Q Manpower. Employment Outlook Survey Nederland. Een Manpower Onderzoek

Transcriptie

1 Manpower Q2 28 Employment Outlook Survey Nederland Een Manpower Onderzoek

2 Manpower Employment Outlook Survey Nederland Kop Inhoudsopgave Q2/8 Employment Outlook Survey resultaten Nederland 2 Vergelijking per regio Vergelijking per sector Employment Outlook Survey resultaten wereldwijd 8 Internationale vergelijking Noord-, Midden- en Zuid-Amerika Internationale vergelijking Azië Pacific Internationale vergelijking Europa Over het onderzoek 15 Over Manpower 16 1

3 Manpower Employment Outlook Survey Nederland Employment Outlook Survey resultaten Nederland De uitkomsten van de Manpower Employment Outlook Survey voor het tweede kwartaal van 28 zijn verkregen uit vraaggesprekken met 759 in Nederland gevestigde werkgevers. Ze kregen allen de vraag voorgelegd welke veranderingen zij ten aanzien van de werkgelegenheid op de eigen locatie voorzien voor het tweede kwartaal van 28 (april t/m juni 28) ten opzichte van het eerste kwartaal van 28. Werkgevers in Nederland verwachten in het tweede kwartaal van 28 een gemiddeld aantal mensen aan te nemen. Hoewel 8% van de werkgevers in het komende kwartaal verwacht meer mensen aan te nemen, verwacht 3% dat de activiteit op de arbeidsmarkt zal afnemen. 87% verwacht geen verandering. Het resultaat hiervan is een netto werkgelegenheidscijfer van +5%. Toename Afname Ongewijzigd Onbekend Nettoverandering Na werkgelegenheid seizoenscorrectie % % % % % % 3e kwartaal e kwartaal e kwartaal e kwartaal e kwartaal e kwartaal e kwartaal e kwartaal e kwartaal e kwartaal e kwartaal e kwartaal e kwartaal e kwartaal e kwartaal e kwartaal Vóór toepassing van seizoenscorrectie laat het netto werkgelegenheidscijfer zowel op kwartaal- als op jaarbasis een daling van 5 procentpunten zien. Na toepassing van seizoenscorrectie stijgt de Outlook licht naar een bemoedigende +8%. Het netto werkgelegenheidscijfer is gelijk aan dat van het vorige kwartaal en is relatief stabiel (daling van 1 procentpunt) in vergelijking met het tweede kwartaal van 27. In dit verslag wordt gebruik gemaakt van de term Net Employment Outlook of netto werkgelegenheidscijfer. Dit is het percentage werkgevers dat denkt het volgende kwartaal meer medewerkers te zullen aantrekken minus het percentage werkgevers dat verwacht dat het eigen personeelsbestand zal inkrimpen. Het resultaat van deze berekening is de Net Employment Outlook. 2

4 Employment Outlook Vergelijking per regio Na toepassing van seizoenscorrectie verwachten werkgevers in alle vier de regio s meer mensen aan te nemen. Werkgevers in de regio West-Nederland hebben de meest positieve verwachtingen op het gebied van de werkgelegenheid (+%). Werkgevers in de regio Noord- Nederland zijn het minst positief (+2%). In vergelijking met het vorige kwartaal verwachten drie van de vier regio s een zwakkere Outlook, waarbij werkgevers in de regio Zuid-Nederland voor het komende kwartaal een aanzienlijke daling van de werkgelegenheid verwachten: een daling van procentpunten. De verwachtingen van werkgevers in de regio Oost-Nederland blijven relatief stabiel (stijging van 1 procentpunt). Drie van de vier regio s rapporteren ook op jaarbasis een zwakkere Outlook. Werkgevers in de regio Oost-Nederland (daling van 9 procentpunten), Noord-Nederland (daling van 9 procentpunten) en Zuid-Nederland (daling van 11 procentpunten) verwachten een aanzienlijke vermindering van de werkgelegenheid in vergelijking met dezelfde periode vorig jaar. De verwachtingen van werkgevers in de regio West-Nederland zijn echter licht gestegen met 4 procentpunten. Vóór toepassing van seizoenscorrectie laat het netto werkgelegenheidscijfer zien dat werkgevers in drie van de vier regio s een bescheiden groei van de werkgelegenheid verwachten. Werkgevers in de regio Zuid-Nederland verwachten dat de Outlook daalt noch groeit (%). Dit betekent een daling van het netto werkgelegenheidscijfer in drie van de vier regio s op kwartaal- en jaarbasis. Na seizoens- correctie Nettoverandering werkgelegenheid % % Oost-Nederland Noord-Nederland Zuid-Nederland +3 West-Nederland +6 + Oost-Nederland Na correctie van seizoensinvloeden verwachten werkgevers in de regio Oost-Nederland dat hun personeelsbestand in het tweede kwartaal van 28 licht zal toenemen. Het netto werkgelegenheidscijfer is +7%. Op kwartaalbasis is de Outlook relatief stabiel met een stijging van 1 procentpunt, maar in vergelijking met het tweede kwartaal van 27 laat deze een aanzienlijke daling van 9 procentpunten zien. Vóór toepassing van seizoenscorrectie staat de Outlook van de regio Oost-Nederland op een bemoedigende +8%. Hoewel dit een lichte stijging (met 3 procentpunten) is in vergelijking met het vorige kwartaal, is het in vergelijking met het tweede kwartaal van 27 een aanzienlijke daling van 9 procentpunten. Noord-Nederland Na toepassing van seizoenscorrectie rapporteren werkgevers in Noord-Nederland een Outlook van +2%, tevens de zwakste van alle ondervraagde regio s. Vergelijkingen op kwartaalbasis laten een matige daling van 6 procentpunten zien en op jaarbasis een aanzienlijke daling van 9 procentpunten. Vóór toepassing van seizoenscorrectie verwachten werkgevers in de regio Noord-Nederland een redelijke Outlook van +4%. Dat is een daling van 2 procentpunten in vergelijking met het vorige kwartaal. In vergelijking met het tweede kwartaal van 27 wordt een aanzienlijke daling van 9 procentpunten verwacht

5 Manpower Employment Outlook Survey Nederland Zuid-Nederland Na correctie van seizoensinvloeden hebben werkgevers in de regio Zuid-Nederland in het tweede kwartaal van 28 gematigde verwachtingen over de werk gelegenheid met een netto werkgelegenheidscijfer van +3%. Dit is zowel op kwartaalbasis (daling van procentpunten) als op jaarbasis (daling van 11 procentpunten) een aanzienlijke daling van het netto werkgelegenheidscijfer. Vóór toepassing van seizoenscorrectie is het netto werkgelegenheidscijfer in de regio Zuid-Nederland niet gedaald of gestegen; het staat op %. Dat is echter een aanzienlijke afname zowel in vergelijking met het vorige kwartaal (daling van 13 procentpunten) als met het tweede kwartaal van 27 (daling van 12 procentpunten). West-Nederland Voor werkgevers in de regio West-Nederland is het netto werkgelegenheidscijfer na toepassing van seizoenscorrectie positief, op +%. Het is daarmee het sterkste cijfer van alle regio s. Hoewel de Outlook op kwartaalbasis licht is gedaald met 3 procentpunten, verwacht men op jaarbasis een geringe stijging van 4 procentpunten. In de regio West-Nederland verwachten werkgevers vóór toepassing van seizoenscorrectie een Outlook van +6%. Dit is een aanzienlijke daling van 9 procentpunten in vergelijking met het eerste kwartaal van 28, maar een lichte stijging van 4 procentpunten in vergelijking met dezelfde periode vorig jaar Employment Outlook Vergelijking per sector Na toepassing van seizoenscorrectie verwachten werkgevers in alle negen industriesectoren voor het tweede kwartaal van 28 een positief netto werkgelegenheidscijfer. Verwachtingen met betrekking tot de werkgelegenheid zijn het meest positief in de sector Mijnbouw en delfstofwinning (+16%). Ook de industriële sectoren Productiebedrijven (+13%), Bouwnijverheid (+12%) en Transport, opslag en communicatie (+12%) verwachten Outlooks in de dubbele cijfers. In de sectoren Overheid en maatschappelijke dienstverlening en Landbouw, bosbouw en visserij is de Outlook het zwakst met respectievelijk +1% en +3%. Vergelijkingen op kwartaalbasis tonen aan dat het netto werkgelegenheidscijfer in vier van de negen industriële sectoren relatief stabiel is. Werkgevers in de sector Nutsbedrijven verwachten een geringe stijging van de Outlook (met 5 procentpunten) evenals werkgevers in de sector Mijnbouw en delfstofwinning. Werkgevers in de sector Bouwnijverheid verwachten echter een forse daling van het netto werkgelegenheidscijfer (met 8 procentpunten). In de sector Landbouw, bosbouw en visserij verwachten werkgevers slechts een lichte daling. Vergelijkingen op jaarbasis tonen aan dat de Net Employment Outlook in zeven van de negen industriële sectoren stabiel is gebleven of is gestegen, waarbij werkgevers in de sector Mijnbouw en delfstofwinning een forse stijging van 18 procentpunten verwachten. Werkgevers in de sector Landbouw, bosbouw en visserij verwachten een gematigde daling van de Outlook (daling van 6 procentpunten). In de sector Overheid en maatschappelijke dienstverlening wordt een aanzienlijke daling verwacht (met 9 procentpunten). 4

6 Werkgevers in acht van de negen industriële sectoren hebben vóór toepassing van seizoenscorrectie positieve verwachtingen met betrekking tot de werkgelegenheid. Werkgevers in de andere sector verwachten dat de Outlook stijgt noch daalt (%). Het netto werkgelegenheidscijfer is het sterkst in de sectoren Mijnbouw en delfstofwinning (+15%) en Transport, opslag en communicatie (+14%). In vergelijking met het vorige kwartaal is het netto werkgelegenheidscijfer in de sector Productiebedrijven aanzienlijk gedaald met 22 procentpunten; in vergelijking met het tweede kwartaal van 27 betreft het een daling van 11 procentpunten. Werkgevers in de sector Overheid en maatschappelijke dienstverlening verwachten een forse daling van het netto werkgelegenheidscijfer met 13 procentpunten ten opzichte van het tweede kwartaal van 27. De sterkste groei van het netto werkgelegenheidscijfer op jaarbasis wordt verwacht in de sector Mijnbouw en delfstofwinning, waar werkgevers een forse stijging verwachten van 18 procentpunten. Landbouw, bosbouw en visserij Bouwnijverheid Nutsbedrijven Zakelijke dienstverlening Productiebedrijven Mijnbouw en delfstofwinning Overheid en maatschap. dienstverl. Transport, opslag en communicatie Groothandel, detailhandel en horeca scijfer Landbouw, bosbouw en visserij Na toepassing van seizoenscorrectie verwachten werkgevers in de sector Landbouw, bosbouw en visserij een beperkte toename van de werkgelegenheid in het tweede kwartaal van 28, met een netto werkgelegenheidscijfer van +3%. In vergelijking met het eerste kwartaal van 28 betekent dit een lichte daling van 2 procentpunten en een gematigde daling van 6 procentpunten in vergelijking met dezelfde periode vorig jaar. Het netto werkgelegenheidscijfer in de sector Landbouw, bosbouw en visserij vóór toepassing van seizoensinvloeden is een voorzichtige +4%: een lichte afname op zowel kwartaal- als jaarbasis

7 Manpower Employment Outlook Survey Nederland Bouwnijverheid Na toepassing van seizoenscorrectie verwachten werkgevers in de sector Bouwnijverheid een respectabele groei van de werkgelegenheid. De Outlook staat op +12%, dat is hoger dan het nationale gemiddelde. In vergelijking met het vorige kwartaal laat de Outlook een matige daling van 8 procentpunten zien. De Outlook van het vorige kwartaal was echter de sterkste sinds Nederland voor het eerst deelnam aan de enquête in het derde kwartaal van 23. In vergelijking met het tweede kwartaal van 27 laat het netto werkgelegenheidscijfer een gematigde verbetering van 6 procentpunten zien. Zonder toepassing van seizoenscorrectie staat de Outlook in de sector Bouwnijverheid op een hoopvolle +11%. Dat is een gematigde afname met 8 procentpunten op kwartaalbasis en een gematigde toename van 6 procentpunten op jaarbasis Nutsbedrijven Met een netto werkgelegenheidscijfer van +9% na toepassing van seizoenscorrectie zijn de verwachtingen van werkgevers in de sector Nutsbedrijven voorzichtig optimistisch. In vergelijking met het vorige kwartaal laat de Outlook een gematigde stijging van 5 procentpunten zien en in vergelijking met het tweede kwartaal van 27 een lichte stijging van 3 procentpunten. Werkgevers in de sector Nutsbedrijven verwachten, vóór seizoenscorrectie, een bescheiden Outlook van +9%. Dit betekent een geringe toename van 3 procentpunten op zowel kwartaal- als jaarbasis. Zakelijke dienstverlening hebben werkgevers in de sector Zakelijke dienstverlening positieve verwachtingen over de werkgelegenheid in het tweede kwartaal van 28 met een netto werkgelegenheidscijfer van +11%. In vergelijking met het vorige kwartaal is de Outlook relatief stabiel (gestegen met 1 procentpunt) en op jaarbasis laat deze een lichte stijging van 3 procentpunten zien. Vóór toepassing van seizoenscorrectie laat het netto werkgelegenheidscijfer een gelijksoortig patroon zien: werkgevers in de sector Zakelijke dienstverlening rapporteren een positieve Outlook van +12%. Op kwartaalbasis is de Outlook niet gewijzigd; in vergelijking met het tweede kwartaal van 27 is er een lichte stijging van 3 procentpunten Productiebedrijven Na toepassing van seizoenscorrectie verwachten werkgevers in de sector Productiebedrijven een respectabel werkgelegenheidscijfer van +13%. Dat is 5 procentpunten hoger dan het nationale gemiddelde. Zowel in vergelijking met het vorige kwartaal als met het tweede kwartaal van 27 is de Outlook niet gewijzigd. Een netto werkgelegenheidscijfer van +4%, vóór toepassing van seizoenscorrectie, toont aan dat werkgevers in de sector Productiebedrijven meer bescheiden verwachtingen hebben met betrekking tot de werkgelegenheid. Dat is zowel op kwartaal- als op jaarbasis een forse afname van respectievelijk 22 en 11 procentpunten

8 Mijnbouw en delfstofwinning De verwachtingen met betrekking tot de werkgelegenheid in de sector Mijnbouw en delfstofwinning zijn positief: een netto werkgelegenheidscijfer van +16%. Dit is het meest positieve netto werkgelegenheidscijfer in de enquête en het meest positieve cijfer voor de sector Mijnbouw en delfstofwinning sinds de enquête in Nederland is geïntroduceerd in het derde kwartaal van 23. In vergelijking met het vorige kwartaal is de Outlook licht gestegen (stijging van 4 procentpunten); in vergelijking met dezelfde periode vorig jaar is de Outlook fors toegenomen: een stijging van 18 procentpunten. Het netto werkgelegenheidscijfer laat, vóór toepassing van seizoenscorrectie, een zelfde patroon zien. Werkgevers in de sector Mijnbouw en delfstofwinning rapporteren een stabiel werkgelegenheidscijfer van +15%. Op kwartaalbasis is de Outlook licht gestegen (met 4 procentpunten). Op jaarbasis is de Outlook aanzienlijk gestegen met 18 procentpunten Transport, opslag en communicatie rapporteren werkgevers in de sector Transport, opslag en communicatie een netto werkgelegenheidscijfer van een respectabele +12%. Dat is 4 procentpunten hoger dan het nationale gemiddelde. Hoewel het netto werkgelegenheidscijfer in vergelijking met het vorige kwartaal niet is gewijzigd, betekent dit wel een gematigde stijging van 6 procentpunten op jaarbasis. Het netto werkgelegenheidscijfer laat, vóór toepassing van seizoenscorrectie, een zelfde soort patroon zien. Werkgevers in de sector Transport, opslag en communicatie rapporteren een gunstig werkgelegenheids cijfer van +14%. In vergelijking met het vorige kwartaal is de Outlook relatief stabiel gebleven (stijging van 1 procentpunt) en op jaarbasis laat deze een lichte stijging van 7 procentpunten zien. Overheid en maatschappelijke dienstverlening Na toepassing van seizoenscorrectie verwachten werkgevers in de sector Overheid en maatschappelijke dienstverlening een vlak netto werkgelegenheidscijfer van +1%. Dit is het zwakste netto werkgelegenheidscijfer van alle sectoren die in deze enquête zijn opgenomen. Sinds de eerste deelname van Nederland aan deze enquête in het derde kwartaal van 23 is het eveneens het laagste werkgelegenheidscijfer voor deze sector. Een dergelijk cijfer is slechts tweemaal eerder voorgekomen. Dit betekent een gematigde daling van de Outlook van 5 procentpunten in vergelijking met het eerste kwartaal van 28 en een forse daling van 9 procentpunten in vergelijking met het tweede kwartaal van 27. Ook vóór seizoenscorrectie zijn werkgevers in de sector Overheid en maatschappelijke dienstverlening behouden wat betreft de verwachtingen met betrekking tot de werkgelegenheid (+1%). Op kwartaalbasis laat de Outlook een geringe stijging zien van 4 procentpunten en op jaarbasis een omvangrijke daling van 13 procentpunten Groothandel, detailhandel en horeca hebben werkgevers in de sector Groothandel, detailhandel en horeca bescheiden verwachtingen met betrekkingen tot de werkgelegenheid met een werkgelegenheidscijfer van +6%. De Outlook is op kwartaalbasis niet gewijzigd en is op jaarbasis redelijk stabiel gebleven met een stijging van 1 procentpunt. Vóór toepassing van seizoenscorrectie rapporteren werkgevers in de sector Groothandel, detailhandel en horeca een ingetogen netto werkgelegenheidscijfer van %. Dit betekent een geringe daling van 4 procentpunten op kwartaal- en jaarbasis

9 Manpower Employment Outlook Survey Nederland Employment Outlook Survey resultaten wereldwijd Meer dan 55. werkgevers in 32 verschillende landen en regio s werden geïnterviewd om de verwachte werkgelegenheidsontwikkelingen* tussen april en juni 28 te meten. Verwachtingen omtrent de werkgelegenheid zijn positief, maar het merendeel van de werkgevers in Europa en Noord-, Midden- en Zuid- Amerika is voor het aankomende kwartaal minder positief over het uitbreiden van hun personeelsbestand dan in vergelijking met het tweede kwartaal van 27. Met name werkgevers in Australië, Singapore en Hongkong rapporteren de meest optimistische verwachtingen met betrekking tot de werkgelegenheid sinds de introductie van de enquête in die landen. Dit kwartaal zijn in de enquête voor het eerst de resultaten opgenomen van Tsjechië, Griekenland, Guatemala, Polen en Roemenië. Werkgevers in Singapore, India, Roemenië, Peru, Costa Rica, Argentinië, Polen, Hongkong, Griekenland en Zuid-Afrika hebben voor het tweede kwartaal wereldwijd de meest optimistische verwachtingen voor de werkgelegenheid. Werkgevers in Spanje en Italië hebben daarentegen voor het komende kwartaal de minst positieve verwachtingen voor de werkgelegenheid. In vergelijking met het vorige kwartaal hebben 16 landen en regio s minder positieve verwachtingen ten aanzien van de werkgelegenheid, in zeven landen verwachten werkgevers meer mensen te kunnen aannemen en in vier landen verwachten werkgevers geen wijzigingen in hun personeelsbestand. Dit komt overeen met de situatie in het tweede kwartaal van 27: in 17 landen en regio s is de Outlook licht gedaald. In zeven landen en regio s hebben werkgevers positieve verwachtingen voor de werkgelegenheid en in drie landen en regio s hebben werkgevers aangegeven dat zij geen wijzigingen in hun personeelsbestand verwachten. Regionaal hebben werkgevers in Noord-, Zuid- en Midden-Amerika nog steeds positieve verwachtingen voor de werkgelegenheid, maar deze zijn in het algemeen zwakker dan het netto werkgelegenheidscijfer Argentinië Canada Costa Rica Guatemala Mexico Peru V.S. Netto verandering werkgelegenheid Noord-, Midden- en Zuid-Amerika 1e kwartaal 28 2e kwartaal 28 Verschil 1e kw. 28 en 2e kwartaal 28 Netto verandering werkgelegenheid 2e kwartaal 27 % % % % % Verschil 2e kwartaal 27 en 2e kwartaal (19) 16 () (-9) 25 (19) -9 (-9) (2) 24 (2) 8 () 22 (2) 2 () (17) 17 (14) 7 (-3) 21 (18) -4 (-4) Australië China Hong Kong India Japan Nieuw-Zeeland Singapore Taiwan Netto verandering werkgelegenheid Azië Pacific 1e kwartaal 28 2e kwartaal 28 Verschil 1e kw. 28 en 2e kwartaal 28 Netto verandering werkgelegenheid 2e kwartaal 27 % % % % % Verschil 2e kwartaal 27 en 2e kwartaal (25) 31 (28) 7 (3) 31 (28) () 14 (15) 13 (8) -1 (-7) 21 (16) -8 (-8) 25 (27) 3 (3) 5 (3) 24 (24) 6 (6) (23) 39 (22) 22 (-1) 45 (25) -6 (-3) 2 (22) 24 (21) 4 (-1) 32 (28) -8 (-7) 43 (46) 62 (6) 19 (14) 53 (51) 9 (9) 14 (15) 26 (19) 12 (4) 19 (13) 7 (6) Het cijfer tussen haakjes is de Net Employment Outlook na correctie voor seizoensinvloeden op werkgelegenheid. Netto verandering werkgelegenheid Netto verandering Verschil * Deze EMEA* bevindingen zijn gebaseerd op gegevens die gecorrigeerd zijn Verschil voor seizoensinvloeden 1e kw. 28 (indien werkgelegenheid beschikbaar). 2e kwartaal 27 1e kwartaal 28 2e kwartaal 28 en 2e kwartaal 28 2e kwartaal 27 en 2e kwartaal 28 8 Oostenrijk België % % % % % 4 (8) 13 () 9 (2) (7) 3 (3) 8 (8) 6 (7) -2 (-1) 7 (8) -1 (-1)

10 Costa Rica Guatemala Mexico Peru V.S (2) 24 (2) 8 () 22 (2) 2 () (17) 17 (14) 7 (-3) 21 (18) -4 (-4) in het eerste kwartaal van 28 Netto en verandering het tweede werkgelegenheid kwartaal In de regio Europa, Netto Midden-Oosten verandering & Afrika Verschil (EMEA) is van Azië 27. Werkgevers in Peru en Costa Rica hebben Verschil de 1e Outlook kw. 28 in vergelijking werkgelegenheid met het vorige 2e kwartaal in 27 acht de Pacific meest positieve 1e kwartaal verwachtingen 28 ten 2e aanzien kwartaal 28 en 2e landen kwartaal gedaald. 28 Werkgevers 2e kwartaal 27 in tien landen 2e kwartaal verwachten 28 van de werkgelegenheid % in de regio, terwijl % in de in vergelijking % met het tweede % kwartaal van 27 % minder Verenigde Australië Staten de verwachtingen 24 (25) ten aanzien 31 (28) van de werkgelegenheid China sinds 14 het (15) eerste kwartaal 13 van (8) 24 niet meer Hong zo Kong laag zijn geweest. 25 (27) De arbeidsmarkten 3 (3) in Azië Pacific India zullen naar verwachting 42 actief blijven, 36 aangezien werkgevers Japan in Singapore, 17 (23) India en Hongkong 39 (22) de meest mensen 7 (3) aan te kunnen 31 nemen. (28) Werkgevers in Roemenië () en -1 Polen (-7) hebben de meest 21 (16) positieve verwachtingen -8 (-8) ten 5 aanzien (3) van de werkgelegenheid. 24 (24) In vergelijking 6 (6) met -6 het tweede kwartaal 31 van 27 zijn met 5 name de netto 22 (-1) werkgelegenheidscijfers 45 (25) voor Oostenrijk, -6 (-3) Frankrijk positieve Nieuw-Zeeland Outlooks rapporteren. 2 (22) 24 (21) en 4 Duitsland (-1) stabiel gebleven 32 (28) of licht gestegen. -8 (-7) Voor Singapore 43 (46) 62 (6) het 19 (14) tweede kwartaal van 53 (51) 28 werden geen 9 negatieve (9) Taiwan 14 (15) 26 (19) 12 (4) 19 (13) 7 (6) Outlooks gerapporteerd. EMEA* Netto verandering werkgelegenheid Verschil 1e kw. 28 1e kwartaal 28 2e kwartaal 28 en 2e kwartaal 28 Netto verandering werkgelegenheid 2e kwartaal 27 Verschil 2e kwartaal 27 en 2e kwartaal 28 % % % % % Oostenrijk 4 (8) 13 () 9 (2) (7) 3 (3) België 8 (8) 6 (7) -2 (-1) 7 (8) -1 (-1) Tsjechië Frankrijk 6 (5) 12 3 (5) -3 () 5 (4) -2 (1) Duitsland 7 (12) 12 () 5 (-2) 12 () () Griekenland 23 Ierland 4 (6) 6 (5) 2 (-1) 18 (17) -12 (-12) Italië 4 (6) 3 (1) -1 (-5) 7 (5) -4 (-4) Nederland (8) 5 (8) -5 () (9) -5 (-1) Noorwegen 21 (23) 15 (14) -6 (-9) 17 (16) -2 (-2) Polen Roemenië 3 36 Spanje 9 () 2 (1) -7 (-9) 15 (14) -13 (-13) Zweden 6 () 13 () 7 () 15 (11) -2 (-1) Zwitserland Ver. Koninkrijk 7 (9) 6 (6) -1 (-3) 14 (13) -8 (-7) Zuid-Afrika Het cijfer tussen haakjes is de Net Employment Outlook na correctie voor seizoensinvloeden op werkgelegenheid. *EMEA: Europa, Midden-Oosten en Afrika Ondervraagden per regio EMEA 28% Azië Pacific 3% N.-M.-Z.- Amerika 42% In de Manpower Employment Outlook Survey voor het tweede kwartaal van 28 zijn wereldwijd meer dan 55. HR-directors en senior HR-managers ondervraagd die werkzaam zijn bij publieke en private organisaties. 42% van de ondervraagden was afkomstig uit zeven landen in Noord-, Midden- en Zuid-Amerika; 3% uit acht landen en regio s verspreid over Azië Pacific en 28% uit 17 landen in EMEA. 9

11 Manpower Employment Outlook Survey Nederland Vergelijkingen wereldwijd Noord-, Midden- en Zuid-Amerika In Argentinië, Canada, Costa Rica, Guatemala, Mexico, Peru en de Verenigde Staten zijn meer dan 23. werkgevers geïnterviewd om de verwachte werkgelegenheidsontwikkelingen voor het tweede kwartaal van 28 te meten. Werkgevers in de zeven landen in deze regio die deelnamen aan het onderzoek rapporteren uiteenlopende positieve verwachtingen voor de werkgelegenheid. In vier landen zijn de netto werkgelegenheidscijfers in vergelijking met het vorige kwartaal en het tweede kwartaal van 27 echter gedaald. Argentinië Evenals in het eerste kwartaal hebben werkgevers in Peru, Argentinië en Costa Rica de meest optimistische verwachtingen voor de komende drie maanden. Met name werkgevers in Mexico rapporteren dezelfde stabiele en positieve verwachtingen ten aanzien van de werkgelegenheid als in de afgelopen vijf kwartalen. Werkgevers in zowel de Verenigde Staten als Canada zijn minder optimistisch over de uitbreiding van hun personeelsbestand dan drie maanden geleden en in vergelijking met het tweede kwartaal van 27. Op jaarbasis is het netto werkgelegenheidscijfer voor Canada Argentinië neemt deel sinds Q1 27. Costa Rica Guatemala Costa Rica neemt deel sinds Q3 26. Mexico Guatemala neemt deel sinds Q2 28. Peru Peru neemt deel sinds Q2 26.

12 Verenigde Staten Canada aanzienlijk gedaald. Dit is de minst positieve verwachting voor dit land in 11 jaar. In Guatemala, dat dit kwartaal voor het eerst deelneemt aan de enquête, verwachten werkgevers in de komende drie maanden meer mensen aan te nemen. Vergelijkingen wereldwijd Azië Pacific In de regio Azië Pacific zijn ruim 16. werkgevers geïnterviewd om de verwachte werkgelegenheidsontwikkelingen tussen april en juni 28 te meten. Werkgevers in vier van de acht deelnemende landen en regio s hebben positievere verwachtingen ten aanzien van de werkgelegenheid dan in het eerste kwartaal van 28 en het tweede kwartaal van 27. De verwachtingen van werkgevers ten aanzien van het aannemen van nieuw personeel zijn wederom het meest positief in Singapore en India, terwijl werkgevers in Taiwan en China de minst positieve verwachtingen van de regio hebben. Opvallend Australië daarbij is dat het netto werkgelegenheidscijfer zowel op kwartaal- als op jaarbasis in alle onderzochte Chinese industriële sectoren is afgenomen. De netto werkgelegenheidscijfers van werkgevers in Australië, Hongkong en Singapore zijn de meest positieve cijfers sinds de introductie van de enquête in deze landen in het derde kwartaal van 23. Op regionaal niveau wordt verwacht dat de werkgelegenheid in de sector Diensten zal toenemen, aangezien werkgevers in zes van de acht landen een stijging van de werkgelegenheid verwachten in vergelijking met het tweede kwartaal van 27. In China en Taiwan is in de enquête dit kwartaal voor het eerst seizoenscorrectie toegepast. China China neemt deel sinds Q2 25. Hong Kong India India neemt deel sinds Q

13 Manpower Employment Outlook Survey Nederland Japan Nieuw-Zeeland Nieuw-Zeeland neemt deel sinds Q2 24. Singapore Taiwan Taiwan neemt deel sinds Q2 25. Vergelijkingen wereldwijd Europa, Midden-Oosten & Afrika (EMEA) In 17 EMEA-landen zijn ruim 15. werkgevers geïnterviewd om de verwachte ontwikkelingen op het gebied van werkgelegenheid voor het tweede kwartaal van 28 te meten. Werkgevers in de regio rapporteren wederom uiteenlopende positieve verwachtingen omtrent de werkgelegenheid, hoewel werkgevers in tien landen minder optimistische netto werkgelegenheidscijfers verwachten in vergelijking met het tweede kwartaal van 27. Werkgevers in Roemenië, Polen, Griekenland, Zuid- Afrika en Noorwegen zijn het meest optimistisch over het uitbreiden van hun personeelsbestand. Dit in tegenstelling tot werkgevers in Ierland en Spanje, die aanzienlijk minder optimistisch zijn ten aanzien van de werkgelegenheid dan een jaar geleden. De Spaanse Outlook is de zwakste van de regio en de zwakste sinds de invoering van de enquête in dit land. In vergelijking met het tweede kwartaal van 27 zijn met name de netto werkgelegenheidscijfers in Oostenrijk en Frankrijk licht gestegen, terwijl het werkgelegenheidscijfer in Duitsland stabiel is gebleven. In het Verenigd Koninkrijk verwacht men in vergelijking met het tweede kwartaal van 27 minder mensen aan te kunnen nemen. Oostenrijk 12

14 België Tsjechië Tsjechië neemt deel sinds Q2 28. Frankrijk Duitsland Griekenland Ierland Griekenland neemt deel sinds Q2 28. Italië Nederland 13

15 Manpower Employment Outlook Survey Nederland Noorwegen Polen Polen neemt deel sinds Q2 28. Roemenië Spanje Roemenië neemt deel sinds Q2 28. Zweden Zwitserland Verenigd Koninkrijk Zwitserland neemt deel sinds Q3 25. Geen kolom betekent netto werkgelegenheidscijfer van. Zuid-Afrika Zuid-Afrika neemt deel sinds Q

16 Over het onderzoek De Manpower Employment Outlook Survey wordt ieder kwartaal uitgevoerd en meet in welke mate werkgevers het eerstvolgende kwartaal een uitbreiding of inkrimping van personeel verwachten. In de 45 jaar dat dit onderzoek loopt, heeft het zich ontwikkeld tot een betrouwbaar onderzoek naar werkgelegenheidsontwikkelingen wereldwijd. Een aantal succesfactoren ligt ten grondslag aan de Manpower Employment Outlook Survey: Uniek: het is het enige onderzoek op dit gebied met een dergelijke omvang, reikwijdte, onderzoekshistorie en onderzoeksgebied. Voorspellend: de Manpower Employment Outlook Survey is het meest uitgebreide voorspellende onderzoek op dit gebied waarbij verwachtingen van werkgevers ten aanzien van het eerstvolgende kwartaal worden onderzocht. Een belangrijk verschil met andere onderzoeken en studies op dit terrein, die alleen historische data analyseren. Gericht: meer dan 4 decennia lang ontleent het onderzoek haar gegevens aan één enkele vraag. Onafhankelijk: het onderzoek is gebaseerd op een representatieve steekproef onder werkgevers uit de deelnemende landen. De steekproef is niet gebaseerd op gegevens van Manpower, maar op een onafhankelijke database. Solide: de onderzoeksresultaten worden ontleend aan meer dan 55. interviews met werkgevers uit de publieke en private sector in 32 nationale economieën. Op basis van die gegevens rapporteert het onderzoek over de verwachte ontwikkelingen in werkgelegenheid per land, per regio en per sector. Onderzoeksmethodologie De Manpower Employment Outlook Survey is gebaseerd op een valide onderzoeksmethodologie waarbij de hoogste marktonderzoekcriteria in acht worden genomen. Het onderzoeksteam voor de 32 landen en regio s waar de enquête op dit moment wordt uitgevoerd bestaat uit het interne onderzoeksteam van Manpower en Infocorp Research Ltd. Het onderzoek is zo opgezet dat het representatief is voor iedere nationale economie. De foutmarge voor de regionale en wereldwijde gegevens is niet groter dan +/- 3,9%. De foutmarge voor de nationale gegevens op een dergelijke steekproef is +/- 3,6%. Onderzoeksvraag Aan alle onderzoeksdeelnemers wereldwijd wordt één en dezelfde vraag gesteld: Zal het totaal aantal werknemers op uw locatie de komende drie maanden dus tot en met juni 28 toenemen, afnemen of gelijk blijven?. scijfer In dit verslag wordt gebruik gemaakt van de term Net Employment Outlook of netto werkgelegenheidscijfer. Dit cijfer wordt verkregen door het percentage werkgevers dat een daling verwacht in het aantal werknemers op de betreffende locatie af te trekken van het percentage werkgevers dat een stijging verwacht in het aantal werknemers op de betreffende locatie voor het eerstkomende kwartaal. Het resultaat van deze berekening is de Net Employment Outlook. Seizoensinvloeden Een aanpassing van de uitkomsten met betrekking tot seizoensinvloeden heeft plaatsgevonden op de gegevens van Australië, Oostenrijk, België, Canada, China, Frankrijk, Duitsland, Hongkong, Ierland, Italië, Japan, Mexico, Nederland, Nieuw- Zeeland, Noorwegen, Singapore, Spanje, Zweden, Taiwan, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten om een aanvullend inzicht te bieden in de enquêteresultaten. Hierdoor ontstaat een eenduidige interpretatie van de resultaten over de hele tijdslijn. In de toekomst zullen de gegevens in de overige landen ook aangepast worden aan deze seizoensinvloeden. Dit kan echter pas gebeuren als het onderzoek meerdere malen is uitgevoerd, waardoor seizoensfluctuaties duidelijk worden. NB: in het tweede kwartaal van 28 heeft Manpower het TRAMO-SEATS-model toegepast op de berekening van gegevens die gecorrigeerd zijn voor seizoensinvloeden. Onderzoekshistorie 1962 Eerste generatie Manpower Employment Outlook Survey (MEOS) start in Canada en de Verenigde Staten In het Verenigd Koninkrijk wordt een equivalent geïntroduceerd van het onderzoek uit de Verenigde Staten. Daar noemt men het onderzoek Quarterly Survey of Employment Prospects (QSEP). Dit onderzoek is op dezelfde leest geschoeid als MEOS en voorspelt de trends in werkgelegenheid. Het is het eerste voorspellende onderzoek op dit terrein in Europa De tweede generatie MEOS wordt gelanceerd in de Verenigde Staten en Canada. De onderzoeksmethodologie wordt geactualiseerd volgens de nieuwste inzichten in marktonderzoek. 22 QSEP in het Verenigd Koninkrijk wordt aangepast aan een nieuwe onderzoeksopzet. Ierland en Mexico introduceren QSEP. 23 De derde generatie MEOS wordt gelanceerd. Het onderzoeksprogramma wordt wereldwijd uitgerold in 18 Manpowerlanden: Australië, België, Canada, Duitsland, Frankrijk, Hongkong, Ierland, Italië, Japan, Mexico, Nederland, Noorwegen, Oostenrijk, Singapore, Spanje, het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten en Zweden. 24 Manpower Nieuw-Zeeland introduceert de Manpower Employment Outlook Survey. 25 Manpower China, India, Zwitserland en Taiwan introduceren de Manpower Employment Outlook Survey. 26 Manpower Costa Rica en Peru nemen voor het eerst deel aan de Manpower Employment Outlook Survey. Enquêtes in Australië, Oostenrijk, België, Frankrijk, Duitsland, Hongkong, Ierland, Italië, Japan, Mexico, Nederland, Noorwegen, Singapore, Spanje en Zweden voegen gegevens die gecorrigeerd zijn voor seizoensinvloeden toe in het derde kwartaal. Manpower Zuid-Afrika introduceert de Manpower Employment Oulook Survey. 27 Manpower Argentinië introduceert de Manpower Employment Outlook Survey. De enquête in Nieuw- Zeeland voegt in het eerste kwartaal gegevens toe die gecorrigeerd zijn voor seizoensinvloeden. 28 Manpower Tsjechië, Griekenland, Guatemala, Polen en Roemenië nemen voor het eerst deel aan de Manpower Employment Outlook Survey. De enquêtes in China en Taiwan voegen in het tweede kwartaal gegevens toe die gecorrigeerd zijn voor seizoensinvloeden. 15

17 Manpower Employment Outlook Survey Nederland Over Manpower Inc. Manpower Inc. (NYSE: MAN) is wereldwijd leider op het gebied van personeelsdiensten, dankzij het ontwikkelen en leveren van diensten waarmee opdrachtgevers in de voortdurend veranderende wereld van werk een winnende koers kunnen volgen. Het bedrijf, dat in 28 haar 6-jarig bestaan viert, heeft een omzet van $21 miljard en verzorgt een breed dienstenpakket voor de gehele wereld van werk, inclusief de werving van personeel op vaste, tijdelijke of contractbasis, assessment en selectie, training, outplacement, outsourcing en consulting. Manpowers wereldwijde netwerk van 4.5 vestigingen in 8 landen en gebiedsdelen stelt het bedrijf in staat jaarlijks aan de wensen van 4. opdrachtgevers tegemoet te komen. Deze klantenkring omvat zowel kleine en middelgrote bedrijven in alle sectoren als s werelds grootste multinationals. De focus van Manpowers werk is gericht op het vergroten van de productiviteit door verbeterde kwaliteit, efficiëntie en kostenreductie, waardoor opdrachtgevers zich beter op hun kernactiviteiten kunnen richten. Manpower is actief onder vijf merknamen: Manpower, Manpower Professional, Right Management, Jefferson Wells en Elan. Voor meer informatie over Manpower Inc. kunt u terecht op Over Manpower Nederland Manpower is een full-service organisatie in de wereld van werk, voor grote en kleine, lokale, nationale en internationale ondernemingen. In Nederland bestaan 15 kantoren en werken 75 consultants. De eigentijdse dienstverlening omvat de werving van personeel op vaste, tijdelijke en contractbasis, assessment en selectie, training, outplacement, outsourcing en consulting. Manpower huldigt de filosofie dat lokale mensen de lokale markten moeten bedienen. Dit is immers essentieel voor de dienstverlening aan meer dan 3. werkgevers in het MKB per jaar. Juist met de combinatie van mondiale expertise en resources én deskundig lokaal personeel onderscheidt Manpower zich in de HR-markt. Evenals elders in de wereld is Manpower actief onder vijf merknamen: Manpower (werving van vaste en tijdelijke medewerkers), Manpower Professional (bemiddelt ervaren hoogopgeleide professionals, met nadruk op de sectoren Engineering, Finance en Sales & Marketing), Elan (rekrutering voor informatietechnologie en telecommunicatie), Jefferson Wells (expertise voor internal audits, finance & accounting, belastingen en technology risk management) en Right Management (bedrijfsbrede HR-oplossingen, advies & praktische oplossingen, bij instroom, doorstroom & uitstroom). Het hoofdkantoor van Manpower Nederland is gevestigd te Diemen. Voor meer informatie: Meer informatie over dit onderzoek kunt u opvragen bij de afdeling Marketing & Communications van Manpower Nederland:

18 Manpower Nederland, Diemerhof Postbus 1215, 1 AD Amsterdam Tel.: , Fax: info@manpower.nl 28, Manpower Inc. All rights reserved.