ) 14 ( ) 7 ( ) -7 ( ) -4 ( ) Roemenië ( ) 2 ( ) 11 ( ) -9 ( ) 11 ( ) Slovenië ( ) 7 ( ) -2 ( ) -9 ( ) ( ) Slowakije ( ) ( ) 2 ( ) ( ) ( ) Spanje -4 (-3) -7 (-9) -2 (-1) 5 (8) 2 (2) Tsjechië -2 ( ) 3 ( ) 1 ( ) -2 ( ) 3 ( ) Turkije ( ) 35 ( ) 2 ( ) -15 ( ) ( ) Ver. Koninkrijk 2 (1) 4 (3) 2 (2) -2 (-1) (1) Zuid-Afrika 6 (7) -1 (3) 2 (3) 3 () -4 (-4) Zweden 5 (4) 12 (9) 11 (1) -1 (1) 6 (6) Zwitserland 9 (13) 4 (7) 2 (7) -2 () -7 (-6) scijfer Verschil Verschil Azië Pacific 4e kwartaal 21 3e kwartaal 211 4e kwartaal 211 3e kwartaal 211 en 4e kwartaal 211 4e kwartaal 21 en 4e kwartaal 211 % % % Australië China 2 (2) 51 (46) 17 (19) 19 (23) 16 (16) 25 (2) -1 6 (-3) (-3) -4 (-4) -26 (-26) Hong Kong 17 (17) 21 (2) 21 (21) (1) 4 (4) India 42 (38) 47 (45) 34 (3) -13 (-15) -8 (-8) Japan 4 (6) 5 (9) 8 (1) 3 (1) 4 (4) Nieuw-Zeeland Singapore 15 (15) 22 (22) 17 (19) 29 (3) 23 (23) 31 (3) 6 2 (4) () 8 9 (8) (8) Taiwan 4 (4) 39 (37) 37 (37) -2 () -3 (-3) Noord-, scijfer Midden- en Zuid-Amerika 4e kwartaal 21 3e kwartaal 211 4e kwartaal 211 Argentinië Brazilië Canada Colombia Costa Rica Guatemala Mexico Panama Peru Ver. Staten Verschil 3e kwartaal 211 en 4e kwartaal 211 Verschil 4e kwartaal 21 en 4e kwartaal 211 % % % 17 (18) 18 (21) 17 (18) -1 (-3) () 37 ( ) 37 ( ) 38 ( ) 1 ( ) 1 ( ) 14 (15) 22 (16) 12 (13) -1 (-3) -2 (-2) 17 ( ) 18 ( ) 22 ( ) 4 ( ) 5 ( ) 23 (2) 18 (21) 19 (16) 1 (-5) -4 (-4) 9 ( ) 11 ( ) 13 ( ) 2 ( ) 4 ( ) 16 (17) 16 (16) 13 (13) -3 (-3) -3 (-4) 19 ( ) 19 ( ) 26 ( ) 7 ( ) 7 ( ) 23 (22) 15 (16) 18 (17) 3 (1) -5 (-5) 4 (6) 12 (8) 5 (7) -7 (-1) 1 (1) *EMEA Europa, Midden-Oosten en Afrika. Het cijfer tussen haakjes is de Net Employment Outlook na toepassing van seizoenscorrectie (indien beschikbaar; voor de berekening hiervan zijn de gegevens van minimaal 17 kwartalen vereist). 9

12 Manpower Employment Outlook Survey Nederland Ondervraagden per regio Voor de Manpower Employment Outlook Survey voor het vierde kwartaal 211 zijn wereldwijd ruim 65. HR-directeuren en senior HR-managers van publieke en private organisaties ondervraagd. 45% van de ondervraagden is afkomstig uit 1 landen in Noord- en Zuid-Amerika; 25% uit 8 landen en gebiedsdelen in Azië- Pacific; en 3% uit 23 landen in EMEA. N.-M.-Z.- Amerika 45% Azië Pacific 25% EMEA 3% Verschil op kwartaalbasis STERKER Spanje 8 ptn. Panama 7 ptn.* Noorwegen 5 ptn. Colombia 4 ptn.* Nieuw-Zeeland 4 ptn. Ierland 3 ptn. Guatemala 2 ptn.* Brazilië 1 pt.* Duitsland 1 pt. Hong Kong 1 pt. Japan 1 pt. Peru 1 pt. Zweden 1 pt. Hongarije ptn.* Singapore ptn. Zuid-Afrika ptn. Zwitserland ptn. Taiwan ptn. Bulgarije -1 pt.* Verenigd Koninkrijk -1 pt. Verenigde Staten -1 pt. Oostenrijk -2 ptn. Tsjechië -2 ptn.* Frankrijk -2 ptn. Nederland -2 ptn. Argentinië Australië Canada China Mexico België -4 ptn. Italië -4 ptn. Costa Rica -5 ptn. Polen -7 ptn.* Griekenland -8 ptn.* Roemenië -9 ptn.* Slovenië -9 ptn.* India -15 ptn. Turkije -15 ptn.* ZWAKKER Verschil op jaarbasis STERKER Roemenië 11 ptn.* Nieuw-Zeeland 8 ptn. Singapore 8 ptn. Panama 7 ptn.* Zweden 6 ptn. Colombia 5 ptn.* Duitsland 5 ptn. Guatemala 4 ptn.* Hong Kong 4 ptn. Japan 4 ptn. Noorwegen 4 ptn. Tsjechië 3 ptn.* Frankrijk 3 ptn. Ierland 3 ptn. Spanje 2 ptn. Oostenrijk 1 pt. Brazilië 1 pt.* Hongarije 1 pt.* Verenigd Koninkrijk 1 pt. Verenigde Staten 1 pt. Argentinië ptn. Nederland ptn. België -2 ptn. Canada -2 ptn. Griekenland * Italië Taiwan Australië -4 ptn. Costa Rica -4 ptn. Mexico -4 ptn. Polen -4 ptn.* Zuid-Afrika -4 ptn. Peru -5 ptn. Zwitserland -6 ptn. India -8 ptn. China -26 ptn. ZWAKKER 39 landen en regio s 36 landen en regio s * Data vóór seizoenscorrectie. ** Cijfers op jaarbasis niet beschikbaar voor Bulgarije, Slovenië en Turkije, die voor het eerst deelnamen in het eerste kwartaal van 211. Internationale vergelijkingen EMEA In 23 EMEA-landen zijn bijna 2. interviews met werkgevers afgenomen om voor het vierde kwartaal van 211 de verwachte activiteit op het vlak van werkgelegenheid in kaart te brengen. Het onderzoek geeft aan dat de trends op de arbeidsmarkt hetzelfde wisselvallige patroon blijven volgen dat reeds gedurende geheel 211 door werkgevers werd gerapporteerd. Toch zijn er positieve verwachtingen voor het aannemen van nieuwe medewerkers in 18 van de 23 ondervraagde landen: in 13 landen nam het werkgelegenheidscijfer ten opzichte van het derde kwartaal af, maar in 11 landen steeg het niettemin ten opzichte van het vierde kwartaal van vorig jaar. De regionale werkgelegenheid was het meest positief in Turkije, Israël, Bulgarije en Noorwegen, en het meest negatief in Griekenland en Italië, waar het cijfer tot sombere laagten daalde als gevolg van het aanhoudende pessimisme onder de werkgevers. In de sector Productiebedrijven verzwakte het netto werkgelegenheidscijfer ten opzichte van vorig kwartaal in 18 van de 21 landen; een opmerkelijke uitzondering daarop is Duitsland, waar de werkgevers verwachten dat het werkgelegenheidscijfer het beste zal zijn in drie jaar. Deze voortdurende vraag naar talent is deels terug te voeren op het voortdurende gebrek aan vaardigheden, zoals in de technische sectoren. De neerwaartse herziening van de groei van het Duitse bruto binnenlands product zal er echter zeker toe leiden dat werkgevers hun plannen om mensen aan te nemen, toch nader zullen overwegen. Elders gaven werkgevers in Zweden en Noorwegen aan dat zij het jaar positief wilden beëindigen. In deze landen werd het beste werkgelegenheidscijfer sinds 28 opgetekend. De Noorse vooruitzichten op een baan in de 1

13 sector Zakelijke dienstverlening zijn het beste in vier jaar, terwijl in Zweden met name de werkgelegenheidsplannen voor de sector Bouw eruit springen, geholpen door de investeringen in infrastructuur in de noordelijke regio. Ondertussen is ook in Turkije het optimisme onder de werkgevers nog altijd groot, ondanks het feit dat het cijfer in negen van de elf sectoren op kwartaalbasis afnam. En al blijven de Ierse werkgevers voor de rest van het jaar uitgaan van een enigszins stagnerende arbeidsmarkt, het werkgelegenheidscijfer voor het vierde kwartaal van 211 maakt een eind aan twaalf achtereenvolgende maanden van negatieve verwachtingen. Bulgarije Frankrijk Bulgarije neemt deel sinds Q België Duitsland Griekenland Geen kolom betekent netto werkgelegenheid van Geen kolom betekent netto werkgelegenheid van. Griekenland neemt deel sinds Q2 28. Geen kolom betekent netto werkgelegenheid van. Hongarije Ierland Hungary Hongarije neemt deel sinds Q3 Q3 29. Geen kolom betekent netto werkgelegenheid van Geen kolom betekent netto werkgelegenheid van. 11

14 Manpower Employment Outlook Survey Nederland Israël Israël neemt deel sinds Q Nederland Italië Noorwegen Geen kolom betekent netto werkgelegenheid van Oostenrijk Geen kolom betekent netto werkgelegenheid van. Roemenië Roemenië Romania neemt deel sinds Q2 28. Geen kolom betekent netto werkgelegenheid van Polen Poland Polen neemt deel deel sinds sinds Q2 Q Slovenië Slovenië neemt deel sinds Q

15 Slowakije Slowakije neemt deel sinds Q Tsjechië Verenigd Koninkrijk Zweden Tsjechië Tjechië neemt deel sinds Q Zuid-Afrika Geen kolom neemt betekent deel netto sinds werkgelegenheid Q4 26. van Spanje Turkije Turkije neemt deel sinds Q Zuid-Afrika Zuid-Afrika neemt deel sinds Q Geen kolom betekent netto werkgelegenheid van Zwitserland Geen kolom betekent netto werkgelegenheid van. Zwitserland neemt deel sinds Q3 25. Geen kolom betekent netto werkgelegenheid van

16 Manpower Employment Outlook Survey Nederland Internationale vergelijkingen Azië Pacific In Australië, China, Hongkong, India, Japan, Nieuw- Zeeland, Singapore en Taiwan zijn met ruim 16. werkgevers interviews gehouden om voor het vierde kwartaal van 211 de verwachte activiteit op het gebied van werkgelegenheid te meten. De verwachtingen van werkgevers ten aanzien van het aannemen van nieuw personeel blijven overal in de regio optimistisch. In vijf van de acht landen en gebiedsdelen verbeteren de vooruitzichten voor de werkgelegenheid in vergelijking met vorig kwartaal, of blijven ze op zijn minst stabiel. Afgezet tegen hetzelfde kwartaal een jaar eerder, is het optimisme over het algemeen gemengd: in vier van de acht landen en regio s neemt het werkgelegenheidscijfer toe. De regionale werkgelegenheidsplannen zijn nog altijd het sterkst in Taiwan, India en Singapore. Ondertussen rapporteren de Japanse werkgevers de slechtste vooruitzichten van de gehele regio, alhoewel het werkgelegenheidscijfer zich gestaag lijkt te herstellen. Het optimisme onder de Japanse werkgevers is nu het grootst in drie jaar, aangezien bedrijven in de door de aardbeving verwoeste regio Tohoku weer langzaam hun reguliere productie beginnen te hervatten en de werkgelegenheidsinitiatieven van de overheid voor mensen zonder baan het herstel helpen. en technici. De mogelijkheden voor werkzoekenden in Singapore zijn ook nog steeds gunstig. In dit land geeft één op de drie werkgevers aan het personeelsbestand het komende kwartaal te willen uitbreiden. Ondanks een opmerkelijke afname van het werkgelegenheidscijfer op jaarbasis, blijven de werkgevers in India en China tot aan het eind van het jaar een actief werkgelegenheidsklimaat voorspellen. Omdat de Indiase sector Zakelijke dienstverlening sterk afhankelijk is van de Amerikaanse markt de VS zijn goed voor bijna 6% van de opbrengsten van de in totaal USD 6 miljard genererende Indiase IT-industrie vindt de afgenomen Amerikaanse vraag zijn weerslag in de verwachtingen voor het vierde kwartaal. Tegelijkertijd wijzen de verwachtingen voor China erop dat het aanbod van talenten blijft doorwerken op de mogelijkheden van werkgevers om mensen aan te nemen. Ondanks een stijging van het minimumloon met 2% eerder dit jaar, versmaden de Chinese werknemers in toenemende mate laagbetaalde, ongeschoolde banen, hetgeen de output en de marges van werkgevers zal blijven beïnvloeden. Ondertussen rapporteren de werkgevers in Japans belangrijke productiesector de beste vooruitzichten sinds het tweede kwartaal van 28. De solide vooruitzichten in Taiwan worden nog altijd aangedreven door de krachtige werkgelegenheid in de sectoren Mijnbouw & delfstofwinning, Bouw, Zakelijke dienstverlening en Productiebedrijven. Het tekort aan talent en de lage werkloosheid in Taiwan staan garant voor tal van mogelijkheden voor al diegenen die banen zoeken die zeer in trek zijn, zoals onderzoeksdeskundigen Australië China Geen kolom betekent netto werkgelegenheid van. China neemt deel sinds Q

17 Hong Kong India Geen kolom betekent netto werkgelegenheid van. India neemt deel sinds Q3 25. Japan Nieuw-Zeeland Nieuw-Zeeland neemt deel sinds Q2 24. Geen kolom betekent netto werkgelegenheid van. Singapore Taiwan Geen kolom betekent netto werkgelegenheid van. Taiwan neemt deel sinds Q

18 Manpower Employment Outlook Survey Nederland Internationale vergelijkingen Noord-, Midden- en Zuid- Amerika Om de werkgelegenheidsvooruitzichten voor het vierde kwartaal van 211 te meten, ondervroeg ManpowerGroup bijna 3. werkgevers afkomstig uit tien landen in Noord-, Midden- en Zuid-Amerika. In elk van deze landen rapporteren de werkgevers voor de komende drie maanden positieve plannen voor het aannemen van mensen. In vijf van de tien landen blijft het netto werkgelegenheidscijfer relatief stabiel of verbetert het zich licht, afgezet tegen het derde kwartaal van 211. Op jaarbasis geldt dit voor zes van de tien landen. De grootste groei van de werkgelegenheid wordt verwacht in Brazilië, Panama en Colombia. De sterke vraag in Brazilië wordt met name gestimuleerd door de voortdurende buitenlandse directe investeringen, aangezien internationale bedrijven graag munt willen slaan uit deze opkomende markt. De plannen voor het aannemen van mensen in Brazilië zijn dan ook de meest optimistische van de 41 landen en gebiedsdelen die dit kwartaal zijn ondervraagd. De vooruitzichten krijgen met name een impuls door de plannen om mensen aan te nemen in de sectoren Zakelijke dienstverlening en Bouw, waar ongeveer de helft van alle werkgevers verwacht de komende drie maanden mensen toe te voegen aan de loonlijst. Voor het tweede opeenvolgende kwartaal zijn de werkgevers in de Verenigde Staten het minst optimistisch van de gehele regio. Ondanks het feit dat voor elf van de dertien sectoren positieve vooruitzichten worden opgetekend, zeggen Amerikaanse werkgevers in twaalf van de dertien sectoren dat de werkgelegenheid zal dalen ten opzichte van het vorige kwartaal. Zonder twijfel heeft hun vertrouwen te lijden gehad van de gebeurtenissen van de afgelopen maanden, zoals de problemen rond het Amerikaanse federale schuldenplafond, de eurocrisis en het nieuws over de vertragende groei van het bruto binnenlands product in Duitsland, Europa s grootste economie. Al is het Amerikaanse netto werkgelegenheidscijfer van +7% behoorlijk positief, het cijfer blijft niettemin gematigd en bevindt zich niet op een niveau waarop echt nieuwe banen kunnen worden gecreëerd. In Mexico gaan de vooruitzichten hand in hand met die in de VS, aangezien ook daar werkgevers ervan uitgaan dat het werkgelegenheidsklimaat redelijk positief blijft, ondanks de zwakkere vooruitzichten in vergelijking met zowel het derde kwartaal van 211 als het vierde kwartaal van 21. Al blijven de prognoses van de Mexicaanse werkgevers gezond, een eventuele verzwakking van de Amerikaanse markt zou door kunnen werken op de werkgelegenheidsplannen in Mexico. De Canadese werkgevers verwachten ook voor de komende drie maanden weer een gestage groei van de werkgelegenheid, al nemen de vooruitzichten op zowel kwartaal- als jaarbasis enigszins af. Argentinië Brazilië Argentinië neemt deel sinds Q1 27. Brazilië neemt deel sinds Q

19 Canada Costa Rica Mexico Costa Rica neemt deel sinds Q3 26. Colombia Colombia neemt deel sinds Q4 28. Guatemala Guatemala neemt deel sinds Q2 28. Panama Geen kolom betekent netto werkgelegenheid van. Panama neemt deel sinds Q2 21. Peru Verenigde Staten Peru neemt deel sinds Q Geen kolom betekent netto werkgelegenheid van. 17

20 Manpower Employment Outlook Survey Nederland Over het onderzoek De Manpower Employment Outlook Survey wordt ieder kwartaal uitgevoerd en meet in welke mate werkgevers het eerstvolgende kwartaal een uitbreiding of inkrimping van het personeelsbestand verwachten. In de bijna 5 jaar dat het onderzoek loopt, heeft het zich ontwikkeld tot een betrouwbaar onderzoek naar werkgelegenheidsontwikkelingen wereldwijd. Een aantal succesfactoren ligt ten grondslag aan de Manpower Employment Outlook Survey: Uniek: Het is het enige onderzoek op dit gebied met een dergelijke omvang, reikwijdte en onderzoekshistorie, en een dergelijk onderzoeksgebied. Voorspellend: De Manpower Employment Outlook Survey is het meest uitgebreide voorspellende onderzoek op dit gebied waarbij verwachtingen van werkgevers ten aanzien van het eerstvolgende kwartaal worden onderzocht. Dit is een belangrijk verschil met andere onderzoeken en studies op dit terrein, die alleen historische gegevens analyseren. Onafhankelijk: Het onderzoek is gebaseerd op een representatieve steekproef onder werkgevers uit de deelnemende landen. De deelnemers van het onderzoek zijn niet afkomstig van het klantenbestand van Manpower. Solide: De onderzoeksresultaten worden ontleend aan ruim 65. interviews met werkgevers uit de publieke en private sector in 41 landen en regio s met als doel voor ieder kwartaal de verwachte trends in de werkgelegenheid te meten. Op basis van deze steekproef wordt een analyse verricht die bedoeld is meer gedetailleerde informatie per sector en per regio te bieden. Gericht: Al bijna vijf decennia lang ontleent het onderzoek al zijn gegevens aan één enkele vraag. Onderzoeksvraag Aan alle onderzoeksdeelnemers wereldwijd wordt één en dezelfde vraag gesteld: Zal het aantal werknemers op uw locatie de komende drie maanden dus tot en met december 211 toenemen, afnemen of gelijk blijven in vergelijking met het lopende kwartaal? Onderzoeksmethode De Manpower Employment Outlook Survey is gebaseerd op een valide onderzoeksmethode waarbij de hoogste marktonderzoekcriteria in acht worden genomen. Het onderzoeksteam voor de 41 landen en regio s waar de enquête op dit moment wordt uitgevoerd, bestaat uit het interne onderzoeksteam van Manpower en Infocorp Ltd. Het onderzoek is zo georganiseerd dat het representatief is voor elke nationale economie. De foutmarge voor de nationale, regionale en wereldwijde gegevens is niet groter dan +/- 3,9%. scijfer In dit verslag wordt gebruikgemaakt van de term netto werkgelegenheidscijfer ( Net Employment Outlook ). Dit betreft het percentage werkgevers dat verwacht dat het totaal aantal werknemers op hun vestiging het volgende kwartaal zal toenemen, minus het percentage werkgevers dat juist een afname van het aantal werknemers verwacht. De uitkomst van deze berekening is het netto werkgelegenheidscijfer. Seizoenscorrectie Er wordt seizoenscorrectie toegepast op de gegevens voor Argentinië, Australië, België, Canada, China, Costa Rica, Duitsland, Frankrijk, Hongkong, Ierland, India, Italië, Japan, Mexico, Nederland, Nieuw-Zeeland, Noorwegen, Oostenrijk, Peru, Singapore, Spanje, Taiwan, het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten, Zuid-Afrika, Zweden en Zwitserland om een aanvullend inzicht te bieden in de enquêteresultaten. Hierdoor ontstaat een eenduidige interpretatie van de resultaten over de gehele tijdslijn, zonder de seizoensfluctuaties die zich normaal gesproken elk jaar rond dezelfde tijd voordoen. Zodra er meer historische gegevens zijn verzameld, zal Manpower de gegevens in de overige landen ook aanpassen aan de seizoensinvloeden. N.B.: in het tweede kwartaal van 28 heeft Manpower het TRAMO-SEATS-model toegepast op de berekening van gegevens die gecorrigeerd zijn voor seizoensinvloeden. 18

21 Onderzoekshistorie 1962 De eerste generatie van de Manpower Employment Outlook Survey (MEOS) wordt gestart in Canada en de Verenigde Staten In het Verenigd Koninkrijk wordt een equivalent geïntroduceerd van het onderzoek uit de Verenigde Staten. Daar noemt men het onderzoek Quarterly Survey of Employment Prospects (QSEP). Dit onderzoek is op dezelfde leest geschoeid als MEOS en voorspelt de trends in de werkgelegenheid. Het is het eerste voorspellende onderzoek op dit terrein in Europa De tweede generatie van MEOS wordt gelanceerd in de Verenigde Staten en Canada. De onderzoeksmethode wordt geactualiseerd volgens de nieuwste inzichten in marktonderzoek. 22 QSEP in het Verenigd Koninkrijk wordt aangepast aan een nieuwe onderzoeksopzet. De vestigingen van Manpower in Mexico en Ierland introduceren het onderzoek in hun land. 23 De derde generatie van MEOS wordt gelanceerd. Het onderzoeksprogramma wordt wereldwijd uitgezet in totaal 18 landen: Australië, België, Canada, Duitsland, Frankrijk, Hongkong, Ierland, Italië, Japan, Mexico, Nederland, Noorwegen, Oostenrijk, Singapore, Spanje, het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten en Zweden. 24 Manpower Nieuw-Zeeland introduceert de Manpower Employment Outlook Survey. 25 Manpower China, India, Zwitserland en Taiwan introduceren de Manpower Employment Outlook Survey. 27 Manpower Argentinië introduceert de Manpower Employment Outlook Survey. De enquête in Nieuw- Zeeland voegt in het eerste kwartaal gegevens toe die zijn gecorrigeerd voor seizoensinvloeden. 28 Manpower Colombia, Tsjechië, Griekenland, Guatemala, Polen en Roemenië nemen voor het eerst deel aan de Manpower Employment Outlook Survey. In het tweede kwartaal voegen China en Taiwan gegevens toe die zijn gecorrigeerd voor seizoensinvloeden. In het derde kwartaal voegen India en Zwitserland gegevens toe die zijn gecorrigeerd voor seizoensinvloeden. 29 Manpower Hongarije en Brazilië introduceren de Manpower Employment Outlook Survey. 21 Manpower Panama introduceert de Manpower Employment Outlook Survey, waarmee het aantal onderzochte landen en regio s wereldwijd is gestegen tot 36. In het tweede kwartaal voegt Peru gegevens toe die zijn gecorrigeerd voor seizoensinvloeden. In het vierde kwartaal voegt Costa Rica gegevens toe die zijn gecorrigeerd voor seizoensinvloeden. 211 Manpower Bulgarije, Slovenië en Turkije introduceren in het eerste kwartaal de Manpower Employment Outlook Survey. Daarnaast voegen Argentinië en Zuid-Afrika in het eerste kwartaal gegevens toe die zijn gecorrigeerd voor seizoensinvloeden. In het vierde kwartaal is de Manpower Employment Outlook Survey ook gestart in Israël en Slowakije. 26 Manpower Costa Rica en Peru nemen voor het eerst deel aan de Manpower Employment Outlook Survey. Enquêtes in Australië, België, Duitsland, Frankrijk, Hongkong, Ierland, Italië, Japan, Mexico, Nederland, Noorwegen, Oostenrijk, Singapore, Spanje en Zweden voegen in het derde kwartaal gegevens toe die zijn gecorrigeerd voor seizoensinvloeden. Manpower Zuid- Afrika introduceert de Manpower Employment Outlook Survey. 19

22 Manpower Employment Outlook Survey Nederland Over ManpowerGroup ManpowerGroup (NYSE: MAN) is een mondiaal vooraanstaande aanbieder van innovatieve arbeidsmarkt oplossingen. ManpowerGroup ontwikkelt en levert zeer effectieve oplossingen waarmee haar klanten hun bedrijfsdoelstellingen kunnen verwezenlijken en tegelijkertijd hun concurrentiepositie kunnen versterken. ManpowerGroup heeft meer dan zestig jaar ervaring en genereert een omzet van USD 22 miljard. Hierdoor kan zij een unieke time to value creëren en wordt de klant een uitgebreid pakket innovatieve oplossingen geboden waarmee deze zich kan prepareren op de Human Age. Deze oplossingen beslaan het gehele bereik aan talentgerichte behoeften, van werving en beoordeling, opleiding en ontwikkeling, en loopbaanbeheer tot outsourcing en personeelsadvies. ManpowerGroup beschikt over s werelds grootste netwerk, dat toonaangevend is binnen de industrie en 3.9 vestigingen in ruim 8 landen en regio s omvat. Hiermee wordt een dynamische mix van ongekende mondiale marktaanwezigheid met waardevolle inzichten en plaatselijke deskundigheid gegenereerd. Zo kan worden voldaan aan de behoeften van 4. klanten per jaar, onder alle industriële sectoren, kleine en middelgrote ondernemingen, plaatselijke, multinationale en mondiale ondernemingen. Over Manpower Nederland Manpower is een full-service organisatie in de wereld van werk, voor grote en kleine, lokale, nationale en internationale onder nemingen. In Nederland bestaan 15 kantoren. Het hoofdkantoor van Manpower Nederland is gevestigd te Diemen. Manpower Nederland heeft 1. medewerkers. De eigentijdse dienstverlening omvat de werving van personeel op vaste, tijdelijke en contractbasis, assessment en selectie, training, outplacement, outsourcing en consulting. Manpower huldigt de filosofie dat lokale mensen de lokale markten moeten bedienen. Juist met die combinatie van mondiale expertise en resources én deskundig lokaal personeel onderscheidt Manpower zich in de HR-markt. Manpower Nederland is, samen met haar partners Vitae, Right Management, Elan, Tolk- en Vertaalcentrum Nederland en Jefferson Wells, onderdeel van ManpowerGroup. Daarnaast biedt ManpowerGroup in Nederland specifieke HR-oplossingen als Recruitment Process Outsourcing en Managed Services via ManpowerGroup Solutions. Voor meer informatie: Meer informatie over dit onderzoek kunt u opvragen bij de afdeling Marketing & Communicatie van Manpower Nederland: Door haar diepgravende kennis van het menselijk potentieel te koppelen aan de ambities van de klant kan ManpowerGroup organisaties en personen helpen meer te bereiken dan zij voor mogelijk hielden. En hun succes is immers ons succes. Door sterke relaties te creëren, zorgen wij voor de kracht die nodig is om organisaties voort te stuwen, het persoonlijke succes te vergroten en te bouwen aan duurzamere gemeenschappen. Wij voorzien de arbeidswereld van brandstof. Het aanbod aan oplossingen van ManpowerGroup wordt geboden via ManpowerGroup Solutions, Manpower, Experis en Right Management. Raadpleeg onze website als u meer wilt weten over ManpowerGroup en als u zich wilt prepareren op de Human Age : 2

23

24 Manpower Nederland. Postbus 1215, 11 AD Amsterdam Tel.: , Fax: , ManpowerGroup. All rights reserved.

25 Verschil op kwartaalbasis STERKER Spanje 8 ptn. Panama 7 ptn.* Noorwegen 5 ptn. Colombia 4 ptn.* Nieuw-Zeeland 4 ptn. Ierland 3 ptn. Guatemala 2 ptn.* Brazilië 1 pt.* Duitsland 1 pt. Hong Kong 1 pt. Japan 1 pt. Peru 1 pt. Zweden 1 pt. Hongarije ptn.* Singapore ptn. Zuid-Afrika ptn. Zwitserland ptn. Taiwan ptn. Bulgarije -1 pt.* Verenigd Koninkrijk -1 pt. Verenigde Staten -1 pt. Oostenrijk -2 ptn. Tsjechië -2 ptn.* Frankrijk -2 ptn. Nederland -2 ptn. Argentinië Australië Canada China Mexico België -4 ptn. Italië -4 ptn. Costa Rica -5 ptn. Polen -7 ptn.* Griekenland -8 ptn.* Roemenië -9 ptn.* Slovenië -9 ptn.* India -15 ptn. Turkije -15 ptn.* Verschil op jaarbasis STERKER Roemenië 11 ptn.* Nieuw-Zeeland 8 ptn. Singapore 8 ptn. Panama 7 ptn.* Zweden 6 ptn. Colombia 5 ptn.* Duitsland 5 ptn. Guatemala 4 ptn.* Hong Kong 4 ptn. Japan 4 ptn. Noorwegen 4 ptn. Tsjechië 3 ptn.* Frankrijk 3 ptn. Ierland 3 ptn. Spanje 2 ptn. Oostenrijk 1 pt. Brazilië 1 pt.* Hongarije 1 pt.* Verenigd Koninkrijk 1 pt. Verenigde Staten 1 pt. Argentinië ptn. Nederland ptn. België -2 ptn. Canada -2 ptn. Griekenland * Italië Taiwan Australië -4 ptn. Costa Rica -4 ptn. Mexico -4 ptn. Polen -4 ptn.* Zuid-Afrika -4 ptn. Peru -5 ptn. Zwitserland -6 ptn. India -8 ptn. China -26 ptn. ZWAKKER Q4 211 Manpower Employment Outlook Survey Nederland ZWAKKER 39 landen en regio s 36 landen en regio s * Data vóór seizoenscorrectie. ** Cijfers op jaarbasis niet beschikbaar voor Bulgarije, Slovenië en Turkije, die voor het eerst deelnamen in het eerste kwartaal van 211.